m
Bidse hulpverlening aan Warschau
rithutsend en bemoedigend,ondanks.
1
1IMCLUBLEDEN ZIJN ONDER DEINDRUKVAN HUN EXPEDITIE
1 W-
WREGIQ-
iLEIDSE COURANT
WOENSDAG 28 OKTOBER 1981 PAGINA 5
r imerend.
dig deprimerend.
[staat nog meer
e voor de deur.
:ijn we ontzettend
ït we dit hebben
X dat we een
Polen hebben
[maakt. We
|n mensen ontmoet
|n dankbaarheid
listen wat ze
ial voor ons
n doen. Mensen,
|h gewoon hebben
ïujoofd voor ons.
'JJopje koffie" werd
®>le maaltijd met
Kaöie ze overal
iJjn gehaald
1 4te cognac uit een
ntbekje; speciaal voor
£%n". Piet Pot, Kees
n Anton van den
zijn terug uit
«jau. Drie dagen van
1 fl. Negenendertig uur
P'jito, Leiden-Warschau
,ejsa. Terug het snelst,
yflien waren ze hun
'e lengende vracht van
^4 kwijt. Drie leden
^trimclub Koffie Na
"^Jdie wat voor de
a%ilden doen.
leimoTgen om 5 uur in
Mde deur uit en
icivond kwart voor
v^r thuis, terug uit een
i Ivan leegte en gebrek.
M" fcten nu, dat onze
tieel erg goed terecht
.men. Ik zal nooit
ije gezichten
bij het uitpakken".
[rijk, een zakelijke
ronder smoesjes,
ï!5ven stil voor zich uit.
rde gistermiddag een
ten „reisverslag" op
idje. Dolgezellige boel
)rd. De drie van de
Irkelijke
seditie, met stapels
lit Leiden en
floten, „grandioos
keJ" 1 maakten
c°lj bij de vleet, vanaf
aat) tot 1295 kilometer
td^22 uur lang.
nefe" dollars in hun
le I Koffie- en behoefte-
bipnze vrienden de
keps" met hun
Drens en mftrailleurs
_^)ostduitse grens
I „er ,was een „hond"
iar toen ie hoorde, dat
te doos vol tandpasta
pn hadden van een
i ijereniging, sloeg hij
J een blad aan de
lij biljartte zelf, en
ipr Bg hij onze
akklep dicht: weiter,
hen weiter fahren").
0||n gaten in de weg,
tn voor een boer met
ro op de snelweg
Poolse grens en
itej Overal stank van
Q/fi, een sloot
tse koffie die ook
kunnen zijn. Een
*aa( die de vernieling
6 ds voor een
wfcougie moest men
3 vjf Warschau afrijden,
^Vriendelijke Pool
]ie uit een andere
-mint alle winkels
icht.
gstuk is volbracht.
'm fk en Van den
'ord!ijn doodmoe,
^n.loe het met 't
staat, maar hun
zijn nog elders.
1 bijen-end, maar de
^^aard. Papieren
•'e hp bij de
pen^renzen; van loket
Bn: et, met voorbeelden
enin|eeghalen van een
eaSji voor ogen. Maar de
^KNA slopen door
4 van het rode net.\
c;ietn geluk gehad; ook
lQ7fg en in het
itieffland, waar twee
Va
Even voorbij de St. Annakerk in Warschau: wat eigenheims vertier, met het Koningsplein op de achtergrond.
ideologieën het terrein
geëffend hebben om de
overgang des te sprekender
en angstwekkender te
maken. Oostduitse
laatdunkende grapjes over
de bagage, want de Polen
hebben ze niet zo hoog
zitten, daar in de DDR. Maar
de drie hebben geen
bijzondere klachten over de
behandeling. Nee, dat viel
best mee eigenlijk.
Warschau: jaren terug nog
een, naar oostelijke
maatstaven gerekend,
„bruisende" stad, een
metropool waar Amsterdam
een paar keer in kan.
Vandaag: „een dooie boel",
leeg en armetierig. Zes
kilometer file voor de
benzinepompen. Er was een
Pool die al drie dagen in de
rij had staan wachten, met
512 auto's vóór hem. Een
„schnitzel" werd onderweg
verorberd, volgens Pot „een
platgeslagen bal gehakt met
vet en zeen, maar het
smaakte:." De jongens waren
het spuugzat, toen ze over
half twee 's nachts in de
wijk van de St.
Annaparochie in Warschau
aankwamen. Naar hun idee
de „hoofdparochie" van
Warschau; vlak bij het
Koningsplein. Midden in de
nacht een wat stiekem
schuifelende melkboer, die
z'n flessen .bij de klanten op
de stoep zette. Overdag
werkt iedereen; man en
vrouw, of ze doen alsof ze
werken, en de
zuivelvoorziening (zonder
vla of Monatoetjes) moet
vóór die tijd geschieden.
Flessen melk op de stoep. Ze
worden niet gestolen, in het
land dat vele tienduizenden
drugsverslaafden telt. Strijk:
„maar dan heel ordinaire
drugs, geen heroïne of zó,
maar allerlei schadelijke,
verdovende stoffen. De
regering ontkent dit
probleem ten stelligste, maar
het bestaat. Levensgroot".
Het jolige drietal, dat
inmiddels gedeprimeerd tot
bedaren was gekomen,
logeerde bij Poolse
kennissen van Van den
Hengel. Ze hebben bar
weinig geslapen. Maar veel
gediscussieerd met hun
„Gastgeber". Piet Pot: „We
hebben er geen doekjes om
geWonden, maar er werden
door ons keiharde vragen
gesteld. Die werden even
onomwonden beantwoord.
Maar het was duidelijk, dat
we aan beide kanten vanuit
geheel verschillende
gezichtspunten spraken.
Misschien onvoorstelbaar, op
die kleine Europese afstand,
maar het was zo. Zo'n eind
uit elkaar zelfs, dat onze
Poolse gastheer z'n eigen
problemen ook njet meer
totaal begrijpt. Werken in
Polen. Er is officieel geen
werkloosheid, omdat de
banen die er zijn „bezet"
worden. Maar in feite wordt
er weinig gewerkt, omdat er
geen enkele motivering
meer is. En dan houdt 't op.
Dan krijg je toestanden die
je niet meer aankunt. Foute
boel, daar in Polen. Slecht
werkend systeem van een
partij, die het elders in het
Oostblok beter doet. Maar
laten we de politiek er
verder liever buiten. Daar
kom je toch niet uit. Snap je
nou, dat we buiten onze paar
slaapuurtjes behoorlijk
gediscussieerd hebben
De slot-indruk van de drie is
duidelijk: „Ze hebben de
hulp, de westerse hulp, daar
erg hard nodig. Wat wij
gezien hebben, komt de
Hollandse hongerwinter van
'44 aardig nabij. Alles op de
bon, maar er is niets te
krijgen. Arm zijn de Polen
in wezen helemaal niet,
maar er is gewoon niks. D'r
moet „ergens" iets aan
schorten; dat kan niet
anders. Er moet iets fout zijn
gegaan. In de overige
„deelstaten" van het
Warschau Pact is het niet
heel veel anders, maar toch
beter". Kees Strijk (Anton
van den Hengel is de meer
bedaagde, oriënterende gids,
met kennis van de
achtergronden, hoewel hij
ook z'n portie achter het
stuur gehad heeft): „Onze
Poolse gastheer, Antons
kennis, heeft de zaken niet
verdoezeld (overigens ging
om 8 uur 's avonds de
centrale blokverwarming al
uit en zaten we in de kou);
hij vertelde ons, dat het
ergste nog niet was bereikt.
Nu wordt er nog geleefd op
hamstervoorraadjes, maar
die beginnen op te raken.
Hij verwachtte een heel
slechte winter. Ook wat de
hygiëne betreft. Geen zeep.
De mensen die we ontmoet
hebben maakten een
poezelige en vettige indruk.
Je kon het ruiken, zelfs. Met
zeep moet erg spaarzaam
worden omgesprongen".
Het weeshuis lieten de drie
expediteurs maar voor
ongezien. Na een gesprek
bleek, dat in de St. Anna
parochie de nood ernstig
genoeg was om bij te
springen, met een druppel
se li *5
mm'ÊêÊÊÊM
Op mijn omwegen door stad en land kom
ik graag mensen tegen. Elke morgen tussen
1 tien en elf uur kunt u mij telefonisch vertel
len wie u graag, in 'deze rubriek zou willen
tegenkomen. Het nummer van mijn geduldi
ge telefoon is 071-122244; u kunt dan naar
toestel 18 vragen.
op de gloeiende plaat. Daar
was een priester, een
geestelijke autoriteit
(omtrent zijn functie konden
de Leienaars geen hoogte
krijgen; Strijk: „hij is een
soort deken, hoofd van de
bisschoppelijke
universiteiten-pastors in
Polen, maar vreselijk aardig,
dankbaar en behulpzaam),
die de zaak reguleert. En op
die grote pastorie wonen,
behalve een priester die zich
bezighoudt met het
opvangen en helpenm van
drugsverslaafden, ook vijf
nonnetjes in het habijt dat
bij ons al bijna vergeten is.
Godvergeme, ik heb zelden
mensen zo blij gezien. En
aan die bonnet van de
eenvoudige prelaat Uszynski
was ik ook heel gauw
gewend. Het is waar: waar
de Poolse regering niets
meer doet, of kan doen,
springt de kerk bij.
Katholiek zijn is in Polen
functioneel. Ik geloof zelfs
veel indringender dan waar
ook ter wereld. Op zich is
dat al een wonder. Gewoon,
helemaal midden in een
atheïstische, los van God
zijnde, door een
communistische, zich
socialistich noemende partij
gedirigeerde maatschappij".
Genoeg over de „Poolse"
expeditie van drie toffe en
jofelje trimmers. Zonder
meer geslaagd te noemen. Ze
waren even in een land,
waar de kranten recepten
publiceren over „zelf zeep
(maken", maar de
grondstoffen daarvoor zijn
niet verkrijgbaar.
Deprimerend, voor drie
Hollanders, die nu maar een
jota begrijpen van de Poolse
moeilijkheden. En dan te
bedenken, dat het allemaal
nog erger kan worden.
Wachte op brieven, vanuit
de St. Annaparochie. Heeft
de „deken" toegezegd; als
een Memento bijna Mori. Als
die brieven binnenkomen,
zal ik het u laten weten.
Anton van den Hengel, de
bedachtzame: „De goederen
die we brachten zijn fijn,
maar er zit aan onze missie
een grote morele kant. In
Polen weet men (inderdaad
zijn ze zo trots, dat ze
absoluut geen bedelaars
genoemd willen worden, en
de haren staan overeind als
je daar dieper óp in probeert
te gaan; ze zullen alles
terugbetalen), maar in Polen
een groot volk, dat
eeuwen en eeuwen lang
zichzelf wil zijn, ondanks
listen en lagen van
Habsburgers en Russische
broers beseft in deze
dagen, dat er in het westen
van Europa wordt
meegeleefd. Niet slechts in
kranten, maar door velen in
allerlei landen die concreet
(dus metterdaad) over de
brug komen. Die zich niet
allereerst afvragen, waarom
het in Polen zo ver moest
komen. Kees Strijk: „Ze
wilden beslist iets terug
doen, en we moesten
geschenkjes aannemen. Een
tegenprestatie van mensen
die zich beslist niet de
minderen van anderen
voelen. O nee; ze voelen zich
nog rijk. Nog rijk? Nee, ze
zijn rijk Geen slag minder
dan wie ook. Er wordt
alleen honger geleden, er
zijn ontberingen. En ze
leven op een andere
golflengte, daar aan het
einde van de E 8".
Poolse gastheer van de
bezoekende trimmende
idioten, die een hand wilden
toesteken aan een volk, dat
zoveel groter is dan dat in de
Lage Landen: „Ik weet niet
hoe ik nu bij jullie overkom,
maar ik ben als een kind zo
blij dat ik iets kan
doorgeven aan mensen in
deze parochie die het
eigenlijk niet meer zien
zitten. Kom, neem nog een
wodka, en Poolse wodka;
gezond voor de lever, je
houdt er geen kater aan
over, en het geeft je moed
om naar huis terug te rijden.
Verschrikkelijk bedankt (in
een vrije vertaling), voor het
ogenblik. Daarna zien we
wel weer verder".
De geestdriftige trimmers
zullen niet zo erg snel weer
teruggaan naar Warschau.
Als ze gaan, nemen ze er
minstens een dag extra bij.
Maar wie wil helpen is van
harte welkom. Wie druppels
op een gloeiende plaat wil
gooien, kan dat doen. Want
elke manier van hulp is
meegenomen. Een heel goed
adres is: Tadeusz Uszynski
(secretaris van de
bisschoppelijke corpmissie
voor academische zielzorg,
de vertaling is voor
rekening van T.P., want die
is ontstellend slecht in
slavisch), pastoor en
gecommitteerde:
Krakowskie Przedmiescie
68, 00-322 Warszawa, tel. 26
99 77, Polen. Wacht niet
meer op de jongens van de
koffie na afloop-trimclub.
Die hebben hun best gedaan,
en moeten nu „nagezorgd"
worden. Doe zelf iets aan die
vrij dicht bij huis zittende
troosteloze troep. U kunt zelf
rechtstreeks spullen sturen
naar Polen: goederen in
pakketjes tot 10 kilogram,
voor 25 gulden, tot een
maximum van 20 kg., voor
48,50 aan verzendkosten.
Het loon is niet zo erg
spectaculair: alleen maar
ongewende en gelukkige
gezichten. Men is daar erg
happy met van alles: kleren
tot waspoeder,
levensmiddelen, maakt niet
uit, melkpoeder, vetten en
margarine.. En kijk zelf
maar. De expeditie is terug
van weggeweest, en de
Leidse afvaardiging, een
paar dagen geleden uit
Polen teruggekeerd, wil
contact zoeken met een
achterban, van die drie vrije
jongens. Maakt niks uit,
natuurlijk. Als Polen om
de hoek, vergeleken bij San
Salvador, Zambia of
Columbia maar een stukje
verderop geholpen kan
worden.
Dolblije gezichten bij het uitpakken in Warschau.
Alleen maar „een gelukkig oponthoud" in de parochie van St. Anna, de hoofd
parochie van Warschau.
elijk
TIE IN RIJN- EN BOLLENSTREEK VALT MEE
ergiebesparing tuinders kan hoge boetes opleveren
i, Pk Tuinders die
Ruklhebben buiten
van!icentratie tuin-
I in het West-
■macÊn allemaal re-
ir Ktorse rekenin-
•isteljn gasbedrijven
zeterte weinig gas
["voq °°kt. Dit als
an energiebespa-
DicPtregelen die'
lid. I overheidssub-
E. 1 uitgelokt. Dit
Krö woordvoerder
.andbouwschap
in d^ding van be-
/ee/x tuinders in
:en (jant rekenin-
deze gekregen van
lokale gasbedrijven oplo
pend tot 4000 gulden, om
dat zij te weinig gas heb
ben gebruikt. Het Land
bouwschap, dat deze week
weer met de vereniging
van gasbedrijven VEGIN
gaat praten over de zaak,
zegt dat dit zeker niet het
enige gebied is, maar dat
alle tuinders buiten het
Westland erdoor getroffen
kunnen worden.
Bij de rekeningen die tuinders
krijgen wegens te weinig gas
verbruik gaat het om een zo
genaamd „boetebeding" dat in
de contracten die de tuinders
hebben met de gasbedrijven is
opgenomen. De boetebedingen
zijn daarin opgenomen omdat
veel tuinders hun bedrijf ver
buiten de dorpen en steden
hebben zodat gasbedrijven ex
tra hebben moeten investeren
om de tuinder op het gasnet
aan te sluiten. Tegelijk zijn
daarbij de tuinders in klassen
ingedeeld, grootverbruikers
boven de 170.000 kubieke me
ter gas per jaar, en kleinver
bruikers daaronder.
Subsidie
men erop dat het van de gel
ke is dat tuinders eerst door de
overheid worden aangezet tot
het gebruik van gas in plaats
van olie middels subsidies en
vervolgens boetes krijgen van
gasbedrijven krijgen omdat ze
te weinig gas verbruiken. Dit
dan weer omdat zij energiebe
sparende maatregelen nemen,
weer mede door de overheid
uitgelokt. Nog dit jaar kondig
de de oud-minister Braks
(Landbouw) aan dat de over
heid 300 miljoen gulden aan
tuinders ter beschikking stelde
voor de komende drie jaar. De
tuinders kregen van dat be
drag subsidies mits zij min
stens 25 procent aan energie
bespaarden.
Volgens het Landbouwschap
zijn er tuinders die vrij snel
dertig tot veertig procent ener
gie besparen. Zij worden -daar
nu voor gestraft. Vallen zij on
der de kleinverbruikers (veel
al kleine tuinders) dan kan de
boete variëren van 1,7 tot 4,8
cent per kubieke meter niet
afgenomen gas, is men groot
verbruiker dan is de boete 1,2
cent per kubieke meter gas.
Alleen in het Westland gelden
de boetes niet omdat een col
lectief contract met het Haagse
gasbedrijf is afgesloten. Het
Landbouwschap is nu al an
derhalf jaar bezig iets aan de
situatie te doen, maar tever
geefs.
Bij het schap ziet men drie
mogelijkheden om aan de situ
atie een eind te maken: een
andere opzet van de boetbere-
kening, geen boete meer het
geen VEGIN en Gasunie moe
ten regelen of het laten stop
pen van de boetes na verloop
van tijd als het gasbedrijf de
kosten van de aansluiting van
de tuinder op het gasnet eruit
heeft. Inmiddels hebben de
kamerleden Epema - Brugman
en Tazelaar (beiden PvdA) mi
nister Terlouw (Economische
Zaken) gevraagd in te grijpen
in de gastarieven voor tuin
ders zodat de tarieven energie
besparing niet tegenwerken.
Regio
Ook het Energiebedrijf Rijn
land, dat duizenden tuinders
in Rijn- en Bollenstreek van
het onontbeerlijke gas voorziet
kan overgaan tot het opleggen
van boetes als er te weinig gas
wordt gebruikt door tuinders
die contracten hebben afgeslo
ten waarbij de aansluitkosten
zitten verwerkt in de hoeveel
heid gas die wordt afgenomen.
Tot nu toe zijn er echter nau
welijks boete's uitgedeeld en
het ziet er niet naar uit dat in
die situatie veel verandering
zullen komen. „Wij hebben
het idee dat de tuinders niet zo
ongelukkig zijn met de situatie
van dit moment. Ze hadden de
keus tussen het betalen van de
aansluitkosten of het zich ver
plichten tot een bepaalde gas-
afname. Het bleek vaak gun
stiger om het laatste te doen.
Ik geloof beslist niet dat er als
gevolg van de energiebespa
ring straks op grote schaal
boete's zullen moeten gaan
vallen. De tuinders houden
hun verbruik vaak zelf goed
bij. Wat betreft die contracten:
na tien jaar is de investering
in de aansluiting afgeschreven
en vervalt de boeteclausule",
aldus een woordvoerder van
het energiebedrijf.
Ook de Land- en Tuinbouw-
bond (LTB) voor Noord- en
Zuid-Holland is weinig bekend
over klachten van leden over
boete's. „We zijn niet gelukkig
met dat boetesysteem en zou
den dat liever afgeschaft wil
len zien omdat de tuinders het
toch al moeilijk genoeg hebben
met de stijgende gasprijs, maar
ons is niets bekend over leden
die daardoor in moeilijkheden
zijn gekomen, aldus een
woordvoerder van de LTB in
Haarlem.
