Gladiool: nummereen op
toptien van het bollenvak
Ïnd en tuinbouw/in en om het huis
De schijnobjectiviteit van de ANWB
IN EN OM HET HUIS
„Leren lappen" gaan verdwijnen;
undvlees wordt malserdoor stroom
Nederlandse
zeepfabrikant
introduceert
schoon wasmiddel
sterke toename van
snijbloemen
Tuinders kunnen niet onder extra aanpassing gasprijs uit
LEIDSE COURANT
MAANDAG 19 OKTOBER 1981 PAGINA 9
Br enkele jaren hoeven we
I meer bang te zijn een taai
k rondvlees op ons bord te
bn vinden. Biefstuk, suca-
BP. runderlap en andere
;ken vlees die helaas maar
vaak het predikaat „leren
verdienen, zullen dan
lenlijk malser zijn en bo-
jdien een mooiere kleur
Iben. De oorzaak van deze
ieteringen is het gebruik
I zogenaamde elektrosti-
jatie. Daarbij wordt direct
het slachten het vlees on-
stroom gezet.
De afgelo-
anderhalf jaar is uitge
lid wetenschappelijk onder-
i verricht naar de toepas-
Jsmogelijkheden van elek-
Ttimulatie. Dat gebeurde
|r het Instituut Voor Vee-
ltkundig Onderzoek (IVO)
'Zeist, de Vakgroep Voe-
gsmiddelen van Dierlijke
rsprong van de Rijksuniver-
|it in Utrecht en door het
itraal Instituut voor Voe-
gsonderzoek, eveneens uit
»t.
Koudekrimp
Als vlees bij het slachten de
kans krijgt langzaam In tem
peratuur te dalen, daalt ge
woonlijk ook de zuurgraad.
Als het vlees echter snel wordt
gekoeld, terwijl de zuurgraad
nog hoog is, blijkt dat spier
weefsels van het vlees sterk in
elkaar schuiven. Door die
„koudekrimping" wordt het
vlees dus taaier. Die taaiheid
kan worden tegengegaan door
de zuurgraad met behulp van
stroomstoten in een halve tot
drie minuten snel omlaag te
brengen om pas daarna het
vlees te koelen.
Een van de leiders van het on
derzoek is dr.G.Eikelenboom
van het IVO uit Zeist: „We zijn
met de elektrostilumatie expe
rimenten begonnen naar aan
leiding van ontwikkelingen in
Nieuw-Zeeland en Amerika
Daar wordt het al ene tijdje
toegepast. In die landen ge
bruikt men hoge voltages, wat
niet altijd even veilig Is, of in
elk geval vrij grote investerin
gen vergt om die veiligheid te
bereiken. Het ging ons er om
na te gaan of een grotere
malsheid ook verkregen kon
worden bi) lagere voltages
(tussen de 20 en 85 volt). Dat
blijkt Inderdaad het geval te
zijn", aldus dr.Eikelenboom.
„Het resultaat van deze nieu
we methode is ongeveer het
zelfde. Ik verwacht voor ons
land dan ook een grote toe
passing. De slagers en slach
terijen zullen er zonder meer
erg positief tegenover staan.
Binnen enkele jaren zal het al
gemeen zij ingevoerd".
Houdbaarheid
Behalve een malser stukje
rundvlees dat een mooiere
kleur heeft, is er waarschijnlijk
nog een voordeel verbonden
aan de elektrostimulatle.
„Hoewel de literatuur er wat
tegenstrijdige onderzoeksre
sultaten over laat zien, mag je
theoretisch,gezien verwachten
dat het vlees ook beter houd
baar wordt", aldus dr.Eikelen
boom. „Want doordat de
zuurgraad van het vlees door
de elektrostimulatle direct na
de slachting omlaag wordt ge
bracht, hebben allerlei bacte-
rieën en ziektekiemen minder
kansen zich te ontwikkelen".
Een klein nadeeltje Is er toch
wel verbonden aan deze nieu
we methode: tijdens de berei
ding van het vlees zal er snel
ler vochtverlies optreden.
„Maar dat weegt zeker op te
gen de voordelen die dit met
stroom behandelde stuk vlees
oplevert", Is de mening van
de onderzoekers.
Nu gebleken Is dat tijdens het
slachten de eigenschappen
malsheid en kleur beïnvloed
kunnen worden, kan elektros
timulatle indirect mogelijk ook
bijdragen aan een beter wel
zijn van hun dier. De consu
mentenvoorkeur voor wit
kalfsvlees heeft er bijvoor
beeld toe geleld dat de meste-
rljen hun kalveren zo ijzerarm
voederen en zo weinig bewe
ging geven, dat bloedarmoede
optreedt met als gevolg een
lichtere kleur van het vlees.
Voor varkensvlees is het ge-
Varkensvlees komt niet voor elektriciteit in aanmer
king.
brulk van elektrostimulatle kelenboom verwacht dat het
niet toepasbaar, omdat deze gehele onderzoek naar elek-
vleessoort dan zacht en wate- trostlmulatie volgend Jaar kan
rig zal worden en een afwlj- worden afgesloten,
kende kleur zal krijgen. Dr.EI- HENRI BELTERMAN
enlang heb ik het idee ge-
I dat de ANWB tot één van
meest „objectieve" instel
len in ons land behoorde.
ANWB-er was voor mij een
ctisch onbezoldigde jon-
een idealist, die bijna
itis richtingborden langs de
gen plant en met een blijde
nlach automobilisten uit de
{hnood helpt. De ANWB-er
geen geld, hij wil helpen.
je een tweedehands auto
>pt haal je je wantrouwen
bdoor even langs de
B te lopen. Een objectie
organisatie, een bedrijf dat
staat achter de weerloze
-tsument. Dét idee heb ik
Bnlang van de ANWB ge-
begon de laatste tijd al
I minder te worden. De tij-
Ji worden duurder, mis-
llen. Of is de ANWB minder
plistisch dan we denken?
organisatie geeft een
pracht van een Autokampioen
uit, waarin iedereen volstrekt
objectieve informatie kan le
zen over het autogebeuren.
Kritisch zijn ze, de autojourna
listen van de ANWB. Trou
wens, de hele ANWB laat zich
op geen enkele wijze inpak
ken, door wat voor automo
bielfabrikant dan ook. Behalve
door Ford, misschien een
klein beetje. Want wat stond
er op het wikkel van een re
cente ANWB-Kampioen?
Ford, Ford en nog een Ford.
Een Ford-teken op hetzelfde
vignet als dat van de ANWB.
ANWB en Ford broederlijk sa
men, met als grote reclame
leuze: „Met Ford meer waard
op de weg". Een wikkel vol
met Ford-reclame. Je gaat op
zo'n manier natuurlijk wel twij
felen aan de objectiviteit van
een consumentenorganisatie.
Misschien wordt het tijd voor
een consumentenorganisatie
Familieblad op
videocassette
Daar heb je het al. De auto
matisering van onze maat
schappij begint zich steeds
openlijker aan het publiek
voor te stellen. De Amster
damse uitgever Tiebosch Is
momenteel bezig aan de opzet
van een tijdschrift voor het
hele gezin op videoband. In de
toekomst koopt u dus geen
Story of Privé meer, maar een
video-cassette. Die stopt u in
uw videorecorder en vervol
gens kunt u maar liefst drie
uur lekker lezen. Het Video
blad gaat „Video Magazine"
heten. Het geeft Informatie
over onder andere reizen, ko
ken, sporten en andere alle
daagse „gezinszaakjes".
Een hapje
Mars meer
Onder het motto: „Méér voor
hetzelfde geld" heeft Mars de
Mars en de Snicker een hapje
van maar liefst 15 en 8 pro
cent groter gemaakt. Waar
om? Omdat u ze zo lekker
vind natuurlijk. Bovendien
heeft het grapje in Amerika en
Engeland geleid tot een om
zetstijging van maar liefst 55
procent, maar dat terzijde. U
krijgt nóg meer energie voor
hetzelfde geld. Eh u kunt u na
tuurlijk in alle gemoede afvra
gen, waarom u voorheen voor
datzelfde geld kennelijk altijd
te weinig heeft gekregen.
Aangepast
bestek
In Denemarken in een serie
bestek ontwikkeld voor men
sen die hun armen of handen
niet goed kunnen gebruiken.
Het bestek wordt onder de
naam „Amefa Select" ook op
de Nederlandse markt ge
bracht. Het is zeer kunstig ge
construeerd, in bochtige vor
men, waardoor lepel en vork
eenvoudiger naar de mond
gebracht kunnen worden. Een
nuttig ontwerp, dunkt ons. Het
wordt tijd dat die Denen zich
ook eens gaan bemoeien met
de toegankelijkheid van onze
openbare gebouwen.
Wehkamp op
de scholen
De alom bekende firma Weh
kamp heeft zich nu ook ge
stort op de verkoop van talen
cursussen. Vogens de firma
zelf spreekt de koper van een
Wehkamp cursus Frans, Duits,
Engels, Spaans of Italiaans „in
minder dan geen tijd" de ge
wenste taal. Dat is op zichzelf
al een leugen, want tijd kost
het In leder geval, als zou het
maar een minuut wezen. Maar
alia, dat is muggezifterij. De
Wehkamp talencursus omvat
vier cassettes van samen
„maar" 99,-. O ja, u moet er
nog wel een mooie Silver TX
80 cassetterecorder van
„slechts" 149,- bij kopen
„want die is onmisbaar".
Weet u wat ik nu niet begrijp?
Waarom ze in het gewone on
derwijs nog steeds geen ge
bruik maken van dit soort
wondercursussen. Geef nu
toe, het maakt je wat wan
trouwend. Of er klopt iets niet
van ons leerlingstelsel, of de
cursussen zijn minder dan de
leverancier doet voorkomen.
Voorlopig houdt ik het op het
laatste.
TOM LUCAS
Watervervuiling door fosfaathoudende wasmiddelen is niet
meer nodig. Er Is nu het „Driehoek-waszakje" op de markt ge
bracht door Kortman Schulte B.V., een dochter van het
AKZO-concern. Volgens de zeepfabrikant Is dit het eerste was
middel zonder fosfaten of fosfaatvervangers dat In de trommel
wasmachine kan worden gebruikt. Uniek aan dit wasmiddel is,
dat het verpakt is in afzonderlijke papieren zakjes waarin pre
cies voldoende zit voor een volle trommel vuile was. Deze ver
pakking heeft als voordeel dat de gebruikster of gebruiker niet
meer hoeft te gokken welke dosering nodig is.
Het gebruikersgemak was eöhter niet de belangrijkste reden»
voor deze verpakking. Het was dé oplossing om de twee com
ponenten waaruit het wasmiddel bestaat op het juiste moment
en in de juiste verhouding in het water terecht te laten komen.
Het basis-component wordt gevormd door soda, dat echter al
leen op een doeltreffende kan worden toegepast als eerst een
„voorbehandeling heeft plaatsgevonden.
Soda bezit een aantal milieu- en wasvriendelijke eigenschappen
maar daarnaast één onaangename: het veroorzaakt namelijk
een kalklaagje op weefsels en op het binnenste van de wasma
chine. Jarenlang is er gezocht naar een manier om dat effect te
neutraliseren. Uiteindelijk kwam men op het idee daarvoor een
zuur te nemen, zoals bijvoorbeeld azijn gebruikt wordt om de
koffie-automaat te ontkalken.
Vijf jaar is het bedrijf bezig geweest met de ontwikkeling van
een wasmiddel op basis van soda en zuur, dat schoon zou was
sen, milieuvriendelijk zou zijn en handig in het gebruik. De ont
wikkelingskosten en de noodzakelijke investeringen bedroegen
ruim zeventien miljoen gulden, waarvan vijf miljoen in de vorm
van een technisch ontwikkelingskrediet door het ministerie van
economische zaken werd betaald. En nu is het dan zo ver.
Het papleren zakje bestaat uit twee „afdelingen": één met mil
de zuren en één met soda en andere wasactieve stoffen. Het
zakje wordt met het wasgoed in de trommel gestopt, waarna
men de machine instelt op de hoofdwas. Als het koude water
de machine instroomt, worden eerst de zure bestanddelen van
het wasmiddel actief: zij verwijderen het miniscule kalklaagje -
en daarmee al een deel van het vuil- dat op het wasgoed zit. Als
de temperatuur van het water ongeveer 45 graden is geworden,
wordt de lijm losgeweekt van de soda-afdeling" en kan het
wasmiddel actief worden. Bij volgende wasbeurt wordt het dan
ontstane kalklaagje weer netjes verwijderd.
Alle bestanddelen van wasmiddel en verpakking zijn volgens de
fabrikant gemakkelijk biologisch afbreekbaar en bovendien zijn
gebruik en produktie energievriendelijk. De produktle van het
wasmiddel kost dertig procent minder energie dan die van een
fosfaathoudend wasmiddel. Daarbij komt een lager stroomge-
bruik van de wasmachine, omdat het verwarmingselement niet
meer aankoekt.
De fabrikant heeft aangekondigd het wasmiddel nog verder te
zullen ontwikkelen, zodat het in de toekomst ook gebruikt kan
worden voor de was beneden zestig graden.
it waren afgelopen week voornamelijk de snijbloemen die
n de CCWS voor een gestegen aanvoer- en omzetbedrag
rgden. Het was vooral de freesia die plotseling omhoog
hoot en vergeleken bij vorig jaar dezelfde week, met tegen
jm Ltwee mi|j°en 'n aanvoer overtrof met een totaal van ruim
S miljoen. Maar dat betekende wel een prijsvermindering tot
•6 Söcent tegen vorig jaar 31 cent, hetgeen dus een tegenvaller
Ook de normaalcultuur troschrysanten waren van meer be-
ienis.
zyjj aanvoer van snijbloemen aan de CCWS beliep afgelopen
ien.lek ruim 31 miljoen met een opbrengst van 113.420.974
jen vorig jaar aanvoer van tegen de 30 miljoen en omzet
Cr. n 12.745.724 vorig jaar.
ettemin was er van sommige produkten, zoals amaryllis, an-
d •s, troschrysanten, maar vooral irissen een lager aanbod.
iaarP,temin bleef be Pr'js van laatstgenoemden aanzienlijk be-
x iden die van vorig jaar.
!w-it totale omzetbedrag van de CCWS bedroeg afgelopen
ill vjek f 15.507.166,19 bij een aanvoer van 32.081.115 bos of
Jks, tegen een omzet van 14.321.355,10 en aanvoer van
.115.566 vorig jaar zelfde week.
it is vooral aan de rustige weersomstandigheden te danken
er een redelijke aanvoer was. De gure weersomstandighe-
van voorgaande week door veel regen en wind, hebben
de buitenbloemen nogal wat schade toegebracht en het
ibod doen verminderen. De kwaliteit liet dan ook nogal te
ïsen over. Het zijn omstandigheden die zich bij elke weers-
istandigheid laat gelden en zeker in het najaar,
het algemeen lagen de prijzen voor de bloemen gunstiger
h vorig jaar. Minder goed zat het met de potplanten. Gelei-
lijk aan leveren ook de eigen tuintjes niet veel bloemen
ir op, hetgeen de bloemenkoopman weer ten goede kan
len en de vraag verruimt.
seizoen van de normaalcultuur van chrysanten heeft zich
ingezet, maar het gaat toch nog rustig aan. In de komende
;en zal deze aanvoer wel van groter betekenis gaan worden
ook de invoer van bloemen een groter rol gaan spelen,
nu toe doet ook Israel het nog rustig aan. De bijna
.000 importbloemen lagen wel iets hoger dan vorig jaar
deze tijd.
de gemiddelde prijzen, met tussen haakjes die van vorig
ir zelfde week. noemen we: astromelia 48 (51), amarillys 41
anjers 37 (39), anjers tros 35 (36), anthurium 1.48 (1.10),
urnoses 18 (19), bouvardia 40 (46), tros chrysanten jaarrond
I (50), idem geplozen 74 (66), tros chrysanten per bos 1.39
1). freesia 26 (31), gerbera 52 (48), gladiolen 18 (15), irls-
24 (33), leliekelken 68 (57), lelietakken 69 (71), nerine 49
i), cymbidia groot 94 (1.02), idem klein 27 (33), grote rozen
(40). idem klein 29 (27), sonia 34 (33), belinda 25 (24), red
nette 18 (18), strelitzia 2.88 (2.39).
!t aantal potplanten kon afgelopen week niet aan het miljoen
men en ook de prijzen trokken niet erg aan. Zij waren lager
in vorig jaar.
kwamen nogal wat poinsettia, die goede belangstelling
>kken.
bloemenexporteurs verkeerden afgelopen week nogal in
onzekerheid over de gang van zaken met betrekking tot
tze gulden in het buitenland, waardoor de handel nogal on-
miker was, in elk geval wat andere landen dan West-Duitsland
Strot. Het is bijvoorbeeld nog wel een vraag hoe de gang van
pen in Amerika zal zijn, ook al is die handel niet van zo gro-
ïveloiftetekenis. Maar in enkele andere Europese landen ging het
er Zvf1 20 best!
1 export naar Engeland is er in elk geval niet beter op ge-
Orden en het wordt dus afwachten hoe het verder zal gaan!
11 Nestland Promotion" vestigt de aandacht op het tuinbouw-
bseum aan de Middelbroekweg over het onderwerp: „Tuin-
11612puw en de Kloosters".
heil
De tuinders moeten er op rekenen dat zij hun
gasprijs sneller zullen zien stijgen dan zij tot
nu toe verwachten. De prijs voor het tuinders-
gas komt niet zoals nu de bedoeling Is begin
1984 op gelijke hoogte met do Industrleprijs
voor de enerr!->ctof i:-~cn, maar eerder. Dit
betekent c' stijgt en dat de
tuinders jaar.., s V..JI meer voor hun brand
stof moeten gaan betalen.
Dit sombere beeld schetsen Insiders naar
aanleiding van de recente kritiek die vanuit de
EG is gekomen op de overeenkomst tussen
het Landbouwschap en de Gasunie'over het
optrekken van de gasprijs voor tuinders aan
die voor de Industrie. Een overeenkomst die
ondanks felle protesten van de tuinders werd
afgesloten door de voormannen van de ver
schillende landbouworganisaties die in het
schap zijn vertegenwoordigd. Een overeen
komst ook die de gemiddelde tuinder dit jaar
50.000 gulden extra aan energie kost en een
overeenkomst die de overheid ertoe noopte
300 miljoen gulden uit te trekken aan subsi
dies voor tuinders die aan energiebesparing
wilden gaan doen.
De overeenkomst moet echter op de helling.
Na de laatste bijeenkomst van de EG land
bouwministers staat dit vast. Op '28 septem
ber J.l. namelijk vielen de gezamenlijke land
bouwministers met harde kritiek op de over
eenkomst over minister De Koning (Land
bouw) heen. De aanpassing van de gasprijs
voor tuinders gaat te langzaam, do Neder
landse tuinders krijgen daardoor voordelen
boven hun collega's In andere EG landen, do
Nederlandse tuinders doen hun collega's on
eerlijke concurrentie aan, zo luidde do kritiek.
Personen die bij de vergadering aanwezig wa
ren noemden de kritiek de zwaarste die Ne
derland ooit te verduren had gekregen waar
bij door de andere EG ministers geen blad
voor de mond werd genomen.
Bij het landbouwschap hoopt men, dat als de
gasprijs extra aangepas moet worden, de
overheid met meer geld dan de nu genoemde
300 miljoen voor de tuinders over de brug
komt.
Gezien do financiële ruimte bij de overheid en
do protesten van datzelfde landbouwschap
tegen bezuinigingen op de begroting voor
landbouw en visserij lijkt dit echter IJdele
hoop. De tuinders moeten voor de extdra
prijsverhogingen van hun gas zelf opdraaien.
Dat daarbij bedrijven sneuvelen lijkt onvermij
delijk.
Tulpen, narcissen en hya
cintenIn deze vol
gorde worden de bolge
wassen ook vandaag In
de schoolboekjes ge
noemd. Klopt di'3 volgor
de? Zeker nletl En vooral
niet als men als maatstaf
neemt het antal stuks dat
wordt geëxporteerd. Dan
blijkt dat niet één van de
drie genoemde gewassen
voor een eerste plaats in
aanmerking komt, maar
dat de toptien wordt aan
gevoerd door de gladiool.
Van dat knolgewas werd
het afgelopen jaar een in
drukwekkend aantal uit
gevoerd, nl. bijna ander
half miljard stuks. Nu
moet hier aan direct wor
den toegevoegd dat dit
aantal nog niet eerder
werd bereikt. De export
ging van 1,3 miljard stuks
eerst weer terug naar 1,2
miljard om dan nu plotse
ling te stijgen naar 1,5
miljard.
Tulpen
Daar hadden zelfs de tulpen
niet van terug, want die reik
ten in het afgelopen seizoen
niet verder dan 1,3 miljard
stuks. In de jaren daarvoor
zat men trouwens ook steeds
In deze koers. Met andere
woorden: de uitvoer van tul
penbollen neemt niet toe.
Daarentegen Is het verbruik
In het binnenland de laatste
tien jaar onstuimig gegroeid.
In de binnenlandse broeierlj
heeft men duidelijk de top
gehad. In het afgelopen
broelselzoen nam het aanbod
tulpenbloemen met 20% toe
en daar had men meteen gro
telijks balen van. Want die
grotere aanvoer resulteerde
In een prijsdaling van maar
liefst 14%.
Rode licht
Voor de tulpenkwekers zijn
dus duidelijk enkele lichten
op rood gesprongen. Dat is In
het recente verleden ook al
enkele malen gebeurd, maar
toen had dat nog geen dra
matische gevolgen. Dat was
mede een gevolg van het feit
dat de oogsten onder nor
maal bleven. Behalve in 1980
en toen heeft men het gelijk
gewetenl Alles wijst er op dat
een areaal van 6000 ha meer
dan voldoende en eigenlijk
wat te veel is. Nummer drie
op de toptien is niet de narcis
en evenmin de hyacint, maar
de iris. Van dat bolgewas
werden In het afgelopen sei
zoen 404 miljoen bollen naar
het buitenland gestuurd. De
iris Is dank zij de resultaten
van het wetenschappelijk on
derzoek in de zestiger Jaren,
een zeer belangrijk jaar-rond-
artlkel geworden. Er gaan
maar weinig bloemenveilin
gen voorbij waarin men geen
aanbod van irissen heeft.
Hoewel de export van irlsbol-
len de laatste drie jaar toe
nam - eerst van 321 naar 363
miljoen - en vorig jaar naar
404 miljoen stuks, is het voor
de telers van irissen bepaald
geen botertje tot de bodem.
Ook hier geldt dat de telers
hun lot zelf in handen heb
ben. In het laatst van de ze
ventiger jaren liet men het
areaal snel van 800 naar bij
na 1000 ha groeien en dat
bleek te veel van het goede.
Dit jaar volstond men dan
ook met 872 bunder. Vele
miljoenen irisbollen worden
ook in het binnenland ge
broeid. Met name in het
Westland. In de eerste zes
maanden van dit jaar werden
niet minder dan 141 miljoen
irisbloemen voor de veiling-
klokken gereden. Dat was
echter 16% meer dan in het
zelfde tijdvak van het jaar
daarvoor., De resultaten laten
zich raden. De prijs liep terug
en niet zo'n beetje ook: met
21%. De theorie van de var
kenscyclus gaat ook voor iris
sen opt
Anemonen
Op de vierde plaats van de
lijst prijkt de crocus met een
uitvoer van 35£ miljoen stuks
en als we op de stuks-toer
doorgaan verschijnt de ane
moon met 170 miljoen stuks
op de vijfde plaats. .Eerst dan
volgt de narcus met 161 mil
joen stuks als nummer zes.
De hyacint bezet met een uit
voer van 153 miljoen stuks de
zevende plaats. Nummer acht
is de lelie. De export van dit
bolgewas is de laatste jaren
snel toegenomen. In drie jaar
ging men van 52 miljoen naar
bijna 96 miljoen stuks. Het
scheelt dus niet zo veel of
men had in drie jaar een ver
dubbeling van het aantal
geëxporteerde stuks bereikt.
De tijd is stellig niet ver meer
of de lelie overschrijdt de 100
miljoen-grens. Het areaal is
ook fors gegroield en Is al
weer boven dat van de ramp
jaren 1977 en 1978. Tot nu
toe zonder gevolgen en dat
dankt men aan het feit dat
men toen in hoofdzaak was
toegespits op één cultivar: de
oranje Enchantment, terwijl
men nu over een veel breder
scala van vormen en kleuren
kan beschikken. De beplante
oppervlakte bedraagt nu
1250 ha en dat lijkt voorlopig
wel genoeg. In ieder geval zal
men zich moeten wachten
voor een nieuwe uitbreiding
op grote schaal.
Freesia's
Op de negende plaats staan
de Freesla's, waarvan de ex
port de laatste jaren toe
neemt. In drie jaar ging men
van 63 naar 75 miljoen. De
Toptien wordt besloten met
een bijgoedgewas als musca-
ri, In de volksmond bekend
als Blauwe Druifjes. In drie
Jaar steeg de export van dit
artikel van 45 naar 72 miljoen
stuks. Wie had ooit gedacht
dat een zo nederig bolgewas-
je zo hoog zou gaan scoreni Iris werd belangrijk jaar-rond-bolgewas.