Sands begraven temidden
van republikeinse helden
„Ripper wist steeds
precies wat hij deed"
Begin doet nieuwe aanval op Duitsland
AANKLAGER IN PROCES TEGEN SUTCLIFFE:
Elizabeth in geweer tegen
chequeboek journalistiek
Schuiplaats
GRAPO
ontdekt
Sovjets oefenen weer
in zuiden van Polen
Europa bezuinigt
Franse minister werkte
mee aan jodendeportaties
Machtsvertoon
van
Syrië en Israël
BUITENLAND
LEIDSE COURANT
Bert van Velzen)
BELFAST Bobby Sands
lag gisteren onder de
groen-wit-en gouden vlag
van de republikeinen in
het kleine voorkamertje
van zijn ouderhuis. Naast
het door een 66 dagen hon
geren geteisterde dode li
chaam stonden twee ge
maskerde IR A-soldaten op
dodenwacht. We waren
welkom om Bobby vaar
wel te zeggen, maar ik kon
het niet opbrengen om er
heen te gaan en naar het
dode gelaat te kijken, dat
boven de vlag uitstak. In
de avond is hij naar de
kerk van St. Lukas ge
bracht, niet ver van zijn
huis, en vandaag wordt hij
begraven in een vallei in
de zoom van Anderson-
stown.
Over een bergrug, die de stad
Belfast omarmt in een halve
cirkel, valt een kille westen
wind neer op het kerkhof.
Bobby Sands gaat vandaag,
laat in de namiddag begraven
wörden met de zegen van de
kerk, in gewijde aarde én met
het militaire ceremonieel van
deIRA, waarbij gemaskerde
mannen revolvers afschieten
boven het graf, wanneer het
lichaam van Bobby Sands
neerdaalt in de aarde, in de
speciale hoek voor republi
keinse helden.
Op de route naar het kerkhof,
door de troosteloze gettostra
ten, liepen gisteren duizenden
mensen in diepe rouw,
zwaaiend met zwarte vlaggen.
Er wapperden ook zwarte
vlaggen uit de vensters van
bouwvallige huizen en kinde
ren droegen zwarte linten en
armbanden.
De Republikeinse priester Pia-
ras O'Duill, de voorzitter van
het cpmité dat strijdt voor po
litieke status voor IRA-gevan-
genen in Long Kesh en de
vrouwengevangenis van Ar
magh gaf het volk op een dag
van diepe rouw troost met de
verklaring, dat Bobby Sands
geen zelfmoord had gepleegd.
Hij zei dat geen enkele hon
gerstaker het doel heeft te
sterven, maar een verlangen
om te blijven leven. Bobby
Sands had, aldus Piaras,
slechts het doel om zijn mense
lijke waardigheid en die van
anderen te verdedigen. Zijn
motieven waren niet zelfzuch
tig geweest.
„Andytown" deed me gisteren
denken aan een Siciliaanse
dag maar dan zonder zon, met
kil en nukkig weer. Zijn er
overeenkomsten tussen mafia
en de IRA? Tussen de dictato
riale clerus in de beide in iso
lement levende gebieden? De
morbide en obsessieve belang
stelling voor dood en verderf?
Dezelfde verheerlijking van
heroïsche buiten de wet staan
de Ierse en Siciliaanse bloed-
wrekers en dezelfde verering
voor Maria, koningin der mar
telaren? Ik had geen tijd om er
over na te denken, want je
moet goed uitkiiken op straat
en niet lopen suffen. In de vei
lige kalmte van het kerkhof
zag ik een zwart marmeren
gedenkteken waarop stond:
„Gedenk onze vermoorde
vrienden". Op de IRA-graven,
die door vier, soms vijf repu
blikeinse doden worden ge
deeld, liggen bloemen van
plastic. Plastic aronskelken
bijvoorbeeld, die niet lijden
onder het afzichtelijke weer
van de eerste dagen van mei.
De Ierse vlag is groen, wit en
oranje, maar de republikeinen,
die oranje haten (vanwege de
protestante oranjeklanten van
Ulster, die een hoge dunk heb
ben van „Koning Billy", onze
eigen vaderlandse Willem de
Derde van de late zeventiende
eeuw) hebben er daarom maar
goud van gemgakt. Veel gra
ven zijn met deze vlag van
groen, wit en goud getooid. Er
worden maar zelden rangen
van IRA-soldaten op de gra
ven aangeduid, want in de
dood en in de hemel, alsook in
de gevangenis zijn zij vol
maakt gelijk. De enige uitzon
dering op die regel is Brendan
MacFarlane, die de bevelheb
ber is van de IRA-gevangenen
in Long Kesh.
Op één van de graven staat te
lezen: „O God, gedenk Uw
dienaar Michael, gestorven op
29 oktober 1971 op de leeftijd
van 22 jaar. Hij werd ver
moord door het Britse leger".
En er is een graf waarin Ant
hony Molley rust, die, achttien
jaar oud, op 20 juni 1975 „om
Voor de Britse ambassade aan het Lange Voorhout In Den Haag Is gisteren geprotefcrtn t
teerd tegen de behandeling van de IRA-gevangenen In de Maze-gevangenis. De betoondub
ging verliep vreedzaam.
zijn geloof werd vermoord".
Op de terugweg van het kerk
hof naar het luxe concentra
tiekamp van het Europa Hotel,
zag ik tientallen kwade inwo
ners van Andersonstown, die
met de deksels van asbakken da( Bobby Sands vandaag
een afgrijselijk kabaal maak- vrede zijn laatste rustpla
ten door ze tegen de muren kah innemen tussen
van een politiebureau te slaan, vrienden en vriendinnen,
Zo worden denk ik ook de hem zijn voorgegaan in e landei
kwade geesten verdreven, zo- veel te vroege dood.
(Van onze correspondent
Roger Simons)
LONDEN Peter William
Sutcliffe (34) uit Bradford
in Noord-Engeland, die de
dader zegt te zijn van de
moord op dertien vrouwen
en zeven pogingen tot
moord, heeft begin januari
bijna 16 uur nodig gehad om
aan de politie volledig te
vertellen, wat hij op zijn
kerfstok had. Toen zijn be
kentenissen uitgewerkt wa
ren op de schrijfmachine,
vulden ze 34 grote vellen.
Dit vertelde de Britse procu
reur-generaal sir Michael
Havers op de derde dag van
het Ripperproces in Londen.
Sutcliffe's advocaten zullen
het zeker niet gemakkelijk
hebben om de jury van zes
mannen en zes vrouwen ervan
te overtuigen, dat hun cliënt
een halve gek is. Procureur-
generaal Havers onderstreepte
in zijn uiteenzetting telkens
opnieuw, dat alles wat de be
klaagde gedaan had, berekend
was. De voorbedachtheid ont
brak nergens. Sutcliffe be
weert nochtans, dat hij de 13
vrouwen niet opzettelijk ver
moord heeft.
Havers vertelde gisteren uit
voerig, hoe Sutcliffe op 2 janu
ari 1981 na vijf jaar moorden
eindelijk in de val liep, toen
hij in Sheffield een jonge
zwarte prostituée, Olivia Ree
vers, had opgepikt. Ze zat
naast hem op de voorbank van
zijn bruine Rover met Sutclif
fe te praten. Op een gegeven
moment hield naast zijn auto
een politiewagen stil. Sutcliffe
gaf een valse naam op en zei
dat Olivia zijn vriendin was.
Toen hij haar naam niet wist
werden de nummerplaten van
Sutcliffe's Rover gecontro
leerd. Die bleken vals. Kort
voor hij werd meegenomen
zag hij nog kans een hamer en
een mes te verbergen.
Bij de verhoren ontkende Sut
cliffe iets met de moorden te
maken te hebben gehad. „Ik
ben nooit van mijn leven bij
een prostituée geweest", be
weerde-de verdachte. Zijn ver
hoorders ontdekten evenwel,
dat Sutcliffe al driemaal was
ondervraagd. Die zaterdaga-
vond besloot een pientere
speurder de plaats waar Sut
cliffe was aangehouden zorg
vuldig te inspecteren. De ha
mer en het mes lagen er nog.
Op beide moordwapens kleef
LONDEN De Britse koningin Elizabeth is in het geweer
gekomen tegen de zogenaamde chequeboek-journalistiek.
Aanleiding hiertoe zijn de berichten, als zou de Britse sen
satiekrant Daily Mail Sonia Sutcliffe, de echtgenote van de
Yorkshire Ripper, geld hebben betaald voor verhalen over.
haar man, die na afloop van het proces zullen worden ge
publiceerd. In een brief aan de familie van het laatste
slachtoffer van de Ripper, de familie Hill, zegt Elizabeth de
afkeer te delen van een dergelijke handelswijze. De familie
Hill had tegen de beweerde publicatie geprotesteerd. De
Daily Mail heeft de berichten „volstrekt onwaar" ge
noemd.
Olive Smelt (rechts), een van de vrouwen die een
moordpoging van de Yorkshire Ripper heeft overleefd,
gaat de gerechtszaal in Londen binnen.
den Sutcliffes vingerafdruk
ken. Van toen af was de politie
zeker dat ze de Ripper van
West-Yorkshire eindelijk te
pakken had, maar pas op zon
dag 4 januari viel Sutcliffe
door de mand. „Ik geloof dat
ik weet waar jullie op aanstu
ren", zei hij plotsklaps. Zijn
ondervragers: „Wat bedoel
je?". „De Yorkshire-ripper",
zei Sutcliffe. „Wel, dat ben
ik." Hij pauzeerde even. „Als
ze me niet gepakt hadden, zou
ik die vrouw in Sheffield ook
vermoord hebben", ging hij
verder. „Ik ben blij dat het
voorbij is, want ik weet dat ik
zou blijven moorden".
Monsterachtig
Uit de bekentenissen Van de
massa-moordenaar is geble
ken, dat hij de monsterachtige
ernst van zijn misdrijven be-
seft(e). Sutcliffe zei dat het
vermoorden van prostituées
voor hem in 1977 een ware ob
sessie geworden was. Hij
dacht, dat de duivel zich van
hem meester had gemaakt en
dat hij een beest geworden
was. Procureur-generaal Ha-
vers wees de jury gisteren op
het grote belang van deze ver
klaring, die niet overeenstemt
met wat 5j>ufcliffe de psychia
ters gezegd heeft. Zij hebben
uit de Rippers woorden opge
maakt, dat hij een paranoïde
schizofreen is, bezeten van
waanvoorstellingen en „de
Goddelijke drang" om prosti-
tuéès te vermoorden.
De aanleiding hiertoe was het
feit, dat Peter na een ongeluk
in 1966 stemmen begon te ho
ren. In die tijd had hij een
baan als grafdelver. Op een
mooie dag stond hij beneden
in een vers gedolven graf.
PLotseling hoorde hij gemom
pel uit de hoogte. Sutcliffe
heeft de stem later opnieuw
gehoord. Deze gaf hem bood
schappen en instructies. Na de
moord op Barbara Badford in
septémber 1979 zou Sutcliffe
op dramatische wijze tot het
besef gekomen zijn, dat hij
niet God, maar de duivel hoor
de, wat hem er niet van weer
hield ziin „kruistocht" tegen
prostituées voort te zetten.
Meeste Spanjaarden
verwachten nieuwe
staatsgreeppoging
MADRID De meerder
heid van de Spanjaarden
verwacht nog een (poging
tot) staatsgreep. Dit blijkt
uit een gisteren door het
weekblad „Sabado Grafico"
gehouden opiniepeiling.
Tussen 17 maart en 8 april zijn
1351 Spanjaarden onder
vraagd. Ruim 57 pet gelooft
dat zich situaties zullen voor
doen, zoals op 23 februari. Een
kwart van de ondervraagden
meent, dat de situatie zich se
dertdien gestabiliseerd heeft.
MADRID De Spaanse poli
tie heeft in Madrid een schuil
plaats ontdekt van de anti-fas
cistische ondergrondse bewe
ging GRAPO, die verantwoor
delijk heet te zijn voor de
moord op generaal Andres
Gonzalez Suso.
Volgens het blad El Pais had
de politie de schuilplaats ont
dekt aan de hand van de ver
klaringen van een gewond lid
van de GRAPO.
Alsof er niets aan de hand
is, maken prins Charles en
zijn verloofde lady Diana met
de hond een wandeling door
de tuinen van het kasteel
Balmoral in Schotland.
Brits
gerechtshof
verbiedt
publicatie
Charles
gesprekken
LONDEN Een Brits ge
rechtshof heeft gisteren op
verzoek van Buckingham
Palace de Britse journalist
Simon Regan verboden om
afschriften van de telefoon
gesprekken tussen prins
Charles en lady Diana te
verspreiden. De gesprekken,
die prins Charles uit Austra
lië met zijn verloofde gfe-
houden heeft, zouden laat
dunkende opmerkingen over
Australië bevatten.
daaraan toeveoegend, dat het
Westduitse tijdschrift „Die
Aktuelle"vastbesloten is, om
de gesprekken te publiceren
Overigens heeft Regan ver
klaard, dat hij wordt bedreigd.
Hii zou een aantal tefeoontjes
hebben gehad en de ruiten
van zijn auto zijn vernield. Hij
heeft de politie van een en an
der op de hoogte gesteld.
Het bezoek dat prins Charles
aan de VS heeft gebracht,
heeft ook weer gevolgen ge
had. Er is namelijk een storm
van protest opgestoken over
het feit, dat de chef protocol
van het Witte Huis, mevrouw
Leonore Annenberg, een révé
rence voor de prins heeft ge
maakt, toen zij hem verwel
komde. „In ons land buigen
wij de knie alleen voor God",
zo schreef een zeer boze leze
res van de Washington Post.
Een andere lezer veronder
stelt, dat mevrouw Annen
berg, echtgenote van een voor
malige ambassadeur in Lon
den, alleen maar „op bevallige
wijze haar handschoen heeft
opgeraapt".
Zuidafrikaans
episcopaat benoemt
zwarte secretaris
JOHANNESBURG De
katholieke bisschopsconfe
rentie van Zuid-Afrika heeft
voor het eerst een zwarte
priester als secretaris-gene
raal gekozen.
Het is pater Smangaliso
Mkatshwa. Hij is door de Zuid-
afrikaanse regering voor de
tijd van vijf jaar in zijn per
soonlijke bewegingsvrijheid
beperkt. Voor de bisschopscon
ferentie is dit evenwel geen
bezwaar.
VS-vliegtuig in lucht
ontploft: 21 doden
Een vliegtuig van de Ameri
kaanse luchtmacht is gisteren
tijdens een vlucht boven de
Amerikaanse staat Maryland
in de lucht ontploft en neerge
stort, waarbij alle 21 inzitten
den om het leven zijn geko
men. Het vliegtuig van het
type EC-135-A was op een
testvlucht Op de foto: het met
verfijnde radaraapparatuur
WARSCHAU Volgens de Poolse legerkrant Zolnierz VI ^a;
nosci houden verbindingseenheden van het Sovjetrussisc kij]
leger oefeningen in het zuiden van Polen. Volgens Westei c
waarnemers is de aanwezigheid van een Russische c
neenheid tamelijk ongebruikelijk in deze tijd van het j
Het Poolse parlement heeft gisïeren zijn goedkeuring gehe< fee
aan wetsvoorstellen, die de weg moeten bereiden voor de of m
ciele registratie van een onafhankelijke vakbond van boer^ft vë
Van deze bond zijn 800.000 van de 3,5 miljoen onafhankelij ij,
boeren lid. Vc
De landbouw in Polen is voor het merendeel een particulie iiij&
aangelegenheid. In het parlement stemde geen enkele afg-
digde tegen de legalisering van een vrije boerenbond;*, vL.
hielden zich van stemming in de kwestie, die maandenlang vo
de partijleiding niet voor discussie vatbaar heette te zijn.
Het vrije Poolse vakverbond Solidariteit krijgt eigen program
ma's voor radio en televisie. Daarnaast komt een eigen studfijcht t
ruimte voor de centrale van Lech Walesa. Wel zal men aan c
suur onderworpen blijven.
Betoging tegen kernwapens in Bremen
- Jigu:
orden
i bij
oor een
BREMEN Ongeveer 3000 jongeren hebben gisteren in Bren lpsw
men betoogd tegen militairisme en kernwapens. De betogijerontscl
verliep vreedzaam tot groepjes jongeren op de markt met stents echt*
en verfbommen begonnen te gooien. Zes jongeren werden gelote ins
resteerd. Voerd.
nvoor
i lpsw
STRAATSBURG Het Europees Parlement gaat het vuRU
gend jaar drastisch bezuinigen op dienstreizen, materiaiwi-iT-i
personeel en huurkosten. fVljU
De begrotingscommissie van het parlement heeft becijferd,
het totale bedrag voor het komende zittingsjaar bijna 600 milj<
gulden móet zijn. Hoewel dit iets hoger is dan verleden jaar,
toch, gezien de infaltie, van een daling gesproken worden,
de begroting sluitend te maken, zal er zwaar bezuinigd moei
worden, vooral op dienstreizen.
VOLGENS CANARD ENCHAINE
PARIJS Het Franse satirische weekblad
Le Canard Enchainé heeft gisteren de gaul
listische minister voor begrotingszaken,
Maurice Papon, ervan beschuldigd dat hij in
de Tweede Wereldoorlog meegeholpen heeft
honderden joden te deporteren naar de Duit
se vernietigingskampen.
De bewindsman noemde de beschuldiging
een „schandelijke verkiezingstruc om de re
gering vlak voor de beslissende ronde in de
presidentsverkiezingen in diskrediet te
brengen".
Het weekblad drukte twee documenten af, on
dertekend door Papon die toen secretaris-gene
raal was van het departement Gironde. Het ene
betreft een order uit 1943 aan de gendarmerie
om een konvooi joden naar het kamp Drancy
bij Parijs te begeleiden. Van daaruit werden de
IANK
etbalt
SV)
boet
ubescl
hij in
i tegei
joden naar Duitsland gebracht. In het twee
door Papon ondertekende document werd i spee
aanwezigheid kenbaar gemaakt van een groi
joden in een huis in Bordeaux dat ontruiniy k
moest worden.
Volgens Le Canard zijn tussen 1 juni 1942 en
bevrijding,*toen Papon in Bordeaux in funcl
was, 1690 joden 'gedeporteerd. Het blad voq _-j,
hier aan toe dat er weliswaar bewijzen zijn d
Papon een klein aantal joden heeft gered, ma;
dat niets hem gedwongen had zijn hoge post
een strikt door de Duitsers gecontroleerde pr
fectuur te aanvaarden. In zijn reactie verklaaOOr H
de de aangevallen minister dat hij over vcfet me
doende getuigenverklaringen van mensen u
het verzet beschikt om zijn verzetsactiviteit t
gen de Duitsers te bewijzen. Hij voegde hi
aan toe dat hij zich van verder commentaar zc
onthouden.
de s
voorziene toestel, dat bestemd
is om raketten en satellieten
op te sporen
TEL AVIV In een nieuwe anti-duitse uit
barsting heeft de Israëlische premier Mena-
chem Begin gisteravond in een radio-inter
view verklaard dat hij Duitsland nooit het
nazi-verleden zal vergeven. Hij verklaarde
„zeer verheugd" te zijn over de „kleine
storm" die hij met zijn aanval van zondag
op bondskanselier Schmidt bad weten te
ontketenen.
In het radio-interview zei Begin: „Ik heb het
Duitse volk als geheel nooit vergeven. Ik
zal hen ook nooit vergeven, omdat zij een
collectieve verantwoordelijkheid dragen".
Aan Schmidt verweet hij dat deze als een goed
Duits soldaat Hitier tot aan het eind toe was
trouw gebleven.
De aanval op Schmidt kwam nadat deze tijdens
zijn bezoek aan Saoedi-Arabië het recht had er
kend van de Palestijnen op zelfbeschikking. In
Bonn werd gezegd dat Schmidt met zijn uitla
ting bleef binnen het door de EG geformuleer
de standpunt.
De Franse president Giscard d'Estaing kreeg
ook een veeg uit de pan. De laatste werd ver
weten dat hij helemaal geen principes heeft
„afgezien van die om wapens te leveren aan de
Arabieren en olie van hen te kopen. Iets anders
interesseert hem niet.
In Bonn werd gezegd dat men. er het zwijgen
toe wilde doen, omdat met de resolute afwijzing
van maandag genoeg is gezegd en Bonn niet
aan een „escalatie van woorden" wil beginnen.
Parijs zei in een officiële verklaring dat de
Franse regering niet wenst te reageren vanwe
ge de toon „van de heer Begin, „die ongebruike
lijk is in de internationale omgang".
BEIROET Syrië heeft gisteren op zijn eigen gebied mi
taire manoeuvres gehouden en Israëlische gevechtsvliegn
gen hebben, eveneens gisteren, de geluidsbarrière doorbj
ken boven de Bekaavallei in Oost-Libanon, waar de Syr1
moderne Russische afweerraketten hebben opgesteld.
Dit sabelgekletter van de beide landen valt samen met de kor*Üg w<
van zowel een Russische als een Amerikaanse afgevaardigd Jfclfve
die moeten proberen om beide partijen tot rust en kalmte te itflen. D
nen. Zoals bekend eist Israël het onverwijlde terugtrekken i
de Russische afweerraketten aangezien het zich daardoor b Neder
dreigd voelt. Syrië heeft, bij monde van zijn minister van bfVerlie:
tenlandse zaken, deze eis „lachwekkend" genoemd, aangeïÜ Ploeg
Syrië het recht heeft om zijn troepen, die de ruggegraat vorm er
van het Arabische vredesleger, te beschermen tegen eventul --
Israëlische aanvallen.
