OVERLEVEN
„Geen verantwoordelijkheid
meer voor vluchten in VS"
MET
Staatsgreep in vakantieland
Solidariteit
toont Poolse
regering
goede wil
Opnieuw vijftig
Fransen uit Iran
geëvacueerd
BUITENLAND
NEDERLANDSE VERKEERSLEIDERS:
Vliegen naar VS
blijft zaak van
erg lang wach ten
7c
ui
Joegoslavisch gewelf
in Brussel houdt aan
LeDS§£OURANT
DONDERDAG 13 AUGUSTUS 1981 PAG1N,
WE
fVan een onze verslaggevers)
SCHIPHOL „De verkeerstoren van Schiphol heeft de op-
dracht u klaring te geven voor John F. Kennedy (het be
langrijkste vliegveld van New York)". Dit is sinds gisten
middag de magische zin die de Nederlandse luchtverkeers
leiders op Schiphol gebruiken om vliegtuigen naar de Vere
nigde Staten toestemming te geven te vertrekken. Normaal
wordt gezegd: „Wij geven U toestemmingMaar die for
mulering willen de verkeersleiders niet meer gebruiken. In
eerste instantie waren zij van plan helemaal geen klarin
gen meer te geven voor vluchten binnen het Amerikaanse
luchtruim. Maar onder druk van de Rijksluchtvaartdienst
(RLD) wordt nu gezegd, dat de verkeersleiders „opdracht
hebben" die klaringen toch te verlenen.
die al jaren geleden vervangen
hadden moeten worden. Met
name in het zuidoosten van de
Een vergadering met functio
narissen van de RLD heeft de
Nederlandse verkeersleiders
er gisteren niet van kunnen
overtuigen, dat het Ameri
kaanse luchtruim veilig is,
zoals de Rijksluchtvaartdienst
uit eigen waarnemingen was
gebleken. „Wij willen geen en
kele morele verantwoordelijk
heid meer dragen voor de vei
ligheid van vliegtuigen die het
Amerikaanse luchtruim bin
nen gaan. Wij hebben gewoon
te veel berichten gekregen
over gevaarlijke situaties bin
nen dat luchtruim. Zo is op de
minder vitale plaatsen onge
kwalificeerd of medisch afge
keurd personeel ingezet. Dat
kan natuurlijk niet Aan hen
durven wij de hier vertrek
kende vliegtuigen niet toe te
vertrouwen",, zegt heer M.J.
Schutten, bestuurslid van het
Nederlandse luchtverkeerslei-
dersgilde.
Een ander bestuurslid L. Hen
driks: „Voor ons is van belang
dat er door de Canadese ver
keersleiders 44 bijna-ongeluk-
ken boven het Amerikaanse
luchtruim zijn waargenomen;
22 daarvan zijn door de Cana
dese RLD bevestigd. Verder
protesteren wij tegen het ont
slag van onze Amerikaanse
collega's, en het inzetten van
militairen op de opengevallen
plaatsen. Daarnaast hebben
wij nog eens enorme moeite
met de matige opleiding die de
verkeersleiders in de VS krij
gen". Een bijkomend punt is
volgens hem dat de Neder
landse verkeersleiders zich
zorgen maken over de slechte
apparatuur, die her en der in
de VS wordt gebruikt: compu
ters met een geringe capaciteit,
Verenigde Staten bijvoor
beeld boven het druk bevlo
gen Florida heeft dat tallo
ze malen aanleiding gegeven
tot gevaarlijke situaties.
Weinig gevolgen
De houding van de Nederland
se luchtverkeersleiders heeft
in de praktijk weinig gevol
gen. Er worden geen extra
vertragingen door verwacht.
Schutten: „Het is gewoon een
formeel spelletje tussen ons en
de RLD". Direct na de oproep
van het verkeersleidersgilde
verzocht de RLD de verkeers
leiders „hun diensten normaal
uit te voeren". Wie dat niet
deed zou zich „persoonlijk
moeten verantwoorden". Als
een gevolg van deze houding
kwam de formulering „heeft
opdracht te" uit de bus.
Bij dit alles speelt de vraag of
een vliegtuig wel van Schiphol
mag vertrekken, als niet voor
het gehele traject, inclusief de
luchthaven van bestemming,
een klaring is afgegeven. Vol
gens de Nederlandse verkeers
vliegers staat in de Lucht
vaartwet dat bij het vertrek
van het vliegtuig een klaring
moet worden gegeven, geba
seerd op een vliegplan. In een
vliegplan moet een bestem
ming, een luchtvaartterrein,
worden genoemd. Volgens de
verkeersvliegers kunnen deze
artikelen zo worden uitgelegd,
dat een klaring moet worden
gegeven voor het hele traject,
inclusief de luchthaven van
bestemming. Volgens de Rijks
luchtvaartdienst, die zich ba-
AMSTERDAM Vliegen tussen Europa en
Noord-Am erika blijft voorlopig een zaak
van erg lang wachten voor duizenden passa
giers aan beide zijden van de oceaan. Of
schoon de Canadese verkeersleiders gisteren
weer aan bet werk gingen, zal het nog gerui
me tijd duren voor de maatschappijen hun
achterstanden hebben ingehaald. Bovendien
dreigen bet komend weekeinde nieuwe pro
blemen, als de Portugese verkeersleiders
van plan zijn vluchten naar de VS via de
Azoren te boycotten.
Gisteren is ongeveer de helft van alle vluchten
van Japan en Europa naar de VS niet doorge
gaan. De overige vertrokken veelal mnet uren
lange vertragingen. Van de negentien toestel
len die van Schiphol hadden moeten vertrek
ken, gingen er niet meer dan negen. Andere
Europese luchthavens gaven hetzelfdse beeld.
Gisteravond konden de 219 KLM-passagiers die
dinsdagmiddag al op weg gingen naar Tokio
maar bij IJsland werden teruggestuurd, einde
lijk ook vertrekken. Voor vandaag hoopte de
KLM alle vier de vluchten uit te kunnen voe
ren.
In de Verenigde Staten is de gearresteerde lei
der van de vakbond van verkeersleiders, Ste
ven Wallaert, gisteren vrijgelaten. Hij heeft be
loofd onder bepaalde voorwaarden weer aan
het werk te gaan.
Christine 1
Von Opel t&l
vrijgelaten
CO
PARIJS De 29-jarigi
name van de Opel-mil
Christine von Opel, is j
na in totaal drieëneenh
gevangen te hebben
vrijgelaten. Zij werd o
voeten gesteld kracht
door president Mitterr,
gekondigde amnestie.
De Opel-erfgename
gens smokkel van verd
middelen van Libanon i
Cóte d'Azur eerst tot ti
en in tweede instantie
jaar gevangenisstraf
deeld.
Moord op Abi
Daoed zou we^.OTD
van Russen zi™e"<
i was c
LONDEN De moord l geviel
rige week in Warschau voj]e
gepleegd op de Palestijn over i
der Aboe Daoed was heLnf ee
van leden van de SovjetL/j stL
sche geheime dienst. Diti/e nQg
de gisteren het populair» maa,
se blad Daily Express, laak
deze informatie te hebbj
geen
Lange rijen wachtenden voor de balie in de vertrekhal van Schiphol, waar geprobeerd werd de reis
naar de VS door middel van een wijziging van de route alsnog doorgang te laten vinden.
seert op een document van de
Internationale Landenorgani-
satie voor de Burgerlucht
vaart, de ICAO, mag de be
stemming in plaats van een
luchthaven ook een luchtruim
zijn. De voorwaarde daarbij is,
dat dat luchtruim actief door
verkeersleiders wordt be
heerd. Volgens de RLD is
daarvan in het geval van de
Verenigde Staten sprake. Het
gevolg is dat voor de RLD ook
de klaringen van de Neder
landse verkeersleiders tot aan
het Amerikaanse luchtruim
toelaatbaar moeten ziin.
„Maar", aldus woordvoerder
Evert van Dam van de Rijks-
luchtvaardienst, „we gaan er
gewoon van uit dat de ver
keersleiders verstandig genoeg
zijn om complete klaringen af
te blijven geven".
De teruggekeerde Fransen werden met enig ceremonieel op het
Parijse vliegveld Orly ontvangen.
TEHERAN PARIJS Een tweede gToep van vijftig Fran
sen heeft gistermiddag Iran verlaten. De Fransen, onder
wie ook de ambassadeur Guy Georgy, zijn gisteravond in
Parijs aangekomen. Aanvankelijk zouden 75 Fransen in het
toestel zitten, maar een aantal mocht niet vertrekken.
Onder de achterblijvers bevinden zich een zakenman wiens pa
pieren nog onderzocht moesten worden en een aantal Frans-
Iraanse gezinnen, van wie de Iraanse vrouwen geen uitreisvi
sum kregen. Een viertal diplomaten zal in Teheran voor de be
langen van de achtergeblevenen opkomen en proberen de ver
slechterde diplomatieke betrekkingen te verbeteren. Volgens ra-
dio-Teheran onthult de evacuatie echter de vijandige bedoelin
gen van de regering-Mitterrand. De Iraanse ambassadeur in
Rome heeft Italië aangeraden ex-predident Bani-Sadr geen poli
tiek asiel te verlenen.
Gistermiddag is een aanslag gepleegd op het hoofdkwartier van
de revolutionaire garde. Niemand is daarbij gewond geraakt;
ook de schade was gering. Gisteren zijn weer veertien leden van
de verboden beweging Moedjadehin e Chalq gearresteerd. Dins
dag is een opnieuw geestelijke door onbekenden vermoord.
kregen van „een bronLor
Britse geheime dienst". L ujt
lestijn zou in het bezit sL/n h
weest van „uiterst bela\Zuid.
gegevens over het verstfcebar6l
van wapens en geld aLet ge
reurgroepen" door de f uitgei
Unie. Daoed zou tevö f0t bi
identiteit kennen van kling,
betrokken Sovjet-agenttr nai
West-Duitsland, Italië, 1 beeldt
en Noord-Ierland. \hand
Daoed, aldus het blad, Eet
een coördinerende rol
'nu, in
affaires. Hij was verse!
malen door de Russiscif JS ei
heime dienst geholpeiy bet
Oost-Duitsland uit te letelt,
als de Israëliërs hem leider
hielen zaten. gt
Aboe Daoed was volgens^voer
het brein achter de binomei
overval in 1972 op de blijk
sche Olympische plofec/es
Mtlnchen. si
tn zijn
Denemarken verEf^»
böhe
militaire uitgaven^*™
KOPENHAGEN Jr h°G
ciaal-democratische
heidsregering van Di
ken heeft met vier
partijen overeenstem!
reikt over een del
voor drie jaar die vo<
jaarlijkse verhogingeijfo"
twee procent van de j$ ook
uitgaven. Dit hebben{woord
ringskringen in Koper,,n over
woensdag meegedeeld. vooni
tpers i
Hetzt
i took
Duidelijk protest
Het protest dat was gehangen
aan een kinderwagentje dat
meereed in een protestdemon
stratie tegen het neutronenwa
pen in Stuttgart liet aan duide
lijkheid niets te wensen over.
In Washington is bekend ge
maakt dat het neutronenwapen
geen punt van onderhandeling
zal zijn bij de komende onder
handelingen over de bewape
ning in Europa. Die zal uitslui
tend moeten gaan over de
middellange-afstandsraketten
en moeten beginnen in decem
ber van dit jaar.
Baby ontvoerd
uit ziekenhuis
PARIJS Een vrouw ge
kleed in een verpleegstersu
niform heeft dinsdag een zes
uur oud meisje ontvoerd uit
het Cochin-ziekenhuis in Pa
rijs, zo is gisteren door func
tionarissen van het zieken-<
huis bekend gemaakt
De vrouw kwam dinsdag de
kamer binnen waar de moe
der, de 28-jarige Chantal Bi-
ger, haar baby in de armen
hield, terwijl zij in gesprek
was met haar familieleden. Zij
vroeg of de baby gevoed was
en zei dat het kind gewogen
moest worden. Vervolgens
verdween de vrouw met de
baby om niet meer terug te
keren. Een personeelslid van
het ziekenhuis zag de vrouw
ongeveer een half uur later
het ziekenhuis verlaten met
een mandje.
Overleven in een atoombunker. Vijf mensen hutje bij
mutje zeven dagen lang. Een experiment Dan het
overleven van een Poolse familie. Geploeter om
eten. Een beeldverslag. Maar óók de geheimen van
de Finse sauna en de Hollandse slipjesvrees.
En de manier waarop het G.E.B. via de meterkast
wordt opgelicht Plus nog een leuke blote wedstrijd:
i beschilder je partner, vriend of vriendin
VEENDAMMERS GETUIGE VAN OPSTAND IN
BANJUL VEENDAM Er zijn maar
weinig Nederlanders die een staatsgreep
van dichtbij hebben meegemaakt. Ha-
raid Bolt en zijn verloofde, Christa Wort-
mann, beiden uit Veendam, waren echter
in het Afrikaanse ministaatje Gambia
op vakantie toen daar een opstand uit
brak.
„Toen we op de radio hoorden dat er een
opstand was uitgebroken, hebben we harte
lijk gelachen. Later bleek echter dat het
menens was", aldus Harald Bolt. Hij is in
Gambia opgegroeid. Zijn vader werkte er
als vertegenwoordiger van Ontwikkelings
hulp van de Verenigde Naties. Zijn zuster
en haar man hebben er een hotel en Harald
en Christa zouden daar vier weken door
brengen. De opstand, die uitbrak terwijl
president Jawara aanwezig was bij het hu
welijk van de Britse kroonprins Charles r
Lady Diana Spencer, heeft echter roet
het eten gegooid. In levensgevaar heeft het
tweetal nooit verkeerd, maar zij werden
wel, onder bedreiging van vuurwapens, ge
dwongen auto's, benzine, geld en voedsel af
te staan. „Af en toe schoten de opstandelin-
gen^gm indruk te maken, in de lucht. Ze
konden echter niet met wapens omgaan en
we waren bang dat rondvliegende kogels
ons zouden raken", aldus Harald.
Toen Senegalese militairen een einde aan de
opstand hadden gemaakt, kreeg het tweetal
van de Britse ambassadeur opdracht het
land te verlaten. Die raad hebben ze haastig
opgevolgd, maar op een vraag of ze nog
naar Gambia terug willen, antwoorden bei
den met een welgemeend ja".
Harald Bolt en Christa Wortmann, terug na een roerige vakantie in Gambia
DDE
rtvei
cie Z
ft i
ijnli;
uitg
ar h
te si
:n
ft ee
prov
land
bet
ken.
atsen
rlijk
Staat van
paraatheid
op Westelijke
Jordaanoever
JERUZALEM Israël
heeft, aldus correspondenten
ter plaatse, de staat van pa
raatheid afgekondigd op de
Westelijke Jordaanoever.
Dinsdag zijn negen Israëli
sche militairen omgekomen
toen hun auto op een land
mijn reed.
Het leger maakt zich zorgen
over de groeiende infiltratie
van Palestijnse guerrilla's in
de bezette gebieden. Defensie
minister Sharon heeft gisteren
regels aangekondigd die een
einde moeten maken aan de
krenkende maatregelen tegen
Palestijnse burgers op de Wes
telijke Jordaanoever en de
Gaza-strook. Israëlische solda
ten mogen niet meer binnen
dringen op universiteitsterrei
nen en collectieve strafmaatre
gelen worden niet meer geno
men.
WARSCHAU De leiding
van het Poolse vrije vakver
bond Solidariteit heeft giste
ren na een bijeenkomst in
Gdansk zijn leden opgeroe
pen zich van hongermarsen
en acties tegen de voedsel
schaarste in het land te ont
houden. Het heeft zich gedis
tantieerd van een honger-
mars die volgende week zou
worden gehouden. Het vak
verbond wil een adempauze
in de betrekkingen met de
staat tot 2 september wan
neer Solidariteit een grote
bijeenkomst houdt. Verder
riep Solidariteit de arbei
ders op acht vrije zaterda
gen in te leveren om te wer
ken aan de verbetering van
de slechte economische toe
stand.
Overigens behoudt Solidariteit
zich het recht voor ogenblik
kelijk te reageren, eventueel
ook met een staking, op elke
aanval op zijn functioneren,
aldus de bond. Men verzette
zich tegen de voorstelling van
zaken van de regering, als
zouden de leden van Solidari
teit verantwoordelijk zijn voor
de economische en sociale cri
sis. „De schuld ligt veel eerder
bij de autoriteiten die al tien
tallen jaren de dienst in dit
land uitmaken".
Partijleider Kania zei aan het
eind van de bijeenkomst van
het centrale comité van de
communistische partij dat het
land op weg is naar een bloe
dige confrontatie, maar dat de
communistische partij er alles
aan zal doen om een bloedbad
te voorkomen. Hij meende dat
er in Solidariteit groepen
werkzaam ziin die er bewust
op uit zijn het land te ont
wrichten. Kania had gistera
vond ook een ontmoeting met
de Poolse aartsbisschop
Glemp. Na afloop werd gecon
cludeerd dat het land nu voor
alles behoefte heeft aan eens
gezindheid.
ADVERTENTIE
•4fr
Met een Groene Betaalcheque en de Groene Betaalpas.
Gegarandeerd tot f 100,- per cheque. Zonder kosten
verkrijgbaar bij alle banken en spaarbanken van Nederland.
OPNIEUW BRANDSTICHTING
(Van onze correspondent
Mare de Koninck)
BRUSSEL De reeks gewelddaden tussen Joego:
van verschillende minderheidsgroeperingen in
houdt aan. Gisternacht is voor de tweede maal bi
sticht in het Joegoslavisch verkeersbureau in de Bel
hoofdstad. De schade bleef beperkt en de daders zijn
men. Wel is voor het eerst de dader van een recente i
aanslag op twee personeelsleden van de Joegoslaviscl
bassade in Brussel aangehouden. De man meldde
willig aan bij de politie.
g sepvj
,ra "de
,1 na b
Heidi
let di
«cl pert
zielf
De Belgische justitie had gisteravond nog geen mededeling
daan over de motieven van de 35-jarige moordenaar. Ii
maanden tijd zijn in Brussel een Joegoslavisch hoteleigeni
het leven gebracht, werden twee diplomaten door koge
wond bij een overval op de ambassade en hadden bomaar
en brandstichtingen plaats op Joegoslavische winkels en
ren. Volgens ingewijden gaat het om daden van zowel Ser
als Kroatische en Albanese nationalisten, maar schuwen
van de Joegoslavische geheime politie evenmin het ge'
vens zouden niet- ideologische vetes en een corrupte 1
persoonsbewijzen, een rol spelen.
ek et
g. Rt
#ke si
waa
>rd i
ort U
tadie
pt ii
oomsi
Itien
lal, d
ind v«
