)agen van minister
ijken geteld
Charles legt adviezen terzijde en speelt polo
Elyriers
ombarderen
ristelijke
elling
en
Akkoord in Polen over
nieuwe arbeidswet
Chirac en Marchais
beslissen over
strijd in tweede ronde
Reagan wacht met
wapenverkoop aan
Saoedi-Arabië
Commissie mensenrechten
onverrichter zake uit
Belfast vertrokken
nieuw staking van
itse verkeersleiders
ITENLAND
LEIDSE COURANT
MAANDAG 27 APRIL 1981 PAGINA 7
IWINDSMAN LIJDT NEDERLAAG OP NEDERLAAG
an
Eijde bij
In onze correspondent
g jaar Dick Toet)
eedï nietfflNGTON Hoelang
i de Amerikaanse mi-
■ng van buitenlandse za-
fSSm Alexander Haig het
rWviol? Deze vraag, al eni-
een gewild onder-
h\%l[aan politieke borrel ta-
IU|)n Washington, wordt
en meer een onderwerp
J^—jpenbare discussie. Het
zijn zin genomen be-
het graanembargo te-
e Sovjet-Unie op te hef-
vas de afgelopen week
reelste pijnlijke neder-
voor de man, die aan-
ilijk de vormgeving
Ie nieuwe Amerikaanse
nlandse politiek ferm
"Amerfiden leek te hebben. In
leculaties wordt al de
genoemd van een mo
le opvolger, Donald
jfield, die onder Nixon
Iter van defensie was.
>rdt ook rekening mee
iden, dat minister
berger van defensie
chuift naar BZ en
(field diens post over-
en b
eerste weken van de
!e regering leek Haig het
(lands beleid stevig in
in te hebben. Zelfs bij de
conservatieven in Rea-
rtd. U vbmgeving, die aanvanke-
gen de Kissinger-leerling
^gekant, sloeg zijn ferme
pn. Volgens een Republi-
senaatsmedewerker
|de minister echter nooit
Olie vertrouwen van de
itappenlent gekregen, omdat hij
doe hi zoals veel andere be
lt en Bulieden, uit Reagans
i veel pdenkring afkomstig is.
Ing: krl^p dit moment bijvoor-
heeft de conservatieve
ïr Jesse Helms de benoe-
kunnen tegenhouden
atfl«a|rie belangrijke ondermi-
s, die voor Latijns-Ame-
Mc Dof
rika, Afrika en Oost-Azië.
Het eerste grote conflict dien
de zich aan toen Haig werd ge
passeerd als leider van een cri
sisteam, dat moet optreden bij
grote binnen- of buitenlandse
calamiteiten. Hoewel de be
noeming van vice-president
Bush in die hoedanigheid for
meel voor de hand lag, maakte
Haig er openlijk een enorm
kabaal over, wat zijn populari
teit niet ten goede kwam. En
de lucht is inmiddels allesbe
halve opgeklaard. Haig maakt
er geen geheim van de ophef
fing van het graanembargo op
dit moment onjuist te vinden.
CONGRES MAG MEEPRATEN
WASHINGTON President Reagan van de Verenigde Sta
ten heeft de officiële bekrachtiging van de leveranties van
vliegende radarstations en gevechtsvliegtuigen aan Saoedi-
Arabië uitgesteld, zodat ook het Congres zich over de zaak
kan buigen. De president besloot hiertoe nadat senator Ba
ker, de leider van de Republikeinse meerderheidsfractie in
de Senaat, het Witte Huis te verstaan had gegeven dat in
Huis en Senaat grote bezwaren tegen de militaire leverantie
bestaan.
Volgens Baker zal de levering van de vliegtuigen waarschijnlijk
pas tegen het najaar door het Congres worden besproken. Voor
de parlementsverkiezingen in Israël op 30 juni valt helemaal
niet op een debat in het Congres te rekenen. In Washington
wordt overigens betwijfeld of president Reagan op zijn eerder
aan de Saoedi's gedane toezegging de wapens te leveren zal te
rugkomen. Daarbij komt dat het officiële Israëlische protest te
gen de wapenleverantie aan het „vijandige" Saoedi-Arabië enig
zins van toon is veranderd. In Jeruzalem werd bekend, dat Is
raël het niet op een volledige confrontatie met de Amerikaanse
regering wil laten aankomen.
Naast de Verenigde Staten overweegt ook West-Duitsland de le
verantie van wapens (tanks en andere voertuigen) aan Saoedi-
Arabië, dat de voornaamste olieleverancier van de Bondsrepu
bliek is. Bij onze oosterburen en van de kant van Israël is tegen
de eventuele verkoop van de ongeveer 300 militaire voertuigen
fel geprotesteerd. In dit licht is de vanmorgen begonnen reis
van Bondskanselier Schmidt naar Saoedi-Arabië van groot be
lang, al ontkende de Westduitse regeringsleider dat bij zijn ge
sprekken de wapenverkoop centraal zal staan. Vooral zal wor
den gesproken over de economische banden tussen de Bondsre
publiek en Saoedi-Arabië.
President Reagan koos echter
voor het advies van zijn land
bouwminister en vrijwel alle
andere adviseurs en loste zijn
verkiezingsbelofte in. Het le
verde hem de lof op van boe
ren en Republikeinen en de
hoon van democraten en de
groeiende groep critici van
Reagans tot op dit moment
zwalkende buitenlandse poli
tiek. Ook in de kwestie van de
levering van geavanceerde
spionagevliegtuigen (AWACS)
aan Saoedie-Arabië staat Haig
binnen de regering vrijwel al
leen. Haigs voorzichtige aan
pak is voorlopig door Reagan
opzij geschoven (zie ook elders
op deze pagina).
Haigs weinig succesvolle reis
naar het Midden Oosten en
het feit dat oud-president
Nixon hem voortdurend lof
blijft toezwaaien, zijn ook al
niet bevorderlijk voor zijn po
sitie. Sommige conservatieven
in het congres rekenen er op,
dat Haig nog voor de zomer
verdwenen is. Maar ook onder
Europese diplomaten, die in
Haig de enige hoge regerings
vertegenwoordiger zien met
enige kennis van Europese za
ken, wordt de positie van Haig
ernstig verzwakt genoemd.
„Het zou mij geenszins verba
zen als Haig het eind van het
jaar niet haalt", aldus een Eu
ropees diplomaat.
In de Amerikaanse media
wordt Haig na een aanvanke
lijk zeer positieve bejegening
steeds nadrukkelijker aange
wezen als de eerst verant
woordelijke voor het het feit,
dat de nieuwe regering nog
steeds geen duidelijke buiten
landse politiek heeft weten te
formuleren. „We weten in
middels aardig waar Amerika
allemaal tegen is, maar waar
we vóór zijn, is nog steeds een
groot raadsel", is een vrij alge
meen gehoorde klacht in Was
hington.
Een overzicht van de massale betoging in Belfast. Meer dan 10.000 mensen betuigden hun steun
aan de gevangenen in het H-blok van de Maze-gevangenis, waar met name Bobby Sands in hon
gerstaking is.
GEEN GESPREK MET STERVENDE SANDS
(Van onze correspondent
Roger Simons)
LONDEN De Noordierse
hongerstaker Bobby Sands
(27) is zaterdagavond bijna
gestorven. Dat zegt zijn fa
milie, die van de gevangeni
sautoriteiten in Belfast op
dracht gekregen heeft, thuis
bij de telefoon te blijven. Al
gemeen wordt aangenomen,
dat Lagerhuislid Sands de
woensdag niet meer zal ha
len. De kans op een tussen
komst van de .Europese
Commissie voor de Mensen
rechten is nu verkeken. De
tweeledige delegatie van de
commissie, die zaterdag acht
vruchteloze uren doorge
bracht heeft in de Maze-ge
vangenis van Belfast, is via
Londen weer vertrokken.
Tijdens een bezoek aan de
Maze hebben de commissiele
den onderzocht, of Bobby
Sands zich door een mede-ge
vangene zou hebben laten be
praten, om een einde te maken
aan de hongerstaking, die hij
op 1 maart begonnen is. De de
legatie wilde tijd winnen voor
een algemeen onderzoek naar
de klachten van Sands' zuster
Marcella over de levensvoor
waarden in de Maze-gevange
nis.
Bobby Sands blijft weigeren
om zijn actie stop te zetten. Bij
monde van zijn advocaat liet
de hongerstaker zeggen, dat
hij het beroep van zijn zuster
op de Europese Commissie
voor de Mensenrechten niet
steunde, maar dat hij wel be
reid was met de delegatie te
praten, als het onderhoud bij
gewoond mocht worden door
Gerry Adams, vice-voorzitter
van de Voorlopige Sinn Fein
(de politieke vleugel van de
voorlopige IRA), Danny Mor
rison, hoofdredacteur van een
propagandablad van de IRA,
en Brindan McFarland, een
medegevangene van Sands,
die hem na zijn dood zal op
volgen als leider van de ruim
400 veroordeelde IRA-leden in
de Maze.
In Belfast hebben duizenden
republikeins gezinde katho
lieke Noordieren gisteren ge
demonstreerd voor hongersta
ker Sands. Een soortgelijke be
toging, op kleinere schaal, had
plaats in Noord-Londen. Daar
werden 37 betogers gearres
teerd.
Tsm onze correspondent
jnrlair' Roger Simons)
™WDEN - „Niet doen.
>mde nar]es» zegt de Britse
r~-J?iagin. Ze maakt zich
woon°Ver het
Die Jez trouwlustige zoon
i heeft €erekend op 26 juli als
ten? yfivoerder van het En-
Wlm B-team polo gaat
meurla#'cn in Spanje.
snhelml
u krij^f belooft een spannen -
lure then bovendien gevaar-
318. re wedstrijd te worden,
KEVERT
i 29.
ONGELUK KAN HUWELIJKSFEEST VERSTOREN
want de Spanjaarden zijn zadel te blijven. ters. Afgelopen 'maand van Windsor. Vervolgens litteken is nog duidelijk pony Monika uitgleed na
geduchte tegenstanders. Zaterdag maakte hij tij- viel de prins tweemaal kreeg de prins een flinke zichtbaar. een botsing met een
En zoals bekend, vindt de dens een polowedstrijd in van zijn paard in Engelse trap in het gelaat. Er wa- zwaarder paard. Als de
Britse kroonprins het de het Australische Sidney wedrennen. Vorig jaar in ren zes hechtingen nodig Afgelopen juni maakte kroonprins op 26 juli een
laatste tijd bepaald moei- onzacht kennis met de mei gooide zijn pony hem om de wonden op zijn prins Charles een specta- ernstig ongeluk over-
lijk om als ruiter in het aarde van onze tegenvoe- op de grond in het park wang dicht te maken. Het culaire buiteling, toen zijn komt, zou zijn huwelijk,
waarvoor hij zelf de da
tum van 29 juli uitgeko
zen heeft, in het water
kunnen vallen.
Lady Diana, zijn toekom
stige bruid, is naar ver
luidt helemaal in de war
omdat Charles de Spaanse
wedstrijd niet wil missen.
Al haar bezorgde opmer
kingen weert hij lachend
af. Ook koningin Eliza
beth en prins Philip zijn
er nog niet in gesl
hem te beïnvloeden.
Turken in
Berlijn onderling
op de vuist
WEST-BERLIJN In West-
Berlijn is het gisteren tot
botsingen gekomen tussen
groepen linkse en rechtse
Turken. Een aantal politiea
genten werd gewond door
rondvliegende stenen.
De botsingen ontstonden bij
het begin van een demonstra
tie door 20.000 rechtse Turken
ten gunste van het militaire
bewind in Turkije. Linkse
Turkse organisaties hadden
een tegendemonstratie georga
niseerd. De politie, die in gro
ten getale aanwezig was om
grote botsingen te voorkomen,
verrichtte vier arrestaties. In
West-Berlijn bestaan al lange
tijd wrijvingen tussen de
100.000 daar wonende Turken.
Speelzaal in
Boedapest
verboden voor
Hongaren
BOEDAPEST In de Hon
gaarse hoofdstad Boedapest
is de eerste permanente
speelzaal van Oost-Europa
geopend, alleen toegankelijk
voor buitenlanders en verbo
den voor de Hongaren.
„Dit is geen zaak van moraal,
maar van het verdienen van
harde valuta", verklaarde
Irene Pavel, de directrice van
de Hongaarse hotelgroep, die
het casino in samenwerking
met Oostenrijkse deskundigen
heeft ingericht.
De speelzaal in Boedapest is
een joint-venture van de Hon
gaarse staat en de Oostenrijkse
casino organisatie. Hongarije
draagt 51 en Oostenrijk 49 pro
cent van het beleggingskapi
taal van drie miljoen gulden
aan.
Japan
vermindert
auto-export
naar V.S.
TOKIO De Japanse autofa
brikanten hebben zaterdag in
gestemd met een regerings
compromis om de uitvoer naar
de Verenigde Staten dit jaar
met zeven procent te vermin
deren. Volgens het plan van
de regering zou de uitvoer in
1981 beperkt moeten blijven
tot 1,7 miljoen voertuigen,
maar de fabrikanten hadden
de uitvoer willen handhaven
op het niveau van in totaal
1,81 miljoen personen- en an
dere voertuigen, dat in 1980
was bereikt.
De fabrikanten stemden in on
der druk van het feit, dat de
kans op protectionistische
maatregelen van het Ameri
kaanse Congres bij uitblijven
van een vermindering groter
aan het worden is.
i 29.
1-767ij J
tOET Libanon is het
Apen weekeinde in ver-
jde mate het strijdto-
"geweest tussen christe-
in Syriërs enerzijds en
(jn Palestijnen en Israë-
anderzijds. Bij Israëli-
aanvallen op Palestijn-
hellingen in het zuiden
3Libanon werd door de
jliërs een Syrisch ge-
jsvliegtuig neergehaald,
je Israëlische acties vie-
lentallen doden.
aëlische acties werden
ital opgevoerd, nadat de
voor de eerste keer
ligen hadden ingezet te-
Ie christelijke Falangis-
'•yrische jagers voerden
irdementen uit op chris-
stellingen op en rond de
lannino in het midden
libanon, ten zuidoosten
Ie hoofdstad Beiroet. De
proberen dit strate
gisch belangrijke gebied in
handen te krijgen omdat het
hen in staat stelt het gehele
gebied in het midden van Li
banon en met name de ma
noeuvres van de christelijke
milities onder controle te krij
gen.
Waarnemers menen dat een
Israëlisch-Syrische confronta
tie steeds waarschijnlijker aan
het worden is. De Libanense
premier Wazzan zei dat noch
een internationalisering van
de strijd, noch een Israëlisch-
Syrische botsing in Libanon
kunnen worden uitgesloten zo
lang een nationaal akkoord
tussen de Libanezen nog
steeds niet wordt geaccepteerd.
De Libanezen onderhandelden
gisteren in de Syrische hoofd
stad Damascus voor de zoveel
ste maal in een poging een
einde te maken aan de strijd
tussen Syriërs en christelijke
Libanezen.
(Van onze correspondent
Roger Simons)
EN Het luchtverkeer boven Groot-Brittannië heeft
,ag sterke hinder ondervonden van een staking van
500 verkeersleiders, waardoor zestien luchthavens ge-
>f gedeeltelijk werden platgelegd.
tn wordt een soortgelijke actie gehouden in Glasgow,
vick en Edinburgh. Daarna komen weer andere centra
Ie beurt. De betrokken bonden hebben een actieplan van
'eken gesmeed. Deze nieuwe stakingen zijn een onderdeel
Ie prikacties van een half miljoen Britse ambtenaren, die
izono zeven weken vruchteloos een opslag van 15 procent eisen
n de regering Thatcher maar 7 procent extra krijgen. De
naren zijn vastbesloten premier Thatcher te dwingen een
aanbod te doen. De grote luchtvaartmaatschappijen diri-
hun toestellen veelal naar luchthavens op het vasteland.
Joodse
graven
besmeurd
en vernield
Ongeveer 80
graven van een
joodse begraaf
plaats bij Parijs
zijn in de nacht
van vrijdag op
zaterdag be
klad met anti-
joodse leuzen.
Onbekenden,
vrijwel zeker
neonazi's, ver
nielden grafste
nen en gooiden
bloempotten
om. Op enkele
graven stond te
lezen: „Het
nieuwe Franse
nazifront" of
„Dood aan de
joden".
Militairen
uit
Portugese
politiek
LISSABON De centrum
rechtse Portugese regering
heeft zaterdag bij het parle
ment het ontwerp voor een
nieuwe grondwet ingediend
dat een eind moet maken aan
het toezicht van de militairen
op de democratie in het land.
Ook verwijzingen naar het so
cialisme verdwijnen uit de
nieuwe grondwet. Generaal en
tevens president, Eanes, heeft
zich gunstig uitgelaten over
het terugtreden van de militai
ren uit de politiek, maar de so
cialisten, wier steun onom-
tbeerlijk is voor aanvaarding
van de nieuwe wet, hebben te
gen de wijzigingen geprotes
teerd.
WARSCHAU Na zes
maanden onderhandelen
zijn vertegenwoordigers van
de Poolse vakbonden en re
gering het eens geworden
over het ontwerp van een
nieuwe arbeidswet. Daarin
zijn de veranderingen opge
nomen, die tot stand zijn ge
bracht sedert de grote sta
kingsacties van verleden
jaar. De onderhandelaars
zijn verder overeengekomen,
dat de vakbond van zelf
standige boeren officieel
wordt erkend.
Het ontwerpakkoord, dat naar
de Staatsraad wordt gezonden
en voor openbare discussie
wordt gepubliceerd, wordt om
schreven als een „compromis".
Enkele punten waarover nog
geen overeenstemming is be
reikt zijn: de loonuitkering aan
arbeiders tijdens de stakings
acties, de verdeling van het
bezit van de vakbonden-oude
stijl, die in januari zijn opgehe
ven en de sluiting van collec
tieve arbeidsovereenkomsten.
Het akkoord is gesloten aan
het begin van een belangrijke
week. Woensdag zal namelijk
het centraal comité van de
Poolse communistische partij
bijeenkomen, om te praten
over de democratisering van
de communistische partij.
De primaat van de Poolse
kerk, kardinaal Wyszynski
heeft een ziekte aan de spijs
verteringsorganen en zal voor
lopig enige tijd ziek blijven. De
kardinaal, die begin van deze
maand ziek is geworden,
wordt thuis verpleegd.
De voormalige Poolse vice-
premier en voorzitter van de
economische plancommissie,
Tadeusz Wraszcyk is uit de
communistische partij gezet
Hetzelfde lot heeft ook de oud
minister voor de metaalindus
trie, Franciszel Kaim, onder
gaan. Beide mannen stammen
uit de „periode Gierek". Er is
de laatste tijd een grote zuive
ring gaande in de Poolse par
tijgelederen. Volgens PAP zijn
216.000 leden uit de partij ge
zet of hebben zelf hun liod-
maatschap opgezegd. Dat is 7
pet van het totaal aantal leden.
De meesten zijn uit de partij
gezet wegens „misbruik van
positie".
PARIJS Marchais en Chirac zullen waar
schijnlijk nog in de loop van vandaag hun
opstelling bekend maken. Hoewel het waar
schijnlijk wordt geacht dat Chirac zijn
steun aan Giscard zal geven, gaat men er
van uit dat hij daar een aantal zware voor
waarden aan zal verbinden. Communisten
leider Marchais verklaarde gisteren na het
teleurstellende resultaat dat hij Mitterrand
niet zal steunen, tenzij de socialistische pre
sidentskandidaat na een eventuele overwin
ning op 10 mei communisten in zijn rege
ringsploeg wil opnemen. Mitterrand heeft
daar tot nu toe niet van willen weten, maar
beide partijen zouden bereid kunnen zijn
alsnog water bij de wijn te doen.
Een eenvoudig rekensommetje leert dat de re
gerende meerdeheid in de tweede ronde zou
beschikken over 49 procent van de stemmen,
dat wil zeggen de stemmen van Giscard, Chirac
en twee „kleine" rechtse kandidaten, Debré en
Marie-France Garaud. Aan de linkerzijde zor
gen de stemmen van de socialisten, communis
ten en van drie linkse kandidaten (Crepeau,
Boucardeau, Laguiller) voor 47 procent. De res
terende vier procent zijn de stemmen die giste
ren zijn uitgebracht op Brice Lalonde, die al
heeft gezegd geen stemadvies aan zijn aanhan
gers te zullen geven. Zijn één miljoen 116.236
stemmen blijven dus een zeer onzekere en mis
schien wel doorslaggevende factor in de tweede
ronde.
De huidige president Giscard d'Estaing ver
klaarde gisteravond op de televisie tevreden te
zijn met de uitslag. Hij noemde zich de kandi
daat die strijdt tegen de „bureaucratie en het
marxisme" en stelde zijn rivaal voor als „afhan
kelijk van de communisten". Mitterrand die
geen commentaar wilde geven op het verlies
van de communistische partij, stelde slechts
vast dat „de strijd doorgaat".
Georges Marchais, de leider van de Franse communis
ten; die een opmerkelijk verkir zingsverlies leden.
