Anke Serraris legt
kloosterleven van
zuster Jeanne open
*1
a
BEELD
SPRAAK
„Gekke mensen?": blijspel rond kerstviering
TERUGBLIK
Fac
TELEVISIE DINSDAG
RADIO VANAVOND
RADIO DINSDAG
RADIO/TELEVISIE
LEIDSE COURANT
MAANDAG 15 DECEMBER 1980 PA(
door Ton Oliemuller
Anke Serraris van KRO-tv heeft geen
moment roeping gevoeld, toen zij enige
tijd doorbracht in het Carmelitessen-
klooster in Nijmegen en tijdelijk het
leven van de zusters daar deelde.
Werkzaam op de documentaire afde
ling van die omroep, met „Wat heet be
ter" op haar programma, voelt zij zich
een vrouw van de wereld. Zij be
schouwde het als een welkome afwis
seling, toen de afdeling godsdienstige
programma's haar vroeg ook eens een
beeldverslag te maken van een non
nenleven. Zij keek in vele kloosters
rond op zoek naar een non, die open
hartig haar keus voor juist dit leven
onder woorden wilde brengen. Zij
kwam uiteindelijk terecht bij een zus
ter, die twintig jaar geleden intrad en
toen als kloosternaam Jeanne d'Arc
aannam. Zuster Jeanne zoekt naar een
volmaakt leven in een zekere eenzaam
heid. Onder deze titel zet KRO-tv dit
portret van een non op het scherm, as.
donderdag op Ned. I om 20.50 uur.
Zuster Jeanne (43) koos voor het klooster in
die persoonlijke levensfase, dat zij moeilijk
vooruit kon met het christendom. Haar va
der stierf na ernstig lijden op vrij jonge leef
tijd. Zij hield veel van haar vader. Nam het
daarom haar moeder kwalijk, dat zij in dat
gezin met veel kinderen bad om berusting
en zichzelf op de been hield met Godsver
trouwen. Daar werd Jeanne opstandig van.
Het kon geen goede God zijn die haar haar
vader afnam. Zij leefde in een godsdienstig
gezin, maar met dit soort christendom kon
zij zich niet verzoenen. Zij vond het een
harde God, zeker geen goede vader, zoals zij
die had gehad. Toch heeft zij die God willen
leren kennen en als die bij nadere kennis
making niet tegen zou vallen, zou zij haar
leven aan Hem willen wijden. Zo praatte zij
destijds met zichzelf en zo praat zij er nu
over met Anke Serraris.
Anke Serraris: „Ik vond in haar inderdaad
een zuster die het best onder woorden
brengt wat God voor haar betekent. Ik heb
enige maanden aan dit tv-interview ge
werkt, omdat ik me eerst wilde inleven in
de keus van een non, invoelen in de sfeer
waarin zij leven. Het leek me boeiend er
achter te komen wat iemand beweegt om de
wereld de rug toe te keren, voor God te kie
zen. Ik ben zelf een zeer aards mens, hou er
daarom ook een volkstuintje op na. De
vraag aan mij om dit tv-interview te maken
werd mij twee jaar geleden al gesteld. Ik
heb er lang over lopen dubben. Ik vond dat
een leuk proces in mezelf. Af en toe dacht
ik er aan. Tenslotte heb ik uit de diepte van
mijn hart er ja op gezegd. Ik heb toen een
tocht gemaakt langs een aantal kloosters.
Ben mijn licht op wezen steken. Heb ge
sprekken gevoerd. Op zeker moment had ik
twee zusters, die beiden overtuigend over
hun keuze konden praten. Een van die twee
was zuster Jeanne. Ik heb het op haar ge
houden, omdat twee verhalen van twee
nonnen verwarrend zouden kunnen wer
ken, aan het geheel afbreuk zouden kunnen
doen. Bij al dit voorbereidende werk stond
ik natuurlijk niet alleen. Als voorbeelden
had ik bij de hand een tv-reportage van
Joop Reinboud over de Benedictijnen en Be
nedictinessen en Marga Kerklaan hield zich
al eens bezig met de Clarissen. Ik vind zo'n
programma zinvol. De zusters zelf trouwens
ook. Zij leven dan wel in een slotklooster,
maar tegelijk willen zij God herkennen in
de medemens. Ik ben in veertien kloosters
geweest en telkens dacht ik: die eenvoud,
die soberheid, dat leven van gebed, die ver
stilling, zusters die niet alleen gekozen heb
ben, maar elke dag opnieuw die keus ma
ken, daar wil ik me in mijn programma mee
bemoeien. Die Kloosterzusters zijn ontzet
tend gastvrij. Ik heb gezocht naar de echt
heid in die vrouwen. Zo stuitte ik op non
nen die aan mij overbrachten, hoe zij het
Anke Serraris: „Ik ben een te werelds
mens om zelf roeping te voelen.
klooster beleven, waar ik in mee kon voelen
en wat de kijkers ook zo moeten kunnen
ondergaan. Het zijn echt vrouwen van: hier
sta ik en hier blijf ik, al zou ik anders kun
nen. Dat zit ook in het verhaal van zuster
Jeanne. Daarom ben ik erg blij met haar in
mijn programma. Wat mij in haar verhaal
aantrekt is haar verlangen naar geesteloijke
groei. Denk je in, die zusters in een klooster,
in een eigen klein vertrek, waar ze elke dag
biddend en mediterend werken aan hun ei
gen groei naar God toe. Moet je dat egocen
trisch noemen, zozeer met je zelf bezig zijn?
Ik denk van niet Want zij zijn niet met
zichzelf bezig, wel aan hun eigen toenade
ring tot God, hun ideaal. Dat is niet iets
vaags, want hun samengaan met God krijgt
gestalte in de manier waarop ze met elkaar
omgaan, waarop ze met hun overtuiging
naar buiten treden. Dat zit ook in de film.
Ze willen zich graag openstellen. Naarmate
ze beter met zichzelf kunnen omgaan, vin
den ze het gemakkelijker met anderen. Ik
ben daarvan erg onder de indruk gekomen.
Op die manier heb ik er ook zelf heel veel
aan gehad, al heb ik geen moment roeping
gevoeld of een neiging bespeurt om ook
voor een dergelijk leven te kiezen. Wel heb
ik heel sterk ervaren, dat zij eigenlijk met
dezelfde dingen bezig zijn als ik. Een hele
verademing ook voor mij, want ik heb vroe
ger op een nonnenschool gezeten en uit die
tijd niet zulke prettige herinneringen over
gehouden. Die zijn nu helemaal verdwenen.
Ik heb nu opnieuw nonnen van heel dicht
bij meegemaakt en mijn kijk op die vrou
wen is wel helemaal veranderd. Wat niet
wil zeggen, dat ik niet langer met beide be
nen in deze wereld zou willen staan. Inte
gendeel. Ik hecht juist aan mijn werk, om
dat ik daarin schitterende ervaringen zoals
deze kan opdoen. Ik vond dit bovendien een
leuke afwisseling in de veelheid van
wereldswerk, waar ik mijn levensdagen
mee vul".
Zuster Jeanne vindt in veel jongeren een
zoeken naar spiritualiteit. Zij weet dan waar
ze het over heeft, want zij studeerde als non
theologie in Nijmegen, waar zij intens met
jongeren optrok, onder wie veel zoekers
naar God. Aan de mensen buiten het kloos
ter vertelt zij nu, dat zij God niet in handen
heeft, maar dat zij dagelijks intens naar
Hem zoekt. Daar wil zij voor staan. Zij was
22 en kleuterleidster toen zij intrad. Haar
vader heeft haar inkleding niet meege
maakt. Daar heeft zij nog steeds moeite mee.
Haar moeder nam ongaarne afscheid van
haar dochter, maar berustte en bad, gaf haar
dochter graag aan God als Hij het zo wilde
en zij er gelukkig mee was. Er bestaan
kloosters, waar de nadruk ligt op het ge
meenschappelijke, het vormen van een
communiteit. In het Carmelietenklooster
van Jeanne ligt de nadruk op de persoonlij
ke meditatie. Zij zoekt daar naar een diepe
re dimensie van leven en wil daar anderen
graag in laten delen. Voorzover men in het
klooster tesamen optrekt, is het niet de be
doeling het gezelschap te zoeken van de
meest sympathieke zusters die je het best
liggen. God heeft de mensen gemaakt en die
hun hebbelijkheden gegeven. En zoals God
van de mensen houdt, zo wil Jeanne de
mensen liefhebben. In het klooster ontvan
gen de zusters veel brieven van mensen, die
om allerlei redenen ten einde raad zijn. Die
worden uitgenodigd naar het klooster te ko
men. Het gaat vaak om dingen waarin on
mogelijk directe hulp geboden kan worden.
Zij krijgen troost mee van zusters, die zelf
ook angst en onzekerheid kennen. Het is
aan God voorbehouden een oordeel over de
mensen te hebben. Het zoeken naar en vin
den van God hangt volgens haar ten nauw
ste samen met groeiende bekommernis om
andere mensen. In haar kamer, vroeger cel
geheten, beschikt zij over een zeer beperkte
ruimte. Toch ervaart zij dat vertrek als een
plaats waar God alle ruimte kan worden ge
geven. Een intredende non kreeg van haar
jongere zusje te horen: „Dat hou jij nooit
lang vol. We zien je binnenkort wel weer
terug". Intussen is dat zusje ook ingetreden,
koos zij voor het bruine habijt als levenslan
ge dracht. Zuster Jeanne had ook voor het
huwelijk kunnen kiezen. Zij zegt echter als
zuster zich zo nauw verbonden te voelen
met zoveel mensen, dat zij haar man zeker
tekort zou hebben gedaan. En hoezeer het
afzien van het moederschap voor haar een
offer betekende, ervoer zij, toen als gevolg
van een ziekte de baarmoeder weggenomen
moest worden. Deze ingreep in haar vrouw
zijn overkwam zij door het gevoel, het zeke
re weten, dat zij bezig is God te vinden. Met
Kerstmis zegt zuster Jeanne altijd weer de
huiselijke gezelligheid te missen. Zij voelt
God juist in die dagen echter zeer nabij.
De orde van de Carmelitessen ontstond in
de dertiende eeuw, toen de broeders van de
berg Carmel in Israël naar Europa kwamen
en volgelingen vonden onder de toen be
staande begijnenorden. Theresia van Avila
in 1535 en later Theresia van Lisieux en
Edith Stein versterkten het ideaal van het
leven in verbondenheid met God, die we
kennen door de H. Schrift.
Zoals alle kloosters hebben ook de Carmeli
tessen in de voorbije periode te maken ge
had met uittredenden. Het „Ik sprong over
de muur" was hier en daar zelfs aan de orde
van de dag. Dat is allengs veel minder ge
worden. Vroeger raakte het contact daarbij
helemaal verloren, maar de achterblijvende
zusters in de kloosters, uitgaande van de op
vatting dat zij dan iets niet goed hebben ge
daan, staan nu blijvend open voor wie later
alsnog voor de wereld kozen. Er. zijn zelfs
kloosters die regelmatig reunieën houden
met uitgetredenen. Ook een stuk kloosterle
ven leg je zomaar niet naast je neer. De keus
voor het klooster blijft een levenslang offer.
'Dat ondervond ook de prior, die van een
broeder van 93 jaar het verzoek kreeg uit te
mogen treden. Zijn argument: „Ik heb het
nu wel zo'n beetje gezien".
Zuster Jeanne d'Arc: "Ik ben door opstandigheid tegen God in het klooster
terecht gekomen".
Als voorproefje voor de na- Kerstviering door drie zeer (als bankier en echtgenote
derende^Kerstdagen brengt uiteenlopende echtparen, die aan de drank is). Jules
"'lij- Alle zes personages hebben Royaards en Ronnie Bier
man (als drukdoenerige
middenstander en als zeer
huishoudelijk ingestelde
echtgenote) en Hugo Met
sers en Carola Gijsbers van
Wijk (als geslaagd architect
maar mislukt ega en neuro-
de TROS vanavond een bl
spel van de Engelse auteur
Alan Ayckbourn op het
scherm dat onder de titel
„Gekke mensen?" in Neder
land als vrije produktie te
Alle zes personages hebben
zo hun eigen opvatting over
de viering en belanden vaak
in zeer onverwachte situa
ties. De zes acteurs die ge
stalte geven aan de persona-
zien is geweest. Het gegeven ges in „Gekke mensen?" zijn
van deze komedie is de Gerard Cox en Pleuni Touw
tische echtgenote). „Gekke
mensen" werd al eerder in
Nederland als theaterpro-
duktie uitgebracht en wel in
1974 toen de toneelgroep
Theater het als „Wat een
gekke man ...en zijn vrouw
dan?"speelde.
Ned. II 20.27 uur.
Parijs
Gerard Cox (I.), Hugo Metsers en Carola Gijsbers van Wijk in het blijspel „Gekke
mensen?".
In „Hier Parijs, hier Jan Brus-
se" laat presentator Brusse
deze keer een fabriekje zien,
waar men jaren geleden het
eerste vuurwerk maakte.
Ned. I 19.25 uur.
Wie van
de drie
Onder leiding van Herman
Emmink probeert het panel
via slimme vragen de echte
verkeersschout en de ware
vrouwelijke brugwachter te
ontmaskeren.
Ned. 119.40 uur.
Zeg me, hoe
ik heet
Amerikaanse tv-spel naar het
boek van Mary Carter, waarin
de gelukkig getrouwde vrouw
Emily McPnail geconfronteerd
wordt met een meisje dat zegt
haar dochter te zijn.
Ned. I 20.15 uur.
hou r~^
het lJ
scherm
in het
oog
Music Gallery
Aan deze editie, waarin de
roos centraal staat, wordt me
dewerking verleend door o.m.
Lee Gibson, Amalia Rodri-
ques, Rita Reys, het trio Pim
Jacobs en het Metropole Or
kest o.l.v. Rogier van Otterloo.
Ned. 1 22.02 uur.
Top 50
Hits, razendsnelle stijgers en
gloednieuwe schijven worden
visueel belicht in dit veertien
daagse popprogramma.
Ned. II 18.59 uur.
Angie
Angie en Brad hebben hun
eerste ruzie, nadat zij zijn uit
geweest in een club waar
Bunny, Brads ex-vriendinnetje
ook was.
Ned. II 19.27 uur.
NEDERLAND 1
NOS
18.25 Nieuws voor doven en
slechthorenden
18.30 Sesamstraat
18.45 Straatje om
18.50 Staatsloterij
18.55 Journaal
AVRO
18.59 Heidl
19.25 Hier Parijs, hier
Jan Brusse
19.40 Wie van de drie
20.15 Tell me my name
NOS
21.37 Journaal
AVRO
21.55 Een kijkje in de studio
22.02 Music Gallery
NOS
23.05 Journaal
23.10 Nieuws voor doven en
slechthorenden
NEDERLAND2
TELEAC
18.25 Sociale verzekering
NOS
18.55 Journaal
TROS
18.59 De TROS top
19.27 Angie, serie
NOS
20.00 Journaal
TROS
20.27 Gekke mensen
22.50 AktuaTV
NOS
23.30 Journaal
23.35 Nieuws voor doven en
slechthorenden
DUITSLAND 1
Regionaal progr. NDR: 18.00 Sport
18.33 Aktualiteiten. 18.45 Kleuterse
rie. 18.55 Achtung Zoll. 19.25 Cultu-
reel magazine. 19.59 Proj
verz. WDR: 18.00 St. Paull i
brucken. 18.30 Des March
Klelder. 18.40 Achtung Ziw.
Aktualiteiten. 19.45 Licht 1
20.00 Journaal. 20.15 Lleb«
20.45 Cultureel magazine,
lin Alexanderplatz. 22.30
ten. 23.00 Die Unbefridig
Journaal.
DUITSLAND 2
18.20 SOKO 5113. 19.00 1
19.30 Popmuz. 20.15 Opvoej
gazlne. 21.00 Aktualiteiten.j
Faust In der Tasche. 23.00 i
DUITSLAND 3 WDR
18.00 Kleuterprogr. 18.30|
Duits. 19.00 Filmreport ag(
Journal 3. 20.00 Journaal, a
varleerd progr. 21.45 Antonij
cl. 23.35 Journaal.
BELGIE NEDERLANDS PEN
18.00 Poppenfilmserie. 18.0jppij
filmserie. 18.30 Information va
19.00 Informatief progr. 19.f
delingon en Morgen. 19.45.
20.10 Weerbericht. 20.15 lif 1
progr. 21.05 De Mallens. 2woor:
matief progr. 22.35 Journaaferko[
(wijk,
BELGIE FRANS 0D
18.15 Spelprogr. 18.30 Pri
voor ouderen. 19.00 Si.r,
19.25 Toto. sportuitslagen Wa
bericht. 19.30 Journaal. 1*t na
Conversation. Aansluitend jrobli
23.00 Weerbericht en joumknwe
BELGIE FRANS 2 PVe'
18.30 Les amours de la Bell
Serie tv-spelen. Serie 9: Pet
me (1), naar het boek van A
tenberger. Bewerking: Mie
Met Jean-Louis Broust.
Bargain, Nathalie Courval.
Renè Lucot. 19.00 Zie net de
Vanuit het Théêtre RoyalLet f
Monsieur Grétry. of Les L.
d'un solitaire. Opera naarf.,",
van Grétry. Uitgevoerd dooi11110,
ra de Wallonië. Aartsl.: Laria ni>
formatie. Jaarl
LDM
kratei
NEDERLAND 1
NOS
13.00 Nieuws voor doven
en slechthorenden
NEDERLAND2
NOS
13.00 Nieuws voor doven
en slechthorenden
irsi
m
derserie. 17.50 Journ. (Regio
NDR: 9.30-10.00 KleuterprcT
8.10-11.55 Schooltelevisie,V
9.30-10.00 Kleuterprogr.). il 11
DUITSLAND 2
16.00 Lichte muz. 16.30
ouderen. 17.00 Journ. 17.10
tieve kinderserie. 17.40 Q
progr.
pjeri
DUITSLAND 3 WDR L_.
8.00 Gym. 8.10-11.55 SchocPE*
met om 9.30 Kleuterprogr. |ar,
form, serie. de
S Jjljf.
DUITSLAND 1
10.00 Journ. en aktual. 10.25 Amuse-
mentsprogr. 11.10 Licht muziekprogr.
11.35 Cultureel magaz. 12.20 Infor
matief progr. 12.50 Persoverz. 13.00 BELGIE FRANS
HILVERSUM 1
18.11 (S) Aktua. 18.25 (S) de veftialen van
Vlrgullus van Tuil. 18.30 (S) De klnderplante-
bak. 18.45 (S) Hei zesde continent, hoor
spel. 19.02 TROS-Country. 20.02 <S) Voor
zichtig breekbaar. 20.30 Peekei: Ongezou
ten. 21.02 (S) Nederlandse artiesten parade.
22.02 (S) Aklua-Sportcafe. NOS 23.00 (S)
Met het oog op morgen. AVRO 0.02 (S) Pim
Jacob's Platenscala. 1.02 (S) In the Still of
the night. 2.02 (S) AVRO's Service Station.
6.02 (S) Auto in - AVRO aan. 6.30 7.03.
7.30 AVROS Radiojournaal.
zending van D.S. 70. NCRV 19.(1
In de vijver. 20.00 (S) Noordelillf
nlsch Orkest.^20.45 (S) Bgentii-
J'&iig'
der, doe. NCRV Muziek van eigeln c
;ebo
:bee
HILVERSUM 3 ipla
NOS 18.03 (S) De Avondspils mve
naie Hitparade. AVRO 19.02 (L
15. 20.02 (S) Het Steenen Tlldp*®^1
Blues, ballads 6 Beat. 22.02 (Spodl
lery. 23.02 (S) Candlelight. ;ecjc
1600
»in
y)!rLf beldsvitamlnen. 11.02
11.30 (S) Uit is In. 11.45 (S,
Rondom twaalf. 13.03 AVRO's Radlojourn.
13.20 (S) De AVRO Oillgence. 13.55 Beurs
plein 5. 14.02 (S) De vergulde middenweg.
16.02 13-speciaaJ. 16.30 (S) Kont 'ns langs
NOS: 7.00 Nws. KRO: 7.10 Och-
tendgym. 7.20 Het levende
woord. 7.30 Nws. 7.36 Echo.
(8.00 Nws.). 8.30 Nws. 8.36 Lich
te muz. 8.50 Postbus 900. 9.00
Gym. voor de hulsvrouw. 9.10
Waterstanden. 9.15 Scheepspraat. 9.20 De
letter M. 10.30 Ouder worden v -
landb. KRO: 12.26 Meded. t
tulnb. 12.30 Nws. 12.36 Echo.
13.11 Goal. 13.30 Schoolradio.!
School. 15.15 God, hoe hett je «El
15.30 Geen verboden toegang. f,
NW8'it-g:
(NOS: leder heet >ire
Desree* Pr°3r- 17 24 Meded. 17.30 Nws.k-
VARA: 7.02
8.30 (S) Holland
(S) Typisch
u<
TROS: 7.00 Nws. 7.O.
do. 9.00 Nws. 9.02 iV'
een orgel In Heemstfu
Van heinde en vemy
Opus tien tot twaalf.
12.02 (S) Intermezzf'
De meest verkochte klassieke »eei
Koren en korpsen. 14.00 Nv
hoge 'C'. 14.30 (S) Gultarlteiter
(S) Belcantorium.
Ook dit televisie-weekeinde dramatische gebeuren nadien
waren er nog steeds program- had het nu wel iets van een
ma's naar aanleiding van de haast onverantwoordelijke
gewelddadige dood van John luchthartigheid.
Lennon. Gisteravond verving In Brandpunt werden wij za-
de VARA „De natuur en de terdagavond verbonden met
mens" door een interview dat New York, waar de ontstelte-
de befaamde Dick Cavett des- nis kennelijk nog groot was.
tijds had met Lennon en diens Men moet werkelijke terug-
echtgenote Yoko Ono. Men gaan naar de dagen van de
keek er uiteraard met genoe- aanslagen op de Kennedy's en
gen naar, want het was een op Martin Luther King om
voortreffelijk vraaggesprek, een vergelijkbare collectieve
Maar door het afschuwelijk- rouwstemming aan te treffen.
Illllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllll
hadden gebracht. Hij vroeg het
NOS-bestuur zijn afkeuring
over de uitzending uit te spre
ken.
Ook bij NOS
boosheid over
,,Ot en Sien"
HILVERSUM In de be- r..o
stuursvergadering van de den gezien. Volgens de onder-
NOS is kritiek geuit op de wijzer was er het eerste uur
uitzending op 30 november maandagochtend niets van le-
van het NOS-televisiepro- ren terechtgekomen,
gramma „Ot... en hoe zit het
nou met Sien". jan de Troye, t.v.-commissaris
van de NOS, was niet gelukkig
In die uitzending over sex met het vroege tijdstip van de
kwamen filminlassen voor die uitzending en gaat met de
directeur Dorenbos van de Ev. maaksters van het programma
Omroep tot „verbijstering" prater over de inhoud.
Voorzitter Keizer van de
AVRO had bezwaar tegen het
tijdstip van uitzenden op zon
dagavond, meteen in aanslui
ting op Studio Sport. Hij had
een klacht gekregen van een
onderwijzer van een klas van
26 kinderen van elf jaar, van
wie er 24 het programma had-
Aan het slot van de a
tenrubriek van de
den voor ons aller ogi
wereldkaart al die 1
gevuld", waarin de L~
rechten voortdurendff
druk staan. Het b«
maar liefst 78 te zijn.l
maar een bijzonder klij*
je aarde overbleef, w
eventueel met goed;
zou kunnen voetballef
Bij de VARA kon mei
weer Ton van Duinlj
„Het gat in de muur»-,
deren. Deze keer moefti
Dimitri Frenkel FrjlQl
vrijwel letterlijk verkFJJ
tellectueel wezen, die (J~
al niet naar zijn eigeL.
teit dan toch naar enj\
punt liep te zoeken. 1
lijk geval van schizofL
zo te zeggen. Van Dif"*»
haalde er natuurlijk vr-
en misschien nog[Jndï
uit.
Van Netty Rosenfelckm
wij in „Burger en
een aardig portret
Brabantse grensplaat))
maal. Maar meteenf"
werden wij geplé
Creggan, een wijk evj
de Noordierse Lom'
Die documentaire
destijds de Prix d'Ita
moet dan ook gezegd
dat men door de verhfH
die Ierse mensen eei
wend-indringend beei
van de uitzichtloze elfj"
hun vreselijk lot is.
Met dat al waren het
dagen zonder al te Cl
send weekendvertiei»'«
niet voor degenen diC
niet zien zitten bij de
qUU' HERMAN HOF»"
