Britten moeten buikriem
nóg strakker aanhalen
isserij overleg weer mislukt
ikistan buigt
s»et voor
uSsen kapers
Westersebedrijven
collaboreren met
racistisch regime
MfENLAND
OOK AANSTEKERS EN LUCIFERS WORDEN ZWAARDER BELAST
►rtugese kennis
or Nederlands
(drijfsleven
Jhin A Sen moet
ïsequenties trekken
Miljardenhulp
voor vrienden,
geen voedel voor
armste landen
Tass: „Reagan erkent
agressie tegen Afghanistan
LEIDSE COURANT
WOENSDAG 11 MAART 1981 PAGINA 9
ingen Brits
m^mheids- personeel
N Het Britse overheids-
is gisteren begonnen met
0 selectieve stakingen om
lij te zetten aan een eis voor
isverhoging van 15 pet Na
uursstaking op maandag
ictie vooral gericht op com*
itra van de regering en op
(ngsdiensten van defensie,
de negen betrokken vakbon-
jen in de geheime verbin-
[s van de regering in het
else Bude 45 radiotechnici het
jer. In dit centrum worden
ippen van Sovjet-satellieten
i-uitzendingen uit de Sovjet-
jeluisterd.
t algemeen zijn de gevolgen
acties volgens de regering
dan de bonden stel-
(Van onze correspondent Roger Simons)
EN De Britse minister van financiën sir
cy Howe heeft zijn landgenoten bij aanbie-
n nieuwe begroting aan het parlement mee-
dat de buikriem opnieuw strakker moet
i aangehaald. Hoewel sinds de Tweede We-
flog vrijwel ieder jaar een soortgelijke bood-
'ot de Britten is gericht en zij er al lang aan
I zouden moeten zijn, komen de voorstellen
r toch weer bijzonder hard aan.
lichtpunt in de be-
een verlaging van
limum lending rate"
Ise bankdisconto), met
it tot 12 procent. Die
- zal leiden tot een
MIJ# daling van de toren-
die de Britten
de dag moeten beta-
vQSönciële en industriële
'JiJvI zijn er echter niet
tie wolken. Zij vrezen
geld te duur blijft en
,waarde van het pond
niet zal dalen. Deze
•erd gisteren al voor
bewaarheid, toen het
de geldmarkt op-
loger noteerde. Voor
Y/wfVT^ers 's de goedkope
1 mUjijd definitief voorbij.
oversiële financiëel-
tche politiek van de
regering Thatcher blijft onge
wijzigd. In de komende twaalf
maanden zal minister Howe
2,5 miljard pond uit de zakken
van de gewone man proberen
te kloppen, om te voorkomen
dat de regering nog meer moet
lenen. Het lukt de Britse rege
ring maar niet. de overheids
uitgaven binnen de perken
van de eigen financiële moge
lijkheden te houden.
De Britten moeten veel meer
gaan betalen voor benzine,
bier. wijn. sterke drank en
rookartikelen. Zelfs de belas
ting op lucifers en aanstekers
wordt scherp verhoogd. Dat
geldt ook voor de jaarlijkse
wegenbelasting. Bovendien
worden de traditioneel aftrek
bare bedragen niet verhoogd,
wat door het steeds duurder
De Britse minister van finan
ciën, Howe, werd door zijn
vrouw (rechts) op de foto ge
zet, toen hij de in een even
slechte staat als de Britse eco
nomie verkerende begrotings
koffer voor de wachtende foto
grafen ophield.
wordende leven in feite neer
komt op een indirecte belas
tingverhoging.
Minister Howe ontlokte met
zijn lange miljardennota her
haaldelijk luide protesten van
Lagerhuisleden. Zijn voorspel
ling dat een verdere daling
van de inflatie na verloop van
tijd gevolgd zal worden door
een gevoelige vermindering
van de werkloosheid, veroor
zaakte algemeen hoongelach.
Ook sommige conservatieven
vinden dat Thather en Howe
te ver gaan. Zij vrezen, dat het
economische beleid (sommigen
noemen het wanbeleid) de
Conservatieve partij haar par
lementaire meerderheid zal
kosten, als de Britten te zijner
tijd opnieuw naar de stembus
worden geroepen.
Groot-Brittannië
blijft dwarsliggen
Ministers van
7 en visserij van de
Gemeenschap zijn
icht opnieuw niet
nen worden over
peenschappelijk vis-
'd. Evenals een
deden moest de Ne-
minister G.
lie de raad voorzat,
[teleurstellende con
clusie komen.
Gisteravond was de Neder
landse delegatie met een com-
Êromisvoorstel gekomen, dat
et Verenigd Koninkrijk ertoe
zou dwingen, na vier jaar ge-
debatteer, eindelijk eens een
meer communautaire houding
aan te nemen. De tegenstellin-
gert bleven echter bestaan
waarop de voorzitter de raad
schorste. Op 6 en 7 april ko
men de ministers, volgens de
plannen opnieuw bij elkaar.
In goed ingelichte kringen in
Brussel heeft men nog weinig
geloof in het totstandkomen
van een gemeenschappelijk
visserijbeleid. Het grote twist-
tunt blijft de toegang tot de
ritse wateren van vissers uit
andere EG-landen. In het
voorstel dat van Nederlandse
zijde kwam, was een van de
voornaamste punten dat de
Europese Commissie zou moe
ten beoordelen of die toegang
voor derden redelijk zou zijn.
Het compromis van het Neder
landse voorzitterschap omvat
te ook gewijzigde getallen voor
de verdeling over de lidstaten
van de te vangen hoeveelheid
vis. In dat voorstel was onder
meer voorzien, dat Nederland
6.000 ton vis (uitgedrukt in een
kabeljauwequivalent) meer
zou mogen vangen dan de EG-
commissie oorspronkelijk had
voorgesteld.
Minister Braks sluit niet uit,
dat het visserijbeleid op de ko
mende Europese topconferen
tie, eind deze maand in Maas
tricht, ter sprake zal komen.
Hij noemde de nu ontstane si
tuatie „zeer ernstig". Op vra
gen of EG-lidstaten in de mi
nisterraad wellicht een ver
band hadden gelegd tussen
hun meebetalingen aan het
Britse aandeel in de totale EG-
contributie en het opnieuw
mislukken van het Europese
visserijgesprek, wilde Braks
niet ingaan.
Het enige dat de
raadsvoorzitter kwijt wilde
was, dat enkele delegaties in
de raad die zaak wel hadden
„aangestipt".
feON Tijdens de laatste dag van het tweedaags he
in Lissabon van premier Van. Agt en minister Van
,uw (buitenlandse zaken), heeft de Portugese rege-
reboden Nederlandse bedrijven te helpen bij activi
de voormalige Portugese koloniën Angola en Mo-
Pe-
Van der Klaauw, die gistermiddag met Van Agt op
O QG arriveerde, kwam dit aanbod nogal onverwacht De
n hebben ook Frankrijk hun speciale kennis en erva-
langeboden. Van der Klaauw heeft de economische in-
O leendienst gevraagd er achteraan te gaan. In Lissabon is
^3proken over de levering van drie Nederlandse fregatten
tugai. De bewindslieden hebben afgesproken deze kwes-
Qgel mogeijk in Navo-verband aan de orde te stellen. Por-
j |t^j>dt dat de bewaking van de toegang tot de Middellandse
zaak is van de Navo. Nederland zal dit op de aanstaande
ie top in Maastricht aan de orde stellen.
igese regering heeft de Europese Gemeenschap om
ilp gevraagd in verband met de droogte in het land.
I Portugal dat de EG-markt meer toegankelijk wordt
ugese expostprodukten als textiel en tomatenpuree.
CUS De Paki-
regering heeft ge
ltoe te geven aan de
lt alle gevangenen
11 de kapers van het
mse lijntoestel in de
hoofdstad Damas-
I !t ruim honderd gijze-
Un boord hebben ge
it worden vrijgelaten.
Ie kapers hebben ge-
de tien dagen geleden
Ite Boeing tot ontplof-
I brengen als niet aan
>en wordt voldaan.
functionarissen be-
1 overigens of de ka-
t een dergelijke drasti-
tiaatregel zullen over-
wel wordt er rekening
mee gehouden dat de kapers
een of meerdere gijzelaars zul
len doden. Vorige week vrij
dag vermoordden de kapers
een Pakistaanse diplomaat.
Gisteravond bestond er nog
enig optimisme over een spoe
dig einde van de kaping toen
de kapers lieten weten dat zij
het aantal gevangenen wier
vrijlating zij eisten hadden te
ruggebracht van honderd tot
tussen de 45 en 55. De militai
re regering van generaal Zia
heeft er nu mee ingestemd dat
dertig personen die op het
lijstje van de kapers staan,
kunnen vertrekken, maar zegt
dat de overigen zware misda
digers zijn.
11
RIBO Chas Mijnals, een van de verleden week vrij-
i en inmiddels weer in genade aangenomen verdachten
..linkse coup" in Suriname, heeft gisteren verklaard dat
ïnaamse regering de consequenties moet trekken uit het
Suriname een socialistische weg is ingeslagen. Zoals be-
jpaakten de militairen verleden week, zonder voorkennis
[regering, de „nieuwe koers" bekend. Volgens Mijnals is
kans op veranderingen in de regering. Kritiek van Ne-
1 of de Verenigde Staten op de nieuwe politiek zou vol-
„een kapitale blunder" zijn.
Thozamile Botha (links) was gisteren op bezoek bl) Ford-Amsterdam. Rechts de heer Elverdulk,
de voorzitter van de ondernemingsraad. In het midden een tolk.
Gevluchte Zuidafrihaanse stakingsleider Botha:
99
AMSTERDAM „Westerse bedrijven
met vestigingen in Zuid-Afrika kunnen
niet zeggen, dat ze niets met de apart
heidspolitiek te maken hebben. Ze colla
boreren met het racistisch regime, want
Pretoria kan ze, met de wet in de hand,
dwingen met hen samen te werken". Tho
zamile Botha, een van de leiders van de
staking bij de Ford-fabriek in Port Elisa
beth van eind 1979, windt er geen doekjes
om. Volgens hem zijn de zwarten en kleur
lingen in Zuid-Afrika gebaat bij een alge
hele boycot van dat land. „Natuurlijk heb
ben zij daarvan het meest te lijden, maar
nu zijn officieel ook al drie en een half
miljoen zwarten werkloos. En de regering
telt daar de mijnwerkers en landarbeiders
nog niet eens bij!"
Volgens Botha kan elk bedrijf in Zuid-Afrika
in tijden van nood gedwongen worden oor
logsmateriaal te maken. „Een andere wet
geeft de minister van defensie de macht, ge
bieden van strategisch belang te verklaren,
waardoor de eigenaar onder militair com
mando komt te staan".
Botha, die het leven in Zuid-Afrika door de
regering onmogelijk wordt gemaakt, is op uit
nodiging van de Anti-Apartheidsbeweging
een week in Nederland. Omdat hij actief was
in het zwarte bewonerscomité van Port Elisa
beth, werd hij door zijn werkgever. Ford,
ontslagen. Zijn zevenhonderd zwarte collega's
legden daarop spontaan het werk neer. „Na
twee en een halve dag konden we allemaal
terugkomen en Ford betaalde die dagen
door", aldus Botha.
De blanke werknemers namen dat niet en
eisten dubbel loon. omdat zij hadden doorge
werkt. „Maar", vertelt Botha, „ze wilden ook
dat de bedrijfskantine gesplitst zou worden
omdat wij zouden stinken en ons niet weten
te gedragen. De directie distantieerde zich
van die uitlatingen, maar wij hebben de kan
tine niet meer bezocht. Wij eisten voor het
zelfde werk evenveel loon als onze blanke
collega's, die soms drie keer zo veel verdien
den". Toen hun ultimatum na twee weken
zonder resultaat afliep, verzamelden ze zich
voor de fabriek. De politie werd gealarmeerd
en de stakers konden kiezen: wegwezen of
aan het werk. Zij besloten weg te blijven. De
erkende vakbonden wilden niet voor de sta
kers onderhandelen, omdat het om een poli
tieke actie zou gaan.
Na meer dan twee maanden dreigde het
zwarte bewonerscomité van Port Elisabeth,
dat zich voor de stakers inzette, alle blanke
winkels en de door de regering beheerde
drankzaken te boycotten. Ook werden alle
overige zwarte arbeiders in Port Elisabeth
opgeroepen een dag te staken. De Ford-direc
tie zwichtte en alle werknemers konden te
rugkomen. maar hun eisen werden niet inge
willigd. „Een dag later werd ik gearresteerd",
vertelt Botha. „Zonder aanklacht of vonnis
heb ik 48 dagen gevangen gezeten. Daarna
werd ik in de ban gedaan, zodat ik nergens
werk kon krijgen of een opleiding volgen. Ik
moest 's nachts binnen blijven en mocht
maar één man tegelijk ontvangen. Ik besloot
uit te wijken naar Lesotho, waar ik me bij het
verboden Afikaans Nationaal Congres heb
aangesloten".
Volgens Botha drait de Zuidafrikaanse econo
mie nog steeds goed en varen veel bedrijven
wel bij de apartheidspolitiek. „Zwarten zijn
immers goedkope arbeidskrachten. Een rege
ringscommissie heeft onlangs becijferd, dat
de Zuidafrikaanse economie maar anderhalf
miljoen zwarten nodig heeft. De rest moet
maar in de thuislanden blijven!".
RENÉ BOGAARTS
AMERIKAANSE REGERING:
WASHINGTON De Amerikaanse regering heeft
vannacht het Congres een verdere uitwerking van
de verleden maand ingediende begrotingswijzigin
gen aangeboden. Uit de voorstellen van president
Reagan blijkt, dat de VS een zeer selectief buiten
lands hulpbeleid gaan voeren.
Bevriende naties als onder meer Egypte, Israël, Turkije
en El Salvador krijgen voor in totaal 14 miljard gulden
aan militaire hulp om Amerikaanse wapens te kopen.
Daarentegen wordt beknot op onder meer de voedsel
hulp aan landen waar hongersnood heerst.
De overige plannen die vannacht werden bekendge
maakt bestaan uit een verdere uitwerking van de eer
der ingediende wijzigingsvoorstellen, die vooral een
verschuiving van gelden van de sociale sector naar de
fensie te zien hadden gegeven.
Protest tegen
Nederlandse
aardgasprijs
LONDEN Britse glastuin
ders, georganiseerd in de „Far
mers Union" willen vrijdag
voor het ministerie van land
bouw in Londen een protest
demonstratie houden tegen de
huns inziens oneerlijke con
currentie die ze ondervinden
door het speciale aardgastarief,
dat hun Nederlandse collega's
betalen. Ze willen van hun ei
gen overheid onmiddellijke
geldelijke steun vragen. Deze
is volgens de „Farmers Union"
nodig voor het behoud van de
tuindersbedrijven tot het mo
ment, waarop de Europese
Commissie besluit op te treden
tegen het Nederlandse speciale
tarief.
Congresrap
port
somber over
MX-raketten
WASHINGTON De Sov
jet-Unie is mogelijk in staat
de nieuwe Amerikaanse mo
biele MX-raketten te ont
dekken en vernietigen, in
dien de VS deze in onderling
verbonden betonnen schach
ten in de woestijn wil ver
bergen. Dat staat in een rap
port van een commissie van
het Amerikaanse Congres.
In het rapport wordt de effec
tiviteit in twijfel getrokken
van de zogenoemde „verstop-
permethode" waarbij 200 MX-
raketten in ongeveer 4600 be
tonnen schachten worden ver
borgen. Om het systeem te la
ten werken moeten volgens
het rapport namaakraketten
worden ontwikkeld, die door
geavanceerde Russische appa
ratuur voor echt worden ver
sleten.
Amerikaans
pensioen
voor trouwe
Chinees
(Van onze correspondent
Dick Toet
WASHINGTON Het
Amerikaanse ministerie
van buitenlandse zaken is
van plan een staatspen
sioen te verlenen aan Zhao
Wenjin, een 75-jarige Chi
nees. Zhao heeft tot op de
dag van vandaag als klus
jesman gediend in het
oude Amerikaanse consu
laat in de Chinese haven
stad Xiamen. Het consu
laat werd echter al in 1945
gesloten. Zhao Wenjin was
in 1926 door de Ameri
kaanse regering als klus
jesman in dienst genomen.
Toen het consulaat in 1945
werd gesloten, gaf de con
sul hem de opdracht een
oogje op het gebouw te
houden. Die opdracht
werd in 1950 bevestigd
door een Brits diplomaat,
die na het verbreken van
de Chinees-Amerikaanse
relaties een bezoek bracht
aan het consulaat Zhao
kreeg via de Britten be
taald, ongeveer 53 dollar
per maand, een voor Chi
nese begrippen aanzienlijk
bedrag. In 1975, toen de
betrekkingen tussen China
en de Verenigde Staten
zich weer begonnen te
herstellen, kwam Zhao
weer onder directe contro
le van de Amerikaanse re
gering. Vorig jaar kreeg
hij bezoek van een Ameri
kaanse diplomaat, die rap
porteerde Zhao te hebben
aangetroffen „in goede ge
zondheid en nog elke dag
klusjes uitvoerend in en
om het consulaat".
MOSKOU Het Sovjetrussische persbu
reau Tass meent dat president Reagan van
de Verenigde Staten stilzwijgend heeft er
kend dat de Amerikanen „gewapende agres
sie plegen" tegen Afghanistan. Het persbu
reau schreef dit gisteravond in een lang eer
ste commentaar op Reagans verklaring dat
de VS mogelijke militaire steun zullen ver
lenen aan de Afghaanse islamitische rebel
len. Reagan bevestigt slechts in het open
baar wat zijn voorganger Carter liever stil
zwijgend deed, aldus het persbureau.
In Washington merkten waarnemers op dat
dingsmaatregelen nam na de Russische inter
ventie in Afghanistan, hij steeds verklaard had
dat de VS „zich niet zouden mengen in de bin
nenlandse aangelegenheden van Afghanistan".
Uit het Russische commentaar op het plan van
Reagan bliikt dat Moskou in de mogelijkheid
van Amerikaanse steun aan de Afghaanse op
standelingen de bevestiging wil zien van haar
zo vaak naar voren gebrachte stelling dat Af
ghanistan het slachtoffer is „van gewapende
imperialistische agressie en dat de Sovjet-Unie
dit bevriende buurland daarom wel te hulp
moest snellen".
Rnmmpnwprnprc WASHINGTON Verschel-
UUUlIIienwerperS dene Amerikaanse B-52
in staat van
paraatheid
bommenwerpers op de West-
duitse basis Loring zijn
sinds vrijdag in staat van
paraatheid gebracht, zo is
van het Pentagon vernomen.
De maatregel werd genomen,
na de ontdekking van een
aantal met raketten uitgeruste
Russische onderzeeërs in een
gebied van de Atlantische
Oceaan, dat door de VS als
strategisch gevoelig wordt be
schouwd. Een functionaris van
het Pentagon preciseerde, dat
vijf of zes van de veertien
B'52's nu dichter bij de start
baan staan om zo snel mogelijk
te kunnen vertrekken bij een
eventuele Russische raketaaa-
vaL
