Pentagon doet
>oekje open over
lussische sterkte
labour wil
lereniging
an Ierland
Solidariteit akkoord
met compromis over
arbeiderszelfbestuur
JIIENLAND
Dodenrit door Dortmund
Onieuw geestelijk leider Iran gedood
Minister van Dijk
ziet „zware tijd"
voor Derde Wereld
Italianen
zijn
schandalen
weer snel
vergeten
Commando's maken eind
aan kaping Indiaas vliegtuig
LEIDSE COURANT
WOENSDAG 30 SEPTEMBER 1981 PAGINA 13
caragua verwacht
lerikaanse invasie
AGUA De bevelhebber van
Nicaraguaanse leger, Humberto
heeft opgeroepen tot een
lente mobilisatie" in ver
met Amerikaanse vlootoefe-
i in het Caribisch gebied. Nica-
is bang dat de oefeningen de
ng sijn van een invasie,
vrees werd versterkt door de me
ng dat buurland Honduras, waar-
Nicaragua in onmin leeft, betrok-
bij de oefeningen. Volgens wes-
diplomatieke bronnen rijn de
jKse vlootbewegingen een repetitie
mogelijke blokkade van Cuba, in
poging een eind te maken aan het
loer van wapens van Cuba naar
rillastrijders in Midden-Amerika.
Finland verwacht aftreden
zieke president Kekkonen
HELSINKI De gezondheid van de zie
ke Finse president, Urho Kekkonen, is
verder achteruit regaan, so blijkt uit
een gisteren gepubliceerd medisch bul
letin. Het 81-jarige staatshoofd lijdt
aan stoornissen in de bloedsomloop in
de hersenen en moet tot 10 oktober rust
houden.
Volgens het bulletin is zijn algemene ge
zondheidstoestand verslechterd. Hij lijdt
af en toe aan geheugenverlies en verward
denken.
De taak van Kekkonen, die sinds 1956
staatshoofd van Finland is, wordt waarge
nomen door premier Koivisto. Vorige
week zeiden vooraanstaande politici in
Helsinki dat gezien zijn ziekte Kekkonen
overwoog vroegtijdig af te treden.
Urho Kekkonen
Times morgen
weer te koop
LONDEN Het Engelse
dagblad de Times zal
morgen weer gewoon te
koop ziin. Leiders van de
stakende drukkers van
de Sunday Times, die
ook het verschijnen van
de Times verhinderden,
hebben gisterenavond
een voorlopige overeen
komst bereikt met Ru
pert Murdoch, de Austra
lische eigenaar van de
kranten. Deze had ge-
dreig met het sluiten van
de bladen en de bespre
kingen „de laatste kans
voor het gezonde ver
stand" genoemd.
NIEUWE VOORSTELLEN
HERENIGING CHINA
PEKING De Chinese volksrepubliek heeft gisteren
voorstellen gedaan voor de hereniging met Taiwan.
Het is niet de eerste maal dat Peking toenadering
zoekt tot Taipeh, maar opvallend was dat de plannen
werden ontvouwd door een hoge functionaris, de voor
zitter van het Nationale Volkscongres, maarschalk Ye
Jianying. Hij stelde op de eerste plaats ontmoetingen
tussen vertegenwoordigers van beide staten voor. Na
de hereniging die daarop moet volgen, zou Taiwan een
grote mate van zelfstandigheid eigen leger en het
huidige sociaal-economisch systeem kunnen behou
den. Waarnemers menen dat de Volksrepubliek vooral
gokt op de komst van kapitaal en technologie van Tai
wan naar het vasteland. Op zo'n manier zou de zeer
zwakke Chinese economie nieuw leven kunnen wor
den ingeblazen. Net als bij alle voorgaande plannen tot
hereniging heeft Taiwan de nieuwe voorstellen echter
direct van de hand gewezen.
DORTMUND
Een Britse
militair heeft
met een gesto
len tankauto,
gevuld met
benzine, een
spoor van ver
nieling door
Dortmund ge
trokken. Aan
het eind van de
rit, waarbij een
dode en twee
gewonden vie
len, ontplofte
de tankwagen.
Twee gepar
keerde auto's
en een pakhuis
brandden af.
De schade be
loopt ander
half miljoen
gulden.
De man nam
de auto weg
van zijn basis
in Dortmund.
Hij negeerde
stopbevelen en
rode verkeers
lichten. In het
centrum botste
hij tegen een
auto, waarvan
de bestuurder
om het leven
kwam en een
vrouw ernstig
werd gewond.
De tankauto
sloeg om en
ontplofte. De
militair meld
de zich drie
uur later bij de
politie. HU
bleek zware
brandwonden
te hebben.
onze correspondent Dick
Toet)
5HINGTON Na
maanden van koude
Dgstaal heeft de rege-
-Reagan besloten het
naai maar eens op te
ïjven en te verzame-
een handzaam
cje. een soort reisgids
militair Rusland. Het
>ort, dat wordt vooraf-
lan door een uitvoerig
■woord van minister
defensie Caspar
nberger, werd giste-
in het Pentagon (het
irikaanse ministerie
Defensie) ten doop
puden.
gebeurde een dag na-,
minister van Buiten-
"Tise "Zaken Haig met
zijn Russische ambtgenoot
Gromyko een vijf uur du
rende ontmoeting hadden
gehouden over eind no
vember te hervatten ont
wapeningsbesprekingen.
Over de hervatting van
die besprekingen toonden
Amerikaanse diplomaten
zich publiekelijk zeer ver
heugd, maar achter de
schermen gaven zij te
kennen niet veel te ver
wachten van de onder
handelingen, die op 30 no
vember in Genève zullen
beginnen.
Met het boekje liggen de zaken
precies andersom. Hoewel met
nogal duidelijke aandrift ge
presenteerd, zeiden ambtena
ren van het Pentagon publie
kelijk met de brochure niet
meer te bedoelen dan een op
somming te geven van de fei
ten, die tesamen de dreigende
Russische militaire kracht vor
men. Meer informeel wilden
Pentagon-woordvoerders ech
ter wel kwijt, de indruk dan
wel de hoop te hebben dat het
boekje in de Derde Wereld,
maar ook in West-Europa met
rode oortjes gelezen zal wor
den.
De Amerikanen zijn er zich de
laatste maanden wel van be
wust geworden, dat de enorme
Amerikaanse defensie-opbouw
niet overal even goed begre
pen wordt Het Pentagon-
- boekje moet echter bijdragen,
dat de schijnwerper weer wat
meer gericht wordt op de reus
achtige Russische wapenop-
bouw, er daarmee gemakshal
ve van uitgaand dat de rest
van de wereld geen idee heeft
van wat de Russen militair
aan het doen zijn.
Het boekje biedt aardige illu
straties, maar geen nieuwe in
formatie, geen conclusie en
ook geen systematische verge
lijking met de Amerikaanse
kracht Vergelijkende cijfers
hebben trouwens toch niet
veel waarde. Beide grootmach
ten, zo menen experts, zijn im
mers niet alleen in staat el
kaar, maar ook de rest van de
wereld te vernietigen.
De Russen hebben de laatste
twintig jaar in antwoord op
een vooral nucleair forse
Amerikaanse superioriteit
geantwoord met een krachtige
inhaalrace. Daarover bestaat
in de wereld weinig verschil
van mening. Voor het overige
blijft het echter gissen en
goochelen met ciifers. In het
boekje bijvoorbeeld wordt ge
meld, dat de Russen de laatste
twintig jaar gemiddeld 12 tot
Op een persconferentie In het Pentagon In Washington licht de Amerikaanse minister van defensie,
Caspar Weinberger, een boekwerk toe over de bewapening van de Sovjet-Unie. Het Intltlatlef daar
voor werd genomen In april van dit Jaar In Bonn, toen Weinberger de Westeuropese ministers
nader inlichtte over de Russische bewapening. Het plan ontstond toen om die Informatie openbaar
te maken om twijfelende regeringen te brengen tot grotere defensie-Inspanningen.
14 procent van hun bruto na
tionaal inkomen hebben be
steed aan defensie. In die pe
riode lag het Amerikaanse ge
middelde rond de 7 procent,
maar niet vermeld wordt dat
in die periode de omvang van
de Amerikaanse economie
minstens tweemaal zo groot
was. De meest recente cijfers
van de Verenigde Naties ge
ven aan, dat in de Verenigde
Staten per jaar ruim 500 dollar
per hoofd van de bevolking
besteed wordt aan defensie. In
de Sovjet-Unie ligt dat cijfer
beneden de 400. De in de
NAVO verzamelde bondgeno
ten doen de balans nog verder
in het nadeel van de Sowjet-
Unie en de andere Warschau
Pact-landen doorslaan. Met
Japan en China aan Ameri
kaanse zijde wordt het ver
schil nog verder vergroot
Het boekje constateert dat de
Amerikaanse voorsprong „in
militaire technologie op dit
moment wordt getart", maar
daar wordt niet serieus over
kelingen dateert van februari
vorig jaar, toen de militaire
staatssecretaris voor onderzoek
en ontwikkeling, dr. William
J. Perry, het Congres voor
hield dat van twintig basis-
- technologieën de Verenigde
Staten voorop lag op vijftien
terreinen en ongeveer gelijk
was in de resterende vijf. Bij
de vergelijking van dertig gea
vanceerde wapensystemen
waren de Verenigde Staten
volgens Perry aan kop in
veertien gevallen, gelijk in ne
gen en achter in zeven geval-
(Van onze correspondent Roger Simons)
NDEN Op haar congres in de badplaats Brighton
>ft de Britse Labour Partij gisteren haar politiek in-
e Ierland radicaal gewijzigd. Labour is nu uitge-
oken voorstander van Ierse hereniging, die evenwel
„na verloop van tijd" tot stand gebracht zal kunnen
irden. Het herenigingsproces moet vreedzaam en de-
(cratisch gebeuren, dat wil zeggen, met instemming
de bevolking. De vraag wanneer Ierland weer een
fenigde natie zal kunnen zijn, wordt voorlopig nog
'het midden gelaten. Het congres wees alle inspan-
)g van militante sprekers af, die probeerden aan de
luwe politiek enkele data voor de terugtrekking van
'Britse troepen uit Noord-Ierland vast te knopen.
t eventueel opnieuw aan de macht komen van Labour zal dus
t betekenen, dat de Noordierse katholieken hun gehate mili-'
bezetters zonder verder tijdsverlies vaarwel kunnen zeg-
Maar er komt wel direct een einde aan de politieke samen-
van Labour inzake Noord- Ierland met de Conservatie-
Sinds het begin van de huidige Ierse troebelen, op het ein-
ran de jaren zestig, was zij een traditie, die door dik en dun
specteerd werd.
e ommekeer in de houding van de Britse socialisten is echter
der verbazingwekkend dan men op het eerste gezicht zou
nen denken. In het diepst van haar hart heeft Labour dé
•roblemen altiid anders bekeken dan de andere Britse par
it deden. In 1918, toen de Ierse republiek ontstond, wei-
Ie zij resoluut de verdeling van Ierland te erkennen,
eren werd op het partijcongres een meerderheid van gema-
in gekozen in het bestuur van de partij. Het betekende een
nederlaag voor de radicale linkervleugel van de partij on-
leiding van Benn.
Newyorkse politiemannen slaan In op een groep Khomeiny-aanhangers, nadat een collega tijdens
een demonstratie in het centrum van de stad was aangevallen.
TEHERAN In Iran is op
nieuw een geestelijk leider
vermoord. De secretaris van
de Islamitische Republi
keinse Partij in de provincie
Chorassan werd in zijn kan
toor gedood, toen de bom die
een van zijn studenten bad
meegenomen ontplofte. De
student overleefde de aan
slag zelf ook niet
Verder zijn in Iran opnieuw
mensen geëxecuteerd. Na de
terechtstellingen van 110 te
genstanders het afgelopen
weekeinde werden gisteren 43>
muur gezet Zij waren schuldig
bevonden aan gewapend ver
zet tegen de islamitische repu
bliek. De Iraanse krant „Aza-
degan" berichtte gisterenmor
gen van nog eens twee execu
ties.
(Van onze correspondent)
WASHINGTON „Eerlijk gezegd hou ik mijn hart
vast voor de wind die waait in een aantal grote lan
den", aldus een enigszins geschokte minister van ont
wikkelingssamenwerking Van Dijk gisteren in Was
hington, waar het International Monetary Fund (IMF)
deze week zijn jaarvergadering houdt. Minister Van
Dijk doelde daarmee met name op de nieuwe Ameri
kaanse politiek ten aanzien van ontwikkelingshulp. De
VS wordt daarin bijgevallen door Westeuropese landen
als Engeland en West-Duitsland.
De Nederlandse minister noemde de Amerikaanse positie „glas
helder en ijzerhard". De nieuwe Amerikaanse regering heeft tot
nu toe weinig animo getoond internationale hulpverleningsin
stanties als het IMF en de Wereldbank van harte te steunen.
De Amerikanen pleiten met name voor een grotere inbreng van
de particuliere sector (grote bedrijven) in de ontwikkelingshulp.
Ook het Wereldbank is van plan deze lijn te volgen, waarbij
voorang zal worden gegeven aan de hulp aan de alleramste lan
den.
„In beginsel ben ik het daarmee wel eens", aldus minister Van
Dijk, „maar het kan niet alleen over die boeg. De particuliere
sector speelt al vele jaren een belangrijke rol in ontwikkelings
projecten, maar sommige landen kunnen zich dat soort hulp nu
eenmaal niet permitteren", waarmee hij onder meer doelde op
landen die zo arm zijn (in geld en grondstoffen), dat er voor een
bedrijf niets te doen valt De minister meent dat het de Derde
Wereld en de IMF en de Wereldbank zware tijden tegemoet-
gaan. „Het is op dit moment een kwestie van redden wat er te
redden valt", aldus de Nederlandse minister.
Gisteren hield president Reagan een toespraak voor de leden
van het IMF en de Wereldbank. In zijn rede verdedigde hij zijn
economisch beleid. Hij riep de landen in de Derde Wereld op
zelf orde op zaken te stellen, omdat anders de economische hulp
geen oplossing zou bieden. Volgens hem kunnen de VS (maar
ook andere westerse landen) de beste bijdrage leveren aan een
gezonde wereldeconomie door te zorgen voor een sterke en
groeiende Amerikaanse economie.
(Van onze correspondent
Cees Manders)
ROME Schandalen zijn ln
Italië geen lang leven bescho
ren. Ze worden met veel spek
takel in de openbaarheid ge
bracht en verdwijnen dan
vlug weer uit bet nieuws. Tot
dat bet nieuwe schandaal zich
presenteert Wie weet nog wat
het schandaal rond de Vrij
metselaarsloge P-2 precies In
hield T Veel Italianen zullen
geen antwoord knnen geven
dat kennis van zaken ver
raadt Het schandaal brak los
in mei. maar tijdens de algelo
pen bete zomer is men snel
vergeten dat zo'n duizend pro
minenten uit alle sectoren van
de Italiaanse maatschappij
steun en troost bleken te heb
ben gezocht In de loge, die
zich met onfatsoenlijke zaken
bezighield.
Toch gaat het hierbiï om het
schandaal der schandalen, dat
zelfs de val van de regering-
Forlani veroorzaakte. Maar
wie er op rekende dat de nieu
we regering, voor het eerst in
36 jaar niet door een christen
democraat geleid, de zaak tot
op de bodem zou uitzoeken, is
bedrogen uitgekomen.
Dezer dagen is het parlemen
tair debat gehouden over het
schandaal, maar eerste minis
ter Spadolini had niet eens tijd
om zelf aanwezig te zijn. Een
van zijn secondanten werd er
op utgestuurd om de vragen
van het parlement te beant-
woorden.Maar ook bet parle
ment lijkt de zaak te zijn ver
geten. Het quorum, bet mini
mum aantal leden dat nodig is
om te mogen vergaderen,
werd maar net gehaald. Rege
ring en parlement werken nu
nog wel aan een wet die de
P-2 officieel moet ontbinden
en die voor de toekomst elke
obscure club buiten de wet
plaatst, maar dan is de kous
ook helemaal af. Tijd voor een
nieuwe schandaal, dat zich de
in afgelopen dagen al heeft
aangediend. De socialistische
partij zou in het geheim vele
miljoenen hebben gekregen
,van een Italiaanse bankier. De
justitie is intussen weer een
onderzoek begonnen.
Natuur aan de muur. Een voorbeeld ui'
de speelse serie kinderkamer-wand-
bekleding van Rath Doodcheefver
Schept een wereld van verbeelding.
Ga 't bekijken Bij de vakhandel.
10RE
mando's v?ftnom3 als!
lonmakers hebben!
morgen zonder bloed-
Eeten een einde ge
it aan de kaping van
Indiaas verkeersvlieg-
Vijf volgelingen van
religieuze „Dal Khal-
beweging uit India
ipten gistermorgen het.
stel van Indian Airlines
117 personen aan
>rd. Ze dwongen de pi-'
it te landen in de Paki-
anse plaats Lahore,
wpere eisten een onafhan-l
ke staat „Chalistan" in del
staat Poendjab in het,
rdwesten van India voor
Disgenoten en een half
dollar losgeld. Ook
zij de vrijlating van
van hun leiden. Deze zit
gevangenis op verden-
KAPERS RELIGIEUZE FANATEN
king van moord op een iour-j
nalist, die bekend stond als te
genstander van de Dal Khalsa-
beweging. Twee uur voor het
ultimatum van de kapers af
liep kwamen schoonmakers
gewapend met emmers en be-'
zems het vliegtuig in. De;
schoonmakers bleken ver-'
momde Pakistaanse te zijn. Zij
overvielen de kapers. De gijze-j
laars kwamen ongedeerd uit
het toestel.
De Dal Khalsa beweging kent
twaalf miljoen volgelingen in
India. Volgelingen, Sikhs, zijn
uiterlijk herkenbaar aan een
baard, tulband, stalen arm
band en het Kirpan-mes. De
godsdienst erkent één god.
(Hari) en gelooft in wederge-,
boorte. Tien miljoen van de
volgelingen wonen in het,
noordwesten van India en wil
len daar een autonome staat
stichten. De Sikhbeweging
gaat zelfs al zover dat ze eigen'
geld drukt en paspoorten uit
geeft De kaping past dan ooki
in hun streven naar onafhan
kelijkheid.
Tijdens de kaping reageerde
een van de Sikh-leiders door
de actie een vaderlandslieven
de daad te noemen Verder
riep hij alle volgelingen op
„strijd te voeren voor een on-i
afhankelijk Chalistan", De In
diase minister van binnen
landse zaken, zelf een Sikh,
waarschuwde in het openbaar
tegen deze „onmenselijke en
anti-nationale handelingen". I
GDANSK De Poolse
vakbondsleider Lech Wa
lesa, die aan scherpe kri
tiek bloot staat van afge
vaardigden op het natio
nale congres van Solidari
teit in Gdansk, heeft gis
teren het compromis over
arbeiderszelfbestuur in de
Poolse bedrijven, er feite
lijk door gekregen. Het
congres keurde namelijk
bij stemming het beleid
van het afgelopen jaar
goed. De kwestie komt
echter opnieuw aan de
orde wanneer het congres
de wet op het arbeiders-
zelfbestuur, zoals die vori
ge week door het Poolse
parlement is goedgekeurd,
zal bespreken.
Reagerend op de onophoudelij
ke kritiek op de leiding van de
bond zweerde Walesa dat hij
zich persoonlijk garant zou
stellen voor de onafhankelijk
heid van de vakbeweging.
"Zolang ik deze beweging leid,
zal zii noch door de partij,
noch door de kerk worden be
heerst". Walesa verontschul
digde zich min of meer voor
de, wat eigenmachtige gang
van zaken in de afgelopen tijd
door er op te wijzen dat er in
het afgelopen jaar geen offi
cieel programma was, maar
dat er toen belangrijke beslis
singen genomen moesten wor-(
den. Hij vond dat niemand'
hard mocht worden aangepakt
wegens gebrek aan democrati
sche gezindheid.
De nationale mijnstaking die king weer werd ingï
gisteren in Polen dreigde te
worden uitgeroepen lijkt weer
even van de baan te zijn. Een
vertegenwoordiger van Solida
riteit die als vergelding voor
het molesteren van een offi
ciële voorman in een mijn in
Silezië was vastgehouden, is
weer op vrije voeten gesteld,
waarna het stakingsparool van
Solidariteit voor een mijnsta-
trokken.
