Vrouwen ziin de kille, taaie
terroristen van de toekomst
Zaak van het jaar"
tegen Haagse
portier begint morgen
0PZ0EKNAAR
DE KRANT KÓMT
OVERAL
PSYCHIATER MULDER IN VANDAAG VERSCHENEN BOEK:
Heroïnevriendinnen op
rooftocht in de Haagse regio
BINNENLAND
LEIDSE COURANT
MAANDAG 28 SEPTEMBER 1981 PAG
„Mensen bij
gijzelingen
aangeboden
aan Van Agt
en Den Uyl
DEN HAAG „De oorlog is nog niet ten einde. Althans
het methodisch voorbereide terrrorisme ziet uit naar nieu
we, ernstiger vormen van anti-democratische en anti-men
selijke acties. We vertoeven slechts in een rustpauze, voor
afgaande aan meer kwalijke vormen van terrorisme. De
slechter wordende economische situatie speelt dit ten zeer
ste in de hand. De verwachting zal helaas moeten zijn dat
de kwaal zich sterk zal uitbreiden. Daarbij zullen gijzelin
gen en kapingen mogelijk eerder komen uit de links terro
ristische hoek, terwijl massale en brute explosieve gebeur
tenissen eerder van rechtse terroristen te verwachten zijn.
Mogelijk dat ontvoeringen tot beider arbeidsveld gere
kend zullen moeten worden".
Een griezelige prognose, maar
van onverdacht deskundige
zijde, van psychiater D. Mul
der namelijk, de man die bij
de grote gijzelingszaken in Ne
derland van de afgelopen ja
ren namens de autoriteiten de
telefonische onderhandelingen
met de daders heeft gevoerd
en zo, meer dan wie ook, de
kans kreeg zijn pappenhei
mers te leren kennen. Zijn
faam op het gebied van de
psychologie van het terrorisme
is dan ook internationaal ver
breid. Hij spreekt zijn sombere
toekomstvisie uit in het boek
„Mensen bij gijzelingen",
waarvan de eerste exemplaren
vandaag zijn uitgereikt aan
premier Van Agt, vice-pre
mier Den Uyl en andere hui
dige of voormalige bewindslie
den die bij de grote gijzelings
affaires betrokken zijn ge
weest.
Nog drie andere zeer deskun
dige auteurs hebben aan het
boek meegewerkt. Prof. J.
Bastiaans natuurlijk die het
verschijnsel „gijzelingen" in al
zijn aspecten belicht. Voorts
prof. W.van Dijk met een bij
drage over „gijzelaars en hun
familie". Dr. H. van der Ploeg
tenslotte die een hoofdstuk
schreef over „de hulpverle
ners". Maar de monografie
van psychiater Mulder, gewijd
aan het verschijnsel „terroris
me", is verreweg de langste en
zal vanwege de aard en de
actualiteit van het onder
werp door een breed pu
bliek van gewone lezers als
het meest boeiend gewaar
deerd worden. Deze verrassen
de uitspraak bijvoorbeeld:
„Verwacht mag worden dat de
vrouw een veel grotere rol in
terroristische activiteiten zal
gaan spelen, daarin zelfs een
leidersrol zal gaan opeisen,
terwijl haar optreden waar
schijnlijk gepaard zal gaan met
meer vijandigheid en een bru
tere aanpak van de slachtof
fers, alsook dat dit zal leiden
tot een taaiere volharding met
betrekking tot het bereiken
van de gestelde doelen".
Imponeerdrang
Een ontwikkeling die de
vrouwenemancipatie wel niet
bedoeld zal hebben. Maar het
gaat die kant uit, meent Mul
der vanuit zijn kennis en er
varing te weten. Hij staaft zijn
mening zo: „Mede op grond
van een sterke imponeer
drang zal de vrouwelijke ter
rorist gemakkelijk kunnen
verworden tot een persoon
die de man moet overtreffen
in kilheid en hardheid en die
aldus haar onderdrukte
machts- en rancunegevoelens
omzet in wreedheid tegenover
het slachtoffer. Wij weten dat
dit bij vrouwelijke terroristen
vaak het geval is. Wij weten
ook dat zij vaak in hun opstel
ling tijdens de onderhandelin
gen en in hun opstelling bij de
berechting alsook tijdens de
detentie aanmerkelijk meer
weerstand bieden dan man
nen in het algemeen doen, en
dat zij ook lichamelijk en
geestelijk veel taaier zijn".
Onderdrukte machts- en ran
cunegevoelens. Sleutelwoor
den in het indringende psy
chologische portret dat Mul
der schildert van de vrouw of
man bij wie zich de breuk
heeft voorgedaan in zijn le
De Palestijnse Leila Khaled, de eerste vrouw die (In 1970) be
kendheid verwierf door terroristische activiteiten. Zij was in dat
jaar betrokken bij de kaping van een EI-AI-vliegtuig.
vensloop waardoor hij voor
taan. zijn eigen lot bewust
ruilt tegen dat van de mede
mens. Enkele citaten.
„Leden van terroristische
groeperingen zijn in zekere
zin hardhorend, zowel men
taal en psychisch als sociaal.
Vanuit hun isolement voelen
ze zich onbegrepen, een toe
stand die gemeenschappelijke
trekken heeft met die welke
men bij geesteszieken vindt,
bij neurotici en ook schizofre-
nen. Het geen aansluiting
hebben met de medemens
leidt vrijwel altijd tot achter
docht. Deze kan zodanig het
psychisch functioneren gaan
beheersen dat het ziekelijk
wordt; men spreekt dan van
paranoia. Eveneens ten gevol
ge van de communicatieve
stoornissen en het isolement
treedt als noodzakelijk ele
ment ter versterking van het
individuele en het "groeps-ik
de noodzaak naar voren om
zich meerderwaardig te voe
len. Men gaat zich dan boven
de domme, onwetende, laffe,
burgerlijke enzovoort mede
mens verheffen en kan deze
tenslotte als minderwaardig
gaan beschouwen".
Übermensch
Wanneer de ander eenmaal
als sterk minderwaardig te
boek is komen staan, zo be
toogt Mulder vervolgens, be
vordert dit de stap naar het
beschikken over deze mede
mens ter bereiking van eigen
doelen ten zeerste. In wezen
is dit proces niet ongelijk aan
wat zich in nazi-Duitsland
heeft afgespeeld. Bij een be
langrijk gedeelte van politie
ke ontvoeringen, gijzelingen
en terreurdaden is ook het
principe van de Übermensch
en de untermensch werkzaam
en wordt een doelbewuste,
extreem zware en vernede
rende behandeling van de
slachtoffers beoogd. In het bij
zonder daar waar religie en
nationalisme samengaan, is
dan ten volle het ideale
draagvlak geschapen waarin
vaandels, leuzen en vlaggen
het geweten vormen van hen
die of niet over voldoende
identiteit beschikken dan wel
wier identiteit geleidelijk ten
gronde is gegaan. Dit alles
leidt weer tot een ziekelijke
meerwaarde van het Zelf.
Om het zielspatroon van de
terrorist dat toch al op of bin
nen het grensvlak van de ab
normaliteit ligt, nog ingewik
kelder te maken, komt er ook
het element van risico-zoe
kend gedrag bij. Mulder:
„Niet alleen het rondsjouwen
met bommen of wapens, maar
ook het zich bloot stellen aan
sluipschutters dan wel het
achternagejaagd willen wor
den door de politie van hele
werelddelen bewijst de be
hoefte aan gevaar met een in
gebouwde, levensgrote kans
dit spel met de dood te moe
ten bekopen. Terroristen zijn
als de pubers die een aantal
jaren terug de gewoonte had
den voorrijdende auto's te
springen om te kijken wie zo
lang mogelijk durft te blijven
staan alvorens weg te sprin
gen. Dit nu is als het ware een
wezenlijke terroristische be
hoefte. In feite is het streven
gericht op een indirecte zelf
moord. Het sterven door een
politiekogel zou daarbij op
mystieke wijze de meerwaar
de kunnen hebben van door
werkende betekenis voor het
terrorisme in de vorm van
martelaarschap".
Afsplistingen
Tot zover (slechts zeer be
knopt samengevat) de per
soonlijkheidsstructuur van de
terrorist zoals psychiater Mul
der die schetst. Er dient mis
schien nog aan toegevoegd dat
het gros van de terroristen af
komstig is uit milieus die be
heerst worden door het alge
meen aanvaarde normsys
teem, met name uit de mid
denklasse.
Nu weer een voorspelling.
„Afsplitsingen", schrijft Mul
der, „ruzies, twisten over leer
stellige uitgangspunten en ge
monopoliseerde eigendoms
rechten op de politieke profe
ten 'van gisteren of morgen
zullen het terroristische land
schap in toenemende mate
gaan kleuren. De mogelijk
heid lijkt aldus groot dat in de
nabije toekomst losstaande
groepjes via opzienbarende
acties zullen gaan wedijveren
in het afgeven van hun visite
kaartje, steeds meer onvoor
spelbaar naar vorm en in
houd, maar in ieder geval
gruwelijk van aard".
Moeten we dan leren leven
met terrorisme? Mulder: „Die
conclusie kan door mij be
paald niet worden gedeeld en
moet naar mijn mening wor
den gezien als een ergerlijk
en niet ongevaarlijk zwakte
bod. Van wezenlijk belang is
een duidelijke en besliste wij
ze van vaststellen van absolu
te grenzen aan welke actie
dan ook door de bestuurlijke
en politieke leiding". Voorts
dient het volgens Mulder uit
te zijn met het vergoelijkende
taalgebruik dat met name de
media nogal eens hanteren
wanneer het om terrorisme
gaat. „Chantage blijft chanta
ge, hoe ethisch of anderszins
welluidend deze ook wordt
verpakt. Zo heb ik het altijd
een ergerniswekkende blun
der gevonden wanneer er ge
sproken wordt over de execu
tie door terroristen van bij
voorbeeld gijzelaars. Men
moet de daad bij zijn juiste
naam noemen, en dat is
moord. Vrijheidsbenemers
vinden het nooit prettig wan
neer men ze door de ontne
ming van pseudo-rechtvaardi-
gingen ontmaskert en met de
neus op de werkelijke draag
wijdte van hun daden drukt".
Culten
Terrorisme vormt een ver
schijnsel dat is gebonden aan
het menszijn, stelt Mulder.
Het is van alle tijden. Maar
onze ingewikkelde, onper
soonlijke, bureaucratische,
„vaderloze" samenleving
biedt er wel een bijzonder
vruchtbare voedingsbodem
voor. Vandaar de waarschu
wing: „De gevaren in de toe
komst lijken vooral te duch
ten van zelfbewuste manipu
lators van de massa en van
charismatische leiders. Mo
derne technieken voor het
maken van aanhangers en
volgelingen staan hun daarbij
in toenemende mate ten dien
ste. Veel slachtoffers, met
name op het terrein van de
culten, zijn van hun persoon
lijkheid beroofd in dier voege
dat hun identiteit volledig
vervaagd is binnen de groep
of secte waarin zij slechts ho
rigen zijn. Bestudering van
het sectewezen zou in veel ge
vallen reeds nu tot de conclu
sie moeten leiden dat hier van
een
geesteli
opperste lichamelijke en
w itelijke onteigening sprake
is, zo dicht aanliggend tegen
wat in terroristische groepe
ringen kan gebeuren dat voor
de toekomst juist hiervan een
grote dreiging uitgaat in de
richting van het terrorisme".
Valt er ook gevaar te duch
van allerlei bewegingen
actiegroepen (krakers, Doij
waard Dicht, Onkruit) die
wapen van de burgerlijke
gehoorzaamheid niet scl
wen? „Naar het mij vo<
komt", antwoordt Muld
„kan worden gesteld en gei
dat iedere groepering die z
onvrede in de richting v,
acties doet verlopen, zi
heeft te wapenen tegen
wervende en sturende krat
van kleine groeperingen j
peractivisten, sterk sympat
serend met, dan wel nai
verwant aan of reeds betrol
ken bij terroristische groej
ringen. Iedereen die z
krachten wijdt aan het uitdi
gen van een op zichzelf toe
juichen stellingname do
middel van in de huidi
maatschappij aanvaarde te< j
nieken en tactieken, die i
zich tezelfdertijd en bij voo
during goed het gevaar te n
liseren dat er in besloten li
namelijk dat de zuiverhe t
van zijn doelstellingen do i
nevenverschijnselen derm:
wordt aangetast dat de
meenschap met het teroris i
sche kind ook zijn frisse ba l
water zou kunnen weggooi® i
Wanneer zich misstandi
voordoen (bijvoorbeeld bou' I
materialen roven om e I
kraakpand om te bouwen 11
een vesting) zouden ze duid i
lijk moeten maken dat hie i
voor groeperingen verar l
woordelijk zijn die gerecb I
vaardigde acties misbruik! i
voor andere, puur destructi I
ve belangen. Want het z( j
deze laatste groepen die, ze I
al met een been in het tern
risme staande, van de situali
proberen te profiteren dop
ook anderen over de streep
trekken".
PIET SNOEld
N.a.v. „Mensen bij gijzeliu
gen" door Prof. dr. J. Ba
tiaans, D. Mulder, psych
ter, prof.dr. W.K. van Di
en dr. H.M. van der PI»
Sijthoff's Uitg.mij;
37,50
Pr
GROTE BELANGSTELLING VOOR PROCES VERWACHT
DEN HAAG Veiligheidsmaatrege
len en de verwachting dat nog niet
eerder bekend geworden gruwelijkhe
den openbaar worden gemaakt heb
ben aan de vooravond van het ge
ruchtmakende proces tegen de van
meervoudige moord verdachte 31-jari-
ge Haagse nachtclubportier Koos H.
ertoe geleid dat deze rechtszitting nu
al bestempeld wordt tot de „zaak van
het jaar". Rechtbankverslaggevers uit
binnen- en buitenland en parketwach
ten krijgen morgen de niet eenvoudi
ge taak opgelegd de tijdens de moor
den gepleegde wreedheden in detail te
moeten aanhoren. Een met kogelvrij
glas beveiligde publieke tribune moet
de gedaagde vrijwaren van acties, het
zij uit woede of om hem te bevrijden.
Op vijf dagen na is het precies één jaar
geleden dat de Haagse portier Koos H.
werd aangehouden op verdenking van
moord op het 11-jarige Wassenaarse
meisje Edith Post. In de inmiddels ver
streken twaalf maanden werd hem niet
alleen deze, maar ook twee andere moor
den en enkele gewapende overvallen
aangerekend. De overvallen zou hij sa
men met anderen hebben gepleegd, e-
venals de aanranding en verkrachting
van een paar jonge vrouwen. Een aantal
oude kennissen van de portier uit de
Haagse onderwereld is voor die feiten
inmiddels door de rechtbank veroor
deeld. De man die de komende dagen
het middelpunt is van deze „zaak van
het jaar" blijft ondanks de aangedragen
bewijsstukken hardnekkig ontkennen.
Slachtoffers
Op 2 oktober werd in de Wassenaarse
duinen het stoffelijk overschot van het
schoolmeisje Edith Post ontdekt. De poli
tie constateerde een gewelddadige dood:
met een ingeslagen schedel en wurgspo-
ren in de nek werd het slachtoffertje
door een voorbijganger in het spaarbek
ken van de Duinwaterleiding nabij het
Wassenaarse Slag opgemerkt.
Het hierop ingestelde buurtonderzoek,
gesprekken met mede-leerlingen en het
ontvangen van waardevolle tips leidden
al snel tot de arrestatie van de nacht
clubportier.
Tijdens een huiszoeking in zijn woning
aan de Haagse Zuidwal trof de recherche
voorwerpen aan, die het bewijsmateriaal
zouden kunnen vormen voor de moord
op Edith Post, evenals op die van de 18-
jarige Schiedamse Emy den Boer en de
12-jarige Haagse Tialda Visser. De
vondst van onder meer deeltjes van oor
bellen, die eigendom bleken van de
Schiedamse studente, en de ontdekking
van bloedsporen van één der slachtoffers
op de matras en de vloerbedekking we
zen Koos H. aan als verdachte.
Hongerstaking
Half juli ging de portier in het Huis van
Bewaring in Maastricht in hongerstaking
uit protest tegen zijn behandeling. Vol
gens zijn advocaat, mr. J. Th. Duijnstee,
bracht hij zijn tijd door in volstrekte iso
latie. Na 43 dagen gaf de Hagenaar zijn
protestacatie op, nadat hem was medege
deeld dat hij zou worderi overgeplaatst
naar de Bijlmerbajes in Amsterdam.
De Haagse rechtbank, onder leiding van
president mr. Kootte, heeft deze week
twee dagen (dinsdag en woensdag) uitge
trokken voor deze zaak. In deze dagen
zal men hoogstwaartschijnlijk niet ver
der komen dan de behandeling van de
stapelshoge processen-verbaal en moge
lijk het requisitoir van officier van justi
tie mr. R.A. Schimmel. Het horen van
maar liefst zestien door mr. Duijnstee
opgeroepen getuigen maakt het waar
schijnlijk nodig dat het aantal zittingsda
gen er zijn vier dagen berekend voor
het hele proces moet worden uitge
breid. Alleen al het pleidooi van mr.
Duijnstee op 13 oktober neemt zeker een
dag in beslag. De advocaat sluit niet uit,
dat hij zijn betoog de volgende dag weer
moet voortzetten.
Zwijgzaamheid
Als Koos H. schuldig is aan de drie
moorden, pleegde hij ze dan alleen of
werd hij daarbij geholpen? Dit is één van'
de vele vragen waarmee de rechtbank
zich de komende dagen gaat bezighou
den. De bedoeling is dat het antwoord op
die vraag de rosblonde, 1.90 meter lange
ex-nachtclubportier morgen vanachter
het pantser van zwijgzaamheid haalt dat
hij sinds zijn arrestatie om zich heen
heeft getrokken.
„Met die zwijgzaamheid valt het overi
gens nogal mee", stelt de jongere collega
op het kantoor van mr. Duijnstee, de ad
vocaat mr. E.J. Eggink. „Onze cliënt
heeft voortdurend ontkend dat hij ook
maar iets met de drie moorden te maken
heeft gehad. Meer heeft hij in feite dus
niet te zeggen".
Volgens mr. Eggink heeft zijn cliënt alle
tijd actief meegedacht wie dan eventueel
staat dat Koos H. het heeft gedaan, zijn
de bewijzen daarvoor nog door niemand
geleverd. Het advocaten-duo zegt het in
hoge mate te betwijfelen of de officier
van justitie die deze zaak in handen
heeft daar tijdens het proces wel in
slaagt De advocaten zetten grote vraag
tekens bij het bewijsmateriaal dat ze in
middels onder ogen hebben gekregen. Ze
spreken in dit verband zelfs van talloze
„rariteiten" die zij in de processtukken
zouden hebben aangetroffen. Welke pre
cies? Op die vraag gaan ze nu liever nog
niet op in. Mr. Eggink: „Voor ons staat
vast dat Koos het niet heeft gedaan".
Spanning
In het Paleis van Justitie aan de Juliana
van Stolberglaan is de spanning onder
het personeel, met name onder de'par
ketpolitie, te snijden. Bezorgdheid tekent
zich af op de gezichten van de parket
wachten en de deurwaarder, die verant-
woordelijk zijn voor de orde en veilig
heid op de met kogelvrij glas uitgeruste
publieke tribune en in de rechtszaal. Het
verwachte legertje journalisten en teke
naars dat zich morgenochtend om half
tien in de hal van het gerechtsgebouw
aandient, vormt voor hen misschien nog
het minste probleem. Ruim een week te
voren wist men bij Justitie namelijk al'
hoe groot de belangstelling van de pers
zou ziin voor deze zaak. Over de publie
ke opkomst tast men echter in het duis
ter.
Afgaand op geruchten houden de par
ketwachten ernstig rekening met de mo
gelijkheid van een bevrijdingsactie of
een aanslag. Om het parketpersoneel
niet dagen achtereen te confronteren
met onsmakelijke details van de moor
den wordt elke dag een nieuwe ploeg in
gezet
Ernst-Jan Beeuwkescreatie In het
Scheveningse Kurhaus.
MODE
SCHEVENINGEN '81
Afgelopen weekeinde heeft het in
Scheveningen gegonsd van de mode-
aktiviteiten. Max Heymans en
Frans Molenaar toonden zaterdag
middag in het Kurhaus hun winter
collecties 1981/82. Voor 42,50 gulden
konden de bezoekers onder bet genot
van een Thé Complet of een Cock
tail Complet de nieuwste creaties
voor het komende seizoen bewonde
ren. Voor 65 gülden kon modebewust
Den Haag 's avonds tijdens een buf
fet van vijf gangen Ernst Jan
Becuwkes' elegant-klassieke haute
couture bewonderen.
Maar ook de meer betaalbare jonge
mode beeft een plaatsje gekregen in
Mode Scheveningen '81. In het cir
custheater presenteerde Ad Visser
voor een schappelijke toegangsprijs
615 gulden) de Number One collectie
van De Bijenkorf voor heren en de
B'way voor vrouwen. De collectit i
werd geshowd door de swingendti
balletgroep van Penney de Jager i
Het programma werd omlijst me c
optredens van .Jïabe" en Doris (pla\ r
back) D The Pins. De presentatie
begon een halt uur later dan voor
zien, doordat de groep ,J?abe" te laa
arriveerde. De B'way volgt niet di\
rechte lijn in de mode, maar dtz
kronkelige B-wegen. De Number
One collectie bevat een totaal pak t
ket voor de jongeman, uitgezonden
schoenen, waarbij gestreefd wordl\
naar een hoge mate van exclusivi}
telt
Op de promenade voor het Kurhaus}
presenteerde Judith Bosch tenslotte f
het Concours d' Elegance, een parade
van 50 antieke automobielen van de
Historische Automobiel Vereniging.
De chauffeurs en passagiers waren
volledig in de ouderwetse stijl ge
kleed.
OFFICIER EIST EEN JAAR CEL
DEN HAAG Twee aan heroïne verslaaf
de vriendinnen uit Amsterdam en Leiden
(21 en 20 jaar) stonden terecht bij de recht
bank in Den Haag op verdenking van een
groot aantal inbraken en diefstallen in on
der meer Den Haag en omliggende gemeen
ten. De officier van justitie eiste tegen bei
den twaalf maanden celstraf, waarvan drie
maanden voorwaardelijk met een proeftijd
van twee jaar.
De beide dames, die al aanzienlijke tijd ver
slaafd waren, haalden hun buit uit winkels in
Leiden, Valkenburg, Voorschoten, Wassenaar
en verschillende andere plaatsen. Ook waren
zij op het inbrekerspad geweest Dit betrof in
sluipingen onder meer bij een groot-winkelbe-
driji in Valkenburg. Daar haalden ze na slui
tingstijd een 25-tal tv-toestellen weg. In Leiden
op het Schuttersveld werd een aantal gepar
keerde auto's leeggehaald. De buit daar bestond
onder meer uit cassetterecorders en radio's. Uit-
verschillende winkels werden voorts nog 45
broeken en 20 shirts ontvreemd. De vriendin
nen zeiden tegen de rechtbankpresident zelf
standig van de heroïne af te willen komen.
Daar bleek de president weinig fiducie in te
hebben. Het vonnis is op 2 oktober.
ADVERTENTIE
Twee auto's
vernield bij
frontale
botsing op
Rijksstraatwi
WASSENAAR Scl
trekken bij het remmen
vanmorgen de vermoed
ke oorzaak van een fron
botsing op de Rijkssti
weg. Bij de botsing wi
drie auto's betrokken, w
van er twee volledig wer
vernield. Twee bestuur!
raakten licht gewond.
Een auto, bestuurd door
53-jarige ambtenaar uit V
schoten, reed in de rich
Den Haag op de Imkert
van de rechterweghelft.
hoogte van Kerkehout ro
de bestuurder remmen
auto's vóór hem. Bij het r
men trok de auto scheef i
links, waardoor hij op de v
helft bestemd voor tegel
fers terecht kwam. De
wam hierdoor frontaal
botsing met een auto, bestu
door een 30-jarige Hagen
Een derde auto, bestuurd
een 39-jarige man uit Vli
dingen, liep bij de botsing li
te plaatschade op. De Ha!
bestuurder moest met een
keifractuur en glaswonden
het gelaat in het ziekenl
Bronovo worden opgenom
de Voorschotenaar behoe
niet te worden opgenomen.
