„Het is te laat voor een vreedzame oplossing Een vergissing van de bank in uw voordeel? Hon derden minia tu ura jes naast grote broersvan DAF Cancun moet gespre] tussen arm en rijk weer op gang brenge rimb. vaste 31,50 al termijn spaarrekeninf bi taan» vast NMB BINNENLAND/BUITENLAND LEIDSE COURANT WOENSDAG 21 OKTOBER 1981 PAGIN.Ö ZUID AFRIKAANSE VERZETSLEIDER TAMBO: DEN HAAG „Wij wor- Stoel. In dat onderhoud den gedwongen een gewa- had hij de Nederlandse pende strijd te voeren, die bewindsman te verstaan ons door het apartheidsre- gegeven dat het te laat gime is opgelegd. Geen was om nog een vreedza- mens kan méér verdragen me oplossing te vinden in dan wij hebben gedaali. Zuid-Afrika. Zeventig jaar apartheid is een lange tijd. Wij hebben Tambo acht verscherping van alles gedaan om geweld te de strijd in Zuid-Afrika onver- voorkomen. Maar nu de m.jdelijk Een bloedige escala- tie van de rassentegenstellin- onverzoenlijkheid van het kan sIechts wor. Zuidafrikaanse regime is <jen ais de internationale ge- gebleken, hebben wij de meenschap niet langer mach- wapenen opgenomen, teloos blijft toezien en over- zoals dat ook gebeurd is in 8"! tot het nemen van effec- Mozambique. Zimbabwe Üeve boycotmaatregelen tegen en Angola". Dit zegt een gedreven maar beheerste Oliver Tambo, voorzitter van het Afrikaanse Natio nale Congres (ANC) Met deze woorden be krachtigde Tambo op uitnodiging van het Ko- mitee Zuidelijk Afrika in Nederland zijn stand punt tijdens zijn onder houd met de demissionai re minister van buiten landse zaken. Van der Zuid-Afrika, aldus de 64-jarige voorzitter van het ANC. dat de .voornaamste verzetsbeweging in Zuid-Afrika is. Een somber teken vond Tambo het feit dat het machtigste land van het Westen, de Verenigde Staten, „partij heeft gekozen voor de racisten". „De beste manier om ons te helpen is het treffen van maatregelen, die de handelsre laties met Zuid-Afrika verbre ken, waardoor het regime on dermijnd wordt, zo zei Tambo. De ANC-voorzitter is daarom een fel voorstander van een algemene olieboycot tegen Zuid-Afrika. Nederland, aldus Tambo, zou de leiding van zo'n boycot op zich moeten nemen. Overkoepelende organisatie Het ANC is sinds 1960 in Zuid- Afrika een verboden organisa tie. Sinds dat jaar vertegen woordigt Oliver Tambo het ANC in het buitenland. Na de gevangenneming van Nelson Mandela en de dood van Al- bert Luthuli in 1967 is hij voorzitter van het ANC ge worden. Op het moment dat Tambo het voorzitterschap van het ANC overnam, werd een periode afgesloten waarin het initiatief in de strijd tegen het apartheidsregime leek over te gaan op nieuwe orga nisaties in Zuid-Afrika. Eerst was er het Panafricanist Con gress. Daarna traden organisa ties zoals de „Black Conscious ness-Movement op de voor grond onder leiding van Steve Biko. Op het ogenblik lijkt het ANC een overheersende posi tie te hebben en wordt het, volgens Tambo, erkend als de overkoepelende verzetsorgani satie. Oliver Tambo Het afgelopen jaar heeft het ANC meer nadruk gelegd op de gewapende strijd. ANC- commando's voerden dit jaar een serie aanslagen uit op mi litaire en economische doelen in Zuid-Afrika. Ondermeer werd een aanslag gepleegd op de installaties van de oliemaat schappij Sasol, waar olie uit kolen wordt gemaakt. De gewapende strijd tegen het apartheidsregime wordt, zo blijkt uit de woorden van Tambo, omzichtig gevoerd. „Wii willen geen militaire ba ses nebben in de staten rond om Zuid-Afrika. Hiermee wil len wij voorkomen dat deze landen betrokken worden in een oorlog tegen Zuid-Afrika. De beschuldiging van Zuid afrikaanse leiders dat in de omringende Afrikaanse staten militaire ANC-bases zijn is niet waar. De Zuidafrikaanse bombardementen op deze zo genaamde militaire kampen waren aanvallen op vluchte lingenkampen. Wel beschikt het ANC over eigen guerrilla strijders, maar deze worden getraind in Zuid-Afrika", al dus Tambo. Hoewel de gewapende strijd voor het ANC de laatste tijd van groter belang is geworden, lijkt het accent, zo blijkt uit de antwoorden van de ANC- voorzitter. toch nog groten deels te liggen op het verwer ven van internationale steun. „Op politiek niveau hebben wij tot nu toe nog geen resul taat bereikt in onze strijd te gen het apartheidsregime. Daarom is het voor ons van grote betekenis dat wij contac ten hebben met internationale organisaties". Het bezoek van Oliver Tambo aan Nederland was niet tever geefs. In zijn onderhoud met de demissionaire minister van ontwikkelingssamenwerking, Van Dijk, is hem financiële steun toegezegd voor het op zetten van medische en onder wijsprojecten in de Afrikaanse landen die rondom Zuid-A frika liggen en waarin vele zwarte vluchtelingen verblij ven. Het ministerie voor ont wikkelingssamenwerking heeft voor dit jaar een bedrag toegezegd van 500.000 gulden. Voor het volgende jaar zou het ANC kunnen rekenen op 800.000 a I miljoen gulden. RICK KERSJES Verzamelaars showen dure hobby EINDHOVEN In de showroom van DAF- Trucks B.V. in Eindhoven zijn a.s. zaterdag honder den miniatuurvrachtau tootjes te zien naast de „grote broers", die DAF daar zelf heeft opgesteld. De tentoonstelling, inge richt door de Nederlandse Algemene Miniatuur Au toclub, is helemaal gewijd aan de Lion Car, een mi niatuurautootje, dat al 25 jaar wordt gemaakt in het Brabantse Nistelrode. De geschiedenis van de Lion Car vindt eigenlijk haar oor sprong al in 1946. In dat jaar zette instrumentmaker Arie van Leeuwen de eerste schre den op het ondernemerspad. Hij begon onder de naam Lion Toys speelgoed spoorrails te maken. „Eigenlijk wilde ik treintjes maken, maar dat de den al zoveel anderen. Rails werden er vrijwel niet ge maakt, vandaar", vertelt de nu 61-jarige Van Leeuwen. De zaak liep goed totdat in het be gin van de jaren vijftig de breedte van het speelgoed spoortje veranderde. Het zoge noemde smalspoor werd inge voerd en de produktie daar van zag Van Leeuwen niet zit ten. Er werd naarstig naar een ver vangend produkt gezocht. Dankzij een tip uit de speel goedwereld werd het de mi niatuurauto. nauwkeurig op schaal nagebouwd. De Engelse fabrikant Dinky Toys beheer ste op dat moment vrijwel de hele markt. Arie van Leeuwen zag echter een minuscuul gaat je. Dinky Toys maakte name lijk geen modellen van Duitse personenauto's. Van Leeuwen meende dat daar z'n kans lag. In oktober 1956, 25 jaar gele den, startte hij met de produk tie van de eerste Lion Car, een Volkswagen Kevertje vanwe ge het karakteristieke achter- ruitje, beter bekend als het brilletje. Al vrij snel volgde de Renault 4 als tweede wagen. Later werden ook nog enkele andere merken nagemaakt. Toch liepen de zaken niet zoals Van Leeuwen wilde. De afzet via de speelgoedhandel was niet groot en de impor teurs van de echte persone nauto's voelden er niets voor om bij Van Leeuwen autootjes te kopen om die te gebruiken als zogenoemd promotiemodel. Open armen Van Leeuwen. inmiddels verhuisd van Voorschoten waar het allemaal was begon nen naar Nistelrode. een klein dorp ergens tussen Oss en Uden, maakte er geen pro bleem van. Hij polste de enige Nederlandse vrachtwagenfa briek DAF of er bij dat bedriji misschien behoefte bestond aan promotiemodcllcn. In Eindhoven werd Van Leeu wen met open armen ontvan gen. „Ik kreeg destijds het gevoel dat ze bij DAF-Trucks op me hebben zitten wachten. Ze wil den heel graag miniatuurmo dellen van de auto's die ge maakt werden, DAF-Truckï was er zelf nooit toe gekomen die modellen te maken. Toen ik in Eindhoven kwam lagen de tekeningen bij wijze van spreken al klaar", herinnert Arie van Leeuwen zich. Vanaf dat moment maakt hij bijna alleen nog maar DAF- modellen. Ze worden niet al leen aan de speelgoedhandel en aan DAF-trucks geleverd, maar ook aan transportbedrij ven die in een dergelijke vrachtauto rijden. De minia tuurmodellen worden dan ge schilderd in de kleuren van het betreffende bedrijf. Zo hebben inmiddels al zeker 750 verschillende Lion Cars in de loop der jaren het fabriekje in Nistelrode verlaten. De omzet van het bedrijf waar zeventien mensen werken, stijgt nog steeds. De zoveelste uitbreiding van het bedrijfs pand staat voor de deur. Op dit moment worden per jaar 100.000 miniatuurautootjes ge maakt. De assemblage is vrij wel helemaal handwerk. Mei de hand Met behulp van de tekening van de originele vrachtauto wordt eerst een zogeheten mastermodel gemaakt op een schaal van 1 op 20. Dat model wordt daarna weer verkleind waardoor uiteindelijk eep mi niatuurvrachtauto ontstaat met een schaal van 1 op 50. Een dergelijk autootje bestaat al gauw uit enkele tientallen onderdelen. Een aanhanger met trekker telt er zeker veer tig- Sommige onderdelen worden onder zeer hoge druk geperst uit zuiver zink. Andere wor den gemaakt van kunsthars. Het in elkaar zetten gebeurt met de hand, evenals het be schilderen van de modellen, een bewerkelijk procédé, dat echter een goede afwerking van de autootjes garandeert. Van Leeuwen onderhoudt, hoe kan het ook anders, nauwe contacten met de Nederlandse Algemene Miniatuurautoclub, kortweg NAM AC genoemd. Vanuit deze organisatie is ook het initiatief gekomen om het 25-jarig bestaan van de Lion Car aan te grijpen er een ten toonstelling aan te wijden. En daar blijft het niet bij. Tijdens de tentoonstelling in de DAF- showroom in Eindhoven wordt een rijk geïllustreerd boek over de Lion Car ten doop gehouden en verder wordt een speciaal genum merd en van een certificaat voorzien NAMAC-promotie- model uiteraard een Lion Car te koop aangeboden. Wat bezielt volwassenen om speelgoedautootjes te verzame len. „Onze leden zijn allemaal autogek, ze hebben een grote interesse in auto's en hun belangstelling gaat verder dan alleen het blik op wielen", zegt NAMAC-voorzitter Rolf ten Kate. De leden van d'e NA- MAC verzamelen niet alleen miniatuurauto's, vrachtauto's, kranen en dergelijke, maar ook reclamemateriaal over auto's, naslagwerken, affiches en ga zo maar door. De NA- MAC is in 1965 voortgekomen uit enkele andere organisaties op dit terrein. De club telt mo menteel ruim 1800 leden. Dure hobby Het verzamelen van speel goedmodellen kan een dure hobby worden. Ten Kate geeft dit grif toe. De prijzen per mo del lopen uiteen van pakweg vijftien gulden tot enkele hon derden guldens. In uitzonder lijke gevallen verwisselen mo dellen wel eens van eigenaar voor bedragen die in de dui zenden guldens lopen. Het gaat dan wel om tot in de kleinste details subliem nage maakte modellen. Rolf ten Kate heeft zelf een kleine 2500 modellen. De hele logeerkamer wordt er door in beslag genomen. De vier mu ren waren niet toereikend ge noeg voor alle schappen en vi trines. Hij moest er een extra vrijstaand wandje bij bouwen. Een klein plaatselijk logement is er goed mee. Gasten van de Ten Kates, die willen blijven logeren, worden daar naar toe doorverwezen. De verzamelaar van minia tuurmodellen ondervindt nog wel eens onbegrip in zijn om geving. „Veel mensen begrij pen het niet als ik 200 gulden betaal voor een model. Voor hen is het kennelijk niet meer dan een simpel speelgoedje. Tweehonderd gulden voor een postzegel vindt niemand vreemdRolf ten Kate trekt zich er niets van aan. Hij blijft verzamelen zoals hij al dertig jaar doet. De leden van de NAMAC ko men, aldus Ten Kate, uit alle maatschappelijke geledingen. Het aantal modellen per ver zameling loopt uiteen. Sommi gen, zoals Ten Kate verzame len alles toat ze mooi vinden. Anderen beperken zich tot een bepaald merk. De NAMAC geeft een eigen periodiek uit. Organiseert jaar lijks zes ruilbeurzen en vier tentoonstellingen, Steeds op andere plaatsen in het land.' Op die exposities zijn elke keer verschillende merken te zien die bij elkaar gebracht worden door de leden van de NAMAC zelf. Op de expositie zaterdag zijn alleen maar Lion Cars te bewonderen, ook nu weer afkomstig van de leden. Ten Kate verwacht dat zijn club een lang leven beschoren is. Ook de toekomst voor Lion Car lijkt te zijn verzekerd. De vraag vanuit de transportwe reld naar modellen, geschil derd in de eigen kleur, neemt immers toe. En ook de voort zetting van het bedrijf is vei liggesteld. Dochter Sija van Leeuwen (20) is voorbestemd om het bedrijf te zijner tijd over te nemen. Ze is er in op gegroeid en ze kent het misschien op haar vader na beter dan wie ook. DEN HAAG De mon daine Zuidmexicaanse badplaats Cancun is mor gen en overmorgen hel toneel van een wereld politiek spektakel van de eerste orde met de meeste nadruk op spek takel. Gadegeslagen door meer de drieduizend journalisten uit de hele wereld praten staatshoof den, regeringsleiders en ministers van tweeënt wintig landen twee da gen lang op informele toon over de verhoudin gen tussen de arme en dc rijke landen. De lijst met deelnemers aan de conferentie in Cancun is indrukwekkend: presidenten als Reagan en Mitterrand, de premiers Thatcher, Trudeau, Suzuki, Zhao Ziyang en Gandhi en talrijke andere wereldleiders. Aleen de Rus sische leiders Brezjnev ont breekt. „De Sovjet-Unie draagt geen verantwoorde lijkheid voor de onevenwich tigheid in de wereldecono mie. De schuld voor het kolo nialisme en de gevolgen daarvan ligt bij het Westen", heet het nog steeds in Mos kou. Aan de conferentie in Cancun nemen ir totaal 22 lanf*n deel. De Verenigde Staten, Frankrijk, Groot-Brittani® West-Duitsland, Canada, Oostenrijk, Jipan en Zwe?" vertegenwoordigen de westerse wereld. Algerije, /ver kust, Nigeria, Tanzania, Bangladesh, Chna, India, de lippijnen, Saoedi-Arabië, Brazilië, Guyana, Mexico en Y nezuela zijn namens „Zuid" van de partj. Speciale gast VN-secretaris-generaal Kurt Waldheim De naamgej van het Brandt-rapport, Willy Brandt, is niet van de tij. Geen plan De komst van zoveel politie ke zwaargewichten naar Cancun betekent echter niet, dat daar een plan wordt op gesteld om snel een eind te maken gemaakt aan de ar moede en honger in de we reld. Het is nu eenmaal on mogelijk om alles wat in een tijdsbestek van eeuwen is scheefgegroeid, binnen een paar jaar recht te maken. Bo vendien heerst er tussen Noord en Zuid én in beide kampen onderling grote one nigheid over de manier waarop de problemen moeten worden aangepakt. Om open lijke confrontaties te voorko men heeft men bij voorbaat van een echte agenda en de geruikelijke slotverklaring afgezien. Cancun is vooral bedoeld om de sfeer te verbe teren, het pad te effenen voor nieuwe onderhandelin gen; het is voor sceptici nog de vraag of men daarin wél slaagt. De bijeenkomst in Mexico is idee van de commissie- Brandt. Deze groep politici onder leiding van de vroege re Duitse bondskanselier Willy Brandt presenteerde begin vorig jaar het rapport „Noord-Zuid, een programma om te overleven", beter be kend als het „Brandt-rap- port". In dit rapport wordt ingegaan od de problemen tussen arme en rijke landen, officieel de Noord-Zuiddia- loog genaamd. De commissie beperkte zich niet tot het in ventariseren van de moeilijk heden. In tegenstelling tot veel rapporten vol sombere voorspellingen werden er concrete voorstellen gedaan om de kloof tussen arm en rijk te dichten, in beider be lang. Ongunstig Maar de wereldpolitieke om standigheden zijn het Brandt-rapport uiterst on gunstig gezind geweest. Een paar maanden voor zijn pu blicatie werd de wereld opge schrikt door de gijzeling in de Amerikaanse ambassade in Teheran en de Rusische inval in Afhganistan. Deze gebeurtenissen eisten de aan dacht van de westerse wereld op; voor meer dan opper vlakkige aandacht voor het Brandt-rapport had men geen tijd. Zeker even belang rijk en ingrijpend waren de gevolgen van de tweede olie- ersis (1979): het inzakken van de wereldeconomie, een toe nemende inflatie en een ster ke stijging van de rentestand. De huidige economische ma laise maakt duidelijk dat Noord en Zuid alleen samen de problemen kunnen oplos sen. Maar jammer genoeg wordt die slechte economi sche situatie steeds vaker aangegrepen om bezuinigin gen op de hulp aan de Derde Wereld te rechtvaardigen. Naar het zich nu laat aanzien is de conferentie voorlopig het enige voorstel van Brandt c.s. dat wordt uitge voerd. In de westerse wereld is de grote interesse voor ont wikkelingshulp en -samen- werking van een aantal jaren terug sterk verminderd. De teruggang in de economie en de verminderde belangstel ling voor de problemen van de Derde Wereld houden ge lijke tred; het eigenbelang staat weer voorop. De hou ding van de nieuwe Ameri kaanse regering minder hulp, meer ruimte voor ons bedrijfsleven en wie tegen Amerika is hoeft niet op ons te rekenen is hiervan het duidelijkste bewijs. „De beste bijdrage aan de economische ontwikkeling van de Derde Wereld is een groeiende en welvarende Amerikaanse economie", aldus president Reagan. Heiligschennis Op zich is een meer rationele benadering van de ontwikke lingssamenwerking op zijn plaats. Kritische kantteke ningen bij dit fenomeen be schouwen velen nog steeds als een soort heiligschennis. Je kunt je alleen afvragen of het beleid waarvoor de Vere nigde Staten nu kiezen het juiste is. De Amerikaanse po litiek ten aanzien van de Derde Wereld is in de voor bije jaren immers geken merkt door veel praten maar weinig doen. In reeële bedra gen besteden de VS veel geld 'Ja aan ontwilkelingssamen king, in p-ocenten van nationale hkomen nog niet datgen?, waartoe al j geleden dcor de Veren Naties werf besloten. Verwacht vordt dat p dent Reagin en min Haig de Eerde Werek Cancun w;inig te bi< hebben. In 'eite willen z ontwikkelirgsklok te draaien. Inernationaal vaarde doelstellingen overdracht van kapitaa technologie en een gr< invloed van Ie Derde W« op de werédeconomie Washington te zijn vergt Lj Geen hulp naar vrije ha*' is het motto Dat die vc men vrije haidel een vaF§ oorzaken is van de te| woordige tegnstelling tu) arm en rijk jpeelt niet rrj Er zijn mominteel maar t nig landen ninder onti keld dan Arrerika meer 200 jaar gelecbn. En kijk i wat wij damzij ons ecj misch systeen van vrije h del en vraag en aanbod maal hebben bereikt, zeiLn sident Reagai eind verity week. Waarlij hij genier halve het verschil tusseif n wereld anno 1700 en ^er huidige wereü vergat. v ie Lichtpuntjes Naast alle sonbere voorn lingen biedt Cancun mog» I toch een paarlichtpuntjeftak gaan de Mexicaanse orga»ke toren ervan ut dat de sti of hoofden en regeringsleide niet waren gtkomen, alntv geen enkele h>op op vooldir gang hadden gehad. Vej i lijkt een vooriame rol teirie weggelegd vjor Frankë 1 Oostenrijk ei Japen. )Je landen treklen veelal fed, lijn met de Dtrde Werelpdf houden hun kritiek op ..c Verenigde Staten niet jodi zich. Mede dankzij hunl re stelling zal n ieder gDe over de vooriaamste prlp men van de dlerarmste)eel den, de ene-gievoorzieTui en de voedse- en finanjom situatie, kunren wordeig praat, oplossiigen hoeft jn echter niet te verwachte!ov Maar vooral hopen de deu nisatoren dat de conferfin het al jaren stokkkendëgd sprek tussen arm en rij de Verenigde Naties wee gang kan trengen. Cancun aatwezige hoofden en regeringlei| vertegenwooidigen meeijj twee derde deel van wereldbevolking. Zij zofl een brevet van groot oi£ mogen levenn, als zij niet tot een dspraak kutfj komen om veer met el| om de tafel fc gaan zittej JOS TIMDff; weö Moebarak verbiedt anti-Arabische propaganda Kairo President Moebarak van Egypte heeft de door de staat gecontroleerde media de opdracht gegeven op te hou den met anti-Arabische propa ganda. In de ochtendedities van drie in Kairo verschijnende dagbla den, waarin al jaren anti-Ara bische cartoons en commenta ren geplaatst werden, kwam van ochtend geen woord anti- Arabische propaganda voor. Er werd zelfs geen kritiek ge spuid op de Libische leider ko lonel Khadaffi, al jaren het doelwit van heftige aanvallen. Volgens Moebarak is het be sluit om aan deze propaganda een einde te maken nog geno men door hem en wijlen presi dent Sadat samen. De sche presideit zei dat r Arabieren, de na het v^at' verdrag tusstn Egypte raël van 1979 de betrekke met Egypte \erbraken, legenheid wil geven hurLjj tie te herzien Hij zei te L{ dat dit besluit zal leiden fya, tere betrekkingen met dLr' bische landen. Ljj (Van onze correspondent Roger Simons) LONDEN Zeven luidruch tige betogers werden gistera vond buiten de deuren van het Britse Lagerhuis gezet, nadat ze op de openbare tribune te gen de politiek van premier Thatcher gedemonstreerd had den. „Wij willen werk en geen kernbommen", riepen ze de premier tijdens het vragenuur tje toe. Premier Thatcher beant woordde vragen in verband met de werkloosheid. Eerder op de dag had het departement Luidruchtig protest tegen Thatcher in Lagerhuis zitten nu nog net geen drie miljoen Britten zonder werk. De oppositie vindt de cijfers verdacht. Zij gelooft dat de Conservatieven valse cijfers publiceren. Premier Margaret Thatcher antwoordde nijdig, dat ze van Foot eerder een uiting van te vredenheid verwachtte over de lichte daling van de werk loosheid. „Er is trouwens nog ander goed nieuws", zei de premier. „Er is minder werk tijdverkorting, terwijl in de fa brieken weer meer overuren afgelopen maand met tiendui- gemaakt worden, wat wijst op zend is verminderd. In totaal «n stijging van de produktie -të, Vroeger moest u uw spaargeld wel vijf of zes jaar vastzetten om de hoogste rente te krijgen. Bij de NMB is dat nu anders. Nu krijgt u de hoogste rente al op een NMB Vaste Termijn Spaarrekening met een loop tijd van 2 jaar. Langer mag, maar het hoeft niet. De eerste storting moet minimaal fl.ooo,- bedragen en u kunt tussentijds niet over uw tegoed beschikken. Praat er eens over bij uw NMB-kantoor, of stuurde bon op voormeer informatie. Doe het nu, want de rente is aantrekke lijker dan ooit tevoren! nederlandsche middenstandsbank f De NMB denkt met u mee. |G' [Coupon NM(ni I Stuurt u mij meer informatie. Dc hccr/mcvrouw Postcode cn woonplaats _an I In een envelop zonder postzegel opsturen aai de NMB. jeri I Afdeling VPS. Antwoordnummer I.H, iooo 17: Amstcrdaniet

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1981 | | pagina 10