een exact beeld
an overheidstekort
J
H'h°k
£eidóc(Soma/nl
an Mierlo krijgt steun van
lamer voor optreden in NAVO
Gaswinning Ameland
niet tegen te houden"
ifFORMATEURS KIEZEN VOOR
rRUCTUREEL BEZUINIGEN
kortkomingen openbaar vervoer
telling voor gehandicapte
Van Agt: Nog nooit
minister met mijn
speeksel vereerd
V eiligheidsbeleid
Wilde paarden terug
in Nederlandse natuur
NENLAND
LEIDSE COURANT
DONDERDAG 29 OKTOBER 1981 PAGINA 13
fiDELIJKE PARTIJEN
JtLIEZEN IN HOOFDSTAD
ERDAM Bij de deelraadverkiezingen
j^ee Amsterdamse wijken, Osdorp en
hebben gisteren de bestaande politieke
In verlies geleden in vergelijking met de
■nteraadsverkiezingen in 1978. Veel stem-
Iwamen ten goede aan de belangengroe-'
ïen.
Jas voor het eerst dat in Amsterdam stads-
jden gekozen werden. Voorlopig gaat het
h proef in twee wijken voor twee zittings-
jen, dus in totaal acht jaar. De deelraad
aevoegdheden die vergelijkbaar zijn met
i gemeenteraad en B en W, behalve dan
die een uitdrukkelijk stedelijk karakter
i, zoals openbaar vervoer of woonruimte-
jng. De bedoeling is dat de burgers meer
Jj krijgen op het bestuur en de besluitvor-
irordt verbeterd. Andere gemeenten heb-
jartoe al jarenlang wijkraden.
(Van onze parlementaire
redactie)
DEN HAAG Minister
Terlouw (Economische Za
ken) heeft de Nederlandse
Aardolie Maatschappij
(NAM) en Mobil gevraagd
om gasboringen bij Ame
land te beginnen vanuit
zee en de boringen op het
eiland zelf naar een later
tijdstip te verschuiven. Dit
op verzoek van de kamer
commissie voor de Wad
denzee. Overigens heeft
Terlouw gezegd dat er ju
ridisch nauwelijks meer
mogelijkheden bestaan om
de gaswinning bij Ame
land terug te draaien. De
Raad van State heeft
steeds nieuwe beroepen
tegen de gaswinning afge
wezen.
Terlouw wijst erop, dat bij
Koninklijk Besluit van fe
bruari 1969 de NAM en
Mobil de gasconcessie in
eeuwigdurend eigendom is
gegeven. Intrekking van
die concessie is in strijd
met de wet. Indien rege
ring en parlement van
mening zouden zijn dat de
gaswinning bij Ameland
niet moet doorgaan, kan
dit alleen via een wettelij
ke maatregel: het geheel
of gedeeltelijk onteigenen
van de concessie.
Dit kan volgens de grond
wet alleen na een vooraf
gaande wettelijke verke
ring, dat algemeen nut om
onteigening vraagt en te
gen een vooraf genoten of
verzekerde schadeloosstel
ling.
OMBUDSMAN VOOR
DE WETENSCHAP
DEN HAAG De raad van advies voor het weten
schapsbeleid wil dat er bij wijze van experiment een
nationale ombudsman voor de wetenschap wordt in
gesteld, voor een periode van vijf jaar.
De ombudsman zou ervoor moeten zorgen dat de toe
nemende kritiek vanuit de samenleving op de weten
schap, doordringt. Via hem kan de bevolking ook in
tensiever worden betrokken bij belangrijke beslissin
gen in de wetenschapsbeoefening. Dit staat in het
rapport „Maatschappelijke beoordeling van weten
schappelijk onderzoek" dat de raad aan de regering
heeft aangeboden. De raad ziet met lede ogen toe hoe
de discussies over wetenschappelijke ontwikkelingen
tegenwoordig steeds meer ontaarden in het tegenover
elkaar staan van verschillende opvattingen. Dit ge
beurde onder meer bij de discussies over het bio-so-
ciaal onderzoek van de Leidse criminoloog Buikhui-
sen en de bio-technologie.
onze parlementaire
redactie)
^ïIAAG De infor-
Jrs De Galan en Hal-
idt zijn er niet in ge-
I een exact beeld te
i van de toestand
e rijksfinanciën. In
oorstel, dat zij van-
if morgen aanbieden
e meest betrokken
ers, kiezen zij dan
'oor het aangeven
e globale richting,
h volgens hun de
ng van de kabinets-
[gezocht moet wor-
"ïnk bezuinigen en
concrete maatrege-
bestrijding van.de
losheid.
Wat betreft het financierings
tekort van de regering (ver
schil tussen inkomsten en uit
gaven) verwacht men op het
Binnenhof een voorstel tot
vermindering met „structu
reel" ét^i procent. Dat wil zeg
gen dat er nu al rekening
wordt gehouden met eventuele
tegenvallers voor het rijk, die
zich volgend jaar kunnen
voordoen. In feite is er dan
sprak? van terugdringen met
meer dan één procent. Veeleer
moet gedacht worden aan an
derhalf procent, wat overeen
komt met een bezuiniging van
4,5 a 5.miljard gulden.
Dit zou neerkomen op een
compromis tussen CDA en
D'66 enerzijds en PvdA ander
zijds. De kabinetscrisis was
vooral het gevolg van onenig
heid over het begrotingstekort
voor volgend jaar. De CDA-
en D'66-ministers stelden zich
op het standpunt dat het te
kort volgend jaar moest wor
den teruggebracht naar 6,5
procent. Premier Van Agt her
haalde dit gisteren nog eens,
nadat fractieleider Lubbers
dat al eerder had gedaan. De
redenering daarbij is dat het
tekort dit jaar ongeveer 7,5
procent bedraagt en dat er in
het regeerakkoord is afgespro
ken het tekort in 1982 en 1983
met telkens één procent terug
te dringen.
De PvdA daarentegen baseert
zich op berichten, van bijvoor
beeld dr. Duisenberg (Neder-
landsche Bank), dat het tekort
in feite al boven de acht pro
cent ligt en dat dus de stap
naar 6,5 procent te groot zou
zijn. Terug naar 7,5 procent
zou het voordeel opleveren dat
er voldoende geld overblijft
om volgend jaar al een groot
aantal (deeltijd)banen te
scheppen. Bij het compromis
van de informateurs moeten
beide partijen dus water bij de
wijn doen: minder snel bezui
nigen en minder snel arbeids
plaatsen creëren.
Het verwachte compromis zou
mede veroorzaakt zijn door de
onmogelijkheid het begro
tingstekort precies vast te stel
len. De Galan en Halberstadt
hebben daar ook tegenstrijdige
informatie over gekregen. Het
ministerie van financiën stelt
dat het tekort hooguit 7,75 pro
cent is, terwijl de Nederland-
sche Bank uitgaat van tenmin
ste acht procent. Ook over de
opbrengst van het gas (dit jaar
en volgend jaar) bleken de
meningen uiteen te lopen. De
oorzaak daarvan was het ver
schillend schatten van het
energieverbruik en de invloed
van de dollarprijs. Voor de re
gering maakt dat een verschil
van vele miljarden.
^onze parlementaire
redactie)
\G De rege-
•tijen CDA, PvdA
5 hebben hun goed-
gehecht aan het
van minister
(ierlo (Defensie) tij-
Jle vorige week in
■nd gehouden
|-conferentie. De
.enwoordigers van
•tijen in de Tweede
commissies voor
landse Zaken en
constateerden
met instemming
i Mierlo tijdens die
^omst van de zoge-
Nucleaire Plan
teen enkele toezeg-
jfeft gedaan omtrent
etsing van kruisra-
iirlo moest zich giste-
nover de Kamercom-
verant woorden over
ïden in Schotland. Hij
arbij forse kritiek van
cse oppositiepartijen
IP en CPN, die vonden
Ms demissionair minis-
betreffende NAVO-
ïng zijn mond had
houden of, liever nog,
niet naar Schotland
ftten gaan. De drie re-
ezinde fracties CDA.
6 bleken echter
hebben met de hou-
^Van Mierlo in Schot-
eft aangenomen. Zij
akkoord met Van
uitspraak tegenover
■^VO-collega's, dat de
neid van het Neder-
arlement het NAVO-
|an december 1979 tot
en plaatsing van 572
Ikernraketten wel als
fcven aanvaardt, maar
end denkt over de
dat besluit moet wor-
evoerd. Ook konden
linden in Van Mierlo's
■ging dat Nederland
laar hoogstwaarschijn-
euw uitstel zal vragen
van de beslissing tot plaatsing
van kruisraketten.
De VVD-vertegenwoordigers
constateerden dat er in Schot
land duidelijk sprake is ge
weest van een herbevestiging
van het NAVO-besluit van
1979 én dat Van Mierlo zich
achter die herbevestiging
heeft geschaard. De minister
ontkende dit echter. Hij gaf
daarbij wel toe, dat het slot
communiqué yan de Nucleaire
Plangroep voor verschillende
uitleggingen vatbaar is. „Er
wordt alleen geconstateerd dat
het besluit uit 1979 de basis is
voor onderhandelingen met
het Warschaupakt. Herbeves
tiging van het besluit uit 1979
staat er slechts in voor die lan
den, die met de uitvoering
daarvan al een aanvang heb
ben gemaakt. Voor Nederland
wordt slechts het accepteren
van de feitelijke situatie be
vestigd",1 aldus Van Mierlo.
Hij wees er tevens op, dat
mede dankzij zijn inspannin
gen in het slotcommuniqué
sterke nadruk is gelegd op de
30 november te openen onder
handelingen met het War
schaupact over wederzijdse
vermindering van kernwa
pens. Zelfs is op zijn initiatief
de mogelijkheid genoemd dat
tijdens die onderhandelingen
het NAVO-besluit van 1979
kan worden teruggedraaid: de
zogeheten nul-optie. Wat het
Warschaupact zou moeten
doen om een dergelijke nul
optie mogelijk te maken, kon
Van Mierlo niet zeggen. Dat
hangt af van het verloop van
de onderhandelingen, zo zei
hij.
Tweede Kamervoorzitter Dol
man zou vandaag beslissen of
er volgende week nog een de
bat van de gehele Kamer over
Van Mierlo's optreden in de
Nucleaire Plangroep zal wor
den gehouden. De fracties van
VVD en PPR hebben hier om
gevraagd.
Gebroken been
na aanrijding
SASSENHEIM Met een ge
broken been is een 21-jarige
motorrijder uit Lisse vanmor
gen in het Academisch Zie
kenhuis Leiden opgenomen.
De man reed op de Rijksstraat
weg in Sassenheim ter hoogte
van wegrestaurant De Uiver
toen hij achterop een auto bot
ste. De auto, bestuurd door een
52-jarige man uit Bennebroek,
stond voorgesorteerd om links
af een inrit op te rijden. De
motor werd bij het ongeval
zwaar beschadigd.
ïdicapten zijn niet verdrietig maar boos over de tekort-
van het openbaar vervoer en de ontoegankelijkheid
rlei openbare voorzieningen. Zij eisen aanpassing van
erlands openbaar vervoersnet en verbetering van de
I H. Daarvoor is een nationaal programma noodzakelijk,
jNederlandse Gehandicaptenraad.
Iheeft deze eerste conclusies gisteren getrokken uit het
Bamen op Stap", waarbij vijftig koppels van gehandi-
evenveel niet-gehandicapten vanuit alle delen van
I waren vertrokken om in Woerden samen te komen.
1 een enquête gehouden die tot bovenstaande conclu
sies heeft geleid. De uitkomsten zullen naar de Tweede Kamer
en de vervoersorganisaties gestuurd worden.
De begeleiders waren mensen van vervoersbedrijven, de over
heid en de politiek. Tot grote verontwaardiging van de voorzit
ter van de raad lieten de laatste twee het afweten. Op eigen ini-'
tiatief was prinses Juliana, ere-voorzitter van de landelijke com
missie internationaal jaar van gehandicapten naar Woerden ge
komen. Van alle genodigde kamerleden was alleen mevrouw
Verkerk-Terpstra van de VVD gekomen. De provinciale over
heden-weigerden mee te doen omdat gehandicaptenbeleid een
landelijke zaak zou zijn.
Dieudonnée ten Berge overhandigt Van Agt het ,-jkoekje
van eigen deeg", voor de feestelijke gelegenheid voorzien
van een rode strik.
DEN HAAG In zijn speechje ter gelegenheid van de
presentatie van het citatenboekje SapristiVan Agt"-
(„een koekje van eigen deeg, een sigaar uit eigen doos"),
samengesteld door de journaliste Dieudonnée ten Berge,
vergeleek de minister-president gistermiddag in Nieuws
poort de coalitie tussen christen-democraten en socialisten
met een echtverbintenis. Hij noemde het zijn „helaas func
tionele plicht" te constateren dat er „nu reeds de klad was
gekomen in dit gewaagde huwelijk"Maar voegde de pre
mier eraan toe: „Echt gescheiden zijn de jonggehuwden
nog niet Hooguit van tafel en bed". Voortgaand in deze
beeldspraak zei hij: „Ik ben benieuwd wat de informateurs
De Galan en Halberstadt waard zijn als sensitivity-trainers
(hulpverleners, dje relatie tussen mensen proberen te ver
beteren)".
Ook vertelde Van Agt ook iets van de manier, waarop hij
momenteel fungeert in de politiek, met name in het kabi
net „Je verwerft je een aantal vaardigheden. Behoedzaam
heid maakt plaats voor goedgelovigheid. Als voorzitter van
de ministerraad loop ik op kousevoeten rond, de vuist
meestal verscholen in fluweel. Er wordt daar op een
enkel incident na gesproken in omfloerste argumenten
in plaats van rondborstige woorden
De manier, waarop mensen op elkaar reageren is cultuur
gebonden, vervolgde de premier. Hij gaf daarvan een aan
tal voorbeelden. „De Balinees heeft geleerd in slaap te val
len als hij bang is, de Apache-indiaan fluistert des te zach
ter naarmate hij woedender wordt de Masai-krijger spuwt
zijn leerling in het gezicht als hij tevreden is en de Chinese
leerling glimlacht zijn leraar vriendelijk toe als deze hem
berispt". Bijna de gehele kaleidoscoop van dit gedrag zei
Van Agt in de ministerraad te hebben meegemaakt. Bijna,
want„In de afgelopen tien jaar heb ik nog nooit een no
viet (nieuweling) onder de ministers om zijn vorderingen
met mijn speeksel vereerd".
Als één van de redenen waarom hij zich zo bijzonder uit
drukt, noemde Van Agt zijn hekel aan taalvervuiling. Als
voorbeelden daarvan noemde hij het te pas en onpas ge
bruik maken van de woorden „onterecht" en „gewoon",
wat men ook in de politiek nogal eens tegenkomt. De
CDA-voorman typeerde dit als „grauw gezwam!' en „war
rig gewauwel". Volgens hem komt dit meestal voort uit
geestelijke luiheid en „neveligheid" in de gedachten van
degene, die ze uitspreekt.
Dat de burger zo weinig gebruik gemaakt van zijn rechten
zoals neergelegd in de Wet op de Openbaarheid van Be
stuur, heeft naar de mening van de minister-president „ze
ker ook te maken met onleesbaarheid van vele ambtelijke
documenten".
Onrust in haven Rotterdam stijgt
ROTTERDAM De arbeiders in de Rotterdamse haven wor
den tegen elkaar uitgespeeld. Het gevolg is dat de sociale onrust
toeneemt, aldus de havenwerkers in een brief aan minister Den
Uyl van sociale zaken.
Zij zijn van mening dat de problemen in de haven nationale
aandacht verdienen. Een comité van verontruste havenarbei
ders heeft vandaag pamfletten uitgedeeld waarin staat dht het
om structurele problemen gaat ondermeer de automatisering
bij de behandeling van de lading en zij roepen op tot actie.
Volgens een woordvoerder van het comité wordt het werk
steeds zwaarder. Verder zijn de arbeiders het niet eens met de
plannen van de havenwerkgevers om de oudere werknemers
vervroegd uit te laten treden op 57 '/2-jarige leeftijd.
ADVERTENTIE
RENTETARIEVEN
SPAARÜEPOSITO'S.
Looptijd Vaste Rente
6 jaar11'/%
5 jaariV/P/o
4 jaarlV/2%
3 jaarlV/2%
2jaar.'..,10
1 jaar9
Nadere informatie:
020-5918014 of haai de folder
op het postkantoor.
•ppJfa,*
I 1 postgiro
rijkspostspaarbank
Kamerdebatten
rechtstreeks
via kabel-tv
DEN HAAG Als er ge
noeg belangstelling be
staat voor het experiment
om de kamerdebatten
rechtstreeks via de kabel
netten van Amsterdam en
Den Haag uit te zenden,
zullen die uitzendingen
ook aan andere kabelnet
ten worden doorgegeven.
Dit heeft minister Van der
Louw van CRM gisteren ver
klaard op vragen van ka
merleden. Hij wil deze moge
lijkheid opnemen in een
nieuw kabelbesluit. De kos
ten van de aansluiting op de
Kamer-tv-lijn moeten vol
gens de-bewindsman verre
kend worden in de abonne
mentstarieven van de kabel
en niet in de omroepbijdrage.
De opstelling van defensieminister Van Mierlo tijdens de
NAVO-bijeenkomst in Schotland gisteren opnieuw aan de
orde in een kamercommissie is in meerdere opzichten
constructief te noemen. Zo heeft hij bijvoorbeeld de invloed
van Nederland op de verdere besluitvorming van de NAVO
over de plaatsing van kruisraketten in Europa niet verloren
doen gaan. Hij heeft de bondgenoten duidelijk gemaakt dat
Nederland het in 1979 genomen besluit tot modernisering
van de kernwapensystemen ifi West-Europa niet aanvecht,
maar als een voldongen feit ervaart. En hij heeft bovenal
weten over te brengen, dat de Nederlandse houding tegeno
ver de NAVO er een is van volstrekte loyaliteit.
VaN MIERLO heeft twee belangrijke pijlers voor een Ne
derlands veiligheidsbeleid overeind gehouden: enerzijds via
loyaliteit invloed binnen de NAVO behouden en "het Oost
blok niet doen twijfelen aan de eenheid binnen die NAVO,
anderzijds die invloed gebruiken om ontspanning en wapen
beheersing te bewerkstelligen.
Het eerste optreden van D'66'er Van Mierlo is hoopgevend.
Het is bovendien een pluspunt dat ook de PvdA zijn lijn
blijkt te steunen. Bij de totstandkoming van het kabinet-Van
Agt II hebben velen zich zorgen gemaakt over het effect, dat
de aanwezigheid binnen de regering van de socialisten juist
op het veiligheidsbeleid zou kunnen hebben. Die huiver zou
nog wel eens kunnen omslaan in hoop op een wat dat betreft
minder verdeeld Nederland, dan waar we lange tijd voor
moesten vrezen.
GRONINGEN Nederland heeft na duizend jaar
weer wilde paarden: twee vieijarige merries, Ozanka
en Jota, en de driejarige hengst Nagar. Het zijn de zo
geheten bostarpans, ingevoerd vanuit Polen door de
Stichting Tarpan en de Stichting het Groninger Land
schap.
De dieren zullen binnenkort in het Midwolder bos
worden losgelaten. Vanwege de politieke situatie en de
voedselschaarste in Polen zijn de paarden eerder ge
haald. Na een tweedaagse reis kwamen de dieren de
vorige week in Groningen aan.
De in het wild geboren paarden waren gistermiddag vrij rustig,
toen ze gisteren in Haren uit de transportauto kwamen en in een
wei werden losgelaten. Bostarpans staan bekend om hun rustige
karakter. Gisteren waren ze tot op vijf meter te benaderen,
maar dan werd het wel uitkijken. Onderling moesten de dieren,
muisgrijs van kleur met een zwarte streep over de rug en zebra-
strepen over de benen, nog erg wennen; ze zijn niet samen opge
groeid. Vooral tussen merrie Jota en hengst Nagar boterde het
niet best. De komende maanden moeten uitwijzen of Nagar erin
slaagt het leiderschap te verwerven en voor verdere uitbreiding
van de kudde kan zorgen. Beide merries zijn al drachtig; vol
gend jaar mei en juni kunnen de eerste tarpan veulens op Neder
landse grond geboren worden.
Volgens de stichting zijn er andere bosgebieden waar het dier
goed zou kunnen gedijen. De mens zal het dier alleen moeten
helpen bij het verspreiden over Nederland. Behalve dat ze voor
een goed natuurlijk beheer van de bos- en weidegebieden zor
gen, sparen de paarden machines en arbeid uit. De stichting
Tarpan zoekt momenteel ook geschikte terreinen om van oor
sprong inheemse diersoorten, zoals de bever en de eland uit te
zetten. Er is echter nog niet voldoende geld voor.
Dit zijn ze. De drie stamhouders van hopelijk een hele kudde wil
de paarden die Nederland moet helpen bij het natuurbeheer.
Nederlandse inzending
Oscar geweigerd
DEN HAAG De Neder
landse Inzending voor de Os
car Film Award in de Vere
nigde Staten,„Het teken van
het beest" van cineast Pieter
Verhoeff, is door de organi
satoren in Hollywood van
deelname aan de strijd om
de trofee uitgesloten. De
film, die door het ministerie
van CRM was aangemeld
als Nederlandse gegadigde
voor de Oscar in de catego
rie Best Foreign Language
Film Award, is op formele
gronden geweigerd.
Het reglement schrijft voor dat
een film die meedingt, in de
priode tussen 1 november 1980
en 1 november 1981 in premiè
re moet zijn gegaan. De pre
mière van „Het teken van het
beest" vond vijf weken voor
dien plaats.
Vorig jaar kreeg de Neder
landse inzending, de film „Op
name" van het Werktheater,
die met soortgelijke problemen
kampte, wel dispensatie van
de organisatoren. Waarom het
dit keer niet is gebeurd is niet
bekend.
De selectiecommissie, be
noemd door de afdeling speel
filmproducenten van de Ne
derlandse Bioscoopbond, de
audiovisuele beroepsvereni
ging NBF en het Genootschap
van Nederlandse Speelfilmma
kers komen opnieuw bijeen
om een andere film aan te wij
zen.
OPKLARINGEN
DE BILT Een gebied met
veel bewolking, dat vannacht
en in de ochtend over ons land
trok, veroorzaakte veel regen.
Zo werd in Vlissingen 17 mm
afgetapt. Van nachtelijke af
koeling was vrijwel geen spra
ke. De minimumtemperaturen
waren dan ook hoog, ongeveer
8 graden. Achter het regenge-
bied wordt morgen met zuid
westelijke winden drogere
lucht aangevoerd. Er zullen
opklaringen voorkomen, maar
in de nacht en ochtend moge
lijk een bui. De minimuiptem-
peratuur wordt omstreeks 5,
de middagtemperatuur onge
veer 10 graden. Inmiddels
trekt een nieuwe regenzone
over de Atlantische Oceaan in
de richting van de Britse Ei
landen, waardoor bij ons de
bewolking later op de dag van
het zuidwesten uit zal toene
men.
Weersgesteldheid van gisteren
Oe Bilt
Deelen
Eelde
Oen Helder
Lh R'dam
Twente
Z.-Limburg regen
Aberdeen
Athene
Barcelona
Berliin
Bordeaux
Brussel
FranKlort
Geneve
