atuurbeschermers boos over
ote gaswinning bij Ameland
6et Binnenhof
Vredestichter
Rakowski houdt
Russen op afstand
I ibinet wil
ig ongeveer
_sr miljard
^zuinigen
meer
dwongen
jtslagen
gemeenten
Win 1 A 1 1
litie hoorde
rm niet
inkr overs wèl
An ti-discrimina tiewet nieu we
hobbbel voor Belgische regering
Vliegtuig
mist
vangkabel
Inleveren blijft
de boodschap
Het Centraal Planbureau heeft ons voor 1982 een economi
sche groei van drie procent voorgerekend, terwijl de Organi
satie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling
(OESO) een groeicijfer van 2,75 procent voor ons land in het
vooruitzicht heeft gesteld. Die voorspellingen staan in een
schril contrast tot de cijferlawine over de economie van ons
land, die de laatste jaren over ons is uitgestort. Zonder uit
zondering wees die op een zowel conjuncturele als structure-
'e teruggang van onze economie.
iJfnEpsi a 3k psMffli
POOLSE
VICE-PREMIER
EEN NORSE
EN
ONBUIGZAME
REALIST
ONLAND/BUITENLAND
leidse courant^'
zaterdag 18 juli 1981 pagina 5
üzer verslaggevers)
IEN Shell en
en rich met het
in gas bij Ame-
trken tot dertig
Bbieke meter, zo-
uur van Ameland
It aangetast. Dit
Landelijke Vere-
Behoud van de
I en een comité
'en ntruste Amelan-
ird van de in totaal
kubieke meter gas
ld is vrij probleem
loos vanaf zee te winnen en
wel met vier booreilanden,
waarvan het eerste er al ligt,
zo stellen de beide groeperin
gen. Maar vanwege de huidige
technische mogelijkheden zijn
Shell en Esso, verenigd in de
Nederlandse Aardoliemaat
schappij (NAM), genoodzaakt
om de overige vijf miljard
vanaf het land - een ongerept
natuurgebied - van Ameland
naar boven te halen. De beide
iu dat de
totdat de
technologie zover is, dat win
ning van dit gas vanaf zee wel
mogelijk is. Dat is beter dan de
natuur, het landschap en het
milieu van Ameland voor
tientallen jaren te belasten met
een nieuwe polder, een gas
winningsstation, vlampijpen
en een gasbehandelingsfa-
briek, zeggen zij.
Ondanks het feit dat het wel
of niet gaswinnen op Ameland
al jaren een slepend probleem
is tussen diverse ministeries en
verschillende overheden, heeft
Ameland de NAM inmiddels
toch een bouwvergunning ver
leend. Zodat de NAM komen
de winter al zou kunnen aan
vangen met het doorprikken
van de gasbel.
In een brief op poten aan het
bestuurscollege van Ameland,
schrijft de Vereniging tot be
houd van de Waddenzee, dat
het verlenen van de vergun
ning veel te ver gaat, omdat de
„Ameland-plannen" van de
NAM niet voorzien in een
dringende behoefte. En dat is
in dit geval een voorwaarde,
waaraan niet is voldaan. De
vereniging onderbouwt haar
redenering met het argument
dat vijf miljard kubieke meter
een zeer kleine hoeveelheid is,
die Nederland in slechts vier
weken opstookt. Voorts brengt
de vereniging in haar brief in
herinnering, dat de Natuurbe-
schermingsraad in maart tot
de conclusie is gekomen „dat
gasboringen in het Waddenge
bied uit het oogpunt van na
tuurbescherming onaanvaard
baar zijn".
Daarmee geeft de vereniging
al aan dat het winnen van gas
niet alleen Ameland, maar in
feite de hele Waddenzee zal
bedreigen. De vereniging
vreest een lijdensweg voor de
natuur in dit gebied, wanneer
de NAM ook het gas naar bo
ven zal halen dat bij Terschel
ling zit (negen miljard m3) en
onder het vogeleiland Griend
(twintig miljard m3). Volgens
de vereniging wil de NAM
hiervoor een olie-gasmengsel
met een pijpleiding transporte
ren vanaf de Noordzee vlak
langs Schiermonnikoog, naar
de kust van Groningen. Een
breuk in zo'n leiding zal een
olieramp in de Waddenzee be
tekenen, zo stelt de vereni
ging.
HENK ENGELENBURG
(Van onze parlementaire redactie)
AG Het demissionaire kabinet-van Agt heeft
rgen in een extra vergadering besloten, op de rijks-
voor volgend jaar circa vier miljard gulden te be-
De ombuigingen in de uitgaven worden onder
bcht op de terreinen van de gezondheidszorg, de so-
trheid en de overheidssalarissen.
et niet gebruikelijk is, dat een demissionair kabinet in-
[wijzigingen aanbrengt op een begroting die door een
iabinet moet worden uitgevoerd, was het kabinet het
iter Van der Stee (Financiën) eens, dat aan de ombui-
pt te ontkomen valt Elk kabinet, van welke politieke
f, zou tot de conclusie komen, dat aan nadere bezuini-
fet te ontkomen valt, zo stelde' de ministerraad vast.
van het kabinetsberaad werd meegedeeld dat de eer-
kn de begrotingsvoorbereiding nu is afgerond. Half au-
leen nadere, meer concrete invulling van de begroting
K&atsvinden. Als de kabinetsformatie de komende we-
Ivordert, zou het nieuwe kabinet zelf al de laatste hand
legtoting kunnen leggen. De volledige begroting moet
mad augustus, drie weken voor Prinsjesdag, ter advies
faad van State.
IGING NEDERLANDSE GEMEENTEN
iG Het is niet
dat de over-
igingen zullen
meer gedwongen
van gemeen-
:n. De ontslagen
imeente Enschede
[dus zeker een ver-
jgen bij andere ge-
De positie van het
wordt im-
;1 slechter. Deze
leeft bij de Vere-
Nederlandse Ge-
(VNG).
,de VNG zijn de ge-
1 nu op een punt be-
bezuinigd moet wor-
jersoneel. Jaarlijks zijn
i gemeenten ongeveer
racatures. „Het is lo-
t vooral op die post zal
ingekrompen", aldus
Oordvoerder van de
is echter niet uitge
sloten dat sommige gemeenten
verder willen gaan en mensen
gedwongen zullen ontslaan".
De VNG verder: „De werk
gelegenheid is altijd veilig ge
weest, maar die is, gegeven de
situatie, niet meer te handha
ven".
Het ministerie van binnen
landse zaken noemde de uitla
tingen van de VNG weinig
schokkend. „De gemeenten
moet zelf zien waar zij bezui
nigen. Als ze dat op de post
personeel willen doen is dat
hun zaak, en niet van het mi
nisterie".
De ambtenarenbonden hebben
intussen van het college van B
en W van Enschede geëist dat
ze hun plan, 250 arbeidsplaat
sen te laten vervallen, terug
trekken. Zolang dat niet ge
beurt weigeren de bonden met
het college te praten over de
bezuinigingsoperatie.
„Kraak van de
eeuw", was de
Franse nationale
feestdag - 14 juli -
door de gangsters
uitgekozen als
„moment suprè
me". Maar wat het
„moment suprème"
moest worden,
werd een moment
van een overhaaste
vlucht. Ofschoon
de bende alle gege
vens en schema's
van het alarmsys
teem bezat, werd
de beveiligingsap
paratuur kort
voordat de kluis-
wand bedwongen
werd in werking
gezet. De inbrekers
vluchtten weg en
lieten hun mate
riaal in de gang
achter. Zij konden
niet vermoeden dat
ook de agenten op
de politieposten in
een feestroes ver
keerden. Het alarm
werd nergens op
gemerkt. Pas de
volgende morgen
ontdekte een bank
bediende in de
achterwand van de
kluis het eerste
boorgat, waarna de
politie, in de tun
nel aangekomen,
van de snode plan
nen van de gang
sters kennis nam.
(Van onze correspondent
Mare de Koninck)
BRUSSEL In België
dreigt onverwacht opnieuw
een regeringscrisis, ditmaal
rond een wetsontwerp tegen
racisme en vreemdelingen
haat. Het wetsontwerp is al
liefst 20 jaar oud, maar
nooit door het parlement be
handeld. Pas begin dit jaar
- na gewelddaden tegen Jo
den en gastarbeiders - werd
het voorstel onder het stof
vandaan gehaald en goedge
keurd door de Kamer van
Volksvertegenwoordigers-
.Het wetsontwerp verbiedt
aan zowel personen als vere
nigingen om in woord of
daad mensen te discrimine
ren op grond van ras, huids
kleur, nationaliteit en gods
dienst In de Senaat bleek
evenwel verzet tegen het
ontwerp te bestaan.
Gisteren bleken 63 leden van
de Senaat, behalve van de re
gerende CVP, ook van de op
positionele liberale PVV en de
rechtse taaipartij VU, van me
ning dat diverse bepalingen
uit de anti-racismewet strijdig
zijn met de grondwettelijke
vrijheid van meningsuiting en
van -vereniging. Bovendien
verzetten de senatoren zich te
gen de ongebruikelijke bepa
ling in het wetsontwerp, dat
niet alleen benadeelde perso
nen, maar ook bepaalde vere
nigingen (zoals de Liga voor
de rechten van de mens) een
proces wegens racisme moeten
kunnen aanspannen.
De senatoren wilden nader ad
vies. Premier Eyskens eiste
namens de voltallige regering
dat de parlementariërs giste
ren - de laatste dag voor de
vakantie - zouden instemmen
met het wetsvoorstel. De uit
slag van de confrontatie was
kort na middernacht nog niet
duidelijk. In de Senaat wissel
den tumultueuze debatten en
lange schorsingen elkaar af. In
de vooravond liep zelfs de
helft van senatoren woedend
uit de vergaderzaal, toen mi
nister van justitie Moreau - zij
het in een citaat - had gezegd
dat „alle juristen eigenlijk ko
medianten zijn".
Politieke waarnemers conclu
deerden dat het plotselinge
conflict het volstrekte gebrek
aan vertrouwen weerspiegelt
dat het rooms-rode kabinet
Eyskens ook op andere terrei
nen al herhaaldelijk aan de
rand van de afgrond heeft ge
bracht. Alle partijen zijn het
erover eens, dat er in het
najaar nieuwe verkiezingen
moeten komen.
Een F-16 van de vliegbasis
Leeuwarden is daar gistermid
dag na de landing in brand ge
vlogen. De vlieger, de 23-jarige
tweede luitenant F. Appel
doorn, wist zich met zijn
schietstoel te redden en bleef
ongedeerd.
De vanghaak van het toestel
miste tijdens de landingsuit
loop de vangkabel, de F-16
schoot door, sloeg over de kop
en vloog in brand.
imilllllllllllllllllllllllllllll
Amsterdam
oranjestad
Wat de volle
maan nu direct
met de Baghwan
heeft te maken,
en wat de vor
stelijke kleur
oranje er mee
heeft te doen,
zal voor de bui
tenstaander al
tijd wel een
raadsel blijven.
Zo niet voor de
vele tienduizen
den aanhangers
van de goeroe
die in oranje ge
waden in het
Frans Ottensta-
dion in Amster
dam het Oranje
Volle Maan Fes
tival beleefden.
Swami.
illllllllllllflllllllllllllllllllll
De publicatie van de beide verrassende groeiprognoses
•bergt een groot risico in zich. Het risico namelijk, dat men
weer gaat denken dat het geld niet op kan, en dat we met z n
allen nog'meer dan nu reeds het geval is gaan uitge
ven. Het kabinet Van Agt heeft o.m. de verdienste gehad de
bevolking ervan te doordringen dat het niet best gaat met
onze economie, en dat het tijd is om in te leveren, in plaats
van steeds maar meer uit te geven.
EEN tweede risico is ook, dat de politici in Den Haag die
een nieuw kabinet trachten samen te stellen, de beide cijfers
aangrijpen om toch noodzakelijke keuzes uit de weg te gaan.
Want ook al hebben we dan wellicht volgend jaar weer een
groei in de nationale economie, en is wellicht het conjecture-
le euvel van de economie door de maatregelen van de afgelo
pen jaren verholpen, structureel is er nog geen enkel uitzicht
op verbetering. Dat blijkt wel uit het feit dat het Centraal
Planbureau in de werkloosheidscijfers geen enkele vooruit
gang constateert. En die gigantische werkloosheid is toch de
kern van de economische malaise.
INLEVEREN blijft dientengevolge nog een reeks van jaren
noodzakelijk. De cijfers van CPB en OESO geven wèl aan
dat het groeicijfer dat de informateurs Lubbers en De Ko
ning in hun concept-regeerakkoord becijferden, enige reali
teit had. De cijfers mogen de politici echter niet in de verlei
ding brengen ze te gebruiken als een camouflage voor het
ontlopen van politieke keuzes over matiging en/of ombui
ging-
In onderstaand artikel gaat
Guardian-correspondent Mi
chael Simmons nader in op de
persoon Mieczsylaw Rakows-
ki. Deze Poolse vice-premier
belast met vakbondszaken
hield woensdagmiddag op het
partijcongres in Warschau een
indrukwekkende rede, waarin
bij duidelijk maakte dat er
voor Polen geen weg terug
meer is. Wanneer de hervor
mingen niet doorgaan wacht
het land een bloedbad, aldus
Rakowski, die vandaag een
van de zeven kandidaten is
voor het leiderschap van de
Poolse communistische partij.
WARSCHAU Dat hetPoolse
straatbeeld nog niet beheerst wordt
door Russische militairen is waar
schijnlijk voor een deel te danken
aan de onvermoeibare pogingen
van Mieczsylaw Rakowski, de vice-
premier die sinds februari verant
woordelijk is voor vakbondszaken.
Meer dan eens heeft hij in de afge
lopen maanden gewaarschuwd
voor de zeer ernstige gevolgen als
Solidariteit en zijn bondgenoten
niet tot overeenstemming zouden
komen met de regering en meer
dan eens is hij er na lange, slopen
de onderhandelingen in geslaagd
om hen en Polen weg te trekken
van de afgrond.
Rakowski behoort tot de Polen die na
de Tweede Wereldoorlog carrière
hebben gemaakt, die worden geken
merkt door wereldse opvattingen, in
telligentie, ambitie en onvoorwaarde
lijke trouw aan de partij. De mensen
uit deze groep en Rakowski vormt
daarop geen uitzondering bereikten
al vroeg in hun carrière een hoge po
sitie en zijn veelal van boerenafkomst.
Rakowski is een man met een zekere
ondoorgrondelijkheid in zijn glimlach.
Hij kan vriendelijk en hartelijk ziin,
maar als hii iemand begroet, grijpt hij
de uitgestoken hand krampachtig en
gedraagt hij zich eerder stroef en te
rughoudend dan uitbundig. Als beoe
fenaar van de kunst van het mogelij
ke is hij een norse en onbuigzame rea
list.
Al 1
Een zichtbaar vermoeide vice-premler
Rakowski, na afloop van een van de
vele commissievergaderingen die deel
uitmaken van wat voor de Poolse
communistische partij het Negende
Bijzondere Congres is.
1
Jaruzelski in februari premier werd
en hij deelt Jaruzelski's grimmige
vastbeslotenheid om de onafhankelij
ke vakbondsleden en partijhervor
mers een gedisciplineerde kans te ge
ven. Beide mannen waren zich pijn
lijk bewust, zoals hij afgelopen week
einde toegaf, dat het geduld van Po-
lens bondgenoten langzaam maar ze
ker begint op te raken. In het poli-
tiek-communistische spectrum van
Polen valt Rakowski niet makkelijk
te plaatsen. In zijn hele politieke loop
baan heeft hij nooit de leidende rol
van de partij in twijfel getrokken, en
toch was de partij in de beginperiode
van Gomulka anders dan onder Gie-
rek en nu is de partij weer anders. In
het openbaar heeft Rakowski nooit
Polens trouw aan de Sovjet-Unie in
twijfel getrokken en toch is de Russi
sche houding iegens Polen sinds 1946
lang niet altijd dezelfde geweest
Springplank
Vijfenvijftig jaar geleden geboren in
een voormalig Duits deel van Polen,
blijft hij een expert in Duitse en Euro
pese aangelegenheden. Sinds 1946 is
hij lid van de partij en toen hij bij het
leger wegging, kwam hij in het poli
tieke apparaat van het centraal comité
terecht. In deze springplankpositie
ontwikkelde hij een onafhankelijk
vermogen om de partijpolitiek in zeer
leesbaar en toch officieel acceptabel
proza om te zetten. Verder heeft hij
zich altijd soepel en flexibel getoond
in discussies.
Deze flexibiliteit is van essentieel be
lang geweest voor zijn politieke loop
baan. Na een intensieve schoHng in de
partij-ideologie kreeg hii aan het eind
van de jaren vijftig de faciliteiten om
het politieke weekblad Polytika op te
richten. In 1958, de onstuimige vroege
periode van Wladyslaw Gomulka,
werd hij hoofdredacteur. Hii behield
die zeer invloedrijke post en bleef zijn
regelmatige en doordringende com
mentaren schrijven, zelfs na de val
van Gomulka toen de inmiddels ook
al weer in ongenade gevallen Edward
Gierek het roer overnam. In naam is
hij nu nog steeds hoofdredacteur.
Gematigd
Taalgevoel
Het valt niet te ontkennen dat hij een
goed ontwikkeld taalgevoel heeft, niet
alleen in het Pools, maar ook in het
Engels, Duits en Russisch. Hij werd
vice-premier toen generaal Woijciech
Afgaande op zijn artikelen en uitspra
ken lijkt hij nu voorstander van een
gematigde vooruitgang van de her
vormingsbeweging. Hij wil niets lie
ver dan de geloofwaardigheidskloof
tussen autoriteiten en volk dichten en
hij ziet daarbij voor zichzelf een be
langrijke rol weggelegd. Hij is een van
de weinige mensen die precies weten
hoe Polen er politiek en economisch
voor staat. Als hij het heeft over een
op handen zijnde catastrofe als er
geen compromis wordt bereikt, of zegt
dat democratie zonder brood een zeer
twijfelachtige situatie is, weten de
mensen die hem kennen dat hij elk
woord daarvan meent
MICHAEL SIMMONS
Weersvooruitzichten voor de vakan-
tlelanden.
Weersontwikkeling:
De depressie boven Denemarken
trekt geleidelijk oostwaarts. Bulensto
ringen trekken vla noord-wost-Europa
oostwaarts. Tamelijk koele en onsta
biele lucht stroomt vla de Britse eilan
den naar West- en Midden-Europa.
Britse eilanden:
Wisselend bewolkt, enkele buien, 15
tot 20 graden. West. Noordwest-Eu
ropa, Midden-Europa ongeveer tot de
lijn Midden-Frankrijk. Midden-Zwit
serland, Tsjechoslowaklje:
In het algemeen veel bewolking en
perloden met regen- of onweers
buien, 15 tot 20 graden.
Scandinavië:
Wisselvallig, enkele buien, 15 tot 20
graden.
Zuid-Europa, landen rond de Middel
landse Zee:
Overwegend zonnig en warm, 25 tot
30 graden, hier en daar meer dan 35
graden.
Zeewatertemperaturen langs de
Noordzeekusten: ongeveer 16 gra
den.
