Strijd van nomadenvolk
tegen Sovjet-regime in
film „De Onderwijzer"
TERUGBLIK
RADIO/TELEVISIE
MongoloTde jongen speelt
zichzelf in „Eén van ons
TELEVISIE VANAVON
TELEVISIE VRIJDAG (6
RADIO VANAVOND
RADIO VRIJDAG
LEIDSE COURANT
DONDERDAG 20 AUGUSTUS 1981 PAGfrD.
Albert
VARA-voorzitter Albert
v.d. Heuvel heeft wel even
grote ogen opgezet, toen hij
zeer onlangs de uitslag
kreeg van een onder eigen
leden gehouden onderzoek.
Hieruit bleek, dat de oude
ren de neiging vertonen
weg te lopen, terwijl over
wegend jongeren juist lid
worden. De bed ankers werd
gevraagd waarom zij heen
gingen en de nieuwe leden
waarom zij kwamen. Blijkt
dat jonge nieuwe leden
principiële enóf politieke
redenen aanvoeren voor
hun lidmaatschap, een stel-
lingname die zij naar buiten
wensen uit te dragen en
door dè VARA graag ver-
woQrd zien enóf horen. In
elk geval vinden zij, dat de
VARA moet blijven. De be-
dankers hebben die dan
geen ideële doelen meer
voor ogen na zoveel jaren
lid geweest te zijn van de
club? Ja, die hebben ze wel,
maar zij voeren als veront
schuldiging voor het bedan
ken aan, dat zij moesten be
zuinigen op het huishoud
budget. Maar tien pet. van
de bedankers liet het afwe
ten, omdat de VARA geen
goede programma's zou ma
ken.
Jan
Meldden wij al, dat Jan
Blaaser woedend is op de
VARA, omdat deze omroep
voor een komende winter-
serie dezelfde titel koos als
Jan voor zijn nieuwe caba
retprogramma, waarmee hij
komend najaar de zalen in
gaat. Toen hij de reactie van
de VARA daarop las werd
hij zo mogelijk nog bozer.
De VARA liet nl. weten,
dat zij niets te maken had
met de plaat over Tom
Manders en waarvoor o.a.
van Jan Blaaser de gratis
medewerking werd inge
roepen. Daar had de VARA
niets mee te maken, zei de
VARA. Het gaat om een
plaat van Phonogram. Dat
laatste is wel juist, maar de
VARA vertelde er niet bij,
dat zij van die plaat een
bandje heeft laten maken,
dat voor leden voor een
koopje verkrijgbaar is. Daar
moet Jan dan gratis de
vruchten van zijn talent
voor afstaan. Hij vindt dat
een kapitalistenstreek van
de VARA. Een artiest moet
ook zwoegen voor zijn dage
lijks broodje.
Cliff
De vroeger en ook nu nog
alom aanbeden Cliff Ri
chard, die ooit zijn liefde
uitzong voor een poster-
meisje aan de muur, een
soort calendergirl, en direct
daarop overstapte naar het
reli-lied, komt naar Neder
land. Op vrijdag 28 augustus
verschijnt hij op het podium
van het „Kamperland Mu
ziekfestival", dat vaste prik
moet worden in Zeeland.
Dit gebeurt nu al voor de
vierde maal en moet uit
groeien tot een rotsvaste
reli-traditie. Cliff wordt
aangekondigd als het klap
stuk van dit festival en de
organisatoren rekenen op
tienduizenden koppen tel
lend publiek. Dit festival
begint donderdag 27 augus
tus al met o.a. de Britse zan
gerpianist Adrian Snell, die
ook al van zich deed spre
ken op het onlangs gehou
den NCRV-popfestival in
Ahoy'.
Bob
Een toch verwacht weer
zien hebben we nu ineens
met Bob Dylan, de veerti
ger, die zoveel reli in zijn
pop deed, maar nu blijkt de
wereld niet vergeten te
hebben. Hij deed van zijn
reli eerder gewag in zijn
lied „Saved'waarin hij
meldde zich gered te weten.
Hij verdween nadien uit het
oog, maar bleef wat hem
boeide koesteren in het
hart. Zijn vaste publiek met
name. Hij beleefde dat nu
zelfs als een weerzien. Die
stemming vernamen we al
uit zijn jongste song „Heart
of mine", een single, die als
voorloper diende voor zijn
nieuwe elpee „Shot of
love". Een geraaktheid die
hij opnieuw doormaakte.
Die kreet koos hij dan ook
als titel voor zijn jongste el
pee, die nu net uit is. Daar
in ligt weer helemaal de na
druk op sterk persoonlijk
getinte gevoelens. Daar
staat zijn reli-gerichtheid
niet buiten, vindt daarin
juist een plaats. Bijvoor
beeld in zijn mededogen
met mensen, die het slech
ter hebben getroffen dan
hij, zoals de Amerikaanse
komiek Lenny Bruce, die
zelfmoord pleegde. Voor
„Shot of love" kreeg hij ve
ler medewerking, van pop
kornuiten als Ringo Starr,
Ry Cooder, Ron Wood en
anderen. Maar die vreugde
om dat weerzien neemt hij
geheel en al voor eigen re
kening.
Derrick
De Duitse detective Der-
riek, met zijn doortastende
oogopslag, zijn snelle beoor
deling van criminele situa
ties en psychologische aan
pak van verdachten, doet
het bij de tv-kijkers over de
halve wereld nog steeds uit
stekend. De redactie van de
NCRV-gids vond in het
Duitse omroepblad „Hör
zu" de uitslag van een en
quête, waaruit bleek dat hij
van alle tv-detectives ter
wereld de hoogste cijfers
qua appreciatie scoorde.
Horst Tappert, zoals Der-
riek van huis uit heet, toon
de zich met die cijfers nogal
in zijn nopjes en verwacht,
dat zijn serie nu wel zal uit
groeien naar de honderd
stuks. De schrijver van deze
serie, Herbert Reinecker,
laat weten, dat het succes
van deze serie vooral te
danken is aan het feit, dat
hij Horst goed kent en dat
hij die in zijn eigen woor
den laat praten. In de prak
tijk werkt dat zo uit, dat de
kijker de indruk, nee de ze
kerheid krijgt, dat de man
meent wat hij zegt. En dat
is heel wat anders dan wan
neer sommige acteurs, die
zich handelsreizigers in tek
sten noemen, zomaar iets
uit het hoofd staan op te
zeggen. Een tekst moet je
niet uit je hoofd leren.
Daarvan moet je je meester
maken. Er meester over
worden, zoals over je zelf.
Dan pas ben je als acteur
geloofwaardig.
HILVERSUM Het is 1923. De storm
van de bolsjewistische revolutie is ge
luwd en de Unie van Socialistische
Sovjet Republieken is officieel opge
richt De nieuwe leiders staat één doel
voor ogen: de ideologie van Marx te
verspreiden over heel de Sovjet Unie
en zetten jonge, geestdriftige mensen
in om de dictatuur van het proletariaat
te verkondingen. Welke weerstanden
deze propaganda-drift oproept bij de
nomadische stammen in het Aziatische
deel van Rusland die nog nooit van
bolsjewistische omwenteling hebben
gehoord, analfabeet zijn, en al eeuwen
lang volgens een eigen cultuurpatroon
leven, laat dc Russische film „De on
derwijzer" (vanavond om 21.30 uur op
Ned. I) van Andrei Michalkov-Kontja-
lovski zien. Vlijmscherp, maar vooral
aangrijpend toont de regisseur in deze
voortreffelijke zedenschildering de
harde confrontatie tussen de vertegen
woordigers van het nieuwe Sovjet-regi
me en de autochtone bevolking die
haar authenticiteit niet zomaar wil
prijsgeven.
„De onderwijzer" speelt zich af in Kirgi
zië, een in Centraal Azië gelegen onher
bergzaam staatje dat grenst aan China. De
bevolking, van origine een Turks noma
denvolk met Mongoolse invloeden, leeft
er in een besloten gemeenschap en leidt
een primitief bestaan. Zij woont in tenten,
leeft van de veeteelt, doet aan ruilhandel
en kan lezen noch schrijven. Er is sprake
van een zekere hierarchië; de ,,bey' staat
aan het hoofd en heeft macht en aanzien
omdat hij in het bezit is van veel paarden.
Het gedragspatroon in deze gemeenschap
wordt bepaald door normen en waarden
die wortelen in eeuwenoude tradities en
in het Islamisme.
Dsjoesjen, eens bedelaar maar door zijn
aandeel in de revolutie nu onderwijzer, is
door de Sovjet-autoriteiten aangewezen
om de primitieve Kirgiezen te onderrich
ten in de ideologie van Marx. Dsjoesjen is
een vurig bolsjewist en niet van plan zich
door wie of wat dan ook te laten dwarsbo
men. Al de eerste de beste dag van zijn
aankomst geeft hij, hoewel schuchter van
aard, een fanatieke lezing over het belang
van het socialisme en drukt hij de oudere
Kirgiezen op het hart dat hij hun kinde
ren zal voorbereiden op het leiderschap
van de wereldrevolutie. De Kirgiezen
echter zijn hiervan niet onder de indruk.
Ze reageren met hoongelach en beschim
pende kreten die al gauw overgaan in
dreigementen. Nooit zullen ze meewerken
aan de revolutionaire hervorming.
Maar Dsjoesjen laat zich door niets weer
houden en richt in een bouwvallige stal
zijn schooltje op. Hier vertelt hij de de
kinderen temidden van kakelende kippen
en zoemende vliegen over Lenin, het ka
pitalisme en de wereldrevolutie. Hoewel
zijn leerlingen zich aanvankelijk ook te
gen zijn hoogdravende betogen verzetten,
gaan zij toch langzamerhand een zekere
genegenheid voor hem voelen. Want
Dsjoesjen mag dan een onverschrokken
fanatiekeling en een pedagogisch onbenul
Bolot Bejchenaljev als leraar Dsoesjen In „De onderwijzer"
zijn, hij is ook zachtmoedig, n^tef en een
groot kindervriend. Op den duur nemen
de kinderen de onderwijzer zelfs in be
scherming tegen hun ouders die onver
minderd doorgaan hem het leven zuur te
maken.
Tot een werkelijk harde confontratie
komt het, wanneer de bey Altynai, één
van Dsjoesjens leerlingen, als tweede
vrouw begeert. Hij koopt Altynai bij op
bod om de schulden van haar ouders af te
lossen en randt haar vervolgens aan,
waardoor het meisje volgens de eeuwen
oude traditie met hem moet trouwen.
Dsjoesjen echter verzet zich hier met alle
macht tegen, niet alleen omdat hij voor
dit strijdbare meisje tedere gevoelens
heeft, maar vooral ook omdat toegeven
aan dit huwelijk een erkenning van het
oude gezag van de bey zou betekenen.
Tenslotte laat hij de Bey arresteren.
Hoeveel geestelijke schade Dsjoesjen met
zijn nieuwlichterij onder de Kirgiezen
verricht, wordt het meest duidelijk ge
maakt in de figuur van Altynai. Omdat ze
niet met de bey zal trouwen, wordt ze
door haar eigen volk verstoten. Ze is nu
immers meisje noch vrouw, maar een
schaamteloze slet die schande brengt over
alle meisjes in het dorp. Altynai staat in
niemandsland. Ze hoort niet meer bij haar
eigen volk maar ook niet bij de bolsjewie
ken. Kans op trouwen met Dsjoesjen op
wie ze verliefd is, heeft ze niet. Deze is te
zeer geobsedeerd van de socialistische
idee. Zij, die angst heeft voor zo'n puffend
gevaarte als een locomofief, wordt door
Dsjoesjen naar Tasjkent gestuurd. Daar zal
ze volgens zijn vaste overtuiging als
eerste bevrijde vrouw van het oosten wor
den binnengehaald. Hijzelf zal in Kirgizië
blijven om de peppel, symbool van eeu
wenoude tradities, om te hakken.
LUDUINA SALTERS
De Stray Cats.
Hoofdpersoon in het Cana
dese tv-spel „Eén van ons"
dat de AVRO vanavond uit
zendt, is de 17-jarige John.
Sinds zijn geboorte lijdt hij
aan het zogenaamde Down's
syndroom, beter bekend als
mongolisme. John iaat zich
evenwel niet als „mongool
tje" in een hoek duwen en
levert een gevecht tegen het
opgroeien met deze geeste
lijk handicap. Zijn familie
helpt hem daarbij en
verhuist van een klein
plaatsje naar een grote stad,
waar de mogelijkheden om
John een goede opvoeding te
geven veel groter zijn. Deze
omschakeling gaat gepaard
met vele problemen. Niet al
leen voor John maar ook
voor zijn moeder én broer en
zusje die zich verwaarloosd
voelen, omdat hun mongo-
loïde broer veel meer aan
dacht krijgt dan zij.
Aansluitend op bovenstaand
tv-spel brengt de AVRO de
Canadese documentaire „Da
vid" op het scherm over en
met David McFarlane, de
mongoloTde jongen die de
hoofdrol vertolkte in „Eén van
ons".
Ned. I 20.10 uur.
Cosmos
Dr. Carl Sagan gaat in „De
yy
ruggegraat van de nacht", de
zevende aflevering uit deze
populair-wetenschappelijke tv-
serie, in op de vragen: Wat zijn
sterren? en „Waarom is de we
reld rond".
Ned. I 2L55 uur.
De strijd om het bosven
Engelse jeugdfilm die draait
om een zekere Billy en zijn
vriendje Goddy. Ze wonen
midden in het bos vlak bij een
schitterend ven en zien op een
dag een vis die zich nogal
vreemd gedraagt. De vriendjes
nemen het geschubde dier mee
naar huis, maar voordat ze zijn
ziekte kunnen onderzoeken,
slaat de kat toe.
Ned. II 1&59 uur.
Vreemde vogels
Felix heeft zich flink uitge
sloofd. De hele dag heeft hij
baby's gefotografeerd. Als hij
's avonds naar huis wil gaan,
blijkt dat er nog een kindje is
overgebleven....
Ned. II 20.27 uur.
Lochem
In de tweede aflevering uit
deze driedelige reeks muziek
programma's over het „Lo
chem Festival" dat 28 mei jl.
plaatsvond, een optreden van
„Slade" en „Stray Cats".
Ned. II 23.05 uur.
NEDERLAND 1
NOS
18.25 Nieuws voor doven en
slechthorenden
18.55 Bereboot
AVRO
19.00 Held!
19.25 AVRO'S Sportpanorama
20.10 Een van ons
21.00 David
NOS
21.37 Journaal
NOS
21.55 Cosmos
NOS
23.00 Journaal
23.05 Nieuws voor doven
en slechthorenden
NEDERLAND2
TELEAC
18.42 Voorlichtings
programma
In 't ziekenhuis
18.57 Journaal
VARA
18.59 De strijd om het bosven
NOS
20.00 Journaal
VARA
20.27 Vreemde vogels
20.52 Achter het nieuws
21.30 De onderwijzer
23.05 Het Lochem
Dauwtrappers
Festival
NOS
23.35 Journaal
23.40 Nieuws voor doven en
slechthorenden
DUITSLAND 1
(Regionaal progr. NDR: 18.00
sterbllchen Methoden des Fi
sef Wanninger. 10.30 Actu
18.45 Kleuterserie. 18.55 R
progr. 19.25 Sport. 19.59 P
WDR: 18.00 Erie*
brechen und makellose Mor<J
Penmarric. 19.15 Actualiteit»
Vater und Sohn.) 20.00 J
20.15 Reportage. 21.00 Mu
gesprekken. 22.30 Actu
23.00 Aus der Feme sehe ld jvt
Land. 0.40 Journaal. P*
por
ipig
M.fcv to. „aai. iu.ji l-l
verzicht. 19.00 Journaal. 19.3#
spel. 20.50 Informatief progfOUl
Actualiteiten. 21.20 Duits lp
22.05 Peter Qombas Lehr- ur
derjahre. 23.20 Journaal. prSv
DUITSLAND 3 WDR
18.00 Kleuterprogr. 18.30 Se
sticks. 19.00 Doc. film. 20.0
naai. 20.15 Hale der Gro
22.25 Doc. film. 23.10 Journa| VC
BELGIE NEDERLANDS NET 1
18.30 Kinderserie. 18.35 Doe iet
19.05 Passiespel. 19.22 lnf<
progr. 19.37 Mededelingen
19.45 Journaal. 20.10
progr. 21.00 Panorama. 21.50
geheimpje. 22.40 Journaal.
BELGIE NEDERLANDS NET
20.10 150 Jaar Belgen. 21.
show. 21.35 Filmfragmenten.
BELGIE FRANS
18.00 Klnderprogr. 18.30 Doe
Regionaal magazine. 19.25
richt. 19.30 Journaal. 19.55
tieve serie. 20.20 Seul Ie vent
la reponse. 22.00 Fllmrubrlek
Journaal en weerbericht.
*rc
11<
NEDERLAND 1
NOS
NEDERLAND2
NOS
13.00 Nieuws voor doven
en slechthorenden
DUITSLAND I
10.00 Journ. 10.03 Muz. en gesprek
ken. 11.35 Reg. progr. 12.10 Duits al
lerlei. 12.55 Persoverz. 13.001
16.15 Journ. 16.20 docum.
17.05 Jeugdprogr. 17.50 JournL
DUITSLAND II fff"1
10.00 Journ. 10.03 Amus. L
11.35 Reg. progr. 12.10 Duits L
12.55 Persoverz. 13.00 Journr
Vakantieprogr. voor kinderen]*
Joum. 16.55 Wie werden
schelden, tv-spel. Ansl. Dlscusl
ogr. 17.40 Muz. en Inform. ^drf,
WDR 3 Ooi
7.35 Gymnastiek. 8.05 Schoolt
BELGIE FRANS h
17.45 Aankondigen van de Of teei
HILVERSUM 1
18.11 Hier en nu 18.30 (S) Daar
molens staan. 18.45 (S) Leger des I
'artier. 19.02 (S) De wereld zingt Gods lof.
19.53 <S) Om nooit veroeten. 20.03 (S) Ker-
korgetconcert. 20.35 (S) Literama-donder-
dag. 21.02 (S) Op de vrije toer. 22.02 (S)
Hoogtepunten uit musical en operette. NOS
23.04 (S) Met het oog op morgen.
i het Nederlande-lsraelltisch
Kerkgenootschap. AVRO 18.50 Lid
siek. 19.00 t Is historisch. 19.20
0 (S> Medieval
HILVERSUM 3
18.04 De Avondsplts met de Nation
parade. TROS ,19.02 Poster. 20 0
Show. 22.02 Seajun. 23.02 LP-werk
S: leder heel uur nwe. KRO:
3 en 8.03 Echo. 9.03 (S) De
Vensterbank. 12 03 (S) Muz. v
13.03 Echo. 13.
wnere. 15.02 (S) Ti
•chip. 17.57 Markt-
VPRO: 7.00 Nw». 7.10 Och
tendgymnastiek. 7.20 Redto-
nieuwsdienst VPRO. (7.30 Nwe.
j. 8.00 en 8.30 Wem.). 9.00 Gymne-
INFO stlek voor de vrouw. 9.10 Water
standen. 9.15 Expres VPRO.
NCRV: 10.30 Onder Schooltijd. NOS: 10.45
Werkbank. AVRO: 11.00 Bulten: Toerleme
en natuur. TROS: 11.20 Week In Week uit.
12.20 Meded. voor land- en tuinbouw. 12.30
Nwe. 12.36 Aktua. NOS: 13.00 Nws. 13.11
Meer over minder. 14.45 't Kan van nut zijn:
consumentenmagaz. 15.30 Van onze redac-
NOS: leder heel
7.02 Ronduit op drie. 8
eWn. 9.03 De muzikale fnj
10.03 Ronduit-extr» n c,
NCRV: 11.03 Pop r"
12.03 Goeimlddag. VL_
De Ttpparade. 15.20 Popjourn"
rijf
r<
Jaijki
NOS: 7.00 Nws.
tjaV-Z.
9.30 Vrljdegmorgenconaj
eeuwse muz. VOO: 11.1 F1
voor miljoenen. EO: 13.0
klankjuwelen. 14.00 Nws. 14.02 Bl.Jb
e mee bezig (herh.).
rü
Steeds meer bekijks voor
programma's op Ned. II
HILVERSUM De belangstelling van de t.v.-kijkers I
steeds meer uit naar de programma's op Nederlam raf
waarop alle A-omroepen hun zogenaamde „vaste avi b
hebben. Dat is gebleken bij een meting door de af der z
kijk- en luisteronderzoek van de NOS van de kijkdichtl
vover het tweede kwartaal van dit jaar. ble
Volgens de onderzoekers is de verklaring voor die grlaa;
belangstelling te vinden in het programma-aanbod. Zij w
erop, dat in de onderzoekperiode feuilletons als „Dallas",
Gezusters Bennett", „De Groene Keizerin", „De Fabrfe
„Soap" en „De Lemmings" regelmatig op Ned. II te zien wi n
terwijl door dezelfde A-omroepen „zware informatie", „rel
en „kunst" in het algemeen relatief vaak op de zogenaa °l
„wisselavond" op Nederland I op het scherm werden gebr!W.'
Het verschil in kijkdichtheid is minder groot op de vrijda IU1
zaterdagavond, mede doordat dan de A-omroepen ook op N
Nederlands amusement brengen.
De avond met gemiddeld de grootste kijkdichtheid was
tweede kwartaal de maandag, op de voet gevolgd door vi
en zaterdag. Het laagst was de kijkdichtheid op dinsda
woensdag.
De omroep met gemiddeld de meeste kijkers was opnieu
TROS: 2,53 miljoen. Daarna kwamen van de A-omroepe eÖ
AVRO (1,84 miljoen), de VARA (1,72 miljoen), de KRO erec
NCRV met elk 1,15 milioen geregistreerd. Van de C-omro
haalde Veronica 2,07 milioen, de VPRO 680.000 en de Evar
sche Omroep 345.000 kijkers. Die hekkensluiter kreeg vai
kijkers wel de hoogste waardering voor het gebodene: 7,!
programma's van AVRO, KRO, TROS en VARA haaldei
die van NCRV en NOS 7,0, Veronica moest het met 6,9 s
en de VPRO met 6,7.
Pt
De sportliefhebbers moesten
even geduld hebben. Er waren
ernstiger zaken aan de orde.
Den Haag Vandaag moest
eerst de mislukking van de
formatie registreren. Daarna
kreeg men nog maar een paar
minuten Ajax-Feyenoord te
zien, waarop vermoedelijk
toch velen zullen hebben ge
wacht. Ofschoon nog pas kort
geleden het stadion besmet
was verklaard, was de directie
daar deze avond weer blijk
baar buiten het reclameboekje
getreden. De NOS waste de
handen in onschuld en wentel
de de verantworodelijkheid af
op deze directie. Spijtig na
tuurlijk weer voor veel kij
kers. Het PSV-veld was daar
entegen brandschoon, zodat al
thans één wedstrijd volledig in
beeld kon worden gebracht
Koos Postema verzocht de kij
kers potlood en papier gereed
te houden. Hij ging de ja- en
nee-zeggers tegen de fonfaig
niet alleen namen noe lin
maar ook optellen en af idi
ken. Hij kwam met die v; jzc
PvdA en D'66 mee tot ee
taal van 89 ja-zeggers, wa le
kabinet CDA-PvdA-D'611
toch in zou moeten doer
ten. Maar meer dan ooit d dei
het om een persoon, nam s
Van Agt. Den Uyl, oi rd
vraagd door Sorgdrager, eei
de argumentatie van Van >Uj
maar gezocht. Welke cdCic
quenties het nu allemaal ht
hebben? Den Uyl meend(he
het nu echt kapot was, )oc
toch nog perspectief in he tm
dat zoveel CDA-ers erjan
voor zijn. En daarom heeftgei
zin er toch mee door te B
aldus Den Uyl, die op we
Sorgdrager suggestief vo ge
dragen viaranten, waarc
de Staphorster, voorlopij
ver niet inging.
HERMAN HOFHU1
