Jakcentje voor
chool jeugd in
iollenbedrijven
Sfeer van wantrouwen tussen
bewoners Noorderkwartier en LWS
Besluit provincie wordt
opnieuw aangevochten
tl O
TIJDENS AANBIEDEN KLACHTENRAPPORT
BEWONERS HUIZE NIEUW RIJKSDORP:
Toestand bejaarde
Nieuw Rijksdorp zeer kritiek
Meer
reizigers
in 1980
voor
NZH
LEIDSE COURANT
ZATERDAG 18 JULI 1981 PAGINA 3
LLENSTREEK Het pelseizoen is
r voorbij. Honderden tieners hebben
zomer weer in een aantal weken
zakcentje bijverdiend door het pel-
02van tulpenbollen - andere bollen hoe-
'niet te worden gepeld - bij de bollen-
mHjven. In deze omgeving gebeurt het
"e'.en bij alle bedrijven nog met de
Vd. In de Noord-Oostpolder zit men
aurentegen onthand omdat de scholie-
'na'J door de vakantiespreiding pas 20
ia vrij krijgen en dan is het pelseizoen,
1 "half juni begint, al voorbij. Een re-
°k,j voor veel ondernemers om machines
2C te schaffen voor dat werk.
ontwikkeling dat machines moeten
'^•den ingezet bij gebrek aan werkkrach-
w - bij andere bedrijfstakken is dat vaak
fekeerd - wordt door de Bollenstreek
'h[ gevolgd. De meeste scholieren in deze
«k krijgen eerder vakantie. De bollen-
30 rijven zien bovendien vrij veel nadelen
j. f het machinaal pellen. In de eerste
'0 »ts zijn de aanschafkosten erg hoog,
00fi de 70.000 gulden per machine, maar
ook zijn de machines nog verre van vol
maakt waardoor je veel meer uitschot (niet
meer bruikbare bollen) krijgt. De bollente-
lers in de Noord-Oostpolder zijn het met
deze kritiek eens en zijn ook allerminst te
spreken over het ministerie van onderwijs
dat door het spreiden van de schoolvakan
ties hen extra problemen bezorgt.
Verdiensten
Bij het bedrijf Groeneveld en Lindhout uit
Noordwijk schrikt men merkbaar als er
vragen over het bollenpellen worden ge
steld. Men wil alleen kwijt dat het werk
met de hand gebeurt en dat het voorname
lijk wordt gedaan door kinderen van de la
gere school en ouder. Als het woord 'kinde
rarbeid' valt, wordt zonder waarschuwing
het telefoongesprek beëindigd. Een nieuwe
poging levert alleen op: „Daar zitten wij
niet mee en ik heb geen zin verder vragen
te beantwoorden".
Veel openhartiger is men bij een ander
Noordwijks bedrijf: Konijnenburg en Mark.
De schooljeugd aan het bollenpellen,
een beeld dat In de Bollenstreek voor
lopig te zien blijft.
Daar wordt verteld dat een bollenpeller, als
hij of zij er een beetje handigheid in heeft,
in drie kwartier een mand met ongeveer
1.500 bollen kan pellen. Een simpel reken
sommetje wijst uit dat één bol dan in 1,8 se
conde moet worden gepeld. Dit bedrijf be
taalt 3 gulden 75 per mand wat erop neer
komt dat iemand vier bollen moet pellen
om één cent te verdienen. Het bedrijf had
dit jaar ruim 6.600 tulpenbollen te pellen,
een karwei dat door ongeveer 150 scholie
ren is gedaan.
„Bij ons gebeurt dat allemaal met de hand.
Machines zijn goed voor hele grote bedrij
ven met grote oppervlakten. Wij hebben al
lemaal kleine partijtjes omdat wij zelf nieu
we soorten ontwikkelen. Machines zouden
te kostbaar worden. Bovendien krijg je met
de hand een betere kwaliteit". Bij Konij
nenburg en Mark worden de meeste bollen
gepeld door scholieren van 14 of 15 jaar.
„Ze komen het meest uit Katwijk. Waarom
dat is, weten we niet. Waarschijnlijk omdat
wij erg dichtbij zitten, maar misschien ook
omdat wij vrij weinig betalen. Maar zolang
ze nog komen, gaan wij niet meer betalen".
Een extra service van dit bedrijf is dat de
pellers, tussen hun werk van zeven uur 's
morgens tot vijf uur 's middags, gratis kof
fie van hun baas krijgen.
Familie
Dan zijn er ook in de streek kleinere fami
liebedrijfjes, waarvoor het aanschaffen van
een pelmachine de moeite niet loont. Een
voorbeeld daarvan is dat van de Gebroe
ders Van Kampen in Hillegom. Daar waren
dit jaar maar tachtig manden te pellen.
Deze geringe hoeveelheid is het gevolg van
het feit dat het bedrijf na dit jaar ophoudt
te bestaan wegens pensioenering van de ei
genaar. „We hebben het daarom de laatste
jaren steeds af laten lopen. Het pellen ge
beurt door onze kinderen. Die verdienen
daar niets mee. Ze krijgen hun kleren en
hun zakgeld en daar moeten ze het maar
mee doen", vertelt mevrouw Van Kampen.
Het ziet er voorlopig voor de schooljeugd in
de Bollenstreek dus nog gunstig uit wat be
treft het pellen van bollen als middel om
extra zakgeld te verdienen. Aan machines
willen de bedrijven liever niet en als de
schoolvakanties niet worden verschoven is
er dus niets aan de hand. Voor degenen die
geen blaren op de handen wensen, hebben
de bedrijven altijd nog wel tel- en inpak-
werk.
ASTRID SCHOORDIJK
j size Emmaus ƒ900.-
ïwap]
slangstelling
'Soroude
nbachten en
"Smmelmarkt
*ETERWOUDE „De
|cmrachtingen waren niet
«noog gespannen, maar
Abachtendag met
jimelmarkt is zeer voor
raaiing vatbaar". Zo
etst bezigheidsthera-
ite Marianne van der
de nieuwe aktiviteit in
Zoeterwoudse bejaar-
i centrum Huize Em
us. De gehele vrijdag-
widag en - avond was het
Tjfcllig druk in en rond
)a recreatiezaal van Em-
Jtis. Reeds een half uur
|^r de aanvang stonden
iaeerste ongeduldig op de
^p. Immers bij een rom-
Imarkt moet je zorgen
ictijd te zijn om de beste
7)ze te hebben,
a®, bewoners van bejaar-
xicentrum Huize Em
ails kijken met veel vol
ding terug naar het
Jjjnement. Ook voor hen
5 het even wennen en
'4 spanning werd afge-
jtht of de opzet, juist in
n i vakantietijd, wel juist
Ondanks het feit dat
gn wegens vakantie el-
s vertoeven was dat in
u^nate van belangstelling
^iwelijks te merken. En
arbezoekers zullen zeker
3;h spijt gehad hebben.
Verse oude ambachten
tden weer uitgeoefend
oihet was een lust te zien
in vroeger jaren am-
oïhtelijke werkzaamhe-
I werden uitgevoerd.
welfare afdeling wist
i ih goed te presenteren
met name de vele
rkstukken van de be-
^ïeidstherapie oogstten
ll waardering. Interes
it was het eens nader
■mis te kunnen maken
Tt de wijze waarop de
-voners van het bejaar-
dcentrum bezig kunnen
Mevrouw Alkemade
-de heer Van Vliet de-
instreerden kundig wat
\t weven en pitriet alle-
/ial gemaakt kan wor-
a. Voor de jeugd, maar
t voor de wat ouderen,
iren er leuke spelletjes
i gelet op de animo een
fde keus bleken. Met de
brengst van de ambach-
Idag en rommelmarkt
Kt Emmaus de bezig-
itherapie nog meer
>gelijkheden te bieden,
stond al geruime tijd op
t verlanglijstje een
bby-loupelamp en een
yfeetterecorder. Met een
r^itief saldo van zo'n ne-
^nhonderd gulden kan
i wens in vervulling
ri. Erg belangrijk om-
zo verzekerde Marian-
van der Pol ons, juist
=aig zijn van veel waarde
ivoor de mensen. „Het
£enkt hen veel voldoe-
fcg. We mogen niet ver-
Hen dat de mogelijkhe-
m door visuele en licha-
ëlijke omstandigheden
|Pt optimaal zijn". De in
slagen weg lijkt ons de
lede, de werkstukken
Ken van uitstekende
Iraliteit. Wij twijfelen er
pt aan of een dergelijk
jftiviteit zal in Emmaus
vervolg krijgen.
Jurjen Jacobs van het
actiecomité overhan
digt de gebundelde
klachten aan LWS-di-
recteur Streef land.
LEIDEN De bewoners van enige renovatiewonin
gen in het Noorderkwartier hebben gisteren in een
uiterst wantrouwige sfeer een klachtenrapport aan
geboden aan de directeur van de Leidse wonings
tichting (LWS), de heer C. Streef land (zie ook de
LC van gisteren). De actievoerders hebben een ulti
matum gesteld, waarbinnen de LWS iets moet gaan
doen aan de erbarmelijke toestand, waarin enkele
woningen verkeren. Indien dit niet binnen twee
maanden gebeurt, „wordt grootscheeps in Den
Haag aan de bel getrokken".
Vijf jaar geleden zijn de woningen in het Noorderkwartier gere
noveerd. Toch is het leefklimaat in enkele huizen sinds jaar en
dag verre van ideaal. De meest gehoorde klachten hebben be
trekking op de wateroverlast. De huizen staan nagenoeg onder
water; schimmel op de muren en wegrottend tapijt zijn de kost
bare gevolgen.
Volgens Streefland is het hoge waterpeil een zaak voor de ge
meente. De actievoerders zijn daarentregen van mening, dat de
LWS verantwoordelijk is voor de gemaakte fouten. „Als we hier
de deur uit gaan willen we horen, dat u iets aan de situatie gaat
doen. Zo niet, dan trekken we met man en macht naar Den
Haag. Feitelijk is het zo, dat het niet nodig zou moeten zijn, dat
wij hier verschijnen. De LWS had de problemen al in een eer
der stadium moeten oplossen", aldus de gebelgde bewoners.
Streefland: „Nu u plotseling met dreigementen komt, kan ik
toch echt geen koeien met gouden horens beloven. Ik zal er met
het bestuur over praten en ook met de gemeente zal overleg
worden gevoerd", aldus Streefland.
Aan beide kanten van de tafel werd besloten, dat verder praten
onder een dergelijke sfeer van wantrouwen nutteloos zou zijn.
Toen Streefland de gedupeerde bewoners echter uitgeleide deed,
scheen de zon al weer door de wolken; binnen twee maanden
zouden de mensen uit het Noorderkwartier in elk geval meer
horen.
HAARLEM/WASSENAAR
Mr. van Lier, de door be
woners van Huize Nieuw
Rijksdorp in Wassenaar in
de arm genomen advocaat,
is van plan op zijn beurt een
bezwaarschrift in te dienen
op grond van de wet Admi
nistratieve Rechtspraak
Overheids Beschikkingen
(AROB) tegen het provin
ciale besluit tot sluiting van
het bejaardentehuis. Dat
heeft hij gistermiddag ge
zegd.
WASSENAAR/DEN HAAG De toestand van de 84-
jarige mevrouw Van der Horst, bewoonster van Huize
Nieuw Rijksdorp, is zeer kritiek. Zij kreeg gistermor
gen in het bejaardentehuis een beroerte gehad en daar
na in ziekenhuis Bronovo nog één er overheen. Artsen
vrezen voor haar leven.
Mevrouw Van der Horst is gistermiddag uit haar coma ont
waakt. Het is mogelijk, dat de spanningen naar aanleiding
van het provinciale besluit tot sluiting van Nieuw Rijks
dorp, voor de 84-jarige bewoonster te veel zijn geworden.
De behandelende specialist heeft inmiddels tegen de doch
ter van mevrouw Van der Horst, mevrouw Van Bremen,
gezegd, dat zij zich moet voorbereiden op het ergste. Me
vrouw Van der Horst was al hartpatiënt, leed aan hyper
ventilatie en had diabetes. Mevrouw Van Bremen ver
klaarde te overwegen een aanklacht tegen gemeente en
provincie in te dienen.
De bewonersactie staat echter
los van het geschil tussen de
directie van het bejaardente
huis en de provincie, waarover
gisteren uitspraak is gedaan
door de Raad van State. De
Haarlemse advocaat Van Lier
neemt daarnaast een verzoek
tot schorsing van het besluit
nog in overweging. Hij laat dit
echter afhangen van de moti
vering van Staatsraad Verin-
ga, die gisteren uitspraak deed
in het conflict tussen Huize
Nieuw Rijksdorp BV en pro
vincie. De provincie heeft be
sloten het tehuis te laten slui
ten omdat het niet voldoet aan
eisen, die in de wet op de be
jaardenoorden worden gesteld.
De Raad van State heeft de
provincie in het gelijk gesteld.
Huize Nieuw Rijksdorp is bo
vendien brandgevaarlijk.
Plannen voor renovatie wer
den door de gemeente Wasse
naar afwezen. „Niet realis
tisch" was de motivering. Hui
ze Nieuw Rijksdorp BV heeft
de gemeente inmiddels gedag
vaard, om een ingrijpend ver
bouwingsplan af te dwingen.
Volgens de gemeente zou min
stens 1,3 1,9 miljoen gulden
j* voor verbouwing nodig zijn.
Tienling in
Stompwijk
Poes Miep van de
familie De Haas aan
de Boven meerweg
25 In Stompwijk
heeft gisteren tien
jongen in één keer
geworpen. Een zeer
bijzondere bevalling
dus, hoewel Miep
borg staat voor veel
nakomelingen. In
maart nog bracht
de driejarige moe
der acht kleintjes
ter wereld. Dat het
deze keer een bij
zondere geboorte
Is, wordt door ver
schillende dieren
artsen bevstigd. Het
komt heel zelden
voor dat een kat
tien jonkies In één
keer ter wereld
brengt.
Voor de familie De
Haas levert de ge
boorte een pro
bleem op. De klein
tjes kunnen niet al
lemaal bij hun moe
der terecht voor
voedsel en de fami
lie zoekt dan ook
mensen met zogen
de katten, die er
nog een paar klein
tjes tijdelijk bij kun
nen hebben. Anders
moeten ze met fles
jes worden bljge-
voed. Mensen die
een Jong katje -
rood, gevlekt of
zwart-wit - willen
hebben, kunnen ze
over een paar we
ken gratis afhalen in
Stompwijk.
MAAR FLINK
VERLIES EN
BEZUINIGINGEN
LEIDEN De NZH (NoonI
Zuid-Hollandse Vervoer
Maatschappij) heeft over
1980 ten aanzien van het
aantal vervoerde reizigers
niet te klagen. De NZH
meldt in haar jaarverslag
over 1980, dat het aantal rei
zigers is gestegen en dat een
winst is geboekt van
1.412.847 gulden. Bij deze
winst wordt echter opge
merkt dat dit een gevolg is
van een gewijzigde afschrij-
vingspolitiek. Zou dit niet
gedaan zijn dan was een ver
lies geboekt van 1.341.000
gulden. Dit jaar wordt be
zuinigd bij de NZH, omdat
het het beleid van het rijk
dit noodzakelijk maakt. Het
totaal aantal gereden kilo
meters steeg in 1980 van
47.344.000 naar 47.367.000.
Ten aanzien van het aantal
vervoerde reizigers wordt in
het jaarverslag opgemerkt, dat
door de invoering van de
strippenkaart het niet meer
mogelijk is precies aan te ge
ven hoeveel reizigers vervoerd
zijn. Er zijn aanwijzingen, dat
zowel op de lokale als op de
interlokale lijnen het reiziger
saanbod evenals vorig jaar is
gestegen. Meer dan aanwijzin
gen zijn het echter niet, omdat
door de invoering van de
strippenkaart, die veel „bui
tenhuis" (PTT, sigarenwinke
liers) wordt verkocht het gege
ven van het aantal verkochte
kaartjes niet meer beschikbaar
is. Er wordt gezocht naar mo
gelijkheden om het aantal ver
voerde reizigers via tellingen
te meten. Het jaarverslag
meldt, dat de invoering van de
strippenkaart vrijwel moeite
loos is verlopen. Het perso
neelsbestand maakte in 1900
een kleine groei door: van
1907 naar 1976.
In 1980 ging de stijging van de
kosten uit boven de stijging
van de opbrengsten. De kosten
stegen met 13 procent maar de
tarieven mochten maar met
7,5 procent worden verhoogd
Er moest een groter beroep op
de overheid worden gedaan
om de tekorten te dekken. In
het laatste kwartaal moest er
bezuinigd worden, omdat het
rijk geen geld meer beschik
baar stelde om de tekorten
volledig te dekken. Voor 1981
betekent dit een bezuiniging
van 6 miljoen gulden. Deze 6
miljoen wordt gevonden in
een beperking van de marke
ting activiteiten, beperking
van het abri-programma (bus
haltehokjes), besparingen op
het opleidingsprogramma, op
het energieverbruik en een
verlaging van de personeels
kosten.
Ook in 1980 konden enkele
nieuwe wijken op het buslij-
nennet worden aangesloten. In
Leiden werden de lijnen 15/16
verlengd naar Koppelstein en
ook in Noordwijk en Hillegom
vonden uitbreidingen plaats.
Aan het eind van vorig jaar
beschikte de NZH over 625 au
tobussen, waarvan 32 zoge
naamde mini- en microbussen
voor groepsvervoer en twee
buurtbussen.
Orgelconcert met
romantische inslag
LEIDEN Wie Ben Fey het orgel
van de Marekerk heeft horen bespe
len gedurende de eerste in de reeks
K& O-orgelconcerten, kon gisteren
de verandering constateren die een
andere muzikale persoonlijkheid in
de klank van een instrument kan
aanbrengen. Jan Schmitz en met
hem de Japanse fluitiste Takahashi,
toonden een romantisch tempera
ment.
Hoewel op het programma werken
stonden die niet uit „De Romantiek"
stammen, pakte deze interpretatie in
grote lijnen gunstig uit. In de barokke
werken van Bach, Walther en Krebs
was dat voornamelijk te danken aan
het technisch meesterschap waarover
Schmitz beschikt en die hem in staat
stelt de partituur helder te laten klin
ken. Het hoge tempo en de strakke dy
namiek van zijn spel versterkten het
„technisch karakter ervan. Nadelig
werkte dit mijn inziens op de lichtvoe-
tigheid van de muziek, positief echter
omdat Schmitzs forse toon en ferm ge
bruik van de bassen zodoende werd ge
neutraliseerd.
In Bachs Partita voor fluitsolo klonk
eveneens een romantische instelling
door. De brede frasering, dynamiek en
tempowisselingen waaraan Takahashi
zich zelfs waagde, horen eigenlijk niet
thuis in Bachs muzikale taal, maar mis
stonden niet in een spel dat doortrok
ken is met passie. Ook de combinatie
fluit-orgel bleek een succes, al lag dat
meer aan het gehalte van de samen
klank dan aan de compositorische ge
dachte die voor het merendeel vrij be
tekenisloos klonk. De werken van van
Koert en Andriessen boden Schmitz
wat de Barok hem had ontzegd: een
breed en uitbundig gevoel waarmee hij
een onmiskenbare affiniteit toonde.
Het concert kreeg zodoende een slot dat
overweldigend was en qua muzikaliteit
meest cTzertuigde.
DIRK VOOREN
