Volkenkunde" zette belangrijke stap:
blinden „zagen" een boeiend Japan...
edactieraad
are schort
sluit tot
treden op
PERZEN TE GAST BIJ PANDER.
Sam sam
genoeglijk
vermaak
Pander
brieuen
van
lezers
en
Inspirerende
verkeersdrempel
vginaiD/REGIQ
LEIDSE COURANT
VRIJDAG 27 FEBRUARI 1981
PAGINA 5
Brieven graag kort en
duidelijk geschreven De
redactie behoudt zich
het recht voor ingezon
den stukken te bekorten
Jp811S JAAR DER GEHANDICAPTEN, MAAR DE MUSEA ZUN ER NOG NIET AAN TOE
ter dee j
Borat
toeristj
en vaè
.Inhei
tor Toe horeca-kringen is men al
stplaatn aardig eind gevorderd.
VW'iar is men begonnen met
Reizei[leren: drempelloze
ttle vatfomrnoc^at'e' aangepaste
rgd daTletten- bften,
fes jkim>nakkelijker te bedienen
nitaire voorzieningen,
^ar een museum en een
hamelijk gehandicapte
ren nog niet bij elkaar,
i is het toch. Even kan het
il heden goed gaan, maar
eenOeL komt er een trap die
ns deztof een mindervalide
™'%eker onneembaar is.
j >nsen die niet of slecht uit
Ti fli«e(voeten kunnen treft men
Iesf* arom in een museum niet
h. Visueel gehandicapten
pnmin. Ze hebben er
sts aan, zou je kunnen
irvietfeiggen. Tot vorige week.
<cht, duen bleek in het
ff/aunajksmuseum voor
rveensjlkenkunde in Leiden, dat
drumbij zienden de schellen
optocht de ogen gevallen
kan noren: dertien blinden en
va/eslMchtzienden, vergezeld
'en voor elf begeleiders, waren
voor divan 's morgens elf uur
'ii petto laat in de middag te gast.
j toen het half zes
gorden was en het feest
dat was het geweest)
ort jprbij was, wilde het
Het oezelschaP ^et lie*st de
°rIinJerfëende dag weer
nder au\u8kornen: men had 20
wJÏÏHd.g veel in da.
museum „gezien en er
volop van genoten.
Terugkomen zullen ze;
wellicht zal het aantal
deelnemende visueel
gehandicapten nog groter
worden. Die eerste excursie
(primeur voor Nederland)
zal door minstens twintig
andere gevolgd worden, nog
dit jaar!
1981 is uitgeroepen tot Jaar
der Gehandicapten,
notabene door onder andere
de Internationale Raad der
Musea. Zeker het ministerie
van CRM zou dit ter harte
moeten nemen en binnen
het gehandicaptenbeleid de
musea moeten adviseren tot
het doen plaatsen van,
bijvoorbeeld,
invalidenliften, aangepaste
toiletten, automatisch
openschuivende deuren, het
doen verwijderen van
drempels en andere
voorzieningen bepleiten.
Iemand die zich erg warm
maakt voor het bereikbaar
maken van musea voor
gehandicapten is public
relationsmedewerker mr.
Harald S. van der Straaten
van Volkenkunde. Hij
ergert zich er geweldig aan,
dat culturele instellingen als
musea en andere
tentoonstellingsruimten
slechts voor de lichamelijk
ongeschonden medemens
'aderini
t Barba
est vooi
en haai
snkt hei
jvembei
;n te ko
met e
hoeft
wordei
ren J.i
n in hi
geest o
zal hi
ter mo
o kand
§0p mijn omwegen door stad en land kom
ik graag mensen tegen. Elke morgen tussen
tien en elf uur kunt u mij telefonisch vertel
len wie u graag in deze rubriek zou willen
'tegenkomen. Het nummer van mijn geduldi-
Ige telefoon is 071-122244; u kunt dan naar
toestel 18 vragen.
toegankelijk zijn.
„Het Rijksmuseum van
Oudheden hier in Leiden
heeft pionierswerk verricht
en is nu een voorbeeld van
hoe het overal zou moeten
zijn: speciale invalidenlift,
invalidentoiletten, en
drempelloze inrichting.
Volkenkunde heeft nu een
andere stap in de goede
richting gezet ten bate van
mensen die nauwelijks of
niet kunnen zien. Onze
accommodatie is (nog) niet
aangepast, maar er is wel
wat gedaan aan de opvang
van blinden. Geïnspireerd
door de indrukken,
opgedaan tijdens een
studiedag in Tate Gallery in
Londen, heeft onze
medewerkster van de
educatieve dienst mevrouw
Phita Overdijk-Uittenhout,
voorbeeldig gesteund en
geactiveerd door de
conservator Japan, drs.
Willem van Gulik, een
museumproject van twintig
excursies voor blinden
samengesteld. Het
programma was vooraf
doorgenomen met
verscheidene
blindeninstituten in ons
land en men was er
enthousiast over", aldus mr.
Van der Straaten.
„Inderdaad", zegt Phita
Óverdijk; „we hebben nu
om hal:
•t en mé
rolprent
vaak moet een minder valide museumbezoeker nog op deze manier op weg geholpen worden naar de culture
le schatten...
één dag achter de rug, maar
de reacties van de
deelnemenden uit de
Blinden-vereniging Leiden
en uit het hele land zijn
overweldigend. We gaan er
mee door; ook al omdat er
veel aanvragen zijn
binnengekomen. De proef
(met „Japan") is grandioos
geslaagd en over enige tijd
ik denk een maand is
een volgende afdeling aan
de beurt".
De blinden en slechtzienden
in allerlei stadia
kwamen „ogen te kort", die
vrijdag 19 fébruari. Koffie
vooraf, wat vertellen over
Japan, en dan op weg. De
afdeling Japan, kent een
open gedeelte waar men iets
kan betasten en de vitrines
werden vermeden. De
blinden kwamen bij het
houten huis, de betastten de
vloer en konden de
constructie van een houten
bankje voelen. De samurai
te paard kreeg veel
belangstelling, met z'n
harnas. Er waren
bloemstukjes vooral de
stand der takken kwam
duidelijk naar voren die
betast konden worden en
hetzelfde mocht gedaan
worden met de voor de
ingang van de Boeddhazaal
op een sokkel staand
vrouwelijk Boeddhabeeld;
brons met tin vermengd.
Uitleg van de
handhoudingen.
Dan de Japanse kleding.
Tafels met voorwerpen die
met kleding te maken
hadden. Men gaf de blinden
de voorwerpen in handen
en twee poppen werden
door Phita en haar collega
Dorry Vloet stap voor stap
aangekleed. Iedere laag
werd door de blinden
betast. Hetzelfde gebeurde
met de „maaltijd":
rijstkommen, een fles sake,
zeewier. In het atelier werd
gegeten, met Japanse
achtergrondmuziek en
kaarslicht voor de ziende
deelnemers. De blinden
werd (individueel) geleerd
hoe te eten met eetstokjes
en in de kelder met de
reserve-collectie werd de
speciale geur opgesnoven.
Natuurlijk was er ook de
thee-ceremonie. Eerst
vertellen en de voorwerpen
laten betasten. Op een
elektrisch kookplaatje stond
het water duidelijk
hoorbaar borrelend te
koken. De kommen thee
konden (hoorbaar, want zo
moet dat) leeggeslurpt
worden, terwijl men zat op
tatami-matjes. De typisch
Japanse „snoepjes" bij de
thee waren attractief van
vorm, een bloemetje
bijvoorbeeld.
Vóór men het wist, was de
dag voorbij. Blinden
hadden, eigenlijk
onverwacht, erg veel moois
„gezien" en ervan genoten.
En ervan geleerd.
Trouwens, ook de zienden
van Volkenkunde hadden
een excursie gehad die
ongelooflijk boeiend èn
leerzaam was. Eenmaal
thuis gekomen was er een
blinde, die precies na wist
te vertellen, dat vroeger de
post door heel Japan te
paard of lopend werd
bezorgd. „Binnen een week
brachten marathonlopers de
post van Noord naar Zuid
Japan. Reizigers konden
tot 1850, daarna kwam de
eerste trein in twee
weken van Tokyo naar
Kyoto reizen (daar doen ze
nu minder dan 4 uur over)
in een draagstoel. Als men
grote rivieren moest
oversteken, namen de
dragers de reiziger op hun
schouder en anderen namen
de draagstoel voor hun
rekening. Zo bleef de
reiziger droog, terwijl de
dragers vaak tot aan hun
nek in het water liepen.
Wel werd er zakelijk
onderhandeld: in het
midden van de rivier werd
de prijs verhoogd en moest
de reiziger wel toegeven om
droog de overkant te
kunnen bereiken. Ik weet
nu tenminste, hoe dat
vroeger in Japan allemaal
in z'n werk ging
De glijbaan (4)
Ook de ouders die betrokken
zijn bij de peuterspeelzaal de
Glijbaan zien de redelijkheid
in van de verlangens van de
oudercommissie van kleuter
school Bambino. Uiteraard is
het redelijk dat een kleuter
school met plm. 75 leerlingen
beschikt over 3 lokalen, over
de nodige sanitaire voorzienin
gen, over gelegenheid voor be
wegingsonderwijs. Tegenover
deze redelijkheid staan echter
de even redelijke verlangens
van de peuterspeelzaal de Glij
baan die 2 jaar geleden een lo
kaal toegewezen kregen door
de gemeente in de kleuter
school. Het gaat derhalve niet
aan het een te laten prevale
ren boven het ander, zeker
niet wanneer dit ten koste gaat
van het bestaansrecht van de
peuterspeelzaal. Wat het
zwaarst is moet het zwaarst
wegen. Dus ook de wethouder
heeft uiteindelijk eieren voor
zijn geld gekozen en heeft be
sloten tot een status quo tot 1
augustus. Wat natuurlijk niet
wegneemt, dat de continuïteit
van het bestuur ver te zoeken
is wanneer afspraken van de
speelzaal met de ambtsvoor
ganger van de huidige wet
houder niet nagekomen wor
den. De belangen van de kleu
terschool zijn bij deze laatste
beslissing niet optimaal ge
diend maar zeker niet onrede
lijk geschaad. Dit geldt temeer
omdat t.a.v. de sanitaire voor
zieningen afspraken gemaakt
zijn met de peuterleidsters om
de bij de peuterzaal aanwezige
toiletjes ook door de kleuters
te laten gebruiken en de gym
lessen tijdelijk doorgang kun
nen vinden in het gymlokaal
van de lagere school (is deze
zaal voor 5-jarigen onveilig en
voor 6-jarigen veilig). Als de
kleuters bij mooier weer meer
buiten gaan spelen is mis
schien dit probleem ook even
minder urgent. Het door de
gemeente als alternatieve
ruimte aangeboden lokaal in
de Ireneschool is niet accepta
bel voor de speelzaal omdat
deze ruimte de helft van de
huidige capaciteit heeft en
geen enkele mogelijkheid
biedt voor het aanleggen van
primaire voorzieningen zoals
toiletjes, aanrechtje, buiten
speelplaats etc.
Wij hopen, dat naast de ge
meente ook particulieren
(scholen, wijkbewoners) naar
stig met ons mee willen zoe
ken naar een bevredigende
oplossing van langere termijn
voor alle partijen.
Joke Douwes
Margreeth van der Spek
Leiden
BURGERLIJKE
STAND
OVERLEDEN, P. van Egmond. geD.
29-9-1918, man; R. J. Plug, geb. 14-
2-1981, man; J. Ebbink, geb. 9-5-
1905. man; H. J. Swierstra, geb. 26-
3-1905 vrl. geh. gew. met F. J. J. La-
meijer; J. V. Rijpperda Wierdsma,
geb. 8-1-1904 man; M. C. van Putten,
geb. 30-8-1946 vrl. echtg. van A.
Kuijf; C. A. van den Berg, geb. 12-9-
1916, man; A. de Vormer, geb. 22-12-
1927, man; F. J. Vromans, geb. 3-3-
1936, vrl.; I. van Wijk, geb. 21-6-
1907, man; M. J. van der Kwartel,
geb. 3-5-1923. man; C. Willemse.
geb. 21-10-1902, man; D. de Haan.
geb. 24-5-1903, man; G. Faas. geb.
11-1-1910, man; H. Devilee. geb. 11-
3-1906, man; J. L. M. de Vrind. geb.
21-10-1902 vrl. geh. gew. met G. A.
Sassen; J. H. Beerlage. geb. 26-2-
1926, man; E. G. Arts. geb. 12-4-1903
vrl. echtg. van F. de Haas; P. M. van
Sonsbeek, geb. 23-9-1898, vrl. echtg.
van H. P. J. van Sonsbeek; Th. J.
Luhrs, geb. 16-4-1933 vrl. echtg. van
D. Holswilder; F. Blijleven, geb. 1-8-
1916, man; A. M. C. Hageman, geb.
17-5-1905 vrl. geh. gew. met M. J. C.
van Oostveen Koentze.
orgen
erwoudi
!s en m:
tuden. I\
Het oj
iriantenl
ratis
betalei
N De redactieraad van het universitaire weekblad
eeft besloten een eventueel besluit tot aftreden nog
;k op te schorten. De raad meent, dat eerst nog een
ondernomen moei worden om het met het college
ituur van de universiteit eens te worden over de be-
igen op het weekblad. Voorzitter Willem Witteveen
Ie kans dat het college en de raad tot overéenstem-
>uden komen „niet waarschijnlijk".
I van de onenigheid tussen redactie en redactieraad aan
Eiatsen xant en het college van bestuur en universiteitsraad aan
imuiden-e kant zijn de bezuinigingen die de laatste twee op het
vervafltair weekblad willen doorvoeren. Deze bezuinigingen
ir» elk geval één ton opleveren. Het college van bestuur
:ch voor dit geld voor een belangrijk gedeelte uit de pot
et het W(tie' te halen, door de Mare niet meer gratis aan de stu-
teravondoe te zenden. De universiteitsraad ging maandag ak-
ïrwoude iet de bezuiniging van 1 ton maar stelde vast, dat aan de
d op 4($rzending niet getornd mag worden. Het geld zou uit de
n) komt (epot gehaald moeten worden. Beide voorstellen zijn bij
Ie kosten en redactieraad in het verkeerde keelgat geschoten. Zij
gedeeld.lat het college van bestuur eerst fatsoenlijk overleg over
alleen drugsoperatie had moeten voeren. Bovendien achten zij
Iniging, die ten opzichte van vorig jaar 32% zou bedra-
(venredig groot. Eén lid van de redactieraad heeft reeds
ïn gegeven niet meer voor deze functie beschikbaar te
^^^^ststelling van de bezuinigingsoperatie door de universi-
I dreigde de redactieraad met haar ontslag omdat de
itieke verantwoordelijkheid van de Mare aangetast zou
Gistermiddag yergaderde de raad over dit voornemen.
im j>ben besloten een laatste poging te ondernemen om
(temming te bereiken met het college. Dat dit lukt, acht
zal doorf niet waarschijnlijk. Dan is de kans groot dat we vol-
emeestereek besluiten om op te stappen", aldus redactieraad-
euwe fit-jr Willem Witteveen.
torden
van dltctie van de Mare noemt de bezuiniging „onaanvaard-
wij vaive bezuinigingen maken het niet mogelijk een weekblad
a „opeitceren in de door het college van bestuur vastgestelde
iwe"instKe' dat behoorlijk kan voldoen aan journalistieke maat-
h aan de eisen die het redactiestatuut aan het Leids Uni-
I Weekblad stelt", zo schrijft de redactie in een redactio-
Imentaar in de Mare van deze week: „Het één en ander
m Houdt<kenen dat de informatievoorziening aan de lezer in de
worden
lappel Fkomst in bet gedrang komt". Welke beleidslijn de re-
^jil gaan volgen wordt vooralsnog niet duidelijk.
LEIDEN Al snel wordt duidelijk waar
om „Sam sam" van Eli Asser een muzikale
komedie heet. De benaming „musical" zou
suggereren dat alle liedjes door Asser zelf
geschreven zijn.
Echter, van de ruim vijfentwintig songs zijn
een krappe tien van de hand van Asser
(tekst) en Clous van Mechelen (muziek); de
overige komen uit wereldberoemde musi
cals als „Cabaret", „Kiss me Kate", „De
man van La Mancha", „Showboat", „Anate-
vka" enzovoort.
Asser heeft daaruit een goede keus gedaan,
maar zijn eigen aandeel in de produktie is
daarmee tot de helft beperkt gebleven.
„Sam sam" toont ons vier acteurs die slechts
kinderen tot hun publiek kunnen rekenen, ter
wijl ze zo graag sterren van wereldformaat zou
den zijn. Ze maken grootse plannen, wachten
op de juiste producer, en verdelen alvast de rol
len van hun nieuwste, hemelbestormende pro
duktie. Ook grijpen ze terug naar succesnum
mers van grote artiesten. Dit alles speelt zich af
in een kleedkamer, waarin af en toe geluiden
van de rauwe werkelijkheid, het krijsende kin-
derpubliek, doordringen.
Hoewel een bijne lege Schouwburg toch weinig
inspirerend is, kwamen Adèle Bloemendaal,
Lex Goudsmit, Hans Boskamp en Leonie Jan
sen gisteravond tot een voor de omstandighe
den alleszins redelijke voorstelling. Goudsmit
en Boskamp hebben magistrale stemmen en lie
ten die na een wat ingehouden begin voluit
door de zaal schallen. Bloemendaal en Jansen
zijn vocaal gezien van een ander nivo; in sa
menzang vielen ze wel eens weg, maar in de so
lo's kwamen ze goed voor de dag.
Het verhaal van Asser dient voornamelijk om
het zingen van de liedjes te rechtvaardigen en
ze een kader te verschaffen. Zij eigen liedjes
teksten zijn niet zo sterk als ik van hem ge
wend ben, maar alles bij elkaar genomen be
zorgt „Sam sam" dè liefhebber best een genoe
glijke avond. „Sam sam" speelt ook vanavond
en morgenavond.
Verkeersborden zijn naast wachthuisjes voor het openbaar ver
voer en fraaie of minder fraaie gevels van gebouwen een geliefd
object van graffiti-liefhebbers. Vooral 's nachts is de veelal met
een viltstift gewapende, schichtig om zich heen kijkende jonge
ling waar te nemen. Menig winkelier klaagt steen en been over
deze uitingen van creativiteit. In de Groenhovenstraat is het op
schrift op het verkeersbord „Let op drempels" veranderd in „Eet
op drempels". Ook deze proeve van schrijfkunst kan door een
graffiti-fanaat aangebracht zijn. Een tweede mogelijkheid is, dat
het hier niet om een schrijver gaat, die geen uitgever kan vinden
voor de resultaten van zijn nachtelijke arbeid, maar om iemand,
die een hekel aan verkeersdrempels heeft. Een automobilst, die
van het overige verkeer al genoeg last heeft om van stoplichten
maar niet te spreken en vindt dat die drempels moeten verdwij
nen. Geen gezeur, doorrijden, ook in smalle straten met spelen
de kinderen.
ADVERTENTIE
U hebt één week de primeur. Van 28 februari t/m 7 maart.
DEN HAAG - AMSTERDAM - ROTTERDAM - EINDHOVEN - LEIDEN - GROMINGEN - ENSCHEDE Botermarkt 21-22
Voor iedere Perzencliënt is een stijlvolle attentie gereserveerd.
De Perzeninkopers van
Pander zijn weer terug uit
de tapijtknoopgebieden
van het Midden-Oosten.
Zij bieden een selectie
tapijten die werkelijk als
unica of object d'arts
beschouwd mogen worden.
Het is een tijdelijke
expositie waarin u de gehele
"landelijke" Perzencollectie
van Pander bijeen vindt.
Er is een royale variatie in
maten, soorten en prijzen.
Precies wat u verwachten
mag als Pander Perzen
aanprijst. Maar komt u snel,
want na 7 maart gaan de
tapijten onherroepelijk op
reis naar de andere
vestigingen.
Leiden; Breestraat 146
