Leidse Courant | 1981 | 10 februari 1981 | pagina 12

eer gerbera's in
minder warme kas

it h

Duidelijke matiging bij
bloementeelt onder glas

EMEN

Onderzoek Aalsmeerse wijst uit:

NIEUW (GROENTE JAAR GOED BEGONNENK

GROTER AANVOER, LAGER OPBRENG!

KWEKERSVERENIGINGEN VAN DE GROND

LAND EN TUINBOUW

LEIDSE COURANT

DINSDAG 10 FEBRUARI 1981

pagPR

AALSMEER De in veel
pastelkleuren gekweekte,
uit Zuid-Afrika afkomstige
gerbcra, blijkt in minder
warme kassen dan waar
hij nu in geteeld wordt,
meer bloemen te leveren.
Dit is één van de uitkom
sten van het onderzoek dat
mevrouw ir. L. Leffring
deed naar "de bloempro-
duktic van de gerbera".
Dit is tegelijk de titel van het
proefschrift waarop ze op
vrijdag 13 februari aan de
Landbouwhogeschool promo
veert. Mevrouw Leffring is
wetenschappelijk onderzoe
ker aan het proefstation voor
de bloemisterij te Aalsmeer.
De eerste gerbera's werden
in 1949 in Nederland geteeld.
Er waren nogal wat ziekte
problemen en de uitbreiding
van de teelt verliep zeer
traag. In 1974 werd er zo'n 43
ha geteeld. Daarna nam het
kasoppervlak bezet met ger
bera's sterk toe en op dit mo
ment is er al 230 ha kassen
met deze stijlvolle snijbloem
bezet. De gerbera heeft hier
mee de grootbloemige anjer
van zijn plaats op de Neder
landse ranglijst van snijbloe
men verdreven en komt 'nu
direkt na roos, chrysant en
trosanjer.

De gerbera is iets minder
duur "en exclusief geworden
dan vroeger. De bloemen zijn
een belangrijk exportpro-
dukt; ze worden veel naar
Duitsland uitgevoerd.

Omhoog

Gerbera's zijn tot voor kort
in ons land bij hoge tempera
turen (25 graden overdag en
plm. 20 's nachts) geteeld om
dat het een tropische plant
zou zijn (gezien de landen
van herkomst). Er zijn echter
veel soorten die in bergach
tige streken groeien en dus
met lagere temperaturen toe
kunnen. Mevrouw Leffring
is daarom bij veel lagere tem
peraturen gaan werken (17
graden overdag en 13
's nachts) en had daarmee

Bij lagere kastemperatuur blijkt het aantal gerbera's omhoog te gaan.

veel succes. De bloempro-
duktie ging erdoor omhoog.
Op dit moment neemt ze
proeven met nachttempera-
turen van 9, 12 en 15 graden
bij 17 graden overdag. In een
tijd van dure energie zijn dit
interessante onderzoekgege-

Mevrouw Leffring heeft nog
een reeks andere aspecten
bestudeerd die van belang
zijn voor de bloemproduktie
van gerbera's, nanjelijk da
glengte. lichtintensiteit, de
wederzijdse beïnvloeding
van hoofd- en zijscheuten en
de ralatie tussen blad en
bi emproduktie.

Blad plukken zin
loos

planten om de bloemproduk
tie te bevorderen. Het onder
zoek heeft nu uitgewezen dat
dit geen zin heeft. Er is geen
enkele invloed vastgesteld
van het verwijderen van vol
wassen bladeren op de mate
van bloemknoppenverdro-

ging-

In het onderzoek werd ook
met zaailingen gewerkt. Die
geven een grote variatie te
zien, waaruit mag worden af
geleid dat er nog veel vere-
delingsperspectieven in de
toekomst zijn. Het is mogelijk
te selecteren op planten met
weinig bladeren en een hoge
bloemproduktie, waarvan
men er bovendien bij de een
jarige teelt meer per vierkan
te meter zou kunnen gebrui
ken. Bij de selectie kunnen
ook de soorten met een lage-
temperatuurbehoefte uitge
kozen worden. Er zijn soor

ten waarvan bij weinig licht
in de winter veel knoppen
doodgaan en er zijn soorten
die daar veel minder last van
hebben. Ook hierop is selec
tie mogelijk en dat zou tot
een hogere opbrengst in de
winter kunnen leiden.

Gerbera's geven de voorkeur
aan een daglengte van 8 tot
10 uur. Een korte dag (8 uur)
geeft een hogere bloemop-
brengst dan een lange dag (16
uur}. De bloemproduktie
wordt ook gunstig beïnvloed
door een hoge lichtintensiteit.
Een lage temperatuur ver
sterkt het gunstige effect dat
korte dag en hoge lichtinten
siteit hebben. Bij korte dagen
worden niet alleen meer zij
scheuten gevormd ze gaan
ook eerder bloeien, aldus de
onderzoekresultaten van me
vrouw Leffring.

Den Haag In mei van dit
jaar is het totale glasareaal
snijbloemen ongeveer 3.021
ha groot, hetgeen dan een
uitbreiding sinds vorig
jaar mei met 3 procent be
tekent. Dit wijst op een
duidelijke matiging in de
uitbreidingen vergeleken
bij voorgaande jaren.
Er zijn geen bloemsoorten
waar een opvallende uitbrei
ding valt te verwachten. Een
uitzondering moet worden
gemaakt voor de tulpen met
15 procent uitbreiding en
irissen met plm. 28 procent.
In de kleine bloemsoorten is
de beperking sterker dan bij
de grote soorten. Als geheel
wordt de ontwikkeling van
het areaal aan snijbloemen in
ons land bevredigend ge
noemd, hetgeen gezien de
kostenontwikkelingen dan
ook noodzakelijk is.

Onderzoek

Produktschap voor Sierge
wassen (PVSJ middels een
marktonderzoek heeft uitge
voerd onder 5300 kwekers.
Hier en daar is enige uitbrei
ding geconstateerd, maar als
geheel blijft thans de uitbrei
ding van de bloementeelt
binnen de perken, en dat
wordt een goede zaak ge
noemd. Wat de bolbloemen
aangaat, door 1.000 tulpen-
broeiers zijn voor het seizoen
1980-81 ongeveer 15 procent
meer tulpebollen opgezet.
Deze uitbreiding maakt de"
inkrimping welke vorig jaar
plaats vond weer goed. Ver
wacht wordt dat in het broei-
seizoen dit jaar ongeveer 580
miljoen tulpebloemen aan de
Nederlandse veilingen aan
gevoerd worden.

Rozenareaal

Met betrekking tot het roze
nareaal is vastgesteld dat dit
zich heeft gestabiliseerd en er,
slechts 1 procent uitbreiding
is te verwachten. Hetgeen

betekent 774 ha tegen de 688
ha in 1978. In 1979 was er
een uitbreiding met 5 procent
en 1980 van 6 procent.

Op de jaarrond chrysanten is
wel stevig de rem gezet en is
de oppervlakte weer bijna
gelijk aan 1979.

Toen was er een areaal van
477 ha, in 1979 van 503 ha
met 349 ha., mei 1979 geste
gen tot 361 ha, vorig jaar 366
ha maar nu 6 procent toena
me tot 388 ha.

De toename van trosanjers
wordt dit jaar kleiner dan de
laatste jaren het geval was.
In mei 1978 255 ha, 1979 ge
stegen tot 293 ha, vorig jaar
328, doch nu slechts 3 procent
stijging tot 338 ha.

Voor het eerst sinds vele ja
ren zal het areaal grootbloe
mige chrysanten weer toene
men, namelijk van 174 ha in
1978, in 1979 gedaald tot 150
ha, vorig jaar 138 ha, doch nu
naar 145 ha.

De gerbera zal met 10 pro
cent uitbreiden, hetgeen aan

zienlijk minder is dan voor
gaande jaren. Van 128 ha in
1978, 176 ha in 1979 en 229 ha
afgelopen jaar, naar 252 ha
nu. De lelies blijven het rus
tig aan doen en op bijna ge
lijk peil van vorig jaar met
141 ha dit jaar. De achteruit
gang van het snijgroen zet
zich voort en loopt terug van
49 ha in 1978 tot 36 ha dit
jaar. Vorig jaar was er zelfs
een teruggang van 19 pro
cent, nu 7. De teelt van or-
chideert blijkt zich nog iets
uit te breiden tot 1.021 ha.

Bolbloemen

Uit de bollenteelt wordt ge
meld, dat er dit seizoen 296
miljoen uit de warme kas
verwacht kunnen worden
(vorig jaar 276) 191 miljoen
op kistjes warme kas (vorig
jaar 152) en volle grond kou
de kas 52 miljoen (44). Door
470 narcissen-broeiers zullen
dit seizoen ongeveer 4 mil
joen kg narcissen-bollen af-
broeien, hetgeen minder is
dan vorig jaar. Door 300
kwekers werd bericht dat zij
van 1 nov. 1980 tot 1 mei dit
jaar ongeveer 108 miljoen
irissen zullen broeien en dat
is 28 procent meer dan vorig
jaar. Tenslotte: Door 100
trekkers van hyacintenbollen
is meegedeeld dat zij dit sei
zoen 13 procent meer
spruithyacinten doch 3 pro
cent minder bosjes hyacinten
zullen produceren.

Potplanten

Kas met violieren

Ditmaal hebben ongeveer
1200 potplantenkwekers
meegedaan aan de enquette.
Zij verwachten dit jaar 13
procent meer leverbare pot-

Elanten aan de markt te
rengen. Tezamen zijn ze
goed voor 188 miljoen pot
planten, een uitbreiding met
13 procent. Hoger ligt het
percentage voor wat betreft
de groene planten, namelijk
16 procent en voor varens
zelfs 26 procent.

De P.S.V. Koerier conclu
deert dat dit jaar er ongeveer
22 miljoen potplanten meer
aan de markt zullen komen,
een toename met 13 procent,
hetgeen evenwel lager is dan
de laatste vijf jaren, afgelo
pen jaar 17 procent.

Cv.

Nu het nieuwe jaar alweer een maand oud
is, kan er gesteld worden, dat de start
voor het thans aangevoerde groentesorti
ment goed verlopen is. Dit is, gezien alle
problemen die er op economisch gebied
zijn, erg bemoedigend. Het is ook een feit
dat de tuinbouw in heel Europa een moei
lijke periode doormaakt. Des te opvallen
der is het dat de Hollandse Tuinbouw ak-
tief blijft zoeken naar allerlei oplossingen
voor de problemen. Men probeert op alle
mogelijke manieren de kostprijs te druk
ken en dat dit geen eenvoudige zaak is
blijkt wel uit de moeilijkheden in de an
dere bedrijfssectoren. Vorig jaar sloot Vei
ling Westland Zuid de maand januari af
met een omzetdaling ten opzichte van het
voorgaande jaar. Op het ogenblik ligt de
omzet bijna 3,5 miljoen hoger dan die van
1979 en ruim 4,3 miljoen hoger dan de
omzet van 1980.

Gemiddelde sla-prijs lager

In de afgelopen week daalde de gemiddel
de prijs voor sla. De sterkste daling trad
op bij de lichtere sorteringen. Zoals reeds
eerder opgemerkt is men bij goede prijzen
geneigd om eerder te gaan snijden. Het
aanbod van lichte sla neemt als gevolg
daarvan toe. In de afgelopen week nam

het totale sla-aanbod toe. Toch blijft de
aanvoer aanmerkelijk achter bij die van
vorig jaar. De oorzaak hiervan moet ge
zocht worden in de kleinere aanplant van
sla ten opzichte van het seizoen '79/'80.
De export van Frankrijk valt helemaal in
het niet in vergelijking met vorig seizoen.
Zo varieerde de prijs voor sla. eind vorige
week van 39 tot 83 cent per krop. Uit een
prijsvergelijking van het Produktschap
voor Groenten en Fruit blijkt dat de ge
middelde prijs in de periode va 1-1 tot 1-2
in 1981 op 67 cent per krop lag. In het sei
zoen 1980 lag de prijs op 37 cent. Voor de
komende week wordt er op een ruimere
aanvoer gerekend, de gemiddelde prijs zal
onder een grotere druk komen.

Radijs doet het goed

De aanvoer van radijs is de laatste weken
kleiner geworden. Toch bleef de aanvoer
groter als vorig seizoen. Door een uitste
kende vraag naar radijs kon het grotere
aanbod vlot afgezet worden en dit resul
teerde weer in hogere prijzen. De gemid
delde prijs lag eind vorige week op 1,18
per bos. Het aanbod van radijs lijkt weinig
te veranderen, hierdoor zullen goede prij

zen nog steeds mogelijk zijn.

Overige gewassen

Ween
tan m
lioensi
Ook
e I tot

Aan het begin van de vorige wet besli
het aanbod van andijvie zeer bepefde
droeg ertoe bij dat de prijs opliePghe
ruim 5 gulden per kilo. In de looplijk te
week daalde de prijs licht. De gemfdam
prijs bedroeg 4,55 per kilo. Het (npetit
van andijvie lijkt de komende wefd het
veel te veranderen, andijvie zal cfen er
mende week hoge ogen gooien. Pr^al m(
in wat minder grote hoeveelhedenJaghe
voerd, dit kwam de prijsvorming tf
de. De gemiddelde prijs liep van
naar f 1,55 per kilo. Ook voor ditp
lijkt het aanbod niet veel te verar'pWi
hetzelfde wordt er van de prijs ver

Door een kleiner aanbod van s?°g!
trok de gemiddelde prijs aan naatSKOI
per kilo. Het aanbod zal geleidelijjgsprir
ner worden, de prijs zal waarscTianul
niet veel veranderen. Voor komkó w<
varieerde de prijs voor sorteringen betere
tot en met 36 van 1,69 tot 21 2.36
stuk. Voor raapstelen lag de gemjwoor
prijs op 29 cent per bosje. Opvalleeischc
de prijs die er de afgelopen weeiendgc
boerenkool betaald werd, deze Ifigde
maar liefst 1,60 per kjlo.

De maand januari heeft aan de CCWS een
ruimer aanvoer van 5,44 procent gegeven,
maar als tegenstelling valt er een prijsda
ling te constateren met 7,82 procent. En
dat is een duidelijk gegeven over deze
eerste maand van het jaar. Een beeld, dat
overigens niet zo vreemd is en eigelijk re
gelmatig terugkeert. Het is de hoeveelheid
welke het aan de bloemenveiling moet
doen. Aan snijbloemen werd in januari
omgezet totaal bedrag van 45.061.922,65
tegenover vorig jaar 44.469.386,26, een
vermeerdering dus met 592.537,39 of
3,57 procent. Aan potplanten werd omge
zet 7.972.819,53 tegen vorig jaar
6.321.368,13, een stijging met
1.651.451,40 of f 26,12 procent.
Het totale omzetbedrag van de CCWS be
droeg dus in januari 54.034.742,18 tegen
vorig jaar 50.790.754.39, meer
3.243.987,79 of 6,39 procent.

Waarmee uiteraard lang niet alles over de
gang van zaken in de bloemenhandel is
verteld.

Zo valt het gunstig opbrengstcijfer van de
potplanten op en de prijzen kunnen in het
algemeen niet onbevredigend worden ge
noemd. Zowel in aantal als prijs zit er een
stijgende lijn in, ook al geldt dat niet voor
alle soorten. De ruim 7 miljoen freesia's

wisten het aardig op peil te houden met
een gemiddelde prijs van 30 cent, gelijk
aan vorig jaar.

Opvallend is de enorm gestegen aanvoer
van gerbera, zelfs een dubbele hoeveel
heid van vorig jaar tot ruim een miljoen.
Maar de prijs lag aanzienlijk lager, het
geen dus niet valt te verwonderen. Er
kwamen heel wat meer tulpen dan vorig
jaar om deze tijd, maar ook hier liep de
prijs terug. De zachte weersomstandighe
den zijn niet onwelkom bij de hoge ver-
warmingskosten. De zon die het rustig
aan deed, remde deze week de aanvoer
nog wat af, al lag die toch wel aanzienlijk
hoger dan vorig jaar. Bij een aanvoer van
totaal 26.637.307 bos of stuks, werd een
omzetbedrag bereikt van 14.672.654,34
tegen vorig jaar aanvoer 23.917.660 en op
brengst van f 12.800.736,74. Als geheel
viel de maand januari niet mee.

Gemiddelde prijzen met die van vorig jaar
tussen haakjes zijn: Amerikaanse anjers 49
(46), trosanjers 39 (39), anthurium 1,62
(1,64), snijgroen 24 (15), troschrysanten
jaarrond 92 (89), geplozen jaarrond 90 (94),
tros normaal 3,08 (3,47), freesia 30 (30),
gerbera 76 (1,05) irissen 22 (29), lelietak-
kén 1,07 (1,01), leliekelken 85 (93), cymbi-

dium groot 56 (62), idem klein 25"(3(ptsen
te rozen 77 (79), idem klein 49 (49)je we
65 (70), belinda 50 (56), red garnahien
(38), tulpen 21 (25). Ook de import liikand
nogal gelden met een totale aanvo$n (S|
440.376 voor opbrengst 343.515,201
aanbod vorig jaar 218.700 eri opbipf*
van 177.544,95. f^"

Vooral de importtrosanjers stondenjl
aan de lijst met een vrijwel gelijkt
van gemiddeld 47 als vorig jaar. Óc
de Israëlische statice was een ruim
bod, het dubbele van vorig jaar 1
maar met lager gemiddelde prijs val
Opvallen hoog blijft dit seizoen de kom
voer van de trosanjers. 9 wor

Er was een aanvoer van bijna een r
potplanten met opbrengst indei
2.328.772,45 tegen 772.605 potplanlimal
opbrengst 1.756.792,68 vorig jaarhg v:
zit dus wel aardige speling in, I
vraagt men zich af hoe het moet ga tite
die aanvoer alsmaar blijft groeien! der
Er was nu ook opvallend ruime aanVere:
de bolbloemen. en d

Mogelijk dat deze week de bloemede
plantenprijzen zullen aantrekken vjort
ge de Valentijndag in dit weekeindélostd
En er kan ook een toename in de aal sP'e
tegemoet worden gezien. nemi

itueh

ten V

Teel alleen wat te verkopen is. Met ande
re woorden: stem de produktie af op de
vraag. Deze geluiden klinken in het
bloembollenvak al een reeks .van jaren en
in vele toonaarden. Geen wonder! Als een
bepaald artikel „lekker loopt" is een grote
groep van kwekers er als de kippen bij
om het met dat gewas ook te proberen.
Aanvankelijk lijkt er niets aan de hand.
De omvang van het areaal groeit wel snel,
maar er komt in verband met de kwe-
kerslust weinig of niets van aan de markt.
De gevolgen zijn echter voorspelbaar: na
enkele jaren moet men met de leverbare
bollen aan de markt komen dat blijken er
dan prompt veel te veel te zijn. De markt
kan dat aanbod niet opnemen en binnen
de kortste keren ligt de prijs daar waar
niemand 'm hebben wil: in de goot!

Voorbeelden

De voorbeelden liggen in het bollenvak
voor het opscheppen. Maar men wil er ge
woon niet aan. Zodra een ontwikkeling in
die richting op gang komt, helpt geen en
kele waarschuwing. Men sust zichzelf in
slaap met de zoethouder: het valt allemaal
best mee. Neem de grootbloemige Alliums
of Sieruien. Dat was ook een artikel waar
van men dacht dat. het niet kapot kon.
Maar men dacht verkeerd. Tal van kwe
kers begonnen in de tweede helft van de
zeventiger jaren met de teelt van dit arti
kel en in 1980 klapte de prijs in elkaar.

Punthoofd

Dat alles is een gang van zaken waarmee
de handel allesbehalve verguld is. Je kunt
de bollenexport nl. geen groter punthoofd
bezorgen dan door het begrip continuïteit
over boord te gooien. Eerst enkele jaren
een artikel schaars en duur maken om er
vervolgens mee overstroomd te worden.
Dat is stro dorsen, zoals dat sierlijk heet.
Tegen deze kwaal maar één medicijn:
marktonderzoek, samenwerking en pro-
duktieplanning. Eerst als je weet hoe de
markt ligt, kan je tot een gerichte produk
tie komen. Maar als men tot dat laatste
besluit, dan moeten de kwekers die in een
combinatie stappen wel de bereidheid
hebben om samen te overleggen over het
areaal dat men opplant.

Niet met schaartje te knip
pen

Natuurlijk zal men de omvang van de
oogst nooit met een schaartje kunnen
knippen. Men heeft te maken met een na-
tuurprodukt en dan blijft „het weer je
koopman". Maar in grote lijnen kan men

den bond. Ze leverden een brokje vrLV.
in en kregen daarvoor in ruil een sti|,iarc.|
kerheid. Samen wordt bepaald homas;
men van een bepaald ras zal gaan teil»'1?
tegen welke prijs het op de marW^J^
bracht zal worden. Pil

Kwekersrecht rbji

Voor het werken met een dergelijke jet, J
pering is het wel noodzakelijk te kiir, rc
beschikken over prima nieuwe rassd: w
door het Kwekersrecht wordeni^r>
schermd. En dan moeten die nieuwey
winsten natuurlijk ook béter zijn d£i
bestaande soorten die vrij geteeld kii»
worden. Dat bleek bij De Jong het!iiT°
en nu zijn ook in de gladiolensectiF
menwerkingsvormen tot stand gek<L
Eerst kwamen de gladiolenveredela«T
gebroede^ Snoek uit Ens tot ovei: Ooi
stemming met een groep kwekers enL
de veiling CNB. Zij stichtten de (F
Ook in de gladiolenverdeling liep ma
herhaaldelijk tegen levensgrote tegel
Iers op. In nog sterkere mate dan Ij
lelies werd men geconfronteerd mei
zeer grillig prijsverloop. Ook al cl
men gladiolen als men alle kralen I
blijft opzetten, zeer snel kan uitbrl
Veelbelovende nieuwigheden kregJ
snel een groot areaal, dat de handel
welijks gelegenheid kreeg ze in het lr*ï
tenland goed bekend te maken. Men fê*.
in de overproduktie voor de export
en wel met een bepaald soort uit de |0j
blokken was gegaan. De veredelaars'
gen daar tabak van. Ze weren voor»,
moeitevolle arbeid zwaar onderbetaa

3n

RSI

Eén van de nieuwe gladiolen van de
fa. Preijder.

de zaak wel in de hand houden. De gang
van zaken heeft inmiddels geleid tot de
vorming van enkele kwekersverenigin
gen of zo men wil: producentengroeperin
gen. Eerst staken lelieveredelaars Klaas
de Jong uit And ijk en de Lissese bloem
bollenveiling CNB de koppen bij elkaar.
Nieuwe lelies van De Jong werden onder
gebracht in de kwekersvereniging Licom-
ba. Deze rassen worden nu geteeld door
een groep kwekers, die bereid waren hun
handtekening te zetten onder een contract
dat hen aan tamelijk strakke vocrwaar-

Navolging

Eén dezer dagen is een nieuwe gladi1
groepering van de grond gekomen. D,n 1
dere Lissese bloembollenveiling H< j"11
legde verbindingslijnen met de Noor in
landse gladiolenveredelaar Ton Preijt"c
met een groep kwekers. Men kwanjVes
een akkoord. Eén dezer dagen k<rer
kwekersvereniging Horizon in de w rc
worden geholpen, die dit jaar aan de™ 71
gaat met een tiental nieuwe rassen *»a
Preijde. Doel is en blijft: eerst de r J;
testen op hun bruikbaarheid voor de J"*tc
verbruiker. De soorten die door de i
vallen, worden meteen afgestoten lan
goede aanwinsten laat men via een d 5rs'
lijk gericht marktbeleid op econom ins
wijze hun plaats in het gladiolenas lnt
ment innemen. Op die manier wil m( ™00
grote schokken in het prijsverloop 1ar
komen en het mogelijk maken dat e s
een goede gladiool door alle betro
partijen een redelijk belegde boter.™
wordt verdiend! 'Jn