Ski-kleding
"sneeuw
school"
CDA-bestuur wijst Van Agt
weer als lijsttrekker aan
werftocht van zigeuners naar niemandsland
sdereen in
anleg een
ollaborateur
Grondwater
minder
betrouwbaar
QoidóaOowiant
cpolthenette
vanTalthe
SSEN BELGIE EN NEDERLAND
nen mogen niet
L,„ader dan één
j stijgen
Rotterdammers
aangehouden wegens
vrouwenhandel
CRM kwam vorig jaar
slecht in het nieuws
CDA-lijsttrekker
gi-jjENLAND
LEIDSE COURANT
DINSDAG 13 JANUARI 1981 PAGINA 9
Van Amsterdam naar het Nieu-
jd: bescherming van landdrost Lam
pan het Nieuwe Land naar Zeist: be
ing van kardinaal Willebrands. Van
naar Duitsland: daar mogen ze de
liet over. Vervolgens België in, van
t ze teruggestuurd worden. Dan mo-
Nederland niet meer in. Dat is het
>re beeld van het reilen en zeilen van
>p zigeuners, bestaande uit zo'n 140
i, vrouwen en kinderen en 28 auto's
ravans. In december trokken zij Ne-
l binnen, maar waren nergens echt
a. Ze ondervonden moeilijkheden om
Ierland te komen en nu weer om er in
en.
„Wat hier gebeurt is mensonterend. De zigeu
ners worden behandeld als de zwaarste crimi
nelen". Dat is de mening van Paul van Eeu-
wijk, van de Stichting R.O.M., die zich in Ne
derland het lot van de zigeuners aantrekt. Zi
geunerkoning Koko Petaio, ongekroond heer
ser van alles wat zigeuner heet in Nederland,
aarzelt zelfs niet het beleid van Justitie als „fas
cistisch" te betitelen. Hij liet trouwens niet na
om, met zijn Rolls Royce, bij „zijn" zigeuners te
zijn.
Toch is het Petaio, noch de ROM, gelukt om
het verblijf van de groep zwervende zigeuners
te legaliseren, omdat zij de justitiële instanties
hun papieren weigeren te tonen. Ook het argu
ment van gezinshereniging met in Ede en
Utrecht wonende familieleden, hield daarom
geen steek. Jippe Hoekstra, voorzitter van de
PvdA/PPR-fractie in de Utrechtse Staten, rea
geerde gisteren heel bitter: „Als een tikkende
tijdbom worden de zigeuners door angstige re
geringen heen en weer gegooid. Het schijnt dat
de mensenrechten niet van toepassing zijn op
de zigeuners".
Inmiddels is de zaak rond dé zigeuners steeds
verwarder geworden. Een kamermeerderheid
zou het beleid dat Justitie voert steunen. Er
wordt gezegd dat de zigeuners de Joegosla
vische nationaliteit hebben. Ook wordt be
weerd dat ze statenloos zijn. Zelf wilden de zi
geuners hun papieren niet tonen, bang als ze
zijn dat ze worden teruggestuurd. Verscheidene
landen kunnen statenloze zigeuners terugstu
ren als zij langer dan een half jaar in het land
waar ze vandaan komen, hebben verbleven.
Vraag is: wat nu? De zwerftocht van het onge
wenste volk is voorlopig geëindigd in nie
mandsland tussen Nederland en België. Neder
land is vaak een „voorloper" geweest in het
vreemdelingenbeleid en heeft ook vaak een
zeer meedogend gezicht getoond, al was het dan
ook vaak op het allerlaatste moment.
WW ARTS JAAP HOFMAN
yCLUDEERT OP GROND VAN
OMOTIE- ONDERZOEK:
ECHT Bijna iedereen is onder druk van de om-
igheden tot bijna alle kwaad in staat. Welke mo-
opvattingen iemand heeft, welke persoonlijke
Uigingen en welke waardepatronen, doet er daar-
et toe.
ns Jaap Hofman zelf is dit de belangrijkste conclusie
j trok uit een onderzoek waarop hij morgen aan de
itse universiteit hoopt te promoveren en dat collabo-
ijdens de Tweede Wereldoorlog tot onderwerp heeft,
ollaborateur" luidt dan ook de titel van het boek
ii deze Utrechtse zenuwarts zijn bevindingen heeft
ïlegd, „een sociaal-psychologisch onderzoek naar
dig gedrag in dienst van de Duitse bezetting". Eén op
Nederlanders van 15 jaar en ouder werd na de oorlog
ergelijk gedrag verdacht. Eén op de 100 werd uitein-
veroordeeld. De naspeuringen die Hofman verricht-
Iden ondermeer betrekking op 52 psychiatrische rap-
i van overwegend zware poltieke delinquenten (45
en en 7 vrouwen), die tussen 1949 en 1964 in de Psy-
ische Observatie Kliniek in Utrecht zijn onderzocht,
lijke aanwijzingen dat „de collaborateurs" in psycho-
i opzicht als een bijzondere groep zijn te beschouwen,
daarbij niet aan het licht. „De mensen die fout wa-
de oorlog, waren zeker niet van huis uit boeven en
ire figuren", meent Hofman. „Onder andere omstan-
ien waren ze de perken hoogstwaarschijnlijk in het
l niet te buiten gegaan. Ook fatsoenlijke mensen kun-
en verfoeilijk systeem dienen".
er werd volgens de zenuwarts de keuze van de colla-
;ur bepaald door de omstandigheden waarin hij zich
d en het systeem waarbinnen hij zich staande moest
n. „Bedreigd door hun tegenstanders", zo stelt hij,
eveneens door het systeem waarvan zij deel uit
ten, waren de collaborateurs gedwongen dit systeem
jven dienen omdat het hen tevens beschermde".
I deze achtergrond stelt Hofman dat de tegenstelling
T en „fout" na de oorlog een overaccentuering heeft
gaan. Verklaring hiervoor is volgens hem „de on-
f van het allergrootste deel van de Nederlandse be-
•:ig om daadwerkelijk verzet te bieden aan de Duitse
er. Dat heeft geleid tot schuldgevoelens, ter bestrij-
vaarvan de collaborateurs als zondebok werden ge-
Meent Hofman, die als eerste medicus in ons land
fe juridische faculteit promoveert, dat de mens tot het
i geneigd is? Hij formuleert zijn antwoord zo: „De
e mensen zijn niet kwaadaardig. Velen ontbreekt het
aan moed, standvastigheid en het vermogen tot het
»n van een eigen oordeel. Het zijn deze tekortkomin-
ie hen, eenmaal onder de invloed van een misdadig
m, tot gevaarlijke misdadigers kunnen maken".
)A DREIGT IN CAO'S
GRUPEN
)0 gra
^AG Minister Al-
•ciale zaken) zal in
lijke cao's gaan in-
wanneer daarin een
hoging wordt over-
nen die uitgaat bo-
nu geldende lande-
iddelde van één pro-
it zal Albeda ingrij-
in de cao's loonver-
;n worden opgeno-
het voor 1981 voor-
opkrachtverlies die-
l te maken.
:er acht een ingrijpen
>'s in beide gevallen
lijk omdat de situatie
is land verkeert der-
spraken in cao's niet
ok wil Albeda bijzon-
dacht schenken aan
len in cao's die welis-
n loonsverhoging in-
ïaar wel de loonkos-
nerbord
tk's nachts
ograferen
T -r- Door een vin-
3 een Rotterdamse
it in samenwerking
ik zijn in het vervolg
ie kentekenplaten
door roodlicht-came-
ograferen. Gele num-
n reflecteren zo
de flits van de came-
i toe de cijfers en let-
ssbaar maakte. Door
aal filter voor de lens
obleem opgelost. De
camera's staan bij
verkeerslichten en
n automatisch elk
dat door rood licht
ten verhogen, zoals extra va
kantiedagen.
Dit blijKf uit een schrijven van
Albeda aan de Stichting van
de Arbeid, Raad van overleg
voor de handel en-de Tweede
Kamer. Albeda schrijft, er
vanuit te gaan dat de sociale
partners zich bewust zijn van
de economische situatie van
ons land en in het licht daar
van sterke terughoudendheid
zullen betrachten bij de cao-
onderhandelingen.
Uitzonderingen wil Albeda
maken voor maatregelen die
erop gericht zijn de werkgele
genheid te verbeteren en het
functioneren van de arbeids
markt. De minister denkt
daarbij aan een verhoging van
toeslagen voor vuile en zware,
arbeid, het oplossen van knel
punten op de arbeidsmarkt
(vraag en aanbod sluiten niet
op elkaar aan), scholingsactivi
teiten en het uitbreiden van
mogelijkheden tot deeltijd
werk.
Tegelijk zegt de minister dat
in alle gevallen waarin binnen
de cao's bepalingen worden
opgenomen die afwijken van
de tot nu toe geconstateerde
ontwikkeling, zorgvuldig zal
worden nagegaan waaruit de
extra loonstijging voorkomt,
wat de argumenten zijn voor
de extra loonstijging en de ge
volgen daarvan op de totale
loon-ontwikkeling.
FNV-bestuurder Frans Drabbe
heeft de brief van Albeda erg
onduidelijk genoemd. Hij ver
klaarde gisteren dat de minis
ter kennelijk van plan is om in
allerlei situaties die hem niet
bevallen toch in te grijpen. Hij
maakt op die manier van de
gedeeltelijke loonmaatregel
toch nog een volledige loon
maatregel.
Gifgraven
De Veluwse gemeente Stroe is gisteren begonnen met het
verwijderen van tweeduizend ton illegaal gestorte giftige
bleekaarde. Met dit karwei is een bedrag van zeker 1,5 ton
gemoeid dat op de eigenaar van het terrein, een landbouwer
uit Barneveld, zal worden verhaald.
ROTTERDAM De Rotterdamse zedenpolitie heeft vier man
nen aangehouden die zich bezig hebben gehouden met de han
del in Portugese vrouwen. Eén van de vier is vorige week op
Schiphol aangehouden toen hij met drie uit Lissabon meegeno
men vrouwen uit het vliegtuig stapte. Het was de bedoeling dat
de vrouwen in sexclubs in Rotterdam en omgeving te werk zou
den worden gesteld.
De zaak kwam aan het rollen toen de Rotterdamse politie vorige
week bij een routinecontrole in een sexclub een Portugese
vrouw aantrof die niet in het bezit was van een paspoort of een
verblijfsvergunning. De vrouw verklaarde op het politiebureau
dat drie Nederlanders haar hadden meegenomen naar Neder
land. Zij zou in ons land als animeermeisje, een beroep dat zij
ook in Lissabon uitoefende, vijfhonderd gulden per dag verdie
nen. In de sexclub werd zij echter gedwongen tot prostitutie. Het
meeste van het door haar verdiende geld moest zij weer afstaan.
Zij zal naar Portugal worden teruggebracht. De vorige week op
Schiphol aangekomen vrouwen, zijn al terug naar hun land.
RIJSWIJK Pijnlijke spanningen bij het decentralisatie
proces van het ministerie van CRM hebben vorig jaar tot
veel negatieve publiciteit geleid. Wie verknocht is aan het
werk dat hij of zij nu doet, zou zich kunnen afvragen of dit
werk ook niet bij een andere, lagere overheid gedaan kan
worden. Dat zei gisteren mr. J.van Viegen, secretaris-gene
raal van CRM in zijn nieuwjaarstoespraak.
Dat vorig jaar vertrouwelijke stukken in de openbaarheid kwa
men keurde mr. Van Viegen af. Wie aan zoiets meewerkt maakt
zich volgens hem schuldig aan verwerpelijke praktijken. Minis
ter Gardeniers haakte er op in. Zij stelde dat wie openheid op
eigen wijze hanteert, moet nagaan of de „loyale collegialiteit" dit
wel kan verdragen.
Illlllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllltllllllllllllllllllltlllllllllllllllllllllllllllllllll
DEN HAAG De kwaliteit van het grondwater is
verdacht geworden door een sterkere chemische
verontreiniging dan men tot voor kort heeft ver
moed. Dit is gebleken uit een onderzoek van het mi
nisterie van volksgezondheid en milieuhygiëne. Het
gaat met name om de vluchtige halogeen-verbindin
gen trichloorethyleen en perchloorethyleen, die bij
een groot aantal grondwaterpompstations in het
grondwater voorkomen. In vele gevallen was de
concentratie hoger dan de aanvaardbare grens van
een microgram per liter.
Bij twee pompstations, met name in Amsterdam en Zeist, schom
melden de concentraties tussen de 1 en 10 microgram per liter.
Volgens dr. T. Trouwborst, inspecteur in algemene dienst bij het
minsterie, komt dat door lozingen van chemische afvalstoffen
die bedrijven in het verleden hebben verricht. De geringe cón-
centraties bij de andere 230 onderzochte pompstations zouden
volgens de inspecteur het gevolg kunnen zijn van de omvangrij
ke emissies in de lucht door industrieën. Via de regen dringen
de verontreinigende stoffen in de bodem door.
Jaarlijks lozen 320 bedrijven 1369 ton trichloorethyleen, terwijl
171 bedrijven jaarlijks 1671 ton perchloorethyleen in het milieu
brengen. Negentig procent van de totale uitworp wordt veroor
zaakt door 24 procent van de bedrijfstakken. Bovenaan staat de
papierwarenindustrie, gevolgd door metaalbedrijven en fabrie
ken voor elektrische motoren. Wasserijen, bedrijven voor che
misch reinigen en ververijen en dergelijke zijn het meest ver
antwoordelijk voor de uitstoot van perchloorethyleen. Op de
tweede en derde plaats komen de metaal- en verpakkingsindu
strie en die voor de produktie van chemische bestrijdingsmidde
len.
In de jaren 1950 tot 1976 is de produktie in de industrie toegeno
men met ruim een factor vier en in de chemische industie met
een factor twaalf. De intensivering van de landbouw leidde in
deze periode tot ruim een verdubbeling van_de stikstofbelasting.
Behalve de toegenomen hoeveelheid chemische stoffen vormt
ook de groeiende verscheidenheid ervan een bedreiging voor
het milieu. Bovendien komen ook milieu-incidenten voor. In
zestien procent van het aantal incidenten wordt de bodem ver
ontreinigd. Ruim een vijfde van deze gevallen van verontreini
ging heeft betrekking op afval en directe lozing in de bodem. In
bijna driekwart van deze gevallen was sprake van een bewuste
lozing die voor het merendeel al lange tijd geleden plaatsvond.
iiiiiiiiiiiiiuiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiuiiiiiii
AMSTERDAM
Nederlanders blij
ken aanmerkelijk
tevredener over
de kwaliteit van
de restaurant-
maaltijd, dan ge
woonlijk wordt
aangenomen. Dit
is gebleken uit
een recent onder
zoek van het In
stituut voor So
ciale Kommuni-
catie en Markton
derzoek. Als ge
middeld „rapport
cijfer" voor de
kwaliteit van de
maaltijd kwam
bij dit onderzoek
een 8.
Vriendelijkheid en
bediening, netheid
van de zaak alsme
de sfeer en inrich
ting kregen even
eens een 8. De
Nederland sm uit
wel degelijk van
resta uran t-eten
meeste klachten
werden geuit over
het lange wachten
op de maaltijd. Dit
onderdeel kraag
dan ook als rap
portcijfer 7.71.
Overigens eten
steeds meer men
sen buitenshuis. In
I960 verklaarde
84 van de onder
vraagden zelden of
nooit in een restau
rant te eten. In
1978 was dit per
centage gezakt tot
44 en in 1980 tot
26 Bij het re
cente onderzoek
heeft 7 ver
klaard nog nooit in
een restaurant te
hebben gegeten.
De voorkeur van
de meeste Neder
landers gaat uit
naar een menu van
soep, biefstuk met
aardappelen en
groente, en ijs toe.
De combinatie
zalm-crabcocktail-
vleesschotel met
salade en groente-
kof fie-f ruit mag
er ook wezen.
HeT versterkt partijbestuur van het CDA heeft minister
president Van Agt voorgedragen voor het lijsttrekkerschap
van zijn partij bij de komende Tweede Kamerverkiezingen.
Dat was een te verwachten keuze. De populariteit van Van
Agt is zeer groot. Alleen al uit electorale overwegingen zou
het overstandig zijn geweest Van Agt te passeren.
HET is echter voor de kwaliteit van de besluitvorming bin
nen het CDA niet te hopen dat het electorale aspect het be
langrijkste argument voor het besluit van het partijbestuur is
geweest. Politiek-inhoudelijke aspecten dienen bij keuzes als
deze verrewég de doorslag te geven. Het CDA verkeert, ei
genlijk als de enige grote politieke groepering in ons land, in
de comfortabele positie over meerdere zeer geschikte kandi
daat-lijsttrekkers te beschikken: Van Agt en fractievoorzitter
Lubbers. Dat is bij de PvdA, noch bij de VVD, noch bij D'66
het geval. Bij die drie partijen moet de vrees veel groter zijn
dat bij het wegvallen van de politieke leider een deel van het
eigen herkenbare gezicht tevens wegvalt. Het zou alleen
hierom al niet te verwonderen zijn geweest indien het CDA
aanmerkelijk meer moeite zou hebben gehad met zijn lijst
trekkerskeuze dan nu (althans naar buiten toe) is gebleken.
Het nog jonge CDA mag zich gelukkig prijzen dat de lijst-
trekkersvoordracht met niet veel echte problemen gepaard is
gegaan. Niettemin heeft een aantal leden van het versterkte
partijbestuur tegen de kandidatuur van Van Agt gestemd.
Dat geeft een extra zware verantwoordelijkheid voor de
nieuwe CDA-lijsttrekker. Hij wordt namelijk wel lijsttrekker
van zijn hele partij. Uit de keuze voor Van Agt blijkt dat het
CDA-bestuur hem in staat acht, ondanks zijn sterke en te
waarderen inzet voor het huidige coalitie-kabinet, alle gele
dingen van zijn partij te vertegenwoordigen.
ADVERTENTIE
Op weg naar de wintersport of net weer terug?
Met ski-kleding gaat u „sneeuw-schoon" op reis
öf u hangt het ski-tenue weer smet
teloos gereinigd in de kast tot de
volgende reis! Tot ziens in de
Palthenette voor een waterafsto
tende schoonheidskuur van uw
ski-kleding. v
Politie denkt
aan traanwater
voor
relschoppers
UTRECHT De politie'
zoekt naar een andere ma
nier om traangas te gebrui
ken dan in de vorm van gra
naten. Gedacht wordt onder
meer aan het mengen van
traangas met het water in de
waterkanonnen. Die spuiten
dan een soort „traanwater"
over relschoppers heen.
Dat zou beter werken dan
traangasgranaten, omdat die
vaak worden weggeschopt. De
Nederlandse Politiebond heeft
het idee om gas met water te
mengen al eens eerder aange
kaart. De voorzitter van de
bond, L. van der Linden, wil
het „traanwater" echter eerst
grondig onderzocht zien, voor
dat het over mensen heen
spuit. Het is voor hem wel dui
delijk dat wie met traanwater
is natgespoten, duidelijk de be
hoefte krijgt om zicfr om te
kleden.
VERKIEZINGSPROGRAMMA WORDT AANGEPAST
DÉN HAAG Premier Dries van
Agt wordt lijsttrekker van het CDA.
Met 74 tegen 15 stemmen bij één ont
houding (er waren bij de stemming
90 stemgerechtigden aanwezig) heeft
het partijbestuur, aangevuld met af
gevaardigden uit de provincie, de
minister-president opnieuw als eer- der inzien zal een bijstelling op hetont-
ste man aangewezen. Het lijsttrek-
nomische groei huldigt Van Agt afwij- energie zal verdedigen. Dat betekent CDA-fractieleider Lubbers is blij met
kende opvattingen. Deze zullen voor dat er geen nieuwe kerncentrales mo- de keuze van Van Agt als lijsttrekker.
5^ deel leiden tot wijziging_van het gen worden gebouwd tot de maatschap- TT" 1 J~ 1
CDA-verkiezingsprogramma. Dat geldt pelijke discussie over kerenergie is vol
met name de venvachtingen over de tooid en er een aanvaardbare oplossing
economische groei, die in het ontwerp voor het kernafval is gevonden. Als
op 2,5^ procent was gesteld. Van Agt minister-president heeft Van Agt zich
herhaaldelijk voor de bouw van nieu
we centrales uitgesproken zonder der-
sprak toen over „wensdromen". Bij na-
kerschap van Van Agt is pas defini- van nul procent in het eerste kabinets-
tief als het verkiezingscongres van jaar, dat geleidelijk wat kan oplopen.
werp gaan leiden tot een percentage gelijke voorbehouden te maken,
wan "Iii nrWO„t Oyer de plaatsing van nieuwe kernwa-
het CDA op 21 februari een uit
spraak heeft gedaan.
Op tal van punten zal het verkiezings
programma hierdoor moeten worden
aangepast.
péns op Nederlands grondgebied wil
Van Agt pas praten als een nieuw kabi
net een feit is: hij wil dit onderwerp
buiten de formatie houden. Ook dit
delijk moeten verklaren geen kandi
daat te zijn voor deze functie. Een aan
tal jongeren in zijn partij en enkele
Tweede Kamerleden zagen liever Lub
bers dan Van Agt lijsttrekker worden.
^Lubbers deed gisteren echter een op
roep om Van Agt een. zo breed mogelij
ke steun te geven.
De keuze is op Van Agt gevallen on- Wat de kernwapens en de kernenergie doorkruist de tot nog toe gevolgde par-
danks het feit dat de premier er geen betreft is een pittige discussie met de tijlijn. Partijvoorzitter Bukman stélde
geheim van heeft gemaakt op verschil- kandidaat-lijsttrekker aan de keuze echter dat Van Agt er zich terdege van
lende punten het niet eens te zijn met van het partijbestuur vooraf gegaan, bewust is dat de plaatsing van nieuwe
het ontwerp-verkiezingsprogramma Volgens CDA-voorzitter Bukman is kernwapens niet buiten de formatie
van zijn partij. Op het terrein van de daarin komen vast te staan dat Van kan blijven naar mate deze langer
kernwapens, de kernenergie en de eco- Agt hèt partijstandpunt inzake de kern- duurt.
„Mijn kandidatuur zou de eenheid bin
nen het CDA die ik de laatste jaren als
fractieleider heb weten op te bouwen
in de waagschaal zetten. Van Agt was
bovendien bij' de vorige kamerverkie
zingen lijsttrekker en dan moeten er
wel zeer zware redenen zijn om tussen
tijds van paard te wisselen", aldus Lub
bers.
GERUIME TIJD NEER
SLAG
DE BILT - Sinds gistermiddag
is er vooral in het binnenland
een flinke pak sneeuw geval
len. Op veel plaatsen 5 tot 10
cm. In Zuid-Limburg zelfs 12
cm. De sneeuwval hing samen
met een hoeveelheid koude
lucht, afkomstig uit de pool
streken, die via de Noordzee
en ons land het Europese vas
teland binnendrong. Inmiddels
is deze lucht tot aan de Alpen
doorgedrongen, waar vooral
aan de noordzijde een flink
pak sneeuw wordt toegevoegd
aan de voorraad die er al ligt.
Inmiddels is de aanvoer van
deze lucht al weer onderbro
ken. De wind draait in ons
land naar het westen. Tegelij
kertijd dringt een brede wol
kenzone naar ons land op die
morgen zal passeren. Uit de
bewolking zal geruime tijd
neerslag vallen, waarschijnlijk
eerste sneeuw, later regen. De
temperatuur, die komende
nacht eerst nog tot enkele gra
den onder nul zal dalen, zal
morgenoverdag rond het
vriespunt liggen en pas later
op de dag enkele graden oplo
pen.
Vooruitzichten voor donderdag:
Af en toe regen, mogelijk voorafge
gaan door sneeuw. Hogere tempera-
weersvooruitzichten in cijfers voor
donderdag:
Aantal uren zon: 0 tot 3
Min. temp: omstreeks 3 graden
Max. temp: omstreeks 6 graden
Kans op een droge periode van min
stens 12 uur: 50 procent
Kans op een geheel droog etmaal 20
procent.
Weersgesteldheid van gisteren
Weer Max Min Neer-
Lh. R'dam
Twente
Vlissingen
Aberdeen
Barcelona
Lissabon
urg onbew. -O -3
