Stanisla w Kania, man
van het midden en
door en door Pools
Splitsing bedreigt
Sandinisten
Zes jaar
onsch uldig in
gevangenis
Polen
Ijleagan:
)ie
maap
«(Begin)
'naakt het
nns erg
noeilijk"
en
n»
£eidóe6oma/rtt
Hotelramp kost meer dan
honderd mensenlevens
Belgische
senaat nog
niet op
vakantie
Spaak jr. dood gevonden
in Brussels appartement
1TENLAND
leidse courant
MAANDAG 20IULI1981 PAGINA 7
'AC
inj
stijg
nsei JHINGTON De Ame-
anse president Ronald
ajpan heeft zich geschaard
mee de mensen die kritiek
ia ien op het militaire be-
tr van de Israëlische pre-
W<r Begin. Volgens het Is-
ische dagblad Maariv
t Reagan tegen zijn
I ite medewerkers gezegd
Begin riskeert dat de
hun steun aan Israël op-
w zullen bezien.
•n t
elin
de
jens Israëlische regerings-
»en heeft Begin gisteren
Jend gereageerd op deze
chten. Israëlische kranten
even onder meer dat Rea-
had gezegd: „Die knaap
[in, red.) begint het ons erg
ilijk te maken". De media
laarden dat de gewel-
_J iraal ook vraagtekens zet
Begins politiek tegen de
stijnse guerrilla's. „Groot-
eps militaire acties zonder
I politiek over de gehele li-
hebben nog nooit een op-
ng geboden voor een diep-
irteld en accuut pro-
aldus de media. Ook
Dayan, oud-minister
defensie zette zijn vraag
•ns bij Begins beleid.
Veiligheidsraad van de
enigde Naties, na de bom-
iementen van vrijdag op
roet in spoedzitting bijeen,
ft een mild oordeel uitge-
iken over Israël. Alle par
worden slechts opgeroe-
de strijd te staken. De
titter van de Veiligheids-
d, de Nigerees Ide Ouma-
noemde de luchtaanvallen
irenswaardig. Het was
lend dat bij de slotver-
ring namen van landen of
misaties zorgvuldig wer
vermeden, om te voorko-
dat de Verenigde Staten
veto zouden uitspreken,
ion en de Palestijnse be-
ingsbeweging PLO heb-
ia afloop gezegd geen ge
legen te nemen met de slot-
tfdaring.
Braziliaanse
ïffieoogst
)82 bedreigd
DE JANEIRO In de
irnaamste Braziliaanse kof-
itreken wordt de komende
[en gematigde tot vrij ern-
«e vorst verwacht. In de
deelstaten Parana en Sao
ulo in het zuiden van Brazi-
zou de temperatuur kunnen
len tot 0 a min 5 graden,
vorst zal de huidige oogst
deren maar wel ernstige
iade bezorgen aan de oogst-
2, die eerder dit jaar door
weer al een paar tikken
ift gehad.
In terna tionale
strekkingen
jn geen
)wboy-films
de
gÉ >NN De Amerikaanse
00 I-onderhandelaar voor ont-
de pening Eugene Rostow
deft in een gisteren gepubli
ceerd interview in het West-
d€ itse weekblad Der Spiegel
3r< rklaard dat over het NAVO-
ze sluit tot plaatsing van kern
netten in Europa niet met de
issen onderhandeld kan
e orden. De Westduitse bonds-
K nselier Schmidt heeft presi-
m nt Reagangisteren echter
jeinieuw gevraagd spoed te
jrntten achter onderhandelin-
en n. Een woordvoerder van
D it Kremlin heeft daar ook op
Dsi ingedrongen want, zei hij,
W ïinnerend aan Reagans car-
96 Ére, nternationale betrek-
aa ogen zijn geen cowboy-
o| Ins",
odi
061
ranse
1 werkweek naar
l '9 uur
°jARIJS Door de Franse
onden van werkgevers en
I erknemers van ongeveer
,e( I bedrijfstakken is besloten
„6 werkweek te verlagen
in 40 tot 39 uur. Dit is de
trste stap naar het doel van
resident Mitterrand te ko-
men tot een werkweek van
Siuur-
Uj 'adat de bijzonderheden van
U e eerste verlaging tot in bij-
onderheden zijn uitgewerkt,
jjj het plan door het parle-1
;l| lent^ moeten worden goedge-
resident Mitterrand heeft na-
bt hij de leiding van Giscard
■JJ Estaing overnam beloofd dat
1., "j de werkweek geleidelijk
bekorten tot 35 uur, wat
;;|al moeten zijn bereikt tegen
WARSCHAU Stanis-
law Kania, de man die
wat zijn uiterlijk betreft
een sympathieke twee
lingbroer van Archie
Bunker zou kunnen zijn,
heeft zijn deze keer demo
cratische verkiezing tot
partijleider aan vier fac
toren te danken. Hij is
fatsoenlijk, hij is gema
tigd, hij verstaat de kunst
zijn tegenstanders plat te
praten en hij is door en
door Pools.
De nu 54-jarige Kania, die al
een eerbare partijcarrière
achter de rug heeft, behoort
tot de weinige leden van de
voormalige partij-top met een
schone lei. Hij heeft zich
nooit aan corruptie schuldig
gemaakt en kan evenmin
aanwijsbaar medeverant
woordelijk worden gesteld
voor het wanbeleid van de
vroegere partijleiding, waar
toe hij overigens wel allang
behoorde. Een laatste poging
die daartoe toch op het partij
congres is ondernomen - de
voormalige partijleider Go-
mulka zou hem, zo ging het
gerucht, ervan beschuldigd
hebben dat hij in de jaren ze
ventig achter het besluit
stond om op stakende arbei
ders te schieten - is falikant
stuk gelopen op de feiten.
Het partijcongres althans is
ervan overtuigd geraakt dat
ook in dit opzicht Kania geen
blaam treft.
Stanislaw Kania is de typi
sche man van he* midden.
Hij wil wel vernieuwing, ziet
daar zelfs de onontkoombare
noodzaak van in, maar is op
de eerste plaats voorzichtig.
In zijn toespraak direct na
zijn verkiezing tot eerste se
cretaris van het centrale co
mité zei hij, dat hij de partij
zal proberen te leiden „noch
naar links, noch naar rechts,
maar recht vooruit, naar de
socialistische vernieuwing".
Hij heeft de laatste maanden
niet de indruk gewekt pre
cies te weten tot hoever die
vernieuwing kan, mag en
moet gaan, maar zijn gema
tigde houding en zijn vermo
gen om argumenten op hun-
waarde te schatten, stempe
len hem tot de juiste partijlei
der voor dit moment. Vrijwel
niemand in de partij weet op
dit ogenblik immers precies
hoe het Poolse socialisme
zich zal ontwikkelen. Kania
kan bij de discussie over de
vernieuwing echter een uit
stekende leider zijn, die voor
al te driftige sprongen zal op
passen.
Kania's belangrijkste eigen
schap is waarschijnlijk dat hij
met de rustige hardnekkig
heid van de Zuidpoolse boer
die hij is, zijn gesprekspart
ners niet loslaat voordat zij
op zijn minst in schijn, einde
lijk toegeven. Gedurende de
tien maanden waarin Kania
tot nu toe de Poolse commu
nistische partij heeft geleid, is
Stanislaw Kania.
deze karaktertrek hem voor
al in de discussie met de Rus
sen zeer van pas gekomen.
Het is hem vrijwel zeker niet
gelukt echt het vertrouwen
van het Kremlin te winnen,
maar men heeft zich vermoe
delijk zuchtend gewonnen
moeten gegeven aan deze-
pratende bulldozer.
Pools
En tenslotte staat Kania
erom bekend, dat de naam
Polen in zijn mond bestorven
ligt. Ook op het partijcongres
sprak hij herhaaldelijk over
het Poolse socialisme, over de
Poolse weg en over de Poolse
toekomst. Hij heeft kennelijk,
begrepen, dat in het huidige
Polen, waar sinds enkele ja
ren een ongelooflijke ople
ving van nationale trots aan
de gang is, alleen een zeer
Poolse boodschap een goede
boodschap kan zijn. Men
fluistert dan ook, dat het idee
om - geheel tegen de gebrui
ken in - het Poolse partijcon
gres met het Poolse volkslied
te openen en pas daarna de
verplichte Internationale te
zingen, van Kania zelf stamt.
Nu de Poolse communistische
partij in een overgangsstadi
um is lijkt Stanislaw Kania
de ideale leider. Formeel
blijft hij dat tot het volgende
partijcongres dat pas in 1985
zal plaatsvinden. Indien de
hervormers echter hun zin
kunnen doordrijven zal er
wellicht al veel eerder een
partijcongres bijeen moeten
komen. De middenfiguur
Kania zal dan geen kans
meer maken op het partijlei
derschap. Maar zoals hij de
eerste democratisch gekozen
partijleider is geworden, zal
hij dan ook de eerste zijn die
zonder schade of schande,
maar eervol zijn ontslag
krijgt. En dat betekent al een
belangrijk stuk vernieuwing,
in de Poolse communistische
partij.
LEO VAN VLIJMEN
DEN HAAG Nicaragua heeft gisteren
het feit herdacht dat twee jaar geleden de
strijdkrachten van het verzetsleger FSLN
de hoofdstad Managua binnentrokken. De
roes van de bevrijding is allang voorbij
en hoewel er hard wordt gewerkt stape
len de problemen zich op. Er dreigt voort
durend een voedseltekort, er is gebrek
aan mensen die het nieuw beleid kunnen
uitvoeren en de infrastructuur (wegen, te
lefoonverbindingen en dergelijke) be
vindt. zich in een allerbelabberdste toe
stand. Bovendien, en dat is erger, worden
de kloven binnen de politieke partijen en
de vakbonden steeds breder en staan ruim
zesduizend Somoza-getrouwen bij de
grens, klaar om het ontwrichte land bin
nen te vallen. Dictator Somoza is dood en
begraven, maar de revolutie is nog lang
niet gewonnen.
Op 17 juli 1979 moest Anastasio Somoza het
land verlaten. De opmars van de Sandinisten
was niet meer te stuiten en het leger leed enor
me verliezen in de strijd tegen het FSLN. De
door Somoza nog gauw aangestelde interim-
president Francisco Urcuyo hield het ook maar
vierentwintig uur vol. De dag daarna trokken
duizenden aanhangers van het FSLN Managua
binnen en werd een tijdperk van 43 jaar dicta
toriale overheersing afgesloten. Somoza, vorig
jaar in Paragauy vermoord, liet zijn land een
trieste erfenis na: vijftigduizend doden, aan
puin geschoten steden, akkers waarop niets
meer te oogsten viel, 1,6 miljard dollar schuld
en in de schatkist zeven miljoen dollar.
Nu de laatste resten van de dictatuur zijn ver
dwenen en de burgers zelf het beleid bepalen
komen de oude tegenstellingen weer naar bo
ven. In hun gezamenlijke strijd tegen Somoza
NICARAGUA
HERDENKT VAL
VAN SOMOZA
hebben bankiers, grootgrondbezitters, boeren,
arbeiders en priesters hun onderlinge geschil
len opzij gezet. Deze tegenstellingen steken nu
weer de kop op. Kleine rechtse partijen hebben
zich afgesplitst van het FSLN, onder de leuze
„Sandinisme ja, communisme nee". De bouege-
oisie vindt dat het beleid, gebaseerd op samen
werking ten dienste van de arme bevolking, te
veel marxistische trekjes vertoont. De midden
klasse zou dan ook graag zien dat de zesduizend
Somoza-aanhangers die vanuit het buurland
Honduras een guerrilla-oorlog voeren het land
binnenvallen. De goed georganiseerde volksmi
lities bewaken echter de grens, om te voorko
men dat de revolutie vanuit het buitenland
wordt ondermijnt.
Onlangs zag het ernaar uit dat er veranderin
gen moesten worden aangebracht in de vijf
man sterke .junta van de wederopbouw", om
dat de roomskatholieke kerk vier priesters had
opgeroepen uit de junta te stappen. De vier, mi
nisters van cultuur, buitenlandse- en economi
sche zaken en de coördinator van jeugdorgani
satie en alfabetisering wezen het ultimatum
van hun bisschoppen van de hand. Zij zwoeren
trouw aan de kerk, maar weigerden het volk in
de steek te laten. Later kregen zij alsnog toe
stemming om hun taak uit te voeren.
De toekomst van Nicaragua is niet bepaald
rooskleurig. Afgezien van het enthousiasme
van het overgrote deel van de bevolking en de
goede landbouwopbrengsten drijft de economie
op buitenlandse hulp. Alleen de kosten van de
alfabetiserinscampagne lagen al op 25 miljoen.
Daarvan werd ruim 17 miljoen door buiten
landse organisaties bijeen gebracht. De enorme
hoeveelheid werk die wordt verzet neemt niet
weg dat Nicaragua een ontwikkelingsland is
met gebrek aan infrastructuur, sociale voorzie
ningen, goed opgeleid personeel en, als altijd
het belangrijkst: geld.
JOKE PERSOON
(Van onze correspondent in Parijs)
PARIJS In Frankrijk is gisteren algemene opgeto
genheid ontstaan over de invrijheidstelling van de we
gens moord veroordeelde Guy Mauvillain. Deze 62-jari-
ge man, die in 1975 tot 18 jaar werd veroordeeld, heeft
altijd beweerd'onschuldig te zijn.
De nieuwe minister van justitie Robert Badinte, destijds
een van Mauvillains verdedigers, heeft hem vrijgelaten in
afwachting van een herziening van het proces. Mauvillain
werd veroordeeld zonder dat men over overtuigende be
wijzen beschikte. De jury van het Assisenhof kende hem
echter verzachtende omstandigheden toe, maar dit leidde
tot nog grotere verwarring: ofwel Mauvillain was schuldig
en zou de maximumstraf moeten krijgen, of hij was on
schuldig en zou vrijgesproken moeten worden. Diverse ar
tiesten, onder wie Simone Signoret en Yves Montand,
spaarden geen moeite om herziening van het proces te ver
krijgen. Een recente tv-uitzending over deze zaak droeg bij
aan mobilisatie van de openbare mening. Mauvillains vrij
lating, zaterdagavond rechtstreeks door de tv uitgezonden,
lokte in cafe's waar naar de uitzending gekeken werd
gejuich uit. Velen waren ervan overtuigd dat hier de klei
ne man vermorzeld werd door de onbarmhartige juridische
molen. Als het Hof van Cassatie het vonnis ongeldig ver
klaard, krijgt Mauvillain een nieuw proces. Anders moet
hij de rest van zijn straf, elf en een half jaar, uitzitten.
(Vervolg van voorpagina)
WARSCHAU De posi
tie van partijleider Sta
nislaw Kania is met zijn
herverkiezing op het
buitengewone partijcon
gres van de Poolse com
munistische partij aan
merkelijk versterkt.
Met de steun van het bij
na totaal vernieuwde
centrale comité en het
politburo zal Kania zijn
gematigde hervormings-
koers kunnen voortzet
ten. Men lijkt serieus be
gonnen aan pogingen
om de kloof tussen par
tijleiding en basis te
overbruggen.
De uitslag van de verkiezing
van de leden van het nieuwe
centrale comité heeft in de
nacht van vrijdag op zaterdag
zowel in de wandelgangen van
het partijcongres als daarbui
ten grote beroering gewekt.
Het bericht dat slechts 18 van
de 143 leden van het voormali
ge centrale comité herkozen
waren, sloeg in als een bom.
Het meest opmerkelijke was
dat 8 leden en kandidaatleden
van het oude Politbo en de
partijsecretarissen van de gro
te centra niet waren herkoze-
n.Opvallend in de samenstel
ling van het nieuwe centrale
comité is, dat er vrijwel geen
functionarissen meer lid van
zijn. De meerderheid van de
200 leden bestaat uit arbeiders
(80) en boeren (28). Ook ma
ken 11 technische specialisten,
9 hoogleraren, 8 artsen en 6
mensen uit het onderwijs er
deel van uit, en zelfs de leider
van de Poolse padvinders
heeft een zetel in het partij-
parlement gekregen.
De „vrienden" van Polen
Na een schrale en hortende start heeft het partijcongres
van de Poolse Verenigde Arbeiderspartij plotseling een wen
ding genomen, die ongetwijfeld geschiedenis zal maken.
Door slechts 18 van de 143 leden van het voormalige centrale
comité en nog maar een kwart van de leden en kandidaat-le
den van het politbureau te herkiezen, heeft het partijcongres
immers het heft in eigen handen genomen. Dit kon slechts
gebeuren omdat bij de verkiezing van de hoogste partij-orga
nen voor het eerst in de historie van het communisme in
Oost-Europa democratische spelregels werden gehanteerd.
DAARMEE is de Poolse communistische partij de eerste die
heeft gebroken met de praktijk van het zogenaamde demo
cratisch centralisme, volgens welke de hogere organen bepa
len wie door de lagere organen gekozen mogen worden. En
in werkelijkheid wil dit zeggen, dat de nieuwe leiding van de
Poolse Verenigde Arbeiderspartij niet meer vanuit een ivo
ren toren kan decreteren wat zij wil, maar zal moeten doen
wat de basis wenst. Want een democratisch gekozen leiding
kan ook op democratische wijze weer worden afgezet.
In Polen schijnt nu het tijdperk van de almachtige functio
narissen vrijwel ten einde te zijn. Dat is verheugend voor de
Polen zelf en vooral voor wie het goed meent met de demo
cratie. Het is echter beangstigend voor de communistische
zusterpartijen in Oost-Europa.
In het kennelijk niet meer te stoppen democratiserings- pro
ces in Polen zijn immers grote aantallen corrupte en onbe
kwame hoge partijleden aan de kant gezet. Corruptie en on
bekwaamheid zijn echter geen privilege van de Poolse com
munistische toplaag. Ook in de broederlanden treft men in
de hoogste partijregionen meer kaf dan koren aan. De bo
venlaag in de andere Oosteuropese landen heeft derhalve re
den genoeg om met angst en afkeer het democratiseringspro1-
ces in Polen gade te slaan. En om dit soort democratie buiten
de eigen grenzen te houden zal men ongetwijfeld alles in het
werk stellen om de democratische vlucht die de Poolse com
munisten nu hebben genomen te frustreren, zo mogelijk on
gedaan te maken.
PARTIJLEIDER Kania zal dan ook meer moeite hebben
met het sussen van zijn collega's in Oost-Europa dan met het
in goede banen leiden van het democratiseringsproces in ei
gen land. Want al is Polen een heel eind op de goede weg,
het heeft nog niet gewonnen. Het heeft juist van zijn „vrien
den" nog veel te duchten.
De hal van het Hyatt Regencyhotel in Kansas City, nadat twee gallerijen naar beneden
waren gestort.
KANSAS CITY Bij een
ramp in een hotel in de
Amerikaanse stad Kansas
City zaterdag zijn zeker 108
mensen om het leven geko
men. Twee gallerijen van
het één jaar oude Hyatt Re
gency-hotel braken af en
stortten naar beneden. Enor
me brokken beton vielen in
de hal van het hotel, waar
tweeduizend mensen een
danswedstrijd gadesloegen.
Voor zover bekend is zijn er
geen Nederlanders onder de
slachtoffers. Onmiddellijk na
de ramp kwam een groot
scheepse reddingsoperatie op
gang. Inmiddels zijn er al
meer dan honderd doden ge
borgen. Honderden zwaar ge
wonden zijn naar het zieken
huis gebracht, terwijl licht ge
wonden op straat moesten
worden verpleegd. Een man
verklaarde dat alles in een
flits was gebeurd. „Ik hoorde
gekraak en toen kwam de hele
boel naar beneden", aldus de
hevig geschrokken ooggetuige.
Het hotel is gebouwd rond een
grote open ruimte, waar de
dansvloer en de receptie gele
gen zijn.
Die open ruime
wordt overkoepeld door een
aantal gallerijen. Eerst stortte
de gallerij van de derde ver
dieping naar beneden. De klap
was te groot voor de gallerij
van de twee verdieping, die
daarop gedeeltelijk afbrak. Het
ongeluk gebeurde terwijl de
populaire rockband van Steve
Miller speelde op een traditio
nele „tea dance '-wedstrijd in
de receptie.
Twiggy
als
Eliza
Doolittle
toneelstuk,
met naast
Twiggy de
acteur
Robert
Powell in de
hoofdrol.
BRUSSEL De Belgische se-
'naat mag nog niet op vakantie
als gevolg van een onverwach
te politieke rel tijdens de „laat
ste" zittingsdag (afgelopen
vrijdag) over een wetsontwerp
tegen racisme en vreemdelin
genhaat. De senatoren moeten
aanstaande vrijdag nogmaals
bijeenkomen om het pleit te
beslechten. De hevige ruzie in
de Senaat die ook het
rooms-rode kabinet-Eyskens
aan het wankelen bracht
ontstond toen 63 parlementsle
den de anti-discriminatiewet
in strijd verklaarden met de
Belgische grondwet. Het wets
ontwerp waarover de opwin
ding is ontstaan, stelt onder
meer lidmaatschappen straf
baar van verenigingen die ra
cisme belijden.
DUBLIN Bij de Britse
ambassade in de Ierse hoofd
stad Dublin is zaterdag ge
vochten tussen politie en
sympathisanten van de IRA-
hongers takers.
Voor de ambassade werd een
verklaring voorgelezen van de
acht hongerstakers in de
Maze-gevangenis in Belfast,
waarvan er zich twee in le
vensgevaar bevinden. Zij wij
zen bemiddelingspogingen van
derden af, ook van het Rode
Kruis. Na het horen van de
verklaring begonnen demon
stranten benzinebommen en
Stenen te gooien.
(Door Mare de Koninck)
BRUSSEL - Fernand Spaak, de 57-jarige zoon
van de overleden Belgische staatsman Paul
Henri Spaak, is gisteren dood in zijn apparte
ment in Brussel aangetroffen. Hij is gestor
ven door een schot uit een jachtgeweer. In het
appartement vond de politie ook het lijk van
Spaaks echtgenote, die klaarblijkelijk in de
badkuip was geëlectrocuteerd.
De Belgische justitie was gisteravond nog zeer
zwijgzaam over de toedracht van het drama.
Men wilde niet bevestigen of het om een dubbele
moord ging of om een huwelijksdrama. Aanhou
dingen zijn nog niet verricht.
Spaak was kabinetschef van de voorzitter van de
Europese Commissie in Brussel, de Luxemburger
Gaston Thorn. Samen zouden zij gisteren naar
Ottawa vertrekken voor de economische topcon
ferentie van Westerse leiders, die daar vandaag
en morgen plaats heeft. Een hevig geschokte
Thorn verklaarde gisteren op de Brusselse lucht
haven Zaventem dat Europa met de dood van
Fernand Spaak een groot en tragisch verlies
heeft geleden. Als zoon van een van de grond
leggers van het verenigd Europa werd Fernand
in de jaren vijftig kabinetschef van een andere
„vader van de EG", voorzitter van de Europese
Gemeenschap voor Kolen en Staal, Jean Mon-
net. Van 1976 tot 1980 was Fernand Spaak am
bassadeur van de EG in Washington.
Fernand Spaak, de Belgische politi
cus, die gisteren onder onduidelijke
omstandigheden dood in zijn appar
tement is aangetroffen.
