Bijlmermeer
speeltuin
straatrovers
"DE GEVULDE"
130r 225.- 180r tóS
De sterke staaltjes van witteboordencriminalitei
HOEFNAGELS WIJST OP DE SLUIPWEGEN DER MACHTIGEN
NA DE GEVULDE REEP» DE GEVULDE KIES EN DE GEVULDE KOEK IS DAAR DAN OOK DE
GEVULDE JAS, WINTERSE KLEDING MET INGEBOUWDE CENTRALE VERWARMING.
WIE ZO'N JAS AANTREKT VOELT METEEN HET KACHELTJE BRANDEN.
I!
Hotel-Restaurant
"De Engelbertha-hoeve"
BINNENLAND
LEIDSE COURANT
WOENSDAG 30 SEPTEMBER 1981 PAGIN
DEN HAAG Waarom
blijven de grote gifstorters
en de functionarissen die
verantwoordelijk zijn voor
de omvangrijke bodem
verontreiniging in Neder
land buiten schot, terwijl
de gemeente een verorde
ning uitvaardigt tegen
burgers die een papiertje
op straat gooien? Tot deze
simpele proportie laat zich
de vraag herleiden, die de
Rotterdamse criminoloog
prof. G.P. Hoefnagels
tracht te beantwoorden in
zijn boek „Witteboorden
criminaliteit", waarvan
staatssecretaris Ineke
Lambers van volksge
zondheid en milieuhygië
ne vandaag het eerste
exemplaar in ontvangst
heeft genomen.
Witteboordencriminaliteit is op grote schaal heeft opgelicht
volgens hem niet de fraude door het achterhouden van so-
van een boekhouder of het ciale premies en belastinggel-
slimmigheidje van de employé, den, het namaken van vakan-
tiebonnen en het drukken van
Het gaat omde misdaad van vals geld Hij miste eenVoudig
machtigen. Zo vallen de ge- de h*ge sUtus en de
dragingen van „papa Blanca macht om zijn zwendelpraktij-
Met het stellen van de vraag niet onder het begrip, hoewel ken in de ,{'eeT van onschend-
geeft de hoogleraar meteen hij als koppelbaas en als han-
aan welke richting h(j uit wil. delaar in allerlei BV's de staat
AMSTERDAM Het de
bat dat de Amsterdamse
gemeenteraad in oktober
toch al wilde wijden aan
de onveiligheid in de Bijl
mermeer, zal ongetwijfeld
danig worden aange
scherpt door het drama
van het dodelijke schot
dat een vrouw deze week
heeft afgevuurd, toen ze
door twee jongens van
haar handtas werd be
roofd. De gebeurtenis
bracht namelijk aan het
licht dat sommige bewo
ners van de nieuwbouw
wijk zich dusdanig be
dreigd voelen dat ze zich
slechts gewapend buiten
hun flats durven wagen.
De slinkse aard van de
criminaliteit wakkert bo
vendien de sfeer van arg
waan en waakzaamheid
nog aan. In de binnenstra
ten van de reusachtige
flatcomplexen wordt bij
voorbeeld nog steeds met
afschuw nagepraat over
de recente beroving van
een 77-jarige invalide
vrouw, die het spaarbank
boekje van haar zojuist
overleden man leeg was
gaan halen om zijn begra
fenis te kunnen betalen.
Ze werd van achteren
neergeslagen en de jeug
dige dader verdween
spoorloos met het geld.
Wie zal de volgende zijn?
Alleen al in de afgelopen
maanden juli en augustus
moest het politiebureau Bij
lmerplein tachtig berovingen
registreren. Het werkelijke
aantal is echter hoger, want
veel slachtoffers durven geen
aangifte te doen uit vrees voor
wraak; de daders lopen dik
wijls, vanwege het milde be
leid dat justitie ten aanzien
van jeugdige delinquenten
voert, kort na hun aanhouding
weer vrij rond. Alle reden dus
om de ontwikkelingen op het
gebied van de criminaliteit in
de Bijlmer op korte termijn te
analyseren, vindt PvdA-raads-
lid Jo Horn, die gespeciali
seerd is in politiezaken.
„Het politie-apparaat kampt
met een structurele onderbe
zetting en er zal geld op tafel
moeten komen voor extra
mankracht". Anderzijds echter
dient de politie, volgens Horn,
strikte prioriteiten vast te stel
len. „Het controleren van ach
terlichtjes hoort daar in een
wijk ais de Bijlmer niet bij.
Dan blijft er meer tijd over
voor surveillance, bij voorkeur
door agenten te voet of per
fiets".
Inderdaad is gebleken dat de
berovingen in de nieuwbouw
wijk een golfbeweging verto
nen. De politie krijgt nu en
dan versterking van andere
bureaus om een meer intensie
ve surveillance mogelijk te
maken en telkens wanneer dat
gebeurt, daalt het aantal bero
vingen aanzienlijk.
Vergelijkende cijfers over de
criminaliteit in de Bijlmer en
andere Amsterdamse wijken,
laat staan in andere Neder
landse steden, zijn tot dusver
niet voorhanden. Bij ontstente
nis daarvan kan de Stichting
Wijkopbouworgaan Bijlmer
meer (steeds druk bezig met
het bijknippen van de rafelige
reputatie die hun wijk geniet)
blijven volhouden dat het wel
meevalt met de onveiligheid.
Sterker „Uit een gemeentelijk
knelpuntenrapport blijkt dat
de Bijlmer in veel opzichten
een van de veiligste wijken
van Amsterdam is", aldus een
nota van de stichting.
„Onveiligheidsgevoelens van
de Bijlmer-bewoners zijn be
slist niet terug te voeren op
een criminaliteit van een op
zienbarende omvang. Voor zo
ver deze gevoelens bestaan,
zijn ze waarschijnlijk eerder te
verklaren door de architectuur
van de Bijlmer, die een nor
maal straatleven uitsluit en de
verplaatsing van mensen te
voet tot een macabere, ver
vreemdende activiteit maakt".
Ook na het dodelijke schot
van zondag en de bekendma
king dat het 17-jarige slachtof
fer al bij de politie bekend was
wegens het plegen van ruim
40 andere straatroven, zegt
voorzitter Sterk van het Wijk
opbouworgaan nog steeds: „Ik
ken honderden vrouwen die
zich hier zonder angst bewe
gen. Laatst kwam een kennis
van buiten de stad op bezoek.
Die had een knuppel meege
bracht Daar lachen wij dan
om". Het blijft echter een feit
dat er in 1979 nog slechts 58
straatroven werden gesigna
leerd en in 1980 al 170, terwijl
het aantal dit jaar waarschijn
lijk tot ver boven de 200 zal
stijgen. En het blijft een feit
dat van heinde en verre men
sen naar de Bijlmer komen om
in de uitgestrekte, onbewaakte
parkeergarages naast de flat
complexen auto-onderdelen te
stelen.
De planologische opzet van de
Bijlmer leent zich dan ook
meer dan enige andere wijk in
Nederland voor dit soort cri
minaliteit Echte straten zijn
er niet Het verkeer wordt
over halfhoge wegen geleid.
De wandelpaden op de begane
grond die de flats met elkaar
en met de buitenwereld ver
binden, voeren door uitge
strekte parkachtige, verlaten
gebieden, zo dicht begroeid dat
men zich in een bos waant De
schuilplaatsen en vluchtwe
gen, die criminelen ten dienste
staan, zijn legio. Sociale con
trole door medeburgers ont
breekt in de grootschalige ar
chitectuur van de Bijlmer, die
zich met dit alles ontpopt als
een ware speeltuin voor straat
rovers.
„Het is duidelijk dat aan de
stedebouwkundige opzet iets
moet veranderen", vindt J.
Soethout van de gemeentelijke j
voorpost in de wijk. De ge
dachten gaan uit naar een be
tere verlichting, een dunnere
begroeiing, bewaakte parkeer
garages, veiliger binnenstraten
(eventueel met gebruik van
tv-camera's) en minder open
ruimtes. De geldmiddelen om
die veranderingen door te voe
ren, ontbreken echter.
Zo blijft het aanmodderen in
een wijk waarmee Amsterdam
in de zestiger jaren zijn stede
bouwkundig visitekaartje
dacht af te geven, maar die
sindsdien ontmaskerd is als,
om met de Stichting Wijkop
bouworgaan te spreken, „in
vele opzichten een miskleun
van een aantal bestuurders,
planologen en architecten".
Gevreesd moet worden dat het
eerste dodelijke schot, afge
vuurd door een bedreigde be
woner, niet het laatste zal zijn.
PIET SNOEREN
misdadiger. Maar beter en zin
voller zou hij het vinden wan
neer het strafrechtelijk appa
raat een wending maakte in
de richting van het zogenaam
de restitutie-strafrecht dat uit
gaat van de maatstaf: „Gij zult
de door u aangerichte schade
vergoeden".
Wapenhandel
Veel verder nog is de reik
wijdte die Hoefnagels zijn
boek heeft willen geven. „Een
van de meest ernstige vormen
van de door mij bedoelde cri
minaliteit", schrijft hij, „is de
medewerking door de over
heid aan, de toelating of mach
tiging van de internationale
wapenhandel. De criminologie
heeft hier verstek laten gaan,
terwijl ze ondertussen wel uit-
Hiervan zijn sterke staaltjes gebreid onderzoek heeft ge-
geleverd in de sfeer van de daan naar winkeldiefstal. Het
milieucriminaliteit, aldus is noodzakelijk de ketens van
Hoefnagels. „Gifuitstortingen de wapenhandel, de bedragen,
over een woonwijk in Tiel de voorwaarden waaronder ze
leidden zelfs tot norm-omke- geschiedt, de landen die er
ring: de overheid moest de slachtoffer van zijn, de verge-
kosten voor verhuizing van de lijking met voedselhulp aan
schuldige fabriek maar op zich die landen, vast te stellen. Het
nemen. Het equivalent zou de is een onjuiste vorm van eti-
inbreker zijn die na ontdek- kettering om publicaties over
king een gemeubileerde bun- deze onderwerpen slechts on-
galow cadeau vraagt". De der polemologie en ontwikke-
hoogleraar pleit ervoor de mi- lingshulp te rangschikken in
lieucriminaliteit in dezelfde plaats van onder criminolo-
mate te vervolgen en te straf- gie".
fen als de „blauweboordencri- Deze lijn doortrekkend komt
minaliteit" van de gewone prof. Hoefnagels natuurlijk
baarheid te brengen. De ele
menten waren daarentegen
Wel ruimschoots aanwezig in
de Lockheedaffaire en het
aandeel van prins Bernhard
daarin een schoolvoorbeeld
van witteboordencriminaliteit
dus. Hoefnagels: „In geval van
witteboordencriminaliteit is er
sprake van beleid, procedures
en handigheden volgens welke
bepaalde misdaden buiten de
strafrechtelijke vervolging en
buiten de sfeer van de mis
daad worden gehouden".
misdaad" noemt: oorlog en
oorlogsvoorbereiding. Hetgeen
hem brengt tot de volgende
probleemstelling: „De vraag
voor de toekomst zal zijn: wie
wordt tot crimineel benoemd
de generaal die stuurt of de
soldaat die weigert gestuurd te
worden; de regering die de
oorlog verklaart of de burger
die zo'n verklaring ontkent; de
staat die volkerenmoord pleegt
of de burger die hiertegen pro
testeert? En, op iets kleinere
schaal van geweld: degene die
kerncentrales laat bouwen
zonder garanties tegen sabota
ge, misbruik en ander levens
gevaar of degene die weigert
aan de bouw van de kerncen
trale mee te werken? De vraag
wordt: Wie terroriseert wie?".
Medici, architecten
en gouden kragen
Naast de hier genoemde on
derwerpen behandelt prof.
Hoefnagels ook nog de witte-
jassencriminaliteit („medische
misdragingen en ontoerei
kendheden komen systema
tisch voor en zitten in de
structuur van de medische
stand gebakken"), de crimina
liteit bij wonen en bouwen
(„de versteende waanzin die
planologen en architecten
neerzetten, ontnemen mensen
de kans op de gewoonste
selijke contacten") en d
denkragencriminaliteit
hoogste sociale groepen i
maatschappij worden z
door een strafvervolgin|
troffen").
De Rotterdamse hoogl
stelt bij dit alles nadrukh
dat het niet zijn bedoeli
geweest om personen te
fen of aan de kaak te st
Noch wil hij meewerken
pogingen om een persoon
een hoge sociale status,
dan ook, met de vinger i
wijzen op grond van een
baar geachte gedraging,
zegt alleen geprobeerd te
ben de taboes rond de v i
boordencriminaliteit te
breken.
Zijn boek houdt een ple 1
in om op misdaden en on
vuldigheden van machl1
officieel en nauwkeurig
de ten dienste staande ma
middelen te reageren,
moeten ons er voor hi
particuliere burgers die tcx
onderhevig zijn aan de v
keur der machtigen, te ac
volgen en te vervolgen, oi1
we de grote rechtspers
van overheid en ondernei 1
moeilijk kunnen controler
PIET SNOE 1
Witteboordencriminalitt
door prof.dr. G.P. Ho<
gels, uitg. Van Gorcum,
sen; 29.50.
Zaterdag 12 september 1981
5? is ons
op luisterrijke wijze geopend!
de zee van bloemen
de stroom van cadeaus
de vriendelijke brieven en telegrammen,
maar vooral de sympathieke woorden van de vele
honderden belangstellenden, hebben diepe indruk op
ons gemaakt.
Het was DE dag van ons leven!
Hiervoor heel, heel hartelijk dank!
A. Favier
E.A.P. Favier-Zandbergen
Leiden, september 1981
Hoge Morsweg 140.
^OOOOOOOOOOOOOOOOQffOOOOO)OOOQ000009P0900900POOOO(g:
C*A PRIJS: C&A PRIJS: WA PRIJS:
Modern gewatteerd. Da's ook
gevuld. Geen watten meer, maar
praktisch polyester.
Lichter, warmer, sterker.
Sportief model van chintz.
Rits- en drukkerssluiting.
Polyester/katoen.
Opvallende jas met dubbele >n Gevulde is net *n klassieke
sluiting en kraag. De rits kan regeqjas. Maar dan één om ook by
hooggesloten tot *h warme koL streng winterweer dpor te dragen.
Doorgestikte schouderpas. Over *n kostuum of truL
*n Aparte chintz jas die je met *t Zit altyd prettig. Licht én warm.
plezier draagt. Polyestér/katoén.
Polyester/katoen^flB^^
C&oi Li tbcA dooi deÜ^e\
