Amateurs willen
legale stadszender
''Radio Stad Leiden
De Nobel wil nu ook tot vernietiging
overgaan aan de Zoeterwoudse weg
errassend concert
van Michael Cave
Start tunnelbouw
Willem de Zwijgerlaan
„WE WORDEN DOODZENUWACHTIG
VAN ILLEGAAL ZENDEN
^TAD/REGIÏÏ
LEIDSE COURANT
DONDERDAG 4 DECEMBER1980 PAGINA 5
Mevrouw Jos Fase-Dubbelboer had in haar loopbaan van Leids wethouder van
Economische Aangelegenheden (toch altijd nog meer dan een tussenfase) al heel wat
machines en allerlei interessante apparaten onder ogen gehad, maar zo'n oersterke
„wurgslang", met die heel lange aanloop, was volkomen nieuw voor haar; zei ze. Haar
gastheer, gistermiddag, Joop de Nobel, kon zich dat wel voorstellen en hij was trots. In de
ele omgeving is niet zo'n Boa-papierpers te vinden. Joop de Nobel, 62 jaar, kon aan de
Zoeterwoudse weg nummer 9 weer vrij ademhalen. Deze telg uit een bijna
„patriciërsgeslacht" van lompenboeren ("sinds 1700 zaten mijn voorouders in Leiden in de
lompen en metalen, en dat ging verder van familie op familie en ook niet in de kouwe
kleren zitten") perst nu, bijna onbekommerd en prinsheerlijk met zijn twee zoons Robert
en Johannes (Hans), oud papier tot balen en levert dat materiaal weer af bij
papierfabrieken die er in „recycling" nogmaals fris, nieuw papier van maken.
Mevrouw Fase stelt op aanwijzing van
Joop de Nobel het apparaat in werking.
heffi
Mevrouw Fase-Dubbelboer
mocht van, in het net gesto
ken, Joop op een groene
knop drukken en daar
schoof dan een eindeloze
sliert computerpapier vol
administratieve rompslomp
(ie moet er niet aan denken,
dat daar mensen misschien
maanden hun energie en
bedenkelijke toewijding aan
hebben gegeven) over de lo
pende band, zó naar de gul
zige muil van de „wurgs
lang", die een maximum ca
paciteit van 200 ton per
week heeft
Die balenperserij aan de
Zoeterwoudse weg heeft
een hele voorgeschiedenis.
Dat zal men zich levendig
kunnen voorstellen. Afge
zien nog van die 18e en 19e
eeuwse nobele handelaren
in lompen en afgedankte
metalen, is het toch een
heel ding dat huidige Joop
als ondernemende knaap in
1934 als tweede opkoper in
Leiden met oud papier be
gon. „Daar zagen nog niet
velen heil in, maar ik rook
handel. M'n eerste klant
was de oude meneer Sloos
van de LOI aan de Rijns-
burgerweg. In Katwijk
kocht ik voor 5 gulden een
T-Fordje en ik was de eer
ste lompenboer met een
auto. Ik ging die morgen
van huis met drie rijksdaal
ders handelsgeld en zo was
ik voor nog lang geen tien-
op een gegeven moment
moeten prijsgeven. Ik had
namelijk bij net oude V en
Out D aan de Aalmarkt in Lei-
zulJ den een paar dozen met
flesies poetsmiddelen ge
kocht Vijftig cent per doos.
Een prachtig poetsmiddel
weliswaar. Daar ging ik
mee naar Katwijk, waar
fraktisch iedereen destijds
iedermeier-stoeltjes had.
Ik liet een huisvrouw haar
stoeltje met mijn middel in
de poets zetten en het meu
bel glom als de pest. Schit
terend!, gewoon. Alle buur
vrouwen kochten een flesje,
en maar poetsen hè. Had ik
thuis trouwens ook gedaan,
met een Biedermeier stoel
tje, maar mijn moeder zei 's
avonds tegen me: Joop, wat
heb je me nou uitgevreten:
die stoel is helemaal wit uit
geslagen! Ik ben daarna niet
meer in Katwijk met m'n
handel teruggeweest".
Aardig incident, een soort
waarvan Joop de Nobel nog
meer in voorraad heeft.
Maar op het moment is hij
met z'n afvalstoffenhandel
alleen maar content, al was
de investering een hele
kopzorg. Hij mag nou wel
als eerste en nog enige oud
papier-handelaar in Leiden
twee kraakwagens hebben,
„maar hou me vast, want ze
doen me na. Ze kijken het
gewoon van me af. Ach me
neer, er is in deze business
veel haat en nijd. Je hebt
neringzieke collega's (om
van m'n eigen broer maar
niet eens te spreken, die ik
vóór de oorlog in het zadel
heb geholpen, maar die me
nu het leven tracht zuur te
maken). Dat zijn mensen
die proberen je de hals af te
snijden. Men heeft gepro
beerd mijn vergunning hier,
aan de Zoeterwoudse weg,
tegen te houden, want ik
zou niks van papier afwe
ten! Nou vraag ik je! Kijk
eens om je heen. Is dat nou
geen keurig nette lompen
zaak!" Een meneer van de
gemeente, die gistermiddag
bij de presentatie van De
Nobels nieuwe bedrijf ook
aanwezig was, beaamde de
ordentelijkheid: „Niemand
kan hier iets tegenin bren
gen, Geen omwonende
heeft er enige last van. De
Hinderwetvergunning is,
voor zover ik kan nagaan,
onderweg, meneer De No
bel".
Joop de Nobel, die nu nog
werkt om Robert en Hans
verderop te helpen, heeft
z'n voorlopige einddoel be
reikt. Jarenlang zat hij met
z'n wandel en handel in oud
papier aan de Hekkesteeg,
tussen Oude Vest en Van
der Werfstraat geklemd.
Helemaal weggestopt, bijna
onbereikbaar, ook voor de
brandweer, in de stadsver
nieuwing van Maredorp.
Daar moest De Nobel weg.
En maar zoeken naar een
vervangende plek. Uitein
delijk lukte dat, in samen
werking met de gemeente
Leiden (zo'n wethouder
komt niet voor niets naar
de vrucht van De Nobels
inspanningen kijken en op
een knop drukken en een
kop koffie drinken, met een
gebakje). Daar zit de firma
nu aan de Zoeterwoudse
weg, in een royale hal, op
de plaats waar eerder een
grondverwerkingsbedrijf
zat. Het is er steenkoud,
want de winter kan zo naar
binnen komen. Maar de
handel geschiedt er bijzon
der geluidsarm. De wurgen
de Boa (constrictor) is hoog
uit een zachte zoemer die
onder een hoge druk balen
perst, waarna een wagentje,
bediend door zoon Hans,
een baal tussen de knellen
de stalen armen neemt en
deze wegrijdt naar een aan
groeiende berg van balen.
Er zijn daar in die hal ver
schillende hoge balenber-
gen; soort bij soort. Balen
van 400, 500, 600 of ruim
700 kilo, al naargelang de
aard van het papier. Hans
de Nobel: „We maken onge
veer 15 soorten papier; de
betere soorten vooral. Veel
houtvrij materiaal, cellulo
se. Dat betekent wel be
hoorlijk voorsorteren, met
de hand. Als we aan de sa
menstelling van een soort
twijfelen, wordt er een la-
boratorisch onderzoek ge
pleegd: houtvrij moet ook
echt houtvrij zijn".
Terug naar vader Joop, die
z'n dag had. Joop de Nobel
heeft de handel in „afval"
wat dat ook moge zijn
een ander aanschijn gege
ven. Z'n zoons zijn halve
technologen, die alles afwe
ten van druk en tegendruk,
van spanningen en gewicht
en van weet ik veel meer.
Lompenboeren op semi-aca-
heeft r
•EIDEN De drie werken die eigenlijk overbekend zijn,
e Fantasia KV 475 en de Sonata KV 457 van Mozart en de
onate in Bes van Schubert werden gisteren door de pianist
lichael Cave zo verrassend gebracht dat zij voor de luiste-
aar in de Kapelzaal net zo'n ontdekking vormden als het
noderne werk op het programma: Cave's eigen sonata op.
2.
'en aanzien van Mozart was de verrassing niet onverdeeld posi-
ief. Cave bediende zich hier van een forse en vaak niet scherp
fgebakende toon die bij een componist als Beethoven volkomen
tuis zou horen. De expressie was dientengevolge hoekig en wat
etreft dynamiek vrij fel. Ook al vond ik de Sonata door zijn
ernuftige en vaak briljante harmonische vondsten en grote
lonverschillen verrassend veel op een Beethovensonate lijken,
had hier een meer verfijnde toon en lyrisch legato willen ho-
in. Bewondering had ik wel voor de technische virtuositeit en
schijnbaar vanzelfsprekende consequentie waarmee Cave zijn
>el opbouwde, ook al gingen de scherpste kantjes er gaandeweg
'el af.
lijn Sonata op. 22 vertoonde een reeks stijlinvloeden. De virtuo-
iteit was verwant met die van Prokofjev, het eerste thema was
itgesproken expressionistisch, het tweede meer a la Rachmani-
off. Deze verwantschap vond ik geen bezwaar wegens de bon-
ige en knap gestructureerde samenhang tussen de elementen
ie Cave binnen het kader van de klassieke pianosonate, had
angebracht. Ook hier bracht hij een geladenheid tot uitdruk
ing die nu echter veel vloeiender was ingevuld.
(eze synthese vond na de pauze een hoogtepunt in Schuberts
mate. In plaats van in een volle en wat naïeve muzikaliteit die
ij Schubert snel bereikt is. zocht Cave zijn muzikale kracht in
en ingetogen, maar tegelijk zeer indringende toon die in alle
:hakeringen uiterst kleurrijk en innig werkte, en waarbij de
leinste détails een ongekende betekenis kregen. Eenmaal zijn
luzikaal evenwicht gevonden, bereikte Cave een uitzonderlijk
iveau, waarmee het publiek zijn enthousiaste instemming toon-
-EIDEN Met de aanleg van de voetgangers- en fietser
tunnel onder de Willem de Zwijgerlaan wordt maandag ge-
tart. De werkzaamheden zullen totaal 2 jaar in beslag ne-
nen.
legonnen wordt met de aanleg van kabels en leidingen in de
loordelijke parallelweg van de Willem de Zwijgerlaan. Ten ge-
'olge hiervan zal de Pieter Bothstraat zo nu en dan afgesloten
ijn voor autoverkeer, echter alleen overdag. Ook zal het door-
aand verkeer op de parallelweg af en toe gestremd zijn. Omlei-
ingsroutes worden met borden aangegeven.
VAN LOMPENBOER ANNO 1700 TOT OUD PAPIERSPECIALIST 1980
tonnen dozen van de super
markt naar toe kan. Zes
cent de kilo. Gewogen op de
weegbrug van De Nobel die
35 ton kan torsen, „maar
ook een ons kaas; zo zuiver
werkt die weegbrug Zes
cent de kilo, da's een, vol
gens Hans de Nobel, vrij
goede prijs voor Leiden,
maar afhankelijk van
marktschommelingen, uit
de aard der zaak.
Overigens hebben Joop en
Zoons nog een plan in petto:
een vernietigingsmachine.
Toen mevrouw Fase daaro
ver hoorde, was ze meteen
enthousiast. Zo'n machine
(maar opnieuw een kostbare
investering en dat kan dus
nog wel even aanlopen)
vernietigt feilloos en gega
randeerd alle afgedane pa
pieren rompslomp. De
cliëntele kan daarop ver
trouwen. Er zijn lieden en
instellingen die de hoogste
prijs stellen op verpulvering
van gegevens: computerpa-
pier, Hollerith-kaarten, ar
chieven, wellicht verjaar
dagskalenders. Alles wat
eens geheim, zeer geheim of
hoogst geheim was, kan in
het voorjaar (hoopt Joop de
Nobel) in een mum van tijd
tegen kostprijs tot een hope
loze troep verwerkt wor
den. Nu nog aarzelende toe
komstmuziek bij De Nobel.
Maar ook de vandaag toege
paste persing van balen laat
geen enkel onderzoek in
systemen of administraties
meer toe. Zoals die Boa de
heleboel niets ontziend in
elkaar drukt en met staal
draad omknelt, nou daar
komt niets zinnigs meer uit
tevoorschijn. Wat dat be
treft is ome Joop nu al een
wurgengel, bij wie alle dis
cretie hoog in het vernieti
gingsvaandel is komen te
staan. En maar persen; tot
het je hal uitkomt!
De Nobel: specialist op het
gebied van de recycling, het
papier in omloop houden;
ongeacht de toeleverende
Zweedse en Noorse wouden
die op kappen staan. De No
bel: toevlucht ook voor ver
enigingen die hun kas wil
len versterken. Zoals me
vrouw Jos Fase-Dubbelboer
gistermiddag, bij vertrek
(vier man in de taxi) zei: „u
moet me maar op de hoogte
houden van de ontwikke
lingen, meneer De Nobel".
LEIDEN „Wij hebben b en w een brief ge
stuurd met het verzoek om toestemming
voor het maken van een proefuitzending als
Radio Stad Leiden op de driemeterband.
Naar aanleiding van die uitzending en de
reacties erop hopen wij dan als stadszender
te mogen gaan werken. Er is een grote be
hoefte in Leiden aan een dergelijke zender.
Dat is ons wel duideljk geworden toen we
nog als illegalen in de lucht waren." Dat
zegt Ad Vaane, één van de vijf briefschrij
vers. Hij wil samen met zijn collegae voor
malige piraten dit plan van de grond krij
gen.
De driemeterband is de verzamelnaam voor il
legale zendamateurs, die op de FM-band mu
ziekprogramma's brengen. Vaane: „De drieme
ter band wordt vaak verward met de 27 mc.
Het verschil is dat de driemeterband gebruikt
wordt voor het uitzenden van voornamelijk
muziek en de 27mc gebruikt wordt als commu
nicatiemiddel.
Ad Vaane is verbonden geweest aan de zender
'Metropolis'. „Dat illegale zenden werden we
zat. Je wordt er doodzenuwachtig van. Je bent
niet rustig bezig, omdat je naar buiten zit te kij
ken of de radiocontróledienst van de PTT niet
voor de deur staat om je uit de lucht te halen en
procesverbaal op te maken. Zoals het nu gaat
met illegaal zenden kan het niet verder. Daar
om ben ik met zendvrienden om de tafel gaan
zitten en zijn we tot deze brief aan de gemeente
gekomen", vertelt Ad thuis in een flat in de
Merenwijk. „In die brief doen wij b en w het
voorstel om in samenwerking met de PTT en
de politie die proefuitzending te maken. Wij
kunnen dan de voordelen van zo'n station aan
tonen en de Leidse bevolking informeren ovïr
legale stadradio."
Volgens Vaane zou een stadzender de Leidse
burgerij zeer veel plezier doen: „Toen ik nog als
illegale zender in de lucht'was, kreeg ik louter
positieve reacties op onze uitzendingen. Tele
foontjes en verzoeken om meer Nederlandstali
ge platen wezen erop, dat vooral oudere men
sen erg blij zouden zijn, wanneer ons plan van
de grond zou komen. Veel mensen zijn niet te
vreden over wat Hilversum 3 brengt, zij horen
daar veel teveel Engelstalige muziek en de pro
gramma's staan te ver van hen af. Met een sta
dradio kunnen wij aandacht besteden aan wat
er in Leiden gebeurt."
Programma
De amateurs willen een cultureel programma
maken. Vaane: „Wat wij zeker niet gaan doen
is ons bezighouden met politiek. Wij zijn ook
niet commercieel. Aan kraakacties en lekkende
daken, om maar wat te noemen, doen wij ook
niets. Daar zijn anderen voor. Wij willen een
gezellig programma maken over Leiden met
elk uur nieuws, zoals op Hilversum 3. Dat ge
zellige programma houdt in het melding maken
vanactiviteiten in de Stadsgehoorzaal, in de
Groenoordhallen en dergelijke. Interviews met
artiesten, die optreden en verslagen van voor
stellingen, opening van een speeltuin, festivitei
ten zoals drie oktober, de intocht van Sint Nico-
laas en ga zo maar door. En natuurlijk muziek.
Horizontale programmering. Dat wil zeggen,
dat wij Nederlandstalig, pop, klassiek en
country en western door elkaar draaien."
Vaane besluit zijn verhaal enthousiast: Ik
hoop echt dat de gemeente op ons voorstel in
gaat en behulpzaam is bij het vragen van toe
stemming en ondersteuning bij CRM voor Ra
dio Stad Leiden."
demisch niveau. En Joop,
de 62-jarige Nobele, weet
ook te boeien met zijn uit
eenzettingen. Zo is hij ervan
overtuigd, dat nog nooit van
z'n leven iemand hem dron
ken heeft gezien, ofschoon
Joop vanaf z'n zestiende ge
wend is, na het werk een
pilsje te pakken. Op het
werk niks van dien aard.
„Tegenwoordig denkt men
zo licht over alcoholge
bruik; verslavingen zijn aan
de orde van de dag. Ik ken
intellectuelen die niet meer
buiten likeur kunnen. Van
jenever of andere sterke
drank moet ik niks hebben.
Elke mofgen sta ik om 5
uur op en meestal zit ik om
half 7 al achter het stuur
van de vrachtwagen. Het is
hard werken en als dat ge
daan is mag er best een pils
je vanaf".
Natuurlijk, Joop de Nobel!
Ik weet nu waar ik met m'n
oude krantentroep en kar
