imon de vakman houdt
Moorse volkskunst levend
Lage prijzen bolbloemen vooral
gevolg van te grote produktie
SN EN mHET HUIS
Zie de zonzijde door
een „zonnebril-'81
~~Mieuwe opzet van
Agrarisch cursus-
nderwijs slaat aan
ND EN TUINBOUW/HOBBYLEIDSE COURANT
MAANDAG 27 APRIL 1981 PAGINA 9
Gelijke aanvoer
met betere prijzen
In grote lijnen een vrijwel gelijke aanvoer van bloemen en
planten, maar toch wel gunstiger gemiddelde prijzen. De
CCWS had afgelopen week een aanvoer van totaal 38.109.836
bos of stuks met een opbrengst van 15.252.123,78 tegen
een aanvoer van 37.027.122 bos of stuks en opbrengst van
12.502.771,67 in dezelfde week van het vorig jaar. Uit deze
totale cijfers blijkt de gang van zaken, al betekent dat aller
minst dat de drie miljoen gulden hoger omzet het allemaal
goed maakt! Er kan wel worden gezegd dat het goed „han-
delsweer" was, dat wil zeggen, de kooplieden het produkt re
gelmatig konden verwerken. De ontwikkelingen waren in elk
geval bevredigend te noemen. De koele weersomstandighe
den brachten ook mee dat de aanvoer niet uit de band
sprong, zoals in voorgaande week het geval was.
Vrijwel alle produkten hebben van die weersomstandigheden
kunnen profiteren. Zo waren de rozen met een redelijke aan
voer, toch goed in de prijs. Er kan ook worden vastgesteld dat
de kwaliteit van de rozen prima was. Met de freesia was het
nog raak, ook al was de prijs gemiddeld één cent boven dat
van vorig jaar. Maar bij een aanvoer van ruim tien miljoen trok
de prijs weer wat aan, ook al bleef de hoogste notering van 56
cent beneden die van 96 in dezelfde week van het vorig jaar.
Ook van dit produkt is de kwaliteit uitstekend. De gerbera's
en Irissen, die lange tijd een zwak beeld in de markt vertoon
den, konden de gemiddelde prijs van vorig jaar iets verbete
ren. Veel gevraagd waren ook de trosanjers, waarvan er ruim
twee miljoen waren, iets méér dan vorig jaar. Ook hier was de
gemiddelde prijs hoger, maar de topprijs toch wat lager. In het
geheel zat er dus wel enig verschil in. Overigens kan worden
geconstateerd dat het verpakken van freesia in hoezen tot te
vredenheid aanleiding geeft bij de handel. De kans op bescha
digen van de bloem is aanzienlijk verminderd. Het is te ver
wachten dat de aanvoer deze week nog wel beperkt zal blij
ven, niet alleen vanwege de koelere weersomstandigheden,
maar ook omdat tegen de Pasen een hele „opruiming" in de
kassen is gehouden en het nu rustiger aan zal gaan. Van de
gemiddelde prijzen met tussen haakjes die van vorig jaar ver
melden we: Amerikaanse anjers 32 (28), trosanjers 34 (29),
anthurium 2.20 (1.70), snijgroen 24 (16), troschrysanten jaar-
rond 61 (43), idem geplozen 75 (65), freesia 22 (19), gerbera
25 (23), gladiolen 45 (39), irissen 18 (18), lelietakken 42 (38),
cymbidium 55 (55), idem klein 11 (28), grote rozen 53 (35),
klein 36 (27), sonia 49 (32), belinda 30 (26), red garnette 29
(20). tulpen 13 (8).
Wat de importbloemen betreft, de aanvoer was iets minder
dan vorig jaar, totaal 235.157 bos of stuks met opbrengst van
154.995,42 tegen vorig jaar 194.518 bos of stuks en op
brengst 127.722,25.
Uit Israël kwamen nu wat minder statice dan vorig jaar en was
de gemiddelde prijs 75 cent. De kleine rozen brachten gemid
deld 31 cent op tegen vorig jaar. De aanvoer van potplanten
was afgelopen week groot, ook al was die kleiner dan in de
zelfde week vorig jaar, met een totaal van 893.270 stuks nu en
opbrengst van 1.772.044,88 tegen vorig jaar 1.043.131 en
opbrengst 2.021.083,93.
Als geheel dus een behoorlijk aanbod afgelopen week, waarin
de CCWS heel wat vakantiegasten ontving! Intussen wordt nu
een flink gebruik gemaakt van het nieuwe parkeerdak, waar
voor het trappenhuis in aanbouw is. De in de neerzethal aan
gevoerde produkten worden nu middels een elektronisch be
stuurde trekker direkt op de nieuw aangelegde Si-baan gere
den, hetgeen het verwerken van de produkten ten goede
komt.
het verlaten Hemsedal in
orwegen, kilometers ver van
drukke wereld, ligt
Innryk, de woonplaats van
Imon", tachtig jaar oud en
llicht de beste kenner van
Noorse sagen en legenden,
hon lijkt de belichaming van
ii grote, goedige trol. Hij
iat In de deuropening van
woning, het voormalige
idhuis, later een school, en
btijds in hoogst vervallen
lat gekocht voor vijfhon-
(d Noorse kronen. Simon
Bft de bouwval met eigen
(iden omgetoverd tot een ju-
el. Simon vindt dat hij een
dracht heeft in het leven: de
de Noorse symbolen voor
Sterven te behoeden. Hij
ét dit door de binnenkant
[i schapenvellen volgens oud
bcédé met die symbolische
brstellingen te bestempelen
ze vervolgens te verwerken
jassen (3500 Kr.) en andere
bruiksvoorwerpen. In zijn
heeft hij grote „antieke"
(lapevellen die vroeger door
eren werden gebruikt. Hij is
zo aan gehecht dat hij ze
or geen goud zou willen ver
pen. Ze vertegenwoordigen
n stuk historie.
'de knusse hulskamer met
line ramen staat een lange
De oude Simon
ruwe blankeiken tafel gedekt soort, waarboven een schltte-
met schalen kunstig opge- rende lap van aaneengenaaide
maakte hapjes, op z'n Noors schapevellen met een eeuwen-
gestapeld met ondefinieerbare oude bestempeling. Het stuk is
vissoorten. Achter de tafel een driehonderd jaar, vertelt Si-
brede bank van dezelfde hout- mon. Die „deken", want dat is
het, heeft wat meegemaakt. In
vroeger jaren sliep de hele
boerenfamilie eronder: vader,
moeder en de kinderen. Er
kwamen ook nog wel eens
gasten bij. Het was de enige
manier om het 's nachts warm
te hebben
t stempelen, een simpel maar zwaar en secuur werkje
Volkswijs
heden
Ook In het oude Noorwegen
werkte men al met de stem-
pelsymbolen. Ze zouden geva
ren weren. De afdrukken gre
pen terug op een volkskunst
van eeuwen voordien. Ze heb
ben betrekking op oude volks
wijsheden. Een paard bijvoor
beeld was een geliefd sym
bool. Het stelde het Goddelijk
Verstand voor. „Als je geen
meester bent over het paard
ben je geen meester over je
zelf", zei men in het Noorwe
gen van 700 na Chr. Ook de
vogel komt vaak voor in sagen
en vertellingen. De ooievaar
stelde zowel de mens als de
verhouding tussen mens en
dier voor, vandaar dat op oude
prenten de „vogelsmens" nog
wel wordt „gesignaleerd". Ook
de beer speelt in de legende
een grote rol en wordt dan ook
vaak afgebeeld.
Wilde men Iemand kwaad be
rokkenen dan werd soms stie
kem een vel van een zwart
schaap tussen de andere vel
len genaaid. Dat zou ongeluk
brengen. Simon kan wel uren
door vertellen. Hij kent wel
haast alle poëzie van zijn land,
alle vertelsels die de oude
vrouwen bij de houtvuren aan
kinderen verhaalden, alle le
genden en sagen, alle symbo
liek en alle bijgeloof. „Als
vroeger een vrouw een kind ter
wereld bracht, mocht er in het
hele huls geen knoop te vinden
zijn. Want dan ging er iets mis.
De vrouwen zijn in Noorwegen
altijd erg nijver geweest. Ook
nu worden de vellen voor mijn
mantels en gebruiksvoorwer
pen door boerenvrouwen ge
sneden, ze willen hier altijd iets
met de handen doen. Jullie
vinden een mens waardevol als
hij met zijn hoofd werkt. Wij
hechten veel meer waarde aan
handenarbeid. Maar het gaat
om de hele mens: hoofd, hart
en hand. Het heeft alles te ma
ken met het hogere en dat wil
len wij graag uitgebeeld zien.
Die eenheid mankeert tegen
woordig aan het leven."
Simpel, maar
zwaar werk
In de werkruimte van zijn huis
worden de vellen op de „leer-
kant" gestempeld door Simons
zoon. „Als je verkeerd drukt is
het hele vel naar de maan". De
jongeman doet het dan ook
met de grootste zorg. Het lijkt
simpel, maar het is 't zwaarste
werk. Zo wordt er diep In het
Scandinavische land moeite
gedaan de oude symbolische
waarden hoog te houden.
Maar daarvan alleen kun je
niet leven. Veel verdienen doet
Slmon echter niet met zijn
kunst. De vellen zijn duur in
aankoop en dan moeten ze
nog eindeloos bestempeld
worden. Hij krijgt 350 Kronen
subsidie van de staat per jaar
voor onderhoud van de oude
woning. Om zijn zaken
draaiende te houden Is het
aanpakken geblazen. Maar Sl
mon is gelukkig In de een
zaamheid. Hij is gelukkig met
met zijn huis en met zijn anti
quiteiten, met zijn gestempelde
huiden en met het werk dat hij
nog steeds mag doen.
TINY FRANCIS
FOTO'S COR VAN WEELE
V |b cursusaktiviteiten in het Zuidhollands Glasdistrikt zijn on-
jr leiding van het koördinatie cursuskomité uitgegroeid tot
in belangrijk opleidingsaspekt voor de glastuinbouw waar ie-
ir jaar weer opvallend veel belangstelling voor bestaat. Deze
jonomische, teelttechnische en algemene cursussen bieden
jonge en toekomstige ondernemers in deze dynamische
^drijfstak een welkome, maar ook noodzakelijke aanvulling
b hun genoten dagonderwijs.
ize jonge tuinders zijn zich daar ten volle van bewust en vol-
in dan ook met veel enthousiasme gedurende ruim een half-
EssEs»ar wekelijks deze curssussen. De resultaten daarvan blijven
in ook niet uit. Dat werd onlangs onderstreept, toen maar
:wamqfst 112 cursisten uit handen van de direkteur van de Rijks
dscontjddelbare Tuinbouwschool te De Lier, ir. C. A. M. Groenewe-
e beslijn, een getuigschrift ontvingen. De heer Groenewegen, die
deze funktie tevens mede verantwoordelijk is voor het
koralen en zeilen van het agrarisch cursusonderwijs schetste in
rij nat) toespraak de onstuimige ontwikkelingen die zich in de
Dmen batschappij voordoen.
oed ib tuinbouw is daarin zeker niet onberoerd gebleven. De
0.000 jergie in de glastuinbouw heeft de laatste 20 jaar drastische
'ing sijzigingen ondergaan. De omschakeling van groenten naar
illegaoemen en de vele teelttechnische veranderingen hebben de
uitenl nbouw steeds een ander aanzien gegeven. Ook de onder-
actiegjmer zelf is veranderd. Vroeger hield de ondernemer zich
Debrnamelijk teelttechnisch bezig, later kwam het ekonomi-
zich he aspekt steeds meer naar voren. Momenteel is het sociale
er al pekt groeiende. „Wie van ons kan alle op ons afkomende
jranderingen nog de baas?", zo vroeg de heer Groenewegen
Denjh af. „Ik denk dat wij met elkaar een zo stevig mogelijke
list moeten maken. Ik denk tevens, dat het onderwijs in dit
|der van eminent belang is".
ïdüiï1 onderwijs zal er volgens de direkteur van de R.M.T.S. in
i«H toekomst anders moeten uitzien. Het zal meer een perma-
^Hnte educatie moeten zijn. Immers, in het jaar 2020 hopen
jze cursisten nog steeds ondernemer te zijn. Tenslotte prees
I de toekomstige ondernemers in hun geloof in de toekomst
jn de glastuinbouw.
k erlengd
voorzitter van het cursuscomité, de heer A. J. Kouwenho-
toonde zich voorafgaand aan de uitreiking van de getuig-
HHtyrlften tegenover de cursisten en hun ouders verheugd over
|pfj| nieuwe opzet van het cursusonderwijs in het Cursus Cen-
W* im voor de glastuinbouw, dat thans verbonden is aan de
fff ks Middelbare Tuinbouwschool te De Lier.
eerste jaar waarin deze nieuwe opzet draait, met een ei-
jn cursuscoördinator in de persoon van de heer J. G. Kem-
pre mag zonder meer als geslaagd worden beschouwd. Voor
we it eerst kan men zelfs met twee cursussen Ekonomlsche
irming Toekomstige Ondernemers draaien. Dit blijkt nodig
n aan de niet aflatende stroom van belangstellenden te kun-
1 voldoen. Dat hieraan kan worden voldaan is voor een
ot deel te danken aan de intensieve medewerking van het
Insulentschap voor de Tuinbouw. Onderzoek, voorlichting
onderwijs trachten zich gedrieën optimaal te vinden in dit
irsuscentrum.
|zijn dankwoord besteedde voorzitter Kouwenhoven bljzon-
'0 aandacht aan de scheidende cursusbegeleider de heer A.
Bsnigt, die als proeftuinchef te Vleuten een nieuwe toekomst
lemoet gaat. Voor zijn grote inzet kreeg hij een afscheids-
1o overhandigd.
Jeuwe dimensie
Cursus Centrum voor de Glastuinbouw heeft wederom
2 cursisten met succes afgeleverd aan het tuinbouwbedrijfs-
jen. Jonge ondernemers die de positie van de glastuinbouw
de toekomst moeten hoog houden en die een nieuwe di-
fensie moeten geven aan de glastuinder in het jaar 2000. In-
pdels maakt het Cursus Centrum zich weer op om ook voor
seizoen 1981/1982 een nieuwe stroom van cursisten bij te
nolen en zodoende de toekomst voor de glastuinbouw veilig
stellen.
De bolbloemenkwekers wor
den geconfronteerd met een
welhaast desastreuze prljsval.
Maar is die uitsluitend te wij
ten aan de neergaande con
junctuur? Bepaald nletl De da
lende bollenprijzen in het af
gelopen najaar en de goede
resultaten in het voorgaande
broeiseizoen zijn aanleiding
geweest tot een veel te grote
uitbreiding van de produktie.
De aanvoer van bolbloemen Is
op de vijf grote veilingen tot
13 maart j.l. met niet minder
dan 17% toegenomen. In de
tweede week van april steeg
het aanbod zelfs met 63%, al
werd die groei mede veroor
zaakt door het warme weer.
Op welk inzicht Is een dergelij
ke uitbreiding van de bolbloe-
menproduktie gebaseerd ge
weest? Vermoedelijk hebben
de broeiers de losse teugel
gehanteerd en lijkt het niet
overdreven te stellen dat de
broeiers zelf voor een belang
rijke mate mede-verantwoor
delijk zijn voor deze slechte
gang van zaken. Ook de te
ruglopende vraag naar wat
men noemt de „kleurtjes" In
de tulpen is te voorzien ge
weest. Tot deze krasse uit
spraak kwam de voorzitter
van de Kon. Alg. Ver. voor
Bloembollencultuur, de heer J.
P. M. de Jonge, toen hij heden
(maandag)morgen de verga
dering van de Koninklijke in
het Hillegomse Treslong open
de.
Aanvoeren en prijzen
De prijzen houden duidelijk
verband met de aanvoeren.
Dat blijkt telkens weer uit de
cijfers. In het seizoen
1979/1980 werd 8,2% minder
bolbloemen aangevoerd dan
In het voorgaande jaar en dat
had tot gevolg dat de prijs
steeg met 27%. Dit jaar werd
tot 13 maart j.l. 17% meer bol
bloemen aangevoerd en daal
de de prijs met 10%. In de vijf
tiende week van dit Jaar werd
63% tulpenbloemen meer aan
geboden en daalde de prijs
met 38%. De vraag lijkt gewet
tigd, aldus de heer De Jonge,
of de prijs dit jaar wel gedaald
zou zijn als het aanbod op
hetzelfde niveau was gebleven
ais In het voorafgaande jaar.
De dalende conjunctuur zou
hooguit tot een geringe prijs
daling hebben geleid. Daarom
kan worden gesteld dat er
voor het volgend seizoen voor
de broelerlj zeker kansen lig
gen, mits men het aanbod te
rugbrengt tot iets onder het
peil van het seizoen
1979/1980.
Hoofd koel houder
De broeiers zullen het hoofd
nu koel moeten houden, zij
moeten er voor oppassen niet
in de valkuil te gaan trappen
door tot een sterke inkrimping
van de bol bloementeelt over
te gaan. Dan Immers zou het
risico ontstaan dat de prijzen
tot een te hoog niveau worden
opgekrikt. Dat zou weer resul
teren in een sterke groei In
het daarop volgende seizoen
met de onvermijdelijke terug
val in de prijzen. Dat is het
paard achter de wagen span
nen. Men moet telen wat afge
zet kan worden. Doet de
broeierij dat niet, dan zet men
zelf de overlevingskansen op
de tochtl
Zware aanslag
Voor het overige was de heer
De Jonge er van overtuigd dat
meer factoren een rol spelen.
En wel de sterk stijgende
energieprijzen en de proble
matiek rond de gewasbe
schermingsmiddelen. Ook die
doen een zware aanslag op de
rentabiliteit van de onderne
mingen. De energieprijzen
worden vastgesteld zonder
dat daar de telers een belang
rijke invloed op kunnen uitoe
fenen. Het beleid met betrek
king tot de gewasbescher
mingsmiddelen wordt ook
door de overheid gevoerd en
dat kan enorme consequen
ties voor het bedrijfsleven
hebben. De overheid dient
daarom te zorgen voor onder
steunende maatregelen voor
onze In zich nog gezonde en
levensvabare bedrijfstak, die
zo belangrijk bijdraagt aan
onze betalingsbalans. Men
zou er goed aan doen de ne
gatieve invloed van dat over
heidsbeleid te matigen. Dat
kon wel eens meer effect sor
teren dan miljoenen te blijven
pompen in ondernemingen
waarvan de overlevingskansen
geenszins vaststaan, aldus de
heer De Jonge.
Emoties
De overheid moet het hoofd
ook koel houden en zich niet
laten beïnvloeden door hoog
opgezweepte emoties. Natuur
lijk zijn aan het gebruik van
methylbromide en trlchloorfe-
nol problemen verbonden als
er sprake Is van een onjuiste
toepassing. Maar dat gaat óók
op voor tal van ander terrei
nen. Vandaag zullen weer zes
mensen omkomen in het ver
keer en enkele tientallen
zwaar gewond raken. Dat is
heel erg, maar de overheid
heeft nog nooit besloten om
het gemotoriseerd verkeer
sterk aan banden te leggen.
Het steeds duurder wordende
aardgas veroorzaakt vrij re
gelmatig ontploffingen in flat
gebouwen e.d. Maar de over
heid heeft er nog nooit over
gedacht om het gebruik van
aardgas te verbieden of aan
ontheffingen te onderwerpen.
Werknemers in de hoogbouw,
de petrochemische industrie
en bij hoogovens lopen ook
grote risico's, maar ook hier
komen geen verboden. Waar
om uitgerekend wel in de tuin
bouw een verbod ofwel een
onmogelijk ontheffingsbeleid
dat gelijk staat aan een ver
bod? Dat dreigt de bedrijfstak
te wurgen, aldus de heer De
Jonge.
Geen doemdenken
Aan problemen zal het in dit
jaar zeker niet ontbreken, het
ziet er allemaal niet zo roos
kleurig uit, maar wij zullen
voor alles moeten waken voor
het zgn, doemdenken. De za
ken moeten niet erger voorge
steld worden dan ze In werke
lijkheid zijn. Er zijn nog vol
doende mogelijkheden voor
handen om de toekomst van
de bloembollenteelt met enig
vertrouwen tegemoet te zien.
We staan er vandaag onver
gelijkbaar beter voor dan In
1933 of 1945. Als de geest
van 1945 - toen men bereid
was gezamenlijk de schouders
er onder te zetten - weer vaar
dig wordt over het bollenvak,
dan Is er nog veel te bereiken.
Kwaliteitsprodukten leveren
moet het sterkste wapen wor
den. Per 1 augustus a.s. zal
het Kwaliteitsbesluit bloem
bollen van kracht worden. Dat
betekent dat vijf iris-cultivars,
die samen 40% van het areaal
uitmaken, de spits gaan afbij
ten van het nieuwe certifice
ringssysteem. Er wordt aan
gewerkt om in 1982/1983 de
tulpen Apeldoorn en Golden
Apeldoorn, samen goed voor
22% van het tulpenareaal, on
der het certificeringssysteem
te brengen alsmede enkele le-
liecultivars. Gezien de nood
zaak tot kwaliteitsverbetering
is het te hopen dat de resulta
ten van de staat zodanig zul
len zijn, dat de geplande tien
jaren om het systeem voor
alle bol- en knolgewassen in
te voeren niét nodig zullen
zijn. Als het goed is zal het
vak zelf op versnelling van het
proces moeten aandringen, zo
meende de heer De Jonge.
1 mei gaat de dure,
maar modieuze,
trendgevoelige, bril
op, zodat iedereen die
Karei tegenkomt
denkt: „Tof montuur-
tje heeft die Karei dit
jaar weer, wat zou dat
brilletje gekost heb
ben".
„We hebben ze nor
maal gesproken in de
prijsklasse van tussen
de 100 en 150 gul
den", vertelt de heer
Visser van het exclu
sieve Amsterdamse
„Brillenbedrijf" „Sil
houette Modebrillen
.Nederland BV".
„Maar duurder zijn ze
er ook nog, het hangt
er maar van af wat ie
mand wil".
Volgens de heer Vis
ser zijn met name ar
tiesten, mode-ontwer
pers, journalisten en
welvarende zaken
mensen dragers van
zonnebrillen van het
dure soort. „Dergelij
ke mensen hebben er
geld voor over om elk
Jaar een nieuwe trend
te volgen".
Want de zonnebril is -
net als de schoen, de
broek, de jurk en zelfs
de onderbroek, elk
jaar weer iets anders.
Dit jaar is de mode
kleur voor zonnebril
len zwart-wit (vorig
jaar veel meer rood
bruin). Was het mon-
tuurtje vorig jaar nog
extra klein (toen was
de mens wat nostalgi-
scher, dus meer op de
ouderwetse brillen-
toer), dit jaar moet-ie
groot zijn. „Het alou
de vlindermontuur
komt weer in", vertelt
de heer Visser en
thousiast.
Kijk aan en de mini
rok ook weer, hoor
den we,. Het wordt
weer net als vijftien
jaar geleden: lekker
makkelijk voor u.
Want alles van toen
hangt natuurlijk nog
in de kast en de vlin-
derbrii hoeft alleen
maar een paar nieuwe
glazen: extra donkere
glazen dit jaar om alle
misère die we vijftien
jaar geleden nog niet
hadden, niet te zien.
Weer of geen weer,
het leven gaat verder.
Zon, of geen zon er
worden zonnebrillen
verkocht in Neder
land. En niet te weinig
ook. Er bestaan geen
cijfers over, maar de
Nederlander is een
frequente zonnebril
len-koper. Waar
schijnlijk Is hij hem elk
jaar kwijtgeraakt, als
ons magere zonnetje
eindelijk doorbreekt.
Of het ding is intussen
verroest, omdat hij
een herfst, een winter
en een voorjaar (en
een halve zomer) lang
bulten op een verge
ten tuinstoel heeft ge
legen.
Dan praten we over
een goedkope zonne
bril natuurlijk. Want je
hebt ze in alle prijzen,
soorten en maten,
voor alle rangen en
standen. Jan Modaal
koopt elk jaar een bril
waar „Karei Klasse"
zijn nuffige neus voor
optrekt. Die wil een
bril van stand en
daarmee uit. Doet er
niet toe, of de zon
schijnt, of niet. Vanaf
