edrijfsvoering Uniser
duidelijk crimineeF'
e Winnetou- en Old Shatter hand-variant
Genscher vergroot
spanning in
Westduitse coalitie
„Zestien" boos op
persbericht Van Agt
IPLEIDING GEARRESTEERD
erkelijke
whtbanken
wijgen
er zaak
ene-Carlos
6
Geen N-bom Brits
leger Duitsland"
NINGIN LIJKT MEER VAN PIM PANDOER TE HOUDEN
[FINLAND/BUITENLAND
LEIDSECOURAN
ZATERDAG 22 AUGUSTUS 1981 PAGINA 7
„Een uniek en specifiek
van wittc-boorden-crimi-
zo karakteriseerde gisteren
Haisma van de Rijkspoli-
et districtskantoor in Breda
el en wandel van de toplei-
n het afvalverwerkingsbe-
iser in Moerdijk. Een aantal
oren, om zeven uur 's och-
aren vijf Uniser-topmannen
bed gelicht, op verdenking
plegen van een groot aantal
feiten zoals: Waren verko-
e wetenschap dat ze schade-
(vier maal), kopersbedrog
oplichting (vijftig maal),
in geschrifte (75 maal), ver
ding van oppervlaktewater
redingen van de hinderwet
al 225 maal). „De bedrijfs-
bij Uniser", zo stelde Hals-
uigt duidelijk van crimineel
Ir is op grote schaal fraude
en er zijn daarmee op gro-
forse bedragen verdiend".
ïan die eind januari van vo
rig jaar in het Rotterdamse havenge
bied constateerde dat een afvaltank
lekte, zal niet hebben vermoed dat zijn
ontdekking zou leiden tot een politio
neel onderzoek dat in totaal negentien
maanden in beslag zou nemen. Alras
werd vastgesteld dat de tank niet lekte,
maar dat de afvoerkraan was openge
draaid, zodat het chemisch afval vrije
lijk de Rotterdamse haven kon instro
men. De tank bleek gehuurd door Uni
ser Holding, de grootste afvalverwer
ker in de Benelux.
Een en ander was aanleiding voor de
politie om samen met deskundigen van
het ministerie van volksgezondheid en
milieuhygiëne voor een nader onder
zoek bij Uniser. Op 20 mei werd een
deel van de boekhouding in beslag ge
nomen, hetgeen bij het bedrijf zó'n op
schudding veroorzaakte dat men daar
nu nóg spreekt van „Dolle Dinsdag".
In de boekhouding was in de periode
van 1 januari 1979 tot 1 oktober 1980
een hoeveelheid van 73.000 ton che
misch afval niet terug te vinden. Ter
verduidelijking: dat is een hoeveelheid
die een file van Den Haag tot verkeers
plein Oudenrijn bumper aan bumper
staande tankauto's kan vervoeren.
Uit het uitvlooien van de boekhouding
bleek het volgende:
Zoveel verschillend afval als het be
drijf kreeg aangeleverd kón daar niet
verwerkt worden;
Er werd illegaal geloosd in het Hol
lands Diep en de Hollandse IJssel;
Er werd illegaal gestort in het buiten
land.
Bovendien kwam naar voren dat ladin
gen chemisch afval werden vermengd
met andere stoffen, en zo werden ver
kocht. Zo noemde majoor Haisma een
lading van 1500 ton koolwaterstoffen,
die werd aangeleverd om vernietigd te
worden. Prijs van de vernietiging was
driehonderd gulden per ton. De heren
van Uniser „vingen" vijftienhonderd
maal driehonderd gulden en verkoch
ten de partij daarna direct aan een
Westduitse afnemer. Als stookolie. Prijs
zestig gulden per ton. Het eindbedrag
verdween direct in de eigen portefeuil
les.
Uit het justitiëel onderzoek, dat negen
tien maanden heeft geduurd, kwam
ook naar voren dat scheepsreizen met
chemisch afvalwater steevast uitmond
den in illegale lozingen. Zo is meerdere
malen geconstateerd dat zwaar che
misch afval naar Antwerpen ging,
waar het als „ballastwater" simpelweg
in de dokken langs de Schelde werd
geloosd.
Voor dit „doortrapt raffinement"
(majoor Haisma) waar zelfs ambtenaren
en directies van toeleveringsbedrijven
intrapten, werden vanochtend gearres
teerd: In Streefkerk G. B. (55), voorma
lig algemeen directeur en aandeelhou
der van Uniser, in Dordrecht M. S. (43),
technisch directeur en aandeelhouder
Uniser, in Wateringen B. van D. (40),
commercieel directeur en aandeelhou
der Uniser en in Krimpen a/d IJsel J.
L. (35) hoofd orderafwikkeling en J.S.
(45) algemeen bedrijfsleider.
De Rijkspolitie verwacht dat nog meer
dere arrestaties zullen volgen.
/UTRECHT De r.k. kerkelijke rechtban-
Utrecht en Haarlem bewaren een strikt stilzwij-
het proces voor de nietigverklaring van het hu-
van prinses Irene en prins Carlos. De officiaal
et bisdom Haarlem, dr. M. J. de Groot, verklaart
naar aanleiding van de recente publicatie van ma-
rer- dr. J. van der Ploeg O.P. in „Katholieke Stemmen",
ize in feite de hoogste kerkelijke rechtbank in
der Sacra Rota Romana, ervan beschuldigt zich
»n de rechtsregels van het kerkelijk procesrecht te
Van der Ploeg zou de kerkelijke rechtbank in Rome
ken van het bisdom Haarlem hebben opgeëist uit wan-
n tegen de behandeling daar. Daartoe is de Romeinse
nk volgens de bestaande kerkelijke wetgeving niet be-
De Romeinse rechtbank komt pas aan de orde, wan-
;n der betrokken partijen beroep tegen de beslissing
beide kerkelijke rechtbanken (Utrecht behandeling in
nstantie en Haarlem in tweede instantie) zou aanteke-
rWm
e vraag of iets dergelijks aan de hand is, wil officiaal
ot geen enkele mededeling doen. Dit is onderdeel van
:esvoering, waarover de kerkelijke rechters volgens
kelijk recht verplicht zijn volkomen stilzwijgen te be
teneinde de privacy van de betrokken partijen te
iven.
:huldiging van magister Van der Ploeg, dat de kerke-
chtbanken in Nederland onzorgvuldig en overhaast in
k Irene-Carlos zouden hebben gehandeld, wijst de
nse officiaal uitdrukkelijk van de hand. De officiaal
taartsbisdom Utrecht, dr. Otto ter Reegen, weigert elk
ntaar op de beweringen van magister Van der Ploeg,
is hij bereid te verklaren, dat hij evenals zijn Haarlem-
^ega het verwijt van onzorgvuldigheid en overhaast
volkomen afwijst.
Vader vermoordt
ex-vrouw en
vier kinderen
Een inwoner van de Ameri
kaanse stad Indianapolis, die
door de politie als godsdiens
twaanzinnige werd omschre
ven, heeft gisteren zijn zijn vier
kinderenm, zijn ex-vrouw en
haar moeder doodgeschoten.
De vriend van zijn ex-vrouw
werd ernstig gewond. Op de
foto de zus van de man die de
schoten afvuurde. Zij stortte in
toen zij de lichaampjes van de
vier kinderen (in leeftijd varië
rend van een tot zes jaar) had
gezien.
SDP EN FDP BOTSEN OVER VERLAGING UITKERINGEN
BONN Een brief van Hans-Dietrich Gen
scher, voorzitter van de Westduitse liberale
partij en minister van buitenlandse zaken
in de regering in Bonn, heeft gezorgd voor
een aanzienlijke vergroting van de span
ning tussen zijn partij, de FDP, en de de so
cialistische coalitiepartner SDP. De brief
heeft betrekking op de bezuinigingen die
noodzakelijk zijn om de economische pro
blemen van de Bondsrepubliek aan te pak
ken.
Minder dan twee weken voor het kabinet op 2
september vergadert over mogelijkheden om de
Westduitse economie aan te zwengelen en het
voor 1982 op 27 miljard mark berekende begro
tingstekort te verminderen, heeft Genscher een
brief naar zijn partijgenoten in regering en par
lement gestuurd. Hij pleit voor herziening
en dus verlaging van de sociale uitkerin
gen, met name van werklozen en zieken, in
plaats van de door de sociaal-democraten van
Schmidt gewenste belastingverhogingen. Gen
scher zegt in ziin brief dat de socialisten nu
eens voorgoed elke gedachte aan belastingver
hogingen uit hun hoofd moeten zetten.
Eind juli waren de coalitiegenoten in Bonn het
eens geworden over een bezuinigingsprogram
van 14,5 miljard mark, maar niet over de ma
nier waarop dit program gerealiseerd moet
worden. De brief van Genscher verscheen bin
nen 24 uur nadat de secretaris-generaal van de
SPD, Peter Glötz, krachtig stelling had geno
men tegen elke aantasting van de sociale uitke
ringen. In politieke kringen wordt opgemerkt
dat de liberalen steeds meer afstand nemen van
hun regeringspartners. De liberale opvattingen
lijken steeds dichter bij de desbetreffende
standpunten van de christen-democratische op
positie te liggen. De gedachte aan een verande
ring van regeringspartner lijkt de liberalen
vooralsnog echter prematuur. Bij de laatste par
lementsverkiezingen, in oktober 1980, hebben
zij hun hele campagne gebaseerd op het voort
zetten van de coalitie met de SPD en de verkie
zingen leverden voor hen winst op.
Op de eerste dag van de nieuwe informatie was het een komen en gaan van politici bij informateur
De Gaay Fortman. Op de foto begroet VVD-leider Hans Wiegel (links) zijn collega Jan Terfouw van
D'66.
ER WAS MEERDERHEID VOOR AKKOORD
zogeheten groep van zestien
in de CD A-fractie is boos
heid ontstaan over een pers
bericht van voorzitter Van
Agt. Velen in de groep, on
der wie vice-voorzitter Ruud
Lubbers, herhalen nog eens
dat zij onder de gegeven om
standigheden het concept-
akkoord met de PvdA en
D'66 voldoende achtten en er
alleen tegen stemden, omdat
Van Agt anders zou opstap
pen. Er was dus wel degelijk
een meerderheid binnen de
fractie voor het ontwerppro-
gram, hetgeen van groot be
lang kan zijn voor de kans
van slagen van informateur
De Gaay Fortman.
Daags daarna werd in de
CDA-fractie besproken of er
een toelichting gegeven moest
worden op de motieven van de
„zestien". Zo was er de sociaal-
economisch deskundige Bert
de Vries, die er bezwaar tegen
maakte dat hij nu te boek
kwam te staan als een warm
voorstander van het akkoord.
Hij vond het echter helemaal
niet zo'n goed compromis,
maar was alleen vanwege de
gehele voorgeschiedenis bereid
geweest het te slikken (althans
als Van Agt mee zou doen).
Een andere spreker, evene
neens sociaal-economisch on
derlegd, toonde zich tegenstan
der van een toelichting. Op die
manier zou zijns inziens nooit
recht gedaan kunnen worden
aan alle nuances binnen de
„zestien". Bovendien zou een
toelichting alleen nog maar
meer aandacht richten op de
verdeeldheid binnen de frac
tie. Over dit punt werd geen
besluit genomen, zodat voor
zitter Van Agt de vrijheid
meende te hebben met een
persbericht te komen.
Volgens velen van de „zes
tien" geeft dit bericht een on
juiste weergave van de situa
tie. Er staat dat een „aanmer
kelijk aantal" ervan blijk had
gegeven „ernstige bezwaren te
heben tegen het regeerpro
gramma". Zij waren evenwel
bereid over deze bezwaren
heen te stappen „op voorwaar
de dat de beoogde premier uit
het CDA. inderdaad als zoda
nig zou gaan optreden", aldus
Van Agt. De waarheid is ech
ter dat nadat er woensdag ge
stemd was over het te geven
antwoord op de vraag van de
formateurs (Kremers „en Van
Thijn), Ruud Lubbers een
stemverklaring aflegde. Hij zei
daarin dat hij had tegenge
stemd vanwege het dreige
ment van Van Agt, maar dat
hij de situatie politiek gezien
anders analyseerde dan de
voorzitter. Bij deze verklaring
sloten zich vijftien leden aan:
De Koning, Van Zeil, Oomen,
Van Vlijmen, Weijers, van der
Toorn, Kraaijeveld-Wouters,
De Ruiter, Mommersteeg,
P.A.M. Cornelissen, D. Corne-
lissen, De Vries, Gerritse,
Eversdijk en Janmaat.
IRA-sympathisant
op stoel Sands
in Lagerhuis
BELFAST De tussen
tijdse verkiezingen in de
Noordierse kiesdistricten
Fermanagh en South-Tyro
ne, noodzakelijk door het
overlijden van IR A-hon
gerstaker Bobby Sands die
de zetel in april veroverde,
zijn gewonnen door de
IRA-sympathisant Owen
Carron.
Zijn kandidatuur werd onder
steund door de leden van de
IRA, die in de Maze-gevange-
nis in Belfast in hongerstaking
zijn. Carron kreeg ruim 2.200
stemmen meer dan zijn be
langrijkste tegenstander, de
protestant Kenneth Maginnis.
Carron heeft eerder al laten
weten dat hij niet van plan is
zijn Lagerhuiszetel daadwer
kelijk te bezetten. Zijn over
winning wordt gezien als een
aanwijzing voor het feit, dat
de steun van de katholieke
Noordieren voor de gevangen
IRA-leden en hun verzet te
gen het Britse bestuur over de
provincie ondanks de dood
van inmiddels tien hongersta
kers niet is afgenomen.
REGERING-THATCHER:
LONDEN De Britse regering ontkent ten stelligste
dat de Amerikaanse minister van defensie Weinberger
tijdens zijn bezoek van gisteren aan de Britse hoofdstad
gesproken heeft over de mogelijkheid, het door de VS in
produktie genomen neutronenwapen bij de Britse troe
pen in West-Duitsland op te slaan. „Washington wil ons
de N-bom niet opdringen" aldus een Britse woordvoer
der. Berichten dat dit wel het geval was verschenen gis
teren onder meer in het gezaghebbende dagblad The Gu
ardian.
In een vraaggesprek voor de Westduitse televisie heeft Bonds
kanselier Schmidt gisteren gezegd dat de stationering van een
neutronenwapen op Westduitse bodem alleen mogelijk is als
daartoe door de NAVO gemeenschappelijk wordt besloten, nadat
gesprekken met de Sovjet-Unie op niets zijn uitgelopen. Een an
dere voorwaarde is, dat het neutronenwapen ook in andere Eu
ropese landen wordt opgesteld. Schmidt wees er op dat zijn rege
ring dit standpunt al in 1978 heeft ingenomen. Verder noemde
hij de reacties vanuit zijh partij op het Amerikaanse besluit het
N-wapen te produceren „overdreven".
In West-Berlijn heeft gisteren een federale administratieve
rechtbank besloten dat auto's van soldaten waarop anti-atoom
propaganda is aangebracht niet tot de kazernes hoeven worden
toegelaten. De maatregel moet een „goed functioneren van de
strijdkrachten verzekeren". Het op de auto plakken van een
anti-atoomsticker is een politieke daad, welke aan de Westduitse
soldaten niet is toegestaan, aldus de Berlijnse rechter.
fcAG Bijna drie maanden ge-
het perscentrum Nieuwspoort
e Hans Wiegel aan dat hij zich
dllige ballingschap zou bege-
at het vaderland hem riep. Af-
donderdag had die roepstem
k geklonken, want daar was
•-leider weer, pront om zich
ikend in het mooie twee-rijen-
t hij aantrekt wanneer Hare
it hem ontbiedt De demissio-
ce-premier stelde de vele jour-
die hem altijd goed weten
stuntje, niet teleur.
nu genoeg tijd verspild. De ko-
loest persoonlijk het benoe-
i een (in)formateur kost zoveel
laar even bij Jan Terlouw chec-
)'66 nog altijd weigerde met CDA
in zee te gaan, en dan kon zij met
ist hart het enig resterende doen:
veigeren aan het huidige demis
kabinet. „Hèklonk het
zaaltje. „Maar meneer Wiegel,
•or het laatst vertoond in 1922 en
te het al niet eens meer", werd er
:d. „Tsja, ik geef toe, het is een
remedium (laatste redmiddel),
situatie is thans zo ernstig dat we
ers kunnen".
^ejrnst
■k is of het
|ituntje gaa
ïals het m
of het hier inderdaad slechts
•tuintje gaat, in dezelfde orde van
's het nationaal kabinet, waai
Wiegel de afgelopen jaren op geabonneerd
leek. Want nadat het verbaasde geroeze
moes was weggeëbd bleek het de VVD-
leider bloedige ernst te zijn. Volgens hem
is het de enige manier om te voorkomen
dat 1982 een verloren jaar wordt. Immers,
als dit kabinet de macht terugkrijgt, komt
de rijksbegroting nog net op tijd klaar en
kan er met Prinsjesdag een echt beleid
ontvouwd worden.
„Maar bent u dan uit op een interimkabi
net?" wilde een verslaggever weten. Nee,
dat bleek niet de eerste prioriteit Het ka
binet kon maar het beste weer voor vier
jaar bijtekenen. Nee, het is dan geen an
der kabinet; het is nog gewoon het kabi
net-Van Agt-Wiegel, met hooguit hier en
daar een andere minister, aldus de VVD-
voorman. Beelaerts van Blokland (Volks
huisvesting) gaat sowieso weg om bur
gemeester te worden van Apeldoorn
en misschien volgt ook Van der Klaauw
(Buitenlandse Zaken). Deze laatste schijnt
belangstelling te hebben voor de post van
ambassadeur bij de Europese Gemeen
schappen in Brussel.
Vertrouwen
„Ja maarhoe weet het kabinet nu of
het het vertrouwen geniet van het parle
ment?" wilde iemand weten. „Dat blijkt
wel in de Kamer. Mijn persoonlijke in
schatting is dat het kabinet de stemming
over een motie van wantrouwen zou
overleven". „En het feit dat het kabinet
bij deze verkiezingen zijn meerderheid
verloren heeft, is voor u een detail?",
sprak iemand anders op hoge toon. „Mijn
beste man, dat moet nu juist blijken bij
een stemming. En ik herhaal: mijn taxatie
is dat het kabinet die overleeft".
Wiegel wees er fijntjes op dat de rege
ringspartijen bij deze verkiezingen nau
welijks verloren hebben (drie zetels). De
PvdA daarentegen, zo voegde hij eraan
toe, kreeg een forse klap (negen zetels).
D'66 was weliswaar de enige grote win
naar, maar die had zichzelf al buiten spel
gezet door samenwerking met VVD en
CDA uit te sluiten. Volgens Wiegel bleef
er dus eigenlijk niets anders over dan het
uitvoeren van zijn plan. En de zogeheten
loyalisten in het CDA? Wilde hij dan
weer, net als de afgelopen vier jaar, onder
dit zwaard van Damocles gaan leven? Nou
nee. „Ik zou daar van tevoren wel even
met de minister-president over spreken".
Grasmat
Die laatste uitspraak bracht iemand ertoe
te informeren of Wiegel zijn idee al met
één of meer christen-democraten had be
sproken. De VVD-leider wilde dat niet
ontkennen. Met wie dan. „Ach, ik heb het
een maand geleden in kleine kring eens
op de grasmat gelegd". „Dat was zeker het
gras achter het Catshuis?" werd er geroe
pen. Wiegel glimlachte geheimzinnig,
maar met van pret glimmende oogjes.
Vervolgens bevestigde hij dat de liberale
bewindslieden zijn gedachte met enthousi
asme hadden ontvangen. En de CDA-be-
windslieden? Weer die geheimzinnige
glimlach, maar nu geen toelichting.
Wie de hartelijke relatie kent tussen de
heren Wiegel en Van Agtde nieuwe
darmklachten van de laatste, waardoor
informateur De Gaay gistermiddag zijn
consultaties moest omgooien, ontstonden
na een gezamenlijk etentje in een bekend
Haags restaurant vraagt zich na zulke
uitspraken niet meer af of de premier zich
een maand geleden ook op het gras be
vond. Hij weet het zeker. Daarbij zal hem
in herinnering komen het verhaal uit
VVD-kring dat Van Agt en Wiegel elkaar
als waren zij Winnetou en Old Shatter-
hand bloedbroederschap beloofd hebben.
Dure ccd
Beiden zouden een dure eed gezworen
hebben niet meer zonder elkaar te gaan
regeren. Dat belofte schuld maakt heeft
Dries van Agt inmiddels op overtuigende
wijze bewezen. Toen een ruime meerder
heid in zijn fractie een voldoende basis
aanwezig achtte om met PvdA en D'66
een kabinet te vormen, zette de CDA-lei-
der zijn politieke leven op het spel om dat
te voorkomen. Wat hij daarbij in het ach
terhoofd had, was op dat moment nog niet
bekend. Nu vergt dat weinig verbeel
dingskracht meer. Want eenmaal gewend
aan .het idee van een Winnetou- en Old
Shatterhand-variant, vallen er steeds
meer stukjes van de puzzel op hun plaats.
Dan is immers ook te verklaren waarom
de CDA-fractie zich heeft uitgesproken
voor een informateur met de breedst mo
gelijke opdracht. „Hij moet alles kunnen
onderzoeken, hoe onwaarschijnlijk ook",
vertelde een christen-democraat donder
dag na afloop van de fractievergadering.
De formule „nagaan hoe zo spoedig moge
lijk een kabinet kan worden gevormd",
die Van Agt tot veler verrassing adviseer
de aan de koningin, gebruikt men door
gaans als gedacht wordt een laatste red
middel (ultimum remedium), een minder
heidskabinet. Een combinatie van CDA
en VVD levert de grootste minderheid op
in het parlement (74).
Pim Pandoer
Jammer alleen voor Dries en Hans dat
koningin Beatrix de boeken van Karl
May kennelijk niet zo waardeert, met
wellicht een uitzondering voor „Winne-
tou's dood". Haar belangstelling lijkt meer
uit te gaan naar helden als Pim Pandoer.
De benoeming van De Gaay Fortman sr.
tot informateur, met onder meer als op
dracht te onderzoeken of een kabinet met
gedoogsteun van een aantal christen-de
mocraten mogelijk is, kan namelijk wei
nig anders betekenen dan dat zij het tijd
vindt voor het optreden van een eerlijke
meester-inbreker. Op die manier zou wel
licht zoveel steun uit de CDA-kluis kun
nen worden weggehaald, dat toch een
centrum-linkse regeringsploeg kan aan
treden.
De vorstin, die al eerder (door het aan
vaarden van het merkwaardige eindver
slag van de vorige informateurs) heeft ge
toond de aanwezigheid van de PvdA in
het kabinet noodzakelijk te achten, is
klaarblijkelijk vastbesloten daarvoor het
uiterste te doen. Anders is het niet te ver
klaren dat zij met een bruskeren van
het CDA-advies, dat gepleit had voor ie
mand „die zich niet heeft doen kennen als
voorstander van een bepaalde coalitie"
de oude Gajus liet ontbieden. Hij was het
immers die eerder deze week de CDA-
fractie waarschuwde dat zij „balanceerde
op de rand van wat naar^ politieke zeden
in een kabinetsformatie nog mogelijk is".
Als Dc Gaay Fortman zelf in deze frac
tie had gezeten, zou hij zich hebben
aangesloten bij degenen, die het con
cept-regeerakkoord belangrijker von
den dan het verdwijnen van Dries van
Agt. En het door hem voor te bereiden
kabinet behoeft niet per se onder voor
zitterschap te staan van de CDA-lcider,
liet hij gisteren doorschemeren. Ook is
het nuttig tc weten dat Dc Gaay Fort
man, die in 1073 Burger hielp bij zijn
inbraak in IvVP en ARP (kabinet-Den
Uyl), in een brief aan voorzitter Buk
man-gedreigd heeft met liet opzeggen
van zijn lidmaatschap, als het CDA
zou besluiten PvdA en D'Gü dc rug toe
te keren. Het zal dc beide bloedbroe
ders bang tc moede zijn geweest, toen
zij donderdagnacht plotseling dc schim
op het behang zagen van deze heden
daagse „Schrik van de Imbbsch".
RIK IN 'T HOUT
