URN HUIS UT
e Russische
vrouw moet een
nduizendpootzijn
OM DE
TUIN
GELEID
UARljJ
binnenland
EEN BAAN, DE HUISHOUDING, INKOPEN
)OEN EN KINDEREN VERZORGEN
LEIDSE COURANT
WOENSDAG 28 JANUARI 1981 PAGINA 13
Kosmonaute Valentina
Teresjkova tijdens een van
haar propagandatournees.
Moeder Aarde
De laatste maanden worden
we overstroomd met berich
ten over vergiftiging van bo
dem en daaruit voortvloeien
de vervuiling van oppervlak
te- en leidingwater. Meest re
cent zijn de gevallen in het
Westland, waarbij ontsmet
tingsmiddelen uit de tuin
bouw doordrongen in de
grond onder de kassen en
daarna waterleidingbuizen
aantastten.
En in Groningen en Drenthe
is er sprake van dat het mid
del waarmee de boeren de
aardappelmoeheid bestrijden
ongunstige uitwerking kan
hebben op de gezondheid van
de mensen die er mee om
gaan.
Bij al deze berichten vraagt
een mens zich al gauw af of
het middel niet erger is dan
de kwaal. Met andere woor
den; kunnen we niet beter
minder produceren in de kas
sen en op de akkers en dan
maar afzien van het gebruik
van die middelen?
Voorstanders van de alterna
tieve kweekmethoden voor
ons voedsel roepen al sinds
jaar en dag dat we met het ge
bruik van allerlei chemische
stoffen waaronder ook kunst
mest hoort) op de volkomen
verkeerde weg zijn. Die men
sen beweren dat elke knol,
kool of andere plant beter ge
dijt en gezondere produkten-
vert wanneer ze in haar eigen
omgeving en met natuurlijke
voedingsstoffen kan groeien.
De andere kant, de mensen
die zich beroepsmatig bezig
houden met de produktie van
gewassen die voeding vormen
voor mens en dier, denken
daar anders over.
En die andere mening wordt
gestaafd met een aantal in
drukwekkende cijfers. Zonder
ge wasbescherm ingsm id delen,
kunstmest, bestrijdings- en
grondon tsmettingsmiddelen
zou op geen stukken na vol
doende voedsel voor de
wereldbevolking kunnen
worden geproduceerd.
Nu al heeft tweederde deel
van die wereldbevolking te
kampen met ernstige voedsel
tekorten.
De wereldbevolking groeide
van nog geen twee miljard
mensen in 1900 tot bijna vijf
miljard in 1980. In het jaar
2000 zullen volgens de huidige
schattingen meer dan zes mil
jard mensen in de wereld
moeten worden gevoed.
De groei van de wereldbevol
king maakt het nodig dat in
de komende jaren de voedsel-
produktie met meer dan 60
procent toeneemt. En dan
heeft nog lang niet iedereen
zo veel te eten als wij in ons
nog steeds zeer welvarende
Het is ondenkbaar dat een
dergelijke produktieverho-
ging bereikt kan worden zon
der moderne land- en tuin
bouw methoden, zonder ge
bruik van kunstmest, mecha
nisatie en gewasbescher
mingsmiddelen.
Een moeilijk dilemma: ge
voelsmatig willen we niet
verder gaan met het vergifti
gen van Moeder Aarde, ver
standelijk moeten we zorgen
voor voldoende voedsel voor
alle open monden die honge
ren.
De samenhang tussen mens
en natuur die bij dit dilemma
onvermijdelijk een belangrij
ke rol speelt is voor Jim Lo
velock aanleiding geweest een
belangwekkend boek te
schrijven. Lovelock is een on
afhankelijk wetenschappelijk
onderzoeker die onder meer
voor de NASA Amerikaanse
ruimtevaart) heeft gewerkt.
Hij toont aan dat de aarde, de
zeeën en de atmosfeer samen
één groot organisme vormen
dat zichzelf in stand houdt.
Ook als menselijke ingrepen
zoals ontbladering van uitge
strekte oerwouden, het in cul
tuur brengen van woest ge
bied en het verwaarlozen van
andere gebieden waardoor
erosie kan toeslaan, onwaar
schijnlijke afmetingen aanne
men. De natuur is niet een
primitieve kracht die betre
den moet worden om haar te
overwinnen en te gebruiken.
Moeder Aarde, de natuur,
helpt ons juist te overleven
ondanks al onze ingrepen.
Wie zich in dit voor ons
voortbestaan zo belangrijke
vraagstuk wil verdiepen moet
het boek van Lovelock maar
eens ter hand nemen. Het
heet „Gaia", de oud-Griekse
naam voor Aarde.
land geniet de vrouw een spe
ciale positie: De gelijkwaar
digheid der seksen is een van
de verworvenheden van de
Revolutie. Het bewijs: Van de
vrouwen in Rusland werkt of
studeert er 93 procent. Boven
dien wordt de Sovjet-Unie
naar het aantal werkende
vrouwen door geen enkel
land overtroffen. Volgens de
officiële gegevens wordt in de
sociale sector 85 procent van
het werk door vrouwen ge
daan; in het onderwijs 72 pro
cent en in de handels- en le
vensmiddelensector 76 pro
cent. Dit zegt genoeg, al moet
men niet uit het oog verliezen
dat zij in het algemeen de
laagst betaalde betrekkingen
vervullen.
De vrouwen maken 53 pro
cent uit van de totale Sovjet
bevolking. In het politieke le
ven hebben zij minder te zeg
gen. Van de leden van de
communistische partij bestaat
slechts vier procent uit vrou
wen. Sinds Jekatarina Forut-
seva, die minister van cultuur
was en in 1974 overleed, zit
ten er geen vrouwen in het
Politbureau, het hoogste par
tijorgaan in de Sovjet-Unie.
De Russische autoriteiten la
ten de vrouw liever propa
ganda maken voor het sy
steem. Een goed voorbeeld
daarvan is Valentina Teresj
kova, de beroemde en tot nog
toe enige kosmonaute ter
wereld, die als voorzitter van
het „Comité van Russische
vrouwen" de wereld rondreist
om zoveel mogelijk publiciteit
te maken voor de Sovjet-poli-
Vrouwelijke straatvegers hou
den in Moskou het Rode Plein
vrij van ongerechtigheden.
tiek.
Klagen over ongelijke beta
ling hoeven de Russische
vrouwen niet. Bij hetzelfde
werk krijgen zij vrijwel altijd
net zoveel als hun mannelijke
collega's. Maar in de huishou
ding dragen zij de zwaarste
lasten. Zij draaien meestal op
voor huishoudelijke karwei
tjes, wat des te zwaarder is
door het chronisch tekort aan
consumptiegoederen. Haar
taak wordt er bovendien niet
gemakkelijker op door de in
de. Sovjet-Unie vaak voorko
mende (mannelijke) dronken
schap.
Ondanks deze grieven hebben
de ideeën van westerse femi
nisten tot nog toe in Rusland
weinig weerklank gevonden.
Bij conflicten kiest de Russi
sche vrouw liever voor het
compromis dan voor openlijke
strijd. Bovendien hebben de
autoriteiten weinig op met de
feministen. Een aantal vrou
wen uit Leningrad, dat vorig
jaar het boek „Vrouwen en de
Sovjet-Unie" uitgaf, is het
land uitgezet. Of daarmee de
verspreiding van hun ideeën
kan worden voorkomen, is
nog maar de vraag.
Iverzicht van de volledige keuken.
Afdeling „voorbereiden": hoekelement, een voorbereidingscentrum tevens centraal werkpunt, waarvandaan alle
keukengerei en ingrediënten moeiteloos bereikbaar zijn. Opmerkelijk onderdeel is hier een rollende plank. Hier
op kunnen bijvoorbeeld een handmixer, koffiemolen of kruidenrek worden gezet en gemakkelijk naar zich toe
worden getrokken. Een in het voorbereidingsblad aangebrachte in- en uitschakelbare magneet zet de rolplank
vast en houdt metalen pannen, schalen etc. muurvast bij het roeren, mixen enzovoorts.
foor gehandicapten is er is momenteel een grote hoe-
eelheid aangepast keukengerei en gebruiksvoorwer-
in op de markt. De industrie is vindingrijk; mensen
ie moeilijk bewegen of slecht voorwerpen kunnen
«kken en vasthouden worden niet vergeten. Op iede-
huishoudbeurs kan men dit met vreugde constate-
[n. De reeks is nu uitgebreid met een uitstekende,
puken, die in zijn geheel is afgestemd op mensen 'die
Srviet goed uit de weg kunnen. Ontwerper is de heer W.
yin Bosch (oud-directeur van de fabriek Linido in Pij-
ncker) die zich dertig jaar lang heeft beziggehouden
et vervaardiging van aangepaste apparatuur voor
strekjgkgnh^g,^ jjjj zegt jn naVolging van prinses
iliana in haar televisietoespraak bij de opening van
!t „Jaar van de gehandicapten":
lejaarden, invaliden en gehandicapten vormen een
lezenlijk bestanddeel van onze maatschappij. Kern-
;mt in de zorg voor de minder validen is de integratie
het maatschappelijk leven. Daaronder dan dient te
•rden verstaan: het zo normaal mogelijk kunnen
ictioneren in de eigen omgeving van gezin, werk en
jtspanning. Daarvoor", zegt de heer Tgn Bosch, dient
1 gehandicapte de mogelijkheid te worden gegeven
normale levenspatroon zo goed mogelijk te kunnen
jen." Sterk verbeterde medische technieken en de
[wikkeling van moderne apparatuur bij vervoermid-
len, aanpassingen en voorzieningen helpen de ge-
ndicapte „een handje". De problemen liggen door de
U" Jrscheidenheid van aard en ernst van de handicaps
I verschillend niveau en op velerlei terrein. In het
ider van de beschikking „Geldelijke Steun Huisves-
Gehandicapten" van het ministerie van volkshuis
vesting en ruimtelijke ordening kunnen noodzakelijke
aanpaasingen van de woning, voor zover zij meer dan
250 gulden kosten, (deels) worden vergoed. Daarbij
treedt de Gemeenschappelijke Medische Dienst van
het GAK op als adviseur voor het ministerie. De rege
ling geldt voor alle gehandicapten, ongeacht hun leef
tijd. En het maakt niet uit of men een eigen woning
heeft of in een huurhuis woont. Een folder „Woonaan-
passingen t.b.v. Gehandicapten" en een uitgebreide
toelichting over de huisvesting zijn verkrijgbaar bij het
ministerie. Ook de GMD geeft informatie.
Bij het aanpassen van of het kopen van een aangepaste
keuken hebben we zeker te maken met de activiteiten
die onder het begrip wonen vallen. Men moet beden
ken dat men bij de aangepaste keukens zeker niet al
leen moet denken aan rolstoelpatiënten. Tal van men
sen hebben problemen met staan, bukken, reiken. Dus
zijn betere hanteerbaarheid, makkelijker bereikbaar
heid van potten en pannen en ander keukengerief
noodzakelijk. Het werkblad moet voor een groot deel
onder het aanrecht kunnen worden gereden, spoelbak
ken dienen voldoende diep en geïsoleerd te zijn, werk
vlakken uittrekbaar en kookplaten bij slechte hand
functie liefst elektrisch of keramisch. Handgrepen zijn
hoofdstuk apart. Zittende gebruikers moeten geen
lichtbron in het gezicht hebben; dé afzuigkap dient
vlakke onderkant te hebben, zodat die gemakkelijk is
schoon te houden. Aanbeveling verdient de aanschaf
van een „trippelstoel", een stoel met wieltjes waarop
men zich al zittend „priksleegewijs" door de keuken
kan voortbewegen. Zo zijn er tal van individuele eisen.
Neff Assitance heeft een revolutionair ontwerp op ta
fel gelegd dat de gehandicapte mens in staat stelt alle
daagse dingen zelf te doen. De keuken is ontworpen
door de heer Baschin en zijn ontwerpgroep. De unit
heeft afgeronde hoeken (dan is stoten minder pijnlijk).
Er zijn gemakkelijk te bedienen panelen met verschil
lenden schakelfuncties, voorzien van een grote -druk
knop die bijvoorbeeld met elleboog, vuist of stok kan
worden bediend. De voorraadruimtes kunnen naar de
kok/kookster worden toegehaald inplaats van omge
keerd: er naar toe gaan. Vier voorraadkorven, met een
lift op de gewenste hoogte te brengen, zorgen hiervoor.
Een waarschuwingslampje gaat branden wanneer men
de deur niet kan openen en zolang de deur open is,
kan de lift niet gebruikt worden. Voorts staat er naast
de kookplaat een koelkast met gemakkelijk te hante
ren korven, die men door middel van uitschuifbare
glijders naar zich toe kan trekken. De oven heeft een
speciale lift, die zonder bukken op de gewenste hoogte
kan worden gewerkt en bijzonder goed op het,
aanrecht is een magnetische plaat gemonteerd met
aan- en uitschakelaar. waardoor men veilig de hap kan
bereiden omdat de pannen staan „vastgekleefd". Een
kokend hete pan tegen zich aankrijgen is dus niet mo
gelijk.
Het verplaatsen van volle braad- of koekepan kan zeer
gevaarlijk zijn. Dit probleem is opgelost doen- een kera
mische kookplaat met tweemaal drie regelbare kook-
zönes. De pan kan simpelweg van de ene zóne naar de
andere geschoven worden. De warmte van de plaat
wordt alweer automatisch geregeld middels inductie.
Voor degenen die niet al te best zien, is er een verklik
ker die in werking treedt als de pan van de ene zóne
naar de andere wordt verplaatst. Afgieten bijvoorbeeld
bij aardappels koken brengt verbrandingsgevaar mee
voor mensen met bewegingsstoornissen in de handen
(reumapatiënten etc.). Een speciaal ontworpen spoel
bak met een schuin aflopend vlak, voorzien van pYo-
fielen waar de pan kan afglijden, zorgt voor afgieten
met geringe inspanning. Zo zijn er nog meer snufjes de
aandacht waard, niet alleen voor mensen met een han
dicap, maar ook voor bejaarden, niet meer zo vaardig
met de vingers of slecht ter been. De Neff-keuken is
pas in mei leverbaar' en dit moet gezegd niet
goedkoop. Er zijn pas richtprijzen uitgezet, waaraan
veranderd kan worden omdat nog alle ervaring ont
breekt, vooral ten aanzien van subsidies die kunnen
worden aangevraagd en die ook, al naar de aard van
de aanvrager worden verleend. De keuken zal lever
baar zijn in 2 basispakketten: 1) Neff I: voorbereiden,
koken, spoelen: 13.475.-. Neff II: voorbereiden, ko
ken, bakken, spoelen: 15.795.-. Hierbij kan men nog
apart aanschaffen de koelkast (ƒ3850.-) en de v< r-
raadkast met lift (ƒ8515.-), zodat de volledige „Neff is-
sistance" komt op een kleine ƒ30.000.-. Hoeveel de
overheid hierin bijdraagt, moet worden afgewacht, al
dus een woordvoerder van de importeur: de'fa. Mebro,
Cruquius^veg 25, Heemstede, tel. 023-339150. Men wil
hier gaarne inlichtingen verstrekken als de verkoop
begonnen is. Bedenke men echter wel, dat met deze
nieuwe, uit Zuid-Duitsland afkomstige „hulpverlener"
mogelijk mensen uit een verzorgingstehuis kunnen
worden gehouden (en deze zijn ook duur. men kan
daarmee een stuk zelfstandigheid verwerven! Vanuit
dit uitgangspunt redenerend, is het project de moeite
TINY FRANCIS
Een groot aantal vrouwen, zoals deze 65-jarige Olga
Arkhipova, werkt in de kledingsindustrie.
in de open lucht wordt uitge
oefend. Daar is de vrouw
bij gebrek aan mannelijke
handarbeiders onvervang
baar.
De werkende vrouw in de
Sovjet-Unie verkeert eigenlijk
in dezelfde positie als de bui
tenlandse werknemers in de
Westere wereld. Veel van de
werkende Russinnen zijn af
komstig van het platteland.
Ze hebben gekozen voor het
zwaardere, maar veel afwisse
lender leven in de stad. De
Sovjet-autoriteiten weigeren
echter om zo over de werken
de vrouwen te praten. In hun
CfVe vrouw io de Sovjet-Unie
rf.v/Ueeft het zwaar. Zij moet
Veral tegelijk zijn óp haar
I 7Q 'erk' 'n voor de win-
l./Oels en Daar moet zij
an zorgen dat de huishou-
ing op rolletjes loopt en zich
-rf^bk nog bezighouden met de
r Cjfcvoeding van de kinderen.
/•cHX kan bijna niet anders dan
.Verwerkt raken. Zou dat er
je oorzaak van zijn dat de
ussische autoriteiten de
(rouw per 1 januari van dit
iar van 460 beroepen hebben
itgesloten?
pn zeker voor de Westerse
ezoeker opvallend verschijn-
M in de Sovjet-Unie is vrou
wen het werk zien doen dat
Iders aan de man is voorbe-
jouden. De Russische vrouw
jaalt huisvuil op, legt wegen
an en werkt met bulldozers.
Je nieuwe wet, waarbij de
Drouw een aantal beroepen
Jiet meer mag uitoefenen,
(>ont volgens de officiële ver
garingen „de bezorgdheid
de Russische autoriteiten
loor de gezondheid van de
fouw" aan en zal het tradi-
onele beeld tfan de Russische
perkende vrouw doen ver
fijnen. Zo zal de vrouw
?n baan meer kunnen krij-
en in de metaalindustrie en
fenmin in de chemische in-
lustrie. Zé mag wel nog ach-
jer het stuur van de bulldozer
[aan zitten.
/olgens de nieuwe wet is de
Russische vrouw uitgesloten
/an slechts drie procent van
ie agrarische beroepen. De
^et geldt niet voor werk dat
