fuan Carlos beperkt
zuivering in leger
rokdorf opnieuw gevaarlijk kruitvat
Reagan en
Thatcher staan
„zij aan zij
7aJ
'De etalages
zijn nu
in Moskou
:oed gevuld
Paus via Anchorage
terug naar Rome
Monokini aan Noordzeestrand van België
Lula weer op
vrije voeten
ITENLAND
LEIDSE COURANT
VRIJDAG 27 FEBRUARI 1981 PAGINA 13
Boe
inas|
schai
half
niijor
on nie
oorkoi
lat een
naar fe DRID De nieuwe Spaanse
>rand tering van premier Calvo Sote-
sen boriie na de militaire staatsgreep
n Wierieen absolute meerderheid in
'oiiedig parlement zijn werk kon be-
!eIe wd aen, heeft gisteravond als eer-
randwf beieidsdaad een bijzondere
J klager benoemd die de mis-
_n te staatsgreep van afgelopen
ieèfval indag moet onderzoeken.
Tboidi ^ast van koning Juan Carlos
eriore^s^eren overigens een eind ge-
te SCha ien aan de arrestaties onder
^ordt nilitairen om zo een een hek-
eraami jacht te voorkomen, die de on-
en haiit in het leger weer tot een
ïiljoen. ikpunt zouden kunnen doen
-nemen. De koning greep in
i er al twee generaals, Jaime
ans del Bossch, die de coup
I kolonel Tejero in Valencia
nlijk had ondersteund, en de
atsvervangend stafchef van
I Spaanse leger, generaal Al
so Armada Comin, samen met
•scheidene kolonels, kapiteins
luitenants achter de tralies za-
I, Later op de dag werd even
wel nog een derde generaal gear
resteerd, Luis Torres Rojas, com
mandant van het militaire di
strict Galicië, die net als Del
Bosch de coup openlijk had on
dersteund.
Juan Carlos, die de rebellen in het leger
waarschuwde dat de dictatuur alleen
„over zijn lijk" zou kunnen worden her
steld, gaf de politici te verstaan dat de mi
litairen niet al te hard moeten worden
aangepakt, omdat anders het geVaar van
een tegenreactie dreigt.
Verscheidene politici, vooral die uit het
socialistische kamp, drongen er bij de
nieuwe premier op aan maatregelen te ne
men om de extremisten in het leger onder
controle te krijgen.
Ondertussen dreigt voor vandaag het ge
vaar van openlijk geweld in Baskenland
tussen links-nationalistische Basken en
rechtse Spanjaarden bij grote demonstra
ties voor en tegen de regering in Madrid.
In het hele land zijn vandaag trouwens
grote demonstraties gehouden ten gunste
van het handhaven van de democratie.
De drie consuls die vorige week in Spaans
Baskenland door de Baskische afschei
dingsbeweging ETA werden ontvoerd,
hebben gisteren in een brief enkele eisen
van ontvoerders onderschreven. Zij ver
klaarden „na rijp beraad hun oppositie te
gen elk soort van geweld, waarbij zij ver
wezen naar de marteling van ETA-arres-
tanten in Madrid. De ETA heeft tot dus
verre vergeefs als voorwaarde voor de
vrijlating van de consuls geëist dat er be
richten over de martelpraktijken van de
Spaanse politie worden verspreid.
Inlichtingendienst
President Calvo Sotelo verklaarde giste
ren nadat zijn regering het vertrouwen
had gekregen van het parlement dat hij
de inlichtingenstroom naar de regering
zou verbeteren. Het opbouwen van een
goede inlichtingendienst is echter geen
kwestie van jaren of maanden, aldus de
nieuwe premier. Vijf jaar na de dood van
generaal Franco kijkt de Spaanse inlich
tingendienst nog steeds voornamelijk naar
een kant: links. De dienst werd onder
Franco opgericht om een eind te maken
aan staatsgevaarlijke activiteiten van de
communisten. De gedachte om ook na te
gaan of er van rechts een gevaar voor de
democratie zou kunnen dreigen, werd
openlijk weggewuifd.Luitenant-kolonel
Tejero die twee jaar geleden een staats
greep beraamde, kon nadat hij zeven
maanden in voorarrest had gezeten, zon
der mankeren een nieuw komplot voorbe
reiden.
De nieuwe Spaanse premier Calvo Sotelo legt in het bijzijn van koning Juan Carlos en
koningin Sofia de eed af.
SAO PAULO De Brazi
liaanse vakbondsleider Luis
Da Silva, ook wel Lula ge
noemd, die vorig jaar had op
geroepen tot grote stakingen
in de metaalnijverheid, is gis
teren samen met een aantal
ander vakbondsleiders bij ver
stek veroordeeld, maar nadat
hij zich had aangegeven bij de
politie weer op vrije voeten
gesteld. De reden van zijn
plotselinge vrijlating was niet
bekend.
„Nieuwe bezem"
veegt
Times schoon
LONDEN De nieuwe eige
naar van de Times, de kran
tenmagnaat Murdoch, is be
gonnen de bezem door de on
derneming te halen. Van de
ene op de andere dag is de af
deling marketing opgedoekt
en zijn de mensen die daar
werkten ontslagen. Sommige
medewerkers kregen een
briefje waarin hen alleen werd
meegedeeld, dat voor hen geen
plaats meer was. Alle ontsla
gen werknemers hebben een
prima afvloeiingsregeling aan
geboden gekregen. Nog geen
24 uur na het besluit van Mur
doch was de betrokken afde
ling in het Times-gebouw ont
ruimd. De bureaus zijn in de
kelder opgeslagen.
ANDAAG UITSPRAAK OVER DEMONSTRATIEVERBOD
lermsej
1 ^ln onze correspondent Ami van Vree)
De „man van de week" in
t-Duitsland is ongetwijfeld Lan-
Helmut Brummer, districtscom-
van de Kreiz Steinburg in It-
ver in het noorden van de
ipubliek. Hij was de man die
weekeinde de aangekondigde
lemonstratie tegen de bouw van
kerncentrale bij Brokdorf verbo-
heeft; een verbod dat geldt van
ei? |dag tot en met zondag en wel voor
n d<; n zeer omvangrijk gebied rond de
■,es wplaats, de zogenaamde Wilster
rsch. De administratieve rechtbank
van Sleeswijk doet vandaag uitspraak
in een kort geding of het demonstratie
verbod overeenkomstig de wet is of
niet
Als reden gaf hij op dat de demonstratie
niet zonder geweld zou kunnen verlopen
aangezien het duidelijk was dat bepaalde
deelnemers juist op geweld uit waren.
Nu was het te voorzien dat de meeste
atoomtegenstanders zich er door het ver
bod niet vanaf zouden laten brengen om
de reis naar Brokdorf waar morgen wordt
gedemonstreerd, te ondernemen. Wel
heeft het verbod er voor gezorgd dat de
stemming nog geprikkelder is geworden
dan die al was en dat de fronten zich heb
ben verhard. Op die manier is Brokdorf,
dat een soort kristallisatiepunt is waarom
heen al het verzet tegen het gebruik van
kernenergie zich concentreert (dat was al
zo in december 1976 en in februari van
het jaar daarop toen bloedige gevechten
werden geleverd tussen politie en demon
stranten, bekend geworden als de „Slag
om Brokdorf", nu ook inzet geworden van
een verbitterde strijd om het in de grond
wet vastgelegde recht van vrije demon
stratie.
De hele week stond Brokdorf dan ook
weer in het centrum van de belangstelling
en met angst en beven (bij een kleine
minderheid van geweldtrappers wellicht
met vreugde) wordt afgewacht hoe de ge
beurtenissen zich morgen zullen ontwik
kelen. Het kale bouwterrein is met vers
prikkeldraad omgeven en er zijn observa
tietorens gebouwd. Een grote politiemacht
wordt op de been gebracht om toegangs
wegen in de wijde omgeving te versper
ren. Zelfs het kabinet in Bonn had Brok
dorf afgelopen woensdag op de agenda ge
zet, hoewel het er in feite niets mee te
maken heeft (demonstraties en politiein-
zet zijn een zaak van de betreffende deel
staat, in dit geval Sleeswijk-Holstein). Het
duidt erop hoe ongerust de regering over
een mogelijke herhaling van de onlusten
is. Zij kwam met een dringend appèl aan
alle atoomtegenstanders om van elk
geweld af te zien en om terug te keren tot
bezonnenheid en zakelijkheid. Tegelijker
tijd bezette een groep van circa 150 perso
nen geweldloos de toegang tot het bouw
terrein om tegen het demonstratieverbod
te protesteren. Zij verzetten zich niet toen
de politie hen onder andere met waterka
nonnen verdreef. Onder hen bevond zich
ook Willi Piecyk, de voorzitter van Juso's,
de jongerenorganisatie van de SPD. In
middels hebben de Juso's overigens aan
gekondigd om deelname aan de demon
stratie van zaterdag af te zien teneinde
een onnodige escalatie te voorkomen. Ze
blijven echter van mening dat het verbod
onwettig is en willen daar op een andere
plaats tegen demonstreren.
De meningen over het verbod van de de
monstratie lopen in de Bondsrepubliek
ver uiteen. Degenen die toch al roepen om
een sterkere staat en die vinden dat het
demonstratierecht veel te liberaal wordt
toegepast, zijn het er natuurlijk falikant
mee eens. Anderen vinden het verbod op
zijn zachtst gezegd ontaktisch. En zij vre
zen dat de generatiekloof er nog door ver
groot zal worden en dat het vertrouwen
van de jongeren in de staat er nog verder
door zal worden ondermijnd.
TkA 'MOSKOU In het voor het zesentwintigste congres
A.s%ran de communistische partij opgesierde Moskou
'*J Z1J itaan voor de winkels rijen wachtenden.
s Dat is een goed teken, want het betekent dat de hood-
j**™ itad goed is bevoorraad. Maar op de Kolchozenmarkt
tost een kilo tomaten een vijfde van het minimum-
naandsalaris in de Sovjet-Unie.
nt ka ^eonjd Brezjnev veroordeelde ten overstaan van het con-
[res opnieuw de slechte bevoorrading van de steden. Hij
f. J? naakte zich ongerust over het gebrek aan vlees en be-
lJ; reurde het dat de steden met horten en stoten voedsel
in n cregen geleverd. Voor de duur van het congres lijkt Brezj-
dat zi nev jjg zoais hij ze noemt, „ongevoelige bureaucraten" te
;en in hebben wakker geschud, want de winkels in Moskou zijn
reigd ijk voorzien. Vrouwen bestormden de fruituitstallingen.
■schijr jjen ziet manden gevuld met mooie sinaasappelen en ci-
I sPee roenen, een ongewoon beeld in Moskou. Men kan in be-
lun g laaide staatswinkels zelfs kaviaar van veertig roebel per
rioeteikiio krijgen (honderdveertig gulden). Die kost overigens op
n w iet internationale perscentrum honderdtien roebel.
?ursre gtoffenwinkels werden zelfs belegerd voor de opening
van het congres evenals de melkwinkels die kaas uit Bul-
le eis, jarïjg bleken te hebben. Maar voor groente moet men nog
?J? .Y? steeds naar de Kolchozenmarkt waar de boeren de op-
II ie iel brengsten verkopen van hun stukjes privégrond. Daar kan
inet nen voor minumummaandsalaris in de Sovjet-Unie
j (zeventig roebel) vijf kilo tomaten kopen. Brezjnev beloof-
de dat in 1985 het minimumsalaris zou zijn opgeschroefd
kt zinaar ro®bel per maand,
ers (Schrille tegenstelling
n zijn*n ziJn openingstoespraak stak Brezjnev niet onder stoelen
tschai banken dat de weg naar het communisme nog lang is.
Nikita Chroestsjov beloofde indertijd dat het communisme
s zijn 'n 1980 bereikt zou zijn en dat de Sovjet-bevolking dan niet
lij, is °eer hoefde te betalen voor voeding, huisvesting en kle-
maa ''n8- Maat" in 1981 waren vele westerse communisten die
tennt let congres bijwonen bij aankomst in Moskou geschokt
erde Dd van de Italiaanse communistische partij zei tegen
laakt Milanese krant: „Corriere Delia Sera": „Stuur een mili-
in de ^nte stalinist naar moskou en hij komt terug in Rome als
ius n wn eurocommunist". Veel westerlingen zijn onthutst door
jk vo k schrille tegenstelling tussen de leuzen die Moskou sieren
als tn de werkelijkheid. De deelnemers aan het partijcongres
p het pïn zich meer dan alle anderen bewust van de nog op te
lossen problemen. Brezjnev zei dat voor het inhalen van
'Ctr ^hterstanden en het opheffen van tegenstellingen alle
>olI mergie is vereist Dat is ongetwijfeld de reden voor de op-
tri n aan a^e Partijletien- Zes afgevaardigden in Moskou
glll Waren als lid voor het begin van de Russische revolutie in
geschreven als lid. Maar er zijn ook aanwezig: twaalf kos-
Ig monauten, honderdachttien academici, dertienhonderdze-
Jen tig arbeiders, meer dan duizend vrouwen....
°r Bij de ingang van het congrespaleis die is gereserveerd
ne€ voor Brezjnev en de andere leden van het politburo, staan
ee" jermanent drie ambulances van het merk Mercedes. Van
r°°v k vÜ'hen medici die zich daar gereed houden zijn de
1 meesten hartspecialist. Zij beschikken over gezondheids-
Hk PPP0^" van aHe leiders in het Kremlin. De westerse in-
Üf ngendiensten zouden er bergen geld voor over heb-
t n b"1 om er 660 kunnen werpen. Maar de 74-jarige
a ®rez3nev maakt alleen grappen over zijn gezondheid.
ma -Maak een bom tegen de griep, het is een ware nationale
vaa plaag", zo zei Brezjnev tijdens het vorige congres. Woens-
caP kg Kreeg Brezjnev van de voorzitter van de academie van
roep Wetenschappen, Alexandrov, de verzekering: „Het werk
™l' ton de bom vordert....",
g eenl
Terwijl de Britse premier Margaret Thatcher een dank
woord uitspreekt voor de ontvangst bij haar aankomst
in Washington, gebruikt president Reagan zijn tijd, om
zijn gezicht wat bij te werken.
WASHINGTON President Reagan van de
VS heeft gisteren premier Thatcher in het
Witte Huis ontvangen en beiden hebben ver
klaard, dat zij „zij aan zij staan als er geva
ren mochten opdoemen of de vrijheid be
dreigd wordt". Reagan uitte kritiek op de
versterking van het Russische militaire
ptentieel, het in|xijpen van de Russen in Af
ghanistan en hij waarschuwde voor een mo
gelijke interventie van de Russen in Polen.
Premier Thatcher, die in dezelfde conservatie
ve hoek zit als Reagan, sprak over de „schit-
ternde verkiezingsoverwinning" van de Ameri
kaanse president en prees zijn leiderschap. „In
Engeland zult u een dappere, hechte en trou
wen bondgenoot vinden", zo zei zij.
Reagan sprak verder als zijn mening uit, dat de
situatie minder gevaarlijk zou zijn als het Wes
ten de militaire sterkte handhaaft, die nodig is
voor de vrede. „Zolang onze tegenstanders zich
bewapenen in een mate die ver uitgaat boven
hun defensiebehoeften, moet de vrije wereld
doen wat nodig is om zijn eigen veiligheid te
beschermen", aldus Reagan.
In Washington wijst men er op, dat hoewel En
geland en de VS over veel zaken hetzelfde den
ken, er toch verschillen van mening bestaan.
Met name over het vraagstuk van de wapenbe
heersing en over de beoordeling van de situatie
in El Salvador.
ANCHORAGE Paus Johannes Pau-
lus II is gisteravond uit Japan ver
trokken en heeft, op de terugreis naar
Rome, vier uur in Anchorage doorge
bracht en daar, onder de blote hemel,
een mis opgedragen, die door 40.000
mensen werd bijgewoond. Onder hen
veel Eskimo's, die met hondensleden
naar de hoofdstad van Alaska waren
gekomen en ook veel niet-katholie-
ken, aangezien het getal van katholie
ken op Alaska niet groot is.
Tijdens zijn verblijf van vier dagen in Japan
heeft paus Johannes Paulus voortdurend het
thema van de vrede aangeroerd: „Nooit geen
Hirosjima; nooit geen Auschwitz meer", zo
heeft hij verschillende keren uitgeroepen.
De Japanners hebben de paus een vriendelijk
onthaal bereid, maar dit onthaal kan eerder als
„schuchter" worden bestempeld dan als warm
en is zeker niet vergelijkbaar met het laaiende
enthousiasme van de Filipijnen.
Op de 117 miljoen Japanners zijn nauwelijks
400.000 katholieken. Al onmiddellijk na aan
komst sprak de paus lovende woorden over de
andere religies in Japan. Hij sprak ook met ver
tegenwoordigers van het boeddhisme en het
sjintoïsme, de oudste religies van Japan. „U
bent de erfgenamen en behoeders van een zeer
oude en eerbiedwaardige wijsheid".
In Nagasaki bracht de paus onder meer een bezoek aan
een ziekenhuis, waar slachtoffers van de atoombom
worden verpleegd. Op de foto zegent de paus de 79-
jarige mevrouw Shizu Yoshioka.
(Van onze correspondent Mare de Koninck)
BRUSSEL Zullen onze vrouwelijke landge
noten niet enkel aan de stranden, maar ook in
andere oorden zoals aan meren en rivieren, in
heide of in bossen, in berg en dal. vrijelijk de
speerpunten hunner schoonheid kunnen openba
ren?". Aldus luidt de slotzin van de schriftelij
ke vragen die de Belgische liberale oud-minis
ter Herman Vanderpoorten, thans lid van de Se
naat, aan minister Moureaux van Justitie heeft
gesteld over de toelating van de monokini aan
de Belgische Noordzeekust
Samen met de uitvoerige toelichting vormen de
Kamervragen wel het meest lyrische officiële stuk
dat ooit op de griffie van de Senaat in Brussel ter
inzage heeft gelegen. Naar aanleiding van de het
besluit van de procureur des konings in Brugge om
niet meer tegen de monokini op te treden, schrijft
Vanderpoorten aan de verantwoordelijke bewinds
man onder meer: „Voortaan zal het dus op alle
stranden bij geur van zeewier en onder stralende
zon niet meer oogluikend maar openlijk toegestaan'
zijn de „vrome zusteren" zoals de geniale dichter
vrouwenborsten doopte, te tonen".
Met bijzondere belangstelling wacht het Belgische
parlement op met name de toonzetting van het ant
woord van minister Moureaux.
Israëliërs
gemeld in
El Salvador
MANAGUA Volgens een
bericht van het Salvado-
riaanse nationale bevrij
dingsfront Farabundo Marti
hebben zich in een voormali
ge school in San Salvador
niet alleen 800 man speciale
Amerikaanse troepen
(„Rangers") verzameld,
maar ook 450 Israëlische pa
racommando's, Venezolaan
se huurlingen en volgelin
gen van Somoza gevestigd.
Volgens het front hebben heb
ben in de afgelopen weken on
geveer 100 Amerikaanse vlieg
tuigen wapens, tanks en muni
tie aangevoerd.
In de laatste twee jaar zijn in
El Salvador 12.000 mensen om
politieke redenen vermoord,
zo meldt een rapport van de
Canadese bisschoppen. Onder
de junta van Napoleon Duarte
is het aantal moorden vervijf
voudigd. De junta heeft haar
beloften nooit ingelost. Geen
van hen, die voor de machtso
vername op politieke gronden
werd opgepakt, is vrijgelaten
en de grootgrondbezitters heb
ben nooit de regeling van de
minimumlonen nagekomen.
Landarbeiders die daartegen
protesteerden werden met
geweld geconfronteerd.
Geheim
EG-document
over
Midden-Oosten
LONDEN Volgens een ge
heim document van de Euro
pese Gemeenschap, waarvan
de inhoud gisteren door di
plomaten van de lidstaten is
uiteengezet, moet Israël zich
binnen twee jaar terugtrek
ken uit de bezette gebieden
en terugkeren naar haar po
sities van voor de zesdaagse
oorlog uit 1967.
Details van het document
kwamnen aan het licht tijdens
de besprekingen tussen de
Amerikaanse president Rea
gan en premier Thatcher van
Groot-Brittannië.
Volgens sommige autoriteiten
in de Verenigde Staten druist
het plan in tegen hun eigen
plannen inzake het vredespro
ces in het Midden Oosten.
Wat de Palestijnen uiteindelijk
willen een eigen staat, of
een federatie met Jordanië
zouden ze moeten uitspreken
door middel van een referen
dum. Ten aanzieiTvan Jeruza
lem spreekt het EG-document
zich uit voor een internationa
le status.
