riendendiensten van belang
fdj bouw van ziekenhuizen
ut
Aanvaarding abortuswet
„laatste kans voor CDA"
"fïieuwe tegen-
aller van
,5 miljard
oor schatkist
Van Agt:
loyalisme moet
niet meer
it(
Mensen met minimum
inkomen moeten
naar loket voor
extra uitkering
weer
KIEZEN
0PH
NENLAND
LEIDSE COURANT
WOENSDAG 29 APRIL 1981 PAGINA 11
ndl
(Vervolg van de voorpagina)
Ijjen op het ministerie van volks-
idheld bevestigen dat er tegen
personen een onderzoek gaande
e procureur-generaal in Amster-
mr. H. Lagerwaard, heeft de
nu in handen. Hij voert overleg
.secretaris-generaal dr. P. Sideri-
116 Jet zou er nu om gaan zoveel mo
ll aanvullend bewijsmateriaal in
n. len te krijgen. Dat is naar ver-
niet eenvoudig, omdat getuigen
Owe bouwwereld niet gemakkelijk
(Inreken te bewegen zijn.
dat genoemd wordt in
'-siere, is J.P.A. Nelissen in Venray. Deze
onderhield contacten met de genoemde
err ►naar Zomer op het ministerie. Via hem
de hele zaak aan het rollen. Eind vorig
jaar beklaagde een directeur van een centrum
voor geestelijke volksgezondheid, dat nieuw
bouw op het programma had staan, zich erover
dat Zomer hem had geprobeerd te beïnvloeden.
Hij zou geprobeerd hebben hem over te halen
de opdracht niet te gunnen via de gebruikelijke
openbare inschrijving maar rechtstreeks te ge
ven aan Nelissen. Er is nog een verklaring van
een getuige, waarin gezegd wordt dat Zomer
snellere afhandeling van de bouwplannen op
het ministerie in het vooruitzicht stelde, als
men gebruik wilde maken van de genoemde
aannemer.
Met deze beide verklaringen in de hand wend
de de top van het ministerie van volksgezond
heid zich tot het ministerie van justitie. De ver
volgens ingschakelde rijksrecherche bracht nog
veel meer boven water, waarbij ook de namen
vielen van de CVZ-secretaris en van oud-mi
nister Veldkamp.
Het College voor Ziekenhuisvoorzieningen is
zeer machtig, omdat het in wezen beslist welke
ziekenhuizen wel of niet (als eerste) worden
gebouwd of uitgebreid. De staatssecretaris van
volksgezondheid houdt zich vrijwel altijd aan
de adviezen, die het CVZ uitbrengt. Binnen het
CVZ is de secretaris weer een invloedrijke fi
guur, omdat hij leiding geeft aan het bureau,
dat de adviezen voorbereidt. De materie is
meestal zo ingewikkeld dat de (25) leden van
het College afgaan op het oordeel van het bu-
Dr. Veldkamp is jarenlang president-commissa
ris geweest van het bouwbedrijf Melchior. In
die functie kende hij de heer M. Baerveldt, di
recteur van de Melchior-dochter Bofinex, die
zich vooral bezig hield met ziekenhuisbouw.
Baerveldt is de huidige commercieel directeur
van het aannemingsbedrijf J.P.A. Nelissen in
Venray. Toen het SHV-concern Melchior over
nam bleef Veldkamp president-commissaris
van het Institiuut voor Ziekenhuisfinanciering,
de eigen bank van Melchior voor financiering
van projecten in de gezondheidszorg. In die
functie zou hij de schakel gevormd hebben tus
sen de bouwbedrijven van Melchior en de
Stichting Samivoz (berucht van de z.g. Nollen-
affaire), waarin 26 rooms-katholieke internaten
en verzorgingstehuizen waren ondergebracht.
Melchior en Samivoz zouden elkaar stelselma
tig de bal hebben toegespeeld waar het ging om
bouwopdrachten.
Bronnen op het ministerie van volksgezond
heid melden dat de meeste aannemers al jaren,
vooral sinds het in andere sectoren steeds slech
ter gaat, een intense belangstelling hebben voor
de ziekenhuisbouw. Zo zouden er regelmatig
pogingen worden ondernomen via ambtenaren
op het departement te weten te komen waar er
ziekenhuizen gebouwd gaan worden. Het gaat
hier om aantrekkelijke opdrachten, „omdat er
nooit iets fout mee kan gaan".
De opdrachtgever leent, nadat hij toestemming
van de staatssecretaris (lees: College voor Zie
kenhuisvoorzieningen) heeft gekregen, het be
nodigde geld op de kapitaalmarkt. Er is echter
te allen tijde de garantie \an de staat, waardoor
de aannemer er zeker van is dat zijn rekenin
gen (die soms hoger uitvallen dan geraamd)
worden betaald.
)ORJAARSNOT A
VISTER VAN DER STEE:
(Van onze parlementaire redactie)
HAAG Opnieuw heeft de schatkist een enorme te
llier te verwerken: de belastingopbrengsten worden 4,5
ird gulden lager dan verwacht Daardoor zal het finan-
igstekort dat eind vorig jaar al alle records brak, nog
r oplopen. Het gemiddelde over twaalf maanden ligt
t moment rond de 8,7 procent van het nationaal inko-
J wat neerkomt op een bedrag van bijna 27 miljard gul-
Een en ander staat te lesen in de Voorjaarsnota, de tus-
tand van de lopende begroting, die minister Van der
(Financiën) gisteren naar de Tweede Kamer heeft ge-
rd.
r het grootste deel wordt de nieuwe tegenvaller voor minis-
fan der Stee veroorzaakt door minder belastinginkomsten,
lijk krijgt dit jaar vermoedelijk vijf miljard gulden minder
ting binnen dat eind vorig jaar werd gedacht. Door de in-
nsachteruitgang wordt er veel minder gekocht, zodat er
irbeeld aanzienlijk minder omzetbelasting binnenkomt,
der Stee moet hierdoor opnieuw een strop van bijna een
rd verwerken. Aan loon- en inkomstenbelasting komt bijna
liljard minder binnen dan was geraamd. Dat het bedrijfsle-
een noodsituatie verkeert merkt Van der Stee nu ook aan
^■hatkist: de vennootschapsbelasting valf meer dan e^n mil-
■gulden tegen,
ndanks blijft Van der Stee hopen op meevallers in de rest
dit jaar. Hij acht het nog steeds mogelijk dat het overheid-
rt tot 6,75 procent 20 miljard) wordt teruggedrongen,
tn reactie op de Voorjaarsnota zegt het Koninklijk Neder-
i Ondernemersverbond (KNOV) teleurgesteld te zijn over
eit dat het kabinet nog steeds de knoop over de voorgeno-
verhoging van de benzineaccijns niet heeft doorgehakt. Nu
i, de datum van de voorgnomen verhoging voor de deur
neemt de onrust in de garagebedrijven en de vervoerswe-
teeds meer toe, aldus het KNOV. Volgens het KNOV toont
>oorjaarsnota keihard aan dat drastische ombuigingen meer
wit noodzakelijk zijn. Het KNOV vreest dat het te laat is,
ombuigingen tot na de verkiezingen worden uitgesteld,
herbond van Nederlandse Ondernemingen (VNO) is aller-
verrast door de Voorjaarsnota. Meer ombuigen is noodza-
aldus het VNO, dat heeft ook het jaarverslag van de pre-
it van de Nederlandsche Bank aangetoond. Over dit jaar-
ag heeft de FNV gezegd dat het recept van dr. Zijlstra
bezuinigingen in de collectieve sector en loonmatiging
ppel en te eenzijdig zijn. De FNV is verbaasd dat Ziilstra
H_1CJ ructurele problemen van de economie eenzijdig toeschrijft
Ie te hoge lonen en een te groot beslag van de collectieve
>gt de prioriteiten absoluut verkeerd, aldus de FNV,
beleid allereerst voorrang wil geven aan het terug-
|en van -de inflatie en daarbij een hogere werkloosheid voor
'kei
datpuwe topman
'''^waterstaat
ter.
[HAAG Ir. J. van Dix-
is per 1 mei benoemd
|d'recteur-generaal van
J Waterstaat. Van Dixhoorn
in die functie ir. J. W.
{op, die dinsdag 21 april
ed. Het ministerie van
;r en waterstaat heeft dit
tn meegedeeld. Van Dix-
(52) is nu hoofdinge-
lirecteur van rijkswa-
at in de directie-Lim-
rkèer doen met
jrocheque
juitenland
jTERDAM - De gebruiks-
Üjkheden van de euro-
le in het buitenland wor
ker 1 mei uitgebreid. In
restaurants, hotels
panje, Italië, Oosten-
loorwegen kan voor-
Dk met de Eurocheque
fen betaald. Volgend jaar
Utrflt ook het geval zijn in
(marken. Het aantal lan-
vaar men net als in ons
iet deze cheques kan be-
j zal dan zijn gestegen tot
Jat zijn de landen waar bij
1Jcw 90 pet van de buiten
vakanties door Neder-
t wordt doorgebracht, zo
[de Stichting Bevordering
pUeverkeer bekendge-
Tijdens de behandeling van het abortus-wetsontwerp
door de Eerste Kamer waren de tegenstanders van de
wet In twee kampen verdeeld. Aan deze kant van de
polltie-afscheiding vrouwen die eisen dat abortus uit de
strafwetgeving wordt gehaald, achteraan pater Koop
man en de zijnen die abortus gelijk stellen aan moord.
(Van onze parlementaire redactie)
DEN HAAG Het abortus-wetsont
werp van de ministers Ginjaar (volks
gezondheid) en De Ruiter (justitie) zal
binnenkort als wet in de praktijk gaan
functioneren. Met het aanvaarden van
de nieuwe abortusregeling door de Eer
ste Kamer is voorlopig een eind geko
men aan de al elf jaar slepende politie
ke onenigheid over de abortuskwestie,
waarbij zeven abortus-wetsontwerpen
aan het Binnenhof sneuvelden.
Evenals ruim vier maanden geleden in de
Tweede Kamer was het gisteren in de Se
naat ook tot het laatste moment onzeker
of het wetsontwerp-Ginjaar/De Ruiter
zou worden aangenomen. In de loop van
de middag was al duidelijk geworden dat
de VVD-fractie zich, ondanks bezwaren
van enkelen, in haar geheel achter het
wetsontwerp zou scharen. Tot de stem
ming toe bleef het echter de vraag of er
voldoende CDA'ers zouden zijn die hun
steun aan het ontwerp zouden willen ge
ven. Als 'meer dan twee christen-demo
craten tegen zouden stemmen, zou het
wetsontwerp bij wijze van spreken de
prullenmand in kunnen. De CDA-fractie
telde drie twijfelaars: de heren Netjes, Ey-
sink en De Vries. Uiteindelijk bleek sena
tor Netjes te zijn gezwicht voor de druk
die, met name vanuit de CDA-top, op de
twijfelaars was uitgeoefend. In een stem
verklaring, die veel deed denken aan die
van het CDA-Tweede Kamerlid mevrouw
van Heel-Kasteel, die in december ook op
het laatste moment haar steun aan het
ontwerp gaf, zei Netjes onder meer: „Ik
heb vele twijfels over de effectiviteit van
deze wet in de praktijk, maar na intens
persoonlijk beraad geloof ik toch dat de
wet een ommekeer ten goede kan bren
gen ten opzichte van de huidige praktijk".
Eysink en De Vries vonden het wetsont
werp toch te ver gaan en stemden als eni
ge CDA'ers tegen.
Premier van Agt toonde zich gisteravond
zeer verheugd over de aanvaarding van
het wetsontwerp. „Dit was voor het CDA
de laatste kans om een einde te maken
aan een wantoestand, die daarin bestond
dat er aan de ene kant een verouderde
abortus-wetgeving bestond en aan de an
dere kant een volstrekte bandeloosheid.
Minister De Ruiter en zijn collega Van
Trier (wetenschapsbeleid), die de zieke
minister Ginjaar verving, benadrukten
opnieuw dat arts en vrouw beiden een ei
gen verantwoordelijkheid hebben ten op
zichte van de afbreking van zwanger
schap. Volgens hen is het daarom onmo
gelijk dat één van beiden het alleenbeslis
singsrecht heeft. De omstreden vijf dagen
bedenktijd voor een vrouw die een abor-
tus aanvraagt zijn naar de mening van De
Ruiter nodig om de afweging tussen wel
of niet aborteren zo zorgvuldig mogelijk te
laten geschieden. „Het is geenszins uitzon
derlijk, dat een vrouw die zich voor een
abortus meldt, nog twijfelt of ze het wel
echt zal laten doen", aldus De Ruiter. De
minister zei, dat hij niet gelooft dat veel
artsen de hand zullen lichten met de nieu
we abortuswet, zoals met name door de
linkse partijen was gesuggereerd.
Aleida Schotprijs
voor vertalers
DEN HAAG Dit jaar
is voor de eerste maal de
Aleida Schotprijs toege
kend. De prijs, bestemd
voor vertalers die zich
gericht hebben op de Sla
vische literatuur, is ge
gaan naar Gerard Kruis
man.
Aleida Schot was een be
kende vertaalster uit het
Russisch; zij stelde een
fonds in voor slavistenver
talers. Gerard Cruys, pseu
doniem voor Gerard
Kruisman, ontving de prijs
van f5000,- voor onder
meer zijn vertaling van
Soldaat Tsjonkin van Wla-
dimir Wojnowitsj.
Met een Groene Betaalcheque en de Groene Betaalpas.
Gegarandeerd tot f 100,- per cheque. Zonder kosten
verkrijgbaar bij alle banken en spaarbanken van Nederland.
ALBEDA: MINIMUM-TREKKERS
ONMOGELIJK OP TE SPOREN
DEN HAAG Leefeenheden van meer dan twee perso
nen die louter van een minimum-inkomen of -uitkering
moeten rondkomen zijn niet of nauwelijks op te sporen.
Als deze heksentoer al zou zijn te volbrengen, dan nog is
het vrijwel onmogelijk om voor deze beperkte groep een
apart koopkrachtbeleid te voeren. Er zit waarschijnlijk
weinig anders op dan de mensen die denken dat ze lou
ter van een minimum-inkomen moeten rondkomen, zich
melden bij een instantie, zo heeft minister Albeda van
sociale zaken gisteren per brief aan de Tweede Kamer
laten weten.
Door de mensen bij het loket te roepen, wil het kabinet eind dit
jaar, op sterke aandrang van de Kamer, de minima een eenmali
ge duurtetoeslag geven. Volgens de minister kan dit maar één
keer gebeuren, omdat het krijgen van een toeslag na het vervoe
gen bij een loket over het algemeen als vernederend voor de
„minimumlijders" wordt gevonden. Aan een koopkrachtbeleid
voor de echte minima zijn grote problemen verbonden. Om mis
bruik te voorkomen moeten men ingrijpende personele en in
strumentele voorzieningen treffen, die ook het nodige geld kos
ten, zo schrijft Albeda.
De meerderheid van deze Kamer vindt het onverteerbaar dat
extraatjes voor de minima ook terechtkomen bij bijvoorbeeld de
vrouw van de professor, naast de anderhalve ton die haar man
al thuisbrengt. Men denkt dat het overgrote deel van de mensen
met een minimum-uitkering of -inkomen daarnaast nog inkom
sten heeft via de andere leden van de leefeenheid; duurtetoesla-
gen hebben ze dus niet nodig. Het kabinet vraagt zich af wat te
doen met mensen die net iets meer krijgen dat het absolute mi
nimum. Op het moment dat de echte minima een extraatje krij
gen blijken deze „minimumplussers" de „echte" minima te wor
den.
Weinig verandering
In het huidige weerbeeld ver
andert nog maar weinig. Bepa
lend voor het weer in West-
Europa is een krachtig hoge-
drukgebied ten zuidwesten
van Ierland. Dit houdt een
noordwestelijke stroming in
stand, waarmee depressies van
IJsland naar de Noordzee en
onze omgeving worden ge
voerd. Wolkenvelden van deze
lagedrukgebieden trekken
over ons land. Uit deze bewol
king kan het morgenochtend
wat regenen. In de middag
klaart het op als het regenge-
bied wat meer naar het zuiden
is getrokken. In de lucht, die
over de Noordzee wordt aan
gevoerd stijgt de middagtem-
peratuur tot waarden rond de
13 graden.
Vooruitzichten voor vrijdag;
Wisselend bewolkt en kans op
een bui. Middagtemperatuur
ongeveer 11 graden.
Weersvooruitzichten in cijfers:
Aantal uren zon: 2 tot 9.
Min. temp.: omstreeks 3 gra
den.
Max. temp.: omstreeks 11 gra
den.
Kans op een droge periode
van minstens 12 uur: 80 pro
cent
Kans op een geheel droog et
maal: 50 procent.
Met een luid applaus werd VVD-lijsttrekker Wiegel
in Enschede verwelkomd waar hij gisteravond zijn
verkiezingstournee hervatte.
Met deze verkiezingen komt
een einde aan vier jaar loya
lisme binnen het CDA (loya
lisme: wel het kabinet steu
nen, maar niet het regeerak
koord). Het woord loyalist, f>| mm
dat de afgelopen jaren tot een pl n
begrip in de Nederlandse poli- ■■I»'
tiek uitgroeide, mag iedereen I
dus weer uit zijn persoonlijke
vocabulaire schrappen. CDA-
loyalist Jan van Houwelingen
kondigde maandag namelijk
aan dat het loyalisme defini
tief uit het CDA gebannen
dient te worden: Dit wil ech
ter niet zeggen dat een kriti-
sche houding tijdens en na de /noor
kabinetsformatie bij voorbaat u/eerti e a
al uitgesloten is, zo voegde "an8 «eens
Van Houwelingen er haastig
aan toe.
CDA-lijsttrekker Van Agt kwam gisteravond tijdens zijn
toespraak in Hilversum nog eens uitgebreid op deze kwes
tie terug. „Het moet ook niet meer. Een kabinet steunt op
fracties en niet op individuele kamerleden", vond hij. In
het vervolg zal er in de hele fractie voldoende overeen
stemming moeten zijn over het regeerakkoord.
Achteraf bezien zijn ze inderdaad loyaal geweest, zo zei
Van Agt, want het kabinet zit nog steeds. Hoe moeilijk de
bezwaarden in de CDA-fractie het op enkele punten het
ook met het kabinet hadden. Ook dient deze zaak volgens
hem eens van een andere kant te worden belicht. Men ver
geet soms dat de meerderheid van de CDA-fractie de loya
listen van begin af aan heeft aanvaard door met het kabi
net in zee te gaan. Ook al kende men de moeite die de loy
alisten met het kabinet hadden. Zo kun je het inderdaad
ook bekijken.
Ovatie voor Wiegel
„Een enquête winnen is aardig, maar verkiezingen winnen
is belangrijker. Verkiezingen winnen is aardig, maar de
kabinetsformatie winnen is het allerbelangrijkste". Met
deze in de pauze van het verkiezingsoptreden in En
schede gemaakte opmerking, ging VVD-lijsttrekker
Hans Wiegel in op de stijgende tendens, die bij recente opi
niepeilingen zijn partij ten deel is gevallen. Hij benadrukte
er echter tevens zijn nog immer geldende voorkeur voor
de vorming van een nationaal kabinet mee.
Het gebeurde dan voor een bomvolle Twentse schouwburg,
waarvan twee zalen nauwelijks voldoende waren om alle
belarigstellenden te herbergen voor het eerste openbare op
treden van Wiegel na de Avro-affaire, een affaire waar
overigens met geen woord meer over gerept werd na de
ovationale ontvangst die hem te beurt viel.
Lof had Wiegel alleen maar voor het CDA. Zelfs minister
Albeda, die op geen enkele wijze verhult de voorkeur aan
samenwerking met de PvdA te geven, kreeg een pluim
van Wiegel, omdat hij „open en oprecht voor zijn mening
uitkomt". Dit dan in tegenstelling tot de loyalisten binnen
het CDA, die Wiegel verweet de kiezers een rad voor de
ogen te draaien.
De aanpak van de sociale kosten blijft de belangrijkste
maatregel voor de VVD. „Er maken zoveel mensen ge
bruik van de sociale voorzieningen, het lijkt wel of er een
epidemie is uitgebroken", liet de VVD-lijsttrekker zich
ontvallen. Om er overigens haastig aan toe te voegen,
daarmee^niet te bedoelen dat de VVD niet een voorstander
zou zijn van goede sociale voorzieningen voor de mensen
die dat werkelijk nodig hebben.
Geheime strategie
Ieder zichzelf respecterende partij heeft het tot een ge
woonte gemaakt haar kandidaten voor de Tweede Kamer
verkiezingen van een zogeheten verkiezingshandboek te
voorzien. Het is uiteraard niet de bedoeling dat een derge
lijk handboek in de publiciteit komt, want daarin wordt de
geheime verkiezingsstrategie van de betreffende fractie uit
de doeken gedaan. In de praktijk komt van\die geheim
houding nauwelijks meer iets terecht. Zo is over het CDA-
draaiboek reeds het nodige in de pers verschenen.
Zo'n geheime nota is nog maar nauwelijks in de eigen gele
deren verspreid, of de inhoud ervan is al aan een of meer
tegenstanders bekend. Zo kan het dan ook gebeuren dat
kandidaten van de verschillende partijen eikaars „gehei
me" strategieën nu tot onderwerp van hun verkiezingstoe
spraken gaan maken.
Het D'66-Tweede Kamerlid Suzanne Bischoff wist onlangs
te vertellen dat de PvdA in een „geheim stuk" haar kandi
daten oproept vriendelijker te zijn tegen D'66. VVD-kandi-
daat Broos van Erp kon het dinsdagavond in Nieuwkoop
niet laten hierop te reageren. Het was verstandiger ge
weest als mevrouw Bischoff iets meer zou hebben verteld
over de strategie van haar eigen partij, zo meende hij. Wat
D'66 over geheime stukken van de PvdA kan vertellen,
dat kan de VVD over D'66, zo bleek uit zijn toespraak.
Broos van Erp onthulde daarop enkele tips uit de „gehei
me" D'66-verkiezingsstrategie. Daar gaan we:
Sprekers dienen ervoor te zorgen dat D'66 openlijk, rede
lijk en menselijk overkomt. Bij vragen van politiek ge
wicht moeten de D'6S-sprekers zeggen dat de vraag erg be
langrijk is, dat er echter op dat moment geen antwoord op
de vraag gegeven kan worden en dat de vragensteller nog
wel een telefoontje kan verwachten. Dat is volgens Broos
van Erp een strategie waar de politieke duidelijkheid bij
ontbreekt.
Ook de VVD heeft natuurlijk zijn eigen strategie, zij het
dat deze tot op heden nog het predikaat „geheim" mag
voeren. Een tipje van de sluier kunnen wij wel reeds op
lichten. Het VVD-verkiezingshandboek is een lijvig boek
werk, getiteld „Verkiezingscampagne '81. Antwoord op
vragen, wat en hoe". Het kan nooit lang meer duren, of
ook de VVD-strategie valt ten prooi aan de publiciteit.
