Nieuwe
druktoestellen
vliegen
de deur uit
pTeiefoon boeiend
peelgoed voor
I loe-het-zelvers...
4
Amerikanen
leren te weinig
vreemde talen
Een lid van het Amerikaan
se Congres uit Illinoisde
Democraat Paul Simon,
heeft de aandacht van zijn
landgenoten gevestigd op
een zijns Inziens nationaal
probleem: het feit dat
Amerikanen geen vreemde
talen spreken. Het moet
veranderen, meent hij, als
de Verenigde Staten bete
re verkopers van hun pro-
dukten In het buitenland
willen worden en hun na
tionale belangen willen be
schermen. Volgens Slmon
wordt op steeds minder
scholen de studie van
vreemde talen aangepre
zen. „Ik ben mij dikwijls
bewust van de onvolko
menheden van de meeste
Amerikanen", zegt Slmon.
„En ik heb geconstateerd
wat die tekortkoming ons
als natie kost.
Wij blijven gewoon op gro
te schaal achter bij andere
landen.
De problemen van interna
tionale handel en defensie
maken het volgens Slmon
nodig dat de Verenigde
Staten zich eens terdege
bezinnen op hun slechte
talen-rapporten daar
iets aan gaan doen.
In zijn boek „The Tongue-
tied American" (wat ver
taald zoveel betekent als
„De taalgebonden Ameri
kaan") somt Slmon enkele
opzienbarende feiten op.
„Er zijn meer leraren die
Engels doceren in de Sov
jet-Unie dan studenten die
zich op het Russisch toe
leggen in de Verenigde
Staten. Nog geen procent
van onze college-studen
ten studeert talen die ge
sproken worden door drie
vierde van de wereldbevol
king. Maar één procent
van onze lagere-school-
leerlingen studeert een
vreemde taal en in de
meeste landen moeten alle
lagere-schoolleerlingen
een vreemde taal leren".
Senator S. I. Hayakawa,
Republikein uit Californlë,
zei tijdens een discussie
over de voor de Verenigde
Staten nadelige handels
balans met Japan, dat er
in New York ongeveer
10.000 Japanse vertegen
woordigers zijn die allen
Engels spreken. In Japan
bevinden zich 1.000 Ameri
kaanse vertegenwoordi
gers, van wie slechts een
handvol Japans spreekt.
Volgens Simon, die de be
vindingen van Hayakawa
onderschrijft, maakt men
zich In kringen van de
Amerikaanse inlichtingen
diensten ook grote zorgen
over het vreemde-taalpro-
bleem. Met dit veiligheids
aspect hoopt Simon de
belangstelling van de rege
ring van president Ronald
Reagan te wekken voor fe
derale talenprojecten, on
danks de huidige bezuini
gingen op de overheidsuit
gaven.
Wat Slmon voorstelt is dat
er een wet komt die subsi
die verstrekt aan scholen,
van hoog tot laag, die een
vreemde taal als verplicht
vak op hun rooster zetten.
Die subsidie moet hoger
zijn, wanneer les wordt ge
geven in minder gangbare
vreemde talen, zoals het
Japans of Urdu. Het Con
greslid zou ook studenten
willen aanmoedigen in het
buitenland te studeren en
hij suggereert Amerikaan
se militairen die in het bui
tenland gelegerd zijn een
toeslag van 300 dollar te
geven voor het leren van
de plaatselijke taal en het
afleggen van een vaardig
heidsexamen daarin.
Wat met de miljoenen
Amerikanen die zeggen
dat er in hun land geen in
stituten zijn om vreemde
talen te leren?
„Nonsens", antwoordt Sl
mon. „Het Berlitz-talenin-
stituut is afkomstig uit de
Verenigde Staten, maar er
is maar één land waar de
leraren van Berlitz gratis
les geven: de Verenigde
Staten". Het publiek in
de Verenigde Staten moet
ervan doordrongen wor
den dat het een andere
laat kén leren", zegt Si
mon. Als voorbeeld hoe
het kan noemt hij een
school in Cincinnati, die
speciale afdelingen creëer
de voor het onderwijs In
vreemde talen zoals Frans.
Spaans en Duits. „Er staat
daar een oud vervallen
schoolgebouw en als je
een klas binnenloopt die
half zwart half blank Is,
hoor je biologieles in het
Duits geven", aldus Slmon.
Op de vraag hoe praktisch
het zou zijn voor zakenlie
den om enkele vreemde
talen te leren antwoordt
hij: „Japan Is een goed
voorbeeld. Wij moeten aan
de afzetmarkten daar onze
aandacht wijden. We pra
ten over grote afzetgebie
den die miljarden dollars
waard zijn. De Japanners
zelf kijken Inmiddels weer
verder en richten zich on
der meer op Vietnam. Zo
zijn er nogal wat Japnen-
ners die Vietnamees leren.
Ik weet het toevallig omdat
de Southern Illinois Univer
sity in mijn kiesdistrict een
van de weinige plaatsen in
Amerika Is, waar je Vietna
mees kunt studeren en de
Japanners hebben er hun
zakenlieden naartoe ge
stuurd om dat te doen".
Druktoestel van het type Diavox.
nale telefoonnet. Vanaf de bevrijding tot de
jaren zestig moest voorrang worden gege
ven aan de wederopbouw van dit net dat
bovendien door de watersnoodramp van
1953 ernstig werd vertraagd en de volle
dige automatisering waaraan In 1930 was
begonnen moest worden voltooid. Dit
laatste kwam, zestien Jaar later dan gepland,
In 1962 tot stand en Nederland was daar
mee toen toch nog het tweede land ter we
reld.
In de jaren zestig lag het accent vooral op
uitbreiding van de verbindingswegen, want
vooral de Interlokale gesprekken werden
nogal eens gehinderd door de „bezettoon".
Naast de automatisering moest de PTT ook
een enorme vraag naar nieuwe aansluitingen
verwerken. Vooral in de jaren zeventig werd
het toestel gemeengoed; de aansluiting werd
verkozen boven het bezit van televisie, vaat
wasser e.d. Niettemin wordt het Internatio
nale telefoonverkeer thans voor 98 procent
automatisch verwerkt. Dat het geen honderd
procent is, ligt aan buitenlandse relaties.
Tussen 1970 en 1980 kwamen drie miljoen
aansluitingen tot stand. Het totaal bedraagt
thans vijf miljoen. In dit jaar van 100 Jaar te
lecommunicatie „herdenkt" de PTT bijvoor
beeld dat in de afgelopen tien Jaar meer
aansluitingen tot stand zijn gebracht dan In
de daaraan voorafgaande negentig jaar.
Enkelvoudig
Om Iets te doen aan de grote achterstand
(wachtlijst) Is de laatste jaren voorrang ge
geven aan enkele aansluitingen. Het aantal
wachtenden is daardoor teruggedrongen tot
ongeveer 20.000. Dat zijn verzoeken van
mensen die wonen in gebieden waar kabel
netten moeten komen en/of bouw c.q. uit
breiding van centrales. De PTT noemt dit
een „goed gevulde orderportefeuille". De
geschetste ontwikkeling heeft ertoe geleld
dat het staatsbedrijf nu geld en tijd heeft
voor andere zaken, zoals uitbreiding van het
comfort voor de particuliere gebruiker en
meer aandacht In de sector van de bedrijf
stelecommunicatie.
Druktoestellen
De service aan het publiek In de vorm van
Introductie van twee nieuwe zogenaamde
druktoetstelefoontoestellen op 1 april, Is niet
zomaar uit de lucht komen vallen. In principe
is het knutselen aan particuliere telefoonap-
paratuur Telecommunicatie een doorn in het
oog. De heer P. R. M. Jansen, directeur DCT
(Directoraat Commerciële zaken Telecom
municatie) laat daarover geen twijfel be
staan. De ontwikkeling in de interieurverzor
ging meer aandacht voor de woning, gro
tere keuze in meubilair, stoffering, e.d., als-
Druktoestel van het type Unifoon.
ding alle abonnees een circulaire te sturen.
Daarin staat nadrukkelijk dat op het tele
foonnet alleen door de PTT geleverde en
goedgekeurde toestellen en apparatuur mo
gen worden aangesloten. De betrouwbaar
heid van het telefoonnet staat of valt met de
kwaliteit van de onderdelen van dat net,
zoals de centrales, de kabels, de straalver
bindingen en de toestellen bij de abonnees.
„Door het (wettelijk verboden) aansluiten
van andere dan PTT-toestellen", aldus de
mededeling die velen inmiddels vergeten
zullen zijn „kunt u de kwaliteit en daar
mee de betrouwbaarheid van het telefoon
net in gevaar brengen, omdat u met uw toe
stel in wezen de centrale bestuurt". Volle
digheidshalve werd in de circulaire ook mel
ding gemaakt van het feit dat zo'n „buitenis
sig" toestel door modernisering van de cen
trales weieens niet meer bruikbaar kon wor
den en dan zou men met een financieel
stropje zitten.
Tekort
Zij die prutsen met de „huiselijke" verbin
dingen doen de PTT die toch maar zorgt
dat we met elkaar over bijna de gehele we
reld kunnen praten te kort. Meer comfort
mag, maar dan wel vla de (financiële) spelre
gels. Het staatsbedrijf haakte een jaar of
tien geleden voor het eerst in op de geschet
ste ontwikkeling. Er kwamen telefoonwin
kels. Thans zijn er in ons land 38 permanen
te telefoonwinkels (waarvan er 18 in een
postkantoor zijn gevestigd) en 11 rijdende
winkels, die te vergelijken zijn met de mo
biele kantoren van de ANWB. De winkel is
een extra „ingang" tot de PTT naast 004
(klantendienst), 007 (storingsdienst) en 008
(informatiedienst).
De functie van de winkels wordt door de
PTT zelf omschreven met het „verruimen
van mogelijkheden voor contact tussen tele
foongebruikers en de PTT-diensten die de
telecommunicatievoorziening moeten verzor
gen en waarborgen". Vijfentachtig procent
van de Nederlandse huishoudens heeft een
aansluiting, dat wil zeggen: 454 per 1000 in
woners in 1980. In 1970 was dat nog 155 per
1000. Aangaande de telefoondichtheid per
land bezet Nederland de achtste plaats, bo
ven landen als West-Duitsland, Groot-Brit-
tannlë, Frankrijk en België.
Miljarden
Volgens Ir. C. Wit, hoofddirecteur Telecom
municatie, heeft de PTT de afgelopen de
cennia miljarden geïnvesteerd In het natio-
lGC
S Hoevee! aansluitingen zitten er in dit
uis?", vroeg de PTT-monteur aan meneer
jeteroen, de nieuwe bewoner die juist zijn
08 gekochte woning had betrokken. „Als
J me niet vergis vier. Eén in de woonka-
er, twee op de slaapkamers en één hele-
S aal boven in het kantoor. Tenminste, dat
peft de vorige eigenaar mij verteld".
J technicus ging op onderzoek uit en
Wam even later terug met de opmerking,
at de aansluiting boven zo dood als een
i er moet zijn geweest. Technisch gespro-
in zou men via die contactdoos nimmer
1 ebben kunnen bellen.
2 etersen: „Die aansluiting heeft anders
i ima gefunctioneerd; de vorige bewoner
J isft van daaruit de hele wereld gebeld".
1 j was zichtbaar teleurgesteld. De mon-
2 ur zou wel even proberen vanaf het kan-
1 or de centrale op te roepen. „Maar het
2 kt toch niet", hield hij vol.
1 ou, hij had het mooi mis. Alle contacten
2 jden het. Ook dat op het kantoor. „Wij
ibben die aansluiting niet tot stand ge-
2 racht", meesmuilde hij. ,,'t Kan me niet
1 ehelen wie het gedaan heeft, maar het
jerkt en daarom gaat het mij", zei Pieter-
en.
2 k heb overigens op mijn verjaardag een
1 üd, koperen Zweeds telefoontoestel ge-
2 regen en dat moet van mijn vrouw in de
i imer staan. Een beetje in de buurt van
n raam. Van buitenaf moet je het toestel
i innen zien. En dan heb ik ook nog een
hekachtig tafeltje op de kop getikt. Als
a het toestel daar nu opzet, kunnen we
ider het telefoneren zien wat er op straat
f beurt en kan mijn vrouw ook bijhouden
p it er zich bij de buren afspeelt".
z PTT'er keek de man verbaasd aan. „U
^™tint wel een doos in de buurt krijgen,
H^aar dan moet ik een nieuwe aansluiting
HHaken. En dat oude toestel mag u van
ijn part aan de ruit plakken, maar ik doe
geen snoer aan. In dit huis zijn dingen
tdaan die niet mogen. Aan apparatuur
in de PTT mag niet geprutst worden en u
ag geen toestellen in huis hebben die
et door de PTT zijn goedgekeurd".
:7-c9etereen b3eef dus mooi zitten met zijn
c3 Srjaardagcadeau van 165.-, betaald uit
j5 huishoudpot. De buitenissige telefoon-
op aestellen zijn nu eenmaal peperig. Boven-
ho en kreeg hij een hoge rekening van de
g JT vanwege de werkzaamheden om de
Qe de toestand in het pand te herstellen.
ver(snt zo zit het. De „sancties" van het
>xf3 aatsbedrijf bestaan niet uit het van de
I eeand rukken van de toestellen of het ver-
oet e'en van leidingen e.d. Beslist niet. Als er
)periPor a' da* geknoei met de verbindingen
12.. I® m'8 9aa*' komt men automatisch „uit"
14j de PTT-monteurs en de rekening kan
I H0«n flink oplopen. Met andere woorden: de
zwai)ivalfteit lijdt niet direct onder de doe-het-
t pre lf-activiteiten, maar als het fout gaat,
e-lPnt het 9®Prul3 de moeite niet.
Inee,
te sfN HAAG De vraag, waarom het zelf
jrootP9e'e9de contact in het kantoor zo goed
IS—fctioneerde, is simpel te beantwoorden,
let he handige doe-het-zelver, die de vorige be-
y^ner was, had de contactdraadjes in een
ht hf°s °P de slaapkamer gewoon doorgetrok-
in naar boven, naar een stopcontact dat
8. 1 hier of daar op de kop had getikt. Omdat
de Ph in de kelder een relais bevond deden
eeje toestellen op elk stopcontact het en gin-
19. >n bij wijze van spreken ook allemaal tege-
3 ka< „over". Wanneer hij op het kantoor
redtf>est werken, nam hij een toestel mee. Het
jolige nadeel was dat men onderling (tussen"
)j sneden en boven) geen communicatie had.
I aaaar dat zou hij ongetwijfeld op den duur
)d8-lk nog wel „versierd" hebben.
yit doe-het-zelf-corps, dat intussen is uitge-
n heoeid tot een gigantisch leger, staat ner-
end(ns m®er voor. Prutsen aan telefoonappa-
;tuk Juur 's n'e* alleen boeiend, maar kan ook
0p'listen besparen. Als de PTT-jongens ge-
gaannsu'teerd worden. komt men veel duurder
24; door voorrijkosten, uurloon en materiaal,
ile fijf natuurlijk moet men soms ook extra toe-
18 Lr"en buren. Er wordt in vooral oudere wo
rt wjigeh heel wat afgeploeterd en het. hoeft in
iat frogen van het staatsbedrijf niet per defini-
ist al ne9at'ef te zijn. Zo had de vorige eige-
26ar een plastic pijpje door de spouw ge-
1 28.)kken voor de schakeldraad naar het kan-
Lg. gpr. Een nette ingreep, die overigens in alle
bgpbuwbouw wordt toegepast: aansluitingen
rte jPr telefoon zitten reeds in twee vertrek-
-c8 Kn- 'n oudere typen huizen lopen de draden
28 pr de plint en dat is lastig met schilderen
a7-af st0*zu|9en-
,v
bekende draaitoestel Ingevoerd In 1965 fa nu ook met druktoetsen verkrijgbaar,
uilrusting van de centrale moet echter toereikend zijn.
voor een aansluiting. Overleg aangaande ty
pes, aantal en plaatsingsmogelijkheden is
een verbeterde dienstverlening. De „tele
foonman" komt bij wijze van spreken bij u
thuis om te overleggen wat het beste is.
Blijft over dat de abonnee moet betalen.
Laten we de kosten van deze nieuwe luxe
eens op een rijtje zetten, ervan uitgaande
dat men reeds abonnee is: vervanging van
het kiesschljf(draai)apparaat - de standaard
uitvoering - door druktoets in kleur kost
eenmalig 40,- en 2,30 per maand. Nieu
we aansluitingen betalen 210,- ineens en
17,50 voor het toestel èn 3,50 per meter
voor het verblndingssnoer. Besluit men en
kele maanden later een tweede toestel te
nemen, dan komen daarbij 17,50 voorrij-
kosten, eenzelfde bedrag voor het toestel en
de snoerkosten. De totale voorziening In één
keer laten uitvoeren geeft dus een besparing
van 17,50.
Unifoon
telefoontoestellen-handel" zat enkele
een lacune. Vele bezitters van
wilden toen weieens wat an-
bekende grijze kiesschijftoestel-
en vonden op de „markt" allerlei buiten-
produkten. Er ontstond een rage In
Zweedse, Deense, Duitse en andere
telefoons, die prima waren aan
op het net. In sommige woningen
.v.. men op de gekste plaatsen (tot op het
an9rl let toe) een toestel, versierd met extra
da Hen enzovoort. Ook in de hobbyruimte
n b%en of op zolder zijn aansluitingen tot
gebracht. Primair wellicht om het ge-
maar zeker ook vanwege een bepaalde
die aan het bezit van een apart tele
nd 1 intoestel ontleend wordt.
|®stic ituurlijk bleef dat gehannes niet onopge-
Hearferkt. Deze ontwikkeling was medio '80
JP O' or de centrale directie van de PTT aanlel-
ing
Het nieuwe druktoestel Unifoon kost (ver
vanging) 85,- en 1,45 per maand meer
(dus 3,75 per maand). Als extra-toestel
wordt een bedrag van 17,50 uitgespaard,
omdat een tweepuntsschakeling tot de uit
rusting van de Unifoon behoort. De Diavox
gaat via dezelfde methode 80,- kosten en
f 1,20 per maand meer en de Ericofoon
kent een entreeprijs van 70,- en per
maand is 2,30 verschuldigd.
Het voordeel van druktoetsen? Nauwelijks te
omschrijven. De verbindingen worden er niet
beter mee. Zoals de PTT laat weten: met de
kwaliteit hebben de toestellen niets te ma
ken. Het gaat even goed met een gewoon
draaitoestel als met een druktoestel. Eigen
lijk Is het pure luxe. Je neemt eerst telefoon
(of vervangt de bestaande toestellen) en
bouwt bij wijze van spreken het interieur er
omheen
De nieuwe servlcevorm van de PTT is een
schot in de roos. In weerwil van allerlei kre
ten als „de broekriem moet worden aange
haald" enzovoort hebben In de eerste vijf
dagen van de maand april 14.000 abonnees
hun toestel omgeruild voor een nieuwer
type. Er kwamen In korte tijd 20.000 verzoe
ken om Informatie, zodat van een enorm
succes gesproken kan worden.
De Unifoon en Diavox zijn ontwerpen van
buitenlandse firma's. De toestellen worden
geproduceerd door Ericsson Telefoonmaat
schappij BV In Rijen en door de Nederlandse
Standard Electric Maatschappij In Hooge-
veen.
JAN VAN KERKVOORDE
De contactdozen zijn heel gemakkelijk te
openen voor het verwisselen van de scha
keldraadjes of voor het „aanknopen" van
nieuwe verbindingen binnenshuis.
mede de bereidheid meer geld te spenderen
aan luxe artikelen was o.m. aanleiding In
1978 een omvangrijk onderzoek in te stellen.
Daaruit bleek dat er bij de particuliere ge
bruiker een duidelijke voorkeur bestaat voor
druktoetskeuze (72 procent).
Zoals bekend was de keuze van de druk
toets alleen mogelijk, indien men woonde In
een gebied met een door een computer ge
stuurde centrale. Dat geldt voor ruim 20 pro
cent van de abonnees; de overigen zijn aan
gewezen op elektro-mechanlsche centrales.
Voor de introductie van de nieuwe toestellen
werden nieuwe aansluitingen automatisch
voorzien van het bekende toestel met druk
toets, zoals dat vanaf 1965 het geval was
met de bekende klesschljf-uitvoering. Het
„onderscheid" dat op het oog gemaakt
werd in de „aanbieding" van type toestel
had dus alleen de uitrusting van de centrales
als achtergrond. De druktoestellen van thans
zijn geschikt voor beide centrales, zodat er
geen onderscheid meer Is.
Het verschil zit nu in een andere discipline;
draaittoestel, druktoets en Ericofoon. Een
modern druktoestel is bijvoorbeeld de Uni
foon. Voor alles een sieraad voor het oog
met verzonken hoorn in strakgelijnde vorm
geving, compleet met volumeregelaar voor
de bel, dus ook een streling voor het oor.
Onder de hoorn zit een blaadje voor wel tien
telefoonnummers. Het toestel kan in dezelf
de uitvoering ook hangen.
Voor het gemak en voor het gezicht is er
ook het type Diavox (eveneens in de kleuren
rood, beige en wit) dat een overzichtelijk en
gemakkelijk te bedienen toetsenbord heeft.
Verder ook een volumeregelaar en een
greep onder de hoorn, waardoor het toestel
simpel te verplaatsen Is. Tenslotte is er (al
lang) de zogenaamde Ericofoon, het toestel
uit één stuk met een exclusieve vormgeving.
De klesschljf zit onder het toestel; men
„belt" dus met het gehele apparaat aan de
hand/aan het oor. Een voordeel is dat het
weinig plaats inneemt.
Wil men niet de nieuwe toestellen van ge
noemde types, maar toch een „praat-appa
raat" dat beter past in het interieur, dan
biedt de PTT het gewone assortiment toe
stellen (5) in 20 uitvoeringen en In de kleuren
ivoor, groen en bruin. Het betreft hier het
bekende kiesschijfapparaat, maar dan voor
zien van druktoetsen. Het plaatsen van deze
toestellen heeft In tegenstelling tot de Uni
foon en Diavox wel te maken met de inrich
ting van de centrale waarop de aansluiting
plaatsvindt.
Kosten
Al met al timmert het staatsbedrijf flink aan
de weg. Men is gewoon op de „luxe" toer,
wat ook al tot uiting komt bij de aanvraag
