Bisschoppen Brazilië op
bres voor kleine boeren
Loos H. wil niet praten voor
11e getuigen zijn gehoord
UNENLAND
DORMALIGE VRIENDIN WEIGERT TE VERSCHIJNEN
Priesterraad vraagt
bisschoppen om
onsequent
pastoraal beleid
rrb
KORTE METTEN
Missieraad
achter
LE3DSE COURANT
WOENSDAG 30 SEPTEMBER 1981 PAGINA 9
HAAG Portier
H. wil zijn rechters
zeggen voordat alle
_»en zijn gehoord. Dit
^^Tin de loop van het
•ren begonnen proces
eens moeilijkheden
opleveren, omdat
ex-vriendin te kennen
ft gegeven (op medi-
gronden) niet te wil-
getuigen. Aan het eind
g de eerste zittingsdag
ng rechtbankpresident
S.F. Kootte er bij aan-
;er mr. R.A. Schimmel
an alles in het werk te
de voormalige
jndin van Koos alsnog
het getuigenbankje te
gen.
at in de ochtenduren de
tbank zich voornamelijk
beziggehouden met een
roofovervallen waarvan
i eveneens wordt ver-
it, concentreerde de aan-
ït zich gistermiddag op de
■Edith Post. Als belang-
te getuigen traden achter-
irolgens voor het voetlicht
35-jarige opperwachtmees-
van de rijkspolitie, de tand-
dr. W, Free uit Arnhem,
29-jarige hoofdagent uit
wijk, een 28-jarige wacht
meester van de rijkspolitie uit
Wassenaar. En tenslotte een
35-jarige installateur uit de ge
meente Wassenaar, die een
briefje van zijn huisarts had
meegebracht, waarop stond
vermeld dat zijn vrouw op me
dische gronden evenmin wilde
getuigen.
Dikke boomtak
Op 2 oktober van het vorig
jaar werd het lijkje van Edith
Post (11) in een meertje van de
duinwaterleiding gevonden
nabij het Wassenaarse Slag.
Mr. Kootte lezend uit de pro
cesstukken: „Edith was een
lief meisje, dat vlot contact
maakte, maar niet zonder
meer met iedereen meeliep. Ze
werd met ontbloot bovenli
chaam, vooroverhangend in
het twintig centimeter diepe
meertje aangetroffen. Enkele
meters van haar verwijderd
vond de recherche een dikke
boomtak, waarmee zoals la
ter vast kwam te staan de
schedel van het meisje was in
geslagen. Aan de tak kleefde
bloed en haren. In het water
Het spooronderzoek van de
politie wees verder uit dat
Edith over een lengte van cir
ca twintig meter met haar
hoofd over de grond naar het
meertje was gesleept Hieruit
concludeerde de polite dat de
dader lang moet zijn geweest
Een lichte kaakbreuk en een
verschoven snijtand zou voorts
op het feit kunnen duiden dat
Edith zich met bijten tegen
haar belager had verzet Dit
vermoeden werd eigenlijk min
of meer bevestigd toen bii de
aanhouding van Koos bleek
dat hij een diepe vleeswond
aan zijn linkerpink had. De
portier zei dat een herders
hond hem had gebeten. Vol
gens tandarts dr. Free is dit
echter ten enenmale onmoge
lijk.
Dieper gebeten
Tandarts Free zei daarover het
volgende: „De wond aan de
pink van verdachte was zeker
niet oppervlakkig, maar ook
niet echt ernstig. Een herders
hond had evenwel dieper ge
beten en naar alle waarschijn
lijkheid het bot van de pink
gekraakt hebben. Als een
hond bijt, dan bijt hij met zijn
hoektanden, hetgeen een
steekverwonding veroorzaakt
Dat was hier duidelijk niet het
geval".
De advocaat van de stoïcijnse
Koos, mr. J. Th Duijnstee,
vond het verwonderlijk dat de
anatoom-patholoog dokter J.
Zeldenrust bij de sectie niet
ADVERTENTIE
iommige mensen weten nog steeds niet hoe ze dóór
- noeten stempelen van een oude op een nieuwe kaart.
)at gaat zo: begin te tellen op uw oude kaart en stempel
e laatste strip. Tel daarna door op een nieuwe kaart en
tempel op de gebruikelijke wijze.
GEBRUIK 'M GOED. U WEET NU HOE HETMOET
HEB, HOOIT GEWETEN
PAT JE JE OOOE
STRIPPENKAART EERST
VOL MOET STEMPELEN.
over de kaakfractuur en de
geforceerde snijtand had ge
rept Dr. Free vond dit ook
vreemd.
Een groot deel van de middag
werd gewijd aan het horen
van getuigen die spraken over
wat zij op maandag de 29ste
september de dag dat het
Wassenaarse schoolmeisje ver
dween in verband hiermee
hadden opgemerkt Verklarin
gen die hoofdzakelijk het sig
nalement en het type auto van
de vermoedelijke dader betrof
fen. Zo was er een 35-jarige
wachtmeester van de rijkspoli
tie uit Wassenaar die zijn vrije
dag met behangen had doorge
bracht Vanuit het slaapka
merraam van ziin woning te
genover de Jozefschool had hij
een man waargenomen die
met een schop over zijn schou
der naar het schoolgebouw
liep. Later keerde hij terug en
verdween in ziin auto in de
richting van de Wethouder
Huibregtseschool, de lagere
school van Edith. Ofschoon de
politieman zich het automerk
niet meer duidelijk voor de
geest wist te halen, herinnerde
hij zich in elk geval nog wel
het gezicht van Koos H. als dat
van de man met de schop.
Saillant was dat de wacht
meester tegenover de recht
bank verklaarde dat hij de
verdachte na de behangdag
nooit meer had teruggezien.
Een mening die Koos niet
deelde. Hij was er stellig van
overtuigd, dat zij elkaar tiidens
de vernoren op het Wasse
naars e hoofdbureau van poli
tie nog wel een keer hebben
gezien.
Uit de getuigenissen van de
andere politiemensen kwam
gistermiddag stukje voor stuk
je de legpuzzel tot stand die
een beeld moet geven van de
auto waarin de moordenaar
zijn slachtoffer had vervoerd.
Verschillende automerken die
de revue passeerden waren
een krakkemikkige Ford Tau-
nus, een luxe Opel Commodo
re en een grijze, gedeukte Opel
Rekord.
Vinyl dak
De belangrijkste getuige was
wel de Wassenaarse installa
teur, die de 29ste samen met
zijn echtgenote een dagje uit
rijden was gegaan. Het tochtje
voerde naar het Wassenaarse
Slag, waar het echtpaar op een
parkeerplaats de auto parkeer
de vóór een wagen, waarin
Edith Post zat Die auto was
volgens de man een Opel van
het grotere soort met een
vinyl dak. De getuige: „Het
meisje had een vrolijk en spre
kend gezicht". Deze beschrij
ving leverde de volgende dia
loog op tussen president Koot
te en de installateur.
Mr. Kootte: „Hoe weet u zo ze
ker dat het Edith Post was?"
„Ik had haar foto drie dagen
later in de krant gezien en las
waar het kind was gevonden.
Verdomd, dat is ze, heb ik
toen tegen mijn vrouw ge
zegd".
„Hoe zag ze eruit?"
„Ze had hangend, half lang
haar. Geen groot kind, een
jaar of twaalf schat ik. Het is
wel lang geleden, maar ik her
inner me nog dat ze van die
fonkelende, wat samengekne
pen ogen had. Ik twijfelde er
geen moment aan. Dat was
Edith".
„Folterkamer"
De vrees van rechter Kootte
dat de verdere behandeling
van de moordzaak met een
niet te overzien aantal dagen
uitgesteld zal worden lijkt ge
grond als de ex van Koos niet
als getuige op de zitting ver
schijnt Volgens de medische
verklaring van haar arts in
Amersfoort verliest de vrouw
steeds het bewustzijn als zij
met de affaire-Koos wordt ge
confronteerd. Zii zou bevreesd
zijn voor wraakacties vanuit
haar vroegere vriendenkring,
omdat zii wellicht meer weet
te vertellen dan andere getui
gen in dit proces. Zo hielp zij
de politie aan gegevens, die
doorslaggevend kunnen zijn
HÉÊ, NOOIT GEWETEN
PATJE ALTUP EEN EXTRA
STRIP MOET STEMPELEN.
Sommige mensen weten nog steeds niet dat een rit altijd
een strip méér kost dan het aantal zones dat men reist
Dus reizen in één zone kost twee stoppen, reizen in twee
zones drie strippen enzovoort
GEBRUIK 'M GOED. U WEET NU HOE HETMOET.
voor de bewijsvoering. Met Haagse Zuidwal stelt de re- één van zijn slachtoffers geze-
name de verwijdering van cherche nog altijd voor raad- ten?
vloerbedekking uit de „folter- seis. Heeft op het vloerkleed AP VAN DER MEULEN
kamer" in zijn woning aan de onuitwisbaar bloed van PETER VIERING
Verdachte Koos H., rechts mr. Duijnstee, zijn advocaat.
>e priesterraad van het bisdom Rotterdam vindt, dat
Ie bisschoppen een consequente beleidsvisie moeten
intwikkelen ten aanzien van de pastorale taken in
Ie kerk. Die visie moet aansluiten bij de werkelijk
heid en de positieve mogelijkheden in de kerk van
Jederland honoreren.
leze conclusie trok de pries-
rraad na bestudering van
et ontweiprapport van de
sschoppelijke commissie
Pastorale Werk(st)ers". Zij
worden doorgegeven aan
commissie, die bestaat uit
bisschoppen Zwartkruis,
luyssenen Simonis. Vanuit
e raad .werden inconsequen-
es geconstateerd in het rap-
ort, veelal voortkomend uit
erschillende kerkvisies,
oorts was niet duidelijk hoe
bisschoppen staan tegeno-
r de leken en ook werd
aagheid vastgesteld op het
unt van de pastorale werk-
bisschop, mgr. Simonis,
d-.van de commissie, zei in
bijeenkomst, dat er inder-
aad verschillend wordt ge
acht door de bisschoppen
'er het bevorderen van de
tetorale werker, vooral in
unenhang met het diako-
Mgr. Simonis is op zich
tegen de pastorale wer-
Hij stelt hen ook aan,
r hij durft deze functie
iet al te actief bevorderen,
indat hij mèent, dat de ont
wikkeling van. het ambt van
iaken als sacramenteel ambt
zekere voorrang ver
dient Het is bovendien de
vraag hoe in de toekomst
pastorale werk(st)ers gefi
nancierd kunnen worden.
Binnenkort zal er een ge
sprek zijn tussen het Dioce
saan Bestuurskollege en het
bestuur van de Vereniging
van Pastoraal Werkenden,
welke vereniging niet door
genoemd college wordt er
end. Onderwerp van het ge
sprek zal zijn een regeling
van de verhouding bisschop
(bisdom) en VPW.
In de vacatures, ontstaan
door het met emeritaat gaan
van pastoor A. Raadschelders
en de benoeming van drs. N.
Meijer tot provinciaal van de
salesianen, werd voorzien
door de komst van drs. P.
Noordermeer en pater dr. A.
ten Berghe sj.
De gezamenlijke Brazi
liaanse bisschoppen heb
ben in een scherpe ver
klaring een directe op
lossing geëist voor het
probleem van de kleine
boeren, die van hun land
zijn beroofd. Ook eisen
zij de vrijlating van twee
Franse priesters, die op 1
september werden gear
resteerd, beschuldigd
van medeplichtigheid
aan een schietpartij van
kleine boeren. Hierbij
werd de huurmoorde
naar van een groot
grondbezitter gedood.
De bisschoppen noemen het
een niet te rechtvaardigen
zaak, dat in een land, dat
over zoveel bouwgrond be
schikt als Brazilië, er geen
grond overblijft voor de klei
ne boeren om zichzelf en hun
gezinnen te onderhouden.
terwijl enorme oppervlakten
landerijen worden samenge
voegd in de handen van en
kele machtigen, die deze lan
derijen echter dikwijls niet in
cultuur brengen.
De Braziliaanse bisschoppen
conferentie verklaart verder,
dat de politieke machtheb
bers allerlei valse beschuldi
gingen tegen leden van de
kerk lanceren en dat op die
manier de kerk tot zondebok
wordt gemaakt voor een situ
atie, „die is ontstaan als ge
volg van een onrechtvaardi
ge landverdeling en van de
hebzucht van grote onderne
mingen, die bovendien aller
lei belastingvoordelen genie
ten".
Na gewezen te hebben op de
talrijke moorden op kleine
boeren en hun leiders, welke
onopgelost blijven, constate
ren de bisschoppen, dat er
916 processen over landbezit
zijn geregistreerd. Twee mil
joen mensen zijn voor hun le
vensonderhoud afhankelijk
van de gerechtelijke beslis
sing.
De strijd is volgens de bis
schoppen het heftigst in het
Noordoosten van Brazilië en
in het zuidelijke Amazonege
bied. Daar hebben grote on
dernemingen zich aaneenge
sloten in combinaties, die de
kleine boeren van hun land
verjagen en grote gebieden
ontbossen om er weidegrond
van te maken voor veeteelt
op grote schaal.
André Laurier, montfortaan,
zal op zondag 11 oktober uit
handen van de bisschop van
Rotterdam, mgr. dr. A. J. Si
monis, de diakenwijding ont
vangen. Dit zal gebeuren tij
dens de eucharistieviering
van elf uur in de kerk van de
Heilige Antonius van Padua,
Boshuizerlaan 13 te Leiden-
Zuidwest, (hoek Vijf Mei-
laan-Churchilllaan). André
Laurier zal in de loop van
1982 zijn theologiestudie in
Amsterdam afsluiten. Daarna
hoopt hij de priesterwijding
te ontvangen.
De voormalige republikeinse
kandidaat voor het Ameri
kaanse presidentschap, John
Anderson, heeft de kerken in
de Verenigde Staten opgeroe
pen zich te verzetten tegen
de financiële uitgaven voor
militaire doeleinden. Volgens
Anderson moeten de kerken
zich wel verzetten willen zij
in de moderne maatschappij
een revolutionaire beweging
blijven. „We zullen de hon-
gerigen niet kunnen voeden
en de naakten niet kunnen
kleden wanneer we het er
niet over eens zijn, dat wij de
wapenwedloop moeten stop
pen", aldus Anderson, die
pleitte voor de vorming van
een vredesbeweging onder
De kardinaal-staatssecretaris
Agostino Casaroli is door
paus Johannes Paulus II aan-
wezen als pauselijk legaat
j de openingsplechtigheden
van het Franciscusjaar, dat
wordt georganiseerd bii gele
genheid van het feit, dat het
achthonderd jaar is geleden,
dat de heilige is geboren. De
opening is zaterdag en zon
dag in Assisi, de geboorte
plaats van de heilige Francis-
cus.
Op uitnodiging van de Raad
van Kerken in Nederland
hebben vier Palestijnse chris
tenen (rooms-katholiek, epis
copaals, grieks-katholiek en
orthodox) de afgelopen we
ken Nederlandse kerken en
organisaties bezocht. Het be
zoek was vooral bedoeld om
de Palestijnse christenen in
de gelegenheid te stellen hun
visie op de situatie der Pales-
tijnen en in de bezette gebie
den te geven. Het voorstel
was afkomstig van de raad
van kerken in het Midden-
Oosten. De Palestijnen heb
ben gesprekken gevoerd met
plaatselijke gemeenten en ba
sisgroepen, met jeugd- en
vrouwenorganisaties, met
„Kerk en Israël"-raden en
met kerkelijke hulpverlenen
de instanties. Het is de eerste
maal, dat een dergelijk be
zoek heeft plaatsgevonden.
Bijna de helft van de ruim
tienduizend plaatselijke ge
meenten van de Evangeli
sche Kerk in Duitsland
(EKD) besteedt de komende
maanden aandacht aan de
vrede. Dertien van de zeven
tien landskerken organiseren
in oktober of november een
vredesweek. Veel gemeenten
zullen zich daarbij concentre
ren op gebedsbijeenkomsten.
IKVOS
De Nederlandse Missie
raad heeft steun verleend
aan het werk van IKVOS,
de stichting voor Interker
kelijk Vormingswerk in
zake Ontwikkelingssa
menwerking. De raad
wenst „uitdrukkelijk te
erkennen, dat IKVOS een
essentieel onderdeel is van
het mondiaal vormings
werk in Nederland".
Men wü IKVOS ook be
trekken bij het onderzoek,
dat de bisschoppen willen
instellen naar de manier
waarop het mondiale vor
mingswerk in de toekomst
vorm moet krijgen binnen
de structuren van de bis
dommen. De bisschoppen
besloten in augustus om IK
VOS nog tot uiterlijk 1983
te subsidiëren. De bisschop
penconferentie, die geen di
recte verantwoordelijkheid
voor IKVOS draagt, betaalt
via Pax Christi 25.000 gul
den per jaar. In 1981 ont
vangt IKVOS in totaal van
katholieke zijde 183.000 gul
den.
IKVOS, dat in 1972 werd
opgericht, heeft nu acht
volledige en vijf gedeeltelij
ke medewerkers. Zij bege
leiden plaatselijke groepen
en vragen aandacht voor
activiteiten op het gebied
van arm en rijk, nieuwe le
vensstijl en dergelijke.
Vooral bij orden en congre
gaties, die via het missie
werk te maken hebben met
internationale vraagstuk
ken, bestaat waardering
voor IKVOS.
