Poelse knaakzitter" kan zelfs
speelse nationale aanwinst zijn
Lieve
stronkjes"
van
„De knotwilg"
NOG ENKELE DAGEN PERZENSHOW!
»a.;t ad/regio
LCC:
Opengraven
Kort Rapenburg
onaanvaardbaar
ANNEMARIE ONVLEES' TWEEDE
K&O celloserie start
met boeiende werken
Op mijn omwegen door\Stad en land kom
ik graag mensen tegen. Elke morgen tussen
tien en elf uur kunt u mij telefonisch vertel
len wie u graag in deze rubriek zou willen
tegenkomen. Het nummer van mijn geduldi
ge telefoon is 071-122244; u kunt dan naar
toestel 18 vragen.
LEIDSE COURANT
DINSDAG 3 NOVEMBER 1981 PAGINA 5
^EIDEN Het bestuur
van het Leids City Cen-
rum heeft de plannen om
iet Kort Rapenburg open
te graven onaanvaardbaar
jenoemd. Het LCC meent
dat de bereikbaarheid van
de Leidse binnenstad aan
zienlijk zal verslechteren.
«Bezoekers uit de regio
zullen Leiden gaan mijden
en makkelijk bereikbare
centra gaan bezoeken.
Hierdoor zal er van de
doelstelling van het eco
nomisch beleidsplan, na
melijk het behoud van de
regiofunctie, niets terecht
komen", zo schrijft het
LCC in haar bezwaar
schrift aan het gemeente
bestuur.
Het LCC vindt de huidige
plannen niet overeenkomen
met het verkeerscirculatieplan
waarin het Kort Rapenburg is
aangwezen als hoofdroute
voor auto- en busverkeer. „Wij
vragen ons af hoe men nog
kan spreken van een hoofd
W GLOEDNIEUWE VONDST VOOR FANCY FAIR VAN OUDADE
„De fancy fair" van Oud
Adc betekent meer dan
alleen maar een beetje pret
en geld inzamelen voor het
goede doel. Wie het in Oud
Ade, en ook daarbuiten,
over de fancy fair heeft
weet, dat het begrip
nationale fcesldag(en)
hiermee dicht benaderd
wordt. De Oud Adcse fancy
fair doet jaarlijks de deur
dicht; dat is het einde, dat is
twee dagen actie en reactie.
Een vaste, werkzame kern
zich comité noemend
werkt zich uit de naad en
de hele gemeenschap maakt
er daarna een soort 3
oktoberfeest van: indoor-
kermis ten bate van een stel
Oud Adese belangen. Het
comité, onder
voorzitterschap van
zuivelspecialist Cces van
der Geest, is telkenmale in
touw om de eigendorpse en
aanverwante bezoekende
massa iets aantrekkelijks te
bieden op die fancy fair.
Daarbij kunnnen de
organisatoren altijd wel
terugvallen op de
inventieve medewerking
van de gebroeders Bram en
Dammes van der Poel.
Inventief; inderdaad. De
Van der Poelen mogen
gerust (onder protest van
Dammes dan) de
„uitvinders" van Oud Ade
genoemd worden. Zo waren
ze befaamd om hun
onder andere mini-
golfbaan, die via een salto
mortale heel wat inkomsten
in het fancy fair-laadje
bracht. Dat was destijds
derhalve uitlopend in een
„saldo vivante". Voor dit
jaar hebben de Poelen een
nieuw huzarenstukje op
hun naam gebracht: de
„knaakzitter".
Cultuur, sport en de
bejaarden van Oud Ade
gaan via de fancy fair een
nieuw tijdperk tegemoet,
dankzij het masjien dat
Dammes senior en Dammes
junior, Dammie dus, hebben
ontwikkeld. In de
werkplaats van het
agrarisch loonbedrijf, waar
de techniek het dagelijks
Poel-ritme bepaalt, hebben
we een verbaasde en
bewonderende blik mogen
werpen (ofschoon je bij de
metaalvaste Poelen geen
enkel stuk blik zal vinden)
op het apparaat, dat
komende zaterdag en
zondag. 7 en 8 november,
hoge ogen zal gaan gooien
op het grote Oud Adese
binnengebeuren.
Cees van der Geest had zich
even losgemaakt van zijn
assortiment uitzonderlijke
kazen om mee te werken
aan een demonstratie. Eerst
een prognose van de
verwachte binnen te halen
buit. Zuivel-Ceesie: „Als we
de economische recessie
niét al te serieus willen
nemen, mogen we toch
gokken op een opbrengst
van de fancy fair van bruto
tegen de 20.000 gulden,
waarbij dan nog komt de
vijf mille van de al lopende
loterij. Vaste lasten, zoals
huur van het Dorpshuis,
ervan af, dan blijft er altijd
nog een fijn bedrag over
voor de verenigingen en de
uitgangsdag van onze
bejaarden".
En daar stond ik dan, in
confrontatie met de
„knaakzitter"; gewettigde
hoop van fancy fair, comité
en te bevoordelen
instanties. Meteen dacht ik
al: daar moet Dammes
bundeltje, een half jaar
geleden. Vrucht van een
hobby „die een vuilniszak
vulde". Annemarie heeft al
een stuk of zes kruisjes
achter de ongebogen rug.
maar ze blijft te hooi en te
gras publiceren. Want daar
was, al eerder, ook een
uitgever die beukenoten
zag in de voortbrengselen
van Annemarie. Vandaag
dan is er iemand die niet
wilde tekenen voor de
„Lieve stronkjes" van de
knotwilgen. Maar ze
verschenen wel degelijk,
die stronkjes. „Want de
goede man wilde al eerder,
dat ik aan de weg ging
timmeren".
Een oma die leeft van
balladen; die weet dat ze
haar gedachten aan een
groter publiek kan
doorgeven: Annemarie
Onvlee. die schrijft tussen
leven en slapen door. En ze
blijft overeind. De
voleinding van een trilogie
wacht. Dat gaat moeiteloos
zo door. Ik wil haar nu
gedenken, bij leven en
welzijn en bij haar tweede
ruiterstukje. met het
reciteren van Annemarie's
Herinneringen:
„Je hand
en mijn hoofd,
dat was
voor jou één,
je wreef
als je wegging
door mijn haren
dan heen,
nog voel
ik je vingers
keer op keer,
mijn haar blijft
nu netjes
maar m 'n ogen
doen zeer".
Annemarie Onvlee ten
voeten uit. En de
Angelsaksers zeggen dan:
bless her.
Tot 8 november bij „de nieuwe Panderaan de Leidse BotermaikL
Pander organiseert ter gelegenheid van de feestelijke heropening een interessante
show van authentieke Perzische en andere oosterse kleden. n
Voor extra aantrekkelijke prijzen. Maar wacht u niet te lang? De collectie is beperkt. I ^^1^
En de tijd gaat snel. Leiden: Botermarkt 21 - 22
DEN HAAG - AMSTERDAM - ROTTERDAM - EINDHOVEN - LEIDEN - GRONINGEN - ENSCHEDE - APELDOORN
route voor het autoverkeer in
dien alleen eenrichtingsver
keer wordt toegelaten en een
rijstrook vervalt", aldus het
LCC. De middenstandsorgani
satie is bang dat de Hooigracht
en de Langegracht het extra
verkeer onmogelijk kunnen
verwerken.
Een ander gevolg van het aan
leggen van het Kort Rapen
burg-grachtje is dat er 35 par
keerplaatsen zullen verdwij
nen. Het LCC doet daarom
„een klemmend beroep" op
het gemeentebestuur om af te
zien van het grachtje.
Ook de Kamer van Koophan
del is niet erg te spreken over
de plannen. Deze organisatie
noemt de wijze waarop het
voorstel gepresenteerd is ver
warrend, onvolledig en ten
dele onjuist en spreekt van een
„bedroevend slechte kwali
teit". „Rekening houdend met
de slechte economische situatie
en het gegeven dat het be
drijfsleven in de binnenstad in
de achterliggende periode ex
tra zwaar belast is geweest,
had het bedrijfsleven een an
dere opstelling van u mogen
verwachten", schrijft de Ka
mer. Verwacht wordt dat bij
het doorgaan van de plannen
zowel de bereikbaarheid van
de bedrijven aan het Kort Ra
penburg als die van de hele
binnenstad in de knel komt.
Beide effecten worden door de
Kamer afgewezen. De Kamer
meent dat er echter ook wel
goede elementen in het voor
stel, zoals bijvoorbeeld het
éénrichtingsverkeer op het
Noordeinde, te herkennen
zijn. Om het geheel op zijn
waarde te kunnen beoordelen,
wacht de kamer op een totaal
verkeersplan voor het knoop
punt Breestraat-Noordeinde.
„Tot dan is het voor ons niet
mogelijk een afgewogen oor
deel te geven", aldus de Ka
mer.
Voorop gesteld moet worden dat Stegenga en Brautigam voor
treffelijke musici zijn, die de genoemde werken in hun grote lij
nen met veel begrip ten gehore brachten en dat technisch virtu
oos en nauwkeurig tot in détails wisten door te voeren.
Er bleven echter een aantal problemen bestaan. Ronald Brauti
gam liet een forse en zakelijke toon horen, die solistische allure
bezat, zij het zonder veel uitstraling. Het daarmee geschapen:
klankbeeld miste een wezenlijke aansluiting met de wat afzijdig-
klinkende cellist. Een meer ingehouden speeltrant, die Brauti
gam in Grieg betrachtte, deed hoorbaar afbreuk aan de duide
lijkheid van zijn spel.
Stegenga's toon anderzijds was niet diepgravend genoeg om de
rijke, maar ook wat zoetvloeiende inhoud van de stukken var
Fauré volledig te laten floreren. Zijn brede, met romantische ef
fecten beladen streek bood daarvoor weinig overtuigende com
pensatie. Het valt te begrijpen dat de eveneens sierlijke, maar
veel ijlere lijnen van Debussy's, sonate daarmee wél succesvol
werden gerealiseerd. In de sonate van Grieg klonk deze toon
echter weer als een bezwaar en liet samen met het gering ont
wikkeld samenspel een wat onbevredigende indruk van deze
avond na.
De serie wordt op 9 november voortgezet door de inmiddels be
faamde Harro Ruysenaars, die sonaten van Beethoven op het
programma heeft staan. Op 16 november treedt een Russisch
duo op met muziek van eigen bodem, onder meer van Prokofjev
en Tschaikowski. De plaats van uitvoering is in beide gevallen
de Kapelzaal.
DIRK VOOREN
Mevrouw A. Onvlee met haar tweede boek.
LEIDEN Na vorig seizoen een Beethovencyclus ge
bracht te hebben, komt K&O nu met een reeks concer
ten, gewijd aan de celloliteratuur. Gisteren opende
Herre-Jan Stegenga en Ronald Brautigam in de Kapel-;
zaal de serie met sonates van Debussy, Grieg en Faure
alsmede diens Elegie, werken met een muzikaal rijke:
inhoud. Aan de interpretatie ervan viel echter het een:
en ander af te dingen.
octrooi op aanvragen. Als
de Poelen zich niet
uitvinders willen laten
noemen, all right; maar
zonder meer zijn het
praktische jongens, die
koppie koppie hebben.
Immers deze Poel
constructie is dermate
ingenieus, dat het hele
vaderland er door middel
van krachlsportcompelilies
en „nationale
kampioenschappen" profijt
van kan trekken. Trekken:
waarachtig; daar gaat het
om. Dammes en een knecht
gingen op de kale grond
zitten. Voeten tegen elkaar
en de vier handen om een
bezem. Dat kan ook wat
anders zijn, als het maar
een stok is. Cees meende,
dat ik oud genoeg was om
één en ander te herkennen.
Maar nee hoor: ik was
blijkbaar niet oud genoeg
en bovendien kom ik uit
een stad, en ik heb vroeger
in Amsterdam van m'n
leven niet een dergelijke
toestand meegemaakt.
Het ging om het zogeheten
„stokkie trekken". Beide
tegenstanders pakten,
voorgeschreven volgens de
overlevering, met twee
handen de stok vast en
zetten zich af, trekkend en
de voeten tegen elkaar
duwend. „Ah, dat was een
bekende volkskrachtsport",
vertelde Cees, met veel
overtuiging in zijn betoog;
„nou jongen, ik zie wel dat
je uit de stad komt, anders
had je het wel geweten. Dit
is het ouderwetse stokkie
trekken. Met je gat op de
kouwe grond zittend". En
zowaar zag ik het vóór me:
Cees en Dammes, in een
tour de force, en in roei-zit,
tegenover elkaar, de steel
omklemmend. En maar
trekken, totdat Dammes
Cees omver (of overeind)
had getrokken. Of Cees
Dammes; dat weet ik niet
meer so genau, maar ze
hadden allebei een rooie
kop van de inspanning. En
dat alleen nog maar ter
verduidelijking van wat er
door de Poelen in het spel is
gebracht.
Bram en Dammes van der
Poel, de loners aan de
Leidse weg, onder de rook
van Leiderdorp, en
Dammie die niet weg te
vlakken is hadden voor
een nieuwe uitgekiende
verrassing gezorgd. Tot
meerdere glorie van de
fancy fair en tot nog
overvloediger inkomsten
van het maatschappelijke
bestanddeel van Oud Ade.
Door hun inzichten is het
stokkie trekken van weleer
geworden tot het
„knaakzitten" van Ou Ade.
Volgens de officiële
aanduiding in „Oud Ade-
nieuws" hebben we te
maken met een speciaal
ontworpen „Knaak-zit-
apparaat"; een stuk huisvlijt
van Dammes v.d.Poel, en
het belooft een echte „trek
pleister" te worden. Enfin:
„de verliezer betaalt en het
gaat als volgt: de spelers
zitten tegenover elkaar op
een soort platvorm. De
voeten tegen een speciale
voetensteun geplaatst en de
handen aan een trekstang
in het midden. De knaken
gaan in een daarvoor
bestemde gleuf. Beide
spelers, c.q. trekkers, gaan
nu door aan de stang te
trekken proberen de knaak
van de tegenpartij, via een
vernuftig apparaat, in het
knakenbakkie te laten
verdwijnen".
De Van der Poelen hebben
nieuwe glorie gevoegd aan
hun eerdere verdiensten.
Zelfs Cees de voorzitter was
er een beetje beduusd van.
En dan moet er toch heel
wat gebeuren. We hebben
het nu over een proeve van
improviseren en
prakkizeren. Dammes legde
het ei en Bram sloot zich
aan door het platform, het
podium voor een nieuwe
sport (door Bram, die
timmerman is, als
onderbouw geconstrueerd),
tot een hechte basis te
vormen. Dammes dan was
gegrepen door de suggestie
van het stokkie trekken,
maar dan niet op de kouwe
grond zittend. Dat was niet
zo interessant voor de fancy
fair. Maar de opzet was er
en het kostte hem één
slapeloze nacht om het
wedstrijdelement aan de
praktijk te koppelen.
Het resultaat van bijna 100
uur knutselen en lassen (die
tijd moet ook een Poel wel
besteden aan de realisatie
van een steengoeie inval)
staat nu nog in de
werkplaats, maar zaterdag
en zondag valt er
geschiedenis mee te maken.
Twee tegenstrevers, aan
elkaar gewaagd of niet.
stoppen ieder een knaak in
een gleuf en beginnen
vervolgens als het
schietloodje in de juiste
stand hangt te trachten
elkander uit evenwicht te
brengen. Even had men nog
gedacht aan: zogauw
iemand z'n kont had
gelicht, kun je onder hem
een knaak weghalen", maar
dat werd niet meteen als
Dammes van der Poel (rechts) probeert de knaakzitter
De opbrengst van de knaakzitter is voor bejaarden.
Annemarie Onvlee, de
immer jonge,
onverminderd struise
dichtende oma uit het
Leiderdorpse, heeft weer
eens voor een nageslacht
gezorgd. De dichteres, wier
leeftijd bijna wulps
omrankt wordt door nog
aandacht te kunnen
trekken.
Grandioos, zoals hier een
oud spelletje tot nieuw
leven is gebracht. Dammes
is niet van z'n stuk
gebracht, maar hij kan zich
voorstellen, dat de
knaakzitter eventueel
verhuurd zou kunnen
worden aan anderen,
desnoods ten behoeve van
een nieuwe vaderlandse
krachtsport met titels die te
vergeven zijn in
wedstrijdverband. Daarom
zei ik al: Dammes, daar
moet je octrooi op
aanvragen, voordat anderen
van je idee gebruik gaan
maken. Het is de moeite
waard. Maar voorlopig wil
Dammes zijn zitter in geel.
blauw en rood (het
zilverkleurig zitpodium met
sterren was gisteren nog
niet geheel droog) wel
verhuren, als er gegadigden
komen opdraven. En die
komen er; wat ik Dammes
brom. „Hartstikke leuk, dat
het gelukt is", zegt hij zelf,
maar voor de rest wil
Dammes van geen
gelukwens weten. „Maar
noem wel Dammie; die
jongen van me heeft van
het begin tot het einde
meegeholpen, en hij had
best bruikbare ideeën
ook..."
Inmiddels heeft Cees
Zuivelaar zich sterk
gemaakt voor enige
deelname aan het
„knaakzitten cq. trekken".
De klanten moesten even
een kwartiertje wachten,
maar ik heb bemerkt, dat
Cees, als sympathiserend
voorzitter van de club, een
„glij-techniek" ontwikkeld
heeft, die alleen maar ten
goede komt van het
glorissante Oud Adese doel
dat nog heel wat geledingen
kent. Laat Ceesie dus maar
schuiven, op de knaakzitter.
En nu dan de Oud
Adenaars: die hebben het
eerste en misschien laatste
woord, voor hoeveel
knaken ook. Op „de" fancy
fair van dit roemrijke dorp.
Die knaak wordt niet
zomaar even weggeritst,
onder je kont vandaan.
Desalniettemin een hele
bevrijding: ik begin het
idioom van de laaggelegen
gronden wat aan te voelen.
Het zijn daar mensen, die
het best rooien, zo onder
elkaar. En nu weer met die
knaakzitter.
steeds voortwoekerende,
groeiende groene slierten
van poëzie, is dezer dagen
bevallen van een nieuwe
dichtloot. Ze kondigde het
zelf aan: „De „Knotwilg"
heeft zijn stronkjes
gekregen". De Knotwilgen
waren haar eerste
hoogstaantrekkelijk
ervaren. Daar zat geen echt
feest in. In het Poel-geval
loopt de knaak (van de
verliezer) als een trein, door
een door de winnaar
ontsloten gleuf en glijkanaal
naar het knakenbakkie
opzij van de machine.
Bakkie met glazen wanden,
dus kun je zien hoe het
batig saldo aan het stijgen
is, gaandeweg de twee
fancy fair-dagen.
Rood (maar iedereen ziet
rood en geel, dus niemand
weet van tevoren waar hij,
of zij, aan toe is) is de
tegenstander; diens
tweeguldenvijftig verdwijnt
door de knakengleuf naar
het bassin dat de bejaarden-
uitgaanspot ten goede komt.
Wie de sterkste trekker is.
heeft vrij spel. Maar zo
iemand blijft uitdagen, en
daar komt steeds wel weer
een slachtoffer op af. Kan
niet missen. En, trouwens,
een piek is ook goed, of een
kwartje, voor de kinderen
die mee willen doen: de
knaakzitter staat voor niets.
Wat er allemaal in het
knakenbakkie komt is
meegenomen. De top van
de knaakzitter wordt
gevormd door een
„zilveren" rijksdaalder met
als beeltenaar Juliana anno
1981, als dichterlijke
vrijheid. Het geheel is
gelast, kan niet stuk, al staat
er een paard aan te
trekken. Leuk ding voor de
fancy fair die elk jaar wel
een nieuwe stand zou
willen hebben om de
Uit.
