Gouden greep levert
zilver en brons op
Ruitertop
handhaaft zich
Hurling, óf: hoe raak je
een paar tanden kwijt':
KAMERGENOTEN
BESLUITEN EK
ZWEMMEN GOED
Poloverlies tot besluit
SPORTTRIBUIME
LEIDSE COURANT
MAANDAG 14 SEPTEMBER 1981 PAGINA!
SPLIT De gouden greep
om bij de inkwartiering in ho
tel Split Jolanda de Rover en
Conny van Bentum op een
kamer onder te brengen,
hooft Nederland, op de laat
ste dag van de Europese
zwemkampioenschappen zil
ver en brons bezorgd. Terwijl
do rest van het gezelschap al
aan hot koffers pakken ging,
moesten deze twee meisjes
zich concentreren op hun
laatste race. „Dat was best
moeilijk", aldus Jolanda de
Rover, „lederen zegt natuur
lijk dat je goed moet zwem
men, maar zelf zijn ze al
klaar". Nu hadden de twee
steun aan elkaar en waar dat
toe leidde, zijn zelfs de Oost
duitsers een beetje van onder
de indruk gekomen. Jolanda
de Rover, de achttienjarige
atheneum-leerlinge uit Bui-
tenveldert verbeterde het Ne
derlands record op de 200
meter rugsiag met bijna twee
seconden en legde als eerste
en enige Westeuropese be
slag op het zilver.
Voor het overige scoorde
Oost-Duitsland bij het dames-
zwemmen met uitzondering
van de schoolslag steeds een
en twee. Anett Kuenzel, ver
antwoordelijk voor deze
„blaam op het blazoen", ver
liet met betraande ogen het
bad. De twee jaar jongere
Conny van Bentum, die even
als De Rover in de vijfde klas
van het atheneum zit, duwde al
even energiek tegen het Oost-
duitse overwicht aan. Bij haar
eerste bronzen medaille (op de
100 meter vrije slag) was het
verschil met de donker ge-
vooisde DDR-zwemsters nog
een volle seconde, nu was het
beduidend minder.
„Ik denk dat Conny de stap
heeft gemaakt naar de kans-
hebsters" stelde bondscoach
Bert Sitters tevreden vast. „Zo
van: daar wordt op gelet". De
Barneveldse zwemster is met
recht de opvolgster van Enith
Brigitha, die in 1976 bij de spe
len van Montreal met precies
dezelfde tijd ook derde werd.
Brigitha heeft altijd de pech
gehad tegen superzwemsters
als Cornelia Ender en Barbara
Krause te moeten aantreden.
De huidige Oostduitse vrij-
eslagzwemsters missen die
klasse. De donkerblonde win
nares Carmela Schmidt die
eerder de 800 meter op haar
naam had gebracht, bleef bo
ven de twee-minutengrens ste
ken. Nog een klein rukje en
Van Bentum kan haar aan.
Of dat er echter van zal ko
men, is zeer de vraag. In Ne
derland is de volgorde nog al
tijd: eerst school en dan zwem
men. In de DDR is dat omge
keerd. Vier uur per dag trainen
is daar normaal. Bert Sitters
acht het mogelijk zo ver te
gaan zonder dat de optreden
de bijverschijnselen van een
dergelijke belasting hormonaal
moeten worden weggewerkt.
De praktijk is echter, dat in
Nederland zwemsters niet
meer dan een uur of tien in het
water liggen. „Al zou dat best
vijftien uur kunnen worden, als
het aan mij ligt", aldus Sitters.
Voor zowel De Rover als Van
Bentum is het mooi zo. De
school gaat voor. Zeker nu de
een anderhalve week en de an-
SPLIT Het Nederlandse waterpolo-zevental heeft zaterdag-
midag zijn laatste duel bij de Europese titelstrijd in groep A
met 27 verloren van Hongarije. De periodestanden waren:
12, 13, 0—0, 02. Nederland zal zijn plaats in de A-groep
van het toernooi om het Europese waterpolokampioenschap
moeten verdedigen tegen Tsjecho-Slowakije en Griekenland.
Laatste uitslagen: Sovjet-Unie—Roemenië 98 (32, 1—3, 3—1, 2—2); West-
Duitsland—Joegoslavië 106 (2—1. 33, 1—0, 42); Spanje—Italië 99 (1—
2. 2—3. 3—2, 3—2).
Eindstand:
West-Duitsland
Sovjet-Unie
Hongarije
Joegoslavië
Italië
Roemenië
Nederland
7 6 1 0 13 67—49
7 5 1 1 11 62—53
7 4 2 1 10 54—45
7 3 0 4 6 54—62
7 1 3 3 5 55—60
7 1 2 4 4 55—63
7 2 0 5 4 49—56
7 1 1 5 3 47—55
der drie weken van het nieuwe
schooljaar heeft moeten mis
sen". Maandag om half negen
begint voor hen het gewone le
ventje weer", stelde Sitters
met een ondertoon van spijt
vast. „Ze hebben telefonisch
hun lesrooster opgevraagd om
te weten wat voor boeken ze
moeten meenemen. Jolanda
de Rover en Conny van Ben
tum spelen met de gedachte
om over twee jaar als de
school erop zit meer te gaan
trainen. Dan valt het woord
Amerika. Op financiële steun
van de KNZB behoeven ze niet
te rekenen. Bert Sitters weet
eigenlijk niet eens of hij een
dergelijk plan moet toejuichen.
We hebben zo onze ervaringen
uit het verleden. Ik ben bang
dat heel wat trainers theore
tisch niet zo best geschoold
zijn. Het is daar echt een survi
val of the fittest".
De bondstrainer keert naar
huis met een equipe, die een
maal zilver en driemaal brons
heeft gewonnen. Een achteruit
gang ten opzichte van vier jaar
geleden in Joenkoeping, toen
zes medailles werden gepakt.
Maar het is heel wat meer dan
iemand mocht verwachten na
de nationale kampioenschap
pen in Amersfoort, waar nie
mand de persoonlijke limieten
haalde. De metamorfose, die
zich sindsdien heeft voltrok
MÜNCHEN De Nederlandse springruiters
hebben zich tijdens de strijd om de Europese
titels in München uitstekend laten gelden.
Het homogene rijden van Nooren, Heins, Hen-
drix en Ehrens leverde zaterdag de bronzen
medaille op in de landenwedstrijd, achter
winnaar West-Duitsland en het verrassende
Zwitserland, dat in hetzelfde stadion in 1975
eveneens zilver bemachtigde. In de individu
ele wedstrijd was Emiel Hendrix met Livius
veruit de beste Nederlander. Hij gaf de elite
van Europa tot het laatste toe knap partij om
net buiten de medailles te vallen. Met slechts
0,34 strafpunten meer dan de Zwitserse reve
latie Bruno Candrian, met het in Nederland
gefokte paard Van Gogh, werd Hendrix vier
de. Daarmee liet de 25-jarige Limburger talrij
ke groten uit de springwereld achter zich.
Twee getipte favorieten, de Brit Malcolm Pyrah
met Anglezarke en de Westduitser Paul Schoc-
kenmöhle met Deister, maakten hun faam wel
waar. Pyrah kon echter de 2,03 strafpunten, die
hij vrijdag in het jachtspringconcours opliep,
niet meer goed maken. Paul Schockenmöhle
weigerde een fout te maken en zo volgde hij
het voorbeeld van broer Alwin, die zes jaar ge
leden eveneens in München Europees kam
pioen werd. De grote verliezers waren de Fran
sen. In de landenwedstrijd raakten zij zaterdag
het spoor volkomen bijster om ontluisterd als
vijfde te eindigen. In het persoonlijke eindklas
sement kwam slechts een Fransman voor: Pa
trick Caron (zesde).
Ook in de breedte viel Nederland in München,
waar het gisteren de gehele dag regende, in
gunstige zin op. Het viertal oranjeruiters plaat
ste zich bij de beste twintig deelnemers, iets
wat verder alleen West-Duitsland presteerde.
Drie Nederlanders reden zich bij de beste tien.
Naast Hendrix waren dat Henk Nooren (negen
de) en Johan Heins (tiende). Rob Ehrens viel
door een zwakke slotronde terug tot de 19e
positie..
Emiel Hendrix bleef gisteravond na zijn laatste
foutloze rit, die hem overigens niet meer deed
stijgen, nuchter als altijd. „Ik ben natuurlijk
ontzettend blij met deze vierde plaats", aldus
de ruiter uit Baarlo, „maar ik blijf er nuchter te
genover staan. Het is nu eenmaal in deze tak
van sport zo dat je ook weer heel diep kunt val
len. Een goeie wielrenner heeft z'n fiets waar hij
altijd op kan vertrouwen. In de paardensport
heb je met andere levende wezens te maken.
Je weet nooit precies wat er kan gebeuren.
Daarom sta ik hier niet al te lang bij stil, hoe
mooi het resultaat op zich ook is".
Hendrix maakte in vijf parkoersen voor de Eu
ropese titels slechts een spFingfout. Dat was op
de openingsdag, toen hij als eerste ruiter het
jachtspringconcours moest afwerken en zich in
de vierde hindernis verslikte. „Ik denk nu na af
loop niet eéns zo zeer aan die fout", aldus
Hendrix, maar er speelt wel één ding door mijn
hoofd: was ik nu maar een seconde sneller ge
gaan, dan had ik nu brons gehad". Ook toen
hij steeds mooiere uitzichten op een topklasse-
ring kreeg had Hendrix zijn zenuwen volledig
onder controle. „In de barrage van de grote
prijs tijdens Indoor Brabant had ik laatst wel
een vreemd gevoel van binnen", zei Hendrix.
„Nu heb ik echt niet onder druk gereden. Daar
komt bij dat ik op het voorterrein aan Livius al
merk of hét goed zal gaan. Dat geeft extra ver
trouwen als je binnen komt rijden".
De prestatie van Hendrix, die als beginnend
ponyruiter ooit nog eens te horen kreeg dat hij
het nooit zou leren heeft hem in ieder geval
twee dingen opgeleverd. „Ten eerste heb ik er
meer zelfvertrouwen door gekregen. Ik ben nu
ook tot de overtuiging gekomen dat ik met
goed materiaal in de top kan meedraaien. En
ten tweede kan ik er nu zeker van zijn dat ik
het komende winterseizoen meer wedstrijden
voor de wereldbeker zal rijden. Ik heb al con
tacten gehad met organisatoren, die mij er
graag bij willen hebben. Zo zal ik in ieder geval
in Amsterdam, Parijs, Brussel en Bordeaux rij
den". Maar eerst maakt Hendrix, met Heins,
Nooren en Ehrens de oversteek naar Canada,
waar hij over anderhalve week in Calgary uit zal
komen in een internationaal concours hippique.
Twee onderdelen
In de landenwedstrijd, die was uitgesmeerd
over de eerste twee onderdelen van het indivi
duele kampioenschap, was Hendrix ook de
beste man van Nederland. Zaterdag bleef hij in
beide manches foutloos, iets wat verder alleen
de Zwitser Candrian, de Brit Pyrah en natuurlijk
Paul Schockemöhle presteerden. Tot het laat
ste moment was het onzeker waar de zilveren
en bronzen medailles terecht zouden komen.
West-Duitsland was al na de rit van de derde
ruiter, Gerd Wiltfang (als titelverdediger kwam
hij niet verder dan de veertiende plaats), zeker
van het goud. Toen Candrian ook op nul was
blijven staan hadden de Zwitsers zich meester
gemaakt van het zilver. Alles
rit van oud-wereldkampioen I
blijven kon Johan Heins niets meer aan de
de plaats van Nederland veranderen. Toen
Broome tot zijn eigen verbijstering zelfs twee
springfouten maakte moest Heins rijden voor
wat hij waard was. De 34-jarige ruiter uit De
Wijk mocht zich met Larramy één keer vergis
sen, hoewel hij dat zelf op dat moment niet
wist. „Toen ik een fout maakte dacht ik dat de
bronzen medaille door onze vingers was ge
glipt", zei Heins nadat hij met vier strafpunten
was rond gekomen. „Dat bleek gelukkig niet zo
te zijn".
Heins was één van degenen, die tevoren zijn
vrees had uitgesproken voor de te verwachten
zware parkoersen in München. „Dat is me al
leszins meegevallen", keek hij terug. „Er is met
name vrijdag en zaterdag zwaar gebouwd,
maar het is steeds binnen de perken gebleven.
Zondag was het zelfs aan de lichte kant". Dat
laatste bleek duidelijk uit de talloze foutloze rit
ten, waardoor er in de top van het klassement
dan ook vrijwel niets meer veranderde.
Het enige incident deed zich voor met de Fran
se ruiter Jean Marc Nicolas, na het eerste on
derdeel nog derde. In de eerste manche van
zaterdag raakte zijn paard Mador zwaar ge
blesseerd op de driesprong. Het stond zelfs
enige tijd op drie benen. Niettemin verscheen
hij toch weer voor de tweede manche. Dat dat
volkomen zinloos was bleek toen Mador, die
zich de pijnlijke aanraking van het hout maar al
te goed kon herinneren, opnieuw twee keer op
dezelfde hindernis dienst weigerde. De 10.000
toeschouwers konden het optreden van Nicolas
allerminst waarderen en lieten dit met een
snerpend fluitconcert ook duidelijk blijken. Het
enige dat de veterinaire commissie van de FEI
die overigens louter een adviserende functie
heeft, deed was het paard voor alle zekerheid
aanwijzen voor de dopingscontrole. Het resul
taat van dat onderzoek kon overigens door de
vele te vervullen formaliteiten niet eerder dan
over een paar maanden te verwachten zijn.
ken, is stêllig toe te schrijven
aan het vele werk dat in het
drieweekse trainingskamp
voorafgaande aan de Europese
kampioenschappen werd ver
richt. Bij acht van de tien is het
gelukt", stelde Sitters vast.
Het ploegje van zestien zwem
sters en zwemmers haalde
veertien finale-plaatsen en
evenzovele plaatsen in de B-fi
nales. Het aantal Nederlandse
records bedroeg tien plus een
aantal persoonlijke recordtij
den.
Conny van Bentum en Jolanda
de Rover toonden geen enkele
inzinking, schoolslagzwemster
Petra van Staveren en lange-
afstandzwemster Jolanda van
der Meer zwommen zo vanuit
de anonimiteit de finales bin
nen. Annemarie Verstappen
deed van zich spreken als vrije
slagzwemster, al verhinderde
een opkomende griep, dat zij
zich op de 200 meter vrije slag
manifesteerde. Van de oude
ren voldoet Monique Bosga
aan de verwachtingen. Fred
Eefting daarentegen maakte
zich in het geheel niet waar.
Dat beïnvloedde het Neder
landse heren-optreden beslis
send en laat Sitters achter met
de brandende vraag, waarom
een enkele uitzondering daar
gelaten - zwemsters zoveel be
ter te motiveren zijn dan
zwemmers.
Beleefdheid
Met een uit zijn diplomatentijd
overgehouden beleefdheidsfa
se heeft I.O.C.-voorzitter Juan
Antonio Samaranch de Euro
pese zwemkampioenschappen
in Split gekwalificeerd als te
zijn van „Olympisch niveau".
Wat de organisatie betreft, kan
de Spanjaard daar gelijk in
hebben. De Europese titelstrijd
was nagenoeg perfect georga
niseerd. Het prestatieniveau
was echter niet van olympisch
niveau.
Het feit, dat alleen Ute Gewe-
niger een wereldrecord zwom,
zegt in dat opzicht genoeg. De
lange Oostduitse met het hese
stemgeluid domineerde de
„scene". Uit het glasheldere
water van het imposante
zwemstadion dook ze vijf gou
den en een zilveren plak op.
Viermaal kon zij zich ertoe be
perken de concurrentie voor te
blijven. Eenmaal, bij de 100
meter schoolslag had zij wer
kelijk haar zinnen op een re
cordprestatie gezet. Haar
mede-finalistes lagen toen
meteen vele meters achter.
Het was kenmerkend dat voor
aanstaande Amerikaanse trai
ners in Split ontbraken. Ze
hadden er kennelijk niets te
zoeken. Het Europese zwem
men is nog altijd onderge
schikt aan het Amerikaanse en
soms een afgeleide daarvan
als men de vele in de States
voorbereide finalisten in ogen
schouw neemt.
De Sowjet Uniè was aanvanke
lijk oppermachtig bij de heren.
Later vielen in dat kamp de te
genvallers. Het verlies van Sal-
nikov op de 400 meter vrije
slag tegen de plaatselijke favo
riet Petric kwam hard aan. Op
de laatste dag revancheerde
tweevoudige olympische kam
pioen zich op de 1500 meter
vrije slag. Het herwonnen pres-
Connle van Bentum wuift vanaf haar podium naar
toeschouwers. De Nederlandse zwemster veroverde
nieuw brons.
Titel bij kunstzwemmen naar Britte
SPLIT Nederland heeft de Europese titel kunstzwemme
de groepen, die vier jaar geleden werd veroverd, moetei
staan. Het kunstzwemmen werd daardoor een compleet
gels succes. Groot-Brittannië had immers eerder de indivk
Ie titel en het kampioenschap bij de duetten veroverd. Het
schil tussen Groot-Brittannië en Nederland was iets meer
achttiende punt.
Nederland veroverde in Split tweemaal zilver bij het kunstz*
men .(duet en groep) en brons in de solo door Marijke Eng*
tige kwam de Russische ploeg nengehaald ten koste van
goed te stade, want even tevo- metov. Bij de dames lieter
ren had de Hongaar Sandor Russen het terrein voll
Wladar op de rugslag zijn over aan Oost-Duitsland,
tweede gouden medaille bin- DDR won alle onderdelen,
AMSTERDAM Het ie een
kruising tussen hockey,
voetbal en rugby en in prin
cipe mag alles. Zo kan de
terse volkssport hurling
worden getypeerd. Hurling
is op het eerste oog zeker
de meest gevaarlijke sport
die er op de wereld wordt
beoefend. Dat het in de
praktijk nogal eens wil mee
vallen, leert de confrontatie
tussen de teams van Wex
ford en Clare. Deze ploegen
zetten ter gelegenheid van
het 50-jarige bestaan van de
Amsterdamse hockeyclub
Hurley ('het slagwapen')
voor het eerst voet op het
vasteland van Europa. Be
studering van de spelers le
vert na afloop toch een be
hoorlijke oogst aan halve
gebitten op. Want al deed
zich zaterdag in het Amster
damse Bos geen ernstige
verwonding voor, het is
toch: hurling, óf hoe raak je
een paar tanden kwijt
Het is te hopen dat de noeste
beoefenaars van deze Kelti
sche sport een beetje 'ge
zond' snoepen, want als
naast de tanden ook nog
eens de kiezen afscheid van
de hier en daar gapende
kaak zouden moeten nemen,
blijft er helemaal niet veel
meer over.
Goed, hurley Is dus gevaarlijk
(sommige spelers dragen een
helm) en de beoefenaars zijn
niet al te knap, maar wat is
het nu eigenlijk precies? In
ons land kan eigenlijk nie
mand dat weten misschien
alleen Hans Brian van Studio
Sport die ook de link voor de
organisatie legde), want het
was zaterdagmiddag de eer
ste keer dat een hurllngwed-
strijd op Nederlandse (maar
ook Europese) bodem werd
gespeeld. Het jubileumcomité
van Hurley had alle moeite
gedaan de topteams van Ier
land naar Nederland te halen.
Wexford en Clare waren de
ploegen die pas in de halve
finale van de All Irelandfinale
werden uitgeschakeld. Kort
om, kwaliteit was verzekerd.
Het publiek ging er - niet ge
remd door enige kennis van
de spelregels - eens lekker
voor zitten. In de eerste vijf
minuten stegen zeker tien
keer de oh's en de ah's van
de drieduizend kijkers op.
Want wat bleekWanneer de
doelman (die een voetbaldoel
met handen, voeten én een
breed slaghout schoon moet
houden om drie tegenpunten
te voorkomen) de bal met
een enorme mep over een
lengte van bijvoorbeeld 80
meter het veld insloeg, ston
den er telkens zeker zes spe
lers klaar om de bal met een
enorme opdoffer verder te
transporteren. Waarbij ze niet
schuwden het risico te nemen
een mede- of tegenspeler In
het gezicht te raken.
Amerikaan
Het publiek genoot met volle
teugen. Het moet zich onge
veer gevoeld hebben als de
gemiddelde Amerikaan die
zich met zijn gezin en een
barbecue-set op de tribune
van een voetbalstadion nes
telt. Die Amerikaan klapt op
I ■rt.'i
Hurling, zoals het in Ierland in de volle stadions wordt gespeeld.
de verkeerde momenten,
maar dat deed het Amster
damse (voornamelijk hockey-
jpubliek ook. Waar de meest
onbesuisde actie onmiddellijk
een stevig handgeklap oog-
ste, ontving een tactische
sterke actie of een Individueel
staaltje slechts een afwezige
blik.
Het publiek begreep er dus
niets van, daarom een paar
zakelijke mededelingen: de
hurley is een gebogen stick
met een breed blad. Het slag
hout is 10 centimeter op het
breedste punt en loopt taps
toe. Elk team heeft vijftien
spelers. Het speelveld heeft
een minimale oppervlakte van
128 maal 77 meter. De bal
(met een omtrek van 25 cm)
mag worden geschopt of ge
slagen, maar niet worden ge
dragen (alleen wel met de
hurley). Een doelpunt (3 pun
ten) wordt gemaakt als de bal
geheel tussen de palen en
onder de lat komt, uitgezon
derd wanneer de bal gewor
pen of door een aanvaller in
het doel gedragen wordt. Eén
punt wordt gescoord indien
de bal tussen de palen en
over de lat vliegt, behalve dus
weer wanneer de bal gewor
pen wordt door een aanval
ler. Dit zijn de regels en zo
moet het dus worden ge
speeld.
Een aantal facetten maakt de
sport echter toch gevaarlijk.
Bil l
vangbal is het zaak
het met kurk gevulde ronde
stuk paardehuid onmiddellijk
weer af te geven, opdat de
tegenstander niet de kans
krijgt met zijn hurley in te
grijpen. Bovendien zijn er de
bovengenoemde luchtge
vechten, waarbij rake klap
pen vallen. Toch willen de le
ren, die slechts door hurling
(de bond telt 300.000 leden)
bij elkaar lijken te kunnen
worden gebracht, daar niets
van weten. Eén van de spe
lers van Wrexham: „Hard?
Hoezo? Ach dat valt wel mee.
En mijn gebit? Ja, sorry hoor,
maar dat kan altijd gebeu
ren".
Het Is duidelijk dat de leren
werkelijk zo gek zijn van I
sport, dat ze de nadelen
ook niet van willen lm
Maar wat wil je, in het I
lopen complete volksmai
warm voor deze sport,
schouwersaantallen van
in de 90.000 zijn daar j
uitzondering. Vandaar
dat de spelers van Wei
en Clare een beetje vre
opkeken naar het (welis*
overvolle) noodtribunetjs
het Amsterdamse Bos.
daar zaten de aanwei
niet mee, want zij hadden
prima middag gehad. En
Wexford met 23-18
deed ook niemand pijn.
DENNIS MULKl
