I
Amerikaan begrijpt
prg weinig van
^toom-discussie
m Nederland
SP
Jury wil voor weekeinde
af zijn van Ripper-proces
EEN6R0ENE-
50
Schmidt in Washington
ff
Domper op
optimisme inzake
rakettenconflict
Urker kotter, na
achtervolging, opgebracht
Woede over houding VS
inzake code babyvoeding
ITENLAND
LEIDSE COURANT/
DONDERDAG 21 MEI 1981 PAGINA 15
Prachtig &SHINGTON Een
m te zien ïr aanzienlijk deel van
nd als-ieuvt wereldbevolking lijkt
laar 19.50 (ran overtuigd* dat de
ede slechts bewaard kan
»rden via het krachtig
oeren van de bewape-
g. In ieder geval is in de
reld nog nooit zoveel
pentulg voorhanden ge
est als vandaag. Dat
3it de vraag op, zeker in
estijd, waar we al die
mietigingswapens moe-
i opstellen. Nederland
instelt met die vraag via
Amerikaanse kruis-ra-
tten, die volgens een NA-
Fbesluit ook op Neder-
ids grondgebied zouden
>eten worden opgesteld.
Nederlandse worsteling
tmoet in de Verenigde
aten echter over het alge
een erg weinig begrip.
t Amerikanen hebben van
in nieuwe politieke leiders
raomen, dat het bar slecht
gesteld met de Westerse
fensie en daarom zou je
n een voor Amerikaanse
grippen onder de rook van
oskou gelegen land als Ne-
rland toch eerder enig en-
ousiasme verwachten bij de
tocht van wat krachtig af-
eergeschut.
ar bijna idmk
ar keuze
*fm. 59x49tn grondige kennis van de
ederlandse verhoudingen
kan de doorsnee-Amerikaan
niet worden toegeschreven.
Zelfs iemand die nauwgezet
de betere Amerikaanse kran
ten volgt, kan de laatste jaren
nauwelijks een andere in
druk van ons land hebben
gekregen dan dat wij gebukt
gaan onder terroristische ac
tiviteiten van zich Molukkers
noemende Indonesiërs, onze
koningin met rookbommen
bestoken, voortdurend ruzie
maken met de paus van
Rome en vanwege een nij
pende woningnood op de
rand van een soort „burger
oorlog" zweven.
Sinds kort worden wij Ne
derlanders ook aangemerkt
als aanvoerders van de rebel
lenclub tegen verdere atoom
bewapening. Sinds Reagans
veiligheidsadviseur Richard
Allen, het oog duidelijk ge
richt op Nederland, gewag
maakte van een groeiend Eu
ropees pacifisme, wordt in
vrijwel elke Amerikaanse
analyse over de raketten-
kwestie zonder meer gerefe
reerd aan „de sterk groeien
de pacificistische beweging in
Europa".
Maar het is mogelijk dat de
Amerikanen de Westeurope-
se en dus ook de Nederlandse
situatie wat beter gaan be
grijpen. Medeverantwoor
delijk daarvoor is de invloe
drijke Amerikaanse Mormo-
nenkerk. De Amerikanen
zitten zelf namelijk ook met
een netelig rakettenpro-
bleem. Het gaat daarbij om
de gigantische intercontinen
tale MX-raketten, die vanuit
de Verenigde Staten in staat
zijn doelen in de Sovjet-Unie
te bereiken. Een paar jaar ge
leden ontstond hier de idee
dat de Russen in staat zijn de
opstelling van die raketten
tot op de vierkante centime
ter te bepalen. Sindsdien is
een koortsachtig beraad op
gang gekomen om de Russen
op dit terrein te misleiden.
Het tot op heden in militaire
kringen meest populaire van
de misleidingstechnieken be
staat uit spreiden van de cir
ca 200 intercontinentale ra
ketten (met elk 10 atoomkop
pen) over een kleine 5000
lanceerplaatsen. Een net van
rail- of wegverbindingen tus
sen die plaatsen moet de Rus
sen voor vele jaren het bos
insturen.
Ruimte
Voor zo'n plan is natuurlijk
wel wat ruimte nodig, maar
die is in de Verenigde Staten
nog wel voorhanden. Voor de
benodigde bijna 15.000 kilo
meter aan rail- en/of weg
verbindingen viel het oog op
de Great Basin-woestijn in de
staten Utah en Nevada. De
nog geen anderhalf miljoen
inwoners van de beide staten
(bijna 12 maal zo groot als
Nederland) mogen dan een
forse achtertuin hebben, ra
ketten passen daar niet in, al
thans zo blijkt uit een wijd
verbreide protestactie in de
twee staten.
Bij de protesterende stemmen
heeft zich onlangs ook de
Mormonenkerk gevoegd en
dat is van niet geringe bete
kenis. In de Verenigde Sta
ten zijn de Mormonen een
van de vele religieuze groe
peringen, maar in de staat
Utah ligt dat wat anders.
Utah, zo kun je zonder be
zwaren stellen, is van de
Mormonen. Ruim 70 procent
van de inwoners van Utah is
Mormoon, evenals de vier
Congresleden die Utah in
Washington vertegenwoor
digen. De Mormonen steunen
Reagan en de Republikeinse
partij van harte, voorzitter
Richard Richards van de Re
publikeinse partij bijvoor
beeld is een Mormoon en de
Mormonen zijn ook voor
krachtige opvoering van de
fensie-uitgaven. Maar, zo
heeft Mormonenpresident
Spencer Kimball laten we
ten: „Onze vaderen kwamen
naar dit gebied om een basis
te stichten voor het versprei
den van het evangelie van de
vrede". En dat betekent geen
raketten. Blijft de vraag wat
Europa aanmoet met „deze
sterk groeiende pacifistische
beweging in de Verenigde
Staten".
DICK TOET
Bondskanselier Schmidt, bij aankomst In Washington verwel
komd door minister van buitenlandse zaken Haig.
WASHINGTON De Westduitse Bondskanselier
Schmidt is gisteren in Washington aangekomen voor be
sprekingen met de Amerikaanse regering, die door func
tionarissen in de hoofdsteden „buitengewoon belangrijk''
worden genoemd voor de toekomst van het westers bond
genootschap.
Amerikaanse en Westduitse functionarissen zijn het er
over eens dat het tempo van de onderhandelingen tussen
de VS en de Sovjet-Unie over wederzijdse vermindering
van het aantal raketten voor de middellange afstand in
Europa de komende drie dagen gespreksonderwerp num
mer eén zal zijn. Ook zal de hoge rentestand in de VS ter
sprake komen.
Het ligt in de bedoeling dat koningin Beatrix, tijdens het
bezoek dat zij volgend jaar aan de VS brengt, het Congres
toespreekt Het bezoek van de koningin houdt verband
met het feit dat het volgend jaar 200 jaar geleden is dat
Nederland en de VS betrekkingen aanknoopten.
dat de vulkaan Mount'
■y^^lens In de Amerikaanse
Jr Washington een jaar ge-
tot uitbarsting kwam,
Dez*oor een kapper in de
in geldeteattle aanleiding op een
toorraacMount St. Helens in het
en tot eile roeP^n- Een rookbom-
zaterdac moet het 9eheel
0 Mei dagetrouw karakter ge-
«11
P wil regering
i CDU in
[lijn gedogen
r-BERLIJN - Het be-
J van de FDP (libera-
lin West-Berlijn heeft
Tcht stemmen tegen één
ten, de partij aan te be-
de vorming van een
erheids re gering van de
en-democraten te gedo-
DU onder Richard von
acker komt twee zetels
ört voor een absolute
lerheid in de gemeente
van West-Berlijn. Tot
r was er een coalitie van
1-democraten en vrije
craten aan de macht, e-
-» dat het geval is in
Het bestuur van de FDP
est-Berlijn heeft een sa-
aan met de CDU uitge
ven leden per geval na
if zij het stadsbestuur zal
tn. Als er een minder-
öestuur van de CDU
gevormd, wordt Von
ker burgemeester.
(Van onze correspondent Ro
ger Simons)
LONDEN Rechter Bore-
ham, gehuld in een scharla
kenrode toga en met een im
posante pruik op het hoofd,
heeft gisteren in het Londen-
se gerechtsgebouw Old Bai
ley gezegd, dat de jury mor
gen moet overleggen over de
toerekeningsvatbaarheid
van Peter William Sutcliff
(34), nu algemeen bekend
als de Yorkshire Ripper. De
zes dames en zes heren, die
samen de jury vormen in het
sensationeelste moordproces
uit de geschiedenis van de
Engelse rechtspraak, zullen
zich wel haasten om nog
voor het einde van de dag
tot een beslissing te komen,
want als ze daar niet in sla
gen mogen ze niet naar huis.
En de Britten hebben mor
gen weer een lang weekein
de voor de boeg, want zij ne
men de laatste maandag van
mei vrij, in plaats van twee
de Pinksterdag, wanneer ge
woon gewerkt wordt Een
Engelse jury die er niet in
slaagt de knoop door te hak
ken vóór de rechtbank sluit
wordt op kosten van de ge
meenschap en onder politie
bewaking ondergebracht in
een hotel. De agenten moe
ten er voor zorgen, dat geen
enkel jurylid contact heeft
met de buitenwereld. Tele
foongesprekken zijn ook
verboden.
gen niet haast, loopt ze het ge
vaar het lange weekeinde on
der streng politietoezicht te
moeten doorbrengen in een
hotel. Rechter Boreham specu
leert kennelijk op het feit, dat
dit geen aantrekkelijk vooruit
zicht is, want hij wil ook graag
wat van zijn lang weekeinde
genieten en doet daarom wat
ij kan om de Yorkshire Rip
per-zaak tijdig van de rol te
krijgen.
Peter William Sutcliff kan
evenwel pas door hem gevon
nist worden wanneer de jury
haar oordeel kenbaar gemaakt
heeft. De rechter is zich volko
men bewust, dat de „ladies
and gentlemen of the jury"
een ontzettend moeilijke taak
te wachten staat. In zijn zoge
heten samenvatting van de
Ripper-zaak heeft hij de jury
leden bijna vaderlijk en ge
moedelijk toegesproken. Hij
heeft haarfijn uiteen gezet hoe
de juryleden tot een definitie
ve conclusie kunnen komen.
De iury moet oordelen of Sut
cliff, een vrachtwagenchauf
feur uit het Noordengelse
Bradford helemaal toereken
baar is. Hij heeft al zijn af
schuwelijke misdrijven be
kend: In vijf jaar tijd heeft hij
dertien vrouwen om het leven
gebracht en zeven pogingen
tot moord gedaan. Als de jury
besluit, dat Sutcliff niet
krankzinnig is, kan hij geen
verminderde toerekeningsvat
baarheid inroepen en zal hij
door rechter Boreham wegens
dertien moorden veroordeeld
worden tot levenslang.
Boreham heeft de juryleden
aangeraden alle beschikbare
gegevens kalm, rustig en ob
jectief te bekijken. Als ze van
oordeel zijn, dat Sutcliff's ver
klaringen over hemelse stem
men en goddelijke zendingen
om prostituées te gaan doden
gewoon leugens waren, moe
ten zij hem schuldig verklaren
aan moord en niet aan doods
lag. Voor de jury komt het dus
op aan te beslissen dat de
Yorkshire Ripper de waarheid
heeft gesproken of gelogen.
Rechter Boreham verwacht
van de jury een uitspraak voor
elk van de dertien gevallen.
Volgens de openbare aankla
gers zijn de eerste twee en de
laatste zes ontegenzeggelijk
moord en geen doodslag. „Ik
ben er zeker van, dat U lang
zult aarzelen om tot die con
clusie te komen," aldus de
rechter.
Hij spoorde de juryleden aan
zich door niemand te laten
beïnvloeden, zelfs niet door de
drie psychiaters, die menen
dat Sutcliff gek is. „U moet
niet bang zijn om een volledig
tegengesteld oordeel te vel
len," aldus rechter Boreham.
„Op die manier plaatst U de
psychiaters niet in een ongun
stig daglicht, want niet zij,
maar de man in de beklaag
denbank staat terecht".
Rechter Boreham gaf de jury
drie vragen ter overweging:
was Sutcliff's geestesgesteld
heid abnormaal telkens wan
neer hij één van de dertien
vrouwen om het leven bracht;
werd die abnormaliteit veroor
zaakt door een geestesziekte
en was deze laatste zó ernstig,
dat hij niet helemaal toereken
baar kon zijn voor zijn daden?
SYRIERS WIJZEN BEMIDDELINGSVOORSTEL
LEN AF
JERUZALEM, DAMASCUS Het optimisme, dat in Israël
bestond over een spoedig einde van het rakettenconflict is
gisteren weer verdwenen. Premier Begin zei 's avonds dat
niet duidelijk was of de Amerikaanse diplomatieke missie
van bemiddelaar Philip Habib zou lukken, nadat hij met de
Amerikaan had gesproken.
Het optimisme werd getemperd door de Syrische president As
sad. Deze verklaarde dat hij geen Amerikaanse voorstellen had
ontvangen, maar alleen Israëlische eisen, „die niet logisch zijn of
normaal". Ze houden volgens waarnemers onder meer terug
trekking in van de SAM-raketten uit Libanon. Het verzoek
daartoe zou formeel gedaan worden door de Libanese president
Sarkis, zodat Syrië geen gezichtsverlies zou lijden, door toe te
geven aan Israëlische druk. Israël ontkende op geruchten offi
cieel dat vermindering van de vluchten van Israëlische verken
ningsvliegtuigen boven Libanon die door de Israëli's onont
beerlijk worden geacht voor hun veiligheid onderdeel uit
maakt van de voorstellen.
De Syrische president Assad zei tegenover journalisten in Da
mascus dat de raketten die Syrië in Libanon heeft geplaatst de
fensieve wapens ziin, die geen bedreiging voor Israël vormen.
In de Saoedische hoofdstad Riad heeft kroonprins Fahd ver
klaard dat ziin land Syrië zal bijstaan, indien het wordt aange
vallen door Israël.
Op het Slnt-Pleterspleln zitten, acht dagen na de aanslag op de
I paus, twee nonnen In gebed.
Paus buiten
levensgevaar
(Van onze correspondent)
ROME Uit het feit dat de
paus gisteren weer vast
voedsel tot zich heeft mogen
nemen, wordt afgeleid dat
zijn herstel zeer voorspoedig
verloopt De artsen zijn ver
der van oordeel dat er van
nu af aan geen levensgevaar
meer bestaat voor de pa
tiënt Van de 26 steken waar
mee de chirurgische wond in
de buik werd gehecht, zijn
er nu twaalf weggenomen.
Tussen het dozijn doktoren
dat de paus verpleegt, zes
buitenlanders en zes Italia
nen blijkt het overigens niet
voortdurend koek en ei te
zijn. De Italianen zijn geïrri
teerd geraakt door de snel
heid en de bereidheid van
het Vaticaan een beroep op
de buitenlandse collega's te
doen. Maar ondertussen is
gebleken dat de buitenland
se specialisten (twee uit de
VS, een Fransman, een Duit
ser en een Spanjaard) niet
naar Rome zijn gehaald op
initiatief van het Vaticaan,
maar door de Poolse arts
van de paus, Gabriel Tu-
rowski. Hij heeft erop ge
staan dat de besten van de
besten de paus zouden be
handelen.
BÜSUM De Nederlandse kotter „Limanda", die gisteren
voor de Westduitse Noordzee-kust twee ambtenaren van de
Sleeswijk-Holsteinse visserijcontroledienst had ontvoerd, is
vanmorgen onder politiebewaking de haven van Büsum
binnengelopen.
Gistermiddag werd waargenomen dat de kotter in Westduitse
wateren viste op tong. Een schip van het Westduitse visserijtoe-
zicht ging er op af en twee van zijn vier bemanningsleden
sprongen over op de Limanda. Ineens gaf de Nederlandse schip
per bevel: volle kracht vooruit, en voer weg met de twee beamb
ten. Het schip van het Westduitse visserijtoezicht volgde de Ur
ker en riep versterkingen op via de radio en er kwam een hele
vloot kleine vaartuigen aangezet. Maar het duurde tot 's middags
vier uur voor men de Limanda te pakken had.
De kotter is door de Westduitse waterpolitie buiten de twaalf-
mijlszone geënterd en gedwongen de haven van Büsum binnen
te lopen. Daar zal vandaag de politie een onderzoek beginnen.
De kapitein van het Nederlandse vissersschip zal zich voor ver
boden visvangst en vrijheidsberoving moeten verantwoorden.
Vrachtschip in Kanaal gezonken
DEN HAAG Een Grieks
vrachtschip, de 5.476 ton me
tende „Alkmini", is gisteren in
het Engelse Kanaal gezonken
na een aanvaring met een
Spaanse vrachtboot.
De 28 opvarenden van de
„Alkmini" werden aan boord
genomen van een onder Pana
mese vlag varende vrachtboot,
die hen naar Cherbourg
bracht. De Spaanse boot liep
een flinke scheur in de romp
op, maar kon op eigen kracht
Cherbourg binnenlopen.
Lot Saint-Exupery opgehelderd
PARIJS Het lot van de Franse schrijver en jachtvlieger
Antoine de Saint-Exupery, auteur onder meer van Le Petit
Prince, is 37 jaar na zijn geheimzinnige verdwijning opge
helderd. Hij werd, naar een grondig onderzoek in het Fran
se luchtvaarttijdschrift Icare heeft aangetoond, inderdaad
door een Duits vliegtuig neergeschoten.
De Saint Exupery's vliegtuig, een verkenner van het type P-38,
stortte op 31 juli 1944 op tien kilometer van Saint-Raphael in de
Middellandse Zee. Uit getuigenverklaringen is vast komen te
staan dat er op die dag in dit gebied een Franse verkenner door
de Duitsers is neergeschoten, maar dit werd niet in verband ge
bracht met de 44-jarige 'Saint Ex' van wie men tot nu toe aan
nam dat zijn toestel door motorstoring was neergestort.
WASHINGTON GENEVE
Een aantal Amerikaanse
Congresleden is ronduit
woedend over het feit dat de
Verenigde Staten zich als
enige lid van de Wereld Ge
zondheidsorganisatie van de
Verenigde Naties hebben ge
keerd tegen een vrijwillige
internationale afspraak, die
het adverteren voor poeder-
melk als vervanging van
borstvoeding verbiedt
Volgens de Congresleden is de
tegenstem van de VS ingege
ven door de belangen van de
producenten van babyvoeding,
die met name in de Derde We
reld op tal van onoirbare ma
nieren het gebruik van baby
voeding propageren. Vrijwel
geen enkel middel wordt ge
schuwd om moeders aan te
praten dat babyvoeding beter
is dan borstvoeding.
Een van de nadelen van de
poedermelk is, nog afgezien
van het feit dat borstvoeding
op tal van gronden als gezon
der wordt beschouwd, dat in
veel landen geen schoon water
voorhanden is om de babyvoe
ding aan te maken. Met als ge
volg dat de kinderen alleen al
door het ongezonde water tal
van ziekten oplopen. De ver
vanging van borstvoeding
door babyvoeding zou volgens
sommige rapporten jaarlijks
een miljoen kinderen in de
Derde Wereld het leven kos
ten en tien miljoen kinderen
ziek maken.
De opdracht van Washington
tegen te stemmen heeft twee
Amerikaanse diplomaten, af
gevaardigden naar de confe
rentie, ertoe gebracht op
staande voet ontslag te nemen.
Zij wijzen de redenering dat
de vrijwillige afspraak in strijd
is met het vrije handelsver
keer én de Amerikaanse wet
geving over de vrijheid van
meningsuiting als „onwaar"
van de hand.
Ambtenaren EG in staking
BRUSSEL - Ongeveer 13.500
ambtenaren van de Europe
se Gemeenschap zijn door
htm vakbonden opgeroepen
vandaag te gaan staken om
hun salariseisen kracht bij
te zetten. De vakbonden heb
ben de staking uitgeroepen
omdat de Europese minister
raad er niet in is geslaagd
het langslepende conflict
over de salariëring van de
1.500 ambtenaren van de
raad, de 11.000 ambtenaren
van de Europese Commissie
en de 2.000 ambtenaren van
het Europese Parlement op
te lossen.
De Europese ambtenaren eisen
de herinvoering van een on
langs afgeschaft systeem,
waardoor hun salarissen auto
matisch hoger lagen dan die
van ambtenaren in de lidsta
ten. Een voorstel om de lagere
ambtenaren 3,3 procent meer
salaris te betalen is afgewezen.
ADVERTENTIES]
1®p
Met een Groene Betaalcheque en de Groene Betaalpas.
Gegarandeerd tot f 100,- per cheque. Zonder kosten
verkrijgbaar bij aJle banken en spaarbanken van Nederland.
