Reagan zit voorlopig nog
zeer vast in het zadel
Israël en Syrië bedreigen elkaar
Huwelijk prins Charles
aanleiding voor staatsgreep
Bekentenissen in
moordzaak Auriol
YS herstellen
betrekkingen
met Guatemala
President Reagan van de
Verenigde Staten lijkt niet te
stuiten. Deze week ging het
Congres akkoord met zijn
voorstellen voor grote belas
tingverlagingen. Zelfs het
door de Democraten beheer
ste Huis van Afgevaardigden
stemde met de voorstellen in.
Reagans herziening van de
begroting, die bestaat uit be
lastingverlaging én grote be
zuinigingen op vooral de so
ciale programma's, is nu op
één oor na gevild. Het is een
van de grootste budgettaire
operaties van na de oorlog.
Guardian-commentator Peter
Jenkins analyseert in onder
staand verhaal de vooralsnog
succesvolle politiek-economi-
sche koers van de Ameri
kaanse regering.
BUITENLAND
LEIDSE COURANT
VRIJDAG 31 JULI 1981 PAGINAf
Horigerma
CHAOS IN AFRIKAANS MINI-STAATJE GAMBIA
Westduitse rechtse
extremist naar
de DDR gevlucht
DÜSSELDORF In Lauen-
burg in de Westduitse deel-^
staat Nedersaksen aan de
grens met Oost-Duitsland is
de 41-jarige gedetineerde
Udo Albrecht onder ogen
van de politie gevlucht naar
de DDR.
Albrecht zat sinds augustus
vorig jaar vast wegens mede
plichtigheid aan drie overval
len. Hij werd verder verdacht
van banden met de neo-nazis-
tische beweging „Sportgroep
Hoffmann".
„Albrecht moest een officier
van justitie naar een geheime
bergplaats voor wapens bren
gen, vlak bij een grensover
gang. Toen de aandacht even
was afgeleid door een voorbij-
razende trein, rende Albrecht
naar een tot Oostduits grond
gebied behorende grensstrook.
Daar werd hij door twee Oost-
duitse grenswachten opge
wacht en meegenomen", aldus
de officier van justitie.
VS: Wapenleveran
ties
aan Cuba naar record
WASHINGTON De Vere-
nigde Staten hebben Moskou
er gisteren van beschuldigd
grote hoeveelheden wapens
naar Cuba te zenden. „Wan
neer het op deze manier
doorgaat, dan zijn de Russi
sche wapenleveranties aan
Cuba in 1981 het grootste
sinds 1962, het jaar van de
Cubaanse raketcrisis", aldus
de Amerikaanse minister
van buitenlandse zaken
Haig.
De minister zei in een rede tot
de Senaatcommissie voor de
fensie dat de meeste wapens
die de Sovjet-Unie naar Cuba
stuurt bestemd zijn voor het
Cubaanse leger en de pas op-,
gerichte militie. Er zijn echter
duidelijke bewijzen dat een
deel vanuit Cuba doorgestuurd
wordt naar Middenamerikaan-
se landen.
LONDEN/BANJUL Pre
sident Sir Dawda Jawara
van Gambia heeft afgezien
van zijn voorgenomen va
kantie in Engeland en is gis
teravond in allerijl naar A-
frika teruggekeerd om te
trachten een opstand in zijn
land neer te slaan. Sir Jawa*
ra was begin deze week in
Londen aangekomen om de
inzegening bij te wonen van
het huwelijk van prins
Charles en prinses Diana.
Hij wilde hieraan nog een
recreatief verblijf vastkno
pen, maar werd opgeschrikt
door het bericht dat Kukli
Samba Sanyang van het in
Gambia ontstane machtsva
cuüm gebruik had gemaakt
door een linkse staatsgreep
te plegen.
Gesteund door eenheden van
het 500 man tellende leger
ontketende Sanyang donder
dagmorgen een opstand en in
stalleerde een 12 leden tellen
de Revolutionaire Raad in het
land, dat 600.000 inwoners telt.
Gambia beslaat een landstrook
langs de gelijknamige rivier
aan de westkust van Afrika en
steekt 350 kilometer het land
in. Het staatje grenst aan Sene
gal en heeft hiermee een
vriendschapsverdrag. De eco
nomie van Gambia is ont
wricht. De hoge energie-prij
zen en het tweemaal achtereen
mislukken van de pinda-oogst
(het belangrijkste product van
het land) zijn hiervan twee be
langrijke oorzaken.
Volgens diplomatieke kringen
'in Dakar, de hoofdstad van
Senegal, zijn er bij de staats
greep talloze slachtoffers ge
vallen. In de hoofdstad Banjul
zouden plunderingen zijn ont
staan en daarbij zou met mi
trailleur-vuur op de menigte
zijn geschoten.
President Jawara heeft op Se
negal een beroep gedaan om
hem militair te helpen in
Gambia, maar of dit inderdaad
is gebeurd, was vonmorgen
nog onduidelijk. Vlak voor
zijn vertrek uit* de Britse
hoofdstad verklaarde Jawara
dat de machtsovername in zijn
land zeker nog geen voldon
gen feit is. Een deel van het
Gambiase leger zou hem
trouw zijn. Jawara wilde zich
in de hoofdstad Banjul bij hen
voegen. Mocht dit niet lukken,
dan zou hij eerst naar Senegal
reizen.
Gambia was tot nu toe één van
de weinige landen met een
meerpartijen-stelsel in Afrika.
De afgelopen weken zijn er
veelvuldig demonstraties ge
houden tegen de slechte le
vensomstandigheden. Volgens
Jawara is Libië de gangmaker
van de rebellie.
(Van onze
correspondent in Parijs)
PARIJS De Franse
politie heeft gistermor
gen de lijken van vijf
slachtoffers van de op
zienbarende moordzaak
van Auriol gevonden.
Vijf leden van de mili-
tantenbeweging SAC
hebben inmiddels be
kend politie-inspecteur
Jacques Massie, vier fa
milieleden en een vriend
te heben vermoord.
Ook Massie was lid van de in
1958 opgerichte SAC die ten
doel had hooggeplaatste Gaul
listen te beschermen. De ui
terst rechtse, paramilitaire or
ganisatie raakte steeds meer
verwikkeld in illegale praktij
ken. De moord op Massie is
vermoedelijk een interne afre
kening van de SAC, die ver
band houdt met wapensmok
kel. Het lichaam van Massie
werd de dag na het drama ge
vonden, op aanwijzingen van
een van de moordenaars, een
31-jarige onderwijzer. Omdat
de lijken van de overige
slachtoffers nog niet gevonden
waren, hoopte de politie aan
vankelijk dat zij nog in leven
zouden zijn.
Franse regering schrapt
bouw van zes kercentrales
PARIJS De Franse regering heeft besloten het mes te zet
ten in het ambitieuze programma voor de bouw van kern
centrales dat onder het bewind van Valèry Giscard d'Es-
taing is opgesteld.
President Francois Mitterrand had tijdens zijn verkiezingscam
pagne al beloofd dat de ontwikkeling van kernenergie in Frank
rijk zou worden vertraagd. Gisteren besloot het kabinet de bouw
van zes kerncentrales uit te stellen. De Franse regering wil het
gebruik van kernenergie beperken tot het absoluut noodzakelij
ke. Mitterrands voorganger Giscard was een warm voorstander
van kernenergie. Overigens gaat het werk aan zeven kerncen
trales die in aanbouw zijn gewoon door. Kerncentrales die de
laatste tijd zijn voltooid zullen in gebruik worden genomen.
SPANNING STUGT
DAMASCUS JERUZALEM
Syrië en Israël hebben elkaar
donderdag gedreigd met acties.
Damascus zint op wraak voor de
woensdag door Israëlische straal
jagers neergehaalde MIG-25, ter
wijl Jeruzalem vergelding wil
voor de aanval op een bus die
zelfde avond.
Volgens het Libanese pro-Syrische dag
blad Al Sjarq heeft het buurland aangebo
den SAM-6 raketten rond Beiroet te plaat
sen. Syrië installeerde op 29 april dergelij
ke raketten in de Libanese Bekaa-valei,
hetgeen leidde tot grote spanningen tus
sen Syrië en Israël. Jeruzalem beschouwd
de aanval van guerrillastrijders op een bus
als een schending van het bestand. Een Is
raëlische woordvoerder heeft verklaard
dat het staakt-het-vuren de PLO geen be
scherming biedt tegen een vergeldingsac
tie.
GAULLISTISCHE MILITIE
VERANTWOORDELIJK
WASHINGTON Elke woensdag
gaat de president paardrijden. De
Amerikanen kijken allang niet
meer vreemd op als hij, gekleed in
een ouderwetse, slobberige rij
broek, met grote passen door het
plantsoen van het Witte Huis naar
de wachtende helicopter beent.
Soms draagt hij een indrukwek
kende map onder zijn arm, maar of
hij zich aan boord ook daadwerke
lijk met staatszaken bezig houdt,
moet betwijfeld worden. In zijn op
treden paart Ronald Reagan het
aureool van leiderschap aan de la
conieke vriendelijkheid van de tof
fe kerel, die weet wat hij wil, maar
toch een ontspannen indruk maakt.
In bijna alle opzichten voldoet hij
aan het romantische beeld van wat
een president zou moeten zijn.
Het lijdt geen twijfel dat Reagan mo
menteel stevig in het zadel zit. Waar
om? „Omdat hij tot op heden nog niets
gedaan heeft", zegt senator Charles
Mathias, de Republikein uit Mary
land, die een scherp oog heeft voor de
criteria waarop regeringen door Con
gresleden worden beoordeeld. Het
Congres, zo denkt Mathias, kwam tot
de conclusie dat de president van de
kiezers een mandaat had gekregen om
te bezuinigen en belastingverlagingen
door te voeren en besloot derhalve om
hem zijn eerste pakket maatregelen te
schenken als gebaar van goede wil.
Deze mening wordt echter niet door
alle Amerikanen gedeeld. Velen laten
zich meeslepen door Reagan eerste
successen en praten alsof de Republi
keinen het de eerstkomende honderd
jaar voor het zeggen zullen hebben.
Tussen deze twee uitersten bevindt
zich een derde groep, die vindt dat
Reagan zeer bekwaam munt heeft ge
slagen uit een positie die zwakker was
dan op het eerste gezicht leek. Senator
Richard Lugar uit Indiana merkt op
dat Reagans beleid momenteel door
minder mensen wordt goedgekeurd
dan Carters beleid na een zelfde
ambtsperiode. Hij schrijft de overwin
ningen van Reagan in het Congres toe
aan zijn grote overredingskracht in
privégesprekken en zijn uitzonderlij
ke gaven om een groot publiek te be
spelen.
Succes
Dat het presidentschap van Reagan in
Washington tot dusver wordt gezien
als een overweldigend succes, komt
wellicht als een verrassing voor de
Europeanen die zich pijnlijk bewust
zijn van de tekortkomingen in Rea
gans buitenlands beleid. Maar dat was
een opzettelijke en politieke keus. De
president besloot om de hoogste prio
riteit te geven aan zijn bezuinigings
voorstellen en belastingmaatregelen.
De wereld moest maar wachten, hoe
wel het Midden-Oosten weigerde zich
in die situatie te schikken. Een sterk
Amerika in eigen land is voor hem nu
eenmaal een eerste vereiste voor een
sterk Amerika in het buitenland.
Met name de mensen in Washington
zijn onder de indruk van deze op één
WASHINGTON De Verenigde Staten zullen binnenkort
de volledige diplomatieke betrekkingen met Guatemala
herstellen, zo heeft het ministerie van buitenlandse zaken
meegedeeld. Onder president Carter waren de betrekkingen
vanuit Washington bevroren vanwege de toestand van de
burgerrechten in het Middenamerikaanse land.
De wijziging in het Amerikaanse beleid kwam naar buiten tij
dens een hoorzitting van het congres, waar ambtenaren Cuba en
Nicaragua ervan beschuldigden steeds meer hulp te geven aan
linkse Guatemalaanse guerrillastrijders, die naar hun zeggen
„nauw samenwerken" met de guerrillastrijders in El Salvador.
Guatemala en El Salvador zijn buurlanden. De medewerkers
van het ministerie van buitenlandse zaken zeiden dat de rege
ring een nieuw, opbouwend beleid wil voeren tegenover Guate
mala. De vorige regering had weinig succes met haar beleid, al
dus de ambtenaren.
Guatemala wordt al jaren door geweld geteisterd. Volgens een
in februari verschenen rapport van Amnesty International moet
het militaire regime verantwoordelijk worden geacht voor de
dood van naar schatting drieduizend mensen in 1980. Het aantal
slachtoffers in de afgelopen tien jaar bedraagt meer dan tiendui
zend.
Het Amerikaanse ministerie van buitenlandse zaken heeft ver
der aan de regering van Guatemala gevraagd om een spoedig en
diepgaand onderzoek in te stellen naar de moord op een Ameri
kaanse priester.
De geestelijke, Stanley Rother, Vverd maandag in Santiago de
Atitlan vermoord. Amerikaanse liberale organisaties schrijven
de moord toe aan „rechtse elementen, die banden hebben met de
Guatemalaanse regering".
President en mevrouw Reagan, beiden stevig in het zadel.
doel gerichte, zeer professionele aan
pak. Reagan, zo lijken ze te denken,
zou wel eens een echte leider kunnen
blijken. In ieder geval kan Reagan
dingen voor elkaar krijgen, iets wat
Carter in vier jaar tijd nooit is gelukt.
Een eerste taak van een president is
het land leiden. Pas als hij die morele
leiding kan geven, heeft hij een kans
om de regering in Washington naar
behoren te leiden. Binnen de rege
ring, die het hoogtepunt van zijn wit
tebroodsweken nadert, heerst een bij
na gelukzalige stemming over de gro
te Amerikaanse wedergeboorte die
onder Reagans leiding op gang is ge
komen. En toch is er, zoals senator
Mathias terecht aanduidde, nog niets
bijzonders gebeurd. Toegegeven, hel
inflatiecijfer loopt terug en bedraagl
momenteel minder dan tien procent
per jaar, maar dat is waarschijnlijk
eerder te danken aan de wereldolie
prijzen dan aan de politiek van de fe
derale overheid. De beperking op de
overheidsuitgaven hebben nog geen
effect en de magische belastingverla
gingen voelen de Amerikanen pas
over vele maanden in hun portemon
nee.
Peilers
Het economisch beleid van Reagan
rust op vier peilers. Monetarisme en
een kloppende begroting vormen
twee remedies tegen inflatie. Belas
tingverlagingen zijn een middel tegen
lage produktiviteit en langzame eco
nomische groei. En maatregelen tegen
de bureaucratie, „de regering van de
ruggen van de mensen halen" moeten
het economisch beleid in zijn geheel
ten goede komen. Volgens de voorzit
ter van de presidentiële raad van eco
nomische adviseurs, Murray Weiden-
baum, kan niemand op dit moment
precies vertellen in hoeverre Reagans
programma al heeft doorgewerkt
Maar volgens hem vertonen alle eco
nomische modellen een verandering
in dezelfde inrichting; dat wil zeggen
een teruglopende inflatie en een stij
gende groei. Hij voorspelt, na een kor
te teruggang in de economie, een „ge
zond en snel herstel omstreeks 1983".
Andere adviseurs voorspellen dat de
prime rate (de rente die de banken
berekenen aan hun beste klanten en
mede de oorzaak is van de hoge rente
in de hele westerse wereld en de stij
ging van de dollarkoers) tegen het
eind van het jaar „nog maar net bo
ven de tien procent zal bedragen"
(momenteel ruim twintig procent).
De theorie hierachter is relevanter
dan de cijfers. De belastingverlagin
gen moeten de inflatie tegengaan en
in overeenstemming zijn met het doel
van een uiteindelijk kloppende begro
ting. Het geld dat de mensen uitspa
ren zal gespaard en geïnvesteerd wor
den, waardoor de produktiviteit stijgt.
Daarom, zo leggen de aanhangers van
Reagan uit, is het goed om meer geld
te stoppen in de zakken van welge
stelde spaarders dan armlastige consu
ment. De belastingverlagingen voor
het bedrijfsleven zullen waarschijnlijk
vrij snel leiden tot meer investerin
gen, hoewel het in de meeste gevallen
nog wel enkele jaren zal duren voor
dat deze maatregelen resulteren in
een hogere produktiviteit. Of de be
lastingverlagingen voor particulieren
veel zal opleveren is een psychologi
sche en niet zozeer economische
vraag.
„Britse Ziekte"
Wanneer Washington wordt gewezen
op de schadelijke gevolgen van de
poltiek die de Britse premier That
cher in eigen land volgt, en die in
rincipe weinig van de Amerikaanse
oers verschilt, volgt steeds hetzelfde
antwoord. De Amerikaanse economie
verschilt aanzienlijk van de Engelse.
De publieke sector in Amerika is lang
zo groot niet als die in Groot-Brittan-
nië. De Amerikaanse economie wordt
niet geplaagd door sterke en negatief
ingestelde vakbonden. Daarbij komt
dat de federale regering niet de fout
wil begaan, het monteraristisch beleid
té ver door te voeren. Desalniettemin
is de gevreesde „Thatcher-ziekte" een
spookbeeld dat behalve de federale
overheid ook het ministerie van fi
nanciën achtervolgt. Stel je voor dat
de aanhangers van Reagan het bij het
verkeerde eind hebben. Stel je voor
dat de belastingverlagingen de inflatie
juist in de hand werken, zodat de
geldvoorraad krap gehouden moet
worden waardoor de rente hoog blijft.
In dat geval zinkt de economie dieper
en dieper weg, net als in Engeland, al
dus functionarissen. Economische
groei, zo zeggen de aanhangers van
Reagan, zal meer voor de steden doen
dan de armoedeprogramma's waarin
bezuinigd wordt. Maar wat als dat
niet gebeurt? Dan zouden de bewo
ners van het Noord-Oosten en Mid
den-Westen zich wel eens kunnen ke
ren tegen de rijke Californiërs. Ze
zouden zich dan ook wel eens tegen
Ronald Reagan kunnen keren en zich
kunnen afvragen wie betaalt voor zijn
wekelijks uitstapjes per helicopter om
te gaan paardrijden.
Hoog te paard
Maar op dit moment maakt nog nie
mand zich daar zorgen over. Ronald
Reagan is optimistisch gestemd over
Amerika. De mensen vinden hun pre
sident sympathiek en dat is een
enorm voordeel. Ze vinden hem een
fatsoenlijke, laconieke kerel met een
enorm gevoel voor humor, iets dat
noch van Carter noch van Nixon ge
zegd kon worden. De harde ideologi
sche rand van Reagans conservatisme
is momenteel nog niet voelbaar. In de
regering heerst een gelukzalige, on
schuldige sfeer. De president zeli
wordt niet gehinderd door diepzinni
ge gedachten en dat is misschien wel
de reden dat hij zo slagvaardig over
komt en zijn plannen zo succesvol aan
het Congres kan verkopen.
Als de helicopter opstijgt om hem
naar de stallen te brengen, ziet je hem
zeker niet als een oude man aan het
eind van zijn levensdagen. Integen
deel juist. In gedachten doemt hel
beeld op van de onverschrokken cow
boy, die aan het begin van een film.
hoog te paard, de stad binnen rijdt. De
verwachtingen zijn hoopvol, de mu
ziek opzwepend.
PETER JENKINS/THE GUARDIAN
Terwijl duiz? j
vrouwen en ijn
ren gisteren I
Poolse textifd
Lodz protester
tegen de vo«d£
schaarste, b
het Poolse v
ment bijeen c|lj<
praten over de,
nomische crisi££
verse parlemePe
den wezen oph<
gevaar van !tu
nieuwe natiP
tragedie, zoal^
de voedselop|ti
den in 1956, >P
en 1976, toen»<
tallen om het r
kwamen. Vanl
wordt in WarsW
gedemonstreerd
Geluidswagen
roept g
op tot bijwonen
openbare execute
RAS AL KAIMAH-
de stad Ras Al KaiiL,,
in de Verenigde Air*
sche Emiraten heb:"
meer dan tienduiz?1
mensen gisteren de oj^
bare executie van een1
diër bijgewoond. 13
Hij was ter dood ver<£B
deeld voor het verkrd**
ten en vermoorden
twee jonge meisjes. Vo"3
dat hij door een vuurp?'
ton werd terechtgestr,
werden hem eerst pubP'
kelijk stokslagen toe?
diend. Dit was de stP
voor het beroven van
meisjes die hij later h:Vl
vermoord.
Geluidswagens waren ef
ge uren voor de execu?1
door de stad gereden d"
de inwoners in drie talr,
het Arabisch, het Eng;®'
en het Hindostani, op
roepen de executie bij *c
wonen. ?c
Sjeik Khaled Bin Sadr
Qasimi, de kroonprins
de Emiraten, en andv
hoogwaardigheidsbekle-
ders waren aanwezig
de executie.
H
Rode Brigad^
maken meer*
dan miljoen JS
gulden buit
ROME - Een groep van c
veer tien guerrillastrii-i
van de Rode Brigades F
gisteren een overval
pleegd op een gepant
voertuig binnen het h<K
kantoor van de Italia;
PTT in Rome. Na een y
gevecht waarbij vier Hj
nen gewond raakten koAl
de overvallers ontko'
met een bedrag van iH,
dan 1,25 miljoen guldene
Volgens de politie slaagdqie
stadsguerrillastrijders eriniti
een bestelwagen, geverfint
een wijze alsof het een fc,-
auto betrof, door te dringen*
de binnenplaats van het Ê>'i
gebouw. Toen het gepant®,
voertuig met een hoeveela
geld arriveerde werd metle
fautomatische wapens or
vuur geopend. Tijdens; i
schotenwisseling liepen lij!
bewaker, twee PTT-beamio
en een voorbijganger veroc
dingen op. I
De overvallers maakten jé
volgens van een vijftal
tuigen gebruik om een 1
heenkomen te vinden, wal
ze het ene na het andere j
tuig achterlieten om stratf
blokkeren en hun aftoc^
dekken.
Prikacties Britse
ambtenaren voorlp
LONDEN De Enf
ambtenaren hebben gisfp
besloten in te stemmenr
het voorstel van de regiL
voor een salarisverhc r
van 7,5 procent. AanvaPJ
lijk hadden zij 15 pr
geëist en had de reg(1
niet verder willen gaan,?
6 procent.
De leiders van de negen
tenarenbonden stemden F
het regerinsgvoorstel in.L
naast de loonsverhoging?6
7,5 procent de belofte f3'
dat er bij de loononderha^1
lingen voor volgend jaau*
arbitragecommissie komt
er overeenstemming is bei
zullen de ambtenaren vo'
de week hun al 21 wekei
rende campagne van prL°
ties beëindigen.
Die prikacties hebben in"'
overheidsinstellingen
werk in de war gebracht:
stakingsacties van de luchf
keersleiders leidden totKr
annuleren van veel vluch
