weekpuzzel door dr. Pluizer
5
i*
WETENSCHAPPEN
medische rubrieki
SCHAKEN
postzegels
oplossing vorige puzzel
NR. 45
CRYPTOGRAM
">H
m m
m m a m
isii m
o g o
yg
A
A A
W S'<è>
DENKSPORTEN/HOBBY
LEIDSE COURANT
ZATERDAG 7 NOVEMBER 1981
7£f
acia «scia m l-IHJ lïm
a .jura l3e«j jeu n
De prijswinnaars van puzzel 44 zijn:
J.L.S. van Rijn, Kagerdreef 33, 2172 HH Séssenheim.
A.A.J. Moons, Hoge Rijndijk 22, 2382 AA Zoeterwoude.
De prijzen worden binnen drie weken per cheque toegestuurd.
HORIZONTAAL:
I. Voor dat gedeelte van het kleding
stuk is het oppassenl (7);
4. Gaat de hond 'raan de ketting? (7);
7. Gedaante van een stap? (7);
9. Van die schilder heeft moeder net
een reproductie gekocht (5);
IIHet verbouwen van dat gewas ge
schiedt eerst in de lente (5);
12. Het gaat een ander niets aan dat u
hier op uw gemak zit! (7);
13. Zonder fantasie wordt men niet
beschonken (7);
15. Eens zal hij wel om een hoeveel
heid eten vragen (7);
17. Die knoeier maakt pret met een
Rus (7);
19. Opschepper die een wilddief
schokt (7);
21. Meh hoorde dat het na die kwinks
lag een bende werd (7);
23. Dit familieteken wordt in de strijd
gebruikt (5);
25. Wie Het 'r dit vangnet liggen? (5);
26. Waarom zou men het niet doen
voor zijn kinderen? (7);
27. Land voor eer? (7);
28. Gaat men hierin zoeken naar een
muts? (7).
VERTICAAL:
1. Moet men zich haasten op deze
vaartuigen? (7);
2. Vlinder op kerkhoven? (5);
3. Houdt hij op met'zijn zakken te vul
len? (7);
4. Door de samenwerking van de wiel
renners is hij in staat zijn oogst binnen
te halen (7);
5. Hulpstelling als devies (5);
6. Wordt er weer een lijst gemaakt van
goederen in de kerk? (7);
8. Staan is nodig bij het uitspreken
van deze heilwens (7);
10. vocht de schilder tegen zijn drank
zucht? (7);
14. Heeft de staatsgreep u er niet van
overtuigd, dat die weglating uit de film
mede aanleiding hiertoe was? (7);
16. Tijdelijk voorschrift waarvan het
eerste deel het tweede breekt (7);
17. Jeugdidool uit 3? (7);
18. Ook 'n Ier kon worden opgenomen
In het Engelse leger (7);~
19. Hij verborg zijn ongeduldig wach
ten op 'n slimme manier (7);
20. Als u onder elkaar geen maat
houdt, zal dit beslist geen vierkant
aanzien krijgen (7);
22. Met dit als beroep kan men vele
kanten op (5);
24. Dit dier geeft aan waar het thuis
hoort (5).
Oplossingen onder vermelding van Puzzel 45 dienen uiterlijk
woensdagmiddag in bezit te zijn van:
Leldse Courant,
Postbus 11, 2300 AA Lelden.
Eigen postcodenummer s.v.p. leesbaar vermelden.
H -
5 heb
ik en
-en. I
'an d
ka
Viss
(an d
(i na;
een
gekc
Iiskei
ir all
in zij
jrs d
(ten c
fbew'
toot s
en B
t
Wereldtitel
De strijd om de wereldtitel
spreekt altijd tot de verbeel
ding. Zeker wanneer er gigan
ten bij betrokken zijn als
Wiersma en Gantwarg.
In vroeger jaren ging het er ge-
zapiger aan toe, al waren er
wel eens rellen. Vooral door
toedoen van de twee toonaan
gevende landen, Nederland en
Frankrijk.
Een van de „normale" toer
nooien werd gespeeld in Am
sterdam 1928. Een Springer
werd toen onverwacht wereld
kampioen. De „onbekende"
Nederlander, Keller was in die
jaren al de bekendste en de
sterkste, beëindigde" het toer
nooi ongeslagen.
Een terugblik op dat toernooi
moet natuurlijk beginnen met
de slagzet waarmee Springer
Molimard verraste (zie dia
gram). Springers laatste zet
was 33. 18-23 waarmee hij
succes had. Sindsdien staat dit
type slagzet bekend als de
Springerzet.
Molimard meende voordeel te
kunnen bereiken door 34. 30-
24 20x29 35. 39-33, maar werd
in een kansloze positie ge
bracht door 35. 3-9!I 36.
33x24 19x30 37. 28x10 30-34 de
kenmerkende set 38. 40x29 9-
14 39. 10x19 13x27 Springer
wikkelde daarna moeiteloos
naar winst af. 40. 35-30 22-27
41. 32-28 27-31 42. 36x27 21x23
43. 30-25 23-28 44. 25-20 28-32
45. 20-14 32-37 46. 14-10 37-41
47. 10-4 41-47 48. 45-40 47-36
49. 4-10 12-18 50. 40-35 36-47
51. 35-30 18-22.
Ook in hun tweede partij kwam
Molimard er niet aan te pas. In
de cijferstand zwart (Moli
mard): 3, 6, 11, 13, 14, 17, 24,
25; wit (Springer): 32/35, 38,
39, 47, 48 staat zwart al slech
ter. Springer had hier vermoe
delijk winnend voordeel kun
nen bereiken door 34-29 14-19
29x20 25x14 39-34 14-20 34-
30 20-24 48-42 gevolgd door
33-29x29. Hij meende ook met
46. 48-43 zijn doel te bereiken.
Zwart kan nu ontsnappen door
24-30 35x24 14-19 omdat 34-
30x30 faalt op 13-18 24x22
17x48! In plaats van 34-30x30
moet dus 24-20 25x14 en wit
staat wel beter, maar nog niet
gewonnen.
Molimard speelde: 46. 13-19
en kreeg Springer zijn zin: 47.
32-271 3-8 48. 33-28 dreigt 28-
23 34-30 14-20 49. 38-33 8-12
50.47-42 47-41 is sterker 50.
MOLIMARD
11-16 51. 28-23 19x28 52. 33x11
6x17 53. 34-30 25x34 54. 39x19
12-18. Nu wint wit met 42 op
41 meteen door 43-38. 55. 42-
37 17-21 56. 37-32 18-22 57.
27x18 21-27 58. 32x21 16x27
59. 18-13 27-31 60. 13-9 31-38
61. 9-4 20-25 62. 4-15 36-41 63.
19-13 41-46 64. 13-8 46-32? 65.
15-33 32x49 66. 33-44 en zwart
geeft het op.
Tenslotte neem Ik u mee naar
de stand van het tweede dia
gram na Springers 22.40-40
tegen Polman. Springer verhin
dert 12-18 door 30-24 43x1.
Deze positie uit 1928 iou in
onze tijd niet misstaan, zo mo-
dorn is de spelopvatting. Pol
man taxeert de stelling ver
keerd en speelt foutief 22 -.
11-16? Springer wint fraai:
22^3-29! 13-18 gedwongen,
immers op 12-18 29-24 en 39-
33; op 3/4 9. dezelfde slagzet;
op 23-28 29-24. 24. 39-33!
dreigt 33-28, dus 24. 23-28
25. 29-23! 18x38 26. 43x21
16x27 27. 30-24 20x29 28.
34x21 met schijf en partijwinst.
Actie tegen hondsdolheid
In het Berner Oberland is on
langs een breed opgezette
proef begonnen om de ver
spreiding van de internationaal
gevreesde hondsdolheid tegen
te gaan. Men wil daartoe in
een groot gebied in de centra
le Alpen trachten vossen op
een nieuwe manier hiertegen
immuun te maken. Zoals be
kend is de vos in de dierenwe
reld de belangrijkste overbren
ger van deze ook voor mensen
gevaarlijke ziekte.
Vossen leven echter, ook in
Nederland, in het wild. Het Is
daarom vrijwel onmogelijk de
dieren b.v. door inenting on
vatbaar te maken, waardoor
de verspreiding van de ziekte
na verloop van tijd tot stilstand
zou kunnen worden gebracht.
Men beproeft nu een nieuwe
methode, waarbij capsules met
entstof, ingebracht in van
slachtkippen afkomstige kop
pen, op daarvoor geschikte
plaatsen in het veld worden
neergelegd. De verwachting is,
dat de vossen dit voor hen be
geerlijke aas vinden en vervol
gens mèt de kop ook de cap
sule entstof naar binnen krij-
Oen.
Uiteraard Is aan deze proef
een lange tijd van wetenschap
pelijk onderzoek vooraf ge
gaan. Doel van het Zwitserse
experiment, waarvoor Interna
tionaal belangstelling bestaat,
is te zien of men uitbreiding
van de hondsdolheid op deze
wijze effectief kan tegengaan.
Dat is alleen mogelijk als men
©en vrij groot gebied kan be
strijken, zoals hier in het Ber
ner Oberland het geval Is.
Eerdere proeven In het Wallis,
pal ten zuiden aan de andere
kant van de Alpenkam gele
gen, zijn de laatste jaren veel
belovend geweest. Twee keer
is het daar gelukt bij het uit
breken van de ziekte onder de
vossen de verspreiding ervan
te voorkomen. Dit In tegenstel
ling tot de ervaringen In de
meeste andere Alpendalen, die
vaak geheel besmet werden en
waar de ziekte gedurende ver
scheidene jaren steeds verder
om zich heen greep.
De hondsdolheid verloopt bij
de vos praktisch altijd dodelijk.
Bij een epidemie wordt het
vossenbestand in het besmette
gebied voor 40 tot 60 procent
uitgedund. Voeg daarbij nog
de intensievere jacht, omdat
men ook op die manier pro
beert de ziekte tegen te gaan,
en het gevolg Is dat slechts on
geveer een tiende van de vos
sen in het betrokken gebied
overleeft.
Aldus prof. dr Franz Steek van
het veterinalr-bacterlologlsch
Instituut van de Universiteit
van Bem en leider van de hui
dige nieuwe proeven. HIJ voeg
de er uitdrukkelijk aan toe, dat
dit een eerste experiment In
het veld is, waaruit op dit mo
ment nog geen vergaande con
clusies mogen worden getrok
ken. Na verloop van tijd kan
men pas het effect en de uit
werking van de huidige actie
nagaan.
Een voordeel volgens prof.
Steek is, dat de Alpendalen
waar het hier om gaat een be
trekkelijk makkelijk te isoleren
gebied zijn. Of de nieuwe me
thode t.z.t. ook b.v. in Neder
land kan worden teogepast, Is
volgens hem nog volkomen
open. Het Rijkstoezlcht op de
Volksgezondheid in Den Haag
wordt trouwens van het ver
loop van de proef op de hoog
te gehouden.
De hondsdolheid wordt prak
tisch alleen door de beet van
©en ziek dier overgedragen op
een ander. Doordat de ziekte
meestal dodelijk verloopt kun
nen de dieren geen afweerstof-
fen vormen. Daaraan wil men
met deze actie wat gaan doen.
Als de vos n.l. de in de kippen
kop verstopte capsule met het
in laboratoria bewerkte virus
stukbijt, veroorzaakt dit virus
een plaatselijke ontsteking in
de keeiamandelen van het
dier. Daardoor begint het vos-
senlichaam tegenstoffen te
ontwikkelen die onvatbaarheid
veroorzaken. De hoop is, dat
op langere termijn op deze wij
ze de ziekte kan worden terug
gedrongen.
Doordat men, In aansluiting op
het eerder vermelde gebied in
het Wallis, een brede bescher
mingsgordel wil leggen vanaf
het Meer van Genève tot aan
de meren van Thun en Brlenz,
wordt geprobeerd de daarach
ter liggende dalen (waarin veel
bekende wintersportplaatsen)
te bevrijden van de hondsdol
heid. Voor het leggen van het
lokaas wordt ook gebruik ge
maakt van twee helikopters
van het Zwitserse leger, die het
onherbergzame bergland voor
hun rekening nemen. De vos
komt n.l. tot op een hoogte
van ca. 2000 meter voor.
Bijsluiter ontbreekt nog steeds
Een NIPO-onderzoek dat In
oktober 1980 is gehouden
heeft uitgewezen dat slechts
bij 38 van de 100 aan de pa
tiënt afgeleverde geneesmid
delen een zogenaamde bijslui
ter zat. Een bijsluiter is een pa-'
piertje waarop staat waar het
geneesmiddel voor dient, hoe
vaak het moet worden ge
bruikt, wanneer dat moet ge
beuren en wanneer niet, en
wat er voor eventuele bijver
schijnselen kunnen optreden.
Informatie dus die de patiënt
moet weten voor een nuttig en
veilig gebruik van een genees
middel.
De wet verplicht de fabrikanten
van geneesmiddelen om in
elke geneesmiddelenverpak
king een bijsluiter te doen. De
apotheker koopt echter groot
verpakkingen geneesmiddelen
bij de farmaceutische industrie
en vult daaruit potjes, flesjes
en doosjes. In die grootverpak
king zit een, volgens de wet
verplichte bijsluiter, die de
apotheker er uit haalt. De pa
tiënten die een uit zo'n groot
verpakking gevuld potje krij
gen, ontvangen geen bijsluiter.
Het recht op Informatie aan de
patiënt ontbreekt dus.
Op 20 oktober 1980 nam de
Kamer een motie aan om tot
zo'n wettelijke regeling te ko
men. Begin dit jaar liet de
staatssecretaris op vragen uit
de Kamer weten dat er eerst
nog wat problemen van prakti
sche aard moesten worden op
gelost vooraleer die wettelijke
regeling er zou kunnen komen.
Het is niet duidelijk wat die
problemen zijn. de farmaceuti
sche industrie heeft al sinds
1977 een oplossing aangedra
gen: verkoop alleen maar
kleinverpakkingen. Daar zit van
fabriekswege een patiënten
bijsluiter in.
Dat is echter tegen de zin van
de apothekers, die zichzelf dan
gaan vergelijken met een krui
denier, die slechts pakken kof
fie en wasmiddelen over de
toonbank hoeft te schuiven en
de kassa te laten rinkelen. De
kassa rinkelt voor de apothe
ker echter meer als hij goed
koop In het groot Inkoopt en In
het klein verkoopt. Zit er dan
geen voordeel aan de klelnver-
pakklng voor de apotheker
De heer L.J.Molenaar, alge
meen directeur van de farma
ceutische industrie Boehringer
Ingelhelm BV, die deze week
een nieuwe vestiging in Alk
maar in gebruik heeft geno
men: „Met kleinverpakkingen
zijn ook de apothekers gebaat,
omdat er bij de komende In
voering van de risico-aanspra
kelijkheid verhaal mogelijk is
op de fabrikant. Tussen de pa
tiënt en de fabrikant is er dan
immers geen tussenpersoon
meer die door het ompakken
uit grootverpakkingen de
schuldvraag kan bemoeilij
ken".
Op een symposium van Konsu-
menten Kontact zei mr. Dom-
mering-Van Rongen enkele
maanden geleden dat de Infor
matie aan de patiënt een be
langrijke rol speelt bij de aan-
sprakelijkheidsvraag. Bijwer
kingen kunnen aanvaardbaar
zijn en zullen niet leiden tot
aansprakelijkheid, mits er
maar voldoende Informatie
over wordt verstrekt. En dat Is
nu Juist wat er ontbreekt bij de
huidige aflevering van genees
middelen door de apotheker.
De farmaceutische Industrie
zegt echter wel dat het afleve
ren In kleinverpakkingen moet
gelden voor alle geneesmidde
len die Industrieel geprodu
ceerd worden, dus ook voor de
zogenaamde loco's, dat zijn de
geneesmiddelen die niet meer
door een octrooi zijn be
schermd en dus door ledereen
?emaakt kunnen worden,
hans zijn er geen fabrikanten
die deze iocopreparaten In
klelnverpakklng op de markt
brengen en een maatregel als
het verbieden van grootver
pakkingen zou een belangrijke
Investering betekenen voor de
firma's die deze locoprepara
ten maken.
■scha
door
L. Hofland
Leerzame partij
Mijn vorige rubriek, waarin ik
hoopvol over het herstel van
Kortsnoj sprak, was nog maar
net de deur uit of het bericht
kwam binnen dat de uitdager
een nieuwe slag was toege
diend. Dit optimisme werd mij,
vermoedelijk ingegeven door
de schaakhistorie, waarin zo
wel Lasker (1918) als Botwin-
nlk (1960) op vijftigjarige leef
tijd nog wereldkampioen wa
ren. Door de stijl van Kortsnoj
gaat deze vergelijking echter
niet op. Het gecompliceerde
vechtschaak met daarbij hefti
ge tijdnood vreten energie, de
leeftijd van de ex-Rus weegt
daarom extra zwaar.
De overwinning van Karpov In
de negende partij is ideaal
voor leerboeken over de geï
soleerde pion. Voor Kortsnoj
een zure zaak, want we mogen
aannemen, dat hij meer van dit
soort stellingen afweet dan u
en ik bij elkaar. We kunnen
slechts raden naar de oorza
ken van zijn planloze spef,
maar dat neemt niet weg, dat
de wereldkampioen het vonnis
op sublieme wijze voltrekt.
V. Kortsnoj - A. Karpov
Aangenomen Damegambiet
1.C2-C4 e7-©6 2.Pb1-c3 d7-d5
3.d2-d4 Lf8-e7 4.Pg1-f3 Pg8-f6
5.Lc1-g5 h7-h6 6.Lg5-h4 0-0
7.Ta1-c1 d5xc4!?
Na uitvoering van deze nieuwe
zet, schijnt Karpov naar een
groep Russische toeristen ge
lachen te, hebben. Kortsnoj zei
toen: „Hou op met lachen, an
ders noem ik je een fascist",
waarop Karpov antwoordde:
„Je noemt me maar waar je
zin in hebt". Misschien heeft
dit incident het spel van de uit
dager negatief beïnvloed.
8.e2-©3
Deze tamme voortzetting levert
nauwelijks voordeel op. Waar
schijnlijk vreesde Kortsnoj, na
het principiële 8.e4, de analy
ses van het Russische kamp.
Vaststaat, dat na 8.e4 de des-
parado 8..Pxe4 niet goed is
vanwege 9.Lxe7 Pxc3 10.Lxd8
Pxd1 11.Le7! Pxb2 (11..Te8
12.La3! kost eetstuk) 12.Lxf8
Kxfd 13.TC2 en wit wint. Na
8..c6 9.Lxc4 cxd4 10.Pxd4
heeft wit ruimtevoordeel.
8..c7-c5 9.Lf1xc4 c5xd4
10.e3xd4 Pb8-c6 11.0-0
Diagram 1
Een typerende stelling voor de
geïsoleerde d-pion, welke ook
kan ontstaan na dec3-varlant
van het Siciliaans: 1.e4 c5
2.Pf3 Pc6 3.c3 d5 4.cxd5 Dxd5
5.d4 e6 6.Le2 Pf6 7.0-0 cxd4
8.xcd4 Le7 9.Pc3 enz. Het plan
voor wit Is langs open e- en c-
lijn in combinatie met aktief
stukkenspel, druk uitoefenen
op de zwarte stelling. Het
zwarte plan is simpel, nl. ruilen,
daar in bijna ieder eindspel de
geïsoleerde d-pion zwak is.
Van belang hierbij is dat zwart
veld d5, het zogenaampe stop-
veld, goed onder controle
houdt. Dit om allereerst de op
mars d4-d5 tegen te gaan,
maar bovendien staan zijn
stukken (liefst een paard!) op
d5 bijna onkwetsbaar.
11„.Pf6-h5!
Rullen! Na de tragere ontwik
keling 11..b6 is wit na 12.Lg3
Lb7 (12..Ph5? 13.Pe5l) 13.d5
zijn geïsoleerde pion kwijt, met
behoud van ruimtevoordeel.
12.LMxe7 Pc6xe7 13.Lc4-b3
Natuurlijk speelt Kortsnoj hier
nog op winst, na 13.d5 exd5
14.Pxd5 Pxd5 15.Dxd5 Dxd5
16.Lxd5 Pf4! 17.LC4 Le6 Is het
remise.
13.„Ph5-f6 14.Pf3-e5 Lc8-d7
15.Dd1-e2
Wit heeft een verkeerd plan
voor ogen, goede alternatieven
zijn: 15.Lc2 gevolgd door Dd3
waarna sterk Pg4 dreigt, of po-
X A
A A
ill
4
A 4 A
1
A B
A' A "'A
Diagram 1.
sitloneel: 15.Df3 Lc6 16.Pxc6
17.Tfd1 eventueel, gevolgd
door d5.
15...Ta8-c8 16.Pc3-©4?
Wit stuurt op stukkenruil aan,
hij heult met de vijand!?
16...Pf6xe4 17.De2xe4 Ld7-c6
18.Pe5xc6
Wit moet nu wel doorgaan met
rullen, want na 18.Dd3 Ld5!
19.Lc2 Pf5, eventueel gevolgd
door g6 en Ph4 of Dg5, krijgt
zwart een gevaarlijk initiatief.
18...Tc8xc6 19.Tc1-c3 Dd8-d6
20.g2-g3?
Hij speelt nog steeds op winst!
Zou het incident aan het begin
van de partij hier de oorzaak
van zijn? Met 20.d5 Pxd5
21.Lxd5 exd5 22.Dxd5 Dxd5
23.Txd5 Txc3 24.bxc3 Tc8 be
reikt wit een iets slechter
staand toreneindspel, welke
met nauwkeurig spel remise te
houden moet zijn. Van nu af
aan gaat het snel bergafwaarts
met wit.
20...Tf8-d8 21.Tf1-d1 Tc6-b6!
Nu speelt Karpov op winst, d4-
d5 is voorgoed van de baan.
22.De4-e1 Dd6-d7 23.Tc3-d3
Tb6-d6 24.De1-e4 Dd7-c€
25.De4-f4 Pe7-d5 26.Df4-d2
Dc6-b6 27.Lb3xd5?
Er dreigde 27..Pb4, maar
Diagram 2. jeder
ark k
27.a3 en vervolgens nfciste
was nog het enige. Zv erd
nu alles bereikt wat brpsl
kan wensen tegen
leerde pion, met all%n
zware stukken is wit terk'
27...Td6xd5 28.Td3-b sser
c6 Dd2-c3 Dc6-d7 30|t er
Diagram 2 begc
Gericht tegen de drejrgel
maar de koningsvleug-itus
dodelijk verzwakt. De ebiei
stelling is de ideaalst»ems
gen de „isolani" d4, llinj
stukken staan verkra» to«
gesteld om d4 te deklerh;
wijl de zwarte klaar Sbals
het verzwakte vijfeen
kamp binnen te valleek
hoge niveau is de stqortv
om op te geven. en
30...b7-b6 31.Tb3-b4 >y c
32.a2-a4 b5xa4 33.Dcfer
a5 34.Tb4xa4 Dd7-b5 eerr
Dreigt beslissend De2,niv<
stukken zijn nu dusdantsp;
slechte posities gedlen
dat het nu tijd is de sthing
openen, vandaarlee
35.Td1-d2 e6-e5l Msti
Td5xe5 37.Da3-a1
38.d4xe5 Td8xd2 39
De8-c6 40.Ta5-a8+ f
41.Da1-b1+ g7-g6 4!
Dc6-c5+ 43.Kg1-h1 DcTs
Wit gééft het op.
Kinderzegels in teken
van gehandicaptenjaar
vc
Dinsdag as. zullen de kinder
postzegels 1981 In de verkoop
komen. Ditmaal staan de vier
zegels met toeslag en het vel
letje met vijf zegels in het te
ken van „Het Internationaal
Jaar van Gehandicapten". Drie
zegels hebben een onderwerp
met als thema „integratie". Zo
heeft de zegel van 45 25 ct.
de integratie van de gehandi
capte in de maatschappij als
thema. Intergratie In het gezin
vormt het thema voor de zegel
van 55 20 ct. De zegel van
65 30 Ct. heeft als thema in
tegratie onder vrienden. De ze
gel van 60 25 ct. brengt een
ander onderwerp, preventie-in
enting tegen kinderverlam
ming, in beeld. Men heeft voor
dit onderwerp gekozen in ver
band met het Opper Volta
project van het Nederlandse
Comité voor Kinderpostzegels.
Het velletje omvat drie zegels
van 45 ct. en twee zegels van
65 ct. Alle zegels zijn uitge
voerd in de kleuren rood, geel,
blauw en zwart. Het geheel
werd ontworpen door Swip
Stolk uit Zaandam, waarbij
voor de afbeeldingen gebruik
werd gemaakt van foto-monta
ges.
Sinds enige tijd staan in het
13e eeuwse koor van de Onze-
Lleve-Vrouwekerk te Brugge
weer twee praalgraven opge
steld. Deze Bourgondische
praalgraven bevatten de stof
felijke resterv van Maria van
Bourgondlë en van haar vader
Karei de Stoute. Maria van
Bourgondlë kwam in 1482 bij
een jachtongeval te Brugge om
het leven. Karei de Stoute
overleed in 1477 op het slag
veld te Nancy.
In 1490 bestelde aartshertog
Maximlliaan van Oostenrijk het
mausoleum voor zijn gemalin
Maria. Dit gotische praalgraf,
dat in T502 gereed kwam, is
vooral het werk van de kunste
naars Jan Borman en Renier
van Thlenen. De hertogin, ge
kroond en gehuld in een wijde
mantel, houdt de handen in
biddende houding. Aan haar
voeten twee hondjes, als sym
bool van trouw.
Het praalgraf van de hertog,
uiterlijk gelijk aan dat van zijn
dochter, is in Renaissancestijl,
daar het pas in 1558 werd be
steld door zijn achter-achter-
klelnzoon koning Filips II. Het
graf werd in 1562 afgewerkt
door de koperslager Jacob
Jonghelinck, naar ontwerp van
Cornelius Floris. De hertog
werd uitgebeeld in wapenrus
ting en draagt de halsketting
van het Gulden Vlies. Aan zijn
voeten ziet men de leeuw, als
symbool van dapperheid. De
praalgraven ontsnapten in
1796 ternauwernood aan de
beeldenstorm van de Franse
revolutie. In 1806 werden de
graven in één der koorkapellen
opgesteld. Nog niet zo lang ge
leden werden ze daar wegge
haald om hun oorspronkelijke
plaats in het hoogkoor in, te
nemen.
De Belgische Posterijen Jieb-
ben op 12 oktober j.l. een bij
zondere postzegel uitgebracht,
gewijd aan deze praalgraven.
Op de door mevr. A. Velghe
ontworpen zegel krijgt men
een beeld van deze praalgra
ven. Deze in meerdere kleuren
gedrukte zegel heeft een waar
de van 50 fr.
Op 26 oktober j.l. verscheen in
België één zegel, gewijd aan
de jeugdfilatelie. Deze zegel in
rood, geel, blaus en zwart en
in de waarde van 6 fr. draagt
als afbeelding een kind, dat
met een pincet een wereldbol
omvat. Het drukken van de ze
gels was in handen van de Al
gemene Werkplaats van het
Zegel in Mechelen.
Onlangs werd in België ook
een gebruikszegel van 2,50 fr.
aan de lopende serie toege
voegd: het nieuwe type „Heral
dieke Leeuw". Gelijk met deze
zegel kwam een postblad in
omloop eveneens voorzien van
Tot slot naar de FaroeOlC
den, waar op 19 oktob
uit vijf zegels bestaand0"'
gebruikszegels versche£er
gedurende de tachtige?£e
dienst moeten gaan lont
Deze zegels «kregen alsr t(
historische schriftteken°:e
de Faroer, op steen, fo
ment en papier. De PTT?00:
heeft immers meegewera"
een geschiedkundig
zoek. Op de zegel va*" J
D.kr. ziet men geschrift* n
nen uitgehakt met stenfa"
reedschap uit de Vikl_or
Een zegel van 1 D.kr." c
een vel bladmuziek. Eefaa*
na uit een in 1298 ges#*'
boek is te zien op eeiv"'
van 3 D.kr: Vervolgens ^Er
zegel van 6 D.kr. de
ding van een officieel
ment uit 1533. De serii
afgesloten met een z<
10 D.kr. met als afbeeli
titelpagina van het eersl
dat aan de Faroer gewij
van de hand van Lucas
sön. De zegels werden
door de drukkerij vna
serse PTT in Bern.
