oor Van Agt en Den Uyl
p het erop of eronder
VER HET WAAROM VAN EEN RUWE CAMPAGNE
GEEF
UW STEM
HET VOLLE POND
LIJST 9
Huidige coalitie
kan weer
grootste worden
4nenland
KIEZEN
OPM
ELI
Grotere opkomst
gj Zo zijn wij en niet anders
Socialistiese Partij
LEIDSE COURANT
MAANDAG 25 MEI 1981 PAGINA 7
et
ruim drie
t in geld v
te
behoo
de prij^AAG Het is toch nog een harde, soms
uwe verkiezingscampagne geworden. Na
ta onwezenlijke zoetsappigheid en mat-
rijers het(|an het eerste uur, waarin bijvoorbeeld
r nu met yl zichzelf dwong tot openlijke waarde-
:ent, zoó&or Van Agt, vielen de afgelopen week
Bovenpdelijk de klappen, ook onder de gordel,
k vermeeij werden tevens de jongens van de man-
de prij^cheiden, want het optreden van Wiegel,
verleden toch geen lieverdje, en Terlouw
handel. B^te naast dat van hun grote broers.
Daai^en catch-as-catch-can van de laat-
n gemiddlustereren met enkele voorbeelden. Den
uim 8 miljelde ^et eerste „knietje" uit, door uitge-
uderen d#lis*:>ruik te maken van een uitspraak van
at voor 06* over ^et toekomstig huurbeleid. We
5 markt la bierbij niet op de aanval tijdens het
en en geiPunt-debat. Op dat moment was het Den
jaar die ?oec* recht gebruik te maken van een
cent. Zo tevoren verschenen verhaaltje in een po-
i waarvanochtendblad, waarin Van Agt onder hel
n met tu&.Exclusief Nieuws" geciteerd werd. Da
ijers 28 fnders toen Den Uyl (of zijn partij, maai
5 jaarronöin wezen hetzelfde) dit de week daarnj
115(17), )ide in een advertentie. Toen namelijl
elietakkeiÜ v'a tam-tam in de politieke jungli
ozen 22 vernomen dat Van Agt „met de bener
red garnM" ^ad gesproken en dat diens woorder
I prijsver^" stukken na strookten met het CDA
;n zeer gadeloos
verduren.
men aanristen-democraten sloegen genadeloos te
in opbrefaarbij ook nu weer de hulp van het popu
.471 en chtendblad werd aanvaard. Premier-lijst
iet zo kwtr Van Agt, voor v :e gelegenheid voor
lid, maaran meestertitel en vo rletters, toonde ziel
it" en „verbijsterd" c 'er een interviev
'en Uyl met een Russische krant. Hoe i
de bloeriDgelijk, vroeg hij zich af, dat de oppositie
ruime k in een dergelijk vraaggesprek niet rep
;t Russische optreden in Afghanistan, var
jssische dreiging ten aanzien van Polen
waaruit je Russische SS-20-raketten Op da
at beste^t was hij zeer wel op de hoogte van hei
is en derjgc van £)en uyl dat de Literatoernaja Ga
alleen m^ soort uitspraken doodeenvoudig hac
versombqaten jsjiet helemaal ten onrechte dus be
de de PvdA-voorman zich gisteravond ir
LVRO-tv-debat over „het oproepen var.
___^feertje alsof wij met de communisten heu-
anken werden dus ook door de premiei
el heel dik hout gezaagd. Daarbij moeter
k nog even vermelden dat hij, samen mei
jb -vice" Wiegel, op dit gebied- voor eer
MA Htje zorgde. Tot nu toe was het in ons lanc
MJS gebruikelijk dat een kabinet vlak voor dt
W^^Rzingen nog even vele honderden miljoe-
ls waren het pepernoten rondstrooit ter
in ve van het bedrijfsleven. We doelen op de
die 'n bet vooruitzicht werd gesteld aan
Voor de laatste keer In deze verkiezingsstrijd ontmoetten de lijsttrekkers van de vier
grootste partijen elkaar gisteren in een tv-debat, ditmaal onder leiding van AVRO's
presentator Jaap van Meekren. Met hem rond de tafel v.l.n.r. Den Uyl, Wiegel, Ter
louw en Van Agt.
Fokker, Volvo, DAF-RSV en Océ van der
Grinten. Het geraffineerde van deze kunst
greep schuilt erin dat niet het zittende maar het
toekomstige kabinet de rekening van de goed
geefsheid gepresenteerd krijgt. Een sigaar pre
senteren uit andermans doos, zou men kunnen
zeggen.
Bijzonder
Dit soort trucs en het bovenvermeld robbertje
straatvechten heeft misschien al het vermoeden
doen rijzen dat we iets bijzonders meemaken.
Nu, dat is dan ook zo. Voor de lijsttrekkers van
de twee belangrijkste partijen is het namelijk
niets minder dan: erop of eronder. Van Agt
verdwijnt van het toneel als Den Uyl zegeviert
en vice versa.
Onder „zegevieren" verstaan we in de eerste
plaats het maken van de eigen partij tot (we
derom) de grootste van het land. De leider van
de groepering met de meeste zetels in de Twee
de Kamer mag zich immers op basis daarvan
opwerpen als de volgende minister-president.
Zowel de PvdA als het CDA hebben daarover
geen twijfel laten bestaan, daarbij tegelijk ook
het recht van de ander erkennend. Ook zal het
zo zijn dat de „grootste" bij de formatie het
eerst aan bod is, hetzij indirect als informateur
hetzij direct als formateur. Op die manier heeft
de „grootste" de mogelijkheid zo te manoeuvre
ren dat hij en niet de „op-één-na-grootste" de
komende kabinetsperiode in het Catshuis resi
deert. Daarbij dient men bovendien te beden
ken dat de lijsttrekkers van PvdA en CDA,
hoezeer ze zelf ook het tegendeel beweren, el
kaar zo weinig meer lusten, dat ze voor geen
goud „onder" de ander willen dienen.
Links kabinet
Tot zover is de situatie nog enigszins ver
trouwd, want men zich al heel ver van politiek
Den Haag bevinden om niet op de hoogte te
zijn met de rivaliteit tussen Den Uyl en Van
Agt. Maar er is meer: voor het eerst in onze
parlementaire geschiedenis, zo blijkt uit de opi
niepeilingen, daagt voor links de mogelijkheid
zoals Den Uyl aat gisteravond noemde, „het
zoet der oppositie te doen smaken".
Hoe dat zo, zult u vragen, want D'66 heeft een
links kabinet toch uitgesloten? Terlouw wil
toch niet samen met de communisten regeren.
Ja, dat lijkt inderdaad zo. Elke keer echter dat
Jan Terlouw die indruk wekte, maakte hij het
woord „kabinet" iets langer. Hij zei dan: links
meerderheidskabinet. Voor ingewijden bestaat
er geen twijfel over dat Terlouw, als links meer
dan 75 zetels verovert, uiteindelijk samen met
Den Uyl een minderheidskabinet zal formeren,
dat in de Kamer wordt gedoogd door PPR, PSP
en CPN. Bij die beslissing zal de leider van D'66
„geholpen" worden door de houding die de so
cialisten dan innemen. Men kan er namelijk
gevoeglijk van op aan dat dezen na een linkse
zegepraal vienkant zullen weigeren ook maar
één CDA'er in het kabinet toe te laten, zelfs al
was hij de afgelopen drieëneenhalf jaar nog zo
dissident
Vuile handen
Ziedaar een handvol redenen, waarom ook een
man, die tot nu altijd zei te gruwen van het ma
ken van vuile handen in de politiek, dit keer
het spel moest meespelen. Voor Dries van Agt
is er maar één manier om geheel zeker te zijn
van weer een plaatsje bij het vuur van de
macht: ervoor zorgen dat CDA en VVD de
meerderheid houden. In dat geval kan immers
het huidige kabinet, zij het na vervanging van
een aantal minder sterke bewindslieden, we
gens succes worden geprolongeerd.
Bij het nastreven van dat doel probeert Van
Agt uiteraard tevens zijn partij als grootste uit
de groene stembus te doen komen. Zoals hier
boven beschreven, kan dat immers buitenge
woon goed van pas komen als de kiezers niet zo
vriendelijk zijn hetzij
PvdA/D'66/PPR/PSP/CPN hetzij CDA/VVD
de meerderheid te verschaffen. Want het kan
natuurlijk ook zo gaan en misschien is dat
wel het meest waarschijnlijk dat de kleine
christelijke partijen (SGP, GPV en wellicht
RPF) in theorie net beslissende woord krijgen.
Welnu, zult u zeggen, dan gaan Van Agt en
Wiegel toch regeren met (gedoog)steun van dit
„klein rechts"? Het is echter aannemelijk dat
de linkervleugel in het CDA, daar een stokje
voor steekt. En dan zou als enige mogelijkheid
over blijven: PvdA/CDA/D'66, met als voorzit
ter de lijsttrekker van de getalsmatig grootste
partij.
Hoe xn
men het dus ook wendt of keert, zowel
voor Den Uyl als Van Agt heeft het uur van de
waarheid geslagen. Erop of eronder, en wee de
overwonnene.
RIK IN T HOUT
Achttien nationale
parken erbij
met
o.a. i
JEhAAG De regering
komende jaren het
1 nationale parken uit-
tn met achttien. Dat
in in het structuurschema
)enen r* en landschapsbe-
nphrrke dat staatssecretaris
9 s de Vries (CRM) en
ter Beelaerts van
^and (ruimtelijke orde-
vandaag aan de Twee-
"garner hebben aangebo-
>enen ron
'Irie nationale parken nl.
de Hoge Vtuwe, de Veluwe-
zoom en deKennemerduinen.
De bewindsieden willen daar
onder meerSchiermonnikoog,
Vlieland, e Grote Peel, de
Biesbosch n de duinen van
Texel en Trschelling aan toe
voegen. Ht structuurschema
is er op gricht landschappen
te beschemen, maar ook zo
nodig te hrstellen en nieuwe
natuürgebiden te ontwikke
len. Een oorlichtingscampag-
ne moet e voor zorgen dat de
mensen vat voorzichtiger met
natuurscbon omspringen.
in ILT-KNMI - In de ko-
ine/wit dagen blijft het weer
Ten westen van de Brit-
2*nden ligt al enige tijd
^J^pressie, die koele lucht
jien van de Oceaan naar
europa dóet stromen. De
ran de depressie ver-
zich naar de Noordzee,
rolg daarvan zal nog ge-
tijd het weer bij ons
wisselvallig zijn. Van-
I RAAD r Viel er regen in Wa"
|uid-Engeland, in grote
van Frankrijk en
eer heerst er in enkele
■Suropese landen. Warm
het in het afgelopen
lind in Finland en in
en Noord-Zweden,
ilijk steeg het kwik er
{graden.
van mistens 12 uur: 70 pro
cent.
Kans o een geheel droog et
maal: 4 procent.
Weersgeeldheld van gisteren
Weer Max Min Neer-
De Bilt rw.bew.
Elndhov» zw.bew.
Den Hel* onbew.
Lh. R'dn l.bew.
Twento h.bew.
Koperagen I
v.bew. 20 11
IK
27 13 0.1
itzichten voor dinsdag:
ïn met buien, ook op-
;en en koel.
ooruitzichten in cijfers
Üinsdag:
il uren zon 2 tot 10.
temp.: omstreeks 8 gra-
temp.: omstreeks 16 gra-
"1 op een droge periode
zw.bew. 23 13
zw.bew. 14 8
zw.bew. 20 16
Stcxholm regen 23 13 0.1
Woin geh.bew. 22 12 0.6
LaPalmaa n.ontv.
U wilt toch ook
alle kernwapens weg
een dak boven ieders hoofd
werk en inkomen eerlijk verdelen
geen kerncentrales, maar schone energie
de vrouw beslist over eigen lijf en leven
Voor zo'n beleid staat de PSP. Daarvoor komt ze
op, in het parlement en in akties.
Een linkse regering kan met deze punten niet
gaan sjoemelen. Twee kerntaken en UCN-Almelo
pas op de lange duur dicht is geen links beleid.
PvdA en D'66 blijven lonken naar het CDA. Ga
niet al in het stemhokje inleveren. Geef uw stem
het vólle pond. Voor een links beleid zonder ge
sjoemel met rechts. Stem daarom dinsdag PSP.
/T"N socialisme
RSPi en ontwapening
Vrouw doodgeschoten
na opmerking
HEEMSKERK De 40-jarige mevrouw F. van den Berg uit
Heemskerk (NH) is zaterdagavond door een onbekende doodge
schoten. De vrouw liep met haar man te wandelen en passeerde
twee mannen die zich in de struiken ophielden en van wie een
zijn geslacht uit zijn broek had gehaald. Toen het echtpaar daar
een opmerking over maakte, trok een van de mannen een vuur
wapen en schoot de vrouw dood. Haar man dook achter een ge
parkeerde auto en is niet geraakt. De beide mannen gingen er in
een auto vandoor.
Albeda wil zelf afspraken
maken over lonen
DEN HAAG Minister Albe-
da van sociale zaken is van
plan direct na de verkiezingen
afspraken te maken met
werkgevers en vakbeweging
over het in 1982 te voeren ar
beidsvoorwaardenbeleid.
W werkgevers voorzitter Van
Veen vindt zo'n gesprek
slechts zinvol als daarbij be
kend is wat er volgend jaar
gaat gebeuren met de over
heidsuitgaven. FNV-voorzitter
Kok wil echter niet onderhan
delen met een demissionair,
wel met een nieuw kabinet.
Albeda zei, dat als het zittende
kabinet nog een begroting
voor 1982 moet maken, het
toch moet weten welke opvat
tingen de sociale partners heb
ben. Als er voorlopige afspra
ken kunnen worden gemaakt
hoeft het nieuwe kabinet niet
geconfronteerd te worden met
reeds voor het komende jaar
afgesloten cao's met onaan
vaardbare loonsverhogingen.
Minder vraag naar STER-zendtijd
HILVERSUM Volgens het jaarverslag van de Stichting
Ether Reclame (STER) is er een daling in de hoeveelheid
aangevraagde zendtijd voor televisiereclame. De stagneren
de economie zou daar de oorzaak van zijn.
In 1981, waarvan de cijfers nu al bekend zijn, is bijna 14 uur
minder zendtijd aangevraagd dan in 1980. De omvang van de
beschikbare zendtijd is echter ook afgenomen, terwijl het aantal
adverteerders en aangeboden produkten is toegenomen; de
STER pleit daarom voor uitbreiding van de zendtijd. Ook de re
clamezendtijd op de radio is iets teruggelopen.
LAATSTE ENQUÊTES
WIJZEN UIT:
(Van onze parlementaire re-
dactie)
DEN HAAG Het is
niet uitgesloten, dat
de huidige regerings
coalitie CDA-WD
morgen opnieuw een
krappe meerderheid
in de Tweede Kamer
behaalt Als dat ge
beurt zal dit vooral de
verdienste zijn van de
liberale partij, want
nadat zij de laatste
maanden tijdens ver-
klezingsonderzoeken
op haar retour leek te
zijn heeft zij zich re
centelijk op verrassen
de wijze hersteld,
waardoor zij tenmin
ste met een gelijk aan
tal zetels zal terugke
ren. mogelijk zelfs
met winst Het CDA
zal verliezen, maar
minder erg dan de
PvdA, die de grootste
verliezer dreigt te
worden. D'66 zal sterk
vooruitgaan, maar
minder dan tot voor
kort werd aangeno
men. Deze conclusies
zijn voorzichtig te
trekken uit het laatste
opinie-onderzoek van
Nipo-De Hond voor
het radioprogramma
In de Rooie Haan.
Zaterdag werden de laatste
resultaten van de kiezersen-
quete bekend gemaakt. Het
onderzoek liep door tot in
de vorige week. Zou er toen
gestemd zijn, dan zou het
aantal gewonnen zetels zijn
geweest:
PvdA
CDA
D'66
VVD
PSP
CPN
PPR
GPV
SGP
RPF
44 (nu 53)
44 (nu 49)
17 (nu 8)
28 (nu 28)
5 (nu 1)
4 (nu 2)
3 (nu 3)
1 (nu 1)
3 (nu 3)
1 (nu 0)
De Boerenpartij (thans
Rechtse Volkspartij) en
DS'70 zouden dus niet in de
nieuwe Kamer terugkeren.
Van de nieuwe partijen zou
alleen de RPF van Mein-
dert Leerling succes heb
ben.
Onderzoeker Maurice de
Hond zei zaterdag, dat het
alleen nog maar om een
(zeer recente) peiling gaat
en dat er nog wel wat kan
verschuiven. Zo was er vo
rige week nog twintig pro
cent van de kiezers, die nog
geen keuze had gemaakt,
maar volgens De Hond kan
dat ook weer niet het eind
resultaat van één partij ge
weldig beïnvloeden. Voorts
kan de opkomst (door De
Hond gesteld op 75 83 pro
cent) een rol spelen: een
grote opkomst van de kie
zers werkt doorgaans in het
voordeel van de PvdA; ook
D'66 zou onder een groot
aantal wegblijvers kunnen
lijden omdat deze partij het
voor een deel moet hebben
van het vlottend electoraat
en daaronder vindt men
juist de wegblijvers. Dat
niet deelnemen aan de ver
kiezingen kan weer worden
veroorzaakt door slecht
weer.
Het CDA heeft volgens De
Hond weinig winstbronnen,
het ligt alleen in concurren
tie met de VVD. Van de
nieuwe kiezers krijgt het
slechts twintig procent, ter
wijl het stemmen verliest
aan de kleine rechtse par
tijen. D'66 en VVD vormen
eikaars spiegelbeeld: de eer
ste zwakt af (al wint zij nog
flink), de laatste herstelt
zich; mensen, die nog aar
zelden tussen deze twee
partijen neigen nu naar de
VVD.
Uit de cijfers blijkt, zo zei
De Hond, dat het morgen
een nek-aan-nek-race
wordt tussen links en
rechts. Ook is het nog geen
uitgemaakte zaak, wie de
grootste partij gaat worden:
CDA of PvdA staan nog ge
lijk in deze opiniepeiling.
Ook het Bureau Lagendijk
heeft, voor de Avro, op de
valreep nog een enquête ge
houden. Dit instituut komt
tot een opkomstpercentage
van 86. Voor het overige zit
in zijn uitslagen dezelfde
teneur als in die van De
Hond: PvdA en CDA gaan
gelijk op, wat voor beide
verlies betekent ten opzich
te van 1977, maar dan voor
de PvdA het sterkste. De
VVD herstelt zich ook bij
Lagendijk, maar is daar nog
niet op het oude niveau te
ruggekeerd. D'66 staat er bij
Lagendijk beter op dan bij
De Hond. Ook in deze en
quête vertoont klein links
flinke vooruitgang. Ook
volgens Lagendijk zullen de
Boerenpartij en DS'70 vrij
zeker niet in de Kamer te
rugkeren.
Iets meer dan de helft van
de PvdA-stemmers heeft te
genover Lagendijk voor
keur uitgesproken voor een
links kabinet, een derde wil
liever een combinatie met
het CDA. De meerderheid
van de CDA-kiezers wil
voortzetting van de huidige
regeringscoalitie, evenals de
meerderheid van de VVD-
stemmers. Van de D'66-ers
wil een derde deel het liefst
een links kabinet, een even
grote groep sprak voorkeur
.uit voor een combinatie
PvdA/CDA/D'66.
NIPO: Korten op uitkering
billijk bij dubbel inkomen
DEN HAAG Een meerderheid van de Nederlanders vindt
het billijk dat op een sociale uitkering wordt gekort als een
gezin naast die uitkering nog een andere bron van inkom
sten heeft
Dat blijkt uit een onderzoek dat het NIPO in opdracht van het
ministerie van sociale zaken heeft verricht. Van de ondervraag
den vindt 66 procent zo'n korting in beginsel onbillijk, terwijl 26
procent het tegendeel van mening is. Volgens de meerderheid
moet deze korting beginnen bij een totaal inkomen van gemid
deld 2750 gulden per maand. De sociale uitkeringen moeten ge
heel worden gestopt bij een gemiddeld gezinsinkomen van rond
de 3350 gulden per maand, zo blijkt uit het onderzoek.
ADVERTENTIE
Vindt U dat alle kernwapens Nederland uit moeten?
...omdat atoomwapens zo verschrikkelijk en ver
nietigend zijn, dat niet één weldenkend mens nog
maar op de gedachte kan komen kernwapens ooit te
gebruiken...
Vindt U ook dat we het recht hebben in een schoon
land te leven?
...omdat al dar gif in de grond, in de lucht en in het
water bedreigend is voor het leven van mens en
Vindt U ook dat alle mensen recht hebben op werk?
...omdat er nog zoveel te doen is, denk maar eens
aan de woningbouwen omdat mensen door zinnig
werk hun eigen kostje weer kunnen verdienen...
Vindt U ook dat ieder mens recht heeft op een
plekje om te wonen?
...omdat het waanzin is: 36 jaar na de oorlog tien
duizenden werkloze bouwvakkers en nog meer
mensen zonder woning...
Vindt U ook dat ons aardgas goedkoper moet worden?
...omdat het óns aardgas is uit ónze bodem; omdat
de stookkosten onbetaalbaar zijn, terwijl Shell en
Esso er schatrijk van worden en omdat het aardgas
aan het buitenland wordt verkwanseld voor een
habbekrats...
Vindt U ook dat „inleveren" niets oplevert?
...omdat blijkt dat steeds meer bedrijven sluiten
omdat de mensen die moesten inleveren geen geld
meer hebben om hun produkten te kopen; dus nog
meer werklozen, dus nog minder koopkracht,
dus nog meer sluitingen, dus...
Als U dat allemaal vindt,
dan is de SP het met U eens.
MEER INFORMATIE
010^68068 673150
