Illi'il'l'l j
Houtwerken
n gobelins
rragen
klier aandacht
AK showt nieuwe
ch ting clo wns
^fcro£in
Bezuinigingen treffen vormingswerk
jongeren uit sociale werkplaatsen
'jrbereidingen Leiden Modestad
„GOED ONDERWIJS WORDT ONMOGELIJK GEMAAKT"
'rnooi d
eidse c
lieeft
uit de
Bond
ijftallen
t de clu
tet deel
een con
gaan m
.iDDB aa
Bestuul
i wordek'
t ploeg
rmen. Hr
houden
om eli
toren
wordt
nen St<
/REGIO
LEIDSE COURANT
VRIJDAG 13 MAART 1981 PAGINA 5
EE KUNSTENARESSEN
POSEREN IN ZEVENHOVEN
mdagavoi
nadering,
reekt hij
ebben onl en gobelins zullen
d op dist?kend tot hun r,echt
am een «pn op een
u in het ponstelling in
e wedsf/inhoven. Het gaat om
(werken van de
jnhovense kunstenares
jstine Langerhorst en
|lin wandkleden die
laardigd werden door
Michels-Halma uit
(rt bij Nijmegen. Beide
itvolle vrouwen
uvmu w !eren zusterlijk in
JaKlues' Saloon aan
dagmiddag 15 maart zal
|HHHfficiële opening zijn, zo
pHIHHt „onze vrouw in
V W |lnhoven", Margriet de
^^^^^stine Langerhorst heeft
^^■voorliefde voor hout;
duidelijk. Tot deze
trie voelt de artieste
erg aangetrokken,
inlijk is haar
itenaarschap niet
>md, immers Christine
it van een artistieke
[ilie en vqn meet af aan
het vak haar met de
I f* B/lepel ingegoten, als het
IJ. M\e. Christine
Igerhorst zou het zelf
j meteen weten, maar
'markt h|arschijnlijk was de
van vee^eg al van jongsafaan
i veeveiTwezig", denkt ze er zelf
lagse recj. Maar ook aanleg moet
len van>cploiteerd worden. In
.geval van Christine was
leen opleiding in het
beroep (enland, waar ze werkte
door de een stel mensen die het
ïlgens vd;tvak" terdege
wachttijstonden. Hier maakte zij
sparen de nodige technische
n dan n-fectie eigen. Terug in
aagse rederland volgde ze een
iriften hfegen praktijkopleiding
volging. liep stage bij een „echte"
itdraaier. Dat is één van
oude ambachten die niet
èr voor het opscheppen
jen.
iitwerkster Langerhorst
ziet in hout meer dan
„hout" alleen, zou je
eigenlijk kunnen zeggen.
„Hout moet je op z'n mooist
uit zijn „bast" laten kruipen
en wel zodanig, dat bij de
vormgeving rekening wordt
gehouden met het geheel
eigen karakter van elke
afzonderlijke houtsoort.
Kijk, dit vooral staat in
mijn bezig zijn met hout
voorop. Hout is zonder meer
mooi, maar toch zöek ik
zoveel mogelijk naar
bijzondere houtsoorten. Wel
werk ik bij Voorkeur met
hout uit eigen land,
aangezien het
bomenbestand in de wereld
onrustbarend aan het
afnemen is. Hier, in
Nederland, vind ik
„afgedankt" materiaal:
hout, dat door ouderdom, de
wind, ook door
bouwactiviteiten
bijvoorbeeld, toch al tot
sneuvelen gedoemd was.
Die afdankertjes kunnen tot
heel veel voldoening leiden;
ik prijs me al gelukkig met
dit werk, als mijn
werkstukken kerken en
allerlei woon- en
leefruimten een mooier
aanzien geven. Verfraaiing
door hout; warmer kan het
bijna niet. Daarom alleen al
heb ik van hout „werk"
gemaakt", aldus Christine
Langerhorst.
Inderdaad: het hout van
Christine siert kerkse
gelegenheden. Ze maakte
daarvoor kandelaars,
avondmaalschalen,
offerschalen, houten
doopvonten. Voor profanere
situaties, in omstandigheden
waarin gewoond en geleefd
wordt, vervaardigde zij veel
gebruiksvoorwerpen, zoals
ook schalen en kandelaars.
In vorm zullen die niet erg
veel verschillen van de
voorwerpen die voor
sacraal gebruik bestemd
zijn. Het is allemaal hout,
en hout zal het blijven.
Zevenhovense Christine
weet alles met zorg uit te
kiezen: hout van coniferen,
pijnbomen (sparren en
LANGS
Op mijn omwegen door stad en land kom
ik graag mensen tegen. Elke morgen tussen
tien en elf uur kunt u mij telefonisch vertel
len wie u graag in deze rubriek zou willen
tegenkomen. Het nummer van mijn geduldi
ge telefoon is 071-122244; u kunt dan naar
toestel 18 vragen.
dennen, cederhout),
cypressen, noten en gouden
regen; ze komen allemaal
onder de handen van deze
houtartieste terecht. Als de
eucalyptus wat frequenter
in ons land zou voorkomen,
zou ze ook daar wel raad
mee weten.
„Ik zeg nou wel gouden
regen, maar werkelijk, die
is ook zó mooi. De naam
slaat niet alleen op de
feestelijk gele bloesem,
maar ook op het hout, dat
van binnen goudbruin is en
zo'n mooie, aparte warmte
uitstraalt". Christine
Langerhorst vertelt het ook
met warmte: „Om de kleur
prachtig op te laten komen
behandel ik mijn
werkstukken m'n
stukken werk na afloop
met olie of wqs. Mede
hierdoor wordt het hout
beschermd en wordt ook
het vaal worden
tegengegaan". Ze draait hel
'hout, zoals klei bij het
pottenbakken gedraaid
wordt, maar Christine's
handen hebben de hulp
nodig van een „hout-
draaiguts", een soort beitel.
Misschien geldt ook hier:
goed gereedschap is het
halve werk. Enfin, nadat de
door de artieste gewenste
vorm ontstaan is, wordt mei
verschillende diktes
schuurpapier en staalwol,
als laatste hulpmiddel, het
werkstuk vervolmaakt.
De Zevenhovense
exposante is niet louter
kunstenares in hout: ze
heeft ook nog een gezin mei
drie jonge kinderen die
opgevoed moeten worden.
En dan krijg je algauw te
horen (bij goede moeders,
die er wat „bij" doen): het
gezin komt niets te kort.
Christine heeft er nog een
andere formule voor
gevonden: „Mijn houtkunst
krijgt zeker evenveel
aandacht als het gezin,
omdat ik het voor de
kinderen nodig vind om
zelf creatief te blijven
werken. En verder is mijn
opvatting, dat de beste
resultaten bereikt worden
bij het werken in opdracht".
Dat is dan Christine
Langerhorst.
Nog zo'n kunstenares die
met natuurprodukten
werkt, is Hannie Michels-
Halma uit het kleine Weurt
Maar ook daar wordt,
wonend en werkend, iets
groots verricht. Hannie, die
in Zevenhoven komt te
„hangen", maakt
formidabele en prachtige
gobelin wandkleden, die
afbeeldingen uit de natuur
voorstellen. En passant hoor
ik nu van Margret de
Groot, dat ze ook
„composities" maakt.
Evenals Christine, in
opdracht. Hannie dan,
weeft haar wandkleden van
zelfgesponnen schapenwol,
derhalve direct vanuit de
basis. Bij het verven maakt
ze alleen gebruik van
natuurlijke kleurstoffen,
zoals daar zijn:
boerenwormkruid,
kastanjebolsters, fluitekruid
en tierelier, cochenille en
blue indigo.
Het is niet zomaar wat, dat
gobelin weven, of Vlaams
weven. Het is een erg
decoratieve techniek,
waarvoor ook Hannie een
stevige vakopleiding heeft
gehad, die haar in hart, ziel
en handen is gaan zitten.
Wat evenwel slechts
weinigen van ons gedacht
zullen hebben: de inslag
wordt niet over de volle
breedte ingeweven, maar
met de hand in onderdelen.
De inslag ligt meestal niet
haaks op de kettingdraden,
zoals bij andere weefsels te
doen gebruikelijk; als u
begrijpt wat ik bedoel (zou
o.a. oud-burgemeester Vis
van Leiden zeggen; en dat
zei die wanneer hij ergens
vanaf wilde zijn, met
inachtneming van de
nodige nuanceringen).
Niettemin, deze techniek,
die nauwelijks meer
gebruikt wordt ook dat
nog vraagt om een grote
vakbekwaamheid. Tussen
haakjes en om af te sluiten:
werk van Hannie Michels
hangt bij de Kunst Uitleen
in Arnhem. Eerdere
exposities waren er in
Hilversum, Bergharen en
Amsterdam. Hannie geeft
ook weefcursussen aan
beginners en gevorderden,
met de mogelijkheid om
spinnen (anders dan poezen
doen) te leren en voorts
plantaardig te verven. De in
aller aandacht aanbevolen
expositie in galerie Jacques'
Saloon (en dat is waarachtig
geen wild-west; of het zou
een wild-east moeten zijn) is
geopend van dinsdag tot en
met vrijdag van 8.30 uur tot
17.30 uur en vrijdagavond
van 19.00 tot 21.00 uur;
zaterdag van 8.30 (ook in de
vroegte), tot 16.00 uur.
|d, die tc
irbereidingen voor wat de grootse ope-
an 'Leiden Modestad' moet worden, zijn
gang. Zo'n 21 leerlingen van de afdeling
1 tie van de Nimeto (Nationaal Instituut
/liddenstands Economisch en Technisch
wijs) uit Utrecht werken deze week in het
"(centrum de Korte Vliet aan de decors
ie door 60 winkeliers verzorgde mode
show die dinsdagavond in de Stadsgehoorzaal
plaats vindt. Na 6 weken van voorbereiding
moet alles zondagavond klaar zijn voor de 'dro
ge' repetitie. Maandagavond vindt de generale
repetitie plaats. Momenteel wordt gewerkt aan
het decor bij de show over sportkleding. Op de
achtergrond zijn dan ook, de overigens schaars
geklede, bodybuilders al zichtbaar.
De gei
iet gei
rrein
IN In een goed bezet LAK-theater
gisteren zes clowns op, die op basis
irovisatie elk hun eigen type nebben
,„vv Leid. Harry Piekema van de Akade*
voorzief001" Expressie te utrecht heeft hen in
en. DafntwikkelinS begeleid en was gistera-
notabene gedwongen zelf als „witte
hiertoe"" mee te spelen, aangezien een van
ïen onb£uPillen het door hoge koorts moest la*
wil jrweten.
ben op jomieke zestal rook allang niet meer naar
sigendofophtige zaagsel van de circuspiste, maar
1 u teJfch improviserend onder meer op de
uikt Rijkheden van de theatertechniek gestort
n van fcipoogde met een act als die over het hu-
-1 Trn L °°k duidelijk naar het moderne leven
istelhnguiedag jn een dergelijke context komen
oot datKs veej meer ais acteurs dan als (circus)ar-
ïlingen^i naar voren, een ontwikkeling die op
errein. felf njet bezwaarlijk hoeft te zijn.
Het gevaar van een zekere onevenwichtigheid
zit er dan echter wel in. Vooral doordat het
verbale aspect gisteren nogal veel aandacht eis
te, bleef de ware clown soms een beetje verbor
gen achter het masker van de acteur. Wanneer
de zes wat vaker hadden gezwegen, waren ze
als clown voor mij al een stuk acceptabeler ge
weest Nu leken ze soms te balanceren op het
randje van de clownerie, om reddeloos in de af
grond van het theater terecht te komen.
Mijn bezwaren, die hopelijk duidelijk zijn, ne
men niet-weg dat de zes, met of zonder Han-y
Piekema, ongetwijfeld kunnen uitbotten tot lie
den die het clownsvak goed onder de knie he-
ben. Waardige concurrenten (opvolgers?) mis
schien van de oude lichting LAK-clowns, die
onder de naam Lakonini's reeds velen vermaak
verschaften. Bij die groei, naar de hogeschool
der clownerie, wens ik hen veel succes en
sterkte.
JOS NIJHOF
LEIDEN „Voor het vor
mingswerk met werkende
jongeren uit de sociale werk
plaatsen is de maat vol. We
worden eerst maandenlang
aan het lijntje gehouden en
nu blijkt, dat staatssecreta
ris De Jong van Onderwijs
zodanige bezuinigingen wil
doorvoeren, dat goed onder
wijs in onze sector onmoge
lijk wordt. Daarom zijn we
in samenwerking met de ou
ders een handtekeningenac
tie begonnen en worden er
adhesiebetuigingen aan de
staatssecretaris aangeboden
op de hoorzitting, die eind
deze maand over dit pro
bleem in Den Haag plaats
vindt" Aldus Ruud Smit
vormingswerker in het Vor
mingscentrum voor Werken
den Jongeren aan het Lara-
menschanspark. Een groot
groot aantal leden van de
raadscommissie onderwijs
heeft inmiddels een dergelij
ke adhesiebetuiging onderte
kend en ook het college van
B en W overweegt dit te
doen.
In het kader van de WSW
(wet sociale werkvoorziening)
wordt jongeren van 17 tot en
met 21 jaar één dag in de week
de gelegenheid geboden om
onderwijs te volgen in een
vormingscentrum. Ruud Smit:
„Het gaat om jongeren met
een ontwikkelingsachterstand.
Daarom werken ze in een so
ciale werkplaats. De jongeren
die we hier hebben, werken in
sociale werkplaatsen in Kat
wijk, Sassenheim en Leiden.
Ze krijgen hier sport, hande
narbeid, we besteden via pro-
1'ecten aandacht aan de woon-,
eef- en werksituatie en we
gaan in op de interesses van de
jongens en meisjes. Dat loopt
uiteen van ruimtevaart tot fo
tograferen en popmuziek. Dit
werk is zeer intensief en ver
eist kleine groepen. En dat
dreigt met ingang van 1 augus
tus te zijn afgelopen."
Hoogveldrapport
Ruud Smit is ernstig teleurge
steld in het beleid van de
staatssecretaris: „Het begon al
lemaal in 1975. Toen Werd er
door een aantal onderzoekers
van de Nijmeegse Universiteit
een onderzoek gestart naar het
functioneren van vormings
werk met deze werkende jon
geren. In Nederland doen on
geveer zeventig vormingscen
tra aan dit soort onderwijs. Wij
en vijftien andere centra kre
gen extra faciliteiten, zodat de
onderzoekers een vergelijking
konden maken tussen de cen
tra met en die zonder extra fa
ciliteiten. Extra faciliteiten
houdt in, -dat we door meer
personeel de groepen van zes
tien naar acht jongeren kon
den verkleinen. Uit het in
1979 gepubliceerde Hoogvel
drapport dat onderzoek
kostte trouwens miljoenen
blijkt dat een groepsgrootte
van acht een absolute voor
waarde is voor goed onderwijs
aan deze jongeren. En hoe rea
geert de staatssecretaris op het
rapport? Na eerst maanden
lang niets van zich te laten ho
ren, schrijft hij nu in een nog
geheime beleidsnotitie, dat hij
het met de conclusies van
"De bezui
nigingen
zijn desa
streus voor
deze vorm
van onder
wijs."
Hoogveld eens is, maar dat er
geen geld is voor het verklei
nen van de groepen. Dit alles
houdt in, dat wij onze extra fa
ciliteiten per 1 augustus kwij
traken en dat we de groepen
dus weer moeten vergroten.
En dat is onaanvaardbaar. De
jongeren komen hier vrijwillig
en met plezier. Door deze be
zuinigingen wordt dit onder-
•wijs de nek omgedraaid. En
uiteindelijk zijn de jongeren de
dupe."
