mATm
KLASSIEK
Alexander Skrjahin, een
neergestorte hemelbestormer
Marinus van de
99Electronica 9s
Kijk mij op
in 'u ouwe dag nog
handtekeningen
uitdelen
Concertagenda
CaocAo Steely Dan gelijk verklaart de aan we-
(MCA) zigheid van deze gerenom-
Een gaucho is een cowboy meerde muzikanten met nog
op de Zuidamerikaanse een groot aantal andere
pampa. Een ruwe bonk, een grootheden de ongewoon
stoere stronk. Dat had je ge- hoge produktiekosten van
dacht De gaucho van Steely „Gaucho": 750.000 dollar, of-
Dan is verfijnd, geraffiwel bijna twee miljoen gul-
neerd. We hebben het over den. De problemen die heb-
de zevende plaat Greatest ben plaatsgevonden met de
Hits niet meegeteld) van het platenmaatschappij ABC-
illustere tweetal Donald Fa- /Dunhill zijn alleen verve
gen en Walter Becker. Drie lend, omdat die tot vertra-
jaar wachten levert een op ging van de releasedatum
het eerste gehoor weinig hebben geleid. Maar dat al-
schokkende voortzetting van les zal de Steely Dan-fan een
„Aja" op, maar luister goed. worst zijn, nu de elpee er is.
De gaucho wordt sympathie- „Gaucho" vormt een weiko
ker naarmate je hem beter me aanvulling op het plaat-
leert kennen. Wat een kwa- werk.
liteit herbergt deze schijf in De hoesillustratie is een tref-
zich. Uitgebalanceerde ar- fende sfeertekening van de
rangementen die door een muziek op „Gaucho": een
keur van sessiemuzikanten paar dat innig omstrengeld
van de West Coast geheel danst. De bijpassende mu-
naar wens van tijdelijke ziek is een mengeling van
werkgevers Fagen en Be- stijlen: van sophisticated
cker worden uitgevoerd. Doobie Brothers-funk tot
Wat te denken van Mark crossover-jazz, zoals we die
Knopfler, The Brecker Bro- kennen van het CTI-label
thers, David Sanborn, Rick Het blijft tenslotte muziek
Derringer, Patti Austin, Va- voor en door dertigers. So
lerie Simpson en niet te ver- what? Zolang het constante
geten Tom Scott, die de kwaliteit oplevert, is er niets
meeste blaasarrangementen aan de hand.
voor zijn rekening nam. Mo- TvR
Vol trots namen de Electronica's (met Jopie en Marinus Heere links) eind oktober hun platina
schijf voor de Vogeltjesdans in ontvangst.
Hoewel er natuurlijk een
opvallend verschil kan
bestaan tussen leven en
kunst, geloof ik toch dat
die zelden of nooit hele
maal gescheiden kunnen
worden. Dat neemt niet
weg dat het soms erg
moeilijk is het juiste ver
band te vinden tussen per
soon, gedragingen en uit
latingen van een kunste
naar aan de ene en zijn
kunst aan de andere kant
Bij de Russische compo
nist Alexander Skrjabin,
die in 1915 op 43-jarige
leeftijd stierf en in het be
gin van deze eeüw voor
een geweldige vernieuwer
werd gehouden, kan om te
beginnen maar beter ver
geten worden wat hij in
bet laatste deel van zijn
carrière aan quasi diep
zinnige onzin en groot
spraak over zichzelf en
zijn werk heeft verkon
digd. Wie dat niet doet,
schrikt waarschijnlijk zó
terug dat hij aan het werk
zelf niet eens meer toe
komt
Dat werk zelf is trouwens al
problematisch genoeg. Heel
vaak liggen het sublieme en
het ridicule hier vlak naast
elkaar. De banaalste ge
meenplaatsen waar de com
ponist zelf later zijn schou
ders over ophaalde, grenzen
aan passages met een fijne,
zelfs voorname zeggings
kracht. In hetzelfde stuk
kan onverklaarbare hoem-
pamuziek gepaard gaan met
gedeelten die zich onder-
scheiden_ door sterke melo
dische inventie en Subtiele
Whh
ritmische differentiatie. Net
doen dus of Skrjabin altijd
pure, abstracte, absolute
muziek schreef en de bijbe
horende theosofische poes
pas en de slecht begrepen
Nietzsche maar vergeten?
Jawel maar aan die poespas
en dat onbegrip zijn wel de
gelijk ook verbluffende har
monische vondsten te dan
ken!
Er waren overigens twee
componisten Skrjabin. De
briljante pianosolist die te
gelijk pianocomponist was,
sloot zich in elf sonates en
nog heel wat kortere stuk
ken aanvankelijk recht
streeks aan bij bewonderde
voorgangers als Chopin, en
Schumann, Tsjaikofski en
Grieg om daarnaast en
vooral later een heel eigen
weg te gaan. Die „piano
componist", hoe interessant
ook, moet hier buiten be
schouwing blijven. Een
nieuwe Philips-box (no.
6769 041) is namelijk repre
sentatief voor de „orkest-
componist" Skrjabin, ook al
bevat die box niet de twee
oudste, nog sterk epigonisti-
sche orkestwerken. Op acht
plaatkanten vindt u wel de
eerste twee synfonieën, de
derde met de ondertitel „Le
Divin Poème (Het Godde
lijk Gedichten de twee
laatste revolutionaire stuk
ken „Le Poème de l'Extase"
(Het Gedicht van de Ver
rukking) en „Promethée" of
„Le Poème du Feu" (Het
Gedicht van het Vuur).
Zowel in de wisselvallige
eerste symfonieën als in de
latere stukken met hun on
geremde vervoering, hun
soms uitzinnige lyriek, hun
pathos, hun ongedurigheid
en hun onrust staat het
symfonieorkest van Radio
Frankfort vrijwel volmaakt
boven de lastig te beheersen
materie. De Israëlische diri
gent Eliahun In bal weet in
de expressie precies maat te
houden en vermijdt zowel
te veel reserve als te veel
overdrijving die de muziek
ongeloofwaardig zouden
maken. De mezzo Doris
Soffel en de tenor Fausto
Tenzi zingen met de Frank
furter Kantorei de vocale
partijen in de erg goedkope
finale van de eerste symfo
nie met een weldadige af
standelijkheid. Het koor
krijgt in het vuurgedicht
„Prometheus" een dank
baarder kans, evenals de
pianosolist Wolfgang Sa-
schowa. Als Skrjabin u
meesleept, is dat mede aan
deze voortreffelijke uitvoe
renden te danken. Als de
componist u teleurstelt, treft
hun geen blaam.
Na deze platen te hebben
beluisterd, en ten dele nog
maals te hebben beluisterd,
de vraag: was Skrjabin in
derdaad een groot vernieu
wer? Antwoord: zoals zijn
generatiegenoten was hij
een vernieuwer uit expres
sieve noodzaak. Om te kun
nen zeggen wat in hem
leefde, moest hij de knellen
de tonaliteitsbanden verbre
ken en doorstoten tot de
grenzen van de atonaliteit.
Een consequent, laat staan
systematisch vernieuwer
was Skrjabin beslist niet en
hoewel hij uiterst begaafd
was, zelfs met vleugen gè-
nialiteit, ontbrak het hem
aan zelfkritiek. Vandaar de
ongelijke kwaliteit van zijn
werk.
Het ergste was evenwel dat
de muziek hem op den duur
niet genoeg was. Het begon
al toen hij voor Prome
theuseen onmogelijk kleu-
renklavier wilde laten con
strueren en later ook geu
ren aan zijn klanken wilde
toevoegen. Na „Prome
theus" begon hij te werken
aan een mystiek-religieus
ritueel ter voorbereiding
van een kolossaal „Mysteri-
um" dat in de open lucht
ergens in India door talloze
vocalisten en instumentalis-
ten moest worden uitge
voerd. Niet alleen de maker
zelf, die zich een nieuwe
messias was gaan wanen,
ook uitvoerenden en toe
hoorders werd de onsterfe
lijkheid toegezegd. Maar al
vorens zijn schetsen vorm
hadden gekregen, stierf
Skrjabin aan een bloedver
giftiging.
Op die nagelaten schetsen
voor het „Mysterium" heb
ben merkwaardig genoeg
twee componisten voortge
borduurd. De Rus Nemtin
maakte „Universeum" voor
piano en orkest en de Duit
se Manfred Kelkel een
„Tombeau". Beiden deden
in feite overbodig werk
want de pogingen van een
neergestorte hemelbestor
mer zijn niet te redden. Wie
wil weten wat Skrjabin be
zielde, moet beginnen met
zijn voltooide muziek, dan
eventueel zijn geschriften
lezen om daarna terug te
keren tot de muziek en zich
aan die muziek te houden.
JOHN KASANDER
^sEeyoa
Monochrome Set Love
Zombies (Virgin)
De muziek van Monochrome
Set is een stijlvolle mixage
van muzikale invloeden uit
de jaren zestig, zeventig en
om die reden moeilijk in een
hokje te stoppen.' Hoewel je
dit Londense viertal daar
beslist tekort mee doet, is
het nog het best te vergelij
ken met de vroegere Camel.
Dit komt waarschijnlijk door
het weinig gespierde, om
niet te zeggen lummelige
stemgeluid van voorman
Bid. Maar de Monochrome
Set biedt meer. De klank
beelden die de luisteraar
krijgt voorgeschoteld zijn bij
vlagen een ware delicatesse.
Muziek die puur op vorm
weet te overtuigen. Toch
komt Love Zombies waar
schijnlijk te snel na de op
vallende debuutelpee Stran
ge Boutique. Al op hun
tweede elpee valt het viertal
in herhalingen en dat is be
denkelijk. Zo is het intro
van „In Love, Cancer?" re
gelrecht gejat van hun eerste
elpee (luister maar eens naar
Goodbye Joe). Ook het in
strumentale 405 Lines doet
teveel terugdenken aan
Strange Boutique. Wel is
deze elpee heel wat consis
tenter, ook wat lichtvoetiger
geworden dan het veelbelo
vende maar nog niet vol
doende uitgekristalliseerde
platendebuut van begin dit
jaar. Met Love Zombies
groeit het kwartet van een
eng obscuur gezelschap naar
een stevige cultband. Hoog
tepunten op hun tweede el
pee zijn er in de vorm van
het kristalhelder 'opgenomen
titelnummer, een met syn
thesizers overladen heden
daagse wals en het op de
beenspieren werkende
R.S. V.P., een Franstalig
nummer. Ondanks de Be
kende Momenten wint de
Monochrome Set het voor
alsnog op pure schoonheid.
N.M.
29 november The Shadows, De Doelen in Rotterdam.
30 november The Jam, De Doelen in Rotterdam.
3 december Bob Seger, A hoy' in Rotterdam.
3 december Orchestral Manoeuvres In The Dark, Paradi-
so in Amsterdam.
3 december The Shadows, Circustheater in Den Haag.
4 december Orchestral Manoeuvres In The Dark, Paard
van Troje in Den Haag.
4 december Martin Dairy, Paradiso in Amsterdam.
5 december Ruts DC, Melkweg in Amsterdam.
6 december The Nits, Paard van Troje in Den Haag.
11 december Jaap Akkerman Kas Lux, Stadsgehoor
zaal in Leiden.
11 december B 52's, Edenhal in Amsterdam.
12 december The Bluesband, Paarde van Troje in Den
Haag.
14 december Sweet D'Buster, Melkweg in Amsterdam.
15 december Joe Jackson Band, Muziekcentrum Vreden-
burg in Utrecht
20 december The Passions, Paard van Troje in Den Haag.
Nederlandstalige theater-pop
in Theater aan de Haven
DEN HAAG De onlangs opgerichte Nederlandse theater-
Popgroep „Mooi Hard" komt naar Den Haag en wel op 2, 3,
en 6 december wanneer zij in Theater aan de Haven voor
stellingen geeft van haar Nederlandstalige theaterconcert
„Hussl". De theatergroep „Mooi Hard" bestaat uit negen
personen, onder wie zowel musici als acteurs en dansers zit
ten. De groep speelt en zingt uitsluitend in het Nederlands
en zal verschillende muziekstijlen zoals blues, funk, rock,
jazz en closeharmony op de planken brengen.
ST. WILLIBRORD „Ge
moef efkens wachten tot
dat onze moeder thuis
komt, want van inter
views heb ik glad geen
kaas gegeten". Marinus
Heere (57), muzikaal lei
der van de Elektronica's
die al dik zes maanden
met hun Vogeltjesdans in
de bitparade deinen, voelt
zich bepaald onwennig
zonder zijn vrouw...zijn Jo
pie. „Zij regelt altijd alles,
is onze manager. Zonder
haar hadden we het nooit
zo ver geschopt", legt hij
nog wel even snel uit,
voordat hij zijn dochter de
honneurs laat waarnemen
en zelf achterblijft in zijn
muziekwinkel waarvan de
muren behangen lijken
met posters van zijn band.
In de erachter gelegen,
stofvrije huiskamer waar
de met boenwas opgewre
ven meubelstukken en cu
riosa welhaast als spiegels
dienen, krijgen we te ma
ken met de Brabantse
gastvrijheid. We worden
vergast op koffie, koek en
rookwaar en dan is het
wachten op moeder de
vrouw.
Het duurt niet lang of de spil
van de Elektronica's stormt
haar domein binnen. Als een
soort vriendelijke wervel
wind: enthousiast, spontaan
en luidruchtig. Zij is welge
daan en straalt een blik uit
die wil zeggen: Kom maar
op. Marinus, bij zijn dorpsge
noten uitsluitend bekend als
Marijn van Mieke en Sjou-
kes, komt nu ook om de
hoek kijken. In de loop van
ons interview zal hij echter
weinig van zich laten horen.
Niet alleen omdat hij verle
gen is en iemand van weinig
woorden, maar ook omdat
Jopie's geestdrift niet te stui
ten is wanneer er gepraat
kan worden over haar jon
gens, te weten: organist Ma
rinus, gitarist Gerard Muis,
drummer Jules Ketelaars,
zanger Jos van der Luitgaar-
den en de onlangs bijgeko
men gitarist/bassist/saxofo
nist Bertus van Gageldonk.
„Vóór ons succes", geeft Jo
pie uitleg over haar nieuw
ste aanwinst, „deden we uit
sluitend bruiloften en par
tijen en konden we lagere
eisen stellen aan ons optre
den. Marijn kon toen nog de
basaccoorden die je op de
plaat hoort, op zijn orgel op
vangen. Maar nu we zo be
roemd zijn, kunnen we dat
niet meer maken. We treden
zelfs voor de tv op vorige
week nog samen met LUV'
en Maywood en dan moet
alles écht zijn, professioneel.
Niet omdat dat we er goed
voor betaald worden, hoor.
Voor zo'n tv-opname krijgen
we maar tweehonderdvijftig
gulden. Dat is niks, vooral
omdat we voor dat bedrag
ook nog eens onze danseres
jes moeten meenemen. Nee,
we doen het meer voor de
eer".
Eer heeft Marinus Heere
die het succes van de Vogel
tjesdans als een kroon op
zijn werk beschouwt. wel
verdiend. Al veertig jaar
lang probeert hij zijn muziek
aan de man te verkopen.
„Eigenlijk vanaf mijn zeven
tiende jaar", herinnert hij
zich, „toen ik als accordeo
nist voor dagjesmensen op
trad in ons dorpscafé. Dat
had zo'n geweldig succes dat
mijn vrouw besloot naar een
platenmaatschappij te schrij
ven". Jopie knikt bevesti
gend en voegt eraan toe: „Ja,
je wist maar nooit. Boven
dien had toen nog nooit ie
mand uit de buurt een plaat
gemaakt, ook Corrie van de
Rekels niet".
In 1969 lukte het Marinus, of
beter gezegd zijn vrouw, een
contract te krijgen bij Pho
nogram. Bij deze platen
maatschappij kwamen zijn
eerste elpees „De Willibror-
dus Mars" en „Elèctronica
Polka uit. Toen Phonogram
niet langer met hem in zee
wilde, vond hij zijn toever
laat bij CNR waar hij echter
ook niet lang bleef. Momen
teel heeft hij een contract bij
Telstar lopen, de platen
maatschappij van Johnny
Hoes. „En daar", beweert
Jopie, terwijl zij er gemak
kelijk voor gaat zitten, gaan
we nooit en te nimmer meer
weg. Ook nu niet, nu we zo
veel succes hebben en alle
tamum
pla tenmaa tschappijdirecteu
ren bij ons aan de deur zijn
gweest Bij Johnny is het ge
zellig, gaat het er gemoede
lijk aan toe, is er leven in de
brouwerij. Bij de anderen
niet. Bovendien zie je daar
nooit de hoge heren'
In de loop der jaren hebben
de Electronica's een tiental
elpees uitgebracht en onge
veer vijfentwintig singles.
Ze werden allemaal redelijk
verkocht, vooral in de omge
ving van St. Willibrord,
maar brachten niet de ge
wenste. doorbraak. Dat was
wel het geval met de Vogel
tjesdans waarvan er inmid
dels al zo'n tweehonderddui
zend singles over de toon
bank gingen. Van de elpee
waarop dit lied als titelsong
staat, zijn er honderduizend
exemplaren verkocht Eind
oktober mochten de Electro
nica's dan ook voor de Vo
geltjesdans een platina schijf
in ontvangst nemen.
„En dan te bedenken", ver
telt Jopie Heere dolenthou
siast „dat Johnny in eerste
instantie niet warm of koud
werd van dit nummer en het
niet op de plaat wilde zetten.
Maar ik had gezien hoe de
mensen erop reageerden.
Binnen de kortste keren
kenden ze de gebaartjes en
de dansjes. Op alle campings
waar we optraden weid het
gewoon een rage". De dans
jes die Jopie bij directeur
Hoes ten beste gaf om dit
nummer te promoten, deden
hem wél schaterlachen,
maar niet besluiten het
nummer in de groeven te
zetten. Pas toen Jopie's han
delsgeest ging werken en zij
dreigde de plaat dan maar
op eigen initiatief op te ne
men, liet hij zich vermur
wen. Nog geen week later
dat was eind februari rol
den de Vogeltjesdansen van
de pers, zij het als B-kant
„Want", zegt Jopie die nog
steeds in haar vuistje lacht,
„volgens Johnny zou „Radio
2000" (de A-kant) het veel
beter gaan doen".
Jopie wil nu even genieten
van haar „bakkie koffie" en
last een rustpauze in. Marijn
neemt onmiddellijk zijn
kans waar en vertelt glunde
rend: „Gewoon door een
stom toeval is de Vogeltjes
dans zo'n succes geworden.
Want wat was nu het geval?
Een piratenzender bij ons uit
de buurt heet ook Radio
2000. De andere piraten had
den er natuurlijk totaal geen
behoefte aan reclame te ma
ken voor hun concurrent en
draaiden daarom niet de A -
kant De B-kant werd echter
compleet stukgedraaid waar
door illegale zenders, elders
in ons land, ook interesse
kregen. En toen was de bal
rond. Overal in Nederland
kon je illegaal de Vogeltjes
dans horen, totdat de samen
stellers van de tipparade
wakker werden en het in
hun lijst opnamen".
Aanvankelijk ging de Vogel
tjesdans als een soort jojo op
en neer in de staart van de
Top 40, tot na een optreden
in het tv-programma „Op
volle toeren" de doorbraak
volgde. Inmiddels staat het
lied al vijfentwintig weken
in de hitparade en stijgt het
wonder boven wonder nog
steeds Daalde het kortgele
den tot nummer 35, momen
teel staat het weer als negen
met een rode stip genoteerd.
Mevrouw Heere, inmiddels
bekomen van haar kop kof
fie, heeft daar wel een ver
klaring voor: „Tot voor kort
hadden ze in Hilversum al
leen de A-kant in de compu
ter zitten en daardoor was
het onmogelijk het succes
van de Vogeltjesdans te me
ten".
Hoewel de Electronica's dik
tevreden zijn met hun roem
in eigen land, wil Jopie
zakenvrouw als zij is ook
in het buitenland grond on
der de voeten krijgen. Op ie
dere buitenlandse reis
sjouwt zij dan ook platen
van haar jongens mee. „In
Italië" vertelt zij daarover,
„waar we van de zomer wa
ren, heb ik er al ik-weet-
niet-hoeveel van verkocht
Ook bij de Hollandse emi
granten in Amerika doen ze
het goed, en bij de Engelse
marjoretten die in het voor
jaar hier warenTot nu toe
dreef mevrouw Heere haar
handel dus op kleine schaal,
maar daar zal snel verande
ring in komen, nu landen als
Duitsland, België, Oosten
rijk, Zwitserland en Luxem
burg om de Vogeltjesdans
staan te springen. „En dan
zul je zien", voorspelt zij,
„dat we op onze oude dag
nog internationaal bekende
sterren worden en handte
keningen moeten uitdelen
Het geoogste succes heeft er
overigens niet toe geleid, dat
de Electronica's beroepsmu
zikanten konden worden. In
het dagelijkse leven oefenen
zij op Bert na die altijd al
prof is geweest beroepen
uit die variëren van bontbe
werker tot elektriciën. „We
hebben de pech", doet Jopie
andermaal haar woordje,
„dat groepen als de onze een
jaar van te voren contracten
moeten afsluiten. Verleden
jaar konden we niet meer
dan twee, hooguit drie, op
tredens per week in de
wacht slepen voor een be
drag van, laat zeggen, een
paar honderd guldens. Lo
gisch dat de jongens, die al
lemaal een gezin hebben te
onderhouden, het niet aan
durfden beroeps te worden.
Misschien dat ze binnenkort
wèl die stap durven te ne
men, want we kunnen nu
voor een optreden voor vol
gend jaar tweeduizend gul
den vragen". „Ook", komt
Marijn ertussen, „al zou de
Billekensdans het minder
goed gaan doen. Het is in
onze muziekwereld namelijk
zo geregeld dat je van eén
hit tien jaar de vruchten
kunt plukken. Kijk maar
naar Ronnie Tober. Die
heeft al jaren geen lied meer
op de plaat gezet Deson
danks kom je hem overal te
gen".
LUDUINA SALTERS
Poplimericks
uit radio
programma
Avondspits
verzameld
HILVERSUM
Terwijl de man in het
zakje blies, zei de agent'
Doe het heel precies. Om
bet alcoholpercentage te
weten, moeten wij heel
nauwkeurig meten, dus:
All III need is the air
that jou breathe". Aldus
luidt een van de vele
limericks die diskjockey
Frits Spits van bet
radioprogramma „De
Avondspits"
samenbundelde in het
boekje „Poplimericks"
(f.18,90) dat afgelopen
week verscheen. Naast
honderdtwintig
limericks bevat dit
boekje een inleidend
woord van Frits Spits
zelf, foto's en
discogratische gegevens
van de in het vers
verwerkte plaat of
artiest Een gedeelte van
de opbrengst van
„Poplimericks" is
bestemd voor bet
Nationaal Jeugd fonds in
Utrecht
