Kerk op Nederlandse Antillen in bestaanscrisis
Ironische
thriller ..De
ei<
\\fi
vierde man
TELEVISIE VANAVOND
RADIO VANAVOND
TELEVISIE EERSTE PAASDAG
RADIO EERSTE PAASDAG
TELEVISIE TWEEDE PAASDAG
RADIO TWEEDE PAASDAG
TELEVISIE DINSDAG
RADIO DINSDAG
Het religieuze boek verkoopt goed in Amerika
)ORE
kN C(
BINNENLAND
LEIDSE COURANT
ZATERDAG 18 APRIL 1981 PAd D/RE
NEDERLAND 1
NOS
18.25 Nieuws voor doven en
slechthorenden
18.36 Sesamstraat
18.50 Paspoort: Informa
tie voor
Marokkanen
AVRO
19.00 Heidl
19.25 AVRO' Sportpanorama
20.00 Mork en Mlndy
20.25 AVRO's Wie kent kwla
NOS
21.37 Journaal
AVRO
21.55 Tjongejonge
22.20 AVRO's Sportpanorama
NOS
23.25 Journaal
23.30 Nieuws voor doven en
slechthorenden
NEDERLAND2
NOS
18.57 Journaal
KRO
18.59
19.25
NOS
20.00
KRO
20.27
21.50
NOS
22.25
22.30
Hier is Boomer
De Muppet-show
10 jaar Ahoy
Sport op zaterdag
Journaal
Nieuws voor doven en
slechthorenden
Romero, bischop
van een
volk dat gekruisigd
wordt
i Paaswake.
DUITSLAND 1
(Regionaal progr. NDR: 19.00 Aktuall-
teiten. 19.15 Amusementoprogr.
19.58 Programmaoverz. WDR: 19.00
Informatief progr. 19.22 Pollzelln-
spektlon 1). 20.00 Journaal. 20.15
Kollege Generatdlrektlor. 21.55 Lotto-
-trekklng. Aasnlultend Journaal.
DUITSLAND 2
18.00 Fllmreportage. 19.00 Journaal.
19.30 Rlngstrassenpalals. 20.15 Amu-
sementsprogr. 21.45 Journaal. 21.50
Sport. 23.05 11 Uhr 20. 0.10 Jour-
DUITSLAND 3 WDR
18.00 Cursus Engels. 18.30 Informa
tief progr. 19.00 Fazlr. 19.15 Sport.
19.55 Journal 3. 20.00 Journaal.
20.15 La Clemenza dl Tito, opera.
22.35 The taming of the shrew. 0.20
Journaal.
BELGIE NEDERLANDS
18.30 Creoolse mis. 18.50 Boeken-
progr. 19.30 Lotto-trekking. Medede
lingen en Morgen. 19.45 Journaal.
20.10 De Ropers. 21.20 Beulah land.
22.55 Journaal.
BELGIE FRANS
18.25 Generation 80: Jeugdprogr.
19.25 Natuurfllmserle. 20.30 La gran
de vedroullle, 22.10 Showprogr. 23.15
Journaal, sport, lottouitslagen en
weerbericht.
pel een melodie. 20.03 (S) Muziek uil eigen
HILVERSUM 2
18.00 (S) Licht verteerbaar. OVERHEIDS
VOORLICHTING. 18.40 Mens en Samenle
ving (CRM). TROS 18.SO (S Een mondje
19.30 (S) De Hoge ..C". 20 00 (S)
NEDERLAND 1
KRO
10.30 Eurovisie: Paasfeest
in Rome
12.00 Paastoespraak en zegen
Urbi et Orbi
12.30 Pasen: Doortocht naar
de bevrijding
AVRO
15.00 AVRO.s Sportpanorama
presenteert: Tennis
TELEAC
16.30 Sociale verzeke
ring, les 7
IKON
17.00 Paasdienst van de
Evangelische
Broedergemeente te
Rotterdam
17.58 Wilde ganzen
AVRO
18.00 AVRO's Sportpanorama
presenteert: Tennis
NOS
18.25 Nieuws voor doven en
slechthorenden
19.00 Journaal
KRO
19.05 Speedy Gonzales
19.15 Hollywood, documental
reserie
20.10 De ver van mijn bed
show
20.55 Falstaff, opera van Verdi
NOS
23.05 Journaal
23.10 Nieuws voor doven en
slechthorenden
NEDERLAND2
NOS
13.00 Nieuws voor doven en
slechthorenden
VARA
15.35't Spant erom
16.25 De Rode Ballon, cultu
reel
programma
NOS
17.05 Studio Sport 1
17.35 Wat is er met de stad?
Documentaire
NOS
18.30 Sesamstraat
18.45 Sprekershoek
19.00 WK IJshockey in
Goteborg
20.00 Journaal
20.10 Nierdialyse, documen
taire
HUM.VERBOND
20.40 Vijf minuten bedenktijd
VPRO
20.45 De weg naar het
zuiden (2),
reisverslag
21.40 Brutti, sporchi e cattivi,
speelfilm
NOS
23.35 Journaal
23.40 Nieuws voor doven en
slechthorenden
DUITSLAND 1
9.90 Progr.overz. 9.30 Kerkdienst.
10.30 Paasmis. 12.00 Urbl et Orbl.
12.50 Journ. 12.55 Klass. muz. 13.40
Inform, progr. 14.10 Fllmreport. 14.55
Matt und Jenny, tv-serle. 15.20 Die
Familie Semmellng, tv-aerie. 16.45
Report. 17.30 Gevar. progr.
18.30 Sport. 20.00 Journ. 20.15 Das
Mlllionending (Hot Millions), speelfilm.
22.00 Verkeerstips. 22.05 Journ.
22.10 Die Kronung des Poppea (I 'ln-
coronazione di Poppea). opera van
Monteverdi. 1.05-1.10 Journ.
DUITSLAND 2
9.50 Progr.overz. 10.20 Kalendernoti
tie. Aansl.: Zangspel. 12.35 Vrljetljds-
magaz. 13.05 Akt. magazine's. 13.30
NOS: 0.02 (S) Metro's Midnight
Music. 1.02 (S) Take it easy. 2.02
(S) De NOS-Nachl. VARA: 7.02
r? (S) Oeroude toververhden. 7.20
(S) Muziek voor de zondagoch
tend 8.02 (S) Vroege Vogels.
9.30 (S) Tony van Verre ontmoetIKON:
10.02 (S) Hervormde Kerkdienst. 10.58 Wil
de Ganzen. 11.02 De andere wereld van
zondagmorgen AVRO: 12.02 (S) Muzikaal
Onthaal. 13.02 AVRO-magazine. 13.45 Mi
niatuurtje. TROS: 14.02 (S) Verzoekpl.progr.
ded. en uitgebreid weerber. (NOS).
(S) Man en paard. TROS: 21.02 (S) Speciali
teiten e la carte. NOS: 23.02-24.00 (S) Met
het oog op morgen. TROS: 0.02 (S) De
Nachtwacht. 4.02 (S) Krieken met Adje.
NCRV- 7.00 Het Paas-appel. uit
de Domkerk te Utrecht. KRO:
8.00 Nws. 8.10 Ter overweging.
imp'
Dienstmeisjes zijn uit de mode,
maar meisjes In dienst? Intorm. progr. KRO:
10.00 Eucharist.viering. 11.00 ,n zondags
pak.... voor alledag. NOS: 12.00 Suara Ma
luku. 12.30 Tambu. 13.00 Nws. 13.10 Zorg
en Hoop. 13.55 Proar. voor de buitenl.
18.00 Liturgie en kerkmuz. 18.30 Brood en
Spelen. NOS: 19.00 Thuisland. 20.00 De
Taaishow. 20.30 Vonken onder de as. 20 45
Onder de groene linde. 21.00 Voor blinden
en slechtzienden. 21.10 Gamma van Alpha
en Beta. 21.30 Hel zal mijn tijd wel duren.
22.00 De Kamerkandidatenshow. (22.30
Nws). NOS-RVU: 23.20 Gastcollege: Werk In
de jaren tachtig. NOS: 23.55-24.00 Nws.
AVRO: 8.02 (S) Ko de boswach
tershow. 8.25 (S) Sportpanora
ma. 9.02 (S) Juist op zondag.
10 02 (S) Muziek mozaïek. VARA:
11.02 (S) Het zondagse gezicht
van de VARA op drie. TROS:
19 02 (S) NOS-Jazz. KRO: 21.02-24.00 (S)
8.02 (S) Vroeg
i. 9.02 (S) Musl-
MM-. ca rellglosa. 10.05 (S) Van het
C, Nederlands Concertpodium: Pla-
norecltal. 11.00 (S) Paasmuzlek.
(12.00 Nws) 13.00 (S) Opera-Ma
tinee 14.00 Nws. 14.02 (S) Concerten op de
zondagmiddag: Rotterdams Filharmonisch
NEDERLAND 1
NOS
13.00 Nieuws voor doven en
slechthorenden
14.30 Journaal
14.35 Coppelia, of Het meisje
met de email ogen: bal
let
15.40 Sondermeldung
Texel, opstand
der Georgiers, documen
taire
Nieuws voor doven en
slechthorenden
Sesamstraat
Straatje om
kinderprogramma
reis door Israel. 22.30 Nws. KRO 22.40 (S)
Paaswake. 23.55 Nws.
HILVERSUM 3
NOS 18.03 (S) De Avondsplts met de Natio
nale Hitparade. NCRV 19 02 (S) Elpee-pop.
20.02 (S) Elpee-pop-speclaal. 21.02 (S)
Country style. 22.02 (S) Weekend blues.
23.02 (S) Jazztlme.
KRO
19.00
19.10
20.10
NOS
21.37
KRO
21.55
Speedy Gonzales
De KRO komt
langs in
Katwijk aan Zee
Henk Elsink
Journaal
Fllmreport. 14.00 Kleuterprogr. 14.30
Journ. 14.35 Lleldadlgheldsprogr.
14.40 Wel89er Blm, schwarzes Ohr,
tv-fllm. 16.10 Journ. 16.15 Das dun-
kelrote Slegel (The elusive Pimper
nel). speelfilm.
18.00 Rellg. progr. 18.15 Die Walfons,
tv-serle. 19.00 Journ. 19.10 Parle
ment. nws. 19.30 Verhalen. 20.35 Un-
Seduld des Herzens, tv-fllm. 22.00
ourn. 22.05 Verdacht (Suspicion),
speelfilm. 23.40 Klas9. muz. 0.10
Journ.
OUITSLAND WDR 3
16.00 Engelse les. 16.30 Progr. voor
buitenl. werkenemers. 17.30 Report.
18.00 Tekenfilmserie. 18.30 Inform,
serie. 19.00 Popmuz. 19.55 Journ. 3.
20.00 Journ. 20.15 Cult, progr. 21.00
Buitenl. reportages. 21.45 Inform,
progr. 22.30 Muzik. progr. 23.15
Journ.
BELGIE NEDERLANDS
9.15 Gym. 9.30 Protest, kerkdienst.
10.30 Eucharlst.vlering. 12.00 Urbi et
Orbi. 12.00-12.30 Nws.overz. voor
slechthorenden. 14.00 Document.
14.50 Sport. Aansl.: Kleuterprogr.
17.45 Report.
18.30 Tekenfilmserie. 18.35 Natuur-
progr. 19.40 Meded. 19.45 Journ.
20.00 Sport. 20.30 Paradijsvogels,
tv-serle. 21.15 In het Witte Paard (lm
Welssen Rossl), operette. 23.00-23.30
Journ. en sport.
BELGIE FRANS
9.30 Progr. voor Italianen. 10.00 Pro
test. kerkdienst. (Eurovisie). 11.00
Paasmis. (Eurovisie). 12.00 Urbi et
Orbl (Eurovisie). 12.30-12.40 Klass.
muz. 14.05-14.15 Fllmdocument.
Aansl.: Document. Daarna: Docu
ment. 14.50 Sportreport. Aansl.: In
form. serie. Aansl.: Inform, serie.
17.30 Spelprogr.
18.30 Tekenfilmserie. 18.40 Sport.
19.24 Toto. 19.29 Weerber. 19.30
Journ. 19.55 Muz.progr. 21.20 Rain
bow. tv-fllm. 22.50-23.20 Journ.,
sport, toto en weerber.
Tussen haat en liefde,
televisieportret
22.40 Voor een briefkaart
op de
eerste rang
NOS
23.40
23.45
Journaal
Nieuws voor doven en
slechthorenden
WK IJshockey in Go
thenburg
NEDERLAND2
NOS
13.00 Nieuws voor doven en
slechthorenden
NOS
18.57 Journaal
18.59 Studio Sport
20.00 Journaal
TROS
20.17 De fabriek, tv-serle
20.10 De grote sleutelshow
22.00 Aktua Special
22.35 Soap, tv-serie
SOCUTERA
23.10 Het Nederlands Astma
Fonds
NOS
23.25 Journaal
23.30 Nieuws voor doven en
slechthorenden
DUITSLAND 1
10.15 Filmreportage. 11.00 Gevar.
klnderprogr. 11.30 Fllmreportage.
12.00 Journallstenforum. 12.45 Journ.
met weekspiegel. 13.15 Fllmreporta
ge. 14.00 Reg. magaz. 14.50 Matt
und Jenny, tv-serle. 15.15 Die
schwarze Rose (The black rose),
speelfilm. 17.15 Reportage.
18.00 Die Familie Semmellng, tv-spel.
19.15 Fllmreportage. 20.00 Journ.
20.15 Tatort, politieserie. Aansl.: Be
kendmaking van de weekwinnaars.
21.45 Sport. 22.15 Journ. 22.20 Ba-
rabbas. speelfilm. 0.30-0.35 Journ.
DUITSLAND 2
10.00 Paasdienst. 11.00 Reportage.
11.30 Ballet. 12.55 Journ. 13.00 Der
Plrat (The pirate), musical. 14.40
Welsser Bim. schwarzes Ohr, tv-fllm.
16.05 Filmreportage. 16.50 Journ.
16.55 Sport.
18.00 Sport. 19.00 Journ. 19.15 Film
voor Pasen. 19.30 El Dorado, speel
film. 21.30 Journ. 21.35 Ungeduld des
Herzens, tv-fllm. 23.05 Sport. 23.50
Journ.
DUITSLAND 3 WDR
9.25 Kleuterprogr.
18.00 Kleuterprogr. 18.30 Cursus
Duits. 19.00 Docum. 19.45 Dansspel.
19.55 Journal 3. 20.00 Journ. 20.15
Filmreportage. 21.45 Die linkshaendi-
ge Frau, tv-film. 23.35 Journ.
BELGIE NEDERLANDS
15.00 Lenteparade (Easter parade),
speelfilm. 16.40-17.40 Filmreportage.
18.00 Tekenfilmserie. 18.05 Teken
filmserie. 18.30 Open School. 19.00
Korte film. 19.05 Gezondheidsmagaz.
19.35 Meded. en Morgen. 19.45
Journ. 20.10 Een heel dun laagje
goud, tv-fllm. 21.05 Sportshow. 21.50
Consumentenmagaz. 22.30-22.45
BELGIE FRANS
12.45 Muziekwedstrijd. 14.20 La va-
che et lo prlsonnler, komedie. 16.10
Songfestival voor kinderen (Eurovi
sie). 17.40 Tekenfilms.
18.15 Spelprogr. 18.30 Progr. voor
ouderen. 19.00 Sport. 19.24 Toto en
weerber. 19.30 Journ. 19.55 La melo
die du bonheur (The sound of music),
speelfilm. 22.40-23.00 Journ. en
weerber.
BELGIE FRANS 2
13.30 Teletekst. 14.00 Ziet Net 1.
17.00 Teletekst. 17.40. Zie Net 1.
18.30 The Muppet Show. Gast: Liza
Minnelli. 19.00 Zie Net 1. 19.55 Théê-
tre Wallon: Ostant ml qu'on'oute. Ko
medie van Léon Freson en Pierre
Hansen, opgevoerd door de Compag
nie Almè Courtois: Dialect van Na
men. Medespelers: J. Goffaux. M.
Chaudière. L. Tassin, C. Gobert e.a.
21.45-22.15 Landbouwkroniek. Ge
presenteerd door Albert Moulin.
boes»
nieL...*(8.03-8.20 Aktua). 9.03"(S)
_TL Continue muziek. 10.30 (S) Te
richt flast bl) John Woodhouse en
i-LCn Herman Emmlnk. 11.02 (S) Tunes
van toen. 12.03 (S) De heer en mevrouw de
Bok met Nederlands tabrikaat. 13.03 Aktua.
13.20 (S) Raad een lled....o! niet. NOS:
14.02 (S) Langs de lijn. sport en muziek.
18.00 Nws. en sportuitslagen. TROS: 18.13
Aktua. 18.25 (S) De verhalen van Virgllius
van Tuil (28). 18.30 (S) De klnderplatenbak.
18.38 (S) Prometheus XIII, solence-tlollon
hoorspelserie (4). 19.02 (S) TROS Country.
20.02 (S) Voorzichtig breekbaar. 20.30 (S)
Peekei: ongezouten. 21.02 (S) 's Lands wijs
's lands eer. NOS: 23.02-24 00 (S) Met het
oog op morgen. AVRO: 0.0S (S) Platensca-
la. 1.02 (S) In the still ot the nlght. 2.02 (S)
AVRO's Service Station. 6.02 (S) Auto In?
AVRO aan. (6.30
NCRV: 7.00 Nws. 7.10 Het leven
de Woord. 7.20 Vier kleine Paas-
motetten - Ernst Pepping. 7.3t
Bach. 8.00 Nws. 8.11 Te Deum
8.30 Nws. 8.36 Moment. 8.45 Bent u daar
wel es geweest? 9.10 Waterstanden. 9.15
NCRV's scheepsradlo. 9.30 Dieren-Pleln-Pu-
bliek. 11.00 De wereld zingt Gods lot. 12.00
Boer en tuinder. 12.28 Meded. voor land- en
tuinbouw. 12.30 Nws. 12.36 Hier en nu.
13.00 Nws. 13.11 Kerk vandaag. 13.30 In
beweging. 13.45 Klass. muz. 14.00 Van
Goede Vrijdag tot Pasen, kinderzang en Bij
belfragmenten. NOS-RVU: 14.30 Werk In de
jaren tachtig, klankbeeld. NCRV: 15.15 Pa
sen. 16.30 Focus. 17.00 Hier en nu. 17.24
Meded. 17.30 Nws. 17.36 Hier en nu.
16.00 (S) Muziek in vrije tijd. Paasmuzlek.
P.P.: 18.50 Ultz. van DS '70. 19.00 (S) Steen
In de vijver. 20.00 Het 7e Brucknerfestlval In
Llnz (2). Klass. muz. (S) 21.30 (S) Literama-
-maandag. BZN: 22.25 Ultz. van de Bond
Zonder Naam. NOS: 22.30 Nws. NOS-RVU:
leder heel uur nle
7.02 Per saldo. 7.0!
(7.30 Radiojournaal.) 8.03
IP.. stop. 11.03 (S)
Hollands glorie. 12.03 (S) 'n Rondje voor
Nederland. (12.30 Radiojournaal.) 13.57 Per
saldo. 14.03 (S) Showparade. 15.03 (S) Ha.
die Holtlng. 16.03 (S) Toppop disco. (17.30
Radiojournaal.) 17.57 Per saldo.
NOS: 18.03 (S) De Avondsplts met de Natio
nale Hitparade. AVRO: 19.02 (S) Praatpaal
AVRO's
ken. strijkorkest en klavecimbel. 23.55-24.00 Nws.
20.02 (S) Het Steonen tijdperk. 21.02 (S)
Blues, ballads 6 beat. 22.02
Swlngtlme. 23.02- 24.00
KRO: 7.00 Nws. 7.02 (S) Aubade.
9.00 Nws. 9.02 (S) Aan woorden
voorbij... 9.10 (S) Laudate. 10.00
(S) Omroeporkest met fluit:
Klass. mu«. 11.1» (S) cello en
plano: Klass muz. 12.00 Nws.
12.02 (S) Rondom Percy Grainger (II). 14.00
Nws. 14.02 (S) Spektakel magazine. EO:
14.30 (S) Paas-concert. 15.00-17.00 (S) Ge-
NEDERLAND 1
NOS
13.00 Nieuws voor doven en
slechthorenden
NEDERLAND2
NOS
13.00 Nieuws voor doven en
slechthorenden
DUITSLAND 1
10.00 Journ. 10.03 Sport. 10.50 El
Dorado. 12.55 Persoverz. 13.00-13.15
Journ. 16.10 Journ. 16.15 Reportage.
17.00 Klnderprogr. 17.40 Muz. progr.
17.50-18.00 Journ. (Reg. progr.: NDR:
9.25-9.55 Kleuterprogr. WDR:
9.25-9.55 Kleuterprogr.)
Dorado, speelfilm. 12.55 Persoverz.
13.00-13.15 Journ. 16.30 Progr. voor
de oudere generatie. 17.00 Journ.
17.10 Muggsy, tv-serle. 17.40 Gevar.
progr.
DUITSLAND 3 WDR
9.25 Kleuterprogr. 17.30 Inform, se
rie.
BELGIE FRANS
14.00-14.30 Schooltelevisie. 17.30
Meded. 17.45 Tekenfilms.
J L en 8.03 Per saldo.) 9.00 Nws.
richt »03 Steunpunt. 9.08 (S en M)
Arbeidsvitaminen. (10.02-10.10
De zandbakshow.) 11.02 Rita en Daphne,
feuilleton. 11.30 (S) UIT Is IN. 11.45 (S)
Rondom Twaalf. 13.03 Radiojournaal. 13.20
(S) De AVRO Diligence. 13.57 Per saldo.
INFO
Woord. 7.30 Nws. 7.36 Sociale
en consumenteninformatie. 8.50
Postbus 900. 9.00 Gymn. v.d.
Zeist. 17.57 Per s
Nws. 12.36 Echo. 13.00 Nws. 13.11 Goal.
13.30 Platteland. 13.45 Piano mlsterioso.
14.05 Kom in de kas. NOS: 14.30 Werk In
de jaren tachtig, klankbeeld. KRO: 15.15
Van generatie tot generatie. 15.30 Geen
verboden toegang. 16.30 Babylon. 17.24
Meded. 17.30 Nws. 17.36 Echo.
fliütRSOM 'oder heel uur nieuws. VARA:
WTW 7 02 (S> Lichte muz. 9.30 (S)
tfk Lichte muz. 10.30 (S) Lichte muz.
t~0 12.30 (S)VIP-spel. 13.30 (S)Llch-
pO» mul- (8) Fopprogr.
HiutRSti'ü TROS: 7.00 Nws. 7.02 (S) Caprlc-
clo. 9.00 Nws. 9.02 (S) Er staat
een orgel In Hoogeloon. 9.30 (S)
Van heinde en verre. 10.00 (S)
Opus tien tot twaalf. 12.00 Nws.
12.02 (S) Wat zegt de jury. 12.30
zzo. 13.00 (S) De meest verkoch-
s tien. 13.30 (S) Koren - korpsen.
14.00 Nws. 14.02 (S) De hoge "C". 14.30 (S)
Guitaritelten. 15.00 (S) Belcantorlum. TE
LEAC: 17.00 Sociale verzekering, les 7.
17.30 Nws. 17.36-18.00 Fotograferen en fil-
Voor de Nederlandse Antil
len is het koloniale tijd
perk voorbij. Het missio
naire tijdperk zal over een
jaar of tien voorbij zijn.
Maar van een eigen Antil
liaanse kerk valt nog nau
welijks iets te bespeuren.
Dit constateren de redac
teuren Lambert van Gelder
en André Lascaris van het
weekblad „De Bazuin" in
een speciaal nummer van
deze week over Aruba en
Curasao. Zij citeren hier
voor onder anderen de An
tilliaanse onderwijzer Pe
dro Figaroa, die zegt:
„Driehonderd jaar is het
katholicisme hierheen ge
bracht, maar waar blijven
nu onze eigen leiders?"
Rond twintig mensen, werk
zaam in de r.k. kerk van
Aruba en Curasao, komen
aan het woord. Uit hetgeen
zij zeggen concludeert De Ba
zuin dat de kerk in de Ne
derlandse Antillen in een be
staanscrisis verkeert. De tra
ditioneel gebrachte bood
schap komt volgens pater L.
Timmermans, pastoor op Cu
rasao, bij de Antillianen niet
over. De directeur van het
Centraal Historisch Archief
in Willemstad, dr. Yandie
Paula, zegt te vrezen, „dat de
kerk niet veel invloed heeft.
Zelfs door dit te stellen sug-
tereer ik al te veel, dat de
erk invloed zou hebben".
Volgens de officiële cijfers
van het pauselijk jaarboek
tellen de Nederlandse Antil
len, die kerkelijk bestuurd
worden door het bisdom Wil
lemstad, 210.000 katholieken.
Het kerkelijke gebied is ver
deeld in 43 parochies en en
kele bijkerken, waarvoor 47
priester-religieuzen en 6 dio
cesane priesters beschikbaar
zijn. Vier jongemannen be
reiden zich op het priester
schap voor.
Toch zit volgens pater Kees
Streefkerk o.p. de religiosi
teit er bij de Antilliaan diep
ingebakken, maar een ander
soort religiositeit dan de R.K.
Kerk verlangt. Onder een
oppervlakkig katholiek ver
nisje schuilen voorouder-ver
ering en allerlei magische
praktijken alsmede spiritua
lisme en een eigen wijze van
heiligenverering.
Uit het organisatorische van
het kerkewerk, de opzet en
de vormgeving en wellicht
ook uit de benadering van
bijbel en moraalproblemen
blijkt volgens pater Streef
kerk, dat de kerk op de Ne
derlandse Antillen nog erg
Europees, nog erg Neder
lands is. „Ergens missen we
de boot", constateert hij.
De Arubaanse docent maat
schappijleer en tevens op
bouwwerker, Francisco Ce-
laire beklemtoont de nog
steeds voortdurende psycho
logische afhankelijkheid van
de Antillen. Hij zegt: „Om
een beetje eigenheid te vin
den is een zekere ongehoor
zaamheid ten opzichte van de
kerk nodig". Hij constateert
ook, dat wanneer de Neder
landse priesters uit de Antil
len zouden weggaan, de kerk
„plat op haar gezicht zou val
len".
De omzet in religieuze boe
ken in de Verenigde Staten
is de laatste jaren gegroeid
met een gemiddelde van 15
procent per jaar. Uitgevers
en boekhandelaren lezen er
een reeks culturele en eco
nomische veranderingen
in.
De groeiende belangstelling
voor dit soort boeken - en
hun steentje bijdragende aan
de ruimere omzet - blijkt uit
de honderden winkels die er
in de Verenigde Staten bijge
komen zijn en die uitsluitend
gewijd zijn aan godsdienstige
literatuur.
Julie Cave van de vereniging
van christelijke boekverko-
fiers in Colorado Springs, Co-
orado, zegt dat er op het
ogenblik minstens 5.500 van
dergelijke winkels zijn en dat
3.500 hiervan lid zijn van
haar vereniging.
Deze aantallen slaan alleen
op onafhankelijke winkels en
omvatten niet de vele boek
winkels die eigendom zijn
van kerkgenootschappen en
sekten.
Julie Cave zegt dat de inves
tering in een onafhankelijke
religieuze boekwinkel va
rieert van 10.000 tot 100.000
dollar. Velen begeven zich op
het terrein alleen omdat ze
het zakelijk interessant vin
den - anderen, en Cave
denkt de meerderheid van
eigenaars van religieuze
boekwinkels, omdat ze zelf
godsdienstig gemotiveerd
zijn.
Ted Andrew, directeur van
de evangelisch-chrlstelijke
uitgeversvereniging van
West Chester in Pennsylva
nia, is van mening dat be
hoefte achter de groei in het
religieuze boek zit.
Bij het afnemen van de
belangstelling voor sterk
leerstellig en pastoreel gezag,
zegt hij, neemt de vraag naar
nieuwe, actuele religieuze
boeken toe.
Afgezien van de bijbel en bij
beluitleggingen, aldus An
drew, gaat de grote belang
stelling uit naar verhandelin
gen over brandende kwesties
als huwelijk en echtschei
ding, abortus, kinderzorg,
mislukking op school, mis
daad en jeugddelinquentie,
alcoholisme en verslaafdheid
aan drugs.
De verkoop van het religieu
ze boek wordt volgens An
drew daarnaast niet weinig
bevorderd door het optreden
voor radio en televisie van
evangelisten.
Een schatting van de totale
omvang van de markt is zijns
inziens niet te maken omdat
zo weinig uitgeverijen ven
nootschappen zijn die hun
omzetcijfers bekendmaken.
De grootste onafhankelijke
uitgeverij is volgens hem
Zondervan Corp. in Grand
Rapids in Michigan, die een'
jaaromzet heeft van ongeveer
50 miljoen dollar. Thomas
Nelson Co. in Nashville, Ten
nessee, heeft een omzet van
ongeveer 35 miljoen dollar
per jaar en Fleming H. Re
veil Co. in Old Tappan, New
Jersey, een firma van een
eeuw oud, 20 miljoen.
De Rooms-Kathólieke Kerk
en vele reformatorische ker
ken doen aan boekpublikatie.
In Nashville bestaat een 'Tra-
de League' die heet The Pro
testant Church Owned Book
Publishers' Association. Telt
men tekstboekjes voor zon
dagsschool en seminarium
mee, dan is de kerkmarkt
groot, maar wanneer het gaat
om het commerciële boek
dan, meent Andrew, hebben
de onafhankelijken een gro
ter aanbod.
Zowel Julie Cave als Ted
Andrew zegt dat de stoot tot
de huidige bloei in religieuze
boeken gegeven werd door
leden van de protestantse
evangelische kerken, waar
aan laatstgenoemde toevoegt
dat de markt nu zowel voor
uitgever als handelaar uit
waaiert.
„De katholieke detailhandel
is veel opener dan een" paar
jaar geleden", zegt Andrew.
„Je treft nu actuele religieuze
boeken aan bij onafhankelij
ke boekhandelaren die goed
verkopen in overwegend ka
tholieke buurten en je kunt
ze zelfs vinden in boekenstal
letjes in de katholieke paro
chiekerken".
Andrew zegt dat de markt
voor religieuze boeken in het
Spaans ook snel groeit, waar
bij het initiatief ook weer ge
nomen wordt door de protes
tante evangelische kerken
die veel bekeerlingen maken
onder de Spaanssprekende
Amerikanen in de stad.
Zondervan heeft op het
ogenblik veel succes op de al
gemene boekenmarkt met
een roman die heet „Esther
the star and the sceptre" van
Gini Andrews. Het is het op
nieuw vertelde verhaal van
de joodse vrouw van de Per
zische koning Xerxes en hoe
jij hem ertoe overhaalde de
joden te laten gaan.
VERRASSING VAN GERARD REVE:f
9?
gende w<
Het verhaal gaat dat het nieuwste boek van n ^as!jir
Reve, „De Vierde Man", dit jaar het boekenw)nd£r ha
schenk had moeten worden, maar dat de Comfa tus
voor de Propaganda van het Nederlandse *aanse 1
(CPNB), die over dat soort zaken beslist,
aandurfde, omdat Reve ook hier niet nalaat d^rd 3uri
breid konde te doen van de homofiele geaa «lieden
van zijn hoofdpersoon, een ik die Gerard heet an ïy?1
revistisch denkt en nog zoveel meer gemeei }6 robbe
met Reve zelf, dat je hem nauwelijks een niei femische
manpersonage noemen mag. Al klopt het all rKl°veriJ
niet, omdat in dit aardige boekje eigenïijketen 6ev<
klopt, terwijl de schijn gewekt wordt, dat alli "et .me®
precies in elkaar zit. wint d
t welisw
Je kunt er niet omheen, dat de titel direct herinnerin ieve Afri
roept aan de befaamde thriller „The Third Man" van (den: Nev
Green. Dat verhaal gaat over iemand, die in het na-iy Togo, l
Wenen op zoek gaat naar een man die dood en begra ;tandigh<
zijn. Althans, hij gaat op zoek naar de achtergronden f
dood en komt tot de ontdekking dat deze Harry Lime n< -nbetnL
Dit boek wordt in de roman van Reve overigens niet geie* werk
er wordt wel herhaaldelijk gesproken over een film vah^t heus
hcock, uit het begin van de jaren vijftig „Dial M for muri
Nederland had die film de titel „U spreekt met uw i weeklanj
naar". Een sleutel keert dan ook, uiteraard op een ander r pleiters
terug in het verhaal van Reve. Reve heeft dus een thri ijen, alsof
schreven. En wel een heel rare thriller, waarin je er pas I m af zou
het boek achterkomt wat hij nu eigenlijk wil. Een verh r spel, aa
zo slim gebruik maakt van de conditionering, die Reve jten echte
lezers heeft aangebracht over zijn schrijverij, dat je e ter veel vi
veel geschokter en veel geamuseerder het boek naar zij en he
toe afleest, dan indertijd het geval was. toen Reve zijn ode aan d
van religie, drank, dood en homofilie heel exhibisionistile Verenij
gon te hanteren. nement pl
Wat is „De Vierde Man" toch een raar boek. In het eduit The
spreekt de ik, de gefingeerde Reve, met zijn moordenasup Interr
vrouw. Ze heet, de grap is tamelijk rigoreus, Christine, jt Court C
moet haar in een „zuidelijk havenstadje V", waar hij op t dt genoer
dagavond een lezing houdt. Zij is de penningmeesteres ots opgeze
club van notabelen, die de lezing organiseert en nodigt erican So
de nacht bij haar door te brengen, zodat hij niet naar «rnational
hotel hoeft. Alle clichés worden schaamteloos gebrui rganiseerc
wordt een nacht van liefde, hetgeen nogal wat is voor de «mationaa
immers de herenliefde is toegedaan. araan dooi
Hij ziet deze Christine aan voor een rijke weduwe. Kan jradueerde
zijn beschermvrouwe optreden? Kan zijn kunst onder ha 'rechten w
nelijke voorspoed gedijen? Igenomen
Na de liefdesnacht ontdekt de man een relatie van Cl hoog nive
met een zekere Herman in Dusseldorf. De aanblik van ander op i
van deze geliefde brengt hem in grote erotische verwarri het is een
deze Herman te bereiken, besluit hij de relatie met Christ r als toek
te houden, een week later keert hij terug om op haar 1 htsgeleerc
zaak te passen, terwijl zij naar Herman in Dusseldorg gajnt verdier
erotisch kontakt met een jongeman brengt hem dan op hflok Nederl
van het lot dat hem kennelijk te wachten staat: het jongeren zich j
wevrouwtje („Het vrolijke weeuwtje") heeft al drie geliehcours. Vc
de dood verloren. Het verhaal neemt dan tumultueuze y-overde ee
aan. De ik begrijpt dat Herman de vierde man zal zijn dieide plaats
hij vlucht in paniek het huis uit, en hoort een paar da
dat hij gelijk gekregen heeft. Daardoor is hijzelf nauw
dood ontsprongen.
Het boek is in zijn totaliteit en in alle detailes een bespottd
zichzelf. Alles wat gebeurt is in feite een cliché en tpg4
bespotting daarvan. Het verhaal eindigt met de verzuchtifc^ijjki
de verteller, dat is dus de ik, dat hem een enkel detail ontjmeer cL.
..„Maar ik ben het kwijt.. Misschien, dat het met ooit nog Jhun Midd
binnen schiet... Om het op te schrijven.. Als ik er toch n<Van de
een verhaal over schrijf.. vak": hi
Deze woorden zegt de verteller tegen een zekere Rona! érwijs-ins"
vriendje verder zonder betekenis, dat fungeert als de lui jerii Katw
naar het verhaal. In het begin van het boek vangt de ve cursussen
staande aan het raam, aan met dit gebeuren te vertellen.!ntje band
loof niet dat het de ongeloofwaardigheid van het gebeumen leerl
het beschamende van mijn gedrag is, dat mij belet heeft o\ iang. >?M;
episode zovele jaren het stilzwijgen te bewaren". euren tart
Hij gaat ervan uit dat lezers in de val zullen lopen, die h de b«
open spert. En dat is heel hoerig. Om de woorden van Re rm en jaai
maar te bezigen. De lezers verwachten weer dat er een ^dent zoi
confidentie komt, omdat Reve begint vanuit zijn zo beken menkandi
troon. Maar niets daarvan. Er komt een verhaal, dat gee ituut zijn
haal is, misschien wel een parodie op een verhaal. En dan jupe te w>
Reve aan dezelfde Ronald, of het wel een verhaal is. „Hel de Leids
rige" is dus op en top aanwezig. Je krijgt wat je wilt h Bt is met
maar denk maar niet dat het iets te betekenen heeft. Idenstand:
Wat zou Reve toch gewild hebben met deze grap? Behant men m
ontregeling van zijn lezers (die door hem geconditioneeieerste dac
met zijn vorige boeken), een poging om als schrijver oo jjet in Le
iets anders te leveren dan al die zware kost, die diepmen den, omci
problemen, die toch niet opgelost kunnen worden? Ac chikbaar
Reve heeft gewoon een leuk geschenkboek geshreven, d{jie dag n
tuurlijk best als zodanig gepresenteerd had moeten wordi tweede d
het werkelijk in de structuur van zijn oevre past? Dat c [.piden te
dan niet zoveel toe. Horst di
JAN VERSTA ift
Gerard Reve: „De Vierde Man" (eerste druk april iddeiwne
tweede druk april 1981), Uitgave Elsevier Manteau. ogenblik
Gerard Reve, nu met ironische thriller De vierde m
