L
vraagt
om gif
feest van
de misdaad
FLIPSE, HOOFD BUREAU BESTRIJDINGSMIDDELEN:
er
3t/e
Gevolgen
voor
vpedsel-
voorziening
anders
ramzalig
CARNAVAL VAN RIO:
:EBRIM
)leiding
andbouw
>9- |t ik ter illustratie het verhaal vertellen van die wortel-
«nnqin u't ©n>9e*tng van Katwijk dat me nog goed bijstaat
:akeiijk isiijn vroegere praktijk. Waspeen heetten ze, getoof ik. Ze
ten geteeM op de lichte zandgrond achter de duinen.
aar stond er vol mee. Overheerlijke peen was dat. Een erg
iaast een HMte kwaliteit waarvoor de mensen best wat meer wil-
ixomende betalen. Hoe reageerden de telers dus? Ze gingen
i°a* 1£jte intensiever waspeen verbouwen, op deaettde grond,
rat gebeurde? Opeens vielen er hete plekken peen weg.
«and wist hoe het kwam. Peen moeheid, zei men bij ge-
!s wo'den beter. Maar inmiddels kennen we de
)bank, verschijnsel natuurlijk wei".
begeleidirj
I mogelijH
««8®S
Flipse dit voor-
oprakelt? Omdat hij een dui-
verantwoording wil geven
ret categorische ..ja"* waar-
lij de vraag beantwoordt of
ibruik van chemische vergif-
de land- en tuinbouw een
van kindakelijk kwaad is. Actuele
blemen; gezien de opschudding rond
rkrachtemlhylbromide in de Westlandse
srkwijze <t». Ir. Flipse is hoofd van het
u Bestrijdingsmiddelen dat de
tegratie varies vap landbouw, volksge-
linqsdien^,d en m'lieu sociale zaken
•lenlijk hebben ingesteld. Hij
rken met5rt tevens a,s secretaris van
nprinrip V0mmissie Toelating Bestrij-
pe ioae vedelen. Zijn „ja" tegen het
•eft gewicht.
e kritiek op het gebruik van
ïche bestrijdingsmiddelen",
werken ijr Flipse, „valt me op dat
Ie verklaring achterwege blijft
m deze middelen worden toe-
of moeten worden toege-
lieuwing; fet uitblijven van een motive-
te geven oor dit gebruik heeft onder
tot gevolg dat vooral leken
iet zorg afvragen of het wer-
ïl en me^t al d'e chemische middelen
11 tst 26<nodi9 is- Maar men moet te"
1 heer F if1 dat de huidi9e. moderne
iuw volgens streng rationeel-
jnische principes voor een
nissie is Sfienbevoikjng z0 vee| mogelijk
/an bestU|e produceren en hierin ook
ïoncurrerend dient te zijn.
landbouw wordt onder meer
2 weken lerd door een intensief grond-
ting Schoik, een beperkt aantal gewas-
)1 CV Defet inbegrip van grote vlakten
Itzelfde gewas (monoculturen
lat in de vaktaal), door het
iken van ruime mogelijkheden
fehtwisseling en door het feit
FOMDIgisch evenwicht
ergelijk systeem is automa-
a gekoppeld aan een sterke,
lige opbouw van bepaalde
stenpopulaties. Bij planten-
onaal K0 met een grote verscheiden-
een natuurlijke begroeiing
ook allerlei parasieten voor
Ie gewassen beschadigen,
w laar blijft de schade in het al
fa (m/vjh beperkt omdat er een bio-
l evenwicht heerst; de para
die de planten bedreigen
h^op hun beurt ook weer na-
irvarina (e v'ianden- Naarmate een
ïiing echter eenzijdiger is.
i de parasieten meer kans.
digheid' 11 eenzijdige begroeiing is het
rk van de professionele land-
„Nu hadden we die grote op-
den met slechts een enkele
nsoort twee eeuwen geleden
1 Strekt ti- zegt ir. Flipse, „maar toen
de boeren na de oogst zo'n
ond een paar jaar braak lig-
Visselbouw heette dat. Ze
n er hele systemen voor. het
per maaflstelsel bijvoorbeeld waarbij
genomen. Nou: dat is hele-
erdwenen. Er is in de moder-
oen W0i»db0uw 9een ru'mte en tijd
nu nog kennen, wordt gevormd
door winter en vorst, maar dat heb
ben we opgelost met de glasbouw.
Zo is een altijd doorgaande teelt
ontstaan die allerlei parasieten in
staat heeft gesteld zich in korte tijd
enorm te vermeerderen, domweg
omdat ze zoveel «aantrekkelijke
gastheerplanten voor hun snufferd
krijgen".
Onontkoombaar
„Qit moet zonder meer worden er
kend als consequentie van het hui
dige systeem", stelt ir. Flipse. „Ty
pische voorbeelden zijn moeheids
verschijnselen in veel teelten, onder
andere veroorzaakt door aaltjes en
bodemschimmels, aantasting door
luizen, spintmijten. witte vlieg, gal-
muggen, rupsen en wat al niet. Wil
men totale misoogsten of aanzien
lijke schade vermijden, dan is een
zeker gebruik van chemische hulp
middelen bij de huidige cultuurme
thoden absoluut onontkoombaar.
Als men op het ogenblik in de land
bouw niet meer zou kunnen be
schikken over bestrijdingsmiddelen,
zou dit tot rampzalige gevolgen
voor de voedselvoorziening leiden.
Ik hoef er slechts aan te herinneren
hoe in het Ierland van de vorige
eeuw drie jaar achter elkaar de
aardappeloogst verloren ging door
de aardappelziekte. De bevolking
zag zich gedwongen op grote
schaal te gaan emigreren".
Ir. Flipse voegt aan dit alles toe, dat
de landbouw nog nauwelijks be
schikt over alternatieve middelen of
methoden om ziekten en plagen de
baas te blijven. Toch durft hij, hoe
wel hij vreest hiermee bepaalde
kringen tegen zich in het harnas te
jagen, een voorzichtige vingerwij
zing te geven naar een middel
waarvan hij veronderstelt dat het
een belangrijke verbetering
kunnen brengen. „Volgens mij heeft
men in de praktijk nog onvoldoen-
dé in de gaten dat men door te
sterke of onevenwichtige bemesting
een gewas overgevoelig kan maken
voor aantasting door schadelijke
parasieten, hetgeen tot gevolg kan
hebben dat extra bespuiting met
bestrijdingsmiddelen nodig wordt
die anders achterwege had kunnen
blijven. Met e,en sterke bemesting
jaagt men de groei van gewassen
op en bereikt men dus een hogere
opbrengst. Maar dergelijke opge
jaagde planten zijn vaak wel veel
vatbaarder. Ik althans heb in mijn
praktijk heel dikwijls gezien dat op
gejaagde gewassen veel vaker wor
den aangetast door" bladluizen,
schimmels enzovoort dan andere.
Ik denk dus: als je in bepaalde teel
ten de bemesting zou verminderen,
dan bereik je direct een verminde
ring van allerlei ziekten en plagen
waartegen je nu chemische midde
len moet gebruiken. Ik geloof dat je
op die manier zeer aanzienlijke ver
beteringen zou kunnen bereiken en
ik vind dat dit aspect bij het land
bouwkundig onderzoek veel meer
aandacht zou moeten krijgen".
Aandacht voor een evenwichtige
bemesting zou voortreffelijk passen
in de ontwikkeling van zogenaamde
geïntegreerde programma's ter be
strijding van ziekten en plagen
volgens ir. Flipse zeker de eerstko
mende tientallen jaren de meest
voor de hand liggende en tevens de
maximaal haalbare mogelijkheid om
het gebruik van vergiften terug te
dringen. Hij verstaat daaronder een
in de praktijk uitvoerbare, duurza
me en zo weinig mogelijk belasten
de bestrijdingswijze die is samen
gesteld uit verschillende methoden:
biologische bestrijding, aanpassing
van cultuurmaatregelen voor meer
resistente gewassen, gebruik van
bodembedekking en dergelijke. Op
het ogenblik vindt die geïntegreer
de bestrijding nog voornamelijk in
de fruitteelt plaats. Door minder
agressieve vergiften aan te wenden,
bevordert men bijvoorbeeld de
aanwezigheid van de natuurlijke
vijanden van schimmels, insecten,
mijten en andere belagers. „Maar
voor zo'n biologische bestrijding is
nodig dat men intensieve waarne
mingen doet, dat men de aantallen
parasieten en hun natuurlijke vijan
den nauwkeurig in de gaten houdt",
zegt ir. Flipse er eerlijkheidshalve
bij. „Er gaat veel tijd in zitten. In
het algemeen zal men er op voor
bereid moeten zijn dat aan het ont
wikkelen van meer geïntegreerde
bestrijdingsprogramma's conse
quenties zijn verbonden die indrui
sen tegen de huidige economische
eisen en tegen de belangen van een
moderne, rationele bedrijfsvoe
ring".
Dus blijven we voorlopig nog wel
met al die vergiften te maken krij
gen. Betekent dit nu ook dat we
langzaam maar zeker bezig zijn ons
voedsel te vergiftigen? Ir. Flipse
antwoordt met een verhandeling
over de Bestrijdin
over het ingewikki
aan onderzoek en proeven dat
heeft gedraaid voordat een che
misch vergif (soms pas na vijf jaar)
wordt toegelaten en over de con
trolerende arbeid van de zestien
Keuringsdiensten van Waren die
jaarlijks tienduizenden monsters
nakijken op de aanwezigheid van
het kleinste spoortje achtergeble
ven gif. Te veel om op te noemen,
zeker in het bescheiden kader van
dit artikel.
Discipline
Daarnaast benadrukt ir. Flipse de
grote discipline onder de landbou
wers en tuinders die werken met
chemische bestrijdingsmiddelen.
„Ik heb de indruk dat die discipline
groter is dan bijvoorbeeld in het
verkeer. Ik durf, zij het met enig
voorbehoud, stellen dat het op on
verantwoorde wijze nodeloos of
zorgeloos toedienen van bestrij
dingsmiddelen in de land- en tuin-
bouwpraktijk in ons land vrijwel niet
voorkomt. Zeker 95 procent van
onze agrariërs is zich zeer goed be
wust van zijn verantwoordelijkheid.
Dat is trouwens in hun eigen be
lang. Onzorgvuldigheid of bewuste
overtreding van de Bestrijdingsmid
delenwet zou werken als een boe
merang. Denk je eens in wat het
voor onze export zou betekenen als
ze in het buitenland gif zouden ont
dekken in Nederlandse groente of
Nederlands fruit. Vandaar ook dat
het Centraal Bureau Tuinbouwvei
lingen nog eens een extra controle
uitoefent, boven op die van de Keu
ringsdiensten van Waren. Daar
naast ken ik zeker èèn grootwinkel
bedrijf dat een eigen na-controle
houdt. Je mag dus stellen dat dit
facet in Nederland bijzonder veel
aandacht krijgt. Het staat ook nooit
stil; het gaat permanent door. Voor
allerlei chemische stoffen die aan
voedsel worden toegevoegd
kleurstoffen, smaakstoffen, conser
veringsmiddelen, emulgatoren
ben Ik veel banger dan voor bestrij
dingsmiddelen. Die baren uiteraard
ook zorgen, maar je weet tenminste
hoe intensief het onderzoek en de
controle zijn waaraan ze voortdu
rend bloot staan".
PIET SNOEREN
Het beroemde carnaval van Rio belooft weer een groot feest te worden,
zij het speciaal voor misdadigers.
RIO DE JANEIRO
Het beroemde carna
val van Rio belooft
weer een groot feest
te worden, zij het dan
dit jaar zeer speciaal
voor dieven en over
vallers, die in dit
„Chicago van Latijns
Amerika" met de dag
in aantal en ervaring
toenemen. De verge
lijking met de beruch
te Amerikaanse stad
uit de jaren twintig en
dertig gaat niet hele
maal op: Rio is thans
veel gevaarlijker dan
Chicago toen. Werden
er in Chicago van
1929 op iedere 7.481
inwoners éèn ver
moord, in Rio ligt die
verhouding nu één op
4.401.
Er is duidelijk paniek
aan het ontstaan in
Rio, waar tijdens de
carnavalsdagen een
nieuwe geweldpiek
wordt verwacht. De
sensatiekrant O Dia
spreekt over een „bur
geroorlog" in deze
voormalige Braziliaan
se hoofdstad, waar de
georganiseerde mis
daad guerrillatactieken
toepast, in steeds gro
tere groepen opereert
en beschikt over de
modernste, zelfs met
infrarood toegeruste
wapens. Van verschil
lende kanten wordt
gesuggereerd het leger
de straat op te sturen,
maar de generaals en
de minister van justitie
Ibrahim Abi-Ackel rea
geren afwijzend.
De regeringskrant O
Globo dringt aan op
een drastische uitbrei
ding van het politie
korps (van 26.000
man) maar de Jornal
do Brasil gelooft dat
de misdaad veel beter
kan worden bestreden
door middel van een
drastische zuivering
van het politieappa
raat. „De zeer intieme
relatie tussen bandie
ten en politieagenten
is al lang geen verras
sing meer, gezien de
hoge frequentie waar
mee de aanwezigheid
van poltieagenten en
ex-agenten in misdadi
ge ondernemingen
wordt geregistreerd",
aldus deze krant.
Alleen al in de volks
wijken van Rio de Ja
neiro Noord werden
vorig jaar evenveel
moorden (2.006) ge
pleegd als in geheel
Italië en beduidend
meer dan in New York
(1.700). De officiële ge
gevens over het aantal
diefstallen en overval
len (30.000 per jaar)
zijn vrij laag, maar een
onderzoek wees uit
dat in voorkomende
gevallen slechts 34
procent aangifte doet.
Ruim 59 procent van
de gezinnen in Rio de
Janeiro is een of meer
keer slachtoffer ge
worden van overvallen.
De bevolking van Rio
is de afgelopen dertig
jaar meer dan verdub
beld en telt nu bijna
zes miljoen inwoners,
van wie een kwart in
de meest ellendige
krottenwijken woont.
De Baixada Fluminese
te Rio staat al jaren
bekend als de meeste
gewelddadige plek ter
wereld. De beruchte
doodseskaders, waar
bij politieagenten be
trokken zijn die de
drughandel leiden, ver
moordden in die zone
in de zeventiger jaren
bijna tienduizend per
sonen (soms per ver
gissing, meestal omdat
zij concurrenten wa
ren).
Het geweld in Rio is
dus geen nieuws in de
arme buitenwijken. De
paniek brak pas uit
toen vorig jaar het
geweld en de misdaad
een massale invasie
pleegden in de rijke
wijken van Rio Zuid.
De boot was helemaal
aan toen enkele hoge
officieren van het leger
gedood werden tijdens
overvallen in de betere
wijken en toen zelfs de
overvallers de wonin
gen van generaals niet
meer ontzagen. De ge
deeltelijke verplaatsing
'van de misdaad in Rio
heeft mogelijk te ma
ken met de grote toe
vloed van toeristen,
voornamelijk uit Ar
gentinië, die eind 1979
op gang kwam. Bijna
een miljoen Argentij
nen, gestimuleerd
door een zeer gunstige
wisselkoers, bezochten
vorig jaar Rio de Ja
neiro, voor een groot
gedeelte tijdens het
carnaval. Zij bleken
gemakkelijke prooien
te zijn voor de overval
lers. Een op de vijf Ar
gentijnse toeristen ver
klaarde na terugkeer
overvallen te zijn. De
krant „Clarir" te Bue
nos Aires toonde de
zer dagen spotprenten
waarin een reisbureau
propaganda maakt
voor reizen naar Rio
de Janeiro, terwijl in
de achterzaal de toe
risten een spoedcur
sus zelfverdediging
volgen.
Privé-legertje
Verwacht wofdt, dat
als gevolg van het
geweld in Rio de Ja
neiro de buitenlandse
belangstelling voor het
carnaval dit jaar sterk
zal teruglopen. De ver
wachtingen zijn geba
seerd op de ervaring
van de laatste maan
den, die aantoont dat
vele toeristen Rio de
Janeiro mijden. Daar
voor in de plaats wor
den nu veelal de klei
nere badplaatsen uit
verkoren in het zuiden
van Brazilië.
Het carnaval van Rio
kan moeilijk ontkomen
aan de psychose die
het geweld en de mis
daad op de samenle
ving drukken. De angst
is nu overal aanwezig
en is meer dan ooit
eerlijk verdeeld. De
maffia werd er al lang
van verdacht ook
nauw betrokken te zijn
bij de carnavalsviering.
De afgelopen wekep
werd deze verdenking
versterkt.
Aniz Abrao David, pre
sident van de machti
ge carnavalsclub
Beija-Flor, wordt in de
kranten verantwoorde
lijk gesteld voor de
ontvoering en vermoe
delijke dood van twee
personen. De heer Da
vid, zo schrijven de
kranten, is buiten het
carnaval om leider van
de illegale spelen in
Rio. Verscheidene po
litieagenten maken
deel uit van zijn privé-
legertje. dat er nu van
wordt beschuldigd op
eigen houtje te beslis
sen wie al dan niet het
carnaval mag meema
ken.
JOS SCHURINK
