Cortona vecht voor
huisvesting cliënten
De Willemshoeve", in Voorhout,
j is Europa's modernste boerderij
Zandwinning Meeslouwerpolder belangrijker dan natuurbehoud'
Beslissing over
opheffing
faculteit
geologie
uitgesteld
VRIJDAG OPENING NIEUWE PAND
^AD/REGIO
LEIDSE COURANT
DINSDAG 23IUNI1981 PAGINA 5
GEBROEDERS KROMHOUT HOUDEN ER EEN HELE,
E DOOR COMPUTER GEREGELDE, MELKSTROOM IN STAND
aar enige tijd geleden de
>nda's nog proef-boerden,
in hun riante en
'ooruitstrevende
iederzetting tussen de
lintbebouwing aan de
Tacoba van Beierenweg,
iven buiten de bebouwde
;om van Voorhout, daar
vindt zich vandaag nog
iteeds een „topper":
iuropa's modernste
oerderij. Het klinkt heel
[retentieus, maar het
hijnt toch te kloppen. De
«■oefboerderij van Bonda
as ook al geen ondermaats
drijfje. Ook daar was veel
iationale en internationale
«langstelling voor de
ianier waarop Bonda
toonaangevend met een
scala van veevoeders
omsprong. Die periode is
voorbij en het wijdse
complex behoort nu toe aan
twee trotse broers, de nog
jonge mannen Jan (38) en
Daan (35) Kromhout. Hun
vee-imperium hebben ze
„Willemshoeve" genoemd,
naar vader Willem
Kromhout, een nog
kerngezonde Rijnsburger
van 73 jaar, die dagelijks op
z'n fiets van zijn „durp"
naar Voorhout trapt en
daar, op het bedrijf van zijn
zoons, de handen uit de
mouwen steekt als een vent
van middelbare leeftijd.
Nou, dan mag je een hoeve
best naar zo'n
.onverwoestbaar type boer
vernoemen,
met Op de „Willemshoeve"
werken mensen en koeien
eendrachtig als paarden om
een gigantische lucratieve
Llbfr melkstroom in stand te
sei kunnen houden. Elke dag
ikt die God en het management
rdi| [even, zorgen
londerdvijftig glanzende
koebeesten in prima
conditie voor gemiddeld
'r meer dan drieduizend liter
der verse melk die naar de
melkfabriek
getransporteerd wordt.
Melk van Kromhout, in
feite; maar dat staat nergens
tj op de etiketten op fles of
pak. De koeien zelf zal het
an (Ontgaan, maar zij worden in
to
sta
Momentopname in Kromhouts superstal (als een sportzaal) in Voorhout, waar soms het bestand uithuizig is,
maar toch de verkeersregels in acht genomen moeten worden. Om de „doorstroming" te bevorderen. Je zou
kunnen zeggen, dat ook hier in ploegendienst gewerkt wordt; omwille van de produktie.
de supermoderne stal (die
bijna de omvang van een
jaarbeurshal heeft maar
verder doet denken aan een
forse overdekte geurende,
maar volstrekt niet grazige,
parkeerplaats), gevoederd
aan de hand van gegevens
die door een feilloze
computer pijlsnel worden
verstrekt. Elke koe heeft
persoonlijk iets, en toch ook
weer niets, in te brengen.
Het dier heeft namelijk,
zolang er tijd van leven is,
een „responsor" om de
speknek hangen. Dankzij
dit „respons" gevende
apparaat kan de computer
in de kortste keren en exact
aangeven hoeveel de
betreffende koe nog mag of
nog moet eten. Het is een
uitgedokterd, straf regime,
dat ik geen huishouden zou
toewensen, maar het werpt
bijzonder gunstige en
uitgekiende resultaten af,
daar op de „Willemshoeve".
In de kapitale stal zijn voor
dit voedermatige doel drie
toeleverende voedersilo's
geïnstalleerd. Daar kan één
koe tegelijk in. Geen gaat er
vóór haar beurt. Hoe goedig
koeien kunnen zijn, valt bij
die silo's waar te nemen: de
dieren staan doodkalm op
elkaar te wachten (ze
„keuën" bijna) alvorens aan
de bak te kunnen komen.
Domweg wachten tot een
soortgenote uitgevreten is.
Dat is aardig om te zien,
werkelijk. Als de koe,
volgens de opzet, haar kop
boven de voedersilo steekt,
tikt haar nummer dat
vermeld staat op de
responsor aan de nek der
koe aan op de grote
computer die vervolgens
preciseert hoeveel Anna, of
Marlies III, of Klaartje van
Gerda mag verorberen.
Daar heeft de koe zich dan,
nillens willens, aan te
houden: geen gram meer of
minder is haar toegestaan.
Basta. De vastgestelde
hoeveelheid voeder valt
gewoon in porties van één
ons in de voederbak. Geen
kruidenier zou dit de
computer kunnen
verbeteren. Het is een
gestandaardiseerde
programmering die wellicht
niet rechtvaardig maar wel
geheel verantwoord is: voor
elk beest zijn afgepaste deel.
Jawel, dat is behoorlijk
andere veekoek dan die de
gebroeders Kromhout in
Rijnsburg gewend waren
met elkaar op te delen. Als
je zo met de broers oploopt
door de bedrijvigheid van
de „Willemshoeve" kunnen
ze er met animo over
verhalen. „In Rijnsburg",
vertelt Jan Kromhout,
„hadden we negentig
koeien, hier op Voorhout
bezitten we nu zo ongeveer
tweehonderdvijftig
LANGS
""Öp mijn omwegen door stad en land kom
ik graag mensen tegen. Elke morgen tussen
tien en elf uur kunt u mij telefonisch vertel
len wie u graag in deze rubriek zou willen
tegenkomen. Het nummer Van mijn geduldi
ge telefoon is 071-122244; u kunt dan naar
toestel 18 vragen.
prachtige melkkoeien. Nee
meneer, geen drachtige, ik
zei prachtige. Plus nog eens
veertig bunder land,
waarvan er zesentwintig
bunder achter de boerderij
ligt; voor het
buitengebeuren".
Daar staan we dan, even
later, in het up to date
voorgebouw, met een nog
Bonda-aandoende
accommodatie: een
reusachtige directiekamer
waarin ergens een enorm
zwartlederen bankstel staat,
en een heel grote open
haard, die nooit de kou
heeft hoeven verdrijven
maar wel gezellig aandeed
in die zee van ruimte.
Praktische Jan Kromhout:
„Nee, dit gebruiken we
allemaal niet hoor, dat is
ons veel te groot. Ook de
kantine met die witte
stoeltjes die overigens er
wel leuk uitzien laten we
maar links liggen. Die
hebben we ook echt niet
nodig".
Het ligt in de bedoeling
deze niet gebruikte
lokaliteiten, samen met de
grote keuken waarin alles
aanwezig is dat men zich
maar zou kunnen wensen,
te verhuren. De
Kromhouten kunnen er in
elk geval van buiten. Zelf
bedienen zij zich voor een
gestroomlijnde
bedrijfvoering van een wat
ie een knus en gezellig
cantoortje zou kunnen
noemen. Aan een muur is
een kolossale ronde schijf
bevestigd: de zogeheten
koe-kalender. Een bijna
„alziend oog", dat een
bepaald facet van het
veebestand in de gaten
houdt. Met behulp van deze
ingenieuze kalender wordt
de stand van zaken
aangaande „het
droogzetten" der beesten
bijgehouden. Dat gebeurt
met gecijferde magneetjes,
die de koeien aanduiden.
„Alle koeien worden
kunstmatig getnsemineerd;
ze kunnen dus niet zomaar
de hort op", vertelt, en
passant, Jaap de Jong, die
jarenlang de bedrijfsleiding
voerde toen bazen Bonda er
nog de proefboerderij
hadden. Tot 31 oktober
blijft hij doende met het
inwerken van de
gebroeders Kromhout.
Vooral het vertrouwd raken
met het verre van
eenvoudige
computersysteem is een
hele opgave. Ja, Jaap de
Jong heeft gemakkelijk
praten; die is in de loop der
tijd „er helemaal
ingegroeid, maar als je er
ineens zomaar voor komt te
staan is het echt niet zo
simpel als je misschien had
gedacht". Nu hadden de
Kromhouten er ook niet zo
licht over gedacht, maar ze
zijn toch wel content met
het feit, dat ze althans
voorlopig de komende
maanden, als het moet, op
Jaap kunnen terugvallen.
Door zijn grote ervaring
weet Jaap de Jong waar hij
het over heeft: „Wij
beschikken hier ook over
het integrale
fokprogrammma van de
gehele wereld. Jazeker. Met
z'n ups and downs. Zo
weten we, bijvoorbeeld,
waar de beste fokstieren
zitten of huizen. Je wacht
dan af, of je kijkt wat voor
soort koeien zo'n stier
voortbrengt of heeft
voortgebracht; vaak wel tot
in de derde of vierde
generatie. Dat lijkt op een
zegewens, zegt u Nou, dat
zou best 'ns kunnen, hè. Je
doet dan de plussen bij de
minnen en zo hoop je dan
een goede generatie te
kweken door het sperma
van die bepaalde stier te
bestellen. In een dergelijk
geval leggen we gauw
beslag op zeg maar
vijfenzeventig dozen voor
vijftig beesten. Tevens is
het vinden van goede
vaderdieren die ook wel
een „vaderdag" zouden
mogen hebben over de
hele wereld evenzeer via
een computer te regelen. Zo
ziet u maar, dat ook in de
melkgevende sector der
maatschappij het leven door
computers wordt
gedirigeerd en
gecontroleerd".
Inmiddels hebben Jan en
Daan Kromhout het volste
(Rijnsburgse) vertrouwen,
dat ze het met hun
geestdrift en noeste
werklust wel zullen rooien,
op de „Willemshoeve" in
Voorhout. De middelen om
er iets moois van te maken
zijn er ruimschoots
voorhanden. Tot nog toe
wordt er door de beide
broers nog gependeld tussen
Rijnsburg en de super
boerderij, maar ze hopen
wel zo snel mogelijk bij hun
bedrijf te kunnen wonen,
en dan van Rijnsburgers
„echte" Voorhouters te
worden. Maar dat is een
hoofdstuk en een heel
proces apart, en daar helpt
geen enkele computer bij.
MILIEUGROEPEN BOOS OP PROVINCIE
[DEN/VOORSCHOTEN De Werkgroep
ieubeheer Leiden en de Vogel werkgroep
etland hebben in een brief hun ongenoegen
it over de handelwijze van de provincie ten
zien van de Meeslouwerpolder in Vlietland,
gBgen tussen de Vliet en Rijksweg 4 achter
wschoten. Volgens de milieugroepen vindt
jjprovincie de zandwinning in dit gebied veel
|(ingrijker dan het behoud van de fraaie na-
j r in de Meeslouwerpolder. De suggestie van
ambtelijke werkgroep om de Meeslouwer-
der op te geven en het waardevolle natuur-
ied maar te verhuizen naar het gebied ten
len van Vlietland wordt door de groepen
itrekt onaanvaardbaar geacht.
De Werkgroep Milieubeheer en de Vogelwerk
groep Vlietland zetten zich al sinds jaren in voor
het behoud van de Meeslouwerpolder. Zij hadden
daartoe zitting in een provinciale werkgroep, die
moest nagaan of en hoe Vlietland zou kunnen wor
den ingericht met behoud van de natuur in de
Meeslouwerpolder, overeenkomstig de wens van
Provinciale Staten. Voorwaarde was dat er in de
rest van Vlietland ongestoord voldoende zand
moest kunnen worden gewonnen, voorzover dat
tenminste mogelijk was. De werkzaamheden van
de werkgroep werden in 1977 abrupt afgebroken
en zijn sindsdien niet meer hervat, ondanks her
haalde verzoeken van de milieuorganisaties. Vol
gens de milieugroepen was dat het gevolg van een
onbewezen uitspraak van het zandwinbedrijf Re
creatiecentrum Rijnland in Zoeterwoude, dat in
Vlietland zand wint. Volgens dit bedrijf zou be
houd van de Meeslouwerpolder miljoenen guldens
extra gaan kosten.
Gedeputeerde Staten van Zuid-Holland hebben
enige tijd geleden naar aanleiding van het feit dat
het zandwinbedrijf zijn werkzaamheden weer wil
de hervatten een ambtelijke werkgroep ingesteld,
die onlangs een rapport heeft uitgebracht. Volgens
de ambtelijke werkgroep kan het natuurgebied in
de Meeslouwerpolder, waar tot nu toe geen zand is
gewonnen maar beter worden opgegeven omdat
behoud te duur is. De werkgroep adviseert het col
lege van GS deze aanbeveling over te nemen en
voor te leggen aan de Statencommissie voor re
creatie, natuurbescherming en landschapszorg.
Volgens de milieugroepen zijn zij pas op het laatste
moment op de hoogte gesteld van het rapport van
de ambtelijke werkgroep. „Dat het duur zou zijn
om de Meeslouwerpolder te behouden wordt bewe
zen met een volstrekt onnavolgbaar gegoochel met
cijfers. Dit is een uiterst kwalijk staaltje van be
leidsvoorbereiding, waarbij op geen enkele wijze
recht is gedaan de wens van de provincie en de
minister om de Meeslouwerpolder te sparen. De
minister was alleen bereid de Meeslouwerpolder
op te geven als uit onderzoek zou blijken dat aan
zandwinning niet viel te ontkomen, maar dat is
helemaal nog niet gebleken. Wij zullen ons daarom
met kracht verzetten tegen de uitvoering van de
aanbevelingen van de ambtelijke werkgroep en
het behoud van de buitengewoon fraaie en vogel-
rijke Meeslouwerpolder zeker nog niet opgeven.
Een verhuizing van het natuurgebied naar het nu
nog agrarische gebied ten zuiden van Vlietland is
een onaanvaardbare en onuitvoerbare suggestie",
aldus de milieugroepen.
He! opvangtehuis aan
de Haagweg „Corto
na" is in een nieuw
jasje gestoken.
fj LEIDEN Cortona, het opvanghuis voor alleenstaande ou-
ders met hun kinderen, viert vrijdagmiddag het feit dat de
verbouwing van haar pand aan de Haagweg is voltooid. Die
r lag wordt aangegrepen om via een demonstratie op het
;tel Binnenhof in Den Haag te pleiten voor aandacht door de
landelijk overheid voor de problemen, die huizen als Corto
na hebben bij het vinden van woonruimte voor de cliënten.
fn De verbouwing was hoognodig. Het gebouw verkeerde in zeer
ur slechte staat. Voor een bedrag van 2,5 miljoen gulden is Cortona
iyIjeen modern opvanghuis geworden, dat voorzien is van alle ge
makken en de mogelijkheid biedt om vrouwen en hun kinderen
op een doeltreffende manier tijdelijk te huisvesten en te begelei-
ien-
pu Cortona is één van de meer dan veertig centra in Nederland die
vrouwen opvangen, die in de relatie met hun partner lichamelij
ke en/of geestelijk mishandeld zijn. Het verblijf in een dergelijk
^centrum heeft tot doel de vrouwen en hun kinderen te begelei-
,fa den en tot rust te laten komen. Tegelijkertijd wordt naar een
5rtjoplossing gezocht in de vorm van vervangende huisvesting. De
meeste vrouwen besluiten tijdens hun verblijf in het opvanghuis
tot echtscheiding. Vervangende woonruimte vinden voor de
vrouw en de kinderen blijkt dan veelal zeer moeilijk. Directeur
ij/A. Klerx verwoordt het als volgt: "Veel vrouwen willen in een
andere gemeente gaan wonen om definitief afstand te nemen
van de omgeving die zoveel ellende tot gevolg had. Een groot
;tl, struikelblok is echter, dat veel gemeenten de eis van economi
sche gebondenheid hanteren. De meeste vrouwen kunnen aan
deze eis nauwelijks voldoen. Het gevolg is, dat wij met zeer veel
moeite vrouwen kunnen onderbrengen. Het is wel gebeurt, dat
wij iemand in 22 maanden in huis in hadden, alleen omdat er
t Seen vervangende woonruimte te vinden was. En dat terwijl het
aanbod veel en veel groter is dan wij in dit huis aankunnen. We
nebben dan ook tot een demonstratie besloten op het Binnen
hof." De demonstratie is georganiseerd door Cortona en er zal
aan worden deelgenomen door alle veertig opvangtehuizen. Om
ei,) kwart over elf vertrekt de stoet vanaf het Malieveld in Den
Haag en om twaalf uur wordt tijdens een „Huisjes Happing" het
1, eisenpakket aangeboden aan de kamercommissie van volkshuis
vesting. Geëist wordt onder meer dat de vrouwen de hoogste ur
gentie krijgen bij de gemeenten „omdat zij in feite dakloos zijn."
LEIDEN-De universiteitsraad heeft gisteravond nog geen
beslissing genomen over het voorstel van het college van
bestuur om de studierichting geologie aan de Leidse univer
siteit per 1 september 1982 op te heffen.
Eind mei had het college een principebesluit genomen om de
studierichting geologie met ingang van het volgende jaar op te
heffen. De subfaculteitsraad geologie en de faculteitsraad van de
faculteit der Wiskunde en natuurwetenschappen reageerden
echter sterk afwijzend op dit principebesluit. In plaats van op
heffing per 1 september 1982 stelde de faculteitsraad vrijdag 19
juni voor om de bestaansmogelijkheden van de Leidse subfacul
teit geologie in plaatselijk en landelijk verband te onderzoeken.
Het bestuur van de subfaculteit had eerder al aangevoerd dat
"het ontbroken heeft aan overleg met de subfaculteit over een
zo ingrijpend besluit". Bovendien wordt het door het college van
bestuur genomen principebesluit in strijd genoemd met de over
eenkomst voor de landelijke herstructurering der Aardweten
schappen. Tot slot betoogde het subfaculteitsbestuur dat het wel
degelijk kans zag om „een kleine maar gezonde subfaculteit in
Leiden in stand te houden" die in september 1982 haar bestaans
recht met een opleiding in de eerste fase van de dan ingevoerde
twee fasénstructuur kan bewijzen.
Omdat het college van bestuur had toegezegd verder te zullen
handelen „Met in achtneming van het gevoelen van de facul
teitsraad" kon het, gezien de sterke protesten niet anders doen
dan de universiteitsraad voorstellen een opheffingsbesluit voor
lopig uit te stellen en het onderzoek naar de bestaansmogelijk
heden af te wachten. Een voorstel waar de universiteitsraad
zorider veel discussie mee akkoord ging.
