Mercedes Benz brengt
S-klasse ènzuinigheid
Renault-9,
klasse-winnaar
Sterke concurrentie paprikamarkt
li'
Italiaanse kwekers
in problemen door
Columbia en Z.-Afrika
binnen de perken
,,R" is in de maand
LAND EN TUINBOUW/HOBBY
LE2DSE COURANT/
Eèn der blikvangers op de
Frankfurtse autotentoonstel
ling, waar iedere Duitse auto
fabrikant wel iets nieuws
moét brengen, is de Mercedes
S-klasse coupé. Maar Merce
des zou Mercedes niet zijn als
er niet ook iets nieuws op
technisch gebied zou zijn.
Daarbij richtte men zich op
het verbruik, en dan vooral bij
de benzinemotoren; de diesels
zijn van nature al zuinig. Niet
temin is er voor elke Merce
des wat nieuws, al zal dat wat
verbleken naast de erg mooie
coupé, die echt meer is dan
een S-sedan met maar twee
deuren. Wel sluit de nieuwe
coupé meer aan bij de sedans
dan de oude SLC's, die na
tien jaar en 60.000 eenheden
uit produktie zijn gegaan.
Het onderstel van de 380/500
SEC is in opbouw gelijk aan
dat van de S-klasse limousine.
die bij zijn introductie in 1979
een waar wonder der techniek
bleek te zijn. Alleen de wielba
sis en totale lengte werden
ruim acht centimeter kleiner,
maar daarmee is de SEC nog
altijd ruim groter dan de SLC
die hij vervangt. Het is nu een
zelfs voor zijn hoge klasse vol
waardige vierpersoons auto,
inclusief de bagageruimte die
meer dan dubbel zo groot is
als die van de SLC. de nieu
weling is tevens luxueuzer (en
een stuk duurder), zodat be
sloten werd geen zescilinder-
model aan te bieden maar al
leen achtcilinders. De oude
cabriolets blijven gewoon in
produktie, ook de zescilinder
280 SL. De coupè's behielden
wel een op het oude model
geïnspireerde lage grillen het
geen in combinatie met het la
gere dak een nog gunstiger
luchtweerstand opleverde dan
die van dé S-sedan (die wat
dat betreft al een kampioen
is). Er kwamen nieuwe stoe
len, die er erg goed uitzien en
een meer sportieve steun bie
den. Zij zijn standaard elek
trisch verstelbaar, maar dat is
nog niet alles. De leuning
wordt elektrisch vergrendeld
zolang de deuren gesloten
zijn. Gaat de deur open, dan
worden automatisch voor een
moeiteloze instap: a. de stoel
leuningen ontgrendeld, b. het
onderste bevestigingspunt
van de veiligheidsriem naar
achter getrokken. Het boven
ste punt zit aan een uitschuif-
bare arm, die zodra het con
tact wordt aangezet het riems-
lot naar voren brengt, onder
handbereik van de voorpassa
giers. Daarna trekt de arm
zich weer terug.
ben nu ook standaard elek
trisch bediende ramen voor
en achter, en centrale portier
vergrendeling. Elektrisch ver
stelbare buitenspiegels kun
nen er echter nog niet af. De
koffer- en motorklep zijn van
lichtmetaal gemaakt, maar
desondanks zijn de (grotere)
coupé's nog wat zwaarder dan
de oude SLC's en daardoor
ook iets langzamer. De licht
metalen V8-motoren, met de
S-klasse in 1979 gepresen
teerd, ondergingen nu al wijzi
gingen (die ook in de sedans
zijn aangebracht). Dat zijn er
vele, allemaal bedoeld om ze
zuiniger te maken hetgeen
meteen een winst in souplesse
opleverde. Bijzondere aan
dacht kreeg het verbruik bij
stationair draaien, zodat voor
al het verbruik in de stad aan
zienlijk daalt (- 25 procent). Bij
hogere snelheden helpen
vooral de langere overbren-
Mercedes Benz coupe
gingen en het daardoor lagere
motortoerental. Volgens het
zelfde recept ging Mercedes
overigens de andere benzine
modellen te lijf, waarvoor nu
een vijfbak met „overdrive"
versnelling te krijgen is (voor
zover ze niet standaard een
automaat hebben). Dat alleen
scheelt in het verbruik al 4 tot
12 procent, ook voor de die
sels die verder ongwijzigd ble
ven. Door motorische wijzigi-
gen lopen de zescilinders met
vierbak al 6 tot 12 procent
zuiniger, bij de nog meer ge
modificeerde achtcilinders is
de winst zelfs 19 tot 22 pro
cent. Een goed voorbeeld
voor de zorgvuldigheid waar
mee Mercedes te werk gaat is
de automaat, die standaard in
de S-klasse en op wens voor
de kleine zescilinder geleverd
wordt. Die had altijd al vier in
plaats van de gebruikelijke
drie overbrengingen, om het
motortoefental constanter en
het verbruik daardoor lager te
houden. Nu schakelt die auto
maat vroeger (lager toeren
tal!), alleen bij vol gas echter
juist later. Bij normaal gebruik
extra zuinig, maar op wens.
dus ook sportief rijden. Alle
modellen trekken op in de
eerste versnelling (behalve de
500, die met zijn enorme sou
plesse wel in twee kan begin
nen) maar staan stationair
draaiend in twee om het krui
pen van de auto te verminde
ren. Pas als het gas wordt
aangeraakt wordt één weer in
geschakeld. Om nu in bergen
goed op de motor te kunnen
afremmen is er een aparte
„B"-stand, waarin onder de
40 km/h altijd de eerste ver
snelling blijft ingeschakeld. Bi
de achtcilinders heeft de vier
de versnelling van de auto
maat, heel ongebruikelijk, eet
overdrive karakter. Zoals Mer
cedes fijntjes opmerkt „kim
nen alleen met vele kleine ver-
beteringen, met de daaraan
verbonden kosten, nog wal
procenten gewonnen worden
in het verbruik". Met andere
woorden: alle auto's waaraan
wat veranderd is, en dat zijn
de meeste, worden duurder
De Renault 3 is nu al zo'n tijd succesvol dat
hij best eens de legendarische 4 zou kunnen
gaan evenaren; de 18 doet het al even goed
als ooit de 16. Maar daar tussenin was er al
leen de 14. en die had nooit zoveel succes.
Renault denkt nu gevonden te hebben waar
dat aan ligt: enerzijds misschien aan de ron
de. wat merkwaardige vorm. en anderzijds
aan het feit dat ook in de kleine middenklas
se een auto met normale kofferbak in plaats
van „vijfde deur" als familiewagen de voor
keur heeft. Tot die ontdekking zijn anderen
ook al gekomen en daarnaast is duidelijk dat
ook in kleinere wagens luxe op prijs wordt
gesteld. Renault's antwoord heet 9.
Die 9 zal de 14 vooreerst niet
vervangen, maar maakt hem
wel een beetje overbodig. Met
een flink aantal uitvoeringen
op het gebied van motorise
ring en uitrusting zal de 9 een
breed marktsegment gaan be
zetten. De goedkoopste kost
evenveel als een luxueuze 5,
de duurste hetzelfde als een
«■eenvoudige 18. Renault hoopt
dan ook uiteindelijk evenveel
vijfjes als negens per dag te
gaan maken (2000 stuks), het
geen wel wijst op het siucces
dat beoogd wordt. Daartoe
werd een vrijwel helemaal
nieuwe auto op de wielen ge
zet, die wel een typisch Re-
nault-karaklter heeft maar
toch ook op veel punten an
ders is. Om maximale binnen
ruimte te creëren greep men
naar een dwars voori geplaat
ste motyor, wat tot nu toe al
leen bij de 14 (met Peugeot-
mechaniek) werd gedaan; alle
andere modellen hebben de
motor noord-zuid staan. De
wielbasis van de 9 is zelfs nog
iets groter dan die van de 18,
hoewel de wagen met zijn vier
meter een paar decimeter
korter is.
Een hoekig model is
wat ruimtebenutting betreft
ook altijd voordelig, renault
slaagde er daarbij in toch een
aantrekkelijk uiterlijk te reali-
De nieuwe „9" van Renault
seren met bovendien een ge
ringe luchtweerstand.
Model op maat
Uit een combinatie van vier
uitrustingsniveaus en even
eens' vier motorversies ont
staan voor de Nederlandse
markt negen typen. Basismo
tor is de 1108 cc viercilinder
uit de R5, die echter vele wijzi
gingen onderging om hem
(nog) zuiniger te maken. Het
zelfde geldt voor de andere
motoren, afgeleid van de 1397
cc R18 krachtbron: alle moto
ren kregen een nieuwe cilin-
derkop, nieuwe krukas, de
1397 cc versie zelfs een nieu
we electronische ontsteking.
Zij drijven via een vier of vijf-
bak de voorwielen aan, waar
bij de vijfbak natuurlijk een
zuinige, lange hoogste ver
snelling heeft. Een automaat
komt begin volgend jaar. Voor
een gunstig verbruik, slechts
weinig meer dan dat van een
R5, zorgt verder een beschei
den wagenmassa van 800 tot
850 kg. Verwacht mag worden
dat de R9, afhankelijk van het
type, gemiddeld 1:12 tot 1:18
zal lopen. De 1100 met 35
kW/48 pk zorgt nog voor een
voldoende temperament, al
moet hij dan wel flink op toe
ren worden gehouden. Dankzij
een uitstekende geluidsisolatie
dringt daarbij geen hinderlijk
lawaai naar de inzittenden
door. Nog stiller is de 1400,
leverbaar met 43, 49 of 52 kW
(60, 68 of 72 pk), die uiteraard
ook nog levendiger is. Door
de lange overbrenging in de
hoogste versnellingen blijft er
echter bij alle typen boven
100 km/h niet zoveel trek
kracht meer over. Een pluim
verdienen de versnellingsbak
ken wel voor het schakelen,
dat erg licht en vrij nauwkeu
rig gaat. Datzelfde geldt voor
de besturing, waarin praktisch
geen invloed van de voorwiel
aandrijving te voelen is. Alk
negens hebben een bekraclv
tigd remsysteem met schijva
voor en trommels achter, da
zijn werk uitstekend doet.
Ruimte voor vier
Behalve de dwarsgeplaatsti
motor en lange wielbasis be
dacht Renault nog iets om de
interieur-ruimte zo groot mo
gelijk te maken. De achteraj
is zeer compact door toepas
sing van dwars torsieveren,
die in eikaars verlengde in een
buis liggen en met korte lang-
sarmen aan de achterwiel
zijn verbonden. Met dat all
is er in de „9" inderdaad vol
doende ruimte om vier perso
nen ook op langere ritten
comfortabel onder te bren
gen. Speciaal daarvoor ont
wierp men voorstoelen m
een wat bolle vorm en kant»
mechanisme, als een soo
schommelstoel. De achterpas
sagier kan de benen naast dj
voorstoel kwijt, de voorpas!
gier kan op een lange rit ei
anders gaan zitten,
stoelen als vering zijn niet
zacht als we van Renault gi
wend zijn, maar daarom niet]
minder comfortabel.
stife
ovm
it zij
9e*J
niet
De Italiaanse bloemen- en plantenkwekers en handelaren zit
ten in de problemen, als gevolg van toegenomen concurrentie
en sterke afname van hun produkten door andere landen. Het
zijn vooral Columbia en Zuid-Afrika die Italië evenals trou
wens ook Nederland beconcurreren. Steeds meer blijken de
Westduitse importeurs voorkeur te geven aan bloemen en
planten uit genoemde landen, terwijl vroeger 75 procent van
de Italiaanse export naar West-Duitsland ging. Vorig jaar was
ér zelfs een tekort op de Italiaanse handelsbalans en daalde
de export van bloemen en planten van 128 tot 110 miljard lire.
In de afgelopen twintig jaar is de structuur van de bloemen
teelt in Italië sterk gewijzigd. Begin van de jaren zestig nam de
Bloemen-Riviéra nog 80 procent van de produktieve waarde
voor zijn rekening. In 1980 was dat nog maar rond éénderde.
Nu is Napels de tweede producent geworden, na genoemde
Rivièra. Er bestaat onder de Italiaanse kwekers zorg, vrees en
^elfs angst, zo wordt gemeld. Het laatste en weinig opwekken
de nieuws komt uit Griekenland. Dankzij belangrijke over
heidshulp wordt er aan de kust van de Engeïsche Zee een
bloemenvlakte geschapen en de produkten gaven binnen vijf
jaar een ware invasie op de Europese markt. Vooral premie
rozen worden er gekweekt. De „Eco della Riviera" meldt dat
langs de Ionische kust de kassen als paddestoelen uit de
grond schieten. Zij worden gebouwd door Italianen. Ook de
Deense firma's werken er aan. De Italiaanse markt voor rozen
is goed, maar voor hoe lang nog? Milaan, Rome en Verona
kopen al een deel van hun rozen in Holland. Althans volgens
handelaren, maar in werkelijkheid komen ze uit Teneriffe en
Columbial Hetzelfde gebeurt er met anjers.
Bulgarije en Roemenië produceren rozen en sierplanten, maar
gaan nu over op de anjers, evenals trouwens Joegoslavië.
Er bestaat weliswaar een beschermingsclausule in de EEG,
maar de procedure is zo ingewikkeld, dat het in de praktijk
niets uithaalt. En de Italianen betalen de rekening. De ver
splintering van de Italiaanse produktie wordt enerzijds een
zwak punt geacht, maar anderzijds is het sortiment er zeer
groot door. De directeur van de „Confagricultura" denkt dat
het misschien in de toekomst voldoende zal zijn de produkten
te gaan kweken, welke door anderen worden verwaarloosd.
Maar hoelang zal dat opgaan?
Er is weer een delegatie naar de autoriteiten in Genua ge
weest om op de ernst van de situatie te wijzen. Evenwel weet
de „Gazetta del Popoio" te melden dat dit laatste reeds het
geval is en in 1980 de regering de aanvoer van rozen, anjers
en chrysanten beperkt heeft. Maar de aanvoer van anemonen,
margrieten, goudsbloemen, strelitzia is gestegen, hetgeen
eveneens het geval is met de „diverse bloemen". De export
als geheel is evenwel in het afgelopen jaar aanzienlijk gedaald
en'van anjers bijvoorbeeld werd 1.300 ton minder uitgevoerd.
De in maart van dit jaar op de markt van Padua gehouden
tentoonstelling, gaf een verschuiving te zien naar de potplan
tenteelt in Italië. Dat viel ook op te maken uit het groter aantal
inzendingen dan andere jaren. Ook het sortiment bleek aan
zienlijk te zijn vergroot. Er waren 135 verschillende soorten
potplanten te zien en dat is niet niks. Men bleek in het bijzon
der belangstelling te hebben voor afzet naar West-Duitsland,
waarop ook de informatiestands zich richtten. Uit bepaalde
uitspraken kon worden geconcludeerd dat de West-Duitse
kooplieden er wel belangstelling voor houden, zodat ook de
Nederlandse exporteurs er een concurrent bij krijgen. Men
heeft er zelfs al een zakelijke aanpak van de markt ontworpen
en ook de vervoersmogelijkheden bezien. Er wordt wel een
soort van uitwisselen van bepaalde bloemsoorten overwogen.
De terugval op de Italiaanse bloemenmarkt laat zich vooral
gelden voor de anjers, waarvan 20 procent minder in het afge
lopen jaar werd geëxporteerd.
in de week van 31 augustus
tot en met 5 september
groeide de concurrentie van
paprika's op de West-Duitse
markt naar een hoogtepunt.
De invoer van dit land nam
toe en groeide naar ruim
4400 ton (exclusief Neder
land). Deze invoer was ook
nog 400 ton groter als vorig
seizoen. Deze ontwikkeling is
niet helemaal vreemd want
de concurrentie vertoon jaar
lijks in de maand september
een opleving.
De paprika's komen uit een
groot scala van landen. Italië
voert zoals gebruikelijk de
boventoon met ruim 3400
ton. Daarop volgend nemen
Griekenland en Hongarije
met respectievelijk 600 en
500 ton de tweede en derde
plaats in. Dan volgen met af
nemende hoeveelheden Joe
goslavië, Bulgarije, Roeme
nië, Turkije, Albanië, België
en als hekkesluiter Frankrijk
met 7 ton. De export van Ne
derland naar West-Duitrsland
schommelt rond de 400 ton
en is daarmee 30 groter
dan vorig jaar. Het totale
aanbod van paprika's op de
Hollandse markt is nog
steeds groter als vorig sei
zoen. Alles bij elkaar niet di
rect zo'n gunstige marktsitua
tie om tot een bevredigende
prijsvorming te komen. Er
moest in de afgelopen week
door alle sorteringen ingele
verd worden. De groene sor
teringen vielen terug naar ge
middeld 1,60 per kilo, de
rode naar 1,77 en de gele
naar 3,- per kilo. Het aan
bod van groen kan wat afne
men zodat er enig prijsherstel
mogelijk is. Van rood wordt
er een ruim aanbod verwacht,
de aanvoer zal zeker niet klei
ner worden met als gevolg
een aanhoudende prijsdruk.
Herstel lijkt er voor deze sor
tering niet in te zitten.
Komkommeraanvoer
op hoogtepunt
Het heeft er alle schijn van
dat de komkommeraanvoer
zijn hoogtepunt bereikt heeft.
Veel vroege teelten worden of
zijn reeds beëindigd. De gro
te klap in de oogst van stam-
vruchten bij de herfstteelt is
inmiddels ook gevallen. In de
eerste week van september
nam het aanbod dan ook ver
der toe, waardoor de prijzen
onder een toenemende druk
kwamen. Als gevolg hiervan
moesten er bij alle sorterin
gen een paar centen af. Daar
naast nam de concurrentie in
de eerste week van septem
ber een aanzienlijke vorm
aan. Het concurrerend aan
bod op de West-Duitse markt
groeide in een week tijd met
maar liefst 600 ton. België
was de belangrijkste concur
rent, dit land wist zijn export
te veraroten van 80 naar 510
Prei zoals dit produkt bij de veiling Westland-Noord in netzakken wordt aange
voerd.
ton. De export van Roemeen
se komkommers kwam drie
weken eerder op gang als vo
rig seizoen. Gezien deze fei
ten zaten er dan ook geen
mogelijkheden in voor een
gunstige prijsontwikkeling. De
aanvoer van Hollandse kom
kommers lijkt af te gaan ne
men. als gevolg hiervan kan
de prijs wat oplopen.
Sla-prijzen
teleurstellend
De prijzen die er op de veilin
gen voor natuursla tot stand
komen zijn nog steeds teleur
stellend. In de afgelopen twee
weken nam de druk nog toe
zodat de prijzen nog weer la
ger uitvielen. Het is wel zo dat
er jaarlijks van half augustus
tot half september sprake is
van een topaanvoer. Vórig
seizoen bewogen de prijzen
om deze tijd eveneens op een
laag niveau. Ondanks de gro
te aanvoer is de vraag naar
sla matig. Na half september
neemt het aanbod gewoonlijk
geleidelijk af. Er werd in de
afgelopen week gemiddeld 16
cent per krop betaald. Naar
verwachting zal de prijs zich
in de loop van de komende
week wat kunnen herstellen.
Meer vlees -
tomaten
Het zag er aanvankelijk naar
uit dat het aanbod van vlees
tomaten kleiner werd. In de
laatste week van augustus
nam de aanvoer af, maar in
de eerste week van septem
ber leefde het aanbod weer
op. Het was in de afgelopen
week dan ook weer gedaan
met het prijsherstel. Op don
derdag 10 september daalde
de gemiddelde prijs voor de
sortering BBB met zo'n 7
dubbeltjes per kilo en kwam
op 1,51 terecht. Er wordt
op een aanhoudend ruim
aanbod gerekend en de kans
op prijsherstel lijkt zeer klein.
De aanvoer van ronde toma
ten nam de eerste week van
september af. in de afgelopen
week was het aanbod weer
wat ruimer en de prijzen daal
den licht. Voor de A-l-export
lag de gemiddelde prijs op
f 1,43 per kilo en hiermee
was deze prijs exact hetzelfde
als de prijs van vorig jaar.
Ook bij de ronde tomaten
kan den aanvoer groeien,
waardoor de prijsdruk toe
neemt. De prijs kan de ko
mende week wat lager uitval
len, dit beeld deed zich vorig
seizoen ook voor.
Overige gewassen
De verbetering op de auber-
ginemarkt zette in de afgelo
pen week door. De gemiddel
de prijs liep op naar 3,60
per kilo. Dit werd mede mo
gelijk door een afnemend
aanbod, toch was de aanvoer
nog bijna 60 ton groter dan
vorig seizoen in dezelfde aan-
voerweek. De aanvoer neemt
verder af, de prijs lijkt zich
redelijk te kunnen handha
ven. Het is echter zo dat de
Europese Commissie de in
voerheffing op aubergines uit
Spanje met ingang van 9 sep
tember heeft verlaagd van
68,- naar 42,- per 100
kilo. Spinazie veranderde na
genoeg niet in prijs, er werd
57 cent per kilo betaald. Door
een afnemende aanvoer lijkt
de prijs op te lopen. De aan
voer van bloemkool is op het
ogenblik ongekend groot. Er
werden maar liefst 1 miljoen
stuks in een week meer aan
gevoerd dan in dezelfde week
van het vorige seizoen. Af
hankelijk van de grootte en
de kwaliteit varieerde de prijs
van 60 cent tot 1,10 per
stuk.
De aanvoer blijft groot en ho
gere prijzen lijken er niet in te
zitten. De aanvoer van sprui
ten neemt gestadig toe, het
weer van de afgelopen week
werkt niet bepaald bevorde
rend op de vraag, vandaar
dat de prijzen sneller daal
den. De gemiddelde prijs lag
op een gulden per kilo. Bij
minder warm weer kan de
prijs zich de komende week
waarschijnlijk handhaven.
Door het ruime aanbod van
spitskool bleef deze groente
soort goedkoop. Er werd 20
cent per kilo betaald. De aan
voer neemt af en er is een
prijsherstel op komst.
Op de andijviemarkt veran
derde er niets, de gemiddel
de prijs bedroeg 28 cent per
kilo. Verandering in aanvoer
en prijs wordt er niet ver
wacht. Het aanbod van radijs
is duidelijk te groot, dit stond
een gunstiger prijsontwikke
ling in de weg. De gemiddel
de prijs schommelde rond
een kwartje per bos. Ook
voor dit gewas lijkt er de ko
mende week niet veel te ver
anderen. i
uiUèUi\ui*/ldtÈtédSÉÉm*étiÉM*m
September.... de r is
weer in de maand
en in de tuin is de
natuur bezig af
scheid te nemen
van de zomer. De
eerste grauwe plek
ken ontstaan hier
en daar, veel zo
merbloemen zijn
uitgebloeid en het
gazon hoeven we
niet zo vaak meer te
maaien, het gras
groeit niet zo hard
meer. Bega nu niet
de fout, kunstmest
op het gazon te
strooien, het gras
zal dan slap en slie-
rig opgroeien en
veel minder goed
bestand zijn tegen
de komende winter
kou.
..bezig in de tuin....
Wie een groentetuin heeft, kan in september nog best radijs
jes, spinazie of raapstelen zaaien. Mischien worden deze ge- °l
wassen een beetje minder stevig dan in het voorjaar het geval P
is, dat hangt ook een beetje van het weer af. Ook veldsla doet
het nu best. Ze kan zelfs bij lichte vorst nog geplukt worden.
Bonen en erwten sterven nu af, die kunnen we dus wel optrek
ken. Van veel planten kunnen we nu zelf zaden verzamelen.
Trouwens, wie in het voorjaar niet èl te veel spit of schoffelt
zal ervaren, dat veel tuinplanten zichzelf zaaien en spontaan
weer terugkomen. Planten als bijvoorbeeld het Vingerhoeds
kruid vind men op de gekste plaatsen in en oml de tuin
terug.
Wie ergens in zijn tuin een plantje ziet opschieten, dat hij nog
niet kende kan toegevend aan een bijzonder trekje dat
mooi laten staan. Ook onbekend onkruid zou men voor de
aardigheid eens niet moeten wegschoffelen of uittrekken om
eens te zien wat „wat het wordt".
Zo kan men bijvoorbeeld een zogenaamde Karmozijnbes In
zijn tuin zien opgroeien. Na de crème-witte bloemtrossen ver-
schijen er bessen en die bessen lijken pikzwart, maar ze be
vatten een kleurig sap, dat volgens deboeken wel gebruikt
werd om wijn te kleuren en bonbons. Het is een van elders
ingevoerde sierplant en wellicht heeft verleden herfst een vo
gel een besje in de tuin laten vallen. Hoe dan ook: het hoeft
nog niet direct allemaal lastig onkruid te zijn, wat er in onze
tuin tevoorschijn komt, maar dat is een ander verhaal.
Van de meeste zaaibloemen kunnen we makkelijk zelf zaad
winnen. Van een aantal krijgen we misschien minder mooie te
rug, omdat van die soorten steeds weer zaad moet worden
gewonnen van geselecteerde planten. Van begonia's, petu
nia's, leeuwenbekken, vlijtige Liesjes, viooltjes en madeliefjes
kan men beter elk voorjaar wat nieuw zaad kopen. Herfstas-
ters zorgen er nu voor dat we in de tuin nog wat bloemen kun
nen snijden. Plant herfstasters liever niet onder bomen, door
gaans hebben ze dan erg te lijden van meeldauw.
Wie vruchtbomen in zijn tuin heeft staan, moet weten, dal
pruimen en kersen nu moeten worden gesnoeid. Dat in tegen
stelling met de andere fruitsoorten, die in de winter gesnoeid
worden.
Aardbeiden kunnen we best in september planten, ook conife
ren en groenblijvende heesters kunnen nu geplant worden,
onder andere rhododendrons. - 1
In de groentetuin kunnen we boerenkool, spruitkool, witlof en
prei nog best een handjevol kunstmest toedienen. Na heli
strooien maken we de bovenlaag van de grond even wat los.
Bloembollen moeten in de herfst geplant worden, maar dal
kan nog best even wachten tot in oktober.
