'ilson: Mountbatten
et betrokken bij
ilitair complot
Mijn land is vóór een olieboycot
11,24%
Gervasi: YS hebben
solide voorsprong
op Sovjet-Unie
Hoge rente en uwgeld blijft
dagelijks opvraagbaar.*
Rustig verloop
krakerscongres
in West-Duitsland
Estlandse
dissident
overlijdt
in kamp
Aanslag op
VS-gebouw
in Giessen
Arrestaties
in Egypte
ENLAND
LEIDSE COURANT
MAANDAG 30 MAART 1981 PAGINA 7
i Touringo
en comfor(
lorustarl
ochten oj
in door
30 - 25
opgave vi
voormalige La-
stapjes -jrter van Groot-Brittannië,
siereizen f ilson, heeft bevestigd, dat
endilitairen in 1968 via een
lèn en pïfep een einde hebben wil-
vondurertfn aan zijn bewind, maar
nijff. Prek ten stelligste ontkend,
an den l|1979 in Ierland vermoorde
itbatten een van de lei-
iren van het complot zou
st.
eft daarmee gereageerd op
in Sunday Times. Vol-
99-
eing sociale en
Ie stabiliteit
gens dit blad zouden militairen in
1968 de Labourregering van Wilson
omver hebben willen werpen. Wilson
heeft dit bevestigd, maar zei ook, dat,
toen de betrokken hoge militairen
Mountbatten, een aangetrouwde oom
van koningin Elizabeth, van hun
plannen op de hoogte hadden gesteld,
deze hen had weggestuurd. Wilson
noemt dit „getuigen van de best mo
gelijke instelling van een militair".
Sunday Times had een oud-secreta
resse van Wilson, lady Falklender,
aangehaald. Zij zou verklaard hebben,
dat Mountbatton, de laatste onderko
ning van India, een drijvende kracht
van het complot zou zijn geweest.
De hoge militairen wilden Wilson aan
het einde van de jaren zestig kwijt,
omdat zij vonden, dat Wilson het land
naar de afgrond hielp. De contraspio
nage (MI-5) kwam er achter en de
toenmalige Labourminister van bin
nenlandse zaken, James Callaghan,
liet een nauwgezet onderzoek instel
len, maar niemand is uiteindelijk ver
volgd.
tei
'den
'zem
ien(
Ttjü
'it al1
In Enge-
iebben zich 364
nde econo-
keerd tegen het
:he en monetai-
r» jtid van de rege-
yUiatcher. In een
"ef aan mevrouw
:t Thatcher en de
van financien.
ril schrijven de on-
l-aars dat hun be-
wonomische de
rergroot en be-
werkt voor de
en politieke sta-
Tot de onderte-
behoren vijf
:he adviseurs
roegere Britse re-
'pSStn, onder wie No-
yf^^swinnaar James
itaire politiek van de
Britse regering komt
eer dat de geldvoor-
dt beperkt met als
il een terugbrengen
iflatie.
Itiek van mevrouw
heeft tot nu toe ge-
;n daling van de in-
productie met negen
Voor dit jaar weordt
ing van VA procent
t. De Britse werkge-
ben vanwege dit pro-
lies zich eveneens ge-
:gen de politiek van
Thatcher.
Uim\eei
ils
ilea-
raat,
Greenpeace-activisten in touw en in de boeien
De Greenpeace-activisten Willem Beekman en Christopher Robinson lopen over de Ijsvelden. ZIJ
zijn op zoek naar jonge zeehonden om die met onuitwisbare verven te merken, zodat hun huid
waardeloos wordt. Het tweetal werd vorige week gearresteerd, omdat het merken verboden Is.
BRUSSEL West-Europa,
ja de wereldvrede wordt be
dreigd door de Sovjetrussi-
sche SS-20, de rode vloot be
schikt over reusachtige on
derzeeërs en de unieke slag
kruiser Kirov, het landleger
bestaat uit miljoenen goed
opgeleide soldaten, steeds
meer tanks en alsmaar
nauwkeuriger raketten,
kortom: de Sovjet-unie be
wapent zich op een manier
„zoals de wereld nog nooit
heeft meegemaakt" en is
hard op weg de eerste mili
taire mogendheid ter wereld
te worden.
Dit standpunt van de Ame
rikaanse president Reagan
wordt echter niet door ieder
een gedeeld. Bij voorbeeld niet
door Tom Gervasi, ex-officier
van de Amerikaanse militaire
contra-spionage. Volgens hem
hebben de Verenigde Staten
sinds het begin van de bewa
peningswedloop „steeds een
solide voorsprong op de Sov
jet-unie bewaard". In het
Westduitse weekblad Der
Spiegel zette hij onlangs zijn
standpunt uiteen.
Volgens Gervasi mag men zich
niet blindstaren op de kale cij
fers. Zos heeft de Sovjet-unie
op het moment ongeveer 150
SS-20-raketten geïnstalleerd,
maar meer dan een vierde
daarvan staat op China gericht
en kan West-Europa niet be
reiken. Het grootste deel van
de 2.586 op West-Europa ge
richte raketten zijn geen SS-
20's, maar ss-4's en ss-5's. Het
lijke hoogte te komen. Een an
der voorbeeld: de Sovjet-unie
alleen heeft momenteel onge
veer 2,7 miljoen manschappen
onder de wapens, van wie 1,8
miljoen in het landleger. De
Verenigde Staten daarentegen
slechts 770.000. In feite zijn
echter 800.000 Sovjet-Russi
sche soldaten langs de 9.000
km lange grens met China ge
legerd. En bij een totale mobi
lisatie zou de NAVO in totaal
over 5,2 miljoen soldaten be
schikken (waarbij Frankrijk
nog niet is meegerekend), het
Warschau-Pact volgens Ger-
Westen beschikt aan de ande- vasi over 4,8 miljoen. „Boven-
re kant in Europa over meer dien", aldus Gervasi, „zijn de
dan 7.000 tactische kernkop- V.S. op zichzelf in de andere
pen. Gervasi: „zelfs wanneer wapens sterker dan de Sowjet-
men de ongelijkheid van het Unie: ongeveer 88.000 man
moment buiten beschouwing schappen bij de luchtmacht,
laat, zouden de Sovjets in het circa 91.000 manschappen bij
ADVERTENTIE
NMB Kapitaalmarkt-Renterekening
Rente voor de maand april.
De NMB Kapitaal
markt - Rentereke
ning geeft een rente die
een half procent boven
het gemiddelde rende
ment op aflosbare Ne
derlandse staatslenin
gen ligt. Een hoog ren
dement dus.
*Uw geld blijft
dagelijks opvraagbaar.
Over de opgenomen
bedragen berekent de
NMB een geleidelijk
afnemende retourrente.
Folder met uitge
breide informatie bij
elk NMB kantoor ver
krijgbaar.
NEDERLANDSCHE
MIDDENSTANDSBANK
De NMB denkt met u mee.
(Van onze correspondent Ami van Vree)
BONN Het eerste nationale krakerscongres van de
Bondsrepubliek dat zaterdag en zondag in Münster is ge
houden, en waaraan circa 900 huisbezetters uit heel Duits
land deelnamen, heeft ondanks een enigszins agressief be
gin een rustig verloop gehad.
De honderden politie-agenten die verdekt aanwezig waren,
hoefden zich niet te laten zien. Journalisten met camera- of
bandrecorder werden uit de zaal verwijderd, omdat de krakers
vreesden voor mogelijke inbeslagname van het materiaal door
de politie en eventueel misbruik daarvan.
De centrale eis die op het congres naar voren kwam, was dat er
nog massaler verzet moet worden gepleegd tegen de huisves
tingspolitiek en de misstanden op dit gebied in de Bondsrepu
bliek. Voor het overige waren de deelnemers onderling zeer
verdeeld wat doeleinden, benaderingswijzen en strategie, o.a.
wat betreft het gebruik van geweld.
huidige produktieritme van de
SS-20 nog eens 33 jaar nodig
hebben om met de bijkomende
kernkoppen die wij met of
zonder SALT-2 in 1985 in
de marine, om over de mari
niers nog te zwijgen: daar
staan 184.000 Amerikaanse te
gen 12.000 Sovjetrussische
manschappen.
Viola opvolger Videla
Generaal Roberto Eduardo Viola (rechts op de voorgrond) is gis
teren het nieuwe staatshoofd van Argentinië geworden. Hij wordt
hier gelukgewenst door zijn voorganger, generaal Videla (links op
de voorgrond). De 56-jarige Viola werd in oktober van het vorige
jaar door de junta als opvolger van Videla aangewezen.
JA en D'66 AMBASSADE ZIMBABWE:
ïn
^«■embargo
J
AAG PvdA en
len bij dat er bij de
e kabinetsformatie
in gemaakt worden
u olie-embargo door
lid tegen Zuid-Afri-
1 lA-kamerlid Ter
irzitter van de ka
de voor buiten
en, heeft zaterdag
dat Nederland
ijveren voor inter-
le navolging. D'66-
ider Terlouw deelde
ening. Zij reageren
op het standpunt
kabinet dat zo'n
:ot niet mogelijk is.
Van Agt verklaar-
zijn terugkeer uit
we dat alle buurlan-
Zuid-Afrika tegen
▻embargo zijn, zo-
t niet door de inter-
le gemeenschap
gevoerd en zij geen
ijgen om de gevolgen
iet hoofd te bieden,
an Agt.
Ter Beek getuigen
tingen van het kabi-
politieke onwil. Hij
rop dat de Tweede
zich sinds 1979 drie
ir een embargo heeft
roken, maar dat dit
erd uitgesteld. Hij
»p dat ook Mugabe
en olie-embargo is.'
ie pleit voor interna-
sancties; daaronder
k een olieboycot", al-
Beek.
VV
VV
BRUSSEL Zimbabwe juicht
eventuele economische sancties als
een olieboycot tegen Zuid-Afrika
toe. Zelf kan het echter niet aan
dergelijke acties deelnemen, om
dat het economisch volkomen af
hankelijk is van het buurland. Dit
heeft de plaatsvervangend-ambas-
sadeur van Zimbabwe in Brussel,
Chadzingwa, dit weekeinde ver
klaard.
Chadzingwa benadrukte dat zijn land
de economische betrekkingen met
Zuid-Afrika niet kan verbreken
hoewel het dat wel zou willen om
dat alle handelswegen door het buur
land lopen. De oliepijpleiding van de
Mozambikaanse havenstad Beira
naar de Zimbabwaanse stad Urritali
bijvoorbeeld, die het land recht
streeks van olie zou kunnen voor
zien, kan nog niet worden gebruikt.
De pijpleiding is afgesloten in 1965,
toen Ian Smith, ex-president van het
voormalige Rhodesië, de onafhanke
lijkheid uitriep. De leiding is sinds
dien ernstig in verval geraakt.
De argumenten van tegenstanders
van economische sancties, dat de
zwarten in Zuid-Afrika of de Front-
lijnstaten, waaronder Angola, Mo
zambique en Zimbabwe, te veel zou
den lijden onder economische sanc
ties zijn vaak weerlegd. Onlangs nog
heeft de Zuidafrikaanse bisschop
Desmond Tutu, een bekend tegen
stander van de apartheidspolitiek,
verklaard dat de Westerse landen de
economische druk op zijn land moe
ten verhogen. „De Westerse landen
moeten de zwarten of de Frontlijn-
staten niet gebruiken als een alibi om
niets te doen", aldus Tutu.
De Organisatie van Afrikaanse Een
heid, de OAE, heeft donderdag in
Tanzania een stategie ontwikkeld om
de gaten in het olie-embargo tegen
Zuid-Afrika van de OPEC-landen te
dichten. Het plan doet een beroep op
de Afrikaanse landen om olietankers
met bestemming Zuid-Afrika uit de
havens te weren en roept Afrikaanse
olieproducenten op niet te leveren
aan bedrijven die olie vervoeren naar
Kaapstad of Durban.
In die plannen zijn zijn tevens voor
stellen opgenomen om extra olievoor
raden aan te leggen voor Zimbabwe,
Lesotho, Botswana en Swaziland, die
voor olie afhankelijk zijn van Zuid-
Afrika, en om Mozambique te steu
nen wanneer het olie-embargo van
kracht wordt. In dat geval zal het
land namelijk veel meer olie dan
normaal te verwerken krijgen.
Eenzijdige olieboycot
Tegenstanders van een eenzijdige
olieboycot door Nederland wijzen
vaak op het geringe effect dat een
dergelijke actie zou hebben. Een on
derzoek van het Shipping Research
Bureau, dat in het begin van 1980
door het Komitee Zuidelijk Afrika en
de Werkgroep Kairos is opgericht,
heeft echter uitgewezen dat het Ne
derlandse aandeel in de olievoorzie
ning van Zuid-Afrika allesbehalve
gering is.
Het bureau, dat de bewegingen van
de internationale tankervaart nauw
keurig heeft bestudeerd, komt tot de
conclusie dat zeker 150 olietankers
havens in Zuid-Afrika hebben aange
daan in 1979 en het eerste kwartaal
van 1980. Volgens het rapport van
het bureau kan van 23 tankers vrij
wel zeker worden aangenomen dat ze
olie hebben afgeleverd, omdat ze
vanuit een olie-exporterend land
naar Zuid-Afrika voeren, om daarna
weer een ander, soms zelfs hetzelfde,
olie-exporterend land aan te doen.
Van slechts enkele van deze tankers
is officieel bevestigd dat ze ruwe olie
hebben gelost in Zuid-Afrika. Het
rapport benadrukt echter dat elk van
deze 150 tankers die mogelijkheid ge
had heeft. Dè handel in ruwe olie
kan nauwelijks door de OPEC-lan
den gecontroleerd worden, omdat de
grote oliemaatschappijen, die de
touwtjes in handen hebben, er wel
voor zorgen niet op de vingers te
worden gekeken; desnoods reist een
tanker de halve wereld rond. Het
rapport benadrukt dat de transport
kosten zo gering zijn in vergelijking
met de waarde van de lading, dat
zelfs een enorme omweg de prijs voor
Zuid-Afrika nauwelijks zou beïnvloe
den.
Een van de bekendste voorbeelden
van tankers die olie hebben gelost in
Durban was de door Shell gecharter
de mammoettanker Salem. Het schip
vertrok eind 1979 met olie voor Italië
uit Koeweit. Op volle zee werd de
olie echter doorverkocht en op 27 de
cember arriveerde het schip onder de
naam Lema in Durban. Na enkele
dagen voer het schip weer uit; het
zonk eind januari 1980 voor de kust
van Venezuela. Er bleek geen drup
pel olie meer aan boord te zijn: de
tanker was gevuld met zeewater.
Antillen
In de meeste gevallen gaat het echter
niet zo dramatisch en kunnen de gro
te oliemaatschappijen doen en laten
wat ze willen zonder zich iets aan te
hoeven trekken van de OPEC-lan-
den. De rol van Nederland is daarbij
niet te verwaarlozen. Uit het rapport
blijkt dat het Nederlands-Britse con
cern Shell een van de grootste olie
leveranciers van Zuid-Afrika is en
dat meer schepen vanuit de Neder
landse Antillen, met hun enorme
olie-opslagplaatsen, naar Kaapstad of
Durban vertrekken dan uit enig an
der land. De Noorse mammoettanker
Berge Septimus bijvoorbeeld vertrok
vanuit Curasao naar Kaapstad, waar
het op 6 juli 1979 aankwam. Van
daaruit vertrok het weer naar Iran,
een van de OPEC-landen. Ook deze
tanker was gecharterd door de Ne
derlands-Britse oliemaatschappij
Shell. Uit het rapport van het Ship
ping Research Bureau blijkt dat niet
minder dan twaalf van de 23 tankers
die tussen 1 januari 1979 en 31 maart
1980 ruwe olie leverden aan Zuid-A
frika, aan Shell toebehoorden of er
door gecharterd waren.
Gezien het aandeel van Nederland in
de handel op Zuid-Afrika zou een
eenzijdige olieboycot door Nederland
zeker meer dan alleen een psycholo
gisch effect hebben. De juridische
mogelijkheden die Nederland ter be
schikking staan zijn echter beperkt.
Nationaal gezien zijn er twee wetten,
die Nederland in staat stellen bedrij
ven te dwingen hun handel met
Zuid-Afrika te staken. Maar interna
tionaal gezien liggen de zaken inge
wikkelder. Vooral het lidmaatschap
van de Europese Gemeenschap en de
Benelux maken het moeilijk voor
Nederland om iets te ondernemen. Zo
kan ons land niets ondernemen, zon
der de andere Benelux-landen mee te
krijgen, of tenminste toestemming te
krijgen om alleen een boycot te be
ginnen. Nederland kan het bedrijven
alleen verbieden olie te vervoeren of
raffinaderijen en oliehavens te aan te
leggen en te onderhouden.
Zolang de Veiligheidsraad echter
geen beslissing heeft genomen, kan
et landen en bedrijven niet verbo
den worden handel te drijven met
Zuid-Afrika. Alleen de Algemene
Vergadering van de Verenigde Na
ties heeft in december 1979 een motie
aangenomen, waarin gepleit wordt
voor een olieboycot tegen Zuid-Afri
ka, omdat het een essentiële aanvul
ling is van het eerder uitgevaardigde
wapen-embargo tegen dat land. Die
motie werd met 124 stemmen vóór en
zeven stemmen tegen aangenomen.
Nederland heeft toen vóór gestemd,
maar de Benelux-partners België en
Luxemburg stemden tegen, net als
Frankrijk, West-Duitsland, Engeland,
Canada en de Verenigde Staten.
RENE BOGAARTS
STOCKHOLM Een Est
landse geleerde en bekend ac
tievoerder voor de rechten
van de mens, Joeri Kukk, is in
een werkkamp in de Sovjet
unie overleden, zo hebben
Estlandse ballingen in Stock
holm bekend gemaakt.
Kukk, voormalig hoogleraar
in de farmacie, is bezweken
aan de gevolgen van herhaal
de psychiatrische onderzoekin
gen en de ontberingen van een
Russisch werkkamp in de
buurt van Moermansk.
Toby van
asiel naar
Engels hof
OXFORD Door zijn
goede neus en kleine af
metingen heeft Toby, een
springerspaniel, het van
ongewenst asielbewoner
gebracht tot „dignitaris"
aan het Engelse hof. Voor
75 pence per dag moet
Toby voortaan de Britse
koninklijke familie voor
afgaan in vliegtuigen om
al snuffelend na te gaan of
er zich bommen aan boord
bevinden. Door zijn kleine
afmetingen kan Toby
plaatsen in vliegtuigen be
reiken die voor andere
speurhonden onbereikbaar
zijn.
Zes skiërs
verongelukt
LYON In de Franse Alpen
zijn vrijdag bij de Col de Triè-
ves zes skiërs door een lwaine
omgekomen. Drie worden er
nog vermist.
Martens bepleit
loonstop
BRUSSEL In een spoed
zitting van het Belgische ka
binet heeft premier Martens
voorgesteld een algehele
loonstop in zijn land in te
voeren en de automatische
prijscompensatie geheel of
gedeeltelijk af te schaffen.
Als tot een gedeeltelijke af
schaffing zou worden over
gegaan, zouden ondf er tabak
en benzine niet langer ge
compenseerd worden.
Volgens premier Martens is
een en ander de enige manier
om België uit het economische
slop te halen. De Belgische
frank staat als gevolg van deze
crisis onder zware druk.
Het voorstel van Martens is op
sterke tegenstand gestuit van
onder meer vice-premier Mat
hot.
GIESSEN Op een gebouw
van de Amerikaanse inlichtin
gendienst in de Westduitse
stad Giessen is gisterochtend
vroeg een aanslag gepleegd. Er
zijn geen doden of gewonden.
De schade wordt op ruim
100.000 mark geschat
CAIRO Tijdens het week
einde zijn in Egypte zeventig
leden gearresteerd van een
„staatondermijnende commu
nistische groep", die verbin
dingen zou hebben met de
communistische partijen in de
Sovjet-Unie, Arabische en Eu
ropese landen.
Tutu mag niet
meer naar het
buitenland
WELKOM (Zuid-Afrika)
Premier Pieter W. Botha van
Zuid-Afrika heeft bekendge
maakt dat de Anglicaanse bis
schop Desmond Tutu, voor
aanstaand zwart kerkleider in
Zuid-Afrika, zijn paspoort zal
moeten inleveren vanwege
uitlatingen op zijn huidige reis
in het buitenland.
Tutu, secretaris-generaal van
de Zuidafrikaanse Raad van
Kerken, heeft de laatste dagen
doorgebracht in de Verenigde
Naties in New York. Onlangs
bracht hij nog een bezoek aan
Nederland.
In Zuidafrikaanse kranten is
veel aandacht besteed aan de
