weekpuzzel door dr. Pluizer
SCHAKEN
postzegels
WETENSCHAPPEN
plossing vorige puzzel
NR. 43
CRYPTOGRAM
'AG)
[SPORTEN/HOBBY
LEIDSE COURANT
ZATERDAG 24 OKTOBER 1981 PAGINA 21
rinnaars van puzzel 42 zijn:
i Someren, Uranusstraat 448, 2402 AS Alphen aan de
i Noort, Smaragdlaan 47, 2332 JN Leiden,
h worden binnen drie weken per cheque toegestuurd.
HORIZONTAAL:
1 Hiervoor moet u opassen als het
eraan zitl (7);
4 Kort samengevat Is dit een vogel
die zich voor een insekt heeft ge
keerd! (7);
7 Zijn staart wordt als vijl gebruikt
(3);
8 Als we er 'n janboel van willen ma
ken, zal men ons wel tegenhouden
(5);
9 Zulk een hert vindt u in Dalen (5(;
11 Een sprong daardoor geeft glas-
schadel (4);
12 Men poneert dat een ooievaar er
op staat (5);
13 Dit vaartuig gaat altijd dezelfde
richting (4);
16 Door gin te mengen wordt het al
lesbehalve vochtig (7);
18 Beledigd omdat u niet mist? (7);
20 Deugdelijk voor het voordeel (7);
23 Breng in het midden dat voor zulk
een drank weinig geld nodig isl (7);
26 Dergelijke vaartuigen vindt u in
Duitsland (4);
27 Zouden vader en moeder niet
bang zijn voor dit roofdier? (5);
28 Men mist haar omdat in het lokaal
geen lichamelijke opvoeding wordt
gegeven (4);
31 Ofschoon we het reeds niet rijk
hadden, bracht dit signaal ons nog
meer zorgen (5);
32 Zou het geheel ook zo langzaam
blijven gaan als er straks plots één
rent? (5);
33 Met vee erin is dit eerst deelbaar
door 2 (3);
34 Zulk een dubbel dierenverblijf be
zit niet ledereen! (7);
35 Als moeder het beestenspel ver
laat, blijft er toch nog voldoende
kracht over (7).
VERTICAAL
1 Het jonge knaagdier krijgt een prik
(7);
2 In dit dikke boekwerk staan vijf
streepjes (4);
3 Serieus: er zit gerst in! (7);
4 Ik weet zeker, dat het paartje weer
een kreet zal laten horenl (7);
5 Moeders rivier? (4);
6 Geheim gebied? (7);
8 Basis van vertrouwen voor ande
ren? (5);
10 Zo grappig is het niet spoedig
moeder te worden! (5);
14 In dit verhaal is het ambtshalve
geen vrouw! (5);
15 Die afbeelding maakt indruk! (5);
17 Het is benauwd als hij In bed zit
(3 Y.
19 Praten niet velen van tijd tot tijd
hierover wel eens? (3);
20 Hem ziet men veelal liever gaan
dan komen (7);
21 Begin van een chirurgische ingreep
(5 Y.
22 Sla erop: anders wordt 't een jan
boel! (7);
23 Samenwerkende wielrenners op
het land? (7);
24 Let goed op al is het fraai: hierin
verbergt zich een despoot! (5);
25 Komt dit mengsel ook gemalen
voor? (7y,
29 Ook op jacht zijn de varkens hier
van niet vies (4Y,
30 Kent u deze gewoonte? (4).
Oplossingen onder vermelding van Puzzel 43 dienen uiterlijk
woensdagmiddag in bezit te zijn van:
Leidse Courant,
Postbus 11, 2300 AA Leiden.
Eigen postcodenummer s.v.p. leesbaar vermelden.
Kluif
liefhebbers van brid-
i vanmen (en die zijn in
een! niet aan hun trekken
i rest!) volgt hieronder een
-klngjjie bepaald niet een-
omat?Iaatste P,aats omd*at
antal varianten in het
I mogelijk zijn en het
,ranVimaal de bedoeling
houVobleem oplosbaar is
5en en vooral het sterkst
"^"men twisten over de
it het sterkste is, als
>t ne1 vruChteloos blijkt te
r het gaat er maar om
niet denkt de oplos-
onden te hebben als
e tegenpartij vrijwillig
- cadeau geeft.
981,iss\ng is afkomstig van
lantar, een sterke Ame-
he zijn sporen op inter
nationaal niveau reeds ruim
schoots heeft verdiend, maar
die (desondanks) de problema
tiek niet schuwt.
1032
AHVB5
O V 7
H42
H 76 N VB85
108 w O 9764
o H 1042 7 0 93
B 1087 965
A94
O 32
o AB865
A V 3
Het contract is 6 SA te spelen
door zuid, en west komt uit
met klaverboer. U mag alle vier
de handen bekijken om de weg
naar twaalf slagen te vinden.
Oplossing bridgeprobleem:
De eerste slag moet in de zuid
hand worden genomen, waar
na een kleine ruiten wordt ge
speeld.
Als west ruitenboer legt, zijn
de resterende slagen voor
zuid, dus west moet een kleine
ruiten bijspelen. Noord komt
met de vrouw aan slag en nu
wordt vijfmaal harten ge
speeld.
Zuid ontdoet zich tijdens dit
proces van twee schoppens en
een ruiten. Het vervolg wordt
nu bepaald door hetgeen west
op de laatste drie hartenslagen
afgooit.
a. Als west ook maar één rui-
tentje wegdoet, geeft zuid In
die kleur een slag af en maakt
de rest;
b. als west drie klaveren weg
doet volgen twee rondjes kla
veren, waarop west noodge
dwongen schoppen moet op
ruimen.
Zuid incasseert nu schoppe
naas en gaat er met ruitenboer
uit, waarna west in de ruiten
vork moet spelen;
c. als west drie schoppens af
gooit incasseert zuid schoppe
naas, waarop west nu een kla
vertje moet lozen. Wederom
volgen de twee klaveren en rui
tenboer, waardoor dezelfde
eindpositie wordt verkregen;
d. als west twee schoppen en
een klaveren écarteert, dan
Speelt zuid zijn winstslagen in
de zwarte kleuren uit en ruiten
boer zorgt weer voor de rest.
Alles gevonden? Knap!
Brunssum
burg is een dambol-
u i het worden. En in dat
de provincie is Bruns-
lamstad. De plaats le-
njveij teams aan <je
van damcompetitie.
verjlamtoernooi in Bruns-
TchiAt landelijke bekend-
zo- in de A-finale van
itie- n'81 deden onder an-
hij/^nee jeugdkampioen
lelenisdens en de subtop-
de nk Teer, Bauke Bies
heidiDollekamp.
het tand van het toernooi
frank Teer 14, 2. Bau-'
13, 3. Ron Heusdens
SODIrert Dollekamp 11, 5.
ort- Sé 10, 6. Frank Verdel
lebieb Schippers 9, 8. Ber-
It 7, 9. Peter Schelle-
n 10. Hans Tangelder
en uit de A-finale zijn
d. Geïnteresseerden
in* f 2,50 overmaken op
14 ling 3663169 t.n.v. H.
brielVeldhoven. Zij krijgen
lumntrtijenboekje toege-
ks
ngrijke partij voor de
I was Dollekamp-
Brvan het eerste dia
stand na Dollekamps
26.49-44 aangeeft. Teer speel
de sterk 26.23-28 dreigt 28-
33 en splijt bovendien de witte
stand: op 46-41 door 28-32
19-24, op 43-39 door 28-33 en
19-24, op 44-40 door 20-
24x24. Dus: 27. 38-32 19-24
28. 32X23 op 30x19 13x33
32x23 18x38 24x33 29. 23-19
13*24 30. 30X19. Zo lijkt het
nog wat voor wit, maar: 30.
33-39 31. 44X33 21-27 32.
31X13 12-18 33. 13X22 17x30
34. 35x24 20x29. Een prima
berekend offer van Teer, dat
snel winst oplevert. 35. 19-14
8-13 36. 43-39 29-34 37. 39x30
25X34 38. 42-38 34-40 39. 38-
33 40-45 40. 33-29 45-50 41. 29-
23 2-8 42. 37-31 13-19 43. 14-9
19x28 dreigt 8-13 16-21, waar
tegen 31-27 niet helpt: 28-32
8-13 16-21 44. 9-4 8-13 45.
4X33 50X17 46. 26-21 17x37
47". 47-41 37-26 48. 36-31 26x42
49.48x37 11-17 50. 41-36 17-22
en wit geeft het op.
Het tweede diagram ontstond
bij Teer-Heusdens na Heus
dens' 12-18, verhinderde 20-15
door 9-14; gevolgd door de
dam naar 48. Teer speelde: 35.
27-21 17X26? Op 16x27 32x12
8x17 kan 20-15 ook niet door
DOLLEKAMP
19-24 15x22 17x39 en zwart
haalt zeker remise.
Heusdens meent evenwel zich
op 17x26 te kunnen inlaten.
36. 36-31 26X39 37. 40-34
39X30 38. 35X15 23-29 39. 15-
10 29-34 40.10-5 18-22 41. 5-19
34-40 42. 19X2 40-44 43. 2-35
44-50 44. 38-33 50x28 45. 42-
37 28X41 46. 46x37 3-9 47. 35-
44 en Teer won, op 11-17 komt
Immers 37-32.
Bernard Post speelde agressief
tegen Teer en zette zichzelf
mat. Post heeft wit. 1. 32-28
TEER
17-21 2. 33-29 20-25 3. 38-33
21-26 4. 42-38 16-21 5. 47-42
12-17 6. 37-32 26x37 7. 42x31
21-26 8. 41-37 17-21 9. 48-42
11-16 10. 46-41 7-12 11. 29-23
18X29 12. 34X23 15-20 13. 40-
34 20-24 14. 31-27 10-15 15. 44-
40 5-10 16. 49-44 6-11 17. 36-31
dreigt 23-18 12x23 34-30
25x34 40X18 13x22 28x6 13-
18 18. 41-36? 34-29 moest hier
18-29 19. 34X23 8-13 en wit
geeft zich al gewonnen: 27-22
mag niet. spelen naar 34 bete
kent dam op 49.
door
L. Hofland
Alexander Beljavski
De 27-jarlge Rus Beljavski
heeft het vijfde Interpolistoer-
nooi gewonnen. In het Westen
is deze Rus nog niet zo be
kend, maar een ieder die weet,
dat Beljavski al twee keer Rus
sisch kampioen is geweest, be
seft hier met een supergroot
meester van doen te hebben.
Dit prachtige resultaat (ELO-
prestatie van ruim 2700!) zal
hem zeker in de buurt van de
top vijf brengen. Hierin staat al
enige tijd onze landgenoot
Timman, die in Tilburg schitte
rend schaak speelde. Bij het
naspelen van zijn partijen kan
ik me niet aan de indruk ont
trekken, hoe verdiend de over
winning van Beljavski ook was,
dat de partijopbouw van Tim
man het beste van alle deelne
mers was. Zeer onnodig half-
puntenverlies tegen Hübner
(met zwart was deze kandida
tentoernooifinalist finaal over
speeld) en Ljubojevic en een
kinderlijke nederlaag tegen
landgenoot Sosonko deden
hem in de laatste ronde nog
steeds voor de keus staan; re
mise nemen voor een gedeelde
eerste plaats óf spelen om al
leen het toernooi op zijn naam
te brengen. Zie wat een Tim
man vol zelfvertrouwen dan
doet:
A. Beljavski—J. Timman
Siciliaans (Najdorfvariant)
1. e2-©4 C7-C5 2. Pg1-f3 d7-d6
3. d2-d4 c5xd4 4. Pf3xd4 Pg8-
f6 5. Pb1-c3 a7-a6 6. Lc1-g5
e7-e6 7. f2-f4 Dd8-b6 8. Dd1-
d2 Db6xb2. Deze pion Is zeer
gevaarlijk, hetgeen Hübner In
de tweede ronde tegen Bel
javski moest ervaren. Op dit
moment was het duidelijk, dat
Timman strijd zocht, want er
moeten met zwart toch wel vei
liger systemen te bedenken
zijn.
9. Ta1-b1 Db2-a3 10. f4-f5
Pb8-c6 11. f5xe6 f7xe6 12.
Pd4xc6 b7xc6 13. e4-e5 d6xe5
14. Lg5xf6 g7xf6 15. Pc3-e4
Lf8-e7 16. Lf1-e2 h7-h5 17.
Tb1-b3 Da3-a4 18. Pe4xf6f. Dit
stukoffer, in combinatie met
19. c4, Is al enige tijd bekend.
De bedoeling is de zwarte
dame buitenspel te zetten, tot
op heden is er voor zwart geen
goede verdediging gevonden,
ook Timmans idee in deze par
tij lijkt mij niet voor herhaling
vatbaar.
18.Le7xf6 19. c2-c4! Ta8-a7.
Tot hier was het allemaal be
kend, met de tekstzet heeft
Timman de bedoeling een stuk
terug te geven, om daarna zijn
dame te aktiveren. De metho
de, die Hübner in de tweede
ronde toepaste, stond als
houdbaar voor zwart te boek,
Beljavski weerlegde deze als
volgt: 19. Lh4f (om de witte
dame veld g3 te ontnemen) 20.
g3 Le7 21. 0-0 Ta7 22. Tb8
Tc7 23. Dd3 Lc5f 24. Kh1 Ke7
25. De4 Kd6 26. Td1f Dxd1
(zwart geeft de dame terug in
de hoop een vesting te kunnen
bouwen) 27. Lxd1 h4 28. Dd3t
Ld4 29. c5f! (nieuw van Bel
javski) Kxc5 30. Da3f Kd5 31.
Lb3f en wit won.
20. 0—0 Ta7-d7 21. Dd2-e3
Da4xa2. Zwart kan nu geen tijd
meer verliezen om zijn stukken
te redden. Een voorbeeld: 21.
Le7 22. Tb8 Td8 (22. Kd8
23. Db6f!) 23. Dxe5 gevolgd
door Lxh5t en wit wint snel.
Ongetwijfeld is dit alles nog
huisanalyse van Timman.
22. Tf1xf6 Da2-a1t 23. Le2-f1
Td7-g7. We kunnen slechts
gissen, wat Timman bij zijn
voorbereiding overzien heeft,
maar deze zet lijkt mij al niet
volgens plan. Misschien was
het de bedoeling met 23.
Dd4 dames te ruilen, hetgeen
na 24. Txe6f Te7 25. Dxd4
exd4 26. Txc6 tot een hopelo
ze stelling leidt.
24. Tb3-b8 Ke8-e7 25. Tf6-f2!
Of zou Timman dit overzien
hebben? Deze zet verhindert
dameruil en brengt de dame
voor de toren. Op dit moment
lijkt mij de zwarte stelling on
houdbaar, wat tot de conclusie
leidt, dat dit systeem momen
teel niet meer speelbaar is
voor zwart.
25. Da1-d4 26. De3-f3. Zie
diagram.
26. e5-e4. Hierna dringt de
witte dame binnen, maar ook
na het alternatief 26. Thg8
27. Dxc6 Ld7 28. Tb7 moet
zwart verloren staan (28.
Tf7?? 29. Dxd7!).
27. Df3-f4 Tg7-g4 28. Df4-c7f
Dd4-d7? Een blunder in reeds
verloren stelling, welke demon
streert hoezeer Timman gede
moraliseerd was na de misluk
te opening. Hij kon zijn lijden
nog rekken door 28.Ld7 29.
Txh8 Dxh8 30. Td2 Dd8 31.
Dd6f Ke8/32. Tf2! Tg8 33. Le2
Dd6 34. Lxhöf Kd8. maar ook
in deze stelling zal de onveilige
stand van de zwarte koning wit
spoedig het punt opleveren.
29. Tb8xc8! Dd7xc7. Tot
zwarts grote schrik volgt nu op
29. Txc8 heel simpel 30.
Tf7t!
30. Tc8xc7f Ke7-d6 31. Tc7-a7
e4-e3 32. Tf2-e2 Tg4-e4 33.
Ta7xa6 Kd6-c5 34. Ta6-a3.
Zwart geeft het op.
Verzamelaars van vliegtuigen
op postzegels kunnen twee
nieuwe series aan hun verza
meling toevoegen, een Deense
en een Luxemburgse. Deze
laatste, verschenen in septem
ber, bestaat uit drie zegels on
der het motto „Aviation 1981".
Op de zegel in de waarde van
Lfr. 8.- ziet men twee zweef
vliegtuigen in de vlucht. Een
zegel in de waarde van
Lfr. 16.- heeft als afbeelding
twee privé-vliegtuigjes: een op
de grond en een die juist op
stijgt. In het groothertogdom
Luxemburg zijn drie vliegclubs
actief, achtereenvolgens zijn
dat „Aéro-Sport", „Avialux"
en „Aviasport". Deze clubs zijn
gevestigd op de vlieghaven
van Luxemburg, gelegen op 7
kilometer van de hoofdstad.
Op deze luchthaven zijn ook
de vliegscholen gevestigd.
Als derde in deze serie een ze
gel in de waarde van Lfr. 35.-.
Deze toont een vrachtvliegtuig
van de Luxemburgse maat
schappij „Cargotux". opstij
gend van de Luxemburgse
luchthaven. Op de voorgrond
het aldaar opgestelde brons
sculptuur „L'Envol" (De opstij
ging) van de Luxemburgse
kunstenares Charlotte Engels.
Gelijk met deze serie ver
scheen één zegel in de waarde
van Lfr. 8.- met als thema:
stop verspilling van energie.
Zowel de tekst als de afbeel
ding op de zegel laten hierover
geen twijfel bestaan: men ziet
een gestyleerde vlamfiguur, die
veelbetekenend op het voor
hoofd wijst. De zegels werden
gedrukt door de firma Hélio
Courvoisler S.A. te La Chaux-
de-Fonds in Zwitserland.
irk
Tip van mysterieuze sluier rond huidziekten opgelicht
JS 20i
jektes is het de pa-
:ót die de aandoening
I6.3fe ontdekt, omdat de
itbare afwijkingen te
Jkt o» Maar niet alleen de
peft dat in de gaten,
Dmgeving, die er ge-
t>f ongevraagd een
m«bver geeft. Mensen
iring in aan uitgebreide
kingen kunnen daar-
Stige depressies krij-
Jt wordt versterkt
rloe reclame om ons
vc nadruk vestigt op
hg van een mooie,
'ai!n is de behandeling
,rav#lziekten voor velen
met een waas van
allicrfwigheid. Dit wordt
nlstepd gewerkt door de
namen van de aan-
in en het grote arse-
onduidelijke zalfjes
es waaruit de hui-
de behandeling
willekeurig een
et.
kkeling van behan-
ethoden, die steeds
meer op de oorzaak zijn ge
richt, gaat echter steeds ver
der. De kennis over het ont
staan van huidziekten en het
inzicht in de werking van de
geneesmiddelen hebben
hiertoe bijgedragen. De huid
kan bovendien goed en volle
dig worden bestudeerd, om
dat hij aan de buitenkant van
het lichaam zit. Met behulp
van microscopische technie
ken is het mogelijk de pro
cessen die zich in de huid af
spelen te bekijken. Door de
microscoop zijn de verschil
lende huidstructuren waar te
nemen zoals bloedvaten,
talgklieren en bindweefsel en
de diverse soorten cellen
zoals cellen van de opperhuid
en de lymfe.
Bij ziekten overheerst meest
al één bepaalde type cel. Om
te weten met welke afwijking
men te maken heeft, is dus
van belang de verschillende
celtypen in de weefsels vast
te stellen. Door middel van
kleuring is het mogelijk te
bekijken hoe de celkernen en
de substantie waar de kern in
drijft, eruit zien. Met een
elektronenmicroscoop kan
men de sterk vergrote cellen
makkelijker bestuderen.
De waarnemingen van de on
derzoekers zijn in getallen
vast te leggen, een feitelijke
voorwaarde om het verschil
te zien tussen goedaardige
en kwaadaardige cellen.
De lymfocyt, een belangrijke
huidcel, heeft bijvoorbeeld in
rustende toestand een ronde
kern. Een actieve lymfocyt
heeft echter een enigzins ge
lobde kern, terwijl bij een
kwaadaardige lymfocyt de
kern juist sterk gelobd is. Die
mate van lobbing is in een
getal uit te drukken hetgeen
van praktisch belang is bij
het vroegtijdig ontdekken
van kwaadaardige huidziek
ten. De geavanceerde mi
croscopische technieken
hebben er dan ook ten zeer
ste toe bijgedragen het on
derzoek naar huidafwijkingen
te verbeteren en de myste
ries eromheen weg te nemen.
Voorbeelden van een huidaandoening: Papels, kleine welvingen van de oppervlakte die scherp
zijn omschreven(links), en blaasjes met etterige Inhoud (rechts).
De luchtvaartzegels van Dene
marken kwamen op 8 oktober
in omloop en hebben als the
ma: vliegen in de loop der tij
den. Het gaat hierbij om een
uit vier zegels bestaande serie,
die evenzoveel Deense vlieg
prestaties In beeld brengt.
Zo ziet men op de zegel van
1.10 kr. de 18 pk. dubbeldek
ker waarmee de Deen Johan
Christian Ellehammer in 1906
de eerste vliegende Europeaan
werd. Deze eerste vlucht vond
plaats op 12 september 1906
op het eiland Lindholm, ten
noorden van Lolland. Hij vloog
hierbij over een afstand van 42
meter, op een hoogte van plm.
1,5 meter. Zoals zo vaak in die
dagen had ook Ellehammer zo
wel vliegtuig als motor zelf
gebouwd.
Op de zegel van 1.30 kr. ziet
men een Fokker CV M-26 mili
tair verkenningsvliegtuig. Met
de Deense kapitein A.P. Bot-
ved aan het stuur vloog dit
toestel in 1926 van Kopenha
gen naar Tokio. Hij vertrok uit
Kopenhagen op 16 maart 1926
en kwam in Tokio aan op 31
mei daaropvolgend. Op 15 juni
van dat jaar werd de terug
tocht aanvaard, waarna Botved
zijn toestel op 23 juni weer in
Kopenhagen aan de grond kon
zetten. De Fokker R-1 was
voorzien van een 400 pk. Lor-
raine-motor.
De eenmotorige Bellanca J 300
Special is afgebeeld op een ze
gel van 1.60 kr. Dit toestel is
voorzien van een 300 pk.
Wright J-6-9 Whirlwind ster
motor. Met dit toestel maakte
de Deen Holger Hojriis samen
met de Amerikaan Otto Hillig
in 1931 een vlucht van Ameri
ka naar Denemarken. Na op 24
juni opgestegen te zijn op New
Foundland, landden zij daags
daarna te Krefeld in Duitsland.
Op 26 juni vervolgden de vlie
gers hun reis naar Kopenha
gen.
De vierde zegel in deze serie
heeft een waarde van 2.30 kr.
en toont een Douglas DC-7C.
Dit toestel is voorzien van vier
Wright stermotoren van 3.250
pk. elk. Op 24 februari 1957
ging voor de eerste maal een
geregelde lijnvlucht via de
Noordpool. Dit werd mogelijk
gemaakt door de nieuwe navi-
gatie-methodes die toen inge
voerd werden. Het ontwerp
voor deze zegels kwam van de
hand van Bo Bonfils. De zegels
werden in meerdere kleuren
gedrukt door de drukkerij van
de Deense PTT.
Ook de Postdienst van de Vati-
kaanse Staat heeft een zegel
uitgegeven naar aanleiding van
het jaar der gehandicapten.
Deze zegel verscheen op 29
september j.l. en heeft een
waarde van 600 lire. De zegel
toont het hoofd van de gekrui
sigde Christus met daarnaast
het gehandicapten-embleem.
Dit naar ontwerp van prof. Gio
vanni Hajnal.
Dit jaar is het 600 jaar geleden
dat de Vlaamse mysticus Jan
van Ruusbroec overleed. Aan
dit feit werden door het Vati-
kaan twee bijzondere zegels
gewijd, die eveneens op 29
september werden uitgegeven.
Jan van Ruusbroec woonde
van 1293 tot 1381 in Belgisch
Brabant. Na zijn priesterwij
ding werd hij benoemd tot vi
caris van de Brusselse Sint
Goedelekerk. Vervolgens trok
hij zich met enige metgezellen
terug in de kluis van Groenen-
daal in de bossen van Soignes.
Hij schreef talrijke verhandelin
gen omtrent het geestelijk le
ven. Door zijn schrifturen ver
wierf hij de titel „Doctor Admi-
rabilis". De zegels hebben een
waarde van 200 lire en
300 lire en tonen ieder een af
beelding van de zalige Jan van
Ruusbroec.
