Cancun, oase van
rijkdom in arm land
Weinberger ging als bulldozer
ver gespleten Van Mierlo heen
Liberalen
op winst in
Engeland
Natriumarm? Proef maar.
Bestuur van
Solidariteit
wil nationale
staking
inMierlo:Ik heb mij niet gebonden
>ebarak: Egypte
$>est een moslim-
at worden
Jtbond kondigt staking bij Leyland aan
'ITENLAND
LEIDSE COURANT
VRIJDAG 23 OKTOBER 1981
PAGINA - .11"
laat voor wapenhulp
Staten aan Chili
ftlNGTON De Amerikaanse Se-
ggjflieeft gisteren unaniem gestemd
intrekking van het amendement.
™%penhulp aan Chili verbiedt. Het
d was in 1976 ingesteld,
orwaarde die toen aan de wapen-
mties werd gesteld was. dat in
1ciee vooruitgang moest worden ge-
op het terrein van de mensenrech-
ndefolgens het nu aangenomen amen-
it mag president Reagan bepalen
5,-»er de militaire hulp aan Chili
gratirorden hervat. Reagan moet dan
knoprklaren welk Amerikaans belang
3n de leverantie is gediend en of in
»p het terrein van de mensenrech-
lanzienlijke vooruitgang" is ge-
25,
Pleidooi voor
militaire coup in VS
LOS ANGELES „Een goede mili
taire staatsgreep" is wat de Verenig
de Staten nodig hebben om een oor
log of intern verval te vermiden. Dat
is de mening van John Schmitz, se
nator in de staat Californië. kandi
daat voor de Senaat in Washington
en lid van het extreem rechtse ge
nootschap John Birch. „Het beste
waarop wij kunnen hopen is een mi
litaire staatsgreep of iets van dien
aard", aldus Schmitz, die in een
eventuele terugkeer naar de politiek
van ex-president Carter of het door
het Congres afwijzen van de voor
stellen van de regering Reagan de
naderende ondergang van de VS
ziet
„Z.-Afrika
heeft atoombom"
JOHANNESBURG Zuid-Afrika heeft indirect bevestigd
dat het over de atoombom beschikt", vindt Peter Vale,
hoofd van de sectie onderzoek van het Zuidafrikaanse insti
tuut voor internationale zaken.
Vale is uitgegaan van een televisiedocumentaire over het
Zuidafrikaanse leger die zondagavond werd uitgezonden.
De presentator liet deskundigen aan het woord die meenden
dat Zuid-Afrika de atoombom heeft.
Vale is van mening dat dergelijke beweringen niet konden
worden gemaakt zonder voorkennis van de regering in Pre
toria, gezien de greep die zij op het staatstelevisienet
(SABC) heeft.
Zuid-Afrika zou tot het fabriceren van zijn eigen bom kun
nen zijn overgegaan, aldus Vale, omdat het vermoedde dat
Nigeria aan het maken van zijn bom toe was.
Vale vindt een Zuidafrikaanse atoombom slechts „zinne
beeldige strategische waarde" hebben.
Syrië ontkent bestaan luchtbrug
BEIROET Syrië heeft giste-
ren berichten ontkend dat vlieg
tuigen, die een pendeldienst tus
sen Syrië en Libië zouden onder
houden, bezig zijn met het over-'
brengen van Syrische troepen
naar Libië. Dit is door het pers
bureau van Qatar bekend ge
maakt. De Syrische ontkenning
volgde op een bericht van de Is
raëlische radio, dat de afgelopen
dagen drie tot vier DC-8 en DC-
10 vliegtuigen per uur tussen Sy
rië en Libië hadden gevlogen.
Een Israëlische militaire woord
voerder verklaarde gisteren in
Tel Aviv, dat de vliegtuigen, die
door Amerikanen bemand wor
den, mohammedaanse pelgrims
vervoerden die naar Mekka zijn
geweest. „De vliegtuigen vervoe
ren geen wapens of militair ma
terieel, maar mensen. Dit is
geen luchtbrug, aldus de woord
voerder.
De New York Times meldde gis
teren dat een voormalig mede
werker van de CIA Amerikanen
heeft geronseld, om deel uit ma
ken van de bemanning en het
onderhoudspersoneel van vlieg
tuigen van de Libische lucht
macht
President Chin A Sen
zinspeelt op aftreden
PARAMARIBO De Surinaamse pre
sident Chin A Sen heeft gisteren gezin-;
speeld op zijn aftreden. De president-
legde een verband tussen zijn aanblijf
ven en de moeizame onderhandelingen
binnen de Surinaamse (leger)leiding
over de politiek-bestuurlijke toekomst
van het land. In Suriname zijn al gerui
me tijd discussies gaande over de ont-
werp-grondwet, het tempo waarin het
land moet terugkeren naar een demo
cratie en de rol van de militairen in
een nieuw staatsbestel. Met name Chin
A Sen en legerleider Bouterse zouden
hierover sterk van mening verschillen.
Door met aftreden te dreigen hoopt
Chin A Sen Bouterse onder druk te zet
ten.
nze correspondent Mare
de Koninck)
BEL Op de ver-
ng van NAVO-de-
Br- ministers deze week
lotland is de Ameri-
i afvaardiging onder
vark van Pentagon-chef
u'sr Weinberger als
Qgpulldozer over de
üropese collega's ge-
afge Met een volgens
iseer<)-secretaris Luns in-
'ekkende lezing
:e dade onevenwichtig-
3 lant in de nucleaire
ebruiksverhoucjing tussen
rimenn West, heeft Wein-
®njjJ alle angst en on-
i West-Duitsland en
I jngJand over de ver-
ide wapenrace on-
jeugjn berg van schrik-
noodnde cijfers bedol-
indal
sen hebben 250 SS-20
met elk drie afzon
atoombommen op
|- jropa gericht staan.
Elke week komt er nog zo'n
projectiel bij. Daarnaast wijzen
nog 350 SS-4 en SS-5 kernkop
pen in onze richting, terwijl de
supermoderne SS-21 en SS-22
plus grote aantallen nieuwe
kernbommenwerpers in de
Sowjet-Unie op de lopende
band staan.
Met name tegenover de SS-20,
die met zijn 5000 kilometers
reikwijdte heel West-Europa
onder schot houdt, heeft de
NAVO niets 'gelijkwaardigs'
staan. Vandaar de noodzaak
van de 572 kruis- en Persning-
2-raketten op bases in Neder
land, België, West-Duitsland,
Engeland en Italië. Immers,
aldus nog steeds Amerika's
atoomstrategie, op elk niveau
van bewapening dient het
evenwicht gehandhaafd te
worden, want alleen in een
strategisch 'gat' kan oorlog uit
breken.
Amerika heeft volgens Wein
berger voor zijn praktische po-
litiek geen enkele boodschap
aan 'sentimenten' dat kernbe
wapening moreel onaanvaard
baar en levensbedreigend voor
de gehele mensheid is. Was
hington is er van overtuigd
dat de Verenigde Staten alleen
als afschrikwekkende onder
handelingspartner met Mos
kou tot een vergelijk kunnen
komen over wederzijdse be
perking van vernietigingssys
temen.
Nuanceringen
Tijdens de NAVO-ministers-
vergadering in het luxueuze
Schotse hotel Gleneagles,
naast een van 's werelds mooi
ste golfbanen, js weer eens
duidelijk geworden dat Was
hington van alle bondgenoten
eist zich bij dat uitgangspunt
neer te leggen. Wie lid wil blij
ven, zoals Nederland, heeft
geen andere keus. En wie,
zoals de Nederlandse minister
van Defensie, alleen nog vecht
voor nuanceringen in de toon
zetting van de strategie, gaat
ten onder in het geweld van
de Amerikaanse vastberaden
heid.
Zo vertelde minister Van
Mierlo de Nederlandse journa
listen dat zijn toelichting op de
ware aard van het protest in
ons land tegen de plaatsing
van kernraketten 'aankwam'
bij de andere NAVO-defensie-
ministers. Maar de volgende
dag reeds antwoordde Wein
berger op de vraag of Van
Mierlo's betoog ook op hem
enige indruk had gemaakt: „Ik
weet niet op welk betoog U
doelt. Voor mij was een van de
meest bevredigende aangele
genheden hier de hoge mate;
van eensgezindheid."
Zo ging het ook met Van
Mierlo's bewering dat het NA-
VO-dubbelbesluit van decem
ber 1979 niet als zodanig is
'herbevestigd'. Weinberger,
geen man voor taalkundige
haarkloverij, wees in de tekst
van het communiqué de ronde
woorden aan die zeggen dat de
noodzaak van de Euroraketten
met de week dringender
wordt. En de VS-minister
toonde zich opnieuw tevreden
dat alle ministers zich zonder
uitzondering bij die analyse
hadden aangesloten.
Van Mierlo, de vlees gewor
den worsteling met de wereld?
problemen, was desondanks
tevreden met het resultaat van
de vergadering. De demissio
naire bewindsman noemde het
overwinningen dat hij nu ook
de 'nul-optie' (helemaal geen
nieuwe kernraketten bij suc
cesvolle onderhandelingen)
had laten uitspreken door de
NAVO, evenals de verzeke
ring dat het Westen niet
streeft naar een kernwapeno-
verwicht. Maar beide gedach
ten ziin al eerder - zo niet al
tijd al - door het Witte Huis
verwoord.
Gespleten
De prijzenswaardige openhar
tigheid van Van Mierlo in
Schotland heeft tevens de te
genstrijdigheden in zijn opstel
ling scherp aan het licht ge
bracht. Hij heeft gevochten te
gen 'herbevestiging' van het
rakettenbesluit, maar sprak te
gelijkertijd als persoonlijke
overtuiging uit dat het besluit
wel heeft bijgedragen tot de
Sovjet-bereidheid om te gaan
onderhandelen, dat de meer
derheid van het Nederlandse
parlement het aanvaardt en
dat ons land aan de vooravond
van die onderhandelingen
geen discussie meer wil uitlok
ken. Het valt niet goed in te
zien wat de Verenigde Staten
precies als boodschap moeten
overhouden aan zo'n Neder
landse opstelling.
Opmerkelijk was ook de uit
spraak van minister Van
Mierlo dat president Reagans
toespeling op een tot Europa
beperkte kernoorlog in feite
niets nieuws is. „Dat roep ik al
12 jaar", verklaarde de minis
ter, wiens collega van Buiten
landse Zaken Van der Stoel
echter tegelijkertijd liet weten
de Reagan-uitspraak krachtig
van de hand te wijzen en om
opheldering in Washington te
zullen vragen.
Een en ander kan de hoop van
talloze burgers, dat Nederland
kan bijdragen tot een wereld
die minder door kernbommen
is ondermijnd, niet hebben
versterkt. Het gespleten optre
den van Van Mierlo gaf zijn
Amerikaanse grote broer
Weinberger de gelegenheid tot
de vaststelling dat de protest
bewegingen in West- Europa
de regeringen van de NAVO-
-lidstaten niet hebben beïn
vloed.
En dat is niet alleen bezijden
de waarheid, diezelfde veron
trusten, die blijven geloven in
ontwapening in plaats van af-
schrikkingsevenwicht, zullen
dat niet op zich laten zitten.
De volgende betoging is al
weer op zondag 25 oktober in
Brussel.
onze parlementaire
I redactie)
HAAG Minister
Mierlo (Defensie)
de Tweede Kamer
je deeld dat hij begin
'eek tijdens de ver-
ng van ministers
den oDefensie uit de
2 en 2-landen in Schot-
zich nergens aan
straathonden, geen en-
•ezegging heeft ge-
10 rPn ëeen officiële
^2 £$es heeft getrok-
1981 e
ken. Van Mierlo heeft
zich tegenover zijn buiten
landse collega's beroepen
op zijn bijzondere status
als demissionair bewinds
man. Daardoor was het
hem onmogelijk, namens
de Nederlandse regering
beleidsvoornemens be
kend te maken of toezeg
gingen te doen.
De minister heeft de Kamer
hetgeen zeer ongebruikelijk is
de letterlijke tekst gestuurd
van de rede die hij tijdens de
bijeenkomst in Schotland
heeft uitgesproken. De tekst is
voorzien van een persoonlijke
brief van de minister aan de
Kamer. Daarin geeft hij echter
nog geen opheldering over zijn
uitspraak in de NAVO-verga-
dering, dat de meerderheid
van het Nederlandse parle
ment het NAVO-besluit van
1979 om 572 nieuwe kernra
ketten te produceren als een
voldongen feit ziet. Deze uit
spraak had zowel in kringen
van dp VVD als van PvdA en
PPR bevreemding gewekt.
Volgende week woensdag zal
de minister zich nader verant
woorden tegenover de Kamer
commissie voor Defensie.
De PvdA-fractle in de Tweede
Kamer, die zich aanvankelijk
bij monde van defensiespecia
list Van den Bergh nogal kri
tisch had uitgelaten over het
optreden van Van Mierlo in de
NAVO-vergadering, heeft gis
teren in een officiële verkla
ring waarderende woorden
geuit over de activiteiten van
Van Mierlo in Schotland. De
PvdA betreurt het alleen, dat
de minister niet in staat was
aan te kondigen dat Nederland
in december aanstaande niet
akkoord zal gaan met de plaat
sing van kruisraketten op zijn
grondgebied.
Minister Van Mierlo kreeg gisteren na terugkeer uit Schotland
53.000 handtekeningen aangeboden van de beweging Vrouwen
voor Vrede, waarmee zij verzet aantekenen tegen de kernbewa
pening.
I De Egyptische president Moebarak heeft
g in een interview gezegd, dat de moordenaars
isident Sadat de gehele Egyptische politieke en
e top hadden willen doden. Vervolgens zouden
hacht willen grijpen en een moslimstaat naar
I voorbeeld hebben willen vormen, aldus Moeba-
;sprek met het Egyptische dagblad Al Ahram zei de
j, dat hij strenge maatregelen zal nemen tegen hen „die
spelen" en hard zal optreden tegen groeperingen of
de veiligheid van de burgers ondergraven.
Moebarak de hoop uit dat Arabische landen, die het
be vredesstreven verwerpen, hun positie herzien. „Zou
lien toenadering zoeken tot Egypte, dan zullen wij dat
kom heten en ijveren voor een hechte band", zo zei de
|e president.
J lijkt Moebarak's hoop op een herstel van de Egyp
tische betrekkingen ijdel. De secretaris-generaal van
'Wen tellende Islamitische Conferentie, Habib Chatti,
ftnsdag de Egyptische president opgeroepen af te zien
pmp David-overeenkomst met Israël en weer aanslui-
leken bij de Arabische gemeenschap. In een interview
—ranse televisie zei de Tunesische secretaris-generaal,
mp David-overeenkomst een „zeer grote fout" was om-
_Jer ging om een „gedeeltelijke vrede tussen Israël en
(Van onze correspondent Ro
ger Simons)
LONDEN De droom van de Britse Liberalen en So
ciaal Democraten om over een paar jaar samen aan het
bewind te komen heeft een betere kans gekregen om
in vervulling te gaan. Hun jonge alliantie is er gisteren
in geslaagd de Lagerhuiszetel van het kiesdistrict in de
Londense buitenwijk Croydon te veroveren. De zetel
was vrijgekomen ten gevolge van het overlijden van
een Conservatief Lagerhuislid.
Gisteren werd de zetel verschalkt door William Pitt, een Libe
raal, die in dat kiesdistrict al aan zijn vierde poging toe was. In
het verleden liep hij driemaal een bittere nederlaag op; gisteren
heeft hij het gehaald als kandidaat van de alliantie van Libera
len en Sociaal-Democraten, die nog geen maand oud is.
Pitts meerderheid tot zijn Conservatieve tegenstander bedraagt
ruim 3000 stemmen. Bovendien heeft hij de kandidaat van La
bour teruggedrongen op een smadelijke derde plaats. De Conser
vatieven en Socialisten krijgen er koude rillingen van. Voor bei
de grote partijen voorspelt deze uitslag namelijk niets anders
dan onheil.
GDANSK Ondanks de bezwaren van vakbondslei
der Walesa schijnt het hoofdbestuur van Solidariteit
vastbesloten te zijn volgende week een nationale sta
king uit te roepen. Met deze staking wil Solidariteit
protesteren tegen de voedseltekorten in Polen en de
tegenwerking van de Poolse regering.
Het 107 leden tellende hoofdbestuur heeft de stemming over het
al dan niet doorgaan van de algemene staking van gisteravond
naar vandaag verschoven. Volgens waarnemers is in principe al
overeenstemming bereikt over de staking, maar moeten slechts
nog technische aspecten besproken worden.
Na een staking van zeven uur is het openbaar vervoer in de
Poolse stad Wroclaw gistermiddag rond drie uur weer op gang
gekomen. Dit heeft Poolse persbureau PAP meegedeeld. De be
stuurders van trams en bussen legden gisterochtend het werk
neer uit protest tegen de gevangenhouding van drie leden van
de vakbond Solidariteit.
rant
Een van de meer dan 5.000 agenten die de afgelopen dagen
hebben gewaakt over.de deelnemers aan de conferentie in Can
cun rust even uit op een toch wel wat ongewone zetel.
CANCUN De proble
men waarmee 22 rege
ringsleiders en staatshoof
den van arme en rijke
landen zich gisteren en
vandaag in Cancun heb
ben bezighouden, liggen
in deze Mexicaanse bad
plaats zelf voor het opra
pen. Tien jaar geleden was
Cancun nog een klein
dorpje op een smal schier
eiland. Nu staan er over
een lengte van veertien
kilometer de meest luxu
euze hotels aan witte
stranden en een blauwe
zee.
Elke dag arriveren er vliegtui
gen vol met toeristen, die zich
de weelde van duurste hotels
met airconditioning kunnen
permitteren. Vanuit de hoofd
stad Mexico wordt elke dag
eersteklas vlees overgevlogen.
Maar de hotels zijn voor de
45.000 inwoners van Cancun
zelf niet te betalen. Uit officië
le gegevens blijkt dat zestig
procent van de bewoners het
moet stellen zonder elektrici
teit, zonder stromend water en
zonder riolering. De Mexica
nen hebben van Cancun een
riante badplaats mogen ma
ken, maar kunnen er zelf niet
profiteren. Verkrotting, grote
sociale moeilijkheden, culture
le vervreemding en verlies
van oorspronkelijke inkom
stenbronnen als landbouw en
visserij voorbeelden van
problemen waarmee alle lan
den in de Derde Wereld kam
pen was hun deel.
Cancun is met het vasteland
verbonden door een brug. Een
afstand van vijf kilometer
geeft het duidelijke verschil
aan tussen Noord en Zuid, tus
sen arm en rijk, zo schreef een
Mexicaanse journalist. Het is
niet waarschijnlijk dat de deel
nemers aan de Noord-Zuid
conferentie iets van de tegen
stellingen hebben gemerkt.
De Mexicaanse autoriteiten
hadden 5.000 man veiligheids
personeel naar Cancun ge
stuurd en de meeste regerings
leiders en staatshoofden had-'
den hun eigen veiligheidsmen
sen meegenomen. Verder heb
ben tientallen marineschepen
langs de witte kust gepatrouil
leerd en werd het luchtver
keer in een straal van 600 ki
lometer in de omtrek van
Cancun gecontroleerd. Ook de
pers, die de deelnemers vrij
wel niet te zien heeft gekre
gen, was ruim vertegenwoor
digd. De besprekingen werden
in het hotel gehouden, waarin
vrijwel iedere deelnemer zijn
intrek had genomen. Per
staatshoofd en regeringsleider,
zo heeft men berekend, was er
ongeveer 400 man aan veilig
heidsagenten en pers.
De conferentie over ontwikke
lingshulp en -samenwerking,
die nog geen twee dagen heeft
geduurd, heeft Mexico ruim
twintig miljoen gulden gekost.
W/Ze correspondent
v/l/jger Simons)
Een onver-
bijeenkomst te
- i bij Coventry tus-
jT\ vakbondsleiders
EE irr directieafgevaar-
- .rrrb British Leyland
•jnrits opgeleverd dat
-^pnHo crisis in het
liseerde Britse
elbedrijf zou
kunnen voorkomen. Vol
gens de vakbondsbazen
blijft British Leyland wei
geren een loonsverhoging
van 17 procent (20 pond
extra per week) toe te
kennen.
British Leyland houdt het bij
maximum 3,8 procent en zegt,
dat er geen geld is voor meer.
Het antwoord van de bonden
luidt, dat de BL-fabrieken dan
ook, zoals aangekondigd met
ingang van 2 november volle
dig plat gelegd zullen worden.
President Sir Michael Edwar-
des van British Leyland, die
niet aanwezig was op de ver
gadering van gisteren, heeft
afgelopen week gedreigd dat
alle stakende arbeiders op
staande voet ontslagen en alle
platgelegde BL-vestigingen
definitief gesloten zullen wor
den. Daarna zou hij in overleg
met de regering-Thatcher het
bedrijf in liquidatie brengen.
Edwardes gekende intimida
tiemethode schijnt echter
voorlopig weinig arbeiders,
van British Leyland af te'
schrikken. Ook aan het door
BL verspreide gerucht dat er
al Japanse en andere kopers
zouden zijn voor bepaalde ves
tigingen van het genationali
seerde bedrijf wordt niet veel
geloof gehecht.
Yoedselproduktie
gaat voor derde
deel verloren
BONN - Schadelijke dieren,
planteziekten en onkruid ver
nietigen op het ogenblik ruim
een derde van de wereldvoed-
selproduktie. In de tropen is
de schade als gevolg van insec
ten en ziektes nog groter. Dit
is de conclusie van een giste
ren gehouden internationale
bijeenkomst van wetenschaps
mensen en functionarissen
van de Verenigde Naties en de
Wereldbank in Bonn.
advertentie
Mineraalwater heeft vaak een zoutachtige smaak. SPA niet.
Want echte SPA is natriumarm en bevat bijna geen zouten.
Daarom is SPA zo zuiver en verfrissend van smaak.
SPA is ideaal om te mixen en heerlijk bij het diner.
Waar u ook bent, vraag altijd naar de echte SPA.
