Christies Amsterdam
centrum voor Europa
Hoorzitting Wereldraad over
kernwapens en ontwapening
Studentenpastoraat staat
in menig opzicht in de kou
in
^fWSTT^ NIEUW ONDERKOMEN IN MUSEUM
„Record-opbrengsten
geven vertekend beeld"
81 sportvliegtuigen
maken rondvlucht
boven Nederland
Minister
beperkt
visvangst
verder
KORTE METTEN
kerk
wereld
KUNST
LEIDSE COURANT
DINSDAG 22 SEPTEMBER 1981 PA(
AMSTERDAM Met een vei
ling van een rijke collectie schil
derijen en aquarellen uit de ro
mantische, Haagse en Amster
damse school en schilderijen uit
de 16de, 17de en 18de eeuw opent
Christie's donderdag 1 oktober
de nieuwe behuizing in Amster
dam. Het internationale veiling
huis, met hoofdvestigingen in
New York en Londen heeft in
Europa als centraal punt geko
zen voor Amsterdam: het voor
malige Scheepvaartmuseum aan
de Cornelis Schuytstraat. Tot de
eerste kijkdag, 26 september,
gonst het van de bouwactivitei
ten in het historische pand: van
buiten al helder rood, van bin
nen enigszins verstoft en rumoe
rig. Directeur drs. A. Baart:
„Wanneer het gebouw voor het
publiek wordt geopend, zal van
de verbouwing niets meer te
merken zijn. Dan staat een pand
gereed, dat door ons als centraal
punt wordt beschouwd voor
Noord-Europa. Belangrijke vei
lingen die tot dusver ook in an
dere Europese steden werden ge
houden, gaan voortaan naar Am
sterdam, waarmee deze hoofd
stad een oude functie terug
krijgt, die van kunstcentrum".
Het voormalige scheepvaartmuseum vol
doet aan de eisen, die een dergelijk ver
maard veilinghuis aan een centraal vei
linggebouw moet stellen. In de drie ver
diepingen met kelder worden onder
meer gevestigd twee veilingzalen, kan
toorruimten voor experts en medewer
kers en opslag. Een blik op de opgesla
gen veilingstukken levert de bevestiging
Dinsdag 6 oktobèr: deze gouden
Lodewijk XV beker.
op van wat drs. Baart opmerkte: „Het
publiek krijgt door publicaties van re
cord-opbrengsten de indruk, dat het bij
een veiling als bij ons zou gaan om uit
sluitend kostbaarheden. Dat is niet waar;
het komt inderdaad voor, dat op een vei
ling een schilderij voor tonnen wordt
verkocht. Maar het grootste deel van de
veilingstukken wordt gevormd door
voorwerpen, die voor iedere belangstel
lende betaalbaar zijn. Tja; tenzij twee Ja
panners tegenelkaar op zitten te bieden.
Dan is niets voorspelbaar".
De naam Christie's dateert uit het mid
den van de achttiende eeuw; de Engels
man James Christie, aanvankelijk mari
neman bouwde op 36-jarige leeftijd een
eigen zaak op, met de naam van iemand
die het mooi kon vertellen en nog beter
kon doorverkopen, betrouwbaar en tot
in de hoogste kringen.
Dit is zo gebleven! althans in de naam
Christie's, tot de dag van vandaag. Al
leen hebben kunsthistorici het dagelijks
werk overgenomen, met vestigingen van
Christie's in Noord- en Zuid-Amerika en
Europa. Wat Noord-Europa betreft heeft
Christie's een groot aantal vestigingen,
waarvan de nieuwe behuizing in Am
sterdam, na Londen, middelpunt moet
worden. Baart: „Amsterdam had in
voorgaande eeuwen een centrale functie,
die wat de kunsthandel betreft enigszins
verloren is gegaan. Maar Amsterdam
heeft nog steeds naam in internationale
kunstkringen en wat verloren ging, kan
opnieuw worden opgebouwd. Bovendien
ligt Amsterdam geografisch ideaal, waar
door deze stad in de pas kan lopen met
Londen en Genève.
De veilingen van Christie's zijn in Ne
derland sinds oktober 1974 in het Singer-
museum in Laren gehouden. De veiling-
opbrengst was in het eerste jaar ruim
een miljoen gulden, tegen ruim zeven
miljoen in de eerste helft van dit jaar.
Voor Christie's ruimschoots voldoende
om in Amsterdam met ruimere plannen
verder te gaan.
Het verschil tussen venduhuizen en vei
lingen als die van Christie's ligt voorna
melijk in de wijze waarop collecties wor
den samengesteld en garanties worden
gegeven op originaliteit. Directeur Baart:
„Vergissingen kunnen overal worden
gemaakt. Maar als wij een fout hebben
gemaakt, kan de koper zijn aanwinst te
ruggeven, waarna hij zijn geld terug
krijgt. Bovepdien kunnen wij met grote
zorg de aard van de te veilen stukken te
voren bepalen, van eenvoudig tot zeld
zaam. De komende weken staan grote
veilingen op het programma: na de ope
ningsveilingen op 1 oktober, wordt 2 ok
tober 19de eeuwse schilderijen, aquarel
len en sculpturen geveild, 6 oktober Hol
lands goud, zilver en juwelen, 13 oktober
tegelcollectie en zo zijn er om de paar
dagen nieuwe veilingen.
Drs. Baart, die met H. Nijstad de directie
vormt, is de man die zoekt en onder
zoekt en bij wie de telefoontjes komen-
over bij grootmoeder gevonden antiek.
Hem zijn de meest wonderlijke gevallen
bekend: van de vrouw die met twee losse
panelen kwam aanzeulen en niet wist
welke rijkdommen zij bezat; een andere
vrouw die een bed van Lodewijk de
Vijftiende had gekocht, dat te klein
bleek, waarop zij vroeg om een maat
groter, dus een Lodewijk de Zestiende.
„Opvallend blijft onkunde bij het pu
bliek, hoewel niet onlogisch. Voor veel
mensen zijn zaken die van grootouders
afkomstig zijn, onherkenbaar oud en dus
antiek en dus van grote waarde. Maar je
moet wel weer lachen als je het. verwijt
naar je hoofd krijgt, dat een stuk nooit
van Napoleon kan zijn geweest. Het was
van grootmoeder, zeggen ze."
Ook voor drs. Baart blijft het veilingwe
zen een onvoorspelbare gebeurtenis.
„Kunstkenners kennen doorgaans de
waarde wel van de meeste stukken. Die
weten ook, dat kunstenaars die bij leven
al beroemd waren, honderd maal het
zelfde maakten, omdat ze er zulke aar
dige prijzen voor kregen. Niettemin
komt het voor, dat belangrijke stukken
Het nieuwe onderkomen van Christies in Amsterdam, het voormi
scheepvaartmuseum.
voor relatief weinig geld worden ver
kocht en wanneer er een paar mensen
zijn die tegen elkaar zitten op te bieden,
hou dan je hart maar vast, dan is elke
grens zoek. Ook als het gaat om dingen
die nog geen tiende waard zijn van de
prijs die uiteindelijk wordt betaald".
Maar dit soort zaken zijn uitzonderingen;
regel is, dat fraaie stukken niet direct
zeldzaam hoeven te zijn en goedkoper op
een veiling zijn te krijgen dan bij een ge
middelde antiquair. De uitzonderU
halen echter de publiciteit en zijn
antwoordelijk voor het beeld dat he
bliek krijgt van antiekveilingen.
Baart: „Het is moeilijk dit beeld
wereld te krijgen. Aan de andere
zit ik nog steeds te wachten op de
ontdekking: iemand die met het 1
stuk van de Nachtwacht komt aa
pen; het is onwaarschijnlijk dat di'
gebeuren, maar het is nog steeds zc g
FRITS BROMB ®n
Vrouw bekent
overval op
uitzendbureau
KERKRADE Een 20-jarige
vrouw uit Kerkrade heeft gis
termiddag na haar arrestatie
tegenover de politie bekend
een overval op een uitzendbu
reau in Kerkrade te hebben
gepleegd. Drie dagen geleden
liep zij het-uitzendbureau bin
nen en bedreigde de vrouw
achter de bdlie met een lucht
drukpistool. Zij dwong haar
het aanwezige geld af te ge
ven, in totaal 5.500 gulden. In
de drie dagen dat zij onvind
baar was voor de politie, gaf zij
bijna al het geld uit aan kle
ding en drank. Bij haar arres
tatie waren er nog maar enke
le honderden guldens over.
Reddingboten
meestal voor
recreanten
ROTTERDAM Water
sporters en sportvissers blij
ken de grilligheden van de
Noordzee nogal eens te on
derschatten. Driekwart van
de 107 tochten die dit jaar
door de Koninklijke Zuid-
Hollandse Maatschappij tot
Redding van Drenkelingen
uit Rotterdam werd uitge
voerd, was nodig om deze re
creanten weer veilig op de
wal te brengen.
Bij de acties werden 146 men
sen gered. De hulpverlening
aan windsurfers levert speci
fieke problemen op. omdat het
van de kant af moeilijk is te
zien of zij gewoon weer zijn
omgevallen of in nood verke
ren. In overleg met de Neder
landse windsurfbond bqigt de
reddingmaatschappij zich mo
menteel over de veiligheid
sproblemen van de plankzei
lers.
ROTTERDAM „Met het
organiseren van de Neder
landse Rondvlucht wordt
een traditie hersteld, die be
gon in 1932 en na korte on
derbrekingen in 1969 werd
afgebroken. Het 55-jarig be
staan van de Rotterdamse
Aero Club (RAC) wordt
aangegrepen om in samen
werking met de Koninklijke
Nederlandse Vereniging
voor Luchtvaart deze oude
traditie in ere te herstellen",
aldus de heer Zandvliet,
voorzitter van de RAC. In
totaal doen er 81 sportvlieg
tuigen aan deze vlucht mee.
De RAC, gefuseerd met de
Haagsche Aero Club, is met
z'n 55-jarig bestaan de oudste
Aero Club van Nederland. Tot
de oorlog werd van de leden
verwacht dat zij in het bezit
waren van een vliegtuig, maar
hierin is, volgens voorzitter
Zandvliet, gelukkig verande
ring gekomen. Momenteel
hebben de 300 leden, dankzij
de aanwezigheid van de Natio-.
nale Luchtvaart School, de be
schikking over 10 vliegtuigen.
Begin- en eindpunt van de
vlucht, waaraan ook 12 buiten
landse toestellen deelnemen, is
Rotterdam. Zaterdagochtend
vertrekken de vliegtuigen
richting Eelde, waarna ze de
zelfde dag nog in Zuid-Lim
burg verwacht worden. De
volgende dag vliegt men via
Midden-Zeeland weer terug
naar Rotterdam. Bij mist 's
ochtends vertrekt men zater
dag in de loop van de dag van
uit Rotterdam rechtstreeks
naar Limburg.
Minister De Koning
DEN HAAG Minister De Koning van landbouw en visse
rij zal de voor dit jaar toegestane vangsthoeveelheden van
andere vissoorten dan tong, schol en haring wijzigen. Bo
vendien mag de minister tot volgende week dinsdag, de dag
van de eerstvolgende EG-visserijraad, bepalen dat de Neder
landse vissers van deze „andere soorten" niet meer dan drie
kwart van de eerder vastgesteld hoeveelheden mogen opvis
sen. De stichting Nederlandse visserij overweegt het uitlok
ken van een proefproces tegen deze ministeriële bevoegd
heid.
Volgens een mededeling van Landbouw en Visserij, is het niet
erg waarschijnlijk dat de minister van zijn bevoegdheid gebruik
zal'maken. Het besluit is echter genomen om te voldoen aan
EG-verplichtingen. Zolang de Visserijraad niet tot oven
ming is gekomen acht de Europese Commissie haar eij1
stellen bindend. Als algemene maatregel zal zij vangsti
len goedkeuren die niet uitgaan boven driekwart van'
eerder dit jaar had vastgesteld.
De maximale vangsthoeveelheid voor makreel in alle wal
verlaagd van 28.000 tot 22.000 ton, voor kabeljauw in de
zee verhoogd met 5000 ton. Vangstverboden gaan geldi
sprot in de Noordzee, voor koolvis bij de Hebriden en
ring in de Ierse zee. Volgens de stichting van de Ned<
visserij gaat het weliswaar niet om grote hoeveelhedei
meer om het principe. „Wij betwijfelen of de minister!
voegdheid kan hebben om eenmaal vastgestelde quota
verminderen", aldus de secretaris van de stichting. „Tot n
zo zei hij, „heeft de minster toegestaan dat vissers hun in "1
ele quota helemaal opvisten, ook als het nationale quotyJ
een vissoort al op was".
De Zweedse oud-premier Olaf Palme
en de secretaris-generaal van de We
reldraad van Kerken, Philip Potter,
zullen de openingstoespraken houden
op de hoorzitting over kernwapens en
ontwapening, die de wereldraad van
23 tot 27 november in de Vrije Univer
siteit te Amsterdag belegt.
Deskundigen op het gebied van kernwa
pens en van ontwapening zullen getui
gen voor een groep van achttien verte
genwoordigers van de kerken. In deze
groep hebben zitting politici, leden van
de rechterlijke macht, hoogleraren en
kerkleiders. Doel van de hoorzitting is
enerzijds inzicht te krijgen in de belang
rijkste problemen op dit gebied in de ja
ren tachtig en anderzijds zowel het ker
kelijk denken als handelen terzake te
bevorderen.
De hoorzitting wordt geleid door de An
glicaanse bisschop John Habgood (Dur
ham, Engeland). Andere leden zijn de
oud-senator Jouhn C. Culver (Verenigde
Staten), de oud-vertegenwoordiger van
Zambia bij de Verenigde Naties me
vrouw Gwendoline Konie, de Indonesi
sche generaal T. B. Simatupand en dr.
Helmut Simon, lid van het hooggerechts
hof in West-Duitsland. Om een zo even
wichtig mogelijke vertegenwoordiging
van deskundigen te waarborgen, zullen
hun namen pas worden bekendgemaakt
als de hele lijst definitief is.
Ruim driehonderd waarnemers van le-
denkerken, wetenschappelijke instituten
en vredesbewegingen zullen de hoorzit
ting bijwonen. De conclusie van de hoor
zitting worden weergegeven in een ver
klaring aan het eind van de bijeenkomst.
Een definitief rapport, dat volgend jaar
voorjaar verschijnt, zal waarschijnlijk
een rol spelen op de algemene vergade
ring van de Wereldraad van Kerken, die
in juli 1983 te Vancouver (Canada) wordt
gehouden.
De wereldraad besloot tot de hoorzitting,
nadat de conferentie over geloof, weten
schap en toekomst (Boston 1979) de ker
ken opriep meer aandacht te besteden
aan de kernwapenwedloop. De hoorzit
ting wordt georganiseerd door de
wereldraadafdelingen Kerk en Samenle
ving en Internationale Zaken. De VU
heeft haar faciliteiten gratis ter beschik
king gesteld.
Paul Abrecht directeur van de werel-
raadafdeling voor Kerk en Samenleving
noemde het puut toeval, dat deze hoor
zitting plaatsvindt in de periode waarin
de NAVO moet beslissen over de plaat
sing van 572 kruisraketten.
„Studentenpastores: roependen
in de woestijn?" is de titel van
een rapport, dat in opdracht van
de Radboudstichting bij gelegen
heid van haar 75-jarig bestaan is
samengesteld. Het is een inven
tariserend onderzoek naar het
functioneren van het studenten
pastoraat in de elf Nederlandse
steden waar universiteiten of ho
gescholen aanwezig zijn.
Het rapport constateert, dat het studen
tenpastoraat onvoldoende steun krijgt uit
de universitaire wereld, in een gespan
nen verhouding staat tot de achtergrond-
kerk en moet worden verricht met te
weinig mensen als gevolg van de zwak
ke financiële en juridische positie van de
medewerkers. Een vierde knelpunt is de
uiterst ondoorzichtige organisatiestruc
tuur van de pastoraten.
Het pastoraat onder de studenten en
met name het katholieke studentenpas
toraat verkeert in ernstige financiële
moeilijkheden en moet het daarom met
te weinig mensen doen. Deze moeilijkhe
den worden volgens het onderzoek voor
al veroorzaakt door het isolement ten
opzichte van de bisschoppen, waarin het
studentenpastoraat door zijn uitdrukke
lijk oecumenische opstelling is komen te
verkeren. De contacten met de achter-
grondkerken zijn dan ook minimaal, zo
wel landelijk als plaatselijk.
Het studentenpastoraat beschouwt zich
zelf als universitair welzijnswerk maar
wordt als zodanig nauwelijks gewaar
deerd en gehonoreerd. Ook vanuit de
studenten zelf komt onvoldoende onder
steuning. De verminderde belangstelling
voor kerkelijke religiositeit heeft ook in
het studentenpastoraat haar invloed
doen gelden. Bij de studenten bestaat
echter wel grote belangstelling voor het
groepenwerk, dat het pastoraat verzorgt.
Volgens het rapport blijkt hieruit, dat er
behoefte bestaat aan geestelijke begelei
ding.
Het feit, dat Leiden Eindhoven, Twente
en Wageningen geen „volledig bevoegde
pastor" hebben, levert volgens het rap
port problemen op bij de liturgievierin
gen. Soms wordt een oplossing gevonden
door een priester van buitenaf aan te
trekken, maar soms ook wordt de oplos
sing gevonden door de dienst aan te dui
den als agapèviering, gebedsdienst of oe
cumenische viering en heel uitdrukke
lijk niet als eucharistieviering.
Op deze manier probeert men kerkrech
terlijke problemen te omzeilen. In het al
gemeen gaan de bisschoppen noodge
dwongen met dergelijke oplossingen ak
koord, zoals zij ook noodgedwongen ak
koord gaan met het aanstellen van leken
en gehuwde priesters.
In de elf steden met universiteiten of ho
gescholen telt het rooms-katholiek stu
dentenpastoraat twintig pastoraatsmede-
werk(st)ers, van wie zes leken, acht
priesters en zes gehuwde priesters. Er
zijn vijf vacatures. Het Amsterdamse stu
dentenpastoraat is hierbij niet meegeteld,
omdat hier naar eigen opgave geen vas
te, bezoldigde medewerkers zijn.
stink zuil
reeks belangrijke geschriften van de
paus, van centrale bestuursorganen
van de kerk en van de wereldkerk in
het algemeen het licht doen zien. Als
eerste verschijnt binnenkort de Ne
derlandse tekst van de recente pause
lijke encycliek over de arbeid, voorts
de boodschap van de paus tot het eu
charistisch congres in Lourdes en de
rede van kardinaal Willebrands over
eucharistie en kerkeenheid op dat
congres. De uitgave is mogelijk nu
het Vaticaan heeft toegezegd teksten
van encyclieken ook meteen in het
Nederlands uit te geven. Tot nu toe
moest de verschijning van de Neder
landse uitgave wachten op tijdrovend
vertaalwerk.
Voor de tweede keer in korte tijd is in
Guatemala een Amerikaans priester ver
moord en wel de franciscaan John David
Troyer, die al vele jaren in het land
werkzaam was, onder meer als adviseur
van landbouwcoöperaties. Zijn lijk werd
gevonden bij een boerderij in het westen
van het land. In juli werd de Ameri
kaanse priester Stanley Rother doodge
schoten in het parochiehuis van Santiago
de Attilan. Er zijn dit jaar al twaalf
priesters vermoord in Guatemala. Behal
ve uit het land zelf afkomstig uit de Ver
enigde Staten, Canada en Italië.
Voor de eerste keer in dertig jaar zal
een delegatie van katholieken uit de
volksrepubliek China kunnen deelne
men aan een oecumenische bijeen
komst in het buitenland. De delegatie
bezoekt van 2 tot 9 oktober Canada en
beantwoordt daarmee een bezoek aan
China van een delegatie van de Cana
dese raad van kerken in juli. Ook de
twee zonder goedkeuring van de Hei
lige Stoel gewijde bisschoppen Mi
chael Fu Tieshan en Anthony Tu Shi-
hu-a maken deel uit van de delegatie.
Op woensdag 7 oktober, feestdag
Onze Lieve Vrouw van de Heilige
zenkrans, wordt vanuit Noordwijk,
den, Gouda, Den Haag, Delft en Ro
dam ook voor omliggende gemeei
een eendaagse pelgrimstocht geo
niseerd naar Banneux-Notre Dame.
thema van de bedevaart luidt „De H
ge Eucharistie verbindt ons met Chri
en met elkaar". Men kan zich opgev«
het Diocesaan Banneuxsecretariaat.
bus 16, Meeuwenbeemd 1, Nootdorp
Met de plechtige overdracht van i
zijramen in het koor van de St.-S
hanskerk in Mainz, is het werk
de Russisch-Franse joodse kunsten
Marc Chagall aan genoemde kerk
tooid. Chagall, die vierennege
jaar is, heeft eerder al drie ral
voor de kerk gemaakt. De zes rai
zijn elk tien bij 1,75 meter groot,
gall is er in 1978 aan begonnen.
Bij gelegenheid van de diakenwiji
zaterdag van zes studenten aan het s<
narie van Rolduc is namens paus Jol
nes Paulus II een telegram gestu
waarin onder meer staat: „Graag ve
kert de Heilige Vader de toekom!
diakens van het bisdom Roermond
zijn innig gebed, opdat zij trouw zu
zijn aan de geheel eigen genade en
onherroepelijke overgave welke het
conaat inhoudt. Tegelijk wenst hij v»
dat hun voorbeeld nieuwe roepingen
wekt in alle bisdommen van Ne
land."
