Skitop kan zich eindelijk gratis concentreren op prestaties
S-A-L-systeem brengt uitkomst in doolhof van ski's,bindingen en schoenen
LE1DSE COURANT
1981/1982
VRIJDAG 2 OKTOBER 1981 PAGINA 21
Informatie-adres
Het bureau van de Nederlandse
Ski Vereniging is gevestigd In Den
Haag aan de Prins Mauritstaan 37.
Telefoon: 070 - 544000. (Het cor
respondentie-adres is postbus
82100, 2508 EC. Den Haag).
Op het dagelijks geopende bonds-
bureau zijn liefst twaalf mensen
werkzaam. Directeur Is Willem
Jens. Lilian Blauwkuip verzorgt de
coördinatie van de wedstrijdsport.
Voor algemene voorlichting en in
formatie (ook voor nlet-leden) kan
men zich wenden tot Frank Luiten.
Sneeuwinformatie (van december
tot Pasen): telefoon: 070 -
540200. Telex: 33799.
Wedstrijdkalender
NATIONAAL
De NSV organiseert de nationale
kampioenschappen alpine skiën
(afdaling, slalom en combinatie)
traditiegetrouw in het Franse Val
d'lsère, van 5 tot 7 januari 1982.
Daar zullen Katuscha Esser (da
mes) en Peter van der Swaluw (he
ren) hun titel verdedigen.
De Nederlandse kampioenschap
pen langlauf zijn tussen 23 en 30
januari opnieuw te Kössen in Oos
tenrijk. De diverse titelverdedigers
zijn Martin Aalbèrsberg en Harald
Herzog (heren) en Mareike Besten-
breur en Gea Sonneveld (dames).
Een week eerder worden In Kössen
ook de debutantenwedstrijden ge
houden.
De nationale jeugdkampioenschap
pen alpine worden gehouden in de
krokusvakantie (20-27 februari) in
het Salzburgerland (Oostenrijk). De
Nederlandse jeugdkamioenschap-
pen langlauf en lange-afstandkam-
pioenschappen senioren staan mo
menteel gepland voor 20 en 21 fe
bruari in de Harz (West-Duitsland).
met als alternatieve data 13 en 14
februari.
INTERNATIONAAL
In de maanden december tot en
met begin april staan weer erg veel
internationale skiwedstrijden op
het programma. Wat het alpine
skiën betreft wordt gestart op 2,
december In Val d'lsere.De wereld
kampioenschappen worden gehou
den van 27 januari tot 7 februari te
Schladmlng In Oostenrijk. De fina
les om de World Cup zijn van 25
tot 28 maart in Sansicario (Italië)
en Montgenève (Frankrijk). Met de
Noordse disciplines wordt 20 de
cember begonnen In Cortina (Ita
lië). De wereldkampioenschappen
zijn van 18 tot 28 februari in Noor
wegen te Holmenkollen (langlauf)
en Oslo (schansspringen).
DEN HAAG/LEIDEN Wie tegen
woordig een goede wintersport
zaak binnenstapt zal een enorme
hoeveelheid ski'a aantreffen die
qua uiterlijk en innerlijk allemaal
verachilland zijn. Ingewikkelde
letter- en/of cijfercombinaties
moeten de kwaliteit van de ski
aangeven en de prijs is allang
geen goede norm meer. De be
schildering van ski's verandert
van jaar tot jaar en nog steeds
komen fabrikanten met nieuwe
modellen uit. Bij skibindingen is
het niet anders. De concurrentie
is groot en de skimarkt die in de
afgelopen jaren een enorme groei
heeft doorgemaakt, stagneert
wat Dan grijpen de fabrikanten
graag naar het middel om kleine
verschillen als baanbrekende
nieuwe ontwikkelingen te presen
teren. Hoe kijk je daar als consu
ment doorheen?
Er zijn een paar mogelijkheden. De
allerbeste is om je materiaal te ko
pen bij een goede wintersportzaak.
Die herken je aan zijn materiaal en
aan zijn kennis van de skisport.
Een echte wintersportwinkel heeft
zeker vier tot vijf merken ski's te
koop, van die merken dan alle
soorten en daarvan de gebruikelij
ke lengtes. Hij heeft ook de be
langrijkste merken bindingen in
huis en een groot aantal merken
en soorten skischoenen. Belangrij
ker dan het materiaal is echter de
benadering van de skiër. In een
goede wintersportzaak zal men u
niet vragen: welke ski wilt u, of
welke binding had u gedacht? Die
vragen zijn moeilijk te beantwoor
den en het antwoord is zo afhanke
lijk van de individuele skiër, zijn
ski-stijl, zijn ski-vaardigheid en zijn
ambities, dat een kenner van het
skimateriaal eerst een praatje be
gint over de wintersport en waar
men heen gaat en wat men zoal
aan skitechniek in huis heeft. Pas
dan zal er over het materiaal ge
sproken worden.
Een goede wintersportzaak moet
tenslotte besghikken over de appa
raten om het skimateriaal goed te
verzorgen. Men moet een tibia-me-
ter hebben met een apparaat om
de binding goed te kunnen afstel
len. Men moet een werkbank heb
ben met montage-mallen om de
binding goed te kunnen bevesti
gen. Men moet een apparaat heb
ben om de skikanten goed te kun
nen slijpen en het loopvlak te kun
nen repareren. Men moet een ap
paraat hebben om de ski in de ski-
was te kunnen zetten. Men moet
bij voorkeur ook een apparaat
hebben om de voetzool te kunnen
meten om de skischoen op pas
vorm te kunnen corrigeren. Een
wintersportzaak kortom, waar de
veiligheid van de skiër voorop
staat en niet de grote omzet. Een
zaak ook waar je op terug kunt val
len en die bereid is om ie te helpen
als er problemen zijn.
Verder kun je jezelf op de hoogte
stellen van wat er zoal te koop is
en kun je je richten naar de ver
schillende tests van ski's en bin
dingen die regelmatig gepubliceerd
worden. De ANWB is op dat terrein
erg actief en onderzoek-resultaten
worden regelmatig in de ANWB-
publikaties opgenomen.
Tenslotte moet je proberen een
beetje redetijk beeld te krijgen van
hét materiaal dat bij je eigen ski
capaciteiten past. Wat wil je kun
nen doen met de ski en hoe goed
kun Je dat. Het is belangrijk niet je
eigen skivaardigheid te overschat
ten. maar ook niet te onderschat
ten. Je hebt mensen die elk jaar
opnieuw terug gaan In de begin
nersklas. hoewel ze met een beetje
meer moed ook meer plezier aan
hun skivakantie zouden kunnen
beleven.
Duidelijkheid
Om in de grote verscheidenheid
aan skimateriaal wat duidelijkheid
te brengen is het zogenaamde S-
A-L-systeem Ingevoerd. De letters
duiden aan voor welke soort skiër
en welk gebruik het materiaal ge
schikt is. Dit geldt zowel voor ski's,
als bindingen en schoenen. Helaas
zijn nog niet alle fabrikanten zover
dat ze In hun folders dit systeem
hanteren, maar je ziet het steeds
meer. Elk jaar brengt de ANWB
een zogenaamde Koopgids uit,
waarin een overzicht staat van het
in Nederland te koop zijnde mate
riaal, de prijs en voor welke groep
skiërs het materiaal geschikt is.
In het S-A-L-systeem staat de L
voor de groep skiërs die pas be
ginnen en voor de skiërs die al wat
gevorderd zijn, maar het op de ski
piste lekker kalm aan willen doen.
Zij skiën de basistechniek tot en
met de paralleldraai op gemakkelij
ke hellingen. De snelheid is laag en
op verijsde pistes wagen zij zich
niet.
De groep van de A-skiërs is de
middengroep. Zij beheersen de
skitechniek voldoende om een pa
ralleldraai onder moeilijke omstan
digheden te maken. Bijvoorbeeld
in zware sneeuw of op steile hellin
gen. Hun snelheid is niet langzaam,
maar ook niet echt snel. Dan zijn
er nog de S-skiërs, de specialisten
onder het skivolk. Ze hebben alle
skitechnieken in huis en skiën snel
tot zeer snel en maken een paral
leldraai in alle omstandigheden,
dus ook bij diepe sneeuw en ijspis-
tes. Eigenlijk is er nog een groep.
We duiden die aan met de letter I.
Hiertoe behoren de overige skiërs,
zoals wedstrijdskiërs, balletskiërs,
stuntskiërs. Hun wensen en mate
riaal zijn zo afwijkend dat we ze
meestal buiten beschouwing laten.
In het algemeen het S-A-L-sys
teem wordt in heel Europa gehan
teerd schat men dat ongeveer
twintig procent van alle skiërs tot
de L-groep behoort, ook ongeveer
twintig procent tot de S-groep en
de middenmoot van A-skiërs is iets
meer dan vijftig procent groot.
Omdat wij in Nederland de bergen
niet in de achtertuin hebben liggen
zijn voor de Nederlandse skiërs die
cijfers .iets anders. Er wordt aange
nomen dat hooguit tien procent
van de Nederlanders tot de S-
groep behoort.
Gevaarlijk
Voor elke groep skiërs is er skima
Een ski was vroeger een gestileerde houten plank. Tegenwoordig bestaat een ski uit een groot aantal lagen
van verschillend materiaal. Op de foto het bundeltje materiaal dat in de Amerikaanse ski van het merk Olin
wordt verwerkt.
teriaal dat speciaal geschikt is voor
de prestaties in die groep. Je kunt
het zelfs scherper stellen: het is ge
vaarlijk om op het verkeerde ski
materiaal te gaan skiën.
Nu is skiën toch al geen ongevaar
lijke sport, maar met het verkeerde
skimateriaal, of het slecht onder
houden daarvan, vraag je om on
gelukken.
Welk skimateriaal is er voor welke
groep skiërs?
Beginnende skiërs en zij die het
kalm aan willen doen, zullen een
ski kiezen die zonder veel inspan
ning gemakkelijk te draaien is, ook
bij lage snelheden. De ski zal aan
de korte kant zijn. Maar omdat de
lengte gering is en de ski toch een
voldoende draagvlak moet hebben
is hij ook wat breder dan de ande
re ski's. We hebben het dan over
ski's die als groep de compact-ski
wordt genoemd.
De specialisten uit de S-groep zul
len een ski kiezen die juist de te
gengestelde eigenschappen heeft.
De ski Is smaller, langer en ook
minder getailleerd. Hij draait wat
minder makkelijk maar heeft het
voordeel dat hij stabieler en rusti
ger skiet bij hogere snelheden en
op een harde skipiste. Op ijs moet
hij een stevige kanten „grip" heb
ben. Die ski noemen we de alpi
neski.
Daar tussenin zijn een paar ski's
die bijzonder geschikt zijn voor de
grote middengroep van de A-
skiërs. Eigenlijk zijn ze door hun
constructie een compromis tussen
de compact- en de alpineski. De
mid-ski is een tichtdraaiende ski
die ook bij wat hogere snelheden
nog voldoende stabiel is. De
breedte ligt tussen die van de bei
de andere ski's in. Ook is er nog
de soft-skl, het slappere broertje
van de alpineski en door de soe
pelheid goed draaibaar. Bobbels in
het terrein worden gemakkelijk
geabsorbeerd, maar bij hogere
snelheden zal de ski de neiging
hebben te gaan fladderen. Ski's
geschikt voor de A-groep en die
niet specifiek een mid-ski of soft-
ski zijn, worden ook wel aangeduid
met de term allround-ski.
Afstellen
Ook de skibindingen kunnen ver
deeld worden volgens het S-A-L-
systeem. Bindingen bestaan vrijwel
allemaal uit een systeem van veren
die op een bepaalde manier de
schoen op de ski klemmen. Bij de
ene binding werkt dat verensys
teem lichter dan bij de andere. Na
tuurlijk is die afstelling regelbaar,
maar tot bepaalde grenzen. Iedere
skiër moet de binding kiezen die
bij zijn capaciteiten past. Maar nog
veel belangrijker dan het kiezen
van de beste binding is het goed
laten afstelten. Dat gebeurt door
de dikte van de tibia (bovenkant
van het scheenbeen) te meten en
deze waarde om te rekenen tot
een juiste afstelwaarde van de bin
ding. Daarbij wordt dan rekening
gehouden met de skivaardigheid,
het gewicht, de lengte en het ge
slacht. Alle skibindingen hebben
tegenwoordig een uniforme schaal
verdeling van 1 tot 10 en een be
paald getal betekent bij alle bin
dingen een zelfde kracht die nodig
is om de binding open te laten
springen. Er zijn verschillende
soorten bindingen ontwikkeld, die
alle hun speciale voordelen en na
delen hebben.
De meest gebruikte binding is de
hak- en teenautomaat. Een erg ge
makkelijke binding, waar je in- en
uitstapt zonder je te bukken. Maar
als er sneeuw onder je schoen zit
wordt het wat lastiger. Het nadeel
van deze binding is dat ze erg ge
voelig is voor vuil dat in de bewe
gende delen kan komen en dat de
mogelijkheden om open te sprin
gen geringer zijn. De meeste hak
teen-automaten openen aan de
voorkant horizontaal en aan de
achterkant verticaal. Er zijn echter
al fabrikanten die daarop hebben
ingespeeld en bindingen maken
die naar meer richtingen openen.
(Tyriolia met de diagonaal-binding,
Salomon met een multidirectioneel
teenstuk. Look met de dubbele
draaipunten en Geze met een naar
boven openend teenstuk).
De tweede binding is het teenstuk
met een zijdelings draaiende hlel-
plaat. Bij een zijdelingse val komt
het draaipunt onder de voet te lig
gen en de kortere hefboomwerking
geeft dan wat meer veiligheid. Het
bedieningscomfort is vaak wat
minder.
Tenslotte is er de plaatbinding. De
skischoen is dan op een plaat ge
monteerd en plaat en schoen
schieten bij een val samen los. Het
grote voordeel is dat de binding
naar alle richtingen openspringt.
Het nadeel is het lastige aandoen.
Toch heeft men hier ook iets op
gevonden. Er zijn plaatbindingen
met een ingebouwde rolautomaat.
Als de binding Is opengesprongen
trekt de rolkabel de schoen weer
terug op zijn plaats.
Pasvorm
Zelfs de skischoenen kunnen wor
den ingedeeld volgens de groepen
S-A-L. De skischoen Is het belang
rijkste onderdeel van het pakket
wintersportmaterialen waarmee we
de skipiste opgaan. De schoen
moet feilloos de bewegingen die
we maken overbrengen op de ski.
De schoen moet daarom perfect
passen aan de voet, maar ook in
de binding. Let erop dat de schoen
gemaakt is volgens Din-norm 7880.
Dat staat meestal wel op de zool
van de schoen en het is een garan
tie voor het goed passen in de mo
derne skibindingen. De perfecte
pasvorm is een kwestie van veel
schoenen passen in de winkel.
Neem er gerust de tijd voor en
houd in de winkel de schoenen, ze
ker die met een flo-schuimlaag,
een paar minuten aan. Pas dan
constateer je knelpunten. Ski
schoenen hebben een hoge
schacht die het onderbeen omsluit
en een beetje schuin naar voren
loopt. De hoogte van de schacht
en de schuine stand naar voren
zijn afhankelijk van de eisen die
aan het skiën worden gesteld. Een
skischoen mag om de bewegingen
van de voet goed te kunnen over
brengen geen zijwaartse speling
hebben en moet naar achteren vol
doende stevigheid geven. Naar vo
ren moet hij wel een zekere vering
toestaan, omdat anders de skibe
weging niet gemaakt kan worden.
Die vering mag alleen niet zo groot
zijn dat de hoek van de voet en het
been te klein wordt. De kans op
enkelletsel is dan te groot. De be
tere soorten schoenen hebben
daarvoor speciale veren of moge
lijkheden om de schacht te verstel
len. Verdeeld over de S-A-L-groe-
pen ziet het keuzepatroon van
schoenen er zo uit: Beginners en
weinig gevorderden kiezen een
schoen met een vrij lage schacht,
die schacht heeft een geringe
schuine stand en de buigzaamheid
naar voren is groot. De schoen is
gemakkelijk te bedienen en sluit
met twee of drie klemmen. De mid
dengroep van de A-skiërs kiest
een schoen met wat hogere
schacht, met een Iets schuinere
stand van de schacht en bij het
naar voren buigen is er een zekere
tegendruk. De klemmen van de
schoen hebben een fijn-instelling
en de pasvorm is correct. De aller-
besten, de S-groep, kiezen een
schoen met een hoge schacht en
voorzien van een nog verhoogde
achterkant, de schacht is sterk
naar voren geneigd en de schoen
heeft allerlei kleine verfijningen om
zo goed mogelijk te functioneren
(bijvoorbeeld zijdelingse en voor
waartse verstelbaarheid of een tril
lingsdemping).
VERWACHTINGEN NEDERLANDSE SKI VERENIGING HOOG GESPANNEN
DEN HAAG De Nederlandse
skitop kan deze winter voor de
eerste keer in zijn bescheiden ge
schiedenis geheel kosteloos deel
nemen aan trainingskampen (op
dit moment) en wedstrijden in
het buitenland (de internationale
kalender begint op 2 december in
Val d'lsère). Het toeristenbureau
van Salzburg verzorgt het gehele
verblijf en sponsor Subaru heeft
drie eigen-merk-wagens ter be
schikking gesteld voor het ver
voer naar en in de Alpenlanden.
Ook kleding en materiaal zijn gra
tis voor alle leden van de kern
ploeg. Bovendien heeft de Neder
landse Ski Vereniging (NSV) uit
eigen middelen drie gerenom
meerde Oostenrijkse trainers ge
contracteerd. „De top hoeft dit
seizoen geen cent in zijn sport te
steken en kan zich helemaal con
centreren op prestaties'', meldde
directeur Willem Jens op het bu
reau van de Nederlandse Ski Ver
eniging, er en passant aan toe
voegend dat het ledental van de
bond het vorig jaar groeide tot
75.000 leden en dat de stijging dit
seizoen zal doorgaan.
De skisport zit dus duidelijk in de
lift in Nederland, dat desondanks
In het wedstrijdgebeuren altijd een
onoverbrugbare achterstand zal
blijven houden op landen waarvan
de inwoners van kindsaf berg- en
sneeuwvast zijn. Een Nederlander
zal van nature altijd een in de ogen
van bergbewoners onbegrijpelijk
respect hebben voor steile hellin
gen. Een deskundige haat je dan
ook uit bijvoorbeeld Oostenrijk en
dat heeft de NSV gedaan. Niet
voor de langlaufploeg. waar Bob
Boverman tot de WK in Oslo (18 -
28 februari) als trainer/coach de
scepter zwaait over de nationale
kampioenen Mareike Bestenbreur,
Gea Sonneveld, Martin Aalbers-
berg en Harald Herzog.
Er kwam wel een Oostenrijker voor
het alpineskiën (afdaling, slalom en
combinatie). De 35-jarige Andreas
Dutzi werd afgelopen winter aange
steld en zijn contract loopt tot en
met de Olympische Winterspelen in
1984 te Serajewo (Joegoslavië). De
bondscoach wordt dit jaar geassis
teerd door zijn landgenoten Eberl
en Maler. Dutzi. die met zijn gezin
in Innsbrück woont, maar afkom
stig is uit Felden bij de Wörther-
see, skiede vóór zijn studie „sport
Boven: Nederlands skikampioene
(alpine) Katuscha Esser.
Rechts: Nederlands skikampioen
(alpine) Peter van der Swaluw.
en germanistiek" in het Oosten
rijkse C-team. Van 1976 tot 1978
trainde hij de Oostenrijkse A-selec
tie. Daarna was hij trainer/coach
van het Britse damesteam. Zijn
strenge trainingsaanpak leverde
hem veel commentaar op van de
Engelse meisjes, zodat voor An
dreas Dutzi de lol er snel afging.
Professioneler
De Nederlandse kernploeg Is wat
dat betreft professioneler ingesteld
en schikt zich uitstekend naar de
werkwijze van de Oostenrijker. Die
instelling van onze A-skiërs Hetty,
Mark en Peter van der Swaluw,
Lody Pieters, Katuscha Esser. Ca-
rolien Drommel en Angelica van
der Kraats, is niet verrassend.
Vooral Peter van der Swaluw (24),
de drievoudige nationaal kam
pioen, wist ook van doorzetten
toen nog zeer recent zijn
sport hem zelf (en zijn ouders) han
denvol geld kostte. Zonder Inzet en
motivatie hoeft een lagelandbewo-
ner nooit aan een plaats in de sub
top te denken.
In het huidige optimale klimaat zou
een zwakke trainer funest zijn ge-
De Nederlandse eneeuw-
skiploeg (alpine en lang
lauf) zocht vlak voor
haar vertrek naar het trai
ningskamp in Oostenrijk
het water op. Lody Pieters
deed dat al te letterlijk.
Op de foto: Lody Pieters
(alpine-skiër) in het wa
ter, op de auto Marry van
der Lely (jeugdkampioene
langlauf) en op de voor
grond van links naar
rechts Peter van der Swa
luw (NK alpine), Andreas
Dutzi (coach alpine), Ca-
rolien Drommel (alpine),
J. P. v.d. Meer (voorzitter
alpine commissie), Mario
Drommel (B-ploeg alpi
ne), Martin Aalbersberg
(Ned. kampioen langlauf),
Dick de Bles (chef d'óqui-
pe langlaufploeg), Bob
Boverman (nationaal trai
ner langlaufploeg).
veer om door te gaan hangt voor
hem vooral af van de limiet voor de
Olympische Spelen. Als het NOC
blijft vasthouden aan de norm
„een redelijke kans op een medail
le" stopt Van der Swaluw al na de
wereldkampioenschappen '82, die
van 27 januari tot en met 7 februa
ri in het Oostenrijkse Schladming
worden gehouden.
Ook voor de nationale combinatie-
kampioen bij de dames, Katuscha
Esser, gelden de WK '82 als mik
punt voor een keuze. Zit er dan
nog duidelijk progressie in haar ni
veau, dan gaat ze door. Gaat het
niet lekker meer, dan zal de 19-ja-
rige skister gaan studeren.
Afdaling
Peter van der Swaluw en Katuscha
Esser hebben gemeen dat hun
kracht ligt In de afdaling, een disci
pline waarop de technische achter
stand van de Nederlanders op de
Alpenbewoners gemakkelijker kan
worden gecompenseerd door lef
dan op het moeilijkere onderdeel
slalom. Esser zit zelfs met Peters
zusje Hetty van der Swaluw (19) in
de eerste startgroep (van 15 per
sonen) van de Europa-Cupwedstrij
den.
Bondstrainer Dutzi legt In zijn trai
ning aan de A-selectie ook duide
lijk de nadruk op de afdaling,
waarbij de lagere plaats van Peter
van der Swaluw op de FlS-rang-
lijst, gezien de grotere concurrentie
bij de heren, in verhouding hoger
ingeschat mag worden dan het ni
veau van Katuscha Esser.
Voor zowel Esser als Van der Swa
luw is dus het seizoen van de
waarheid aangebroken. Maar de
NSV zal ook de prestaties van de
overige A-skiërs, aan welke groep
de jeugdbeloften Ronald Moiema
en Ronald Hoevenaars kunnen
worden toegevoegd, met spanniqg
in de gaten blijven houden. Als het
met zó veel geld en begeleiding
nog niet lukt, zal men bij de ski-
vereniging denken...
HERMAN JANSEN
weest voor de zo noodzakelijke
voortzetting van de stijging van het
wedstrijdniveau van de Nederlan
ders. Die verbetering zat er vorig
seizoen al goed aan te komen. De
Nederlandse A-skiërs bevinden
zich tegenwoordig op de 100e tot
150e plaats op de ranglijst van de
internationale skifederatie (FIS).
Enkele jaren geleden schommelde
men nog rond de 400e plaats.
Hoogtepunt
De Delftenaar Peter van der Swa
luw stelde tegenover het dal in zijn
sportloopbaan, twee gebroken be
nen, vorig Jaar een hoogtepunt
door tijdens de Wereld Cup-afda
ling in Val d'lsère als 56e van de
90 deelnemers te finishen; slechts
vijf seconden achter winnaar Ulli
Spiess en In dezelfde seconde als
olympisch kampioen Leonard
Stock (Oostenrijk) en World-Cup-
winnaar Phil Mare (Canada). De
top zal de student bouwkunde
nooit kunnen halen, maar de drijf-
