Midden-Amerika
problematische
achtertuin
van Washington
—isste*. ss?,oo,«»
Ik zie de afrekening van m'nbank
en ik roep
'Svat krijgen we nou?
Rabobank
REAGAN DENKT AAN "HARDE"
OPLOSSINGEN
in
Tegemoetkomingen i
de studiekosten
Ministerie van Onderwijs
en Wetenschappen
Voor automatische
spaarders.
LEIDSE COURANT
DINSDAG 20 JANUARI
EgpMI
WASHINGTON De hoofdste- nisterie van buitenlandse zaken, van Kirkpatrick niet meer dan een
den van de republieken in Mid- voor het Pentagon, voor de pers en herhaling van een oude Republi-
den-Amerika liggen bijna alle- voor de zakenwereld, is Midden- keinse traditie. Maar in de jaren
maal temidden van reusachtige Amerika lange tijd een raadsel ge- tachtig zou het de Verenigde Staten
vulkanen. Sommige braken con- weest. Bijna een kwart eeuw, om grote moeite kosten een „gematigd
stant rook uit en zijn van binnen precies te zijn sinds de CIA in 1954 repressieve opperheerser te vin
een grote, borrelende, rood- heeft geholpen de linkse regering den om de staten in Midden-Ame-
gloeiende vuurpoel. Andere wer- van Jacobo Arbenz in Guatemala rika te leiden,
ken al lang niet meer en vormen omver te werpen, is Midden-Ame-
een somber silhouet tegen een rika onbekend terrein geweest. Het Zowel in El Salvador als in Guate-
strakke horizon. Amerikaanse ministerie van bui- mala vechten de oude conservatie-
Vandaag de dag heeft de aardbe- tenlandse zaken deed alsof het niet ven die tientallen jaren door Ame-
vingsactiviteit in Midden-Ameri- bestond. De propaganda van Al- rika zijn gesteund, nu met alle wa-
ka een voornamelijk politiek ka- liance of Progress, (het door presi- pens die ze hebben. „In geen enkel
rakter. Het hele gebied voelt nog dent Kennedy opgerichte Verbond opzicht is er sprake van „gematigd-
steeds de naweeën van de grote van de Vooruitgang, red.) een orga- heid" in hun beleid. In beide lan-
Sandinistische omwenteling in nisatie die voornamelijk was ge- den zijn de afgelopen jaren duizen-
Nicaragua die in juli 1979 een richt op sociaal-economisch verbe- den mensen vermoord en gemar-
triomfantelijk hoogtepunt be- tering van de situatie in Latijns- teld.
reikte met de val van dictator Amerika, kreeg nauwelijks gehoor.
Somoza. In bijna alle Midden- Militaire regeringen werden door In de praktijk zal de nieuwe rege-
amerikaanse landen hebben zich het Pentagon en de Amerikaanse ring van de Verenigde Staten (die
nieuwe, hervormingsgezinde zakenwereld samengesteld en ge- met generaal Haig als minister van
krachten aangediend. De revolu- steund op zuiver pragmatische buitenlandse zaken nu niet bepaald
tie in Nicaragua heeft zonder grondslag. Generaal Somoza was een deskundige op het gebied van
daadwerkelijk steun te verlenen een voorbeeld voor het hele gebied. Middenamerikaanse aangelegenhe-
aan de strijd in andere landen. De Amerikaanse kranten maakten den heeft) gedwongen zijn hetzij de
het klimaat aanzienlijk veran- plichtsgetrouw melding van staats- lijn Carter te volgen, hetzij over te de uitspraken die Reagan in zijn
derd. Net als onder de zwarten in grepen en aardbevingen, maar ver- gaan tot militaire interventie, al verkiezingscampagne heeft gedaan
Soweto en Zimbabwe na de in- der werd er met geen woord over dan niet openlijk. Als Amerika er rekenen de dictators daar helemaai
eenstorting van het Portugese re- Midden-Amerika gerept. niet in slaagt regeringen in El Sal- op. En het is precies waar Somoza's
gime in Angola en Mozambique In die situatie is nu verandering vador en Guatemala te installeren zoon tevergeefs om heeft gevraagd
is de hoop onder de getergde be- gekomen. Verslaggevers van gere- die proberen een uitlaatklep te vin- in de week voor de Sandinistische
volking van Midden-Amerika na nommeerde Amerikaanse dagbla- den voor de explosieve gevoelens overwinning,
de Sandinistische revolutie in den als de New York Times en de van het volk, zoals de regering Zou het niet mogelijk zijn vroeg
Nicaragua huizenhoog opgelaaid Washington Post reizen kriskras Carter deed, dan zal Washington de Tachito Somoza destijds aan de
In heel Midden-Amerika is de oude door het gebied. Amerikaanse com- dictators moeten steunen met meer Amerikaanse ambassadeur in Ma-
strijd tussen boeren en landheren, puters worden gevoed met allerlei dan alleen geld en woorden. Door nagua, om enkele honderden Ame-
tussen guerrilla's, bandieten en re- informatie over Midden-Amerika..
ff'
voor Voortgezet Onderwijs en
Lager- en Middelbaar
Beroepsonderwijs.
Voorllwkinderendiein U eraan, dat het nS 30 no-
het schooljaar 1981/1982 vember 1981 meestal te laat
vervolgonderwijs gaan
volgen kunt U nü al een
tegemoetkoming aanvra
gen. En een extra-toeslag
als ze 16 of 17 jaar zijn!
U kunt een aanvraag
formulier afhalen bij de
school, waar Uw kinderen aanvraag
naar toe zullen gaan, voor Uw
Zendt U dit formulier zo kinderen,
spoedig mogelijk in. Denkt
U hoeft zo'n formulier
niet op te sturen, als U in
november/december
1980 al bericht hebt
ontvangen over een
nieuwe
Er komen meer ouders
in aanmerking dan u denkt!
ren. is het no ïiiH stu<fe-
vragenOoi- ,'/c°m aan te
8ee^ekerhefdhJeKno§
keuze of
toelating.
ken aan
meldings.
formulier
kun je
tSffiSÊ
maando^n1inogdeze
7u"erfen^an^0,n'for-
Ê^°^/nodia
chl
in di
Dien
i bij c
ide ii
he
5-269269.
aanmel£ Je(Wahet g'fi
Ptóatsin„*,n£i'd«igen s
komeendfs!fieinke^ al hebt,a"af
rikaanse militaire adviseurs, te stu
ren, officieren die op de hoogte zijn
van de situatie in Nicaragua, die
het commando in de Nationale
Gardes kunnen overnemen en het
moreel kunnen opvijzelen?
Dergelijke verzoeken zullen Rea-
gans ambassadeurs in San Salvador
en Guatemala City binnenkort ont
vangen. Het is het soort verzoek
waarvan Che Guevara altijd hoopte
dat de Amerikanen er „ja" op zou
den zeggen. „Stapje voor stapje",
schreef hij, „zullen de verouderde
wapens vervangen worden door
moderne wapens en de Ameri
kaanse militaire „adviseurs" door
soldaten, totdat de Amerikanen op
een gegeven moment gedwongen
worden de reguliere troepenmacht
uit te breiden om de betrekkelijke
stabiliteit te waarborgen van een
regering waarvan het nationale!
marionettenleger ineenstort onderdek:
de aanvallen van de guerrilla's. Hctjhten
is de weg van Vietnam; het is dek an(
weg die gevolgd zal worden in ons) geb
Amerika....". Het is de weg die deLwen:
opeenvolgende Amerikaanse rege-f
ringen van de afgelopen vijftienïr
jaar hebben getracht te vermijden. zevt
RICHARD GOTT THE GUAR-fld
DIAN
guliere soldaten opgeleefd. Het tra- Speciale afgezanten en onderminis-
ditionele bondgenootschap tussen ters vliegen constant naar de ver
kerk en staat bestaat niet meer. En schillende hoofdsteden voor spoe-
zelfs de bovenlaag van de bevol- doverleg. En ondertussen wachten
king die vroeger het heft in han- de zakenlieden en de militaire ad-
den had, is nu onderling verdeeld, viseurs vol angst en beven de ont-
De plaatselijke strijdkrachten, cor- wikkelingen af.
rupt en slecht georganiseerd, ne- De Republikeinen zijn geneigd
men steeds vaker hun toevlucht tot Carter te verwijten dat hij Nicara-
zeer barbaarse onderdrukkingsmet- gua op een presenteerblaadje aan
hoden om hun ineenstortende de Sandinisten heeft gegeven, hoe
machtspositie te behouden. Het wel dat stellig nooit zijn bedoeling
huiveringwekkende werk van de is geweest. De Sandinistische guer-
door de overheid gesteunde doods- rilla's hebben keihard voor de
eskaders blijft onverminderd door- overwinning moeten vechten. De
gaan. Priesters, nonnen, journalis- oude Zuiderlingen daarentegen be
ten, academici, vakbondsleden en togen, met iets meer overtuigings-'
politici, niemand is echt veilig, kracht, dat de man die met de des-
Maar verreweg de meeste moorden tabilisatie van Midden-Amerika is
worden op het platteland begaan begonnen, Henry Kissinger is
waar al geruime tijd een onbeken- „het gezichtsloze wonder in de ge-
de en onbezongen strijd in alle he- streepte broek", zoals ze hem
vigheid voortwoedt. plachten te noemen die is begon-
De volksmassa's die jarenlang ge- nen de Kanaal-zone weg te geven,
nadeloos werden onderdrukt, zijn Belangrijker dan beide bewindslie-
in verzet gekomen. Er zijn nieuwe den was echter de aardbeving van
leiders opgestaan en nieuwe manie- 1972 die de Nicaraguaanse hoofd-
ren ontdekt om de wijdverbreide stad Managua veranderde in een
onvrede door te geven. In Hondu- grote puinhoop en die uiteindelijk,
ras is het nog rustig, maar in El door de toenemende corruptie en
Salvador probeert de oppositie die het bloeiende wanbeleid, heeft bij-
zich onlangs heeft verenigd in een gedragen tot de val van Somoza
algemeen Bevrijdingsfront, met een zelf.
groot landelijk offensief de macht 4
van de regerende junta te breken. Verantwoordelijkheid
In Guatemala probeert het Guerril- Wa, ook de oorMak van de crisls
laleger van de Armen prec.es het- die ZIch nu van Nicaragua heeft
En dit alles vindt plaats in de ""gebreid over Midden-Amerika,
kwetsbare achtertuin Van de Vere- Vast staat dat het een cr,51s 15 dle
nigde Staten. Afgaande op de ge-
door de Amerikanen veroorzaakt i
schiedenis riet het er naar uit dat LVTÏÏS? ■a,a j f
het gebied de achtergrond gaat vor- woordeh khe.d dragen In tegen-
men voor de eerste grote crisis «eli.ng tot andere probleemgebie-
=eoen,PereerdidCWa^agnaone Zód SZ
hebben de Verenigde Staten rode, waar
vuurspuwende vulkanen toege- I h vfK. ttfC,anen
staan in hun invloedssfeer zonder ïïf f, f T
eerst geprobeerd te hebben ze te «htertum betreft staat Amer.ka al-
doven Guatemala in 1954, Cuba in lee" en hoeft Washington met te
1951, Santa Domingo in 1965 en Chi- "*enen op hulp van de bondgeno-
li in 1973. Hoe lang zal Nicaragua 1» T::i
nog kunnen blijven bestaan? En zal £og ^"«"jker ,s de houding van
het Amerika vkn Reagan werkloos Venezuela en Mexico nu belangrij-
toezien hoe El Salvador en Guate- ker dan tls olieleveranciers
mala exploderen? van A1""'1":. Be'de landen steu-
El. Salvador is het laatste vlampunt "et Sandinistische regime en
in de groeiende crisis, een te ver- ?°"den elke Amerikaanse stap om
wachten en onvermijdelijke ont- het ten val te brengen ernstig ver
wikkeling. Je hoefde geen generaal °°.rdelen' Maarz>J hebben de Ame-
te zijn om het omvfllen van de "kaansa "?ark' hard nodig
Middenamerikaanse domino's te ,'g h
kunnen voorspellen. De onlangs in St 0 Sd™l nu
Paraguay vermoorde generaal frg "J3™1.1» opgesteld en ook nu is
Anastasio Somoza onderhilld nau- hun houding ten opzichte van de
we betrekkingen, zowel van econo- "'S'SJndS£f °P Z'J" ZaChtS'
misch als militaire aard, met de an- gezeSd dubbelzinnig,
dere Middenamerikaanse landen. T
Zonder hun Nicaraguaanse peetva- e Pe
der die voor advief en raadaltijd "«"^teUing van zaken toen hij zei
terecht kon bij het Amerikaanse le- dat z,ch, Midden-Amerika
ger, is de opmars van de Midden- ffspT «eln,sPlreerd werd door
arperikaanse dictators gestuit. Ge- Moskou „Moeten wi, zo ze. Rea-
confronteerd met een nieuwe en gan' "^aragua en El Salvador
veranderende situaüe, weten zelfs ",auwe £,u„bas laten worden han
delegerofficieren niet meer hoe ze tl'ge voorposten voor Russische ge-
de situatie het hoofd moeten bie- "«htseenheden? Moet de Moskou-
den. De onderlinge verdeeldheid Havanna da kana k"Jga" z'=h
birinen de strijdkrachten is groot. "0°r,dwaarU u" ta brc'den ,n de
Sommige officieren bepleiten her- "chtIng van Guatemala en van-
vofmingen, maar het merendeel daar naar Mexico en zuidwaarts in
wil no| hardere onderdrukkings- daI|£>"
TlnZZv.rtr.n. t,o. nnli.i.i. de wereld in zulke eenvoudige
Aan de linkerKant van net politiek uav,Uon c l t
toneel overheerst een nieuw opü- *«w°ord ngen te hebben afgeschd-
misme. Na jaren van politiek op- derd, kon een eenvoudige oplossing
natuurlijk niet uitblijven. „Als we
portunisme en heldhaftig falen is v-
lq_qc moeten kiezen zo zei Jeane Kirk-
het besef onder de mensen ge- -
"oemdto. ambassadeurZ de Ver
ia-oorlog zijn weer voor de dag ge- enlg Naties, „tussen hulp aan een
haald eS overal geldt de leuze van gematlgde 0PPcfm^h.u«e reger'"8
de Sandinisten: El amaneeer dejo d,e da Verenigde Staten een goed
deser una tentacion", ruwweg ver- hart toedraagt en een door Cuba
taald: „de dageraad van de revolu- 8Ktaunde en gefinancierde op
tie is niet langer een droom". atand' dan zouden k'ezen v.°3r
Ra' d el gematigde opperhherschappij
Voor de Amerikanen, voor het mi- Misschien was de krasse uitspraak
Ja, daar schrok meneer even van, toen
hij de afboeking van zijn privé-rekening zag.
Zijn vrouw moest hem er weer aan herinne
ren; weet je nog, zei ze, we hebben afgespro
ken, dat die bank op het einde van de maand
altijd een zeker bedrag automatisch overboekt
naar onze spaarrekening. Dan krijgen we er flink
wat meer rente van. En je kan toch gewoon
contant opnemen als je wat nodig hebt,
zonder dat het je rente kost.
Doen, zei jij nog, als er maar
minstens f 1000,- op m'n privé-
rekening blijft staan. Okee, zei die
bank toen, als er minder op staat,
dan boeken we niets over naar
sparen. Weet je 't
allemaal nog?
O ja, zeidie. Waar ze
bij zo'n bank allemaal al niet
op letten.
