Betaald voetbal laat zich
weinig gelegen liggen aan
voorwaarden overheidssteun
Zelfstandigheid
hoeft niet voor
Hans Eykenbroek
ff
i
d c
SPORT
LEIDSE COURANT
ZATERDAG 29 NOVEMBER 1980 PAGINA
DEN HAAG ..Ik zet het licht
met deze regeling niet op groen
voor invoering van shirtreclame".
Dit zei minister Gardeniers (CRM)
enkele weken geleden naar aanlei
ding van het toestaan van bepaalde
vormen van sluikreclame op de te
levisie. De bewindsvrouwe heeft
keurig allerhande maten bedacht
voor afmetingen en hoeveelheden
reclameboodschappen bij sportwed
strijden. Leuk voor sporten waar
die reclame, c.q. shirtreclame, er al
is. Voor sporten waar dit soort za
ken nog niet is ingeburgerd opent
de bewindsvrouwe echter ongeken
de mogelijkheden. Eén van die
sporten is het noodlijdende betaal
de voetbal. Een tak van sport die
de overheid via subsidie in leven'
tracht te houden. Een proces echter
dat niet zo lijkt te lukken.
In oktober 1978 besluit de Tweede Kamer in
te stemmen met een voorstel van staatsse
cretaris Wallis de Vries (ook CRM) het be
taalde voetbal gedurende vier jaar geld toe
te stoppen. CRM geeft 13,1 miljoen en de
Nationale Sporttotalisator 29,6 miljoen gul
den. Totaal 42,7 miljoen gulden onder het
motto "Gezonder betaald voetbal". De
steunverlening wordt vergeven onder een
aantal voorwaarden. Zo dienen alle clubs
hun financiële huishouding openbaar te ma
ken, moet er een CAO voor spelers komen
en moet het transfersysteem op termijn
worden afgeschaft. Ten aanzien van de be
grotingen van de clubs werd een aantal ei
sen opgesteld, zoals gelijke recette-verwach
ting, rentelasten mogen niet stijgen en de to
tale salarislasten moeten gelijk blijven. Alle
voorwaarden waren erop gericht de enorme
schuldenlast van de clubs terug te brengen.
Van de voorwaarden zijn er tot nu toe wei
nig in vervulling gegaan terwijl de schulden
van het betaalde voetbal blijven oplopen.
Schuld
Om bij het laatste punt te beginnen. Het ne
gatieve saldo op de begrotingen van de clubs
is de afgelopen jaren steeds groter gewor
den. Over het seizoen 1976- 1977 was het 16
miljoen gulden, over 1977-1978 24,9 miljoen
gulden, 1978-1979 25,6 miljoen gulden (eer
ste jaar van overheidsgeld), 1979 - 1980 35
miljoen gulden. Om deze „gaten" op de be
grotingen te dichten kregen de clubs van de
overheid in 1977-1978 8,2 miljoen gulden en
in het daarop volgende seizoen voorlopig 5,2
miljoen gulden.
De schulden van het betaalde voetbal liepen
echter veel harder op. Was de totale schuld
eind 1977 nog 40 miljoen gulden, nu wordt
een schuld van 60 miljoen voorzien aan het
eind van dit jaar. Wat valt daartegen te
doen? Vooralsnog weinig, omdat het betaal
de voetbal zich weinig lijkt aan te trekken
van de overheidsgelden en de daaraan ver
bonden voorwaarden.
Enkele clubs, met name de grote, hebben
niet graag dat de overheid in de boeken
komt neuzen. Punt twee, de CAO voor spe
lers. Deze was er het afgelopen seizoen na
veel pijn en moeite wel gekomen. Welis
waar niet vóór de door de Kamer geëiste
datum van 31 december 1978 maar toch, in
het seizoen 1979-1980 was de CAO er. Een
nieuwe CAO zal er echter niet komen, om
dat de werkgevers in het voetbal (verenigd
in de FBO) van plan waren het aantal uren
dat semi-profs wordt geacht te werken, te
rug te brengen van 22 naar 20 uur per
week. Dit op basis van ervaring, aldus de
taald Voetbal in de wereld gekomen.
Het is dan ook niet voor niets dat de clubs
langzamerhand gaan uitzien naar een ande
re financieringsbron, de commercie, c.q.
sponsoring. Onlangs riep de vertrekkende
voorzitter van de Nederlandse Sport Fede
ratie, Wim van Zijll, dat de sportsponsoring
de sport jaarliiks 70 miljoen gulden kan op
leveren. Een bedrag dat in 1985 meer dan
het dubbele zal zijn, zo voorspelde hij. Een
bedrag dat de overheid niet kan betalen.
Van Zijll zag dan ook een duidelijke koppe
ling met de voorstellen Gardeniers voor
sluikreclame.
Immers, voor sporten waar al reclame (op
borden en sportkleding) is ingeburgerd zal
de regeling een kleine aanpassing vergen
van de omvang van de reclame. Aangezien
de regels met omroep en bedrijfsleven zijn
opgesteld zijn daarvan weinig moeilijkheden
te verwachten. Voor sporten waar reclame -
en dan met name reclame op kleding - er
nog niet is, biedt de minister nieuwe moge
lijkheden. En dus geld. Zo ook voor het be
taalde voetbal, zoals men bij de KNVB al
vaststelde. Zeker gezien het feit dat minister
Gardeniers door de regeling ten aanzien
van overmatige reclameborden in stadions
pas in augustus 1981 te willen laten ingaan.
Tijd voor aanpassing is er dus. Wil men uit
zending van wedstrijden via de tv als moge
lijkheid open houden dan moeten wat bor
den van de veldrand verdwijnen naar dak
randen van tribunes of lichtmasten.
Leiband
Ook is verplaatsing naar de kant waar de
camera staat waardoor de borden buiten
beeld blijven mogelijk. Verlies aan inkom
sten kan zo tot een minimum beperkt wor
den, terwijl er wel extra inkomsten komen,
die de clubs zelf in de hand hebben en
waarvoor zij niet aan de leiband van de
overheid zullen moeten lopen. Wel zal men
dan zelf met sponsors waterdichte contrac
ten moeten afsluiten, waarbij voor tussen
tijdse verbreking ervan schadevergoedingen
geregeld zijn.
Blijft nog het probleem voor de kleine clubs
in de regio, die misschien geen sponsors
kunnen vinden. Voor deze clubs zou de
overheidsubsidie als extra garantie kunnen
blijven bestaan. Dan dient de Kamer die
mogelijkheid wel aan te brengen aangezien
de overheidshulp nu alleen verstrekt kan
worden met uitsljiting van het binnenhalen
van shirtreclame in het voetbal. Gezien de
houding van de Kamer ten opzichte van
datzelfde Voetbal - volkssport nummer één,
maatschappelijk van belang - lijkt dit niet
uitgesloten mits de regeling uitsluitend op
gaat voor die clubs die in levensgevaar ver
keren door gebrek aan sponsors.
Noodlijdend
Is dit het toekomstbeeld op de Nederlandse velden?
FBO. De werknemers-organisatie VVCS
wees het verhaal van de FBO van de hand
en de breuk was daar. Dag CAO. Dag voor
waarde voor steunverlening. Er zat echter
nog een adder onder het gras, namelijk een
andere voorwaarde voor overheidssteun, de
rente- en salarislasten mochten niet stijgen.
Salaris
Uit de inmiddels voor het seizoen 1980-1981
ingediende begrotingen van de clubs blijkt
echter dat de renten wel met 600.000 gulden
stijgen ten opzichte van het afgelopen sei
zoen, hetgeen bij de gangbare rente van tien
procent wijst op een extra lening door de
clubs van zes miljoen gulden. Extra gelden
die nodig waren om de beter betaalde full-
profs in dienst te houden. En dus is er voor
de mindere goden niet zoveel geld meer.
Wordt daarbij nog rekening gehouden met
de andere eis van het gelijkhouden van de
salarislasten (ook trainers en managers)
door interne verschuivingen, dan is de ver
laging van het aantal werkuren voor de
mindere profvoetballers wel te verklaren.
Voeg hierbij nog paniekaankopen van clubs
die dreigen te degraderen en het opdrijven
van de salarissen is verklaard.
Dit hangt ook samen met het volgende punt,
namelijk de eis van de Kamer om het trans
fersysteem af te schaffen. De Kamer eiste
dit in juni bij een bespreking van de voort
gang van de sanering in het betaalde voet
bal. Voor de behandeling van de begroting
van CRM voor 1981, eind van dit jaar, zou
Wallis de Vries een standpunt moeten inne
men. De staatssecretaris verzette zich daar
tegen door te stellen dat hij eerst adviezen
van alle betrokkenen wilde afwachten. De
Kamer was echter unaniem in de eis. De
VVD ziet het transfersysteem als het tegen
houden van een vrije arbeidskeus. Formeel
kan de speler als zijn contract afloopt over
stappen naar een andere club. De clubs kun
nen dit echter door het bedingen yan een
hoge transferpsijs voorkomen. Ook het £DA
twijfelt ernstig aan de maatschappelijk-poli-
tieke aanvaardbaarheid van het systeem
terwijl ook de PvdA het weg wil hebben.
Onder druk van deze houding van de Ka
mer heeft men van KNVB-zijde al laten we
ten de hele overheidssubsidie eraan te ge
ven als het transfersyteem op de helling
gaat. Men wijst er daarbij op dat de geza
menlijke spelers een waarde van 178 mil
joen gulden vertegenwoordigen. Een aardig
kapitaal voor de clubs en tegelijk een leuke
financiële garantie. Gaat het transfersys
teem overboord dan verdwijnt ook een aan
tal mogelijkheden voor de clubs om met
hun financiën (de spelers) „te spelen". Wal
lis de Vries heeft zijn standpunt nog niet be
kend gemaakt, maar hij is voorstander van
een lange overgangsperiode voordat de af
schaffing een feit is. Ook CDA en PvdA zijn
die mening toegedaan. Wallis de Vries wijst
onder meer op het mogelijke vertrek van
veel spelers naar het buitenland. Immers,
alleen via hoge salarissen zouden zij hier te
houden zijn want hoge transfersommen zijn
uit den boze. Deze hoge salarissen gaan dan
weer ten koste van de minder betaalden in
het voetbal en de gezondheid van de clubs.
Het CDA is er op zich voorstander van de
vlucht van de spelers maar te laten plaats
vinden. Alleen op die manier kan het voet
bal opnieuw -gezond - beginnen.
Commercie
In dit verband past ook de andere eis voor
overheidssubsidie, het gelijk blijven van re
cettes. Waaraan met het teruglopende aantal
toeschouwers nauwelijks is te voldoen. De
verwachting zou hoogstens uit kunnen ko
men bij aantrekkelijker voetbal, waardoor
er meer toeschouwers komen, maar ook om
dit te bereiken is de operatie Gezonder Be-
Tegelijk met het omzetten van de subsidie
regeling zouden dan ook enkele noodlijden
de clubs kunnen verdwijnen. Clubs die ook
nu al nauwelijks overeind kunnen blijven.
Het overheidsinstituut voor de subsidiever
lening, het BBI, heeft deze clubs eens op een
rij gezet: SC Cambuur, SC Amersfoort,
SVV, Heracles, Veendam, Helmond Sport,
Heerenveen, FC Vlaardingen en DS '79.
Deze lijst zal wel wat veranderingen moeten
ondergaan. Amersfoort renoveert het hele
stadion (mede ten bate van FC Utrecht, dat
daar binnenkort komt spelen omdat de Gal
genwaard wordt gesloopt)) en krabbelt op
uit een bestuurlijke impasse, SVV en Hel
mond Sport krijgen via het BBI een dure
lichtinstallatie, DS '79 is een bloeiende club
geworden dank zij sponsoring van een
plaatselijke oliehandelaar en FC Vlaardin
gen is, zo geeft men toe, op sterven na dood.
Gardieners ziet nu, als enige, via haar rege
ling een regulering van de sluikreclame.
Het betaalde voetbal zal wel afzien van
shirtreclame, omdat men dan geen over
heidsgeld meer krijgt, zo meent zij wat
naïef. Wallis de Vries zit op dezelfde lijn, zo
liet zij weten.
Wim van Zijll zag het scherper. De sport zal
zich beter tegen bedrijfsleven, overheid en
media staande kunnen houden als de sport
zelf orde op zaken kan stellen. Die stelling
is ook omkeerbaar, aldus Van Zijll. Als de
overheid beter in staat is de maatschappelij
ke ontwikkelingen te volgen en te beoorde
len kan zij die beter reguleren, zo niet stu
ren. De scheidend NSF-man zei in zijn eer
ste stelling het volste vertrouwen te hebben
want, zo meende hij, in het bedrijfsleven
merk je dat de overheid steeds overal ach
teraan holt en geen inzicht heeft. Voor het
betaalde voetbal lijkt die uitspraak zonder
meer van toepassing.
CAREL GOSELING
NIS-ALKMAAR Volgende maand doet Hans Ey
kenbroek examen voor het A-diploma. Naar alle
waarschijnlijkheid zal de assistent van AZ-trainer
Georg Kessler de proef met goed gevolg doorstaan,
waardoor hij gerechtigd zal zijn in den lande uit te
kijken naar een hoofdtrainerschap. Vooralsnog am
bieert Eykenbroek een dergelijke verantwoorde
lijkheid niet. De Rotterdammer heeft het uitste
kend naar zijn zin in de Alkmaarder Hout „Ik hoef
niet zo nodig op mijn eigen benen te staan door een
club als Vlaardingen of zo te gaan trainen. Voorlo
pig zit ik goed bij AZ. IK heb een tweejarig con
tract en verdien er goed. Bovendien kan ik bij AZ
goed functioneren en leer daar nog iedere dag".
Overigens kan Eykenbroek al bogen op ervaring als
hoofdtrainer. Halverwege het vorige seizoen werd Mir-
cea Petescu door Sparta ontslagen en nam hulptrainer
Eykenbroek diens werk tijdelijk over. „Dat was een bij
zonder leerzame periode. Ik heb het wel erg moeilijk
gehad. Van 's morgens vroeg tot 's avonds laat was ik
bezig met Sparta. Het vrat aan me, ik at en sliep slecht
Ik viel dan ook zo'n zeven kilo af. Ook privé had de
situatie spanningen tot gevolg. Toch heb ik veel opge
stoken, want naast trainer was je ook min of meer ma
nager en moest je b.v. hotels, voeding etc. verzorgen
wanneer we in trainingskamp gingen".
Onverwacht
Volkomen onverwacht klopte AZ bij Eykenbroek aan
de deur. Door het vertrek van Hans van Doorneveld
naar Haarlem was er bij de Alkmaarse club een vacatu
re ontstaan. Zeer snel kwam Eykenbroek tot een ac-
coord. „Op het moment dat Kessler mij benaderde, was
ik in onderhandeling met Sparta over een nieuw con
tract. Door die interimperiode als hoofdtrainer had ik
salarisverhoging gekregen. Tijdens de onderhandelin
gen over de verlenging van mijn contract wilde het be
stuur de klok terugdraaien en bood mij hetzelfde salaris
als voorheen. Toen AZ kwam en bereid was mijn eisen
in te willigen, hoefde ik niet lang na te denken".
Voor de derde maal kwam een samenwerking tot stand
tussen Kessler en Eykenbroek, want eerder liepen zij
elkaar tegen het lijf bij Oranje (Kessler als bondscoach,
Eykenbroek als aanvoerder) en Sparta (Kessler als trai
ner, Eykenbroek als aanvoerder). „In die tijd konden
we goed met elkaar opschieten. Kessler is veranderd.
Nu is hij een autoriteit, terwijl hij voorheen een hou
ding aannam alsóf hij het was. Wij zijn twee heel ver
schillende types. Dat hoeft geen enkel probleem te zijn.
Dat blijkt ook wel, want we vullen elkaar bijzonder
goed aan".
Hans Eykenbroek: „De aanpak bij AZ '67 is goed gezien het feit dat er nog niemand ernstig
geblesseerd is geraakt".
Praktijkmens
In vergelijking met zijn voorganger Van Doorneveld is
Eykenbroek veel meer een praktijkmens. „Toch wordt
het verschil tussen papieren trainers, zo noem ik ze al
tijd maar, en praktijktrainers vaak overtrokken", is de
mening van Kesslers medewerker. „Mensen als Joop
Brand, Frits Korbach en Han Berger hebben als voet
baller niet in de top meegedraaid, maar zijn wel dege
lijk vakmensen. Natuurlijk heeft het voordelen wan
neer je zelf in dat wereldje actief bent geweest. Je voelt
de situaties vaak beter aan. In Sofia tegen Levski deed
zich iets voor, dat een typerend voorbeeld is. Op een
gegeven moment vroeg Kessler aan mij of ik Jan Peters
wilde melden, dat hij die Panof wat beter in de gaten
moest houden. Ik dus naar de zijlijn om die opdracht
over te brengen. Peters maakte toen een wegwerpge
baar en riep me nog iets toe. Toen ik terugkwam op de
bank wilde Kessler Peters vervangen vanwege zijn ge
drag ten opzichte van mij. Ik heb Kessler er van kun
nen weerhouden Peters te wisselen. Natuurlijk gedroeg
Peters zich niet netjes, maar ik deed vroeger precies
hetzelfde. Je gaat zo zeer op in een wedstrijd, dat je wel
eens emotioneel kunt reageren. Na de wedstrijd bood
Peters ook zijn excuses aan en op de terugreis in het
vliegtuig kreeg ik nog enkele dozen sigaren".
Nooit sprake
Vlak nadat Eykenbroek in Alkmaar arriveerde, werd
gesuggereerd, dat Kessler zijn taak als manager verder
zou uitbreiden en het veldwerk aan Eykenbroek zou
overlaten. „Daar is nooit sprake van geweest", aldus
Eykenbroek. „Kessler blijft verantwoordelijk voor het
technische gedeelte en bepaalt, in overleg met mij, de
trainingsaanpak. Wanneer hij om wat voor reden dan
ook niet aanwezig kan zijn bij de training, neem ik de
zaak over zonder daarbij vantevoren te worden geïn
strueerd".
Eykenbroek weet dan ook precies wat Kessler wil. „De
wijze waarop Kessler training geeft scheelt niet wezen
lijk met zijn aanpak van vroeger. Hoeft ook niet, want
zijn manier van werken is zeer goed. Kijk maar naar
het aantal blessures. Alle 37 contractspelers zijn fit
Geen spierscheurinkje, niets. Dat getuigt van een gede
gen voorbereiding op dit seizoen".
Eykenbroek kan onmogelijk bepalen wat zijn aandeel is
in het huidige succes van AZ. De spelersgroep is vol lof
over de tweede trainer. „Ik ben slechts een, radertje",
vindt de Rotterdammer van zichzelf. „Het is moeilijk te
zeggen of de zaken bij AZ stroever zouden verlopen
wanneer dat radertje er niet was. Het succes van AZ
heeft verschillende oorzaken. Jan Peters is weer terug,
Pier Tol en Richard van der Meer zijn doorgebroken en
Jos Jonker was een goede aankoop. Door omstandighe
den moesten wij 4-4-2 gaan spelen, maar bleken voor
dat systeem de geschikte spelers voorradig te hebben.
Zo zijn er nog meer oorzaken te noemen. Misschien is
mijn komst ook wel een onderdeel".
Ooit hoopt Eykenbroek op Spangen terug te keren.
„Want ondanks mijn vertrek uit Rotterdam blijf ik
Spartaan in hart en nieren".
ERIK VISSER
Ise regie
ingen r
wijze. 1
ihe
?n
1
tal,
h in
tri tl
Voetballerii
ook
onderdeel iden-
maatschapg^
iomatisc]
DEN HAAG
flict bij FC Den Haa£?°,£?:
sen André Wetzel en
ner Martin van Vtff™*" f
(dat zoals bekend inf p
dels weer is bijgelP6
heeft eens te meer her p
steeds feodale karal
van het tegenwoordig)'
taalde voetbal M<>otgeLg h
Aanleiding tot de bof6
was een boze uitval
trainer tegen zijn
die werd verweten ziel
voldoende te hebben
zet Naar voetbal
ven gemeten behoort
voetballer zo'n aanval
zich heen te laten gj
zich te onthouden van
mentaar. Een situatie(0Xl
in de "normale" n
schappij al lang ond
baar is geworden, ij
waar aan in de voetbaj
reld nog streng de li
wordt gehouden.
Je mag er als voetbj
wel een bepaalde m
op na houden, die ooi
der woorden brengen
geheel ander hooft
Als zo'n tegenoffensiei
maar even in voet!
men te blijven) bovei
nog op een emotionele)
nier gestalte krijgt ei
zaak in de publit
wordt gebracht is de
helemaal aan. De tr
voelt zich in zijn autoi
aangetast en neemt m;
gelen. Die niet zelden)
monden in een discipf
re straf, zoals enige tf
leden Hugo Hoven)
van AZ '67 kreeg opgei
Bondscoach Jan Z\
kruis hield de speler
AZ twee wedstrijden
het Nederlands elftal, i
dat Hovenkamp zich in
interview enige kritb
opmerkingen over hem|
laten ontvallen. De
mogelijkheid is dat
speler, die van zijn I
geen moordkuil ma
wordt bestraft met eeni
Dat overkwam André
zei van FC Den Haag feiDEN
week. Wetzel, die naas<Onnen d
grote mate van onafhafcer op r
lijkheid van het betamd pak)
voetbal beschikt over to. Als
instelling die nogal Scyl'
wijkt van het nog stfcmpo T
traditionele gezagspatitaoeren.
tekende bij het bescoach Tl
protest aan tegen de toen. Vrag
sing hem 300 gulden koloog.
op te leggen vanwegK
uitlatingen. En niet toflpij de be
rechte. Weliswaar is 95 thanks 1
cent van de in de voetbaen het f
rij werkzame officials urs drie
steeds van oordeel datt kansei
hun branche heel an< et erg",
normen en waarden gel iet spele
dan in de "normale m lau is ni
schapij", die idee moe de mani
langzamerhand maar élfs nog
naar het rariteitenkablasse wat
worden verwezen. Het verliezt
niet ten onrechte zijnL
een voetballer een rt ^eg
mande krijgt als hij op 3e zc
onheuse wijze iemand n ziJ" 01
ders bejegent, of dit nu m °°k z
trainer, bestuurslid of Slee
despeler is. Maar om roeger r
meteen met geldboete: w"de
gaan werken is een acl e mense
haalde zaak en getuigt toP
een nogal onvolwa d
aanpak. ;,hfl
Ja, zal een clubbestui#1 ben 2
zeggen, maar wat vooi ronen ti
ternatieven zijn er dan °rf[;
iemand te straffen? En ird- 201
vendien trekt een voet
Ier zich iets het meest r^mmm
als hij het in zijn ptL^.
monnee merkt Dat zalE^JÏ
getwijfeld zo zijn, maaiHv |f
theorie doet wat te genH^ 'I
kelijk aan. Niets is
slotte zo eenvoudig omJ^J
enigszins van het gebru
lijke afwijkend gedrag
middellijk zó te bestraf
Op zo'n manier maak fog.
werknemers monddood, tntrekï
De voetbalwereld mag anvaZ/e
dan eigen maatstaven t^te va
meten, daarmee is bepa 2t punt
niet gezegd dat die dan tr wer(j
juist zijn. Van werknen i» fa t
mag een bepaalde arb ^^se h
sprestatie worden geëis et
van voetballers misset ebben
iets meer, omdat ze in ^n de c
eerste plaats doorga eten, va
meer dan gemiddeld x>n
den betaald en bovendoe/
een vak uitoefenen dal foVari
op gericht dient te zijn et moi
schouwers te amuse ic<;^ j
Als iemand door wat v est" stè
oorzaak dan ook te h et eers
schiet bij het uitoefe ovea n
van zijn werk kan hij d tor leet
terecht over worden aai Leedvrt
vallen. Als hij onderma to 2DU
presteert zou dat zelfs ler
nanciële konsekwen chap, d
kunnen hebben in de v< re verat
van een boete. Hoewel jaren
beoordeling in zo'n g« Leedvn
altijd subjectief is en ouden 1
worden beïnvloed door in„ ^eJ
soonlijke voorkeur is a foarvai
niet zo gek veel tegen in
brengen. Als echter
mand, die wordt J&Margt
seerd, van repliek dient
dan daarvoor wc loewel
bestraft schort er iets a e kopie
Dan zijn we weer terug [ZC en
de tijd van meester voor e
knecht, waarbij de laat iu sjec
zijn werk moet doen Iraagt,
verder zijn mond moet h lat di
den. Dat doodt niet all 'ijl/LGj
initiatieven, maar mist s/zoen
vendien, zoals gezegd, ijn. In
gevoel voor normale m D-comp
schappelijke verhouding an twe
[ogal fo
FRANK WERKMj harbij:
