a „supertrio
ozijnen
oureurs
iet modaal
ikomen
'Snel wakker worden om toekomst
van betaald voetbal veilig te stellen'
RT
>r privé-rijders geen kansen in
torsporttop
11
l.
VOORZITTER LANDELIJKE FEDERATIE VAN SUPPORTERSVERENIGINGEN:
LEIDSE COURANT
ZATERDAG 25 APRIL 1981 PAGINA 11
EN
rken.
Wil Hartog In
volle actie. „De
fabrieken kun
nen zich niet
permitteren dat
een privé-cou-
reur met de
wereldtitel gaat
strijken.
id?
KERK Nergens in de sport-
zijn de tegenstellingen tussen
i aan Is en ama*eurs 20 schrijnend als
ippic. nelheidssporten. In de autosport
e Formule 1-elite de beschikking
In financieel bijkans onuitputte-
irachtbron, terwijl de mindere
U/S alzen 2ich op de borst kloppen
over een heel seizoen quitte spe-
i de motorsport is de scheidslijn
tierper getekend. Kenny Roberts,
■■■^Sheene en Randy Mamola heb-
:h in de populairste klasse, de
opgewerkt naar de top van de
de. Zij racen in opdracht van
lanse multinational het hele sei-
de kantlijn van de dood en wor-
rvoor vorstelijk beloond. De
men jaarlijks gezamenlijk aan-
m worden voor een belastbaar
in van meer dan 2,5 miljoen gul-
jet supertrio wordt op afstand be-
door twee a drie dozijn rijders,
w li modaal inkomen aan hun ge-
Jke hobby overhouden. Daaron-
>t dgt een klein bataljon renners,
bt gesloten beurzen een jaargang
orstelt en de pyramide wordt ge-
?rktij0 door een legertje naamlozen.
indie^tel1 seld meebrengen om hun le-
1 het spel te kunnen zetten. Zij
hun hele hebben en houden in
itorfiets, die nog even sneller
gaat dan die van het vorige seizoen,
soebatten om een tweedehands bandje
en blijven veelal anoniem.
Bij dit voetvolk heeft Wil Hartog (34)
slechts één jaar gediend. Zijn debuut in
1968 op een met een banklening (2000 gul
den) gefinancierde Honda fleurde hij op
met een nationaal kampioenschap in de
125cc-klasse. Ton Riemersma raakte on
der de bekoring van Hartogs talenten en
nam de jeugdige Abbekerker prompt op
in zijn raceteam. Hartog: „Die promotie
had grote invloed op mijn verdere carriè
re. Ik kwam als beginneling in een ra-
cingteam. Dat had alleen maar voordelen.
Een goede leerschool, mechanische steun
en geen zorgen over de aanschaf van ma
chines. Geld verdienen was er niet bij,
maar je had een dikke streep voor op al
die jongens die er niet in geslaagd waren
een contract los te peuteren"..
Hartog beschaamde de verwachtingen
van zijn racebaas niet. In de periode tot
1976, het jaar van zijn internationale door
braak, behaalde hij dertien nationale
kampioenschappen in diverse literklassen.
In 1975 waagde hij zich voor de eerste
maal in de populaire 500cc-klasse en
prompt veroverde hij de nationale titel.
Aangemoedigd door dat succes deed hij
een jaar later de stap naar het internatio
nale podium. In de TT van Assen debu
teerde hij als privé-rijder in zijn eerste
Grand Prix met een derde plaats. Die
fraaie klassering overtuigde Riemersma
dat er mogelijkheden lagen voor zijn pupil
op het internationale vlak. Het seizoen
erop nam Hartog deel aan alle WK-races.
Aanvankelijk leek de onderneming een
falikante mislukking te worden. Door ma-
teriaalpech haalde de Westfriese coureur
zelden de eindstreep.
Ommekeer
De ommekeer volgde in de TT van Assen.
Daar won hij als eerste Nederlandse cou
reur en als privé-rijder in 1977 de meest
tot de verbeelding sprekende race, de
500cc. Hartog: „Die overwinning kwam
volledig onverwacht. We hadden zo lang
gesukkeld met de machines, dat we in fei
te al bezig waren voor het volgende sei
zoen. Bovendien werd ik in de week voor
Assen constant geplaagd door darmstoor
nissen. In de training liep de fiets redelijk,
maar zeker niet geweldig. In de wedstrijd
kwamen de mogelijkheden er pas goed
uit Fantastisch was het. Het is nog steeds
de mooiste overwinning in mijn carrière".
Zijn eerste GP-zege leverde Hartog voor
alsnog geen fabriekscontract op. Die over
eenkomst werd pas een jaar later beze
geld, weer vlak voor Assen. Aanleiding
vormde het tragische ongeval van Pat
Hennen. De Amerikaan verongelukte op
het eiland Man. Suzuki ging op zoek naar
een tweede man, die Barry Sheene in zijn
WK-gevecht met Roberts rugdekking
moest verlenen. Het Japanse oog viel op
Wil Hartog, die daarmee zijn intrede deed
in de modale salariskringen. Hij kwam in
de Drentse hoofdstad tot de enigszins te
leurstellende vijfde plaats. Een week later
revancheerde hij zich in Francorchamps
met een eerste plaats. Het seizoen groeide
uit tot zijn beste door een tweede plaats in
Karlskrona en de victorie in Imatra. De
contouren van een topcarrière tekenden
zich haarscherp af.
Voorlopig werd die belofte niet ingewil
ligd. Het seizoen 1979 werd een complete
desillusie. Bestuurbaarheidsproblemen,
een slechte wegligging en talloze valpar
tijen blokkeerden Hartogs greep naar de
wereldtitel. De zege op Hockenheim kon
het gevoel van diepe ontgoocheling niet
wegspoelen.
Afstappen
Vorig jaar herhaalde de geschiedenis zich.
Experimentele probeersels van Suzuki
wierpen de coureur ver terug. Keer op
keer moest hij noodgedwongen afstappen.
Als hij finishte wachtte hem, zoals in de
TT, een vernederende klassering. Geruch
ten als zou het einde van zijn loopbaan in
zicht zijn door de ontbinding van zijn fa
briekscontract, ontzenuwde hij door op
Imatra de overwinning te behalen. „Dat
was een belangrijke zege. Daar vond ik
mijn zelfvertrouwen terug. Onbewust heb
ik toch een tijdje met het idee gelopen te
stoppen. Dat gesukkel met die machines
maakt je moedeloos! Wat de monteurs ook
probeerden, de mankementen bleven. In
Finland kwam aan die nachtmerrie een
einde. Daar ontdekten we dat we toch op
de goede weg zaten".
Het nieuwe seizoen is nog niet eens goed
en wel begonnen, of Wil Hartog heeft al
weer zijn deel van de gebruikelijke portie
pech. Op Tweede Paasdag kon hij in de
eerste manche van de wedstrijden in Hen
gelo de onder zich wegslippende motor
ternauwernood ontwijken. In de tweede
manche had hij een vastloper. Daarom
werd hij tot pechvogel van de dag uitge
roepen.
Voorbereiding
Voor het WK-seizoen 1981, dat vandaag is
begonnen met de Grote Prijs van Oosten
rijk, heeft Hartog zich beter voorbereid
dan ooit. „Ik heb veel aan conditietraining
gedaan. Dagelijks tien kilometer lopen, op
de hometrainer roeien en een streng dieet.
Mijn streefgewicht is normaal 80 kilo, nu
weeg ik 73. Dat zegt voldoende, denk ik".
De Noordhollander gaat de strijd in met
de „oude" Suzuki's. „Ik rijd op hetzelfde
materiaal als vorig seizoen. Nu weet ik
exact waar ik aan toe ben. De machines
zijn perfect afgesteld. Suzuki zou nieuwe
fietsen opsturen. Ik heb gevraagd uitslui
tend nieuwe onderdelen te zenden. De
huidige motoren bevallen me prima".
In de strijd om de wereldtitel verwacht
Hartog scherpe concurrentie tussen de
drie Japanse firma's. Yamaha met drie
voudig wereldkampioen Kenny Roberts
en Barry Sheene, Suzuki met Randy Ma
mola, Marco Lucchinelli en Wil Hartog en
Kawasaki met Gregg Hansford en Kork
Ballington hebben evenwel meer oog voor
de merkentitel dan voor het individuele
kampioenschap, dat de rijders nastreven.
De fabrieksbelangen prevaleren, Hartog
zal zich eraan moeten onderwerpen. „Wie
het best geklasseerd staat, is kopman. Zo
makkelijk ligt dat".
De privé-rijders maken volgens Hartog
geen kans in de 500cc-klasse. „De belan
gen Voor de fabrieken zijn zo groot, dat zij
het zich niet kunnen permitteren dat een
of ander privé-coureurtje met de titel gaat
strijken. Wij krijgen het beste van het
beste en daar kunnen die anderen niet te
gen op. Incidentele uitslagen, daar moeten
zij op jagen, in de hoop op een contract.
De wereldtitel is echter voor een fabrieks-
PEN Als een neutrale waarnemer zijn visie moet
iiop het fenomeen voetbalsupporter zal zijn rapport
Werheersend positief zijn. Fervente aanhangers van
Iclubs slagen er vaker in op negatieve wijze in de
[stelling te komen dan dat ze opvallen door gedrag
1 favoriete tak van sport ten goede komt. Veel eerder
1 in de gedachten de gesloopte treinstellen, de fiets
ten, de door Mobiele Eenheden schoóngeveegde tribu-
[vernielde zitplaatsen of de omver getrokken hekken,
pingen en reclameborden op.
Jat vast dat dergelijke ravages worden veroorzaakt door
jheden in de supportersschare, die evenwel altijd een aan-
jeren meetrekken. De ware voetballiefhebber is dit soort
1 sinds jaar en dag een doorn in het oog en brengt hem
e stadions te mijden. Ook de Landelijke Federatie van
:ersverenigingen stelt met treurnis vast dat de voetbal-
5 door steeds minder mensen worden bezocht.
in 1977 opgerichte, fe-
zijn de supportersvere-
n van 23 clubs uit het
i voetbal vertegen-
;d. Ajax, FC Den Haag,
'9, Eindhoven, FC
en AZ '67 hebben aich
|erse redenen niet aan-
en acht betaald voet-
isaties hebben geen
rsvereniging. Voorzit-
de Landelijke Federa-
Supportersverenigin-
iinds kort de in Wier-
(onachtige Geert Vos,
van een lectuurhal in
en nadrukkelijk ver-
Heracles, de club
il meer dan dertig jaar
jrm hart toedraagt.
[do van Vos:„Er is niéts
of buiten een vereni-
at niet uit nood wordt
ft. Dat geldt ook voor de
Jjke Federatie van Sup-
perenigingen. Toen het
voetbal in zwang
begreep de KNVB dat
porters een belangrijke
ien kunnen spelen. En
t nog. Pat mag worden
uit het feit dat enkele
ersclubs al enkele jaren
rganiseerd niveau be-
zoals die v an Feye-
FC Twente, PSV en Go
I Eagles. Er werd door
l^B heel goed begrepen,
een lichaan^ moest ko-
taarmee en waartegen
ipporterszaken gepraat
men worden. Daarom
in het verleden diverse
in ondernomen een fe-
zoals die nu bestaat in
:n te roepen. Dat mis-
invankelijk steeds om-
|t bij alle betrokkenen
ïtie en de gedachte be-
dat zoiets zinvol zou
zijn. In mei 1977
de Federatie van de
in samenwerking met
toestemming van de
Door dik en dun de club trouw blijven, onder alle omstandigheden.
lijke start
leiding van Jan van der
(Feyenoord) had de
ijke Federatie van Sup-
verenigingen zeker
orissante start. Een jaar
oprichting werd de
elfs actueel of de orga
nisatie nog wel levensvatbaar
heid had. Geert Vos: „Wil je
zo'n federatie optimaal laten
functioneren, dan dient bij het
voltallige bestuur de intentie
te bestaan het beste beentje
voor te zetten. Het probleem
was echter dat de heren Or-
delmans (Go Ahead Eagles) en
Kremer (FC Groningen) zich
bijna nooit lieten zien. Voor de
andere twee, die zich altijd
voorbeeldig hadden ingezet,
Jan van der Schoor en
Schreuder (PSV), werd het
daarom erg moeilijk om de Fe
deratie de gestalte te geven die
nodig was. Door de afhanke
lijkheid van allerlei mensen
kreeg je een situatie, dat de
voorzitter al gauw op zijn een
tje ging werken. En omdat an
deren zich niet volledig inzet
ten, bleef er werk liggen en
kwam de Federatie niet tot
volle ontplooiing".
Op een vergadering in 1978
kwam een einde aan de misè
re. Er werd nieuw „personeel"
gevonden. Eén van de nieuwe
lingen in het bestuur was
Geert Vos. Als commissaris
had hij een intensief contact
met de aangesloten verenigin
gen en het was niet zo ver
wonderlijk dat Vos tenslotte
tot vice-voorzitter werd be
noemd. Toen Jan van der
Schoor liet weten nauwelijks
nog tijd voor de Federatie te
kunnen vrijmaken, volgde
Geert Vos hem op, aanvanke
lijk als interim-voorzitter.
Sinds de 21e maart van dit jaar
is Geert Vos officieel het
hoofd van de Landelijke Fede
ratie van Supportersverenigin
gen. Op die datum werd hij in
Bunnik bij acclamatie tot prae-
ses gekozen in het nieuwe be
stuur, dat verder wordt ge
vormd door secretaris Van
Hest (FC VVV), het echtpaar
Engelgeer-Van Lier (FC Am
sterdam), dat de functies van
tweede secretaresse en pen
ningmeester vervult, en de
commissarissen Schreuder
(PSV) en Termaaten (SC
Amersfoort).
Tijger
„De Federatie trad altijd veel
te slecht naar buiten zegt
Vos. „Als er over geschreven
werd, was het meestal nega
tief. We werden overal afge
schilderd als een tijger, die
beet. Als het echter om sup
porters gaat, wil ik me best als
een tijger opstellen. De Fede
ratie heeft maar één doel: een
constante, positieve bijdrage
leveren aan het totale voetbal-
Iiakket. Het is dan noodzake-
ijk een beleid te voeren waar-
bii wel eens mensen tegen de
schenen worden geschopt. Uit
gangspunt blijft echter: „Hoe
krijgen we met elkaar de sta
dions weer vol?".
Vos legt uit welke prioriteiten
er dienen te zijn. „Allereerst
zal natuurlijk het product ver
beterd moeten worden. Daar
naast zal een aantal voetbalsta
dions van hun slechte naam
bevrijd moeten worden. Heel
belangrijk is natuurlijk dat er
een mentaliteitsverandering
moet komen, wat niet speci
fiek een voetbalprobleem is
maar van de totale maatschap
pij. Hoe vaak hoor je bestuur
ders niet roepen, dat spelers
van hun club de tegenstanders
maar moeten neerleggen, plat
moeten gooien. Dat getuigt
van weinig respect voor de te
genstander. Trainers, officials
en noem de hele rij maar op,
ze maken er zich allemaal
schuldig aan. En voetballers
gedragen zich vaak helemaal
beneden peil. Als trainers en
scheidsrechters hun werk goed
doen, en daar mag je toch van
uitgaan, vind ik dat een voet
baller zich binnen de vier lij
nen zo als prof moet kunnen
gedragen, dat hij bijvoorbeeld
een beslissing van een scheids
rechter accepteert. Wat na
tuurlijk niet wegneemt, dat
ook de scheidsrechter zeer wel
moet weten waarmee hij bezig
is. Als je een speler moet leren
hoe hij zich ten aanzien van
scheidsrechters, pers of pu
bliek moet opstellen, moet je
dat bij alle bij voetbal betrok
kenen doen, dus ook bij de
trainers, de scheidsrechters en
ga zo maar door. Ik ben er ze
ker van dat zich op de voetbal
velden veel dingen afspelen
die de oorzaak zijn van vanda
lisme, dat het gevolg is van
veel irritatie op het veld".
Zich tot het scheidsrechters-
korps beperkend: „Een
scheidsrechter moet een auto
riteit zijn in het veld. Zodra hij
zijn autoriteit verliest en gaat
omzetten in autoritair gedrag
dient hij het voetbal niet. Bij
voorbeeld: als de trainer van
een ploeg opstaat om aanwij
zingen aan zijn spelers te ge
ven, wat volgens de spelregels
niet mag, kun je als scheids
rechter twee dingen doen: je
kunt op een afstand blijven
staan en de trainer op autori
taire wijze naar de dug-out te
rugsturen, maar op zo'n mo
ment heeft het een veel groter
effect naar de man te lopen en
hem te vragen dat voortaan te
laten. Dat geeft aanzienlijk
minder irritatie, dan dat je
zo'n oefenmeester voor ieder
een zichtbaar tot de orde roept
en hem als een kleine jongen
in de hoek zet".
Vos is er van overtuigd, dat de
door de Federatie voorgestane
mentaliteitsverandering bij de
jeugd gestalte zal moeten krij
gen. „Je zult al op de scholen
moeten beginnen. De sportles
sen zouden ook gebruikt moe
ten worden om in sport geïnte
resseerden een ander begrip
voor de voetballerij bij te
brengen. Vaak weten suppor
ters helemaal niet wat iemand
doet, wat hij voor taak in het
geheel heeft. Die onwetend
heid moet je wegnemen door
voetballers, trainers en
scheidsrechters de supporters
te laten opzoeken".
De Landelijke Federatie van
Supportersverenigingen heeft
trouwens de nodige bedenkin
gen tegen de adviezen die een
marketingbureau naar aanlei
ding van een onderzoek aan
de KNVB verstrekte. „Als je
een produkt wilt verkopen,
ben ie van twee dingen afhan
kelijk: van de koper en van
het geld dat die koper heeft.
Je moet in de voetballerij ook
denken aan de minst draag-
krachtigen. Er zijn clubs die
menen dat onze Federatie zich
wil bemoeien met de kostprijs
van ons produkt. Dat is persé
niet het geval. Als Ajax, Feye
noord, AZ '67 of FC Twente
op Europees niveau spelen,
kunnen we er als Federatie
zonder meer heel goed vrede
mee hebben dat de prijzen
worden verhoogd. We vinden
echter ook dat de clubs in dat
soort gevallen er minimaal re
kening mee moeten houden
dat ook mensen met mini
mum-inkomens graag naar het
stadion willen en we hebben
ze daarom aangeschreven met
het verzoek een formule te be
denken waarbij de kaartjes
met de laagste prijzen ook laag
kunnen blijven".
De Federatie is er ook voor
stander van de spelerssalaris
sen aan maxima te binden.
„We hebben de KNVB geadvi
seerd niet alleen minimumlo
nen vast te stellen maar ook
maxima te bepalen. Dat is best
mogelijk. Er blijven dan nog
mogelijkheden genoeg om spe
lers, die zich meer dan nor
maal verdienstelijk maken,
door een premiesysteem daar
voor te honoreren. Ik heb me
trouwens altijd al afgevraagd
waarom een voetballer zijn
centjes in twaalf jaar verdiend
moet hebben. De maatschap
pelijke verhoudingen leren,
dat het helemaal niet nodig is.
Oud-voetballers hebben er im
mers eerder profijt van dat ze
gevoetbald hebben dan dat ze
er later nadelen van ondervin
den".
Het zijn maar enige mogelijk
heden, die de Federatie van
Landelijke Supportersvereni
gingen oppert om het betaald
voetbal op weg te helpen naar
een betere toekomst. Geert
Vos: „Als het saneren van de
budgetten en het erg hard
sleutelen aan het produkt sa
mengaan, kan het betaald
voetbal best een goede functie
hebben. Het is echter wel een
kwestie van wakker worden,
opstaan en die plannen ten
uitvoer brengen. Doen we dat
in Nederland niet snel, dan
kunnen we de klok niet meer
terug zetten. En dan geef ik je
op een briefje dat we in de toe
komst geen betaald voetbal
meer hebben. En dat zou dan
wel eens eerder kunnen zijn
dan algemeen wordt gedacht".
WILLEM PFEIFFER
