Kortsjnoj in
slechte vorm
„McEnroe is onbeschoft"
ILII NASTASE OVER COLLEGA:
MAANDAG 5 OKTOBER 1
Andersson
op dreef
TILBURG Ulf And
mag dan klein van atu
zijn schaakdaden in T
zijn tot nu toe groots,
de bewonderende bl
van zijn donkere Cubq
echtgenote Lourdes v<
hij gisteravond in de tv J
zitting van de derde ivt
het toreneindspel tegen \1
Portisch tot winst. Daa
nam de Zweed met 2.5 [iV
ten alleen de leiding ii?f
toernooi met louter stftrd
Hij liep een half punt uk>m
het achtervolgende trio |ne
parov, Ljubojevic en Beker
ki. zej
}w
Andersson beschikt overier
soort sluipende stijl. Op kaist
voeten weet hij vaak eenn o
haast onzichtbaar voordejon
bereiken als hij zijn favdte,
eindspel nadert. Anderlde
voelt zich pas in zijn eledaj
als er nog maar weinig op sc
bord staat. Dan gaat hij erj
eens goed voor zitten. Vt v
wat met zijn handen dooi
sluike haar en niet zelden CZ
hij in die fase een miniK
voordeel uit te bouwen tof
soort houdgreep, waaruit
opponent zich niet meer i
te bevrijden. Ook Porti
toch zeker niet de eerst<
beste, had geen antwoort
de wurgende manoeuvres
Andersson.
Jan Timman was dit weeke
het langst in touw. Beide
gen moest hij ook in de avi
uren voor de tweede zil
„nablijven". In de tweede
de kreeg hij met Boris Sps I
te maken. Timman kwani
een Pirc-opening goed
staan. Na bijna zeven
schaken verzuimde hij eq
een pion in te palmen. Od
de opnieuw afgebroken stè
staat Timman evenwel nog
ter. Of dit voldoende is
winst moet vanmiddag bli
als de opponenten voor 1
derde keer tegenover el
zitten.
Ook tegen de Westduitser
bert Hübner, begonnen
tweemaal remise, werd het
moeizame affaire. In een
zo-lndier, nota bene de
specialiteit van Hübner, k
Timman een goede stelling
leverde de kwaliteit in
twee pionnen. Na dam
werd de situatie echter on
delijk. Langzaam maar z<
kreeg Hübner zelfs de b
kansen. Vlak voor de ee
tijdcontrole wees de Westt
ser een remise-aanbod
Timman af. Ook hier kon
tweede zitting geen beslis
brengen.
Overtuigend
tennis Amerika
PORTLAND Het Ameri
kaanse tennisteam heeft zich
in Portland voor de derde Da-
vis Cup-finale in vier jaar ge
plaatst door tegen Australië
een beslissende voorsprong
van 3-0 te nemen.
John McEnroe won met 6-3, 6-
4, 6-2 van Mark Edmonson.
Roscoe Tanner diende Peter
McNamara met 6-4, 6-4, 4-6,
3-6, 6-2 een nederlaag toe en
de Amerikanen McEnroe en
Fleming versloegen het Austra
lische dubbel McNamara/Dent
met 8-6, 6-4, 8-6. McEnroe
kreeg in dit duel tweemaal een
waarschuwing.
Argentinië versloeg Groot-Brit-
tannië zonder problemen.
Clerc won van Mottram (7-5, 6-
4) en Vilas had geen moeite
met Lewis: 6-0, 6-3. Zij ver
sloegen samen het koppel Jar-
rett/Smith met 8-6, 8-6, 6-2.
Italië behield de plaats in de a-
groep door Zuid-Korea over
tuigend met een nederlaag te
confronteren.
De Tsjechoslowaak Ivan Lendl
heeft gisteren het internationa
le toernooi van Madrid gewon
nen. Hij wees de Peruaan Pa-
blo Arraya in drie sets terug: 6-
3, 6-2, 6-2.
Titelhoudster Tracy Austin be
reikte de finale van het
125.000 dollartoernooi van
Minneapolis door een overwin
ning van 6-2, 4-6, 6-0 op de
hiet-geplaatste Candy Rey
nolds. Zij ontmoet in de eind
strijd Martina Navratilova, die
met 6-1, 7-6 van Wendy Turn-
bull won.
Michiel Schapers, die deze zo
mer de finale bereikte van hët
nationale kampioenschap te
Scheveningen, eindigde als
eerste in het sateliettoernooi
van Portugal. In de finale van
het masterstoernooi ontmoet
Schapers de Rijswijker Frits
Don.
Mayer wint
stedentoernooi
ARNHEM De Amerikaan
Gene Mayer heeft voor de
tweede achtereenvolgende
keer het stedentennistoernooi
gewonnen. In de eindstrijd, die
In de Rijnhal in Arnhem werd
gespeeld, versloeg Mayer in
drie sets de Roemeen llie Nas-
tase. De setstanden waren 6-3,
2-6, 6-4.
Mayer, die zaterdag van
Thierry Tulasne verloor maar
zich al zeker wist van een fina
le-plaats, verdiende gedurende
de 'zesdaagse van Roffel en
Steur' ongeveer 160.000 gul
den. In de strijd om de derde
en vierde plaats versloeg de
Zuidafrikaan Johan Kriek de
Fransman Thierry Tulasne in
twee sets: 6-1, 6-0.
MERANO Anatoli Karpov
heeft gisteren de tweede par
tij in zijn tweekamp om de
wereldtitel schaken in Mera-
no tegen uitdager Viktor
Kortsjnoj gewonnen. Kortsj-
noj gaf bij de 57e zet op. Kar
pov leidt in de match met 2—
0.
Ook in de tweede partij bleek
Kortsjnoj in zeer slechte vorm
te verkeren. In een stelling die
al moeilijk voor hem was gal
hij op de 34e zet, toen hij nog
maar weinig tijd had, geheel
onnodig een pion weg. De par
tij werd zaterdag afgebroken in
een stelling waarin Karpov nog
grote technische moeilijkheden
te overwinnen had maar die
toch gewonnen voor hem
moest worden geacht. Kortsj
noj verdedigde zich met de
oude Berlijnse variant van het
Spaans. Enigszins verrassend
want hij speelt dit nooit en
deze vrij solide maar passieve
verdediging is ook eigenlijk
piets voor hem. Na de opening
ontstond een stelling die een
kolfje naar Karpovs hand ge
noemd kon worden. Een klein
maar solide voordeel in een
stelling waarin Kortsjnoj ge
doemd was tot afwachten.
Karpov kwam langzamerhand
steeds beter te staan en op het
moment dat Kortsjnoj zijn
blunder maakte was de stelling
al heel onprettig voor hem.
De partij werd zaterdagavond
na 40 zetten afgebroken. Na
vijf uur spelen had de wereld
kampioen, die wit had, een
pion meer en bezat hij een
licht stellingsvoordeel.
Gisteren besliste Karpov de
partij in de tweede zitting snel.
Hij wist eerst de zwarte stuk
ken geheel aan de verdediging
te binden en begon toen met
zijn vrije a-pion naar de over
kant te lopen. Kortsjnoj kon
Kortsjnoj loopt even weg
om zijn thermosfles te vul
len.
niet werkloos blijven toezien,
maar de actie die hij noodge
dwongen ondernam kon alleen
maar tot een verdere vereen
voudiging leiden. Wits extra a-
pion besliste vervolgens de
partij.
De voortvarende start van
Anatoli Karpov tijdens de
tweekamp om de wereldtitel
heeft de schaakofficials van de
Sovjet Unie mild gestemd. Da
genlang werd uitdager Viktor
Kortsjnoj afgeschilderd als het
zwartste schaap van de
schaakfamilie. Gisteren lieten
de mannen rond Karpov geen
woord van protest horen toen
Kortsjnoj zich in de speelzaal
liet ondersteunen door drie In
dische goeroes. Het in oranje
sari's gehulde drietal had ook
de eerste partij van de match
al bijgewoond. Het ontbreken
van succes voor deze „diep-
tepsychologische" steun moet
de Sovjet-officials er toe heb-
oen gebracht van een protest
tegen de aanwezigheid van het
trio af te zien.
De goeroes behoren niet tot de
officiële delegatie van de onder
Zwitserse vlag uitkomende
Kortsjnoj. Die delegatie riep in
Verano de internationale pers
op niet uitsluitend over scha-
<en te berichten maar vooral
over de „tragische situatie
waarin het gezin Kortsjnoj ver
beert". De tweekamp met Kar-
oov zou voor Kortsjnoj het
aatste pressiemiddel zijn om
zijn vrouw en zijn wegens
dienstweigering in de gevange
lis verblijvende zoon naar het
vesten te krijgen.
Kortsjnoj lijkt meer bezig met
iet organiseren van persconfe-
■enties dan met zijn activiteiten
achter het schaakbord, waar
lij zijn tegenstander geen blik
waardig keurt. Ook op een
landdruk bij wijze van groet
noeft Karpov niet te rekenen.
Een woordvoerder van Kortsj
noj verklaarde gisteren dat
Kortsjnoj dat niet zou doen zo
lang zijn vrouw en zoon ge
dwongen zijn in de Sovjet Unie
te blijven.
Analyse
De analyse van de tweede partij in de
schaaktweekamp tussen Anatoli Kar
pov (titelverdediger) en Viktor Kortsj
noj (uitdager) is als volgt:
1. e2-e4, e7-e5;
2. Pg1-f3, Pb8-c6;
3. Lf1-b5, Pg8-f6; in de vorige match
tegen Karpov verdedigde Kortsjnoj
steeds met: 3. a6, 4. La4, Pf6, 5.
0-0. Pxe4, de open verdediging waar
van hij een groot kenner is. Nu kiesl
hij als verzet de oude Berlijnse verde
diging. waarmee hij nauwelijks enigs
ervaring heeft.
4. 0-0, Pf6xe4;
5. d2-d4, Lf8-e7;
6. Dd1-e2. Pe4-d6; maar 6. f5 er
7. Dxe5. is slecht voor zwart; we
speelbaar is: 6.d5, maar ook dar
houdt wit na 7. Pxe5 een klein voor
deel.
7. Lb5xc6, b7xc6;
8. d4xe5, Pd6-b7. Het zwarte verde
digingssysteem ziet er wat merkwaar
dig uit. maar echt slecht is het toch
niet. Rond de eeuwwisseling was dil
systeem erg populair, maar tegen
woordig komt het zelden voor. De er
varing heeft geleerd dat de zwarte
stelling weliswaar solide is, maar dal
wit een klein doch duurzaam voordeel
houdt, waardoor zwart helemaal geen
uitzichten op winst heeft. Karpov
heeft er nooit tegenop gezien om mei
een gering maar zeker voordeel te
spelen en het is dan ook de vraag ol
Kortsjnoj's keuze verstandig is ge-
9*Pb1-c3, 0-0
10. Tf1-e1. Pb7-c5
11. Lc1-e3, Pc5-e6
12. Ta1-d1 vroeger werd hier
vaak 12. Pd4 gespeeld, maar dan
wordt wit's voordeel na: 12Pxd4,
13. Lxd4, c5. 14. Le3, d5, 15. Exd6,
Lxd6, 16. Pe4, Lb7, 17. Pxd6. Cxd6
wel heel minimaal
12d7-d5
13. e5xd6 e.p., c7xd6
14. Pf3-d4, Lc8-d7
15. Pd4-f5, d6-d5
16. Pf5xe7 schaak, Dd8xe7; tot hier
volgen de spelers een partij Shamko-
vich tegen Lein (Tiflis 1969), waarin
wit nu 17. Pa4.speelde.
17. De2-d2, wit's voordeel, gele
gen In de zwakte van de pionnen-
structuur a7-c6-d5, is duidelijk. Nu
begint een fase van langzaam ma
noeuvreren, waarin Karpov zijn posi
tie versterkt en Kortsjnoj gedoemd is
tot afwachten.
17 De7-h4;
18. Pc3-e2, Tf8-e8
19. b2-b3, Te8-e7
20. Pe2-g3, Dh4-f6
21. f2-f3, Ld7-e8
22. Pg3-e2 h7-h6
23. Le3-f2, Df6-g6
24. Pe2-cl, d5-d4, een verantwoorde
lijke beslissing. De pion kan zwak
worden, maar als zwart dit niet doet,
wordt hij op den duur op de zwarte
velden ingesnoerd
25. Pcl-d3 25. Lxd4 is slecht, we
gens 25. Td7
25Dg6-f6
26. Lf2-g3, Te7-d7
27. Te1-e5. Df6-d8
28. Td1-e1, Td7-d5
29. Te5xd5, Dd8xd5
30. Te1-e5, Dd5-d7
31. Dd2-e1, Ta8-c8, zwart dreigt met
32. c5, gevolgd door c4, sterk te
genspel te ontwikkelen.
32. b3-b4, Dd7-d8
33. Te5-a5, Dd8-d7
34. h2-h3. wit heeft geen haast,
hij versterkt met kleine zetjes zijn
stelling en krijgt nu een onverwachte
meevaller na
34. f7-f6, net als in de eerste par
tij maakt Kortsjnoj een ernstige blun
der en deze keer is het wel heel sim
pel. Zwart stond overigens al heel on
prettig.
35. Ta5xa7 wit wint eenvoudig
een pion. want 35dxa7. 36.
dxe6 schaak, zou zwart een stuk kos
ten.
35. Dd7-d5
36. Ta7-a5, Dd5-d7
37. Ta5-a7, Dd7-d5
38. Ta7-a5, Dd5-d7
39. De1-e4, na 39. Ta7 zou zwart
remise kunnen opeisen
39Le8-f7
40. De4-f5, Tc8-e8
41. Kg1-h2, Dd7-b7
Wits technische taak is nog steeds
niet eenvoudig, want de lopers van
ongelijke kleur scheppen remise-mo
gelijkheden. Toch moet wit gewonnen
staan, omdat zwart niet alleen één
pion achterstaat, maar ook met zwak
tes op d4 en c6 te kampen heeft.
42. a2-a3, Te8-d8, een afwachtende
zet. Zwart kan niets doen. Hij zou na
42. Ta8 torenruil kunnen aanbie
den, maar ook dan zou de vrije a-
pion tenslotte de beslissing brengen.
43. h3-h4, h6-h5
44. Pd3-f2, Db7-d7
45. Ta5-a6, Dd7-e8
46. Df5-a5, Lf7-g6
47. Pf2-d3, Kg8-h7
48. Da5-b6. Te8-c8
49. a3-a4; wit heeft een stelling be
reikt waarin zwart geheel aan de ver
dediging van c6 is gebonden en nu
maakt hij aanstalte om ongestoord
zijn extra pion naar dame te leiden;
49. Lg6-f5
50. a4-a5, c6-c5. Wanhoop. Zwart
moet iets doen, maar dit leidt alleen
tot een afwikkeling naar een voor wit
gemakkelijk gewonnen eindspel.
51. b4xc5, Lf5xd3
52. c2xd3. Pe6xc5
53. Ta6-a7, De8-g6
54. Ta7-c7: Tc8xc7
55. Lg3xc7, Pc5xd3
56. Db6xd4, Pd3-e5
"57. Lc7xe5. Zwart geeft op; de a-pion
beslist eenvoudig.
CAMPION A O MONDIALE SCACCHf
fTroteö CASH f «UPARMI0 8AHCHI WEI MOtfft
ARNHEM Je wordt ou
der papa, geef het maar
toe. Woorden van Peter
Koelewijn geschreven op
een moment van zelfbe
zinning, waarbij hij zich
gerealiseerd moet heb
ben dat de jaren ook
voor hem zijn gaan tel
len. Dat met het scheiden
der jaren ook de moge
lijkheden tot het leveren
van optimale fysieke
prestaties beperkter
gaan worden zegt de vol
gende zin van het Koele-
wijn-lied: „Je bent nog
snel maar ook eerder
moe". Ook llie Nastase is
op een punt in zijn ten
niscarrière aangeland
waar je uitroeptekens bij
de vraag hoe lang het
voor hem zin heeft zijn
tenniscarrière te rekken.
Hij is inmiddels 35, de
man die het tennis tot
een kunst heeft verheven
en die zich in 1973 de
beste ter wereld mocht
noemen.
Wanneer hem de vraag wordt
voorgelegd hoe zijn toekomst
eruit zal zien, is desondanks
het eerste woord dat over
zijn lippen komt „Tennis. Ik
probeer in vorm te blijven
door veel te trainen". Toch
onderkent ook hij, dat het
steeds moeilijker wordt de
aanstormende talenten en de
spelers van de gevestigde
orde de baas te blijven. Nas
tase zakte de afgelopen pe
riode naar een 60ste plaats
op de wereldranglijst. „Ik
vind het verschrikkelijk te
verliezen, maar ik blijf spelen,
gewoon omdat ik het on
danks die nederlagen, nog
heerlijk vind om te tennissen.
Ik moet er maar aan wennen
dat ik in vele spelers mijn
meerdere moet erkennen. In
ieder geval wil ik betrokken
blijven bij het tennis. Ik ben
er niet de man naar om an
dere mensen te coachen, of
iets dergelijks, maar Adidas
heeft me al een aanbod ge
daan voor hen promotiewerk
te doen. Op die manier zit ik
toch dicht bij het proftennis-
circuit, wat ook weer het
voordeel heeft, dat ik dan
veel kan reizen. Dat is iets
wat ik altijd erg graag heb
gedaan, al moet ik zeggen,
dat bij al de werelddelen die
ik gezien heb, ik alleen infor
matie kan geven over hoe er
de hotelkamers zijn en wat
voor soort tennisbanen er lig
gen. Tijd om andere plaatsen
dan waar de wedstrijden
worden gehouden te bezoe
ken is er gewoon niet bij.
Voorts kan ik dan blijven rei
zen en blijft de mogelijkheid
open af en toe een partij ten
nis te spelen voor een groot
aantal toeschouwers".
Een idool
Dat publiek heeft in llie Nasta
se, vanaf het moment dat hij
internationale bekendheid
kreeg vanaf 1970 toen hij de
open Italiaanse kampioen
schappen won tot op de dag
van vandaag een idool gehad,
waarbij zelfs spelers als Borg,
Connors en McEnroe het in
polulariteit hebben moeten af
leggen. Immers, naast het feit
dat „Nasty" een geweldige
tennispeler is staat hij garant
voor een stuk spektakel waar
menig organisator warm voor
loopt. Niet voor niets speelde
Nastase dit jaar al twintig toer
nooien en dat is meer dan wel
ke andere tennissende collega
ook. Die grilligheid op de baan
kostte de kapitein bij de land
macht, zoals hij in zijn geboor
teland nog steeds te boek
staat, al tal van schorsingen en
boetes. Wat dat betreft lijkt hij
wel op het New Yorkse enfant
terrible John McEnroe. Van
een vergelijking met hem wil
Nastase echt niets weten.
„Wanneer ik een opmerking
maak tegen een lijnrechter,
scheidsrechter of publiek ge
beurt dat altijd inpulsief. Daar
naast doe ik er altijd een portie
humor bij. Wat McEnroe doet,
dat kun je helemaal niet maken
op een tennisbaan. Ik wil me
zelf helemaal niet schoon pra
ten want ik ben natuurlijk ook
bepaald geen lieverdje ge
weest, maar John McEnroe is
onbeschoft. Zoiets kun je van
mij toch niet zeggen".
Kalmte zelve
Buiten de baan is Nastase de
kalmte zelve. De Roemeen, die
vijf talen vloeiend spreekt,
neemt rustig de tijd voor het
beantwoorden van vragen die
hem in de elf jaren dat hij prof
tennis speelt al honderden ma
len zijn gestpld. „Ik houd niet
van interviews", zegt hij op een
gegeven moment. „Op dit mo
ment zou ik bijvoorbeeld liever
naar de partij gaan kijken die
nu wordt afgewerkt, maar het
hoort er allemaal bij, en we
hebben natuurlijk bepaalde
verplichtingen tegenover de
pers".
Het gesprek met Nastase had
plaats kort nadat hij vorige
week van het aanstormende
talent, de Fransman Thierry
Tulasne had gewonnen. „Ei
genlijk mag ik het niet zeggen,
maar het doet me extra goed
dat ik van een jonge speler als
Tulasne gewonnen heb. Juist
tegen die jonge kerels is het
moeilijk voor mij, omdat die
nog zo graag willen. Tulasne
bijvoorbeeld zal nooit een punt
weggeven en loopt zelfs op
ballen die normaal gesproken
niet te halen zijn. Toch is hij in
mijn ogen het grootste talent.
Er komt een dag dat hij alles
wint. Om mij hoeft hij zich tfan
in elk geval niet meer druk te
maken. Tegen die tijd zal ik er
wel niet meer bij zijn".
Het moment van daadwerkelijk
stoppen kan de Roemeen nog
niet aangeven. „Ik bekijk dat
het liefste van dag tot dag.
Morgen zou het zo maar afge
lopen kunnen zijn. Ik houd er
niet van dingen vooruit te re
gelen. Laat maar komen wat er
komt".
Een verlies
Voor de tennisliefhebbers over
de hele wereld zou de afwezig
heid van Nastase op de tennis
banen een verlies zijn. Hij liet
tot en met de finale van het
circuit in Arnhem Nederland
zien een slagenrepertoire te
bezitten waarvan menig tegen
stander kan leren. Nastase be
seft wel dat de grote dagen
van weleer voorbij zijn. Als
hoogtepunten van zijn carrière
geeft hij de Wimbledon-finales
op, die hij in '72 en '76 speelde
tegen respectievelijk Stan
Smith en Björn Borg. Nastase
verloor twee keer en vooral het
verlies tegen de Amerikaanse
korporaal Stan Smith heeft
hem pijn gedaan. „Toen ik de
finale in ging had ik voor me
zelf het idee dat ik niet meer
kon verliezen. Ik had het hele
toernooi ontzettend sterk ge
speeld. Nooit ben ik zo teleur
gesteld geweest als na die par
tij tegen Smith. Toen had ik die
Wimbledon-titel echt voor het
grijpen. Tegen Borg in '76 had
ik geen kans. Hij maakte me
gewoon af zoals hij alleen dat
kan".
Titels die wel naar Nastase gin
gen waren in '72 het open
Amerikaanse kampioenschap;
in '73 de Franse titel en het
open Italiaanse kampioen
schap in 1970 en '73.
De tijd van het veroveren van
grote titels is voor de Roe
meen definitief voorbij, maar
de tenniswereld is nog niet van
hem af. Naast goed tennis
blinkt de Roemeen uit door
grappen en grollen, terwijl hij
eveneens vermaard is om zijn
scheldpartijen op de leiding en
ook daarom komen de toe
schouwers naar de kassa.
Nastase kijkt zuur.
duel met Mayer heeft
niet de winst opgelevet
Viktor Kortsjnoj (links) en Anatoly Karpov kijken elkaar liever niet recht in de ogen.
