Met „Ja natuurlijk" fabels uit de wereld „NOS-tribune" over vrede en veiligheid „Weinig zendtijd voor consumentenvoorlichting' TERUGBLIK hou fl het l scherm in het oog TELEVISIE VANAVOM* TELEVISIE VRIJDAG V RADIO VANAVOND RADIO VRIJDAG J RADIO/TELEVISIE LEIDSE COURANT DONDERDAG 19 FEBRUARI 1981 WETENSCHAPPELIJK ONDERZOEKER JAN JUST BOS: WAGENINGEN Drie onderwerpen ko men in de uitzending van vanavond van NCRV's quiz „Ja, natuurlijk" aan de beurt: de vogeltrek en duinvogels, slangen en ge kweekte Nederlandse bomen en struiken. Jan Just Bos, die sinds enige tijd de opvol ger is van presentator Kick Stockhuysen: „Al ben ik wetenschappelijk medewerker aan het laboratorium voor plantensystema tiek in Wageningen, zo'n quiz mag natuur lijk geen wetenschappelijk tintje krijgen, het blijft amusement. Maar met kennis kan je wel fabels doorprikken en dat doen we. Neem nou dat onderwerp in deze uitzen ding met slangen. Daarin komt de werkwij ze van de slangenbezweerder ter sprake, van wie iedereen denkt dat hij macht over slangen heeft. Vergeet het maar. Die slang zit in een donker mandje en opeens gaat het deksel eraf. De slang schrikt zich rot, wil weten waarom hij opeens in het licht wordt gezet en richt zich langzaam op. Maar omdat een slang een beperkt gezichts veld heeft, kijkt hij naar links en rechts, waarbij hij die bekende wiebelbewegingen maakt. De slangenbezweerder speelt daar een melodie bij en dan lijkt het heel wat. Maar de slang beweegt niet op die fluitto nen. Het is andersom". Jan Just Bos wil mensen aan het denken zet ten en amuseren; hij is iets meer dan een qui zmaster, of spelleider alleen. Van planten en bomen weet hij alles wat een goed opgeleide planten- en bomenkenner moet weten-en ook over andere biologische zaken is hij redelijk geïnformeerd. „Vogeltrek is een van de andere onderwerpen. Ja, je zou verwachten dat iemand even komt uitleggen waarom m'n boerenzwaluw elke keer van Afrika uitgerekend naar mijn schuurtje heen en weer vliegt. Dat is een heel ingewikkelde kwestie, waar we niet aan begin nen; we doen het gewoon goed, of niet. Het simplificeren van moeilijke dingen willen we vermijden. Wat we wel doen is het omver gooien van een mythe, zoals met die slangenbezweèrder of in de vorige uitzending, toen we het over bevers hadden. Iedereen denkt dat een bever een boom zó aanknaagt, dat die boom precies de goede kant uitvalt. Dat is niet waar en dat is eenvoudig te vertellen". Dracaena's Sinds 1968 zoekt Jan Just Bos bij zijn planten- laboratorium uit, hoeveel van de ongeveer 1500 soorten Dracaena's er in werkelijkheid op die naam aanspraak mogen maken. Het blijken er slechts zo'n zestig te zijn. Bos heeft er zijn handen vol aan, hij onderzoekt en sorteert en reist er de halve wereld voor af, maar als hij uiteindelijk zo'n beètje klaar is, kan de wereld vooruit met een netjes gesorteerde Dracaena, bijgeval men er belangstelling voor heeft. Bos; „Er is ontstellend weinig bekend over de meeste planten en struiken, voortplanting en dat soort zaken. Ik was eens in Ethiopië, waar laagland plotseling overgaat in een hoogvlakte. Daar is het ongelooflijk droog en als .zich er één groen blad ontwikkelt, stormen de scha pen er met tien tegelijk op af. Het vreemde is, dat ze echter van één bladsoort afblijven, 'groen of niet. Dat viel een onderzoeker op en hij besloot een paar van die bladeren mee naar Nederland te nemen voor onderzoek. Wat bleek nu: in dat blad zit een stof die zo giftig is als wat. Nie mand wist het. En zo zijn er nog veel en veel meer dingen, die nog niet zijn onderzocht. Als ik met m'n Dracaena's klaar ben, is pas de ba sis voor de basis gelegd. Ik bedoel, dat onder zoekers dan ten minste iets hebben dat is uit gesorteerd, om te onderzoeken. En hoe ik bij de NCRV kwam, is weer een ander verhaal. Onze afdeling voorlichting vroeg me een keer, of ik wilde bellen als ik iets leuks had. En op een dag had ik iets leuks; ik had een plant van vier meter hoog, waaruit plotseling een tros bloemen kwam zeilen van twee meter lengte. Dat was 150 jaar geleden eens in Berlijn ge beurd. Die plant hebben ze ook in Parijs en in andere steden, maar zonder bloemen. Ik belde de afdeling voorlichting, die het ANP belde en na een poosje bleek ook de NCRV geïnteresseerd voor het programma „Ja, na tuurlijk". Daarna heb ik voor de N.CRV nog wat meer aardige dingen gedaan, tot Kick Stokhuysen opstapte. Die wilde na vier jaar wel eens wat anders doen, maar het program ma bleek nog steeds populair en rnen wilde er niet mee stoppen. Toen heeft men mij ge vraagd het te presenteren". De combinatie quizmaster („spelleider", zegt Bos genuanceerder) en wetenschappelijk on derzoeker blijkt in de praktijk goed uit te pak ken. Jan Just Bos: „Ik wil vooropstellen, dat ik me nooit had laten vragen voor zo'n schreeuw- quiz met een nieuwe auto als je de eerste drie letters van het alfabet goed kan opzeggen. Zo'n programma waarin hebzucht op de eerste plaats staat. In „Ja, natuurlijk" wordt een mengvorm gebracht van kennisoverdracht en amusement. Al moeten we het aspect van ken nis niet.overdrijven. Als de slangen aan de beuft komen, gaan we onder meer in op de pa nische angst, die de meeste mensen krijgen als ze een slang zien; dat spreekt aan. Ik wil in dat verband" uitleggen dat een slang een grensgebied kent, waar je beter niet bin nen kunt komen. Blijf je daarbuiten, dan is er niets aan de hand. Maar we gaan de kijkers niet lastig vallen met de wetenschap dat een bepaalde soort slang zich onderscheidt door een streepje onder de 37ste rib. Wetenschap in een amusementsprogramma is heel goed bruikbaar, maar de kijkers mogen er niet bij gaan gapen. Dan kan je beter met het verhaal komen van een man, die een mamba onder z'n hoed wilde vangen en aan de beet overleed. Hoe lang die slang was? Een meter of twee. En de hoed? Nou, zó". Bos geeft aan hoe groot de hoed was en houdt zich aan de gebruikelijke afmetingen. De glimlach die hij erbij produ ceert is inmiddels bekend van „Ja, natuurlijk". FRITS BROMBERG Hoofdgast in de uitzending van „NOS-tribune" van van avond iè oud-minister van Defensie Bram Stemerdink, de hoofdopsteller van het PvdA-standpunt over vrede en veiligheid. Vrede en veiligheid én de Nederlandse kerntaken vor men ditmaal het onderwerp van „NOS-tribune", het maandelijks terugkerende informatieve programma waarin beleidsbepalende fi guren in de gelegenheid wor den gesteld vragen te stellen over een actueel onderwerp. Hoofdgast déze keer is oud minister van Defensie, prof. A. Stemerdink, die het standpunt van het PvdA-be- stuur heeft geformuleerd zoals dat aanstonds op het congres van die partij aan de orde komt. Zijn betoog zal kritisch gevolgd worden door Ben ter Veer, voorzitter van het I.K.V., en L. Wecke, hoofd van het Studiecen trum voor Vredesvraagstuk ken van de Nijmeegse uni- IN VERGELIJKING MET STER: DEN HAAG Er wordt per maand erg weinig tijd via radio en televisie besteed aan consumentenvoorlich ting, in vergelijking met de hoeveelheid zendtijd, waaro ver de STEJft beschikt voor het uitzenden van reclame boodschappen. Dit is een van de conclusies van een onderzoek dat de Stichting Wetenschappelijk Onder zoek Konsumenten Aangele genheden heeft ingesteld naar de inhoud en het bereik van consumentenvoorlich ting via radio en televisie. „We hebben niet de kwaliteit of de diepgang van de pro gramma's onderzocht, maar een soort algeheel aanbod van dit soort programma's",aldus de heer Van Veldhoven, be stuursvoorzitter van de SWO- KA, gisteren tijdens de presen tatie van het onderzoek. De SWOKA onderzocht elf te levisie- en dertien radiopro gramma's waarin voorlichting aan de consument wordt gege ven. Alle werden door de NOS voorgedragen. Bij de presenta tie bleek dat de radio-actuali teitenrubrieken niet in het on derzoek zijn betrokken. Maan delijks besteed de radio gemid deld vier uur aan consumen tenvoorlichting en de televisie gemiddeld een uur. (De STER 'heeft achttien uur radio-zend tijd voor de radio en vijftieri uur voor de televisie voor re clameboodschappen. Van de 24 programma's vindt de SWO KA alleen dat drie radiopro gramma's daadwerkelijk con-' sumenteninformatie geven. De onderzoekers trokken hun conclusie na het beluisteren van twee afleveringen van elk programma in het eerste kwartaal van '80. De programma's geven veel meer consumentenvoorlich ting over de recreatieve sfeer en de persoonlijke en medi sche verzorging dan over fi nanciële diensten en produk- 'ten betreffende voeding, wo ning en huishoudelijke verzor ging. Meestal zijn wel de in houdelijke kenmerken van het produkt beschreven, maar wordt er aan de juridische as pecten, de levensduur, de prij zen en de kosten nauweijks aandacht geschonken. De be treffende radioprogramma's bereiken per uitzending ge middeld 165.000 luisteraars en de televisieprogramma's 1,4 miljoen kijkers. Het publiek bestaat voornamelijk uit men- ,sen van vijftig jaar of ouder die en/of huisvrouw zijn en/of een lagere opleiding hebben genoten. De programmering is uit oogpunt van de kijk- en luisterdichtheid ongunstig. Volgens de SWOKA is er sinds '76, toen een soortgelijke (studie werd gedaan, weinig iveranderd. versiteit. In de zaal zit weer een redelijke doorsnee van de Nederlandse bevolking, van reserve-officieren tot atoompacifisten. Herman Wigbold leidt de discussie. Ned. I 22.10 uur. Wollie Bertus vindt dat Wollie snel op haar teentjes is getrapt en wil dat bewijzen. De vraag is in hoeverre Wollie dat echt is. Ned. I 19.00 uur. Lucy Vogel vrij Tweede aflevering uit de vijf delige programmareeks die be doeld is voor jongeren van zes tien tot en met twintig jaar. Deze keer staat het Arnhemse jongerencentrum ,,'t Maatje" centraal, dat volgend jaar niet meer op financiële steun van de gemeente kan rekenen. Ned. I 19.05 uur. Ja, natuurlijk Jan Just Bos stelt ditmaal vra gen over gekweekte bomen en heesters, over duinvogels en de vogelstrek en over slangen. De vragenronden worden af gewisseld met o.a. een filmpje over orang oetans in Maleisië. (Zie elders op deze pag.). Ned. I 19.30 uur. Uitgedost als het gangster meisje Rusty, helpt Lucy de FBI bij het opsporen van de buit die de beruchte bankover valler Big Nick heeft verbor gen. Ned. I 21.05 uur. Jeffery Boswall Jeffery Boswall bezoekt dit maal een prachtig nationaal park in Thailand dat Khao Yai heet. De gids, Supradit Kan- wanich, kent het gebied als geen ander; hij zwerft er al Don Quichot De dolende ridder en zijn schildknaap hebben de ont moeting met de geitenhoeders overleefd, maar niet zonder kleerscheuren. Gelukkig zijn ze dicht bij een herberg, waar zij vertroeteld worden door een aardige dienstmaagd. Ned. II 19.25 uur. Hoe bestaat het Ati Dijckmeester, Hans Em- mering en Joop Brussee gaan in op zaken, die kennelijk be- Ned" II 20.27 uur. Malu In deze laatste aflevering van deze tv-serie zit Malu drin gend verlegen om vast werk. Bete, een oude schoolvriendin, geeft haar de tip dat er iemand gezocht wordt om de sociale positie van de armen in Sao Paulo te onderzoeken. Dit is precies het baantje dat Malu zoekt. Jammer is alleen dat ook hier een arbeidsovereen komst niet bij is. Ned. II 20.45 uur. Zeg 'ns AAA Ook deze komische tv-reeks verschijnt vanavond voor de laatste keer op onze beeldbuis en de vraag is of Koos een keuze kan maken tussen zijn vrouw Mien en zijn auto. Ned. II 21.35 uur. Ondekoza Reportage over een groep Ja- Êanse kunstenaars en Zen- oeddhisten die deze weken Nederland bezoeken. Ned. II 22.00 uur. NEDERLAND 1 NOS 18.25 Nieuws voor doven en slechthorenden 18.30 Jeugdjournaal 18.36 Sesamstraat 18.50 Paspoort voor Turken 19*oo' Wollle's Wereld 19.05 VogelVrij, jongerenprogramma 19.30 Ja Natuurlijk spelprogramma 21.05 Lucy en Mr Mooney NOS 21.37 Journaal 21.55 Den Haag Vandaag 22.10 Tribune 23.05 Journaal 23.10 Nieuws voor doven en slechthorenden NEDERLAND2 TELEAC 18.27 Wiskundige modellenles 2 VARA 18.59 Met Jeffrey Boswall op Safari in Thailand 19.25 Don Quichot VARA 20.27 Hoe bestaat het 20.45 Malu een vrouw 21.35 Zeg ns AAA ,22.00 Ondekozereportage 22.10 Achter het nieuws NOS 23.05 Journaal 23.10 Nieuws voor doven en slechthorenden DUITSLAND 1 de (Reg. progr.NDR: 18.00 3'an und harte Nusse, Iv-serle.jp dei al. 18.45 Kleuterserie. 18/PSP s'e. 19.25 Sportprogr. ll\ overz.WDR: 18.00 lnfoP?«ro' 18.15 Westside HospitaQ00 gu 19.15 Actual. 19.45 Licht ge niet reg. progr.). 20.00 Journ. Zij ale docum. 21.00 Amus. l' ,v. Actual. 23.00 Der FangscfT .0.35 Journ. Wdat t gen DUITSLAND 2 \geei 18.20 Kreuzfahrten elnes,,. Vin, ters, tv-serie. 19.00 Jq, Spelprogr. 21.00 Actual. fSen- allerlei. 22.05 Klavierspl^f/e 23.10 Gesprek. 23.55 Jou orden. BELGIE NEDERLANDS Nfring 18.00 Tekenfilmserie. 18.0onder amerlkaanse jeugdserie, de Jougdmagaz. 19.00 Korte .J, pe Standpunten. 19.37 MedeT gen. 19.45 Journ. 20.10 le 8en 20.45 Actual, magaz. 21 )d vai amerlkaanse tv-serle. 22.2prmar bune. 22.50 Journ. \tewer BELGIE NEDERLANDS NEiiisves Van 18.00 tot 20.10: Zie N^er z Prins Frledrlch von Hombi speelfilm. 22.30 Fllmrubrle|j" BELGIE FRANS un p 18.15 Spelprogr. 18.30 Annel progr. 19.00 Reg. mad1^. Weerber. 19.30 Journ. 19J" magaz. 20.20 Un Apres-I uttget (Dog-Day Afternoon), Atrebrui speelfilm. 22.20 Filmrubrf/mr v, Journ. en weerber. rr BELGIE FRANS 2 E 18.30 The Muppet S Steve Martin. 19.00 Ziet 19.55. 19.55 Contracts. I kqer. 20.00 Het Nouvel Symphonlque de la RT Bryan Priestman, m.n tier, plano en Franqols foon. 1. Young Person' Orchestra, Britten. 2. Dub voor saxofoon en plano. r Chevreuille. Regie: Louis 20.40 Rencontre sans partlt Civilisation. Engelse dokum rle van Sir Kenneth Clark (f Afl. 3: Het avontuurlijke er telt: Xllle eeuw - De Heilig cus van Asslslë. 22.05-22— Engels voor beginners! en mat ia ui Dis Dar», f J on's G 'M °-r—v jis 1 NEDERLAND 1 NOS 13.00 Nieuws voor doven en slechthorenden NEDERLAND2 NOS 13.00 Nieuws voor doven en slechthorenden DUITSLAND 1 10.00 Journ. 10.03 Inform, progr. 11.35 Umschau. 12.10 Duits allerlei. 12.55 Persoverz. 13.00 Journ. 16.15 Journ. 16.20 Reportage. 17.05 We tenschappelijk progr. 17.50 Journ. (Reg. progr.: WDR: 8.10 Schooltelevi sie.). J I [straat DUITSLAND 2 tersch 9.15 Kinderprogr. Herh. 10jatuir 10.03 Inform, progr. 11.35 12.10 Duits allerlei. 12.55 f1 &1SI 13.00 Journ. 16.15 Inforfaten Herh. 16.45 Journ. 16.55 S|en W voor Jongeren. 17.40 Gevar,waari aart 1 DUITSLAND 3 WDR ,n de 8.00 Gymnsatlek. 8.10 ScL k ra sle. 17.00 Schooltelevisie. BELGIE NED. 1 14.00 Schooltelevisie. 17.0C "eC,b' televisie. gewor p vart BELGIE NED. 2 chool Van 14.00 tot 18.00: Zie N%t coll< il in d( BELGIE FRANS I klinn 14.00 Schooltelevisie. 17.0C ,KU -meded. 17.15 Schooltelevijde sar Gevar. kinderprogr. phool diet vo HILVERSUM 1 NOS: leder heel uur nws. NCRV: 18.11 Hier en Nu. 18 30 <S) Daar waar de molens slaan. 18.45 Leger des Heils Kwartier. 19.02 (S) De wereld zingt God's lof. 19 53 Kost gangers. 20.03 (S) Concert door Ben Fey op het orgel van de Marekerk te Leiden. 20.35 (S) Literama-donderdag. 21.02 (S) Op de vrije toer. 22.02 (S) NCRV-Donderdag- -Sport 22.50 Politiek bekeken. NOS. 23.03 (S) Met het oog op morgen. KRO: 0.02 (S) De Nachtspiegele. 1.02 (S) Tussen de hoe zen met Wintried Povel. 3.02 (S) Half Weg. 4.02 (S) Herrie op l. 6 02 (S) Van zessen klaar wakker. 6.50 Het levende Woord. rti) van >°r ie flogf^ 1 .gespeeldl sek 1980: Vrije Gedachte. P.P.: 18.50 I Communistische Partij AVRO: 19.00 Zoo hoor 19 20 (S) In de kaart Gaudeamus Muziekweek 1 teel ensemble: semi-klassiek mui koor: semi-klassleke liederen. Ill taal ensemble: mod. muz. 22 30 U (S) Mod. orkestmuz. (gr.). 23.15 Pj Irum 23.55 Nws. ijke t indpu; Hilversum 3 pecteu i oefer NOS: leder heel uur nws. 18 Avondspits. TROS: 19.02 (S) Pok «e (Si Soulshow. 22.02 <s) sesjuQ een I blues live. 23.02 (S) LP-Werk. ,Jerwi it mo| ^en a l hen. IlIDTftaiM NOS: leder heel uur nws. KRO: gB| 7.03 Echo. 7.30 Sociale inform. 8.03 Echo. 8.30 Pastoor Raad- ,-J L. schelders. 9.03 (S) Anne van Eg- Picht mond. 12.03 (S) Van uur tot uur. •*- 13.03 Echo. 13.15 (S) Kruis of munt. 14.02 (S) The Complet. 16.02 (S) Op de Valreep. 17.57 Marktber. KNBTB. HILVERSUM VPRO: 7.00 Nws. 7.10 Och- 'iek. 7.20 Radio- AD 7 02 (S) Ronduit op d j tendgymnastiek. 7'.; -nieuwsdienst VPRO. CJW] en 8.30 Nws 9.00 |NpO voor de vrouw. 9.10 D Gymnastiek 0 Waterstan den. 9.15 Express-VPRO. NOS:- 10.45 werktiank. AVRO: 10.55 Schoolradio. 11.10 Schomradlo. TROS: 11.20 Week in Week uit: vrouwenprogr. 12.26 Meded. t.b.v land- en tuinbouw. 12.30 Nws. 12.36 Aktus NOS: 13.00 Nws. 13.11 Meer over mindet 14.20 Op de zeepkist— komt u maat tiet. 10.45 (S) De BootW. het Licht. NCRV: 11.03 (S) Pop^i 12.03 (S) Goeiemiddag. VOO: 14.1 parade. 15.20 (S) Popjourn. Top-40. HlöTRSUM NOS: 7.00 Nws. 7.02 - £tm Klass. 9.00 Nws. 9.02 (S (S) Muz. voor miljoen (12.00 f ziekwis. 12.10 Muz. uit de 12.30 Nieuwe populaire klas (S) Klass. klankjuwelen. 14.1 Theologische verkenningen. 1 bespeling. 14.40 (S) Plaat-praai 15.00 (S) Muziok-op-vier: De RadiJ aal V 1 stemd toopui :en na Het kon niet uitblijven, eens moest Remmers ook Neelie Smit-Kroes ontmoeten. Dat gebeurde in de bekende colla ge van stukjes privé-leven en gesprekjes in de partijsfeer, af gewisseld met bezoekjes aan tot het departement van Nee lie behorende werkterreinen. Het mag intussen bekend wor den verondersteld, deze por^ tretten dienen niet om iets op te helderen, allerminst poli tiek, maar om de uitgebeelde zo gunstig mogelijk te doen uitkomen. Dat is aan Neelie natuurlijk wel besteed. Ze kan ook goed overweg met het po litieke jargon, het praten zon der zich uitdrukkelijk vast te leggen. Ze mag eigenlijk ieder een erg graag, met het CDA wordt gelijk op gefietst, de VVD is geen gevangene van de coalitiepartner, je moet de mensen geen sprookjes vertel len maar de waarheid zegen, als we niets doen aan de col lectieve uitgaven gaan we naar de kelder, en als je meer wilt weten over het succes van haar beleid moet je dat aan de kiezer vragen, en meer van dit soort algemeenheden. Cliché's die de aardigheid van Neelie onverlet lieten. Iets meer jboo kleur en vinnigheid zoii^Ü m portret geen kwaad r1-'°1 gedaan. De felheid dit S|Stei man die er ook even bij? c?n?J zitten ten toon spreidde® er niet uit. Ook Wiegrale"h scheen even om te zegp? J Neelie ook best minis?20Ude kunnen zijn en niet alf Sr?n' Verkeer en Waterstaat.™ sprak hem niet tegen. zo'n vlakke persoorr ziet, denk je weer eige „De zou uc ia jc zóne moed aan de intervie^ Wa*e Dick Cavett. I j E de v luisves) i) beho stelli: In de vooravond wa! Kenmerk een ander soi tret, van een van onze l' en meer werklozen. Na» onvergelijkbare grooF Seuns maar die heer Hendnj» e Goirle die in de textiel °j~pi keer ontslagen werd, wP °~e c( wel helemaal zichzelf: p slotte dolblij dat hij a£P'r°£ cierge in een sporthal' schappelijk weer mochi, tellen. ibel Opmerkelijk gisteravon de fantastische beeldeihnïissie Saturnus, maar die had£genhe< al eens gezien. Hetzelf<|®rdenii 'voor de film Psycho, voors zie je nooit te veel. Pn Leid HERMAN HOFHPvee vo<

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1981 | | pagina 2