Herstel van
Democraten bij
tussentijdse
en
m
deTijd
Discussie met jeugd op CDU-
congres komt niet uit de verf
H
B
I
Ü1
HP
h4ritse troonrede:
Tonomische koers
jijft ongewijzigd
MM
PAGI[TENLAND
LEIDSE COURANT
DONDERDAG 5 NOVEMBER 1981 PAGINA 1
il stfelt voorwaarde
deelnemers vredesmacht
AVIV De Israëlische minister van
landse zaken, Sjamir, heeft gisteren in
Hement (Knesset) verklaard, dat landen
elnemen aan de Sinai-vredesmacht niet
ihgenljn afwijken van het Camp-David ak-
ag 7, t Hij zei dat de vredesmacht gebaseerd
Zijn „op het akkoord dat wij, Israël,
tradife en de Verenigde Staten, hebben on-
lakt d[end in Camp David". „Wij zullen niets
;t'g- garden dat daarmèe#in tegenspraak is",
'lijft ^jamir.
Jen rrfdgel°Pen weken hebben Frankrijk, En-
Italië en Nederland te kennen gege-
lat zij willen deelnemen aan de Sinai-
pmacht. Na de terugtrekking van de Is-
~~"~~}he troepen uit de Sinai in april 1982 zal
™^™grens van Israël en Egypte een interna-
e vredesmacht gestationeerd worden.
Scheuring in Spaanse
regeringspartij
MADRID De groep Spaanse parlementsleden
en ministers die gisteren uit de regeringspartij
„Unie van het Democratisch Centrum" (UCD)
zijn gestapt, willen naar het voorbeeld van hun
Britse en Portugese geestverwanten een sociaal
democratische partij oprichten. Tot de uitgetre
den leden van de UCD horen twee ministers en
zeventien parlementsleden. De regering kan in
het Spaanse parlement, de Cortes, nu nog reke
nen op de steun van 153 van de 350 leden. Ver
wacht wordt dat premier Calvo Sotelo, de leider
van de UCD, steun gaat zoeken bij kleine rechtse
partijen. Voor nieuwe verkiezingen voelen zowel
de partij van Sotelo als de linkse oppositie erg
weinig. Een overweging daarbij is dat een nieu
we verkiezingscampagne, zo kort na de mislukte
rechtse militaire staatsgreep, alleen maar span
ningen kan veroorzaken.
Proces moord op
prins De Broglie
Aan alle kanten omgeven door
politiemannen zitten drie van
de vier mannen die worden
verdacht van de moord op de
Franse prins De Broglie, de
cember 1976, in de beklaag
denbank van de Parijse recht
bank. De vierde verdachte, een
gewezen politieman, wenste
niet te worden gefotografeerd.
Op de voorgrond links Gerard
Frèche, de man die de moord
zou hebben gepleegd. Naast
hem Serge Tessedre, die ervan
wordt beschuldigd de op
drachtgevers in contact met
Frèche te hebben gebracht.
Dankert kandidaat
voorzitterschap
EG-parlement
STRAATSBURG De Ne-
derlander Piet Dankert is
door de socialistische fractie
in het Europees Parlement
aangewezen als kandidaat
voor de opvolging van de
huidige voorzitter, de Fran-
Caise Simone Veil. In januari
moet het EG-parlement zijn
nieuwe voorzitter kiezen.
Behalve Dankert zijn de
Westduitser Klepsch en de
Brit sir James Hopkins door
respectievelijk de christen
democratische en de conser
vatieve fractie kandidaat ge
steld.
Hulp aan Tsjaad bepleit -.1
op Frans-Afrikaanse Top
PARIJS De deelnemers aan de achtste
Frans-Afrikaanse top zijn gisteren in Parijs uit
elkaar gegaan met twee oproepen aan de bui
tenwereld om Tsjaad te helpen.
Alle betrokken landen worden opgeroepen zo •-
snel mogelijk een inter-Afrikaanse vredes*-.
macht op poten te zetten. Hiermee moet een
eventuele hervatting van de burgeroorlog in;
Tsjaad voorkomen worden, nu Libische troepen
zich desgevraagd uit dit land zullen terugtrek
ken. 'm
Daarnaast leggen de deelnemers aan de Frans-
Afrikaanse top er de nadruk op, de tsjadische
president Oueddei te helpen bij de wederop
bouw van zijn land en de reorganisatie vanTièt*
leger. Van de kant van Frankrijk en Egypte"
zijn al toezeggingen gedaan, om Tsjaad èconq- f.
mische en militaire hulp te verlenen.
Thatcher en oppositieleider Michael Foot aan
van de optocht van alle leden van het Lager-
le gei op weg naar het Hogerhuis om de koningin de
Lunjirede te horen voorlezen,
rek a
:sti
(Van onze Correspondent
Roger Simons) -
DEN Bij het begin van het langdurige debat
de troonrede, waarmee gistermiddag de nieuwe
g van het Britse parlement werd 'ingeluid, heeft
ritse premier Thatcher in het Lagerhuis nadruk-
euchjjk gezegd dat haar bikkelhard economisch beleid
le vruchten afwerpt. In verband met de werkher-
ng bij British Leyland verklaarde de premier: „U
dat van onze industrie nog veel goeds te verwach-
is." CL
fcle troonrede was al gebleken, dat de politiek van de regfi:.
^Thatcher ongewijzigd blijft. Bij monde van koningin Eliza-
II kondigde de Britse regering nieuwe wetsontwerpen aan
onder meer de gemeentelijke uitgaven en een inperking
de macht van de vakbonden.
4 laatste plannen, waarop men al enige tijd zat te wachten,
(zeer omstreden. Minister van Arbeid Norman Tebbit zal in
•p van deze maand onthullen- wat hij met de vakbonden
|plan is. Daarna is hij bereid te praten met vakbondsleiders,
iu al vast beginnen te brullen, omdat ze zich bedreigd voe-
Het nieuwe wetsontwerp tot hervorming van de Britse vak-
iging zal echter pas volgend jaar ingediend worden, ver-
lelijk omdat de regering niet direkt wil aansturen op een
Irontatie met de bonden. Dergelijke botsingen veroorzaken
[1 meer ellende in de winter dan in de zomer. Sommige vak-
Ösbazen hebben al beloofd, dat hun protesten niet voor de
Tzullen zijn.
de wet op de vakbonden zal een aanpassing van het sy-
|n van de „closed shops" zeker deel uitmaken. Volgens dit
eem, dat in een aantal bedrijfstakken wordt gevolgd, staan
rlei arbeidsplaatsen buiten het bereik van mensen die geen
fcijn van de bond. Volgens de regering Thatcher is dit sy-
m volledig in strijd met de democratische rechten van de
is. Zij verlangt ook dat de vakverenigingen voortaan afzien
stemmingen bij hand opsteken, die vaak-leiden tot misbruik
reel intimidatie mogelijk maken. Thatcher en Tebbit. wensen
iakt. (al geheime stemmingen. Ook zouden zij van plan zijn alle
TapÜen rechtspersoonlijkheid te geven. Die maatregel zou het
gratiiBritse bedrijfsleven mogelijk maken hun vakvereniging om
(devergoeding aan te spreken, vooral wanneer de financiële
>lgen van sociale acties aan de zware kant zijn. Het totale
Le( iet moet een eind maken aan de bekende Britse kwaal van
Vlingé stakingen voor een kleinigheid.
olidariteit geeft regering
rie maanden respijt
f)RSCHAU De nationale coördinatiecommissie van de vak-
hd Solidariteit heeft gsiteren aangekondigd dat de autoriteiten
e maanden de tijd krijgen om met Solidariteit tot overeen-
"nming te komen over de bestaande problemen,
ikt dat laatste niet dan zal tot actie worden overgegaan. De
fblemen waarover een akkoord moet worden bereikt behel-
i onder meer de toegang tot de kranten, de radio en de televi-
I en een raad voor de controle op de economie.
Meider van de Poolse regering, Jaruzelski, de leider van de
Tuolieke aartsbisschop Glemp en vakbondsleider walesa heb-
t| gisteren meer dan twee uur met elkaar gesproken over de
Mse problemen. Het was voor het eerst dat de drie Poolse lei-
N met elkaar spraken.
rer het overleg is weinig meegedeeld, behalve dat de partijlei-
*1g met de vakbond over alle problemen wenst te praten,
w partijleider Jaruzelski is bekend dat hij een erkend voor
inder is van samenwerking met de vakbeweging en de kerk.
^rige week kondigde hij in het parlement een Raad voor de
%tionale Verzoening" aan, waar alle belangrijke organisaties in
T land aan mee zouden moeten <taen.
PRECIES EEN
JAARNA
KEUZE
REAGAN
(Van onze correspondent
Dick Toet)
WASHINGTON De
conservatieve ommezwaai
in de Verenigde Staten,
die zich precies een jaar
geleden uitte in een grote
Republikeinse verkie
zingszege, lijkt gedeelte
lijk tot staan gebracht. Bij
een serie tussentijdse ver
kiezingen, de eèrsté sinds
Reagan's stembuszege,
herstelden de Democraten
zich niet alleen redelijk
van de vorig jaar opgelo
pen klappen, maar werd
hier en daar ook spectacu
laire winst geboekt.
De grootste verrassing voor de
Democratische partij deed zich
voor de staat Virginia, een tra
ditioneel Republikeins bol
werk, dat voor het eerst sinds
1965 een Democratische gou
verneur krijgt. Charles Robb
(42), getrouwd met een dochter
van oud-president Lyndon B.
Johnson, versloeg zijn Repu
blikeinse rivaal Marshall Cole
man (39) met opvallend gemak
(53 tegeri 47 procent). Robb's
zege was temeer van belang,
omdat president Ronald Rea
gan persoonlijk naar Virginia
was gekomen om te pleiten
voor de verkiezing van Cole
man. De Democratische zege
in Virginia werd compleet,
doordat twee andere belangrij
ke posten eveneens naar De
mocraten gingen. Robb be
hoort tot de conservatieve
vleugel van de Democratische
partij, maar kreeg toch over
weldigende steun van de
zwarte gemeenschap en de
vakbonden.
De Democratische vreugde
werd enigszins getemperd,
doordat het gouverneurschap
in New Jersey verloren ging.
In een nek-aan nek-race ver
sloeg de Republikein Thomas
Kean (46) zijn Democratische
rivaal James Florio (44). De
meeste politieke waarnemers
menen dat Kean zijn zege
vooral te danken heeft aan
een serie nogal onpopulaire
beslissingen van de aftredende
Democratische gouverneur
Brendan Byrne.
Maar meer nog dan de verkie
zingen in Virginia duidde het
resultaat van een aantal refe
rendums op een mogelijke
verschuiving in minder con
servatieve richting. Zo werd in
de hoofdstad Washington D.C.
een voorstel om fondsen voor
openbare scholen over te dra
gen naar privé-scholen met
overweldigende meerderheid
afgewezen. In de staat Was
hington werd een voorstel
aanvaard, dat de staat een be
slissende stem geeft in ontwik
kelingen op het gebied van de
kernenergie.
De Democratisch opleving
komt op een moment dat de
problemen voor de Reagan-re-
gering zich drastisch lijken op
te stapelen. Voor het eerst ko
men diepgaande verschillen
van inzicht binnen de regering
duidelijk naar buiten. Op eco
nomisch gebied gaat de inter
ne slag om verdere bezuinigin
gen tegenover belastingverho
ging ten behoeve van het weg
werken van bijna dagelijks"
somber wordende prognoses
over de begrotingstekorten
voor de komende jaren. .Op
het gebied van de buitenlandse
politiek is een scherpe contro
verse tussen minister va'n bui
tenlandse zaken Alexander
Haig en Reagan's veiligheid
sadviseur Richard Allen van
de wandelgangen verhuisd
naar de voorpagina's van de
kranten.
Minister van der Stoel had gisteren een onderhoud met
zijn Amerikaanse collega Alexander Haig.
VAN DER STOEL: -
'Gesprekken in YS
positiever dan verwacht'
(Van onze correspondent Dick Toet)
WASHINGTON „Ik ben bepaald tevreden over de aard van
de gevoerde gesprekken. Ik heb meer begrip weten te wekken
voor de Nederlandse positie". -
Dat zei minister van buitenlandse zaken Max van der Stoel gis
teren in Washington na afloop van een tweedaags 'orièntatiebe-
zoek' aan de Amerikaanse regering. Van der Stoel sprak onder^
meer met minister van buitenlandse zaken Alexander Haig. mf
nister van defensie Weinberger en veiligheidsadviseur Richard
Allen.
De gesprekken, aldus de Nederlandse minister, waren positiever
verlopen dan hij had verwacht. De term. „Hollandse ziekte"',
waarmee in Amerikaanse kranten nógal eens de Nederlandse
bezwaren tegen de „kruisraketten" Worden aangeduid, is niet
gevallen, aldus van der Stoel. „Ik zou er ook groot bezwaar te-
gen hebben gemaakt. Dat er bepaalde spanningen zijn in de ver-
houdingen, valt niet te ontkennen, maar Nederland mag niet als
het zwarte schaap worden aangewezen. Wij zijn een veeleisende
NAVO-partner en misschien soms wel eens lastig. Ik heb ver-
teld, dat er een grote mate van verontrusting in Nederland be-
staat ten aanzien van de nucleaire race en het nucleaire gevaar
Daarvoor bestaat begrip", aldus minister van der Stoel.
(Van onze correspondent
Ami van Vree)
HAMBURG Het met
veel publiciteit omgeven
debat dat de CDU op haar
partijcongres in Hamburg
gisteren met circa 500 jon
geren heeft gehouden
het was voor de eerste
keer dat iets dergelijks
werd georganiseerd
heeft voornamelijk aan
het licht gebracht dat de
aanwezige Duitse jeugd
zich door de CDU te kort
gedaan voelt. Er wordt te
weinig naar ons geluis
terd, was de voornaamste
kritiek.
Echte botsingen bleven
gisteren achterwege, wat
ongetwijfeld mede te ma
ken had met de selektie
van de jongeren. Hoewel
het grootste deel van hen
geen CDU-lid is, kwam
een respektabel aantal
toch uit OFganisaties of
verenigingen die dicht bij
de partij staan.
Het voornaamste debat ging
over het thema vrede en vei
ligheid. Opvallend was dat de
jeugd nauwelijks op zaken in
ging als het militaire even
wicht, de nieuwe atoomraket
ten, de houding tegenover de
VS en soortgelijke problemen.
Daartegenover werd veel
meer gesproken over de ma
nier waarop de partijen op de
angst onder de jongeren reage
ren, over dienstplicht en ver
vangende dienstplicht.
Van diverse kanten werd in
gegaan op de vraag, hoe een
partij die het woord „christe
lijk" in zijn naam draagt zich
kan verenigen met de atoom-
politiek van het westelijk
bondgenootschap. Wanneer al
te drastische opmerkingen
werden gemaakt, greep fo
rumvoorzitter Helmut Kohl in
om de officiële positie van de
CDU toe te lichten.
De woordvoerder van de SPD
reageerde sarcastisch op het
„waagstuk" van de CDU om
dit forum met de jeugd te be
leggen. Hij voorspelde dat deze
demonstratie „aan de Straus-
-Kohl-lijn van een reactionai
re sociale politiek en een op
bewapening geörienteerde vei
ligheidspolitiek geen jota zal
veranderen".
Positie
Kohl versterkt
HAMBURG De positie van.
CDU- en Westduits oppositie:I
leider Helmut Kchl is door
zijn optreden op het congres
van zijn partij in Hamburg. 1
versterkt. Zelfs kranten die_
doorgaans de politiek van dq
huidige regeringscoalitie steu
nen zijn van mening, dat Kohl
de manier van optreden heeft
gevonden om zeer veel kiezers
aan te spreken. „Hij kan het
zich permitteren niet meer dè
liberale FDP het hof te ma
ken, degenen die hem binnen" j
de partij weerstreven de les te
lezen en zichzelf de stralen
krans van een kanselier aan te
meten. Dat kunnen alleen zij
doen, die voelen dat zij hun
doel dicht zijn genaderd", al:
dus het centrum-linkse dag"-;
blad „Frankfurter Rundschau"
over Helmut Kohl.
Elsevier over de politieke situ
atie: „Het lijmen van de infor
mateurs lijkt op het in elkaar
passen van de scherven van
verschillende serviezen. Want
duidelijker dan ooit is geble
ken dat er op dit moment nau-
weljks sprake kan zijn van
vruchtbare samenwerking tus
sen CDA, PvdA en D'66". Het
blad publiceert exclusief het
interview dat Der Spiegel met
Brezjnev heeft gehad. „Wat de
droom van het verkrijgen van
militair overwicht op de Sov
jet-Unie aangaat, zou men er
beter aan doen deze gedachte
te laten varen. Als het moet,
vindt het Sovjet-volk de moge
lijkheden om passende maat
regelen te nemen en alles te
doen wat voor de verzekering
van een noodzakelijke verde
diging véreist is". Aandacht
ook voor het afgelopen Lande
lijk Pastoraal Overleg. „Ik be
weer niet dat we in de kerk
geen leer en geen verstandelij
ke benaderingen nodig heb
ben, maar het gevoel hebben
we wel erg verwaarloosd, ook
in de vernieuwing. Veel van
onze viering is veel te verstan
delijk; oude symbolen zijn
weggevallen en nieuwe nog
niet ontdekt. Dit heeft een kil
te geschapen, met name voor
jongeren". Een ander artikel
beschrijf: hoe Palestijnse en
Turkse terroristen via wapen
roven in Nederland aan oor
logstuig komen. „Criminele
Joegoslaven en Italianen ma
ken darbij dankbaar gebruik
van het feit dat onze zuidgrens
zo lek is als een mand".
j|—BM
De Haagse Post heeft geen
goed woord over voor de soli-
dariteitsheffing van de twee
informateurs. „Per deurwar-
dersexploot wordt het volk
schouder aan schouder gezet.
Het plan heeft onmiddellijk
een nationaal gekerm veroor
zaakt, en dat is geen wonder,
want de economische crisis
vreet door en iedereen merkt
dat hij in versneld tempo ar
mer wordt. Onder die omstan
digheden bewerkt een solida-
riteitsheffing het tegendeel
van solidariteit". In een artikel
over de produktiviteit zegt
PvdA-econoom prof. D.Wolfs-
on: „Ik denk datje een loonbe-
leid moet voeren dat verschil
len in produktiviteitsontwik-
keling honoreert door in de
sterkere bedrijfstakken wat
meer toe te laten en in de
zwakkere wat minder. Dat
sluit aardig aan bij wat de vak
beweging zegt en ook de
werkgevers zullen er veel
voor voelen". Ook een be
schouwing over de brede
maatschappelijke discussie
over kernenergie. „Hoe krijg
je ondernemers zo gek het idee
van arbeidsproduktiviteit te
laten varen? En hoe zit het
met de bereidheid van de con
sument om zijr. bestedingspa
troon te veranderen, meer aan
dienstverlening, minder aan
luxe goederen? En de bereid
heid om in te leveren?" Een
gesprek tenslotte met de cri
minoloog prof.Hoefnagels.
„Wij die de oorlog hebben
meegemaakt, die weten wat
verzet betekent, weten wan
neer het fout zit. Daarom heb
ik zo de pest aan rellerige ac
tiegroepen die de idealen van
anderen, maar ook van zich
zelf verzieken".
In ^rij Nederland deze uit
spraak uit de kringen rond
CDA-fractieleider Lubbers:
„Hij heeft er misschien nog
het meest belang bij als het nu
mislukt. Hij kan dan zeggen:
ik heb het geprobeerd met de
PvdA, maar uiteindelijk was
ik ook de man die zei dat het
niet ging. Dan hoeft hij niet
vier jaar de slaaf te spelen van
Van Agt. Dan zou hij politiek
een nieuw begin kunnen ma
ken". Een interview ook met
grootgrutter Albert Heijn:
„Ach, dalende koopkracht. Ik
kijk wel eens op een zaterdag
middag bij het vlees en dan
denk ik: moet dat allemaal
op...? Ik houd echt van lekker
eten, hoor, maar als ik zoiets
zie....dan word ik...dan denk
ik: gadverdamme....bah. Maar
goed, het zijn mijn klanten,
dus ik kan moeilijk zeggen:
laat maar liggen". Het blad
kijkt door het sleutelgat van
het Catshuis. „Uit zuinigheid
wordt er altijd massaal inge
kocht. De echtgenotes van
premiers treffen tot hun ver
bazing'kasten aan vol rolletjes
pepermunt vaste voorzie
ning van ministërauto's en
vergadertafels of zolderka
mertjes vol w.c.-papier". Een
gesprek tenslotte met de om
streden scheidsrechter Ignaas
van Swieten. „Aanvallers ver
dienen bescherming. Ik ben
bijna zo ver dat, als zo'n speler
wordt getorpedeerd, al is het
in de eerste seconden, dat ik
niet meer eerst de gele, maar
meteen de rode kaart trek. Als
je ziet wat aanvallers allemaal
moeten incasseren. Zo'n Van
Kooten bijvoorbeeld, als die de
lucht in gaat, dan hang ik als
het ware aan die dikke kont
van hem".
In De Tijd deze kritiek van
vice-voorzitter van de PvdA
fractie Van der Hek op zijn
partij: „Over alles en nog wat
wordt geschreven. Over oor
log, vrede, feminisme, Latijns-
Amerika, noem maar op. Maar
het gaat niet over het werkge
legenheidsvraagstuk, het gaat
niet over het industriebeleid
en economie. Als, de partij
meer bekend zou worden ge
maakt met de probleemstel-,
ling, zou er meer begrip ont
staan voor het feit dat het alle
maal niet meer zo kan als in
de jaren zestig en begin zeven
tig". Elders een warm pleidooi
voor het afschaffen van zitten
blijven op school. „Het is niet
goed een kind een heel school
jaar te laten herhalen als het
in enkele vakken achterblijft,
want ieder kind heeft weer ei
gen kwaliteiten die bij zitten
blijven niet gestimuleerd wor
den". Een groot artikel ook
over harttransplantaties en
kunstharten. „De vraag is of
de maatschappij zich deze dure
behandeling voor iedereen
kan veroorloven. Daar is nog
nooit over gesproken. De
vraag of het recht van de pa
tiënt op alle mogelijke ver
strekkingen moet worden aan
getast, dient op politiek niveau
beantwoord te worden. Tot nu
toe wordt daar nog niets aan
gedaan". De Nicaraguaanse
priester-minister D'Escoto zegt
in een interview: „Het verle
den van het Amerikaanse op
treden in Midden-Amerika
staat ons niet toe een gewa
pende invasie uit te sluiten. Er
zal nog veel bloed vloeien in
Midden-Amerika".
Hervormd Nederland over de
kabinetsformatie: „Of de lij-
moperatie slaagt of mislukt,
het zal niet meevallen ver
trouwen voor het te ontwikke
len beleid te winnen. Voorals
nog hebben de politici een ge
weldige kans gemist". Elders
poneert de Nijmeegse arts dr.
J.van Eijk dat stress gezond is
en dat hulp niets helpt. „Maar
het geloof in de schadelijke
werking van stress is zo diep
geworteld, dat het denken van
de hulpverlening erdoor wordt
beheerst. De manier waarop
de hulpverlening op bijvoor
beeld gijzelingen heeft inge
speeld, was niet zonder meer
in het belang van de slachtof
fers. Ook van stress bij kapin
gen kun je gezonder worden.
Maar ook als je helemaal geèn
behoefte aan hulp hebt, stor
ten de hulpverleners zich op
je". Een ander artikel be
schrijft hoe de bureaucratie
van Economische Zaken ver
nieuwingen tegenhoudt. „Je
moet als overheid kansen ge
ven op plekken waar kennis
en motivatie liggen. Maar je
ziet het een goede daad blijft
nooit ongestraft. Economische
Zaken roept steeds om innova
tie, maar draai: deze onmid
dellijk de nek om wanneer ze
de kop opsteekt". Een be
schouwing tenslotte over de
toenaderingspogingen van
hervormden en gereformeer
den concludeert dat de ver
schillen met de katholieken
nog te veel worden opgbela-
zen.
